OR INSIGHT. Performa s onderzoek. drs Simone van Houten-Pilkes MMO dr John Snel

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "OR INSIGHT. Performa s onderzoek. drs Simone van Houten-Pilkes MMO dr John Snel"

Transcriptie

1 drs Simone van Houten-Pilkes MMO dr John Snel OR INSIGHT Performa s onderzoek HET GROOTSTE ONDERZOEK NAAR DE STAND VAN DE MEDEZEGGENSCHAP IN NEDERLAND

2 Colofon Uitgever en redactie: Analyse en tekst: Met medewerking van: Ontwerp: Druk: Performa Uitgeverij, Wander de Groot FNV Formaat, drs Simone van Houten-Pilkes MMO en dr John Snel VASMO Pino Design, Arnhem Zalsman, Zwolle 2013 Performa Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van grafische of elektronische technieken of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN: NUR 807 Prijs: e 29,95 excl. BTW en verzendkosten Bestellen en informatie: Performa Uitgeverij BV, Torenstraat 144B, 2513 BW Den Haag, tel. (070) , of via info@performa-uitgeverij.nl Inhoudelijke vragen over het onderzoek OR Insight: FNV Formaat, Vijzelmolenlaan 2, 3447 GX Woerden, tel. (0348) , of via info@fnvformaat.nl

3 Woord vooraf Voor u ligt OR Insight , het nieuwe en meteen grootste onderzoek naar de stand van de medezeggenschap in Nederland. Dit boek bevat de antwoorden van bijna 600 respondenten, zowel OR-leden als ambtelijk secretarissen die de ondernemingsraad in hun werk ondersteunen. Trends en thema s voor de medezeggenschap in Nederland in kaart brengen, nu en in de komende tijd, op basis van de ervaringen van medezeggenschappers dat is het hoofddoel van OR Insight. Waar houden medezeggenschappers zich mee bezig? Wat zijn belangrijke onderwerpen en verschuivingen? Hoe gebruiken ondernemingsraden hun rechten en bevoegdheden? Zijn de faciliteiten voldoende en gebruiken ondernemingsraden deze ook? En doet medezeggenschap er toe, hoeveel invloed heeft de ondernemingsraad eigenlijk? Tegelijkertijd nemen we een aantal actuele discussies onder de loep: Vernieuwing van de medezeggenschap is een thema dat vaak besproken en beschreven wordt. Er zijn her en der ook initiatieven ter vernieuwing, maar nog niet heel veel. Het bracht ons tot de vraag hoe medezeggenschappers tegen de Wet op de ondernemingsraden (WOR) aankijken. Is die nog van deze tijd, of zou die vernieuwd moeten worden? Er zitten te weinig jongeren in de OR, dat is een klacht die vaak gehoord wordt. Wij wilden weten of dat zo is. En maakt dat eigenlijk wat uit? Of denken en doen jongere OR-leden hetzelfde als oudere OR-leden? Een ander heikel punt is de loopbaan van medezeggenschappers. Waar de ene (ex) OR-voorzitter het tot directeur schopt, komt de ander op dood spoor te staan. We zijn benieuwd naar de verschillen en naar de ontwikkelmogelijkheden die het OR-werk biedt. Tenslotte waren we benieuwd naar de samenwerking tussen de ondernemingsraad en de toezichthouders. Over toezicht is veel te doen geweest de laatste tijd. Gebruiken ondernemingsraden hun aanknopingspunten in de wet om met de raad van toezicht (RvT) of raad van commissarissen (RvC) in contact te komen of te blijven? Het onderzoek heeft veel publiciteit gegenereerd. Van bijna elk hoofdstuk is in de periode september-december 2012 een persbericht verschenen, dat door veel media (radio, landelijke dagbladen, vakbladen, nieuwssites, vaksites en twitter) is opgepikt. De persberichten laten zich lezen als een opsomming van de meest [ 3 ]

4 opmerkelijke resultaten van het onderzoek. In elk hoofdstuk is het persbericht als afsluitend kader opgenomen. OR Insight is een initiatief van Performa Uitgeverij, vakuitgeverij en evenementenorganisator voor HR en OR. Het onderzoek is uitgevoerd door Simone van Houten en John Snel, trainers/adviseurs en onderzoekers bij FNV Formaat, het grootste opleidingsinstituut voor medezeggenschap, in samenwerking met VASMO, de beroepsvereniging van ambtelijk secretarissen. Wij danken alle deelnemers die de moeite hebben genomen om de uitgebreide vragenlijst in te vullen. Wij wensen u veel leesplezier. Wander de Groot [ 4 ]

5 Inhoudsopgave 1 OR Insight in vogelvlucht 7 2 Thema s voor de OR 10 3 Adviesrecht 15 4 Instemmingsrecht 18 5 Informatierecht 23 6 Initiatiefrecht 29 7 Duidelijkheid over rechten en bevoegdheden 33 8 Tijd voor OR-werk 38 9 Scholing Ondersteuning door ambtelijk secretaris en externe deskundigen Samenwerking tussen OR en toezichthouder Invloed en toegevoegde waarde van medezeggenschap Gewenste aanpassingen van de Wet op de ondernemingsraden OR-werk, loopbaan en ontwikkeling Generatieverschillen in de OR 71 Bijlage 1. Onderzoeksverantwoording 75 Bijlage 2. Profiel van de respondenten 77 Bijlage 3. Over de auteurs 80 [ 5 ]

OR INSIGHT. Performa s onderzoek. drs Simone van Houten-Pilkes MMO dr John Snel

OR INSIGHT. Performa s onderzoek. drs Simone van Houten-Pilkes MMO dr John Snel drs Simone van Houten-Pilkes MMO dr John Snel OR INSIGHT Performa s onderzoek HET GROOTSTE ONDERZOEK NAAR DE STAND VAN DE MEDEZEGGENSCHAP IN NEDERLAND OR INSIGHT Performa s onderzoek HET GROOTSTE ONDERZOEK

Nadere informatie

Achtergrondinformatie bij persbericht 9 OR Insight van 20 november 2012

Achtergrondinformatie bij persbericht 9 OR Insight van 20 november 2012 Persbericht 9 OR Insight 2012 Achtergrondinformatie bij persbericht 9 OR Insight van 20 november 2012 OR Insight 2012 OR en toezichthouder Minimaal twee maal per jaar moeten bestuurders de algemene gang

Nadere informatie

De toegevoegde waarde van medezeggenschap in de organisatie

De toegevoegde waarde van medezeggenschap in de organisatie Persbericht 13 OR Insight 2012 Achtergrondinformatie bij persbericht 13 OR Insight van 18 december 2012 OR Insight 2012 De toegevoegde waarde van medezeggenschap in de organisatie Een belangrijke onderliggende

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 6 van de SBI Formaat MonitOR Thema: faciliteiten voor het OR-werk

Bijlage bij persbericht 6 van de SBI Formaat MonitOR Thema: faciliteiten voor het OR-werk Bijlage bij persbericht 6 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: faciliteiten voor het OR-werk De tijd voor het OR-werk Een belangrijke faciliteit is de tijd die een OR-lid mag besteden aan zijn OR-werkzaamheden.

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 2 van de SBI Formaat MonitOR Thema: informatie- en initiatiefrecht

Bijlage bij persbericht 2 van de SBI Formaat MonitOR Thema: informatie- en initiatiefrecht Bijlage bij persbericht 2 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: informatie- en initiatiefrecht Eén van de voorwaarden voor een OR om zijn werk goed te kunnen doen is de informatievoorziening. In

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 3 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: artikel 24 en de toezichthouder

Bijlage bij persbericht 3 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: artikel 24 en de toezichthouder Bijlage bij persbericht 3 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: artikel 24 en de toezichthouder Artikel 24 Ondernemingsraden hebben nog al eens het gevoel dat ze advies- of instemmingsaanvragen (te)

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 5 van de SBI Formaat MonitOR Thema: de rechten en bevoegdheden van de OR

Bijlage bij persbericht 5 van de SBI Formaat MonitOR Thema: de rechten en bevoegdheden van de OR Bijlage bij persbericht 5 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: de rechten en bevoegdheden van de OR We starten de analyse met de overkoepelende vraag: In hoeverre benut de OR volgens u zijn rechten

Nadere informatie

VOORBEELDPROGRAMMA 2-DAAGSE MAATWERKCURSUS. voor een startende OR

VOORBEELDPROGRAMMA 2-DAAGSE MAATWERKCURSUS. voor een startende OR VOORBEELDPROGRAMMA 2-DAAGSE MAATWERKCURSUS voor een startende OR Dit cursusprogramma is bedoeld als voorbeeld voor een tweedaagse scholing voor een startende ondernemingsraad (OR). Uitgangspunt voor dit

Nadere informatie

Brochure. Basiscursus (W)OR in 1 dag. Goed van start in de OR

Brochure. Basiscursus (W)OR in 1 dag. Goed van start in de OR Brochure Basiscursus (W)OR in 1 dag Goed van start in de OR Inhoudsopgave Over OR Academy 3 Basiscursus (W)OR 4 Algemene informatie over de training 6 Maatwerk 7 Contact 7 Checklist een training kiezen

Nadere informatie

Help, ik zit in de OR! 150 Gouden tips voor de ondernemingsraad

Help, ik zit in de OR! 150 Gouden tips voor de ondernemingsraad Help, ik zit in de OR! 150 Gouden tips voor de ondernemingsraad De Gouden tips serie is in 2014-2015 verschenen op www.schateiland.com. Walter Landwier Help, ik zit in de OR! 150 Gouden tips voor de ondernemingsraad

Nadere informatie

Vakblad voor en door ondernemingsraden

Vakblad voor en door ondernemingsraden Vakblad voor en door ondernemingsraden Mediakit 2013 Redactionele formule OR informatie is een inspirerend, informatief, opiniërend, betrokken en betrouwbaar medium voor leden van ondernemingsraden. Het

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 4 van de SBI Formaat MonitOR Thema: het advies- en instemmingsrecht

Bijlage bij persbericht 4 van de SBI Formaat MonitOR Thema: het advies- en instemmingsrecht Bijlage bij persbericht 4 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: het advies- en instemmingsrecht Het adviesrecht en het instemmingsrecht worden ook wel de kernrechten van de Nederlandse ondernemingsraad

Nadere informatie

Brunelleschi. De Dom van Florence

Brunelleschi. De Dom van Florence Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv, Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of

Nadere informatie

Help, ik zit in de OR! Meer dan 200 Gouden tips voor de ondernemingsraad

Help, ik zit in de OR! Meer dan 200 Gouden tips voor de ondernemingsraad Help, ik zit in de OR! Meer dan 200 Gouden tips voor de ondernemingsraad De Gouden tips serie is in 2014-2016 verschenen op www.schateiland.com, op OR TV (Youtube) en in OR Rendement. Walter Landwier Help,

Nadere informatie

Geen fabriekswerk. Roeien met de wind mee en de stroom tegen. Jac Willekens

Geen fabriekswerk. Roeien met de wind mee en de stroom tegen. Jac Willekens Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of

Nadere informatie

OR informatie. Redactionele formule

OR informatie. Redactionele formule OR informatie OR informatie is een inspirerend, informatief, opiniërend, betrokken en betrouwbaar medium voor leden van ondernemingsraden. Het helpt leden van ondernemingsraden bij de uitoefening van hun

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 1 van de SBI Formaat Hoofdstuk 1: Onderwerpen voor de medezeggenschap

Bijlage bij persbericht 1 van de SBI Formaat Hoofdstuk 1: Onderwerpen voor de medezeggenschap Bijlage bij persbericht 1 van de SBI Formaat Hoofdstuk 1: Onderwerpen voor de medezeggenschap Ondernemingsraden in Nederland houden zich met vele verschillende onderwerpen bezig. In belangrijke mate volgt

Nadere informatie

Neem de regie over je depressie

Neem de regie over je depressie Neem de regie over je depressie Dit boek, Neem de regie over je depressie. Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks

Nadere informatie

Brochure. Basiscursus personeelsvertegenwoordiging. De PVT en de WOR in 1 dag

Brochure. Basiscursus personeelsvertegenwoordiging. De PVT en de WOR in 1 dag Brochure Basiscursus personeelsvertegenwoordiging De PVT en de WOR in 1 dag Inhoudsopgave Over OR Academy 3 Basiscursus personeelsvertegenwoordiging 4 Algemene informatie over de training 6 Maatwerk 7

Nadere informatie

Waar kies je voor? Colofon: Dit is een uitgave van de Centrale Ondernemingsraad van Unilever in Nederland

Waar kies je voor? Colofon: Dit is een uitgave van de Centrale Ondernemingsraad van Unilever in Nederland Waar kies je voor? We leven in een dynamische tijd. De wereldeconomie staat voor uitdagingen die in tientallen jaren niet zo groot zijn geweest. Ook het bedrijfsleven moet zich voortdurend aanpassen aan

Nadere informatie

Meer handvatten voor de medezeggenschap

Meer handvatten voor de medezeggenschap Professionele medezeggenschap voor de praktijk 5 Meer handvatten voor de medezeggenschap Drs. Wanne van den Bijllaardt Mr. Niek van Keulen e.a. 5711_Meer_handvatten.indd 3 26-10-2012 14:23:46 De reeks

Nadere informatie

Psychosociale problemen

Psychosociale problemen Psychosociale problemen Reeks Kinderen en Adolescenten. Problemen en risicosituaties Psychosociale problemen is het tweede deel van de tiendelige reeks Kinderen en Adolescenten - Problemen en risicosituaties.

Nadere informatie

Basisboek voor OR & PVT

Basisboek voor OR & PVT Professionele medezeggenschap voor de praktijk 2 Basisboek voor OR & PVT Herziene editie: inclusief de vernieuwde WOR Drs. Steven van Slageren De reeks Professionele medezeggenschap voor de praktijk is

Nadere informatie

Het praktische checklistboek voor de OR

Het praktische checklistboek voor de OR Het praktische checklistboek voor de OR Wanne van den Bijllaardt Marianne van der Pol Thema, uitgeverij van Schouten & Nelissen 1 Verkiezingen organiseren De hier gehanteerde termijnen zijn gebaseerd op

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 7 van de SBI Formaat MonitOR Thema: OR en scholing

Bijlage bij persbericht 7 van de SBI Formaat MonitOR Thema: OR en scholing Bijlage bij persbericht 7 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: OR en scholing Leden van de ondernemingsraad hebben volgens de Wet op de ondernemingsraden (WOR) een zelfstandig recht op minimaal

Nadere informatie

Vernieuwing in de gouden driehoek

Vernieuwing in de gouden driehoek Vernieuwing in de gouden driehoek Goede inhoudelijke inbreng in het strategisch debat Sjef Stoop Els van der Valk Programma workshop Korte kennismaking Inleiding: wet-en regelgeving De gouden driehoek

Nadere informatie

Van je nachtmerries af

Van je nachtmerries af Van je nachtmerries af 2 van je nachtmerries af Dit boek, Van je nachtmerries af, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor

Nadere informatie

De eerste 9 maanden Nieuw in de medezeggenschap

De eerste 9 maanden Nieuw in de medezeggenschap www.merlijnmedezeggenschap.nl De eerste 9 maanden Nieuw in de medezeggenschap Geschiedenis De basis en doel van medezeggenschap Van idee naar besluit De rechten De faciliteiten Geschiedenis van de WOR

Nadere informatie

Omgaan met lichamelijke klachten

Omgaan met lichamelijke klachten Omgaan met lichamelijke klachten Dit Werkboek omgaan met lichamelijke klachten is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de

Nadere informatie

Leergang Ambtelijk Secretaris I

Leergang Ambtelijk Secretaris I Cursusdag 1 09:30 uur Kennismaking We starten de leergang met een uitgebreide kennismaking. We inventariseren de verwachtingen van alle deelnemers. U krijgt een toelichting op het programma en de werkwijze.

Nadere informatie

De rol van de OR bij goed bestuur. Ernst van Win

De rol van de OR bij goed bestuur. Ernst van Win De rol van de OR bij goed bestuur Ernst van Win Wat gaat er mis? Onderwerpen OR/Bestuurder/Toezichthouder (RvC/Rvt) Overleg met de bestuurder Overleg met de toezichthouder De werknemerscommissaris Belang

Nadere informatie

Reactie op internetconsultatie

Reactie op internetconsultatie Reactie op internetconsultatie Concept wetsvoorstel tot wijziging van de Wet op de ondernemingsraden en de Pensioenwet in verband met de bevoegdheden van ondernemingsraden inzake beloningen van bestuurders

Nadere informatie

PROGRAMMA. Bouwen aan de ondernemingsraad. Trainer/adviseur: n.o.t.k.

PROGRAMMA. Bouwen aan de ondernemingsraad. Trainer/adviseur: n.o.t.k. PROGRAMMA Bouwen aan de ondernemingsraad Data: n.o.t.k. Accommodatie: n.o.t.k. Trainer/adviseur: n.o.t.k. Inleiding Welkom in de wereld van de medezeggenschap! Hoe ziet die wereld er eigenlijk uit? Voor

Nadere informatie

Bereik. Profiel lezers. Website. Wekelijkse nieuwsbrief. OR informatie Congres. OR informatie workshopdag. Vakblad

Bereik. Profiel lezers. Website. Wekelijkse  nieuwsbrief. OR informatie Congres. OR informatie workshopdag. Vakblad OR informatie is een inspirerend, informatief, opiniërend, betrokken en betrouwbaar medium voor leden van ondernemingsraden. Het helpt leden van ondernemingsraden bij de uitoefening van hun taak en professionalisering

Nadere informatie

er schilders katholiek en vervaardigen ze religieuze stukken. Ook is de rol van het hof niet te vergelijken met die van Frankrijk of Engeland.

er schilders katholiek en vervaardigen ze religieuze stukken. Ook is de rol van het hof niet te vergelijken met die van Frankrijk of Engeland. Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of

Nadere informatie

Programma. Training van de Ondernemingsraad van Grozette b.v. Golden Tulip Amersfoort Stichtse Rotonde 11 3818 GV Amersfoort T: 033 4679900

Programma. Training van de Ondernemingsraad van Grozette b.v. Golden Tulip Amersfoort Stichtse Rotonde 11 3818 GV Amersfoort T: 033 4679900 Programma Training van de Ondernemingsraad van Grozette b.v. Datum Locatie n.o.t.g. Golden Tulip Amersfoort Stichtse Rotonde 11 3818 GV Amersfoort T: 033 4679900 Aankomst Werktijden Aantal deelnemers Trainer

Nadere informatie

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 28 maart 2018

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 28 maart 2018 EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 28 maart 2018 1 Kennismaking Wat is uw favoriete gereedschap voor de medezeggenschap? 2 Duurzame inzetbaarheid Duurzame inzet van medewerkers

Nadere informatie

TAKEN, BEVOEGDHEDEN en FACILITEITEN ONDERDEELCOMMISSIES OR 2008-2011

TAKEN, BEVOEGDHEDEN en FACILITEITEN ONDERDEELCOMMISSIES OR 2008-2011 Artikel 15 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) is van toepassing op de onderdeelcommissies. Het artikel luidt: De ondernemingsraad kan ( ) voor onderdelen van de onderneming onderdeelcommissies instellen

Nadere informatie

De driehoek van bestuur, toezicht en medezeggenschap Drs. Frank Schreiner Presentatie BVMP 17 november 2014

De driehoek van bestuur, toezicht en medezeggenschap Drs. Frank Schreiner Presentatie BVMP 17 november 2014 De driehoek van bestuur, toezicht en medezeggenschap Drs. Frank Schreiner Presentatie BVMP 17 november 2014 1 Nodig: een sterke driehoek Toezicht Bestuur MZ Bewust van elkaars rol & positie Open, scherp

Nadere informatie

Brochure. Cursus ondernemingsraad en achterbancommunicatie

Brochure. Cursus ondernemingsraad en achterbancommunicatie Brochure Cursus ondernemingsraad en achterbancommunicatie OR en contact met de achterban OR Academy Inhoudsopgave Over OR Academy 3 Cursus ondernemingsraad en achterbancommunicatie 4 Algemene informatie

Nadere informatie

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing Kaart 22 - Media 22 Media Versie april 2012 crisistypen media: gebrek aan normale middelen tot het doen van mededelingen aan het publiek bevoegd gezag minister-president

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht 8 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: animo en draagvlak voor de OR

Bijlage bij persbericht 8 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: animo en draagvlak voor de OR Bijlage bij persbericht 8 van de SBI Formaat MonitOR 2015-2016 Thema: animo en draagvlak voor de OR Het aantal leden dat een OR telt, wordt in beginsel bepaald door het aantal in de onderneming werkzame

Nadere informatie

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 26 september 2018

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 26 september 2018 EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 26 september 2018 1 Kennismaking Naam Organisatie Wat is uw favoriete gereedschap voor de medezeggenschap? 2 Duurzame inzetbaarheid Duurzame

Nadere informatie

Van start in de ondernemingsraad

Van start in de ondernemingsraad Van start in de ondernemingsraad Inleiding Dit stuk is een handreiking voor startende ondernemingsraden. De volgende onderwerpen komen aanbod: Na de verkiezingen Taakverdeling in de OR; Vaststellen van

Nadere informatie

Handboek huurdersorganisaties. Deel 3: De communicatie

Handboek huurdersorganisaties. Deel 3: De communicatie Handboek huurdersorganisaties Deel 3: De communicatie Handboek huurdersorganisaties Deel 3 De communicatie Eªciënt en e ectief communiceren Handboek huurdersorganisaties Deel 3: De communicatie - efficiënt

Nadere informatie

OR en interne werkverdeling

OR en interne werkverdeling 1 GITP OR en interne werkverdeling Nico Berghuis 11-10-2012 OR en interne werkverdeling Performa Workshop 11 oktober 2012 2 GITP OR en interne werkverdeling Nico Berghuis 11-10-2012 Even voorstellen >

Nadere informatie

Handleiding bij Beter beginnen

Handleiding bij Beter beginnen Handleiding bij Beter beginnen Handleiding bij Beter beginnen Trudy Mooren en Maartje Schoorl Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle

Nadere informatie

Onderzoek e-learning voor ondernemingsraden

Onderzoek e-learning voor ondernemingsraden Onderzoek e-learning voor ondernemingsraden Platform voor medezeggenschap ORinformatie en e-training portal ORplatform hebben in de zomer van 2016 een onderzoek gehouden naar e-learning voor ondernemingsraden.

Nadere informatie

Werken aan je zelfbeeld

Werken aan je zelfbeeld Werken aan je zelfbeeld Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit werkboek Werken aan je zelfbeeld, COMET voor kinderen en jongeren (groepstraining) hoort bij de handleiding Zelfbeeldtraining voor kinderen

Nadere informatie

ZELFDIAGNOSE-INSTRUMENT

ZELFDIAGNOSE-INSTRUMENT Zelfdiagnose-instrument 1 voor ondernemingsraden ZELFDIAGNOSE-INSTRUMENT Voor wie bedoeld? Het zelfdiagnose-instrument dat voor u ligt is bedoeld voor ondernemingsraden die planmatig willen omgaan met

Nadere informatie

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Dit boek, Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens een werkboek

Nadere informatie

OR en governance Governance. Governance. Informatie en tips voor de OR. mr. Els Unger 13 december 2018

OR en governance Governance. Governance. Informatie en tips voor de OR. mr. Els Unger 13 december 2018 OR en governance Informatie en tips voor de OR mr. Els Unger 13 december 2018 1 Governance Wat is governance? Organisatie van zeggenschap (bestuur en toezicht) binnen onderneming Systeem van checks en

Nadere informatie

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Stop met piekeren Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de GGZ geven

Nadere informatie

Assistent en maatschappij

Assistent en maatschappij Assistent en maatschappij Assistent en maatschappij Burgerschap voor AG B. van Abshoven W. van Grootheest T. Verhoeven Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer

Nadere informatie

VOORWOORD 15 INLEIDING 17 TEN GELEIDE 19 DEEL I MEDEZEGGENSCHAP - EEN STEVIG ZETJE! 21 MEDEZEGGENSCHAP; EEN INLEIDING 23

VOORWOORD 15 INLEIDING 17 TEN GELEIDE 19 DEEL I MEDEZEGGENSCHAP - EEN STEVIG ZETJE! 21 MEDEZEGGENSCHAP; EEN INLEIDING 23 INHOUD VOORWOORD 15 INLEIDING 17 TEN GELEIDE 19 DEEL I MEDEZEGGENSCHAP - EEN STEVIG ZETJE! 21 MEDEZEGGENSCHAP; EEN INLEIDING 23 Inleiding 23 Verplichting OR 23 Het criterium in de onderneming werkzame

Nadere informatie

Muziek in de renaissance en barok. Renaissance (1400 1600) Belangstelling voor het hier en het nu

Muziek in de renaissance en barok. Renaissance (1400 1600) Belangstelling voor het hier en het nu Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of

Nadere informatie

Voeding, uitscheiding en diagnostiek

Voeding, uitscheiding en diagnostiek Voeding, uitscheiding en diagnostiek Werkcahier Kwalificatieniveau Geerard Siereveld Cees van Stipdonk Johan van t Wout Skillslab-serie voor verpleegkundige en verzorgende beroepsvaardigheden Houten 2008

Nadere informatie

Affecten, emoties en expressie

Affecten, emoties en expressie Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of

Nadere informatie

Brochure. Training effectief onderhandelen voor de OR. Meer resultaat uit de Overlegvergadering

Brochure. Training effectief onderhandelen voor de OR. Meer resultaat uit de Overlegvergadering Brochure Training effectief onderhandelen voor de OR Meer resultaat uit de Overlegvergadering Inhoudsopgave Over OR Academy 3 Training effectief onderhandelen voor de OR 4 Algemene informatie over de training

Nadere informatie

Minder angstig in sociale situaties

Minder angstig in sociale situaties Minder angstig in sociale situaties Dit boek, Minder angstig in sociale situaties, Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in

Nadere informatie

Rekenen Groep 7-2e helft schooljaar.

Rekenen Groep 7-2e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm

Nadere informatie

Congres Medezeggenschap: n medicijn?

Congres Medezeggenschap: n medicijn? Congres Medezeggenschap: n medicijn? Verschillende perspectieven en oplossingen voor sterke medezeggenschap in de zorg- en welzijnssector Locatie: Abrona te Huis ter Heide (bij Zeist) Van: donderdag 30

Nadere informatie

Omgaan met hechtingsproblemen

Omgaan met hechtingsproblemen Omgaan met hechtingsproblemen Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Voorwoord. ontslagbescherming vanuit de wet? 5 Wie bepaalt het zetelaantal? 7 Welke zaken behoren wel en niet in een or-budget thuis?

Voorwoord. ontslagbescherming vanuit de wet? 5 Wie bepaalt het zetelaantal? 7 Welke zaken behoren wel en niet in een or-budget thuis? Inhoud Voorwoord Wet- en regelgeving 1 Vakbondsleden en kandidaatstelling. Hoe zit dat? 2 Kan een medewerker met een nulurencontract zich kandidaat stellen voor de or? 3 Onze or verwacht een ernstig probleem

Nadere informatie

Een nieuwe heup of knie

Een nieuwe heup of knie Een nieuwe heup of knie Een nieuwe heup of knie Hoe wordt u weer lichamelijk en sportief actief? Martin Stevens Inge van den Akker-Scheek Jan Hamelink Inge Reininga Karen den Uyl-Verlinden Robert Wagenmakers

Nadere informatie

drs. Marcel Reijnen en dr. mr. Steven Jellinghaus OR en strategische vraagstukken

drs. Marcel Reijnen en dr. mr. Steven Jellinghaus OR en strategische vraagstukken drs. Marcel Reijnen en dr. mr. Steven Jellinghaus OR en strategische vraagstukken VAKMEDIANET ALPHEN AAN DEN RIJN 2014 Samenstellers en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een zo betrouwbaar

Nadere informatie

Denken + Doen = Durven

Denken + Doen = Durven 1 Denken + Doen = Durven Werkboek voor jezelf Dit werkboek is van: Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2008 2 Denken + Doen = Durven Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Denken + Doen = Durven, Werkboek voor

Nadere informatie

Van start in de PVT. Cursusprogramma

Van start in de PVT. Cursusprogramma Van start in de PVT Cursusprogramma Tweedaagse cursus Consultaat info@consultaat.nl T 073 6900334 Inleiding Dit tweedaagse programma is speciaal ontwikkeld voor een nieuw gekozen PVT. In de cursus komen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Maklu 7

Inhoudsopgave. Maklu 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 5 Inhoudsopgave...7 Afkortingen...13 Hoofdstuk 1 Inleiding...15 1.1 Inleiding...15 1.2 Geschiedenis WOR...15 1.3 Spilbegrippen WOR... 17 1.3.1 Onderneming... 17 1.3.2 Ondernemer...

Nadere informatie

Professionele medezeggenschap voor de praktijk 8 Basisboek OR voor bestuurder & HR

Professionele medezeggenschap voor de praktijk 8 Basisboek OR voor bestuurder & HR Professionele medezeggenschap voor de praktijk 8 Basisboek OR voor bestuurder & HR Drs. Jeannette Termeulen en Mr. Heleen Hoogeveen De reeks Professionele medezeggenschap voor de praktijk is een coproductie

Nadere informatie

Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten

Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Doorbreken van de cirkel van verdriet Psychosocial assistance for relatives of

Nadere informatie

Congres Medezeggenschap: n medicijn?

Congres Medezeggenschap: n medicijn? Congres Medezeggenschap: n medicijn? Verschillende perspectieven en oplossingen voor sterke medezeggenschap in de zorg- en welzijnssector Locatie: Abrona te Huis ter Heide (bij Zeist) Van: donderdag 30

Nadere informatie

Gedragsproblemen bij kinderen

Gedragsproblemen bij kinderen Gedragsproblemen bij kinderen Reeks Praktische Kindergeneeskunde Redactie: V.R. Drexhage, kinderarts L.W.E. van Heurn, kinderchirurg C.M.F. Kneepkens, kinderarts R. Pieterse, kinderarts E. van Rijswijk,

Nadere informatie

Welkom bij het SSFG Symposium. Nieuwe kansen en mogelijkheden voor medezeggenschap

Welkom bij het SSFG Symposium. Nieuwe kansen en mogelijkheden voor medezeggenschap Welkom bij het SSFG Symposium Nieuwe kansen en mogelijkheden voor medezeggenschap Programma 13.00 uur Welkom door SSFG bestuur 13.15 uur De Cao Gezondheidscentra: kansen en mogelijkheden voor medezeggenschap

Nadere informatie

8FSLDBIJFS /[EPMJMGEXMIRMZIEY

8FSLDBIJFS /[EPMJMGEXMIRMZIEY Medicijnen Werkcahier Kwalificatieniveau Geerard Siereveld Cees van Stipdonk Johan van t Wout Skillslab-serie voor verpleegkundige en verzorgende beroepsvaardigheden Houten 2008 2008 Bohn Stafleu van

Nadere informatie

Klokboek A Werkboek. Groep 4-5

Klokboek A Werkboek. Groep 4-5 Klokboek A Werkboek Groep 4-5 Klokboek A WERKBOEK COLOFON Auteurs redactie Stenvert Conceptontwerp omslag: Metamorfose ontwerpers BNO, Deventer Ontwerp omslag: Eduardo Media Illustraties Egbert Koopmans

Nadere informatie

Samenspel en samenklank

Samenspel en samenklank Samenspel en samenklank Samenspel en samenklank De besturingsfilosofie en organisatiestructuur van het UMC Utrecht Geert Blijham en Ernest Müter Skipr is een crossmediaal communicatieplatform voor beslissers

Nadere informatie

Medezeggenschap anders AS anders? Een verkenning van mogelijkheden

Medezeggenschap anders AS anders? Een verkenning van mogelijkheden Medezeggenschap anders AS anders? Een verkenning van mogelijkheden Medezeggenschap is van iedereen Directe link naar verkiezingsfilm Abrona Vernieuwing van de medezeggenschap Veel verschillende initiatieven

Nadere informatie

Gelijkwaardigheid en positieve communicatie tussen zorgbestuurder en. Nieuwe Wmcz voor cliëntenraden in 10 praktische punten uitgelegd.

Gelijkwaardigheid en positieve communicatie tussen zorgbestuurder en. Nieuwe Wmcz voor cliëntenraden in 10 praktische punten uitgelegd. Nieuwe Wmcz voor cliëntenraden in 10 praktische punten uitgelegd. NCZ: NETWERK CLIËNT-EN-RAAD ZORG NCZ maakt zich sterk voor cliëntenmedezeggenschap in de zorg. Als landelijk kennis- en leernetwerk zijn

Nadere informatie

Denken + Doen = Durven

Denken + Doen = Durven 1 Denken + Doen = Durven Werkboek voor ouders Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2008 2 Denken + Doen = Durven Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Denken + Doen = Durven, Werkboek voor ouders, is onderdeel

Nadere informatie

LOGA. CNV 1'uhliekt /aak CMIIT. convenant medezeggenschap (2) ECCVA/U november 2008 CVA/LOGA 08/38. Lbr. 08/189.

LOGA. CNV 1'uhliekt /aak CMIIT. convenant medezeggenschap (2) ECCVA/U november 2008 CVA/LOGA 08/38. Lbr. 08/189. LOGA C.'olk-gi' voor Ai-1-.i-idszakcn/VNG Brief aan de leden Landelijk Overleg...,, u,..., T.a.v. het college en de raad Gemeentelijke,,,, Arbeidsvoorwaarden i" '\ V CNV 1'uhliekt /aak CMIIT informatiecentrum

Nadere informatie

Taakomschrijvingen ambtelijk secretaris van medezeggenschapsorganen

Taakomschrijvingen ambtelijk secretaris van medezeggenschapsorganen Taakomschrijvingen ambtelijk secretaris van medezeggenschapsorganen De VASMO (Vereniging voor Ambtelijk Secretarissen van Medezeggenschapsorganen) heeft een 3 deling in de niveaus voor ambtelijk secretarissen

Nadere informatie

De meest gestelde vragen over Diabetes en zwangerschap

De meest gestelde vragen over Diabetes en zwangerschap De meest gestelde vragen over Diabetes en zwangerschap Dr. Th.F. Veneman 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

Helpen bij partnerrelatieproblemen

Helpen bij partnerrelatieproblemen Helpen bij partnerrelatieproblemen Helpen bij partnerrelatieproblemen Het praktijkboek Alfons Vansteenwegen Derde, herziene druk Bohn Stafleu van Loghum Houten 2005 2005 Bohn Stafleu van Loghum, Houten

Nadere informatie

Niet meer depressief

Niet meer depressief Niet meer depressief Dit boek, Niet meer depressief; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de

Nadere informatie

Cognitieve therapie bij sociale angst

Cognitieve therapie bij sociale angst Cognitieve therapie bij sociale angst Dit boek, Cognitieve therapie bij sociale angst, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens het werkboek voor cliënten te bestellen:

Nadere informatie

Medezeggenschap & werkdruk

Medezeggenschap & werkdruk Medezeggenschap & werkdruk 26 september 2018 Agenda Wie is wie? Achtergronden Werkdruk, wat kan de OR doen? Ronde 1 Twee voorbeelden uit de praktijk Werkdruk, wat kan de OR doen? Ronde 2 Afsluiting 2 Wie

Nadere informatie

Bedrijfscommissie voor de Overheid voor Lagere Publiekrechtelijke Lichamen. Verslag van bevindingen

Bedrijfscommissie voor de Overheid voor Lagere Publiekrechtelijke Lichamen. Verslag van bevindingen Bedrijfscommissie voor de Overheid voor Lagere Publiekrechtelijke Lichamen Verslag van bevindingen Verslag van de hoorzitting op 15 mei 2007 inzake het verzoek om bemiddeling dan wel advies van de ondernemingsraad

Nadere informatie

Dit artikel wordt u aangeboden door OR Rendement

Dit artikel wordt u aangeboden door OR Rendement N I E U W S E N A D V I E S V O O R O N D E R N E M I N G S R A D E N Dit artikel wordt u aangeboden door OR Rendement OR Rendement is een nieuws- en adviesmagazine over medezeggenschap voor leden van

Nadere informatie

Vragenlijsten van de enquête medezeggenschap Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Vragenlijsten van de enquête medezeggenschap Ministerie van Verkeer en Waterstaat Vragenlijsten van de enquête medezeggenschap Ministerie van Verkeer en Waterstaat 1 A. Vragenlijst voor niet-medezeggenschapsleden I Algemene gegevens 1. U bent werkzaam als: _ Medewerker _ Leidinggevende

Nadere informatie

Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct. Onder redactie van W.A. Dijk B.M.A. Munstra M. Munstra F. Zijlstra

Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct. Onder redactie van W.A. Dijk B.M.A. Munstra M. Munstra F. Zijlstra Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct Onder redactie van W.A. Dijk B.M.A. Munstra M. Munstra F. Zijlstra Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct Het ecg en het angiogram bij een

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1995 1996 24 615 Wijziging van de Wet op de ondernemingsraden en titel 7.10 (arbeidsovereenkomst) van het nieuw Burgerlijk Wetboek Nr. 6 VERSLAG VAN EEN

Nadere informatie

Kijk voor het complete aanbod in 2017 ook op

Kijk voor het complete aanbod in 2017 ook op Kijk voor het complete aanbod in 2017 ook op www.sbiformaat.nl NIEUW IN DE OR / WOR (W)OR voor beginnende OR-leden 11 april 10 oktober Utrecht 18 mei 7 november 20 juni 7 december 14 september Basiscursus

Nadere informatie

Leidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie

Leidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie Leidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie Leidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie Onder redactie van: Dr. A.G. Lieverse internist-vasculair geneeskundige Maxima Medisch Centrum, Eindhoven

Nadere informatie

Handvatten voor de PVT. Voortvarend aan de slag met de personeelsvertegenwoordiging

Handvatten voor de PVT. Voortvarend aan de slag met de personeelsvertegenwoordiging Handvatten voor de PVT Voortvarend aan de slag met de personeelsvertegenwoordiging Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoe wordt een personeelsvertegenwoordiging succesvol? 4 Wetgeving 6 De bevoegdheden van de PVT?

Nadere informatie

HR Trends 2010-2011. Performa

HR Trends 2010-2011. Performa HR Trends 2010-2011 HR Trends 2010-2011 Het grootste onderzoek onder interne en externe HR- en salarisprofessionals in Nederland naar de HR-functie, de HR-afdeling, de HR-dienstverlener en de beloning

Nadere informatie

De ondernemingsraad gaat van start Werkmap 3

De ondernemingsraad gaat van start Werkmap 3 De ondernemingsraad gaat van start Werkmap 3 Inhoud Inleiding Stap 1. De eerste vergadering Stap 2. De or-vergadering Stap 3. Het overleg met de werkgever Stap 4. Vaststellen voorlopig reglement Stap 5.

Nadere informatie

Arbo en de rechten van de OR

Arbo en de rechten van de OR Arbo en de rechten van de OR In de Arbowet zijn verplichtingen voor de werkgever en plichten en rechten voor de werknemer vastgelegd. De achtergrondfilosofie van de Arbowet is eenvoudig: de werkgever moet

Nadere informatie