De toegevoegde waarde van medezeggenschap in de organisatie

Transcriptie

1 Persbericht 13 OR Insight 2012 Achtergrondinformatie bij persbericht 13 OR Insight van 18 december 2012 OR Insight 2012 De toegevoegde waarde van medezeggenschap in de organisatie Een belangrijke onderliggende vraag van het onderzoek OR Insight 2012 is of de OR er toe doet. Hoeveel invloed heeft de OR? Hoe kijkt de OR naar de relatie met de bestuurder? Voegt de OR ook daadwerkelijk toe aan de besluitvorming? Is de OR wel een goede afspiegeling van de hele organisatie? Van verschillende kanten bekijken we medezeggenschap. 1. Toegevoegde waarde OR Met de stelling De OR heeft toegevoegde waarde voor de organisatie zijn bijna alle respondenten (95%) het eens. Marginaal minder, 92%, is het ook eens met de stelling dat de OR toegevoegde waarde biedt voor zijn gesprekspartner, de bestuurder. Omgekeerd is ook gevraagd of de OR denkt dat de bestuurder van mening is of de OR van toegevoegde waarde is. Daar is 80% van de respondenten het mee eens. 77% van de deelnemers denkt dat hun bestuurder de OR als een serieuze gesprekspartner beschouwt. De relatie tussen bestuurder en OR is veel minder een vechtrelatie dan wellicht vaak wordt gedacht. 84% van de respondenten ziet een relatie die gekenmerkt wordt door samenwerking, 16% zegt tegenstelling. Ambtelijk secretarissen zijn daarbij iets positiever dan de OR-leden. De relatie tussen OR en bestuurder wordt gekenmerkt door: OR-lid Ambtelijk secretaris totaal Samenwerking 82% 90% 84% Tegenstelling 18% 10% 16% 2. Tevreden over de afhandeling van onderwerpen Hoeveel onderwerpen rondt de OR naar tevredenheid af? We hebben de deelnemers gevraagd een schatting te maken in percentages, aangezien de hoeveelheid onderwerpen per OR verschilt. De helft van alle respondenten heeft de categorie aangekruist 76 tot 90% van de onderwerpen naar tevredenheid afgehandeld Slechts 7% vindt dat ze minder dan 50% van de onderwerpen naar tevredenheid hebben afgehandeld. Helemaal tevreden zijn ook maar weinig respondenten (4%)

2 Percentage naar tevredenheid afgehandelde onderwerpen in % 0,5% 0% 0,3% 1-10% 2% 0% 1% 11-25% 2% 1% 2% 26-50% 5% 2% 4% 51-75% 31% 22% 28% 76-90% 46% 58% 49% 91-99% 11% 13% 11% 100% 4% 4% 4% 3. De invloed van de OR De Wet op de ondernemingsraden (WOR) geeft de OR op verschillende manieren invloed op de besluitvorming binnen de organisatie. We hebben gekeken op welke manier de OR's zelf zeggen de meeste invloed te hebben uitgeoefend. Het instemmingsrecht geeft (zoals verwacht) de meeste kans op beïnvloeding (78%), op de voet gevolgd door het adviesrecht (69%). Maar ook via het initiatiefrecht heeft bijna de helft van de ondernemingsraden invloed uitgeoefend. Invloed OR met behulp van wettelijke instrumenten (2011) Adviesrecht 68% 74% 69% Instemmingsrecht 75% 85% 78% Initiatiefrecht 45% 39% 43% We hebben de deelnemers ook gevraagd een rapportcijfer te geven voor de bijdrage van de OR op de besluitvorming. Deze is gemiddeld een 6,9. Bij een onvoldoende (5 of lager) hebben we gevraagd wat de oorzaak is van die onvoldoende. Daaruit blijkt dat in de helft van de gevallen dat de OR zichzelf niet sterk genoeg acht en in een derde van de gevallen dat de bestuurder onvoldoende meewerkt. Ambtelijk secretarissen, door de organisatie toegevoegd aan de OR ter ondersteuning, zijn beduidend kritischer over de OR. Zij zien in 70% van de gevallen dat de OR niet sterk genoeg is. Oorzaak onvoldoende invloed OR op besluitvorming OR-lid Ambtelijk secretaris Totaal De ondernemingsraad is niet sterk genoeg 45% 70% 49% De bestuurder werkt onvoldoende mee 35% 15% 32% De wettelijke OR-rechten zijn te zwak 7% 0% 6% Anders 13% 15% 14% 2

3 4. De plaats van de OR in de organisatie Met stellingen is in kaart gebracht hoe de OR zijn eigen rol in de organisatie beschouwt. Drie op de vier respondenten is van mening dat de OR voldoende draagvlak heeft, dat de OR een goede afspiegeling is van alle werknemers, dat de OR goed aansluit bij de besluitvormingscultuur in de organisatie en dat er een goede verstandhouding is tussen de afdeling HR/personeelszaken en de OR. Bijna unaniem tevreden (94%) zijn de respondenten over het bestaan van de OR zelf: men vindt het een goede manier om als werknemer medezeggenschap te kunnen uitoefenen. Over de ondersteuning van de OR door collega's zijn de respondenten het minst positief: 'slechts' 60% vind dat de OR voldoende wordt ondersteund door de collega's. Eens met de stelling Totaal De OR is een goede afspiegeling van alle werknemers in de organisatie 76% De OR heeft voldoende draagvlak in de onderneming 76% De OR wordt voldoende ondersteund door de collega's 60% De OR is een goede manier om als werknemer medezeggenschap te 94% kunnen uitoefenen De OR sluit goed aan bij de besluitvormingsstructuur en -cultuur van onze 76% organisatie De OR sluit goed aan bij de behoefte aan inspraak van de werknemers in 80% onze onderneming in zaken die hun werk aangaan De OR heeft een goede samenwerkingsrelatie met personeelszaken /HR 75% Ook hebben we gevraagd aan de deelnemers of men in de organisatie bezig is met andere vormen van medezeggenschap dan de wettelijk voorgeschreven OR,.Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan focusgroepen, kern ondernemingsraden en projectgroepen. Een kwart van de respondenten geeft aan dat dat het geval is. Is jouw organisatie bezig met andere vormen van medezeggenschap dan de wettelijk voorgeschreven OR? ja 24% 26% 25% nee 76% 74% 75% 3

4 5. Verandering van de medezeggenschapsstructuur De structuur van de medezeggenschap in organisaties is niet in alle organisaties hetzelfde. In grotere organisaties met meerdere vestigingen komen vaak gelaagde medezeggenschapsstructuren voor met een centrale ondernemingsraad voor de hele organisatie, groepsondernemingsraden voor de verschillende divisies en diverse ondernemingsraden en onderdeelcommissies per vestiging of onderdeel. Deze structuur wil nog wel eens wijzigen,en met de structuur de invloed van de medezeggenschap. Zo gaat een verandering van een COR-OR structuur naar een OR-OC structuur vaak gepaard met een vermindering van invloed van de medezeggenschap. Van de deelnemers aan het onderzoek heeft ruim twee derde geen veranderingen in de medezeggenschapstructuur meegemaakt en voorziet die ook niet.15% van de deelnemers geeft aan in 2011 veranderingen in de medezeggenschapsstructuur te hebben gehad, 10% ziet veranderingen in 2012 en 6% van de respondenten verwacht voor 2013 veranderingen in de medezeggenschapsstructuur. Heeft de OR te maken te maken (gehad) met veranderingen in de medezeggenschapsstructuur? Nee 69% Ja, in % Ja, in % Ja, in % Kijken we naar de redenen voor veranderingen in de medezeggenschapsstructuur, dan is fusie voor bijna een kwart van de respondenten de reden voor de wijzigingen. Reorganisatie als gevolg van bezuinigingen is met 14% de eerstvolgende reden voor veranderingen in de structuur van de medezeggenschap. Wat is of was de aanleiding voor de veranderingen in de medezeggenschapsstructuur? Fusie met een andere organisatie 23% Overname van een andere organisatie 6% Overname door een andere organisatie 4% Reorganisatie als gevolg van bezuinigingen 14% Reorganisatie als gevolg van outsourcing 2% Sluiting van een organisatie onderdeel 1% Opstarten van een nieuw organisatie onderdeel 5% Andere aanleiding 45% 4

5 Meer informatie over dit onderzoek Meer inhoudelijke informatie over dit onderwerp: drs Simone van Houten-Pilkes MMO of dr John Snel (FNV Formaat), tel (FNV Formaat algemeen), (Simone van Houten-Pilkes) of (John Snel) FNV Formaat ( is een trainings- en adviesbureau en marktleider op het gebied van ondernemingsraadtrainingen. Daarnaast traint en adviseert FNV Formaat vakbonden en individuele werknemers die meer willen betekenen in het bedrijf. Voor overige vragen over of naar aanleiding van dit onderzoek: Wander de Groot of Arne Westerhof (Performa), tel (Performa algemeen) (Arne Westerhof) of Luigi Mascini (FNV Formaat), tel (FNV Formaat algemeen) of Eindrapport van het onderzoek Een eindrapport van het onderzoek verschijnt in januari 2013 in de vorm van een boekje. Tijdens een presentatie van het eindrapport bij FNV Formaat in Woerden op donderdag 10 januari 2013 worden de belangrijkste resultaten van het onderzoek belicht. U kunt bij deze presentatie aanwezig zijn door uw gegevens te mailen naar: annette.los@fnvformaat.nl o.v.v. presentatie eindrapport OR Insight. Het bijwonen van de presentatie is gratis en de deelnemers ontvangen tevens een exemplaar van het boekje. 5