Spiegelen met medezeggenschap in andere sectoren WMS congres 29 nov Danielle Haenen en Sophia Geelkerken

Transcriptie

1 Spiegelen met medezeggenschap in andere sectoren WMS congres 29 nov Danielle Haenen en Sophia Geelkerken

2 Programma Korte kennismaking WOR WMS Drie thema s: Betrekken van verschillende stakeholders (ABN AMRO) Uitgangspunten voor goede medezeggenschap (DSM) Vormgeven medezeggenschap op een vernieuwende wijze (Dimence) Vragen & afronding

3 Kennismaking 33 leden werknemers ondernemers kroonleden

4 SER en medezeggenschap De SER heeft op grond van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) een wettelijke taak om de medezeggenschap in Nederland te bevorderen. Medezeggenschap binnen de SER wordt vorm gegeven door: Commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) - via Stichting Certificering Opleiding Ondernemingsraden (SCOOR) - Bedrijfscommissies in de marktsector (BC s) - Alliantie Medezeggenschap en Governance (AMG) -

5 SER en medezeggenschap Bevorderen medezeggenschap Tips, aanbevelingen, agendering onderwerpen, adviezen, congressen Praktische tools (van sociale partners samen!) Voorbeeldreglement OR / Leidraad PVT Kwaliteitsbewaking scholing OR-leden SCOOR-certificaten, richtbedragen, aanbeveling scholing en vorming Bemiddeling bij conflicten (gratis) Bedrijfscommissies voor de marktsector en de not-for-profit sector Vraagbaak Ontheffing OR-plicht

6 WOR - WMS Enkele overeenkomsten Enkele verschillen Middelbaar (beroeps)onderwijs Doel Verkozen vertegenwoordigers Overleg met bestuurder Basis en voortgezet onderwijs Geledingen Inhoud regeling Onderwerpen

7 Thema 1: Betrekken van stakeholders Wie zijn stakeholders - Raad van Bestuur - Werknemers, Ondernemingsraad - Raad van Commissarissen, Raad van Toezicht - Ouders, scholieren / leerlingen (in WMS, niet in WOR) -. Waarom betrekken Hoe betrekken

8 Functies met eenzelfde doel Raden van commissarissen en raden van toezicht enerzijds en ondernemingsraden anderzijds vervullen functies met eenzelfde doel: Het goed functioneren van de onderneming (art. 2 WOR) Toezicht op het bestuur, grotendeels vergelijkbare onderwerpen De OR en RvC/RvT zijn voor hun oordeelsvorming deels afhankelijk van de informatie die zij van de bestuurder ontvangen Vele ontwikkelingen zowel intern als extern in een snel tempo

9 Positie van RvC/RvT RvC/RvT houdt toezicht op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en staat het bestuur met raad ter zijde. Bij de vervulling van de taak wordt onafhankelijk naar het belang van de vennootschap gekeken. Goedkeuren bestuursbesluiten (omvang onderneming): - Financiering van de organisatie - Fusie of overnames - Reorganisatie -

10 Positie van OR Een OR is een inspraak- en medezeggenschapsorgaan binnen een onderneming en voert namens de werknemers het overleg met de bestuurder over het ondernemingsbeleid en de werknemersbelangen. OR heeft adviesrecht over: - Fusie of overname - Beëindiging of wijziging onderneming/organisatie - Verstrekken van een belangrijk krediet - OR heeft instemmingsrecht over: - Beloningssysteem - Ontslagbeleid en beoordelingsbeleid - Personeelsopleiding -

11 Samen verder komen

12 Preambule Corporate Governance code De Code bevat principes en best practice bepalingen die de verhoudingen reguleren tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de (algemene vergadering van) aandeelhouders. De verhouding tussen de vennootschap en haar werknemers(vertegenwoordigers) is elders geregeld. Dit neemt niet weg dat bij de naleving van de Code in het kader van de integrale weging van alle betrokken belangen ook belangen van werknemers dienen te worden meegewogen. -

13 Onderzoek & best practices Onderzoek Betrokkenheid Ondernemingsraad bevordert de productiviteit onderneming, o.a. S. Sapulete (2013), Works council effectiveness Publicaties WRR: van Tweeluik naar Driehoeken Best practices ABN Amro, Siza

14 Voorbeeldcasus ABN AMRO Achtergrond Knelpunten: Nieuwe instroom verloopt moeizaam Weinig doorstroom van personeel Representativiteit onvoldoende, COR geen goede afspiegeling van personeelsbestand Nieuwe structuur op initiatief van COR (Raad van Medewerkers) i.o.m. bestuur sinds 2013: Regie OR en participanten Jaarlijks drieradenoverleg Effecten

15 Uiteindelijk effect Meewegen van alle betrokken belangen Afgewogen advisering en besluitvorming Betere samenwerking (cultuur) Sneller inspelen op veranderingen Versterking toezicht op het bestuur Beter bewaken van de koers en continuïteit van de onderneming Vanuit ieders rol (invalshoek) hetzelfde doel dienen; elkaar versterken! NB: in lijn met doelstellingen van de Corporate Governance Code

16 Hoe te bereiken? 10 tips in handreiking Vestigen en verstevigen van de relatie tussen RvC en OR Wettelijke contactmomenten benutten Creëren van nadere contactmomenten Creëren draagvlak Initiatief tonen als de situatie daarom vraagt

17 Onderling uitwisselen ervaringen Met welke stakeholders heeft u contact? Hoe frequent? Over wat voor type onderwerpen? Hoe verloopt het contact? Knelpunten? Tips en suggesties

18 Thema 2: Uitgangspunten goede medezeggenschap Waarom wil je goede medezeggenschap? Hoe geef je op een goede wijze invulling aan medezeggenschap?

19 Uitgangspunten goede medezeggenschap Waarom wil je goede medezeggenschap? - Goede besluitvorming in belang van goed functioneren van de organisatie en de mensen die daar werken. Hoe geef je op een goede wijze invulling aan medezeggenschap? - Maatwerk - Medezeggenschap context afhankelijk

20 Context van invloed op MZ gedrag Harmonieus & stabiel Vertrouwen Co-creatie Uitdagingen aangaan Meepraten Bredere participatie Visie Operationeel Representatief Meebeslissen Conflictueus & crisis Belangenbehartiging Risico s mijdend Formeel & hiërarchisch Wantrouwen Informeel & plat

21 Uitgangspunten goede medezeggenschap Uitgangspunten goede medezeggenschap (SER, 2017) - 11 uitgangspunten - ter inspiratie De onderliggende gedachte is dat goede medezeggenschap: - kwaliteit heeft - effectief is - op de belangen ziet van iedereen werkzaam in de arbeidsorganisatie - het medezeggenschapsorgaan representatief is samengesteld - ook de achterban en de interne toezichthouder betrokken zijn

22 Uitgangspunten goede medezeggenschap Geformuleerde uitgangspunten: Diversiteit en representativiteit Democratisch mandaat Betrokkenheid van de medewerkers Passende structuur Gelijkwaardigheid Gemeenschappelijke visie Bewustzijn rol en taak Kennis en kunde Elkaar beïnvloeden via dialoog Draagvlak en co creatie Intrinsieke waarde

23 Normen, afspraken en gedragingen Advies goede medezeggenschap in het onderwijs (Onderwijssector 2014) 21 normen, afspraken en gedragingen: - Medezeggenschap volgt zeggenschap - We zijn elkaars relevante overlegpartners - De toezichthouder is aanspreekbaar - De MR informeert zijn achterban - Ieders mening telt - Iedereen kan meedoen - De MR ontwikkelt eigen voorstellen - We werken samen aan draagvlak - We werken professioneel - We maken een jaarplanning - De overlegpartner is geen adviseur - De MR vergadert met én zonder overlegpartner - We houden ons de volgende spelregels voor de MR-vergadering

24 Normen, afspraken en gedragingen Vervolg - We houden ons aan de volgende spelregels voor de overlegvergadering - We informeren elkaar zo volledig mogelijk - We zijn een lerende organisatie - We zorgen voor voldoende expertise en faciliteiten - We proberen er samen uit te komen - We kunnen een geschil aan - We behandelen een geschil nauwkeurig - We zijn er voor onze school

25 Uitgangspunt Draagvlak en co creatie Uitgangspunt Goede medezeggenschap kan vragen om het vroegtijdig betrekken van de OR. Toelichting Betrek als bestuurder de OR vroegtijdig en doorlopend in een traject waar dat kan, ook in meer complexe situaties. Hierdoor kan (eenvoudiger) draagvlak voor besluiten ontstaan en voor de co creatie met meerdere partijen. Benoem de rol van de OR en kader aan het begin van het traject deze nadrukkelijk in. Dit kan discussies en conflicten in het vervolg van het traject/proces voorkomen.

26 Voorbeeldcasus DSM Vroegtijdig en blijvend betrekken van de OR (projectgroep): fasestructuur Effect: - verbetering kwaliteit én snelheid besluitvorming - betrokkenheid en draagvlak Voorbeeldcasus: finance-activiteiten deels centraliseren deels outsourcen

27 Onderling uitwisselen ervaringen Benut u dit soort uitgangspunten in uw eigen praktijk? Zo ja, wat zijn de ervaringen er mee? Zo nee, welke wilt u als eerste uitproberen? Welke elementen uit het voorbeeld vindt u interessant? Wat neemt u ervan mee om in uw eigen overleg uit te proberen?

28 Thema 3: Vormgeven medezeggenschap op vernieuwende wijze Afgelopen jaren diverse experimenten in organisaties rondom vernieuwing medezeggenschap Verschil in: aanleiding, doel, vorm en resultaat Veel genoemde redenen: - Aansluiten op veranderingen door wijzigingen in arbeidsverhoudingen, op arbeidsmarkt, door technologisering, in bedrijfsorganisatie - Aansluiten MZ op organisatiestructuur - Verbeteren kwaliteit besluiten - Efficiënter maken van MZ - Flexibiliteit MZ vergroten - MZ aantrekkelijker maken (kandidaten, diversiteit) - Betrokkenheid medewerkers vergroten - Versterken contacten achterban

29 Onderzoek Onderzoek AIAS met Basis voor beleid Doel van het project is positieve ervaringen met experimenten te verspreiden en inzicht te verschaffen in de factoren die verandering van medezeggenschap succesvol maken. Daarnaast wil het lessen trekken uit minder geslaagde experimenten. In het onderzoek ligt de focus op drie doelstellingen en mogelijke effecten van deze veranderingstrajecten: - verhoging van de betrokkenheid van werknemers; - inclusie van nieuwe groepen werkenden, met name flexwerkers en jongeren; - effectievere medezeggenschap en betere kwaliteit van het overleg

30 Voorbeeldcasus Dimence Vraag: Hoe werkende MZ organiseren in grote organisatie met veel verschillende locaties 2009: themaproject Beleid maken we samen Medewerkers verantwoordelijkheid nemen in het organiseren eigen werk Uitgangspunt: MZ is van alle medewerkers. OR meer strategische en projectmatige rol (kaders) Zoveel mogelijk participatie stimuleren; medewerkers betrekken bij ontwikkeling van beleid (consulent) Participatieparagraaf in adviesaanvraag (hoe zijn medewerkers betrokken) Voorwaarde: partijen gemeenschappelijke verantwoordelijkheid nemen Effect: betere kwaliteit besluiten, meer betrokkenheid, meer jongeren

31 Onderling uitwisselen ervaringen Op welke wijze is bij u medezeggenschap ingericht? Bent u bezig met vernieuwing van medezeggenschap? Zo ja, wat is daarvoor de aanleiding? Wat vindt u interessant uit het voorbeeld? Kunt u dit ook in uw organisatie toepassen?

32 Vragen

33 Meer informatie

34