VZA SIG Medicatieveiligheid

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "VZA SIG Medicatieveiligheid"

Christiaan Maas
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 VZA SIG Medicatieveiligheid Handboek medicatieveiligheid PUO Accreditatie 8 sept2015 Annemie Somers, UZGent, VZA SIG MV

2 MEDICATIEVEILIGHEID (MV) Inhoud VZA handboek MV 2010 Evolutie update: traject Update: inhoudelijk wat mag je verwachten? Medication safety: what s new? 2

3 VZA Handboek medicatieveiligheid (MV) editie 1 augustus 2010 DOELSTELLING: Bestaande kennis / goede praktijken bundelen Tool aanbieden om via zelfevaluatie de medicatieveiligheid in Vlaamse ziekenhuizen verhogen Onderscheid handboek Intercollegiale Toetsing (ICT)? (= toolvoor interne auditvan de ziekenhuisapotheek, focus op kwaliteit) medicatieveiligheid: ook buiten de muren van de apotheek (ziekenhuisbreed geneesmiddelenproces), beperkte overlap

4 VZA Handboek medicatieveiligheid (MV) editie 1 augustus tal collega s betrokken Subwerkgroepen per hoofdstuk (8-tal leden met coördinator) 1. Inleiding: medicatiefouten (definitie, omvang, types, ) 2. Melden en analyse van incidenten 3. Veilig omgaan met cytostatica 4. Werken aan een veilige geneesmiddelendistributie 5. Transmurale zorg 6. Klinische farmacie verhoogt de medicatieveiligheid 7. Richtlijnen voor een goed gebruik van geneesmiddelen

5 VZA Handboek medicatieveiligheid (MV) editie 1 augustus Inleiding: medicatiefouten Claudine Ligneel (UZ Brussel) 2. Melden en analyse van incidenten Annemie Somers (UZ Gent) 3. Veilig omgaan met cytostatica Johan Vandenbroucke (UZ Gent) 4. Veilige geneesmiddelendistributie Jo Swartenbroeckx(UZ Ant) 5. Transmurale zorg Stephane Steurbaut (UZ Brussel) 6. Klinische farmacie verhoogt de medicatieveiligheid xxx 7. Goed gebruik van geneesmiddelen Franky Buyle (UZ Gent) Nogmaals dank aan allen die hieraan meewerkten!

6 VZA Handboek medicatieveiligheid (MV) editie 1 augustus 2010 Basis: praktijkervaring & best practices referenties 60-tal bladzijden, gedrukte vorm (kaft) VZA website Structuur per hoofdstuk: - Beschrijvende tekst - Meestal een checklist met vragen: OK / niet OK / NVT - Meestal referenties - Bijlagen: praktijkvoorbeelden

7 7

8 8

9 9

10 10

11 Update VZA Handboek medicatieveiligheid (MV) Initiatief maart 2014: update + nieuwe hoofdstukken Accreditatie: belangrijke normen, hoe aanpakken? Hoog risico medicatie Uitbreiding hoofdstuk klinische farmacie: organisatie Medicatiebewaking via CDSS Checklists overal toevoegen 10-tal aanwezigen Beslissing: gezien veel overlap: Versmelting met het BVZA handboek intercollegiale toetsing (ICT) verdeling van de hoofdstukken tussen ICT en MV

Versmelting met handboek ICT 2014: BVZA handboek MAEIA Fr + Ndl, 3 e editie Voorzitter: Thomas De Rijdt 19 Hoofdstukken met vragenlijsten: Aankoop, distributie, cytostatica, bewaring, verdoving,

12 Versmelting met handboek ICT 2014: BVZA handboek MAEIA Fr + Ndl, 3 e editie Voorzitter: Thomas De Rijdt 19 Hoofdstukken met vragenlijsten: Aankoop, distributie, cytostatica, bewaring, verdoving, steriele bereidingen, niet steriele bereidingen, wateraanmaak, grondstoffen, sterilisatie, medische gassen, radiofarmaca, beheer apparaten, persoonlijke geneesmiddelen, sentinelevents, klinische farmacie, boordtabellen, audit, klinische studies, normen, opleiding, personele omkadering, diploma s, kwaliteitssysteem, comités, veiligheidsbeleid 12

13 VZA SIG Medicatieveiligheid Handboek medicatieveiligheid 13

14 VZA SIG Medicatieveiligheid Intussen: Ondersteunt MAEIA VZA werkgroep hoog risico medicatie VZA werkgroep transmurale zorg VZA werkgroep klinische farmacie ordervalidatie 14

15 Versmelting met handboek MAEIA Aantal vergaderingen met kleine werkgroep(afphb, VZA, BVZA): bespreking en verdeling hoofdstukken Intussen: MAEIA versie 2 (of ICT versie 4) met 30 hoofdstukken 16 A hoofdstukken: basisprocessen 14 B hoofdstukken: extra s, nodig voor accreditatie Verdeling hoofdstukken: VZA kreeg o.a. toebedeeld Transmurale zorg Hoog Risico Medicatie NB Klinische farmacie: nationaal ( via Netwerk MFCs?) Deadline: eind 2015 Nationale tool erkend door FOD? 15

16 16

17 Update inhoudelijk: Waar zijn we mee bezig? Wat kan je verwachten? TransmuraleZorg Hoog Risico Medicatie 17

18 Werkgroep Transmurale Zorg Samenwerking VZA, VAN, Beroepsverenigingen, APB Drie doelstellingen: 1. VAN-top op 21 nov2015 thema: transmurale zorg 2. Update hoofdstuk MAEIA handboek 3. Voorbereiding pilootproject Maggie De Block 18

19 Werkgroep Transmurale Zorg Update hoofdstuk MAIEA handboek: Beschrijving concrete projecten specifieke patiëntengroepen Bv opname: GMA op spoed, op poli s, op onthaal, telefonisch voor VOP Bv ontslag: counseling op (kinder)hemato-onco, geriatrie, Bv ambulant: voor patiënten met orale cyto, anti-hepc gm, Voorbeeld procedures: Bevraging en registratie TM & allergieën, medicatieschema ontslag Tools, fiches, IT toepassingen, substitutieregels Voorbeelden registratie in EPD 19

Werkgroep HRM 2014-2015: Bespreking met FOD Patiëntveiligheid: GIDS www.patient-safety.

20 Werkgroep HRM : Bespreking met FOD Patiëntveiligheid: GIDS 26/08/2015 VZA stelt geen HRM lijst op enkel opsomming mogelijke HRM Elk ziekenhuis bepaalt zelf HRM lijst VZA stelt voorstel acties op per HRM klasse & per deelproces( sjablonen ) Dit zijn voorstellen voor acties, geen to do s N.B. Reeds sjablonen vanuit wg HRM psy 20

21 FOD Patiëntveiligheid: GIDS Criteria voor strategisch HRM management 21

22 Werkgroep HRM Hoofdstuk voor handboek MAEIA Voorbeelden: Beleidsnota HRM geneesmiddelen (NB elk ziekenhuis bepaalt zelf) HRM presentatie voor intern gebruik HRM fiches met belangrijkste aandachtspunten (1 A4 of 1 dia) HRM acties per geneesmiddelklasse & per deelproces LA/SA lijst (NB elk ziekenhuis bepaalt zelf) 22

23 Beleidsnota HRM: elementen Doelstellingen Verantwoordelijkheden Verwijzing lijst HRM Verwijzing lijst LA/SA Algemene strategie voor HRM en LA/SA bv. aanduiden van HRM in EMV, limiteren van afdelingsvoorraden, labelen van stockplaatsen, dubbele controle bij VTGM, Concrete acties voor specifieke HRM klassen en tijdslijn bv. labelen van KCL miniplasco s, enkel 3 ml insuline pen(fill), 1 soort LMWH Prospectieve en retrospectieve analyse van verkeerd HRM gebruik Afspraken rond rapportering 23

24 Mogelijke HRM klassen Meestal: Hoog geconcentreerde elektrolyten Anticoagulantia Insulines Opiaten Cytostatica Maar ook: Lage dosis methotrexaat Hoog geconcentreerde glucose ( 20%) TPN-mengsels Anesthetica Anti-aritmica Adrenerge agonisten Inotropica Neuromusculaire blokkers Dialysevloeistoffen Cardioplegie oplossingen Contraststoffen Steriel water 24

25 25

26 Voorbeeld HRM fiche HOOG RISICO MEDICATIE KALIUMCHLORIDE Referentiewaardenwaarden kalium: 3, 6 4,8 mmol/l Aandachtspunten bij toedienen: Nooit via bolus toedienen! Voorkeur voor centraal infuus Bij voorkeur verdundtoedienen in NaCl0.9%, infuus goed mengen. Maximale concentratie: I CU: 80 meq/liter Hospitalisatie: 40 meq/liter Indien niet verdund, altijd via spuitpomp toedienen + cardiale monitoring. Loopsnelheid: Perifeer: max 10 meq/uur Centraal: max 40 meq/uur Kalium op geleide van plasmaspiegel toedienen. Let op gelijktijdige toediening van geneesmiddelen die het kaliumgehalte verhogen Risico s bij overdosering/bijwerkingen: Hyperkaliëmie spierzwakte, langzame en onregelmatige hartslag acute hartstilstand Paresthesieën, paralyse Dyspnoe Thromboflebitis Hypotensie Therapie bij overdosering: Calciumgluconaat10% (1g/10ml): 10 ml IV over 3-5 minuten (herhalen indien nodig op basis van ECG) Of Calciumchloride 10% (1g/10ml): 10 ml IV over 3-5 minuten (herhalen indien nodig op basis van ECG) Of Calciumkayexalaat15 g 4 x daags PO of natriumkayexalaat15 g 4 x daags PO Of Glucose 50% 50ml + 10 E InsulineHumulineRegular IV over 10 minuten; alternatief: glucose 20% 500ml + 20 IE Insuline Humuline Regular IV over 2 uur 26

27 HRM acties per klasse 27

28 Medicationsafety: what snew? - Internationaal: ISMP - Nationaal: FOD patiëntveiligheid - Literatuur: medication reconciliation high-risk medication [ medication safety & hospitals ] 28

29 29

30 30

31 31

32 15 risico beperkende strategieën Bijlagen (o.b.v. vragenlijst ICURO) Lijst LA/SA Lijst niet te gebruiken afkortingen Lijst niet te gebruiken schrijfwijzen van doseringen 32

33 Twee concepten: HRM Medication errors Drug related hospital admissions 33

34 34

35 35

36 36

37 37

38 38

39 The literature is very disparate, with no study comparing medication reconciliation and medication review in terms of their impact on clinical outcomes; few studies used the same methods and outcomes measure to evaluate the impact of medication reconciliation or medication review at multiple transition points; and no study used the same methods and outcome measure to evaluate in which setting medication reconciliation and medication review is of more value. 39

40 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 CONCLUSIES VZA Handboek medicatieveiligheid onderdeel MAIEA (promotie: begin 2016?) Vanuit VZA: transmurale zorg, hoog risico medicatie Doel: zelfevaluatie, tools aanbieden Vanuit literatuur: Apotheker: belangrijke bijdrage bij transmurale zorg Voor HRM: klinische én logistieke risico beperkende acties If you shut your door to all errors truth will be shut out R. Tahore 45

Vergelijkbare documenten

MMU Medication Management and Use. Apr Katy Verhelle 8 september 2015

MMU Medication Management and Use Apr Katy Verhelle 8 september 2015 Inhoud 1. Voorbereiding en aanpak 2. Overzicht van de standaarden 3. Implementatie 4. JCI De audit 1. Voorbereiding en aanpak Stand