8e rapport cijfers Voedselbank G & O per november 2013*

Transcriptie

1 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov. - 1 Voedselbank Gooi & Omstreken Postbus 1125; 1270 BC ; / secretariaat@voedselbankgooi.nl 8e rapport cijfers Voedselbank G & O per november * Verslagjaar november 2012 november & Totaal juni nov, 20 maart 2014 Henca Hasper m.m.v. werkgroep Intake Voedselbank G&O *) De bijlage Tabellen 8e rapport cijfers Voedselbank G&O is op verzoek verkrijgbaar.

2 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov. - 2 Inhoud Inleiding 3 Deel 1 Algemene Samenvatting en Conclusies Verwijzingen Samenstelling huishoudens Reden van uitschrijving, duur pakketverstrekking Gebruik van bijzondere regelingen Bron van inkomsten Hoogte netto inkomen Groei aantal pakketten Leeftijdsverdeling cliënten 10 Deel 2 Conclusies per uitgiftepunt *) Verwijzingen Samenstelling huishoudens Reden van uitschrijving, duur pakketverstrekking Gebruik van bijzondere regelingen Bron van inkomsten Hoogte netto inkomen Groei aantal pakketten Leeftijdsverdeling cliënten 19 *) Uitgiftepunten zijn er in, (2),, en. Mensen uit omliggende gemeenten kunnen een pakket ophalen bij het dichtstbijzijnde uitgiftepunt.

3 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov. - 3 Inleiding Sinds het begin van de hervorming van het sociale stelsel, zo n 10 jaar geleden, is het aantal huishoudens dat hulp zoekt bij een voedselbank gegroeid. Een snelle groei was te zien in de periode als gevolg van de economische crisis. Het bieden van noodhulp door het verstrekken van voedselpakketten moet ertoe leiden dat cliënten de tijd hebben een weg te vinden naar professionele hulpverlening ter verbetering van de (financiële) situatie en eigen zelfstandigheid. Er zijn voor de voedselbank Gooi & Omstreken twee wegen om cliënten naar die weg te leiden. De eerste houdt in dat de verwijzing plaats vindt door de maatschappelijke organisaties, en niet via een intake door de voedselbank zelf. De tweede weg houdt in dat de voedselbank cliënten wil stimuleren zelf actief aan verbetering van de eigen situatie te werken: door een omgeving te bieden waarin ook het onderling contact tussen cliënten bevorderd kan worden en ervaringen kunnen worden uitgewisseld (koffieruimte, gastvrouw, gesprekjes). De jaarlijkse cijferrapportage over de gebruikers van de voedselbank is mede bedoeld om na te gaan in welke mate dit doel bereikt wordt. Overigens valt dit lastig te beoordelen. Het referentiekader van de omgeving wijzigt immers regelmatig door wijzigingen in het beleid van overheid en gemeenten. De gevolgen van steeds meer bezuinigingen worden niet alleen zichtbaar door het aantal nieuw ingeschreven cliënten -dat in het verslagjaar overigens niet hoger was dan in het vorige verslagjaarmaar ook door het feit dat cliënten vaker een verlenging van de duur van de verstrekking ontvangen. Dit 8e rapport betreft de periode van 8 november november, hierna aangeduid als verslagjaar. Waar mogelijk wordt ook een beeld van het e gegeven voor het totale aantal huishoudens dat sinds juni 2006 is verwezen (1855). In deel 1 zijn de algemene conclusies over alle cliënten samengevat. In deel 2 wordt ingegaan op de gegevens over cliënten uit de gemeenten waar uitgiftepunten zijn gevestigd. De gegevens van de aanvraagformulieren die de verwijzers invullen, vormen de grondslag *) voor de cijfers in de jaarlijkse rapporten van de Voedselbank G&O. Een aantal gegevens is niet direct nodig voor de aanvraag van het pakket, maar wordt door de Voedselbank G&O gevraagd om inzicht te verkrijgen in de resultaten van het beleid. In het Jaarverslag van het bestuur wordt een verkorte versie van dit rapport opgenomen. *) De anonieme gegevensbestanden kunnen door geïnteresseerden worden ingezien. Het tabellenoverzicht met meer gedetailleerde cijfers vanaf 2006, uitgesplitst naar de gemeenten waar een uitgiftepunt is, kan worden opgevraagd.

4 aanta 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov. - 4 Aantal v erw ijzingen juni nov jaar Hilv ersum Totaal Deel 1 Algemene samenvatting en conclusies Sinds de start in 2006 werden 1855 cliënten verwezen. In het verslagjaar maakten 823 cliënten gebruik van de voedselbank: oude en nieuw ingeschreven cliënten. In de loop van het verslagjaar werden 399 nieuwe cliënten ingeschreven: evenveel als in het vorige verslagjaar (398). De enorme stijging van het aantal nieuwe cliënten in vorige verslagjaar (6) heeft zich niet verder voortgezet. De toekomst moet uitwijzen of sprake is van een zekere stabilisatie van de toestroom. 42% van deze groep werd binnen het verslagjaar weer uitgeschreven dit ligt rond het e sinds Daarnaast waren er 424 oude cliënten uit vorige perioden; 118 meer (39%) dan in het vorige verslagjaar (306). 54% van hen werd in het verslagjaar weer uitgeschreven; 3% meer dan vorig jaar. 1 van hen ontving langer dan 3 jaar een pakket; 3% meer dan vorig jaar. Dit percentage stijgt geleidelijk. Er is dus niet zozeer sprake van een verder toename van nieuwe cliënten, als wel van een toename van het aantal oude cliënten. Deels is dat het gevolg van de snelle toename van het aantal cliënten aan het einde van het vorige verslagjaar die nog doorlopen in het nieuwe jaar. Deels echter ook doordat vaker een verlenging van de verstrekking wordt aangevraagd en toegekend. Het beleid van de voedselbank G&O is op dit punt overigens strenger geworden, waardoor de vraag naar de redenen van deze aanwas van langer lopende cliënten nader onderzoek verdient. De som van het aantal oude en nieuwe cliënten per week, is zichtbaar in de figuur op het omslag: het aantal uitgegeven pakketten sinds november De toename is daarin goed te zien. De grafiek verloopt wat grillig als gevolg van de wekelijkse in- en uitschrijvingen en afwezigheid door ziekte of anderszins - het aantal ingeschreven cliënten is vrijwel altijd groter dan het aantal uitgereikte pakketten. In het verslagjaar werden pakketten samengesteld, 394 per week, voor zowel de nieuw ingeschreven cliënten als de doorlopende cliënten uit het vorige jaar een toename van 2 t.o.v. het vorige verslagjaar. Elk jaar daalt het aantal cliënten/pakketten rond de zomer, om tussen augustus en november - en vooral tussen november en januari - weer te stijgen. Het lijkt erop dat de zowel de zomerdaling als de najaarsstijging steeds sterker worden. Rond Kerst werden 461 pakketten uitgereikt - 40 meer dan in 2012 (420), een toename van 1. Van het aantal inwoners in de regio Gooi & Omstreken ca inwoners klopt circa 1,5 (promille) aan bij de voedselbank. Dit aandeel stijgt nauwelijks. Nog steeds doet een zeer beperkte groep een beroep op de voedselbank.

5 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Verwijzingen Tweederde van de verwijzingen is afkomstig van enkele organisaties: het maatschappelijk Werk (33%) zoals Amaris, Versa en Welzin; kredietbanken (2) en intakeloket (1). Door de schuldhulpverlening (bewindvoerders, schuldhulporganisaties) is 6% verwezen en door de sociale diensten ook 6%. De namen van maatschappelijke organisaties veranderen regelmatig, o.a. als gevolg van fusies. Daarom zijn deze herleid tot grotere categorieën, zoals Algemeen Maatschappelijk Werk voor de organisaties die niet onder Amaris of Versa vallen (zoals Welzin in ). Figuur 2 Aandeel verwijzers ; ; 2012-; Verwijzers: totalen ; ; 2012-; % 2 15% 1 5% Amaris Vluchtelingenwerk RIBW VERSA GGD Leger d Heils Jeugdzorg Jellinek AMW (E/B/S) Kerkel. Org. GGZ Wegwijs Intakeloket H'sum SOZA Gemeente Schuldhulp Org. Overig Kredietbank Bewindvoerder onbekend In figuur 2 is de ontwikkeling in het percentage verwijzingen te zien. De kredietbank verwijst in alle gemeenten, maar vooral in (27%). Versa verwijst niet in, en Eemnes waar vooral Wegwijs () en Welzin (v/h Beweging 3.0 en Amant) verwijzen. Amaris (Chr. Maatschappelijk Werk) verwijst alleen in. Zie ook 2.1 figuur 11. Opmerkelijk is de afname van het aantal verwijzingen door de kredietbank. Die afname wordt niet gecompenseerd met verwijzingen door schuldhulporganisaties. Het intakeloket, opgericht via de voedselbank als noodvoorziening, verzorgt in de intake voor cliënten die zich voor een voedselpakket hebben aangemeld en niet terecht kunnen bij een andere organisatie voor de intake. In het verslagjaar is het team van dit loket af en toe ingezet als ambulant team voor hulp in andere gemeenten. Hoewel het Intakeloket een belangrijke verwijsfunctie heeft en steeds meer expertise in huis heeft, is het zorgwekkend dat steeds vaker maatschappelijke organisaties en Sociale diensten hun eigen cliënten voor de intake naar dit loket verwijzen. Dit loket voorziet in een lacune, maar het doel om mensen via de maatschappelijke organisaties naar de juiste sociale hulpverlening te krijgen wordt hiermee niet bereikt. Verwijzing na eenmalig pakket Om de drempel laag te houden krijgen mensen die rechtstreeks aankloppen bij de voedselbank, altijd een eenmalig pakket uitgereikt. Daarna gaan zij naar een professionele verwijzer. Van de 65 cliënten (was 72) die in het verslagjaar zelf om hulp vroegen, werd de helft (52%) na het eenmalige pakket alsnog verwezen door een van de verwijzers maar minder (8%) dan in vorig verslagjaar (6; in 2011: 74%). Aldus zijn 34 cliënten (8,5%) van de 399 nieuw ingeschreven cliënten in het verslagjaar eigener beweging bij de voedselbank terecht gekomen (was 11% in 2012 en 21% in 2011). Dit aandeel wordt steeds minder, zowel absoluut als relatief: in de jaren was dit Deze afname is opmerkelijk: steeds minder mensen zetten uit eigen beweging de stap naar de voedselbank.

6 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov. - 6 Figuur 3 Verwijzing na eenmalig pakket Verwijzing na eenmalig pakket ; , 2012-; wel ingeschreven geen inschrijving aandeel Tot. Cl verwezen na EP Totaal totaal TOTAAL Samenstelling huishoudens 39% van de huishoudens (155) had in het verslagjaar bij elkaar 294 kinderen tot 18 jaar; 1% minder dan in vorig verslagjaar. Van de voedselpakketten voor de nieuw ingeschreven cliënten waren 885 personen afhankelijk, waaronder 294 kinderen tot 18 jaar en 37 ouder dan 18 jaar. Gemiddeld maakten 2,2 personen deel uit van een huishouden. Dat is meer dan in vorig verslagjaar (2,1) maar minder dan in de beginjaren (2,4). Van de voedselpakketten voor de oude cliënten waren 957 personen afhankelijk; 2,24 iets meer dan bij de nieuwe cliënten. Figuur 4 geeft de verschillen met voorgaande jaren weer. In paragraaf 2.2 zijn meer details gegeven. Figuur 4 Samenstelling huishoudens 35% 3 25% 2 15% 1 5% Al.st.vrouw <65 Al.Vrouw <65 m kind Samenstelling huishoudens ; , 2012-; Al.st.man <65 Al.Man <65 m kind Echtpaar <65 Echtpaar <65 m kind Totaal Totaal Totaal Het aandeel alleenstaande vrouwen (5) is met 7% toegenomen: zonder kinderen +2%; met kinderen + 4%. Het aandeel alleenstaande mannen met en zonder kinderen (32%) bleef vrijwel gelijk (was 31%): zonder kinderen +3%; met kinderen -1%. Het aandeel echtparen (17%) is met 8% afgenomen (was 25%): zonder kinderen +3%; met kinderen -5%. Ouderen boven 65 jaar komen nauwelijks naar de voedselbank (zie figuur 10). Het percentage huishoudens met kinderen is vrijwel gelijk gebleven (39%, was 4), maar ligt lager dan het e van (41%). Dit is overigens niet in lijn met berichten in de landelijke pers dat het aantal kinderen dat in armoede opgroeit toeneemt (zoals in o.a. NRC/Handelsblad van 3 dec ). Samenstelling pakketten De voedselpakketten houden rekening met de factoren: wel/geen kinderen en wel/geen diëetwensen m.b.t. vlees en vleesproducten. Gemiddeld 17% van de uitgegeven pakketten bevatte geen vlees of vleesproducten (wel, indien mogelijk, een vervangend product zoals visconserven of kaas). Het aandeel van dit type pakketten varieert tussen 1 en 18% in eerdere jaren en varieert per uitgiftepunt.

7 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Reden van uitschrijving; duur pakketverstrekking 42% van de nieuw ingeschreven cliënten werd binnen het verslagjaar weer uitgeschreven; vrijwel evenveel als in het vorige verslagjaar. Zie paragraaf 2.3 voor meer details. Figuur 5 Uitgeschreven nieuwe cliënten binnen verslagjaar Uitgeschreven nieuwe cliënten in ; , en e aantal uitgeschreven nieuwe cliënten totaal totaal totaal De meeste cliënten blijven na afloop van een verstrekkingsperiode weg zonder opgaaf van redenen; meestal omdat de periode (van 3 maanden) verstreken is. Ca 1 vertrekt omdat intussen een hoger inkomen is verkregen; dat is bijna 5% meer dan vorig jaar. Een enkeling is verhuisd. 1,5% vertrekt omdat het pakket niet voldoet aan diëet-wensen. Van de overige cliënten is geen reden van uitschrijving bekend. 424 oude cliënten uit vorige perioden ontvingen in het verslagjaar nog een pakket; 118 meer dan in het vorige verslagjaar (306). 54% werd in het verslagjaar weer uitgeschreven (3% meer dan vorig jaar). Duur pakketverstrekking Een pakketperiode duurt 3 maanden. 41% van de oude cliënten (175) kreeg 1 tot vier perioden een pakket. 34% van de oude cliënten (141) ontving één tot twee jaar een pakket. 15% van de oude cliënten (64) ontving twee tot drie jaar een pakket. 1 van de cliënten (44) ontving langer dan 3 jaar een pakket; 3% meer dan vorig jaar. Dit percentage is geleidelijk gestegen in de afgelopen jaren. Mensen die een traject voor schuldsanering doorlopen krijgen een leefgeld per week dat toereikend moet zijn voor de minimale levensbehoeften een wettelijk minimum. Deze regeling van de z.g. beslagvrije voet wordt niet altijd juist toegepast door instellingen die beslag leggen. Dit is ook een reden dat het aantal cliënten met schulden hoger is of de schuld hoger is dan zou moeten zijn. Het kan drie tot zes maanden duren voordat de benodigde regelingen zijn getroffen. Uitgangspunt is dat, zodra de schuldsanering gestart is, men van het toegekende leefgeld kan rondkomen. Soms lukt dat niet wegens extra tegenslagen. In dat geval kan voor deze cliënten de verstrekkingsperiode verlengd worden of opnieuw worden toegekend (na een herintake). Zorgwekkend is de groei van het aantal cliënten dat voor langere tijd afhankelijk is van een voedselpakket. 1.4 Gebruik van bijzondere regelingen Van 74% van de nieuwe cliënten is bekend van welke regelingen gebruik gemaakt wordt (was 69%). Het gebruik van (de meeste) regelingen is licht toegenomen. Het gebruik van de regeling deelname maatschappelijk verkeer voor kinderen blijft met 2% gering. De positie van kinderen blijft een belangrijk aandachtspunt.

8 percentage huishoudens 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov. - 8 Figuur 6 Gebruik bijzonder regelingen , , 2012-, bijz. bijstand 2 langdu.toeslag 3 kwijtsch gem.belast. Gebruik bijzondere regelingen , , 2012-, e bijdr maats.activ 5 regeling regeling chr.ziek&gehan. 9 andere gem. Regelingen 7 deeln.maats.verkeer kinderen 10 schuldhulpverlening 11 huurtoeslag 12 kindertoesl k.opvang kinderkorting 13 zorgtoeslag 14 ouderentoeslag 15 andere part.ondersteuning totaal totaal totaal Bron van inkomsten Van 26% is de inkomstenbron onbekend (was 41%). Kredietbanken geven alleen de hoogte van het leefgeld aan. Van 74% van de cliënten is de inkomstenbron door verwijzers vermeld. Van deze groep heeft: 14% inkomsten uit arbeid (loondienst, ZZP). 29% een uitkering van de gemeente. 16% een uitkering van de UWV. 3% AOW en/of pensioen; dit percentage blijft ongewijzigd. 8% geen bron van inkomsten 3% een andere inkomstenbron (bijv. via Vluchtelingenwerk). Moeilijk vast te stellen is of de stijging van het aandeel mensen met inkomen uit arbeid een reële vaststelling is, gezien het aantal onbekende gegevens in het vorige verslagjaar (41%). In was het aandeel cliënten met inkomen uit arbeid was 16% bij een percentage onbekend van 19%. De trend blijft dus een daling. Hetzelfde geldt voor degenen die een uitkering van het UWV ontvangen of geen inkomen hebben. De trend vertoont ook hier een daling. Figuur 7 Inkomstenbron , , en % 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% loondienst Inkomstenbron , , en e zelfstandig uitkering gemeente uitkering UWV AOW pensioen géén / anders onbekend totaal totaal totaal Hoogte Netto inkomen Van 41% van de nieuwe cliënten zijn de gegevens over de hoogte van het inkomen onbekend. Van mensen die in een schuldsaneringstraject verkeren, wordt door verwijzers alleen aangegeven hoeveel het leefgeld per week bedraagt. Van 59% cliënten) is het netto inkomen wel bekend (was vorig jaar 4). Van deze groep (234) zijn de inkomens gerubriceerd naar onder, op of boven bijstandsniveau. Het maandelijkse inkomen, inclusief alimentatie en kinderbijslag maar zonder huur- en zorgtoeslagen, wordt vergeleken met de hoogte van de bijstand. 52% heeft een inkomen onder bijstandsniveau. 29% heeft een inkomen op bijstandsniveau. 11% heeft een inkomen op van het bijstandsniveau. 8% ontvangt 12 of meer van het bijstandsniveau.

9 nov '12 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov. - 9 Als gevolg van ontbrekende gegevens vooral in vorig verslagjaar ( ) zijn de percentages moeilijk vergelijkbaar met vorig jaren. De globale trend voor het totaal aantal cliënten blijft sinds 2006 dezelfde: zeker de helft heeft een inkomen onder of op het bijstandsniveau. Figuur 8 Netto inkomen ; , en e A: onder bijstandsniveau Hoogte netto inkomen ; , en e B: 10 bijstandsniveau C: bijstandsniveau D: > 12 bijstandsniveau o: onbekend / anders totaal totaal totaal Groei aantal pakketten De groei van het aantal pakketten dat wekelijks wordt uitgereikt, is niet gelijk aan het op dat moment totale aantal ingeschreven cliënten: nieuw ingeschreven plus de oude uit vorige jaren. Het wat grillige verloop van de curve is het gevolg van het tussentijdse aantal in- en uitschrijvingen, het uitreiken van eenmalige pakketten, afzeggingen wegens ziekte en het tijdelijk niet uitreiken van een pakket aan een cliënt i.v.m. het no-show beleid. Opmerkelijk blijven de zogenaamde zomerdip en de winterpiek. Een goede verklaring daarvoor is niet te vinden, anders dan dat in de zomerperiode veel verwijzers met vakantie zijn en het najaar en de winter de nood sneller doet stijgen dan de zomer. Op de 1 e donderdag in november (week 45; het eind van het verslagjaar) waren er in totaal nog 428 cliënten: 232 van de 399 nieuwe en 196 van de 424 oude. Er werden 410 pakketten uitgereikt (24 cliënten waren afwezig; 6 cliënten kregen een eenmalig pakket). Figuur 9 Uitgegeven pakketten Uitgegeven pakketten 8 nov dec totaal totaal 50 0

10 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Leeftijdsverdeling cliënten Het geboortejaar van de cliënten wordt sinds november 2009 bijgehouden. De cijfers in het verslagjaar zijn: 9% is tussen jaar. 21% is tussen 26 en 35 jaar oud. 45% is tussen jaar (5% minder dan vorig jaar) 14% is tussen jaar oud (6% meer dan vorig jaar) 1% is ouder dan 65 jaar. Van 12% zijn de gegevens niet bekend. Opmerkelijk is de groei van het aantal mensen tussen 56 en 65 jaar oud. Figuur 10 Leeftijdsverdeling Cliënten 3 Leeftijd cliënten ; , 2012-, % 2 15% 1 5% totaal totaal totaal onbekend

11 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Deel 2 Conclusies per uitgiftepunt In deel 1 zijn de conclusies over het totaal van alle cliënten weergegeven. Deel 2 gaat in op de gegevens per gemeente waarin een (of meer) uitgiftepunt(en) (UP) zijn gevestigd vooral bedoeld voor geïnteresseerden. De hoofdstukindeling is dezelfde als in deel 1. Duidelijke verschillen zijn in de tekst vermeld en zijn zichtbaar in grafieken waarin de uitgiftepunten naast elkaar zijn gezet, waarnaast steeds het e is gegeven voor het totaal per verslagjaar en/of het e van de periode Voor zijn de gegevens van de verschillende uitgiftepunten samengenomen. 2.1 Verwijzingen Aantal verwijzingen Sinds juni 2006 werden in totaal 1855 cliënten naar de voedselbank G&O verwezen. In het verslagjaar werden 399 nieuwe cliënten verwezen: vrijwel evenveel als in het vorige jaar (van 398 naar 399). Per gemeente verschil dit echter nogal: er is een flinke toename in maar een afname in, en - zie tabel 1 en figuur 11. De toename van nieuwe cliënten varieert per gemeente: In van 85 naar 86 > + 1% [ 96 ] In van 160 naar 184 > + 15% [165] In van 48 naar 36 > - 25% [ 62 ] In van 31 naar 24 > - 23% [ 32 ] In van 74 naar 69 > - 7% [ 89 ] [nog lopend aantal oude cliënten] In kwamen 58 nieuwe cliënten (15%) uit omliggende gemeenten; minder dan vorig jaar (17%). In en ligt dit aandeel hoger (ca 27%) dan in de andere gemeenten. 1) In 23 cliënten uit de BEL gemeenten (27%; was 23%). 2) In 14 cliënten (8%; was 9%) uit Loosdrecht, Kortenhoef. 3) In 10 cliënten (28%; was 23%) uit Ankeveen, Nederhorst den Berg, Muiden, Muiderberg. 4) In 3 cliënten (12%; was 6%) uit Eemnes, Laren. 5) In 10 cliënten (14%; was 12%) uit erberg, Bilthoven. Tabel 1 Aantal verwijzingen Jaar Totaal *) 5 uit 06 verwerkt in rapport 07 (N=73) per nov > H'sum (*5) Totaal *) 5 cliënten uit 2006 in H'sum werden in de 2007rapportage meegenomen.

12 aanta 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Figuur 11 Groei aantal verwijzingen Verwijzende organisaties Aantal verwijzingen juni nov jaar De organisaties die de cliënten naar de Voedselbank Gooi & Omstreken verwijzen, zijn in de apart verkrijgbare bijlage gedetailleerder opgenomen. Uit het totaalbestand komen de volgende instellingen als grootste verwijzers naar voren met een gezamenlijk aandeel van 64% - zie ook paragraaf 1.1 figuur 2, blz % is verwezen door Maatschappelijk Werk organisaties: Versa 18%; Welzin 13%; Amaris 2%. Gemiddeld 2 door de kredietbank was 26%: een daling van 6%. Gemiddeld 1 door het Intakeloket was 7%; een stijging van 3%. Alle overige verwijzers zorgen samen voor de resterende 36% verwijzingen, waaronder van sociale zaken 6%; bewindvoerders 3%; schuldhulpverlening 3%. In onderstaande figuur wordt de ontwikkeling sinds 2006 duidelijk. Zo valt de afname van het aantal verwijzingen door de kredietbank op na de aanvankelijke groei: in 2006, 25% in en 2 in Het aandeel verwijzingen door alle overige verwijzers is afgenomen van ruim 6 in 2006 naar 36% in Figuur 12 Verwijzers per uitgiftepunt in en Totaal Verwijzingen per uitgiftepunt; totaal en e Amaris VERSA AMW (E/B/S) Wegwijs Intakeloket H'sum SOZA Gemeente Kredietbank totaal In zijn de belangrijkste verwijzers voor de verschillende UP-gemeenten als volgt. In Amaris (1, was 14%), Versa (31%, was 38%) en de Kredietbank (13%, was 16%). Sociale Zaken verwees 8% van de cliënten (was 2%). Opmerkelijk is de afname van het aantal verwijzingen door Versa, Amaris en de kredietbank. In Versa (15%, was 11%), het Intakeloket (2, was 17%) en de kredietbank (27%, was 34%). Sociale Zaken verwees 8% van de cliënten (was 7%). Opmerkelijk is de afname van het aantal verwijzingen door de kredietbank (-7%). In Versa (5, was 54%) op afstand gevolgd door de Kredietbank (22%, was 21%). Opmerkelijk is de afname van het aantal verwijzingen door Versa. In Welzin (29%) en Wegwijs (21%) (samen 5, was 35%) en de kredietbank (16%, was 42%). Opmerkelijk is de toename van verwijzingen door Welzin en de forse afname door de kredietbank. In Welzin (v/h Beweging 3.0/Amant) (62%, was 58%) en de Kredietbank (13%, was 19%). Opmerkelijk is de toename van verwijzingen door Welzin en de afname door de kredietbank.

13 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Verwijzing na eenmalige pakketten Mensen die zelf aankloppen bij de voedselbank, krijgen een eenmalig pakket en een gesprek om uit te zoeken bij welke verwijzende instantie zij het beste terecht kunnen voor zowel het invullen van het aanvraagformulier als het zoeken naar mogelijkheden om de inkomenspositie te versterken. Van de 65 cliënten (was 72) die in het verslagjaar zelf om hulp vroegen, werd ca de helft (34 cliënten) vervolgens daadwerkelijk verwezen door een van de verwijzers. Dat is minder dan in vorig verslagjaar (6; in 2011 was dat nog 74%). 8,5% van de 399 nieuw ingeschreven cliënten heeft in via deze route een verwijzing gekregen (was 11% in 2012 en 21% in 2011). In 2007 en 2008 was in circa de helft van de cliënten verwezen ná het eenmalige pakket. Dit aandeel wordt steeds kleiner, zowel absoluut als relatief - zie fig 13. Figuur 13 Eenmalige pakketten uitgereikt per uitgiftepunt 13a: totaal aantal Eenmalige pakketten b: percentage wel/niet ingeschreven na Eenmalig Pakket Aantal Eenmalig pakket per UP's Inschrijving per UP na eenmalig pakket aantal Eenmalig pakket geen inschrijving wel ingeschreven wel ingeschreven geen inschrijving aandeel Tot. Cl verwezen na EP Totaal 2012-l Het percentage cliënten dat een eenmalig pakket kreeg, varieert in de diverse gemeenten Aantal Cl Eenmalig pakket ontvangen Wel verwijzing % van Nw clienten In > 13 % In > 5 % In > 19 % In > 13 % In > 6 % Totaal > 8,5 % 2.2 Samenstelling huishoudens In deel 1, paragraaf 2 komt in figuur 4 het verschil met het vorige verslagjaar naar voren voor het totaal van de nieuwe cliënten De aard en samenstelling van de huishoudens varieert per uitgiftepunt (UP) en per jaar. Figuur 14 Samenstelling huishoudens en en en % 3 25% 2 15% 1 Samenstelling huishoudens per uitgiftepunt; en % Al.st.vrouw <65 Al.Vrouw <65 m kind Al.st.man <65 Al.Man <65 m kind Echtpaar <65 Echtpaar <65 m kind Gemiddeld Gemiddeld Alleenstaande vrouwen Alleenstaande vrouwen blijven de grootste groep cliënten vormen. In het verslagjaar is hun aandeel toegenomen met 7% (5; was 43%): zowel het aantal zonder kinderen (26%; was 24%) als met kinderen (24%; was 2) nam toe. Per uitgiftepunt verschillen de percentages. In 47% (was 42%): +5% zonder kinderen 26% (was 15%): +11% met kinderen 25% (was 27%): - 2% In 54% (was 46%): +8% zonder kinderen 29% (was 27%): + 2% met kinderen 25% (was 19%): + 6% In 44% (was 44%): + 2% zonder kinderen 22% (was 31%): - 9% met kinderen 22% (was 13%): + 9% In 5 (was 33%):+17% zonder kinderen 25% (was 23%): + 2% met kinderen 25% (was 1): +15% In 48% (was 48%): zonder kinderen 2 (was 22%): - 2% met kinderen 28% (was 26%): + 2%

14 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov De grootste toename van alleenstaande vrouwen zien we in (+8%) en (+17%). De grootste toename zonder kinderen zien we in (+11%) en afname in (-9%). De grootste toename met kinderen zien we in (+6%), (+9%) en (+15%). Alleen in nam het aantal met kinderen iets af (- 2%). Alleenstaande mannen Het aandeel alleenstaande mannen is nauwelijks veranderd (32%; was 31%). Het aantal zonder kinderen nam 3% toe (31%; was 28%); met kinderen nam licht af (2%; was 3%). Per uitgiftepunt verschillen de percentages. In 37% (was 26%) +11% zonder kinderen 34% (was 25%) + 9% met kinderen 3 % (was 1%) +2% In 32% (was 35%) - 3% zonder kinderen 3 (was 31%) - 1% met kinderen 2 % (was 4%) -2% In 31% (was 29%) + 2% zonder kinderen 31% (was 23%) + 8% met kinderen 0 % (was 6%) -6% In 29% (was 42%) -13% zonder kinderen 25% (was 42%) -17% met kinderen 4 % (was ) +4% In 3 (was 27%) + 3% zonder kinderen 29% (was 26%) + 3% met kinderen 1 %( was 1%) De grootste toename van alleenstaande mannen zien we in (+11%); afname in (-13%). De grootste toename zonder kinderen zien we in (+9%) en (+8%); afname in (-17%) De grootste toename met kinderen zien we in (+4%); een afname in (-6%). Echtparen Het aandeel echtparen is met 8% afgenomen (17%; was 25%). Het aantal zonder kinderen nam met 3% af (5%; was 8%); met kinderen nam af met 5% (12%; was 17%). Per uitgiftepunt verschillen de percentages. In 16% (was 32%) -16% zonder kinderen 3% (was 8%) - 5% met kinderen 13% (was 24%) -11% In 14% (was 2) - 6% zonder kinderen 4% (was 6%) 2% met kinderen 1 (was 14%) - 4% In 25% (was 28%) - 3% zonder kinderen 11% (was 13%) - 2% met kinderen 14% (was 15%) - 1% In 21% (was 26%) - 5% zonder kinderen 8% (was 16%) 8% met kinderen 13% (was 1) + 3% In 21% (was 23%) 2% zonder kinderen 4% (was 5 %) 1% met kinderen 17% (was 18%) 1% De grootste afname van het aantal echtparen zien we in (-16%), (-6%) en (-5%). De grootste afname zonder kinderen zien we in (-8%); een toename in (+5%). De grootste afname met kinderen zien we in (-11%) en (-4%); een toename in (+3%). Huishoudens met kinderen 155 huishoudens hadden in het verslagjaar bij elkaar 294 kinderen tot 18 jaar en 37 ouder dan 18 jaar. Het aantal huishoudens met kinderen is voor de totale groep nieuwe cliënten vrijwel gelijk aan het vorige verslagjaar (39%; was 4), maar ligt lager dan het e van (41%). Per uitgiftepunt verschillen de percentages. In 37% (was 52%) -15% In 4 (was 37%) + 3% In 36% (was 34%) + 2% In 42% (was 2) + 22% In 46% (was 45%) + 1% De grootste afname van huishoudens met kinderen zien we in (-15%) en toename in (+22%). Ouderen Het aantal mensen ouder dan 65 varieert in de jaren tussen 0 en 2% van het totaal. Aantal personen Van de voedselpakketten voor de nieuw ingeschreven cliënten waren 885 personen afhankelijk, waaronder 294 kinderen tot 18 jaar en 37 ouder dan 18 jaar. Gemiddeld maakten 2,2 personen deel uit van een huishouden (was vorig verslagjaar 2,1). 2.3 Reden van uitschrijving; duur pakketverstrekking De meeste cliënten blijven na afloop van een verstrekkingsperiode weg zonder opgaaf van redenen; meestal omdat de periode verstreken is. Ca 1 vertrekt omdat intussen een hoger inkomen is verkregen (omstandigheden verbeterd); dat is bijna 5% meer dan vorig jaar. Een enkeling is verhuisd. 1,5% vertrekt omdat het pakket niet voldoet aan diëet-wensen. Van de overige cliënten is geen reden van uitschrijving bekend. Of omstandigheden daadwerkelijk verbeterd zijn, is niet steeds te bepalen. Aangenomen wordt dat als een cliënt boven de (financiële) criteria is gekomen, de inkomenspositie verbeterd is. Duur pakketverstrekking Verlenging van de verstrekking is mogelijk als cliënten wel pogingen doen maar nog niet in staat zijn hun financiële situatie te verbeteren, of als de toekenning van aangevraagde regelingen erg lang duurt. Degenen die hun situatie wel zouden kunnen verbeteren maar dat niet willen, komen niet in aanmerking voor een verlenging.

15 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Van de nieuwe cliënten werden er 167 (binnen het verslagjaar weer uitgeschreven: vrijwel evenveel als in het vorige verslagjaar (42%, was 41%). In valt het lage percentage op. Figuur 15 Aantal uitgeschreven nieuwe cliënten per Uitgiftepunt en in uitgechreven cliënten per UP; aantal uitgeschreven nieuwe cliënten Totaal Het aantal pakketperioden van de groep oude cliënten (424) uit vorige perioden is in onderstaande tabel weergegeven voor zowel het totaal als voor de afzonderlijke uitgiftepunten. 41% werd binnen een jaar weer uitgeschreven; dit betreft degenen die in het vorige verslagjaar werden ingeschreven. 34% ontving 1 à 2 jaar een pakket. 15% ontving 2 à 3 jaar een pakket. 1 ontving langer dan een jaar een pakket; 3% meer dan in vorig verslagjaar. 2.4 Gebruik van bijzondere regelingen Voor 74% van de nieuw ingeschreven cliënten (295 van de 399) is aangegeven van welke regelingen men gebruik maakt of welke regelingen voor hen zijn aangevraagd. Dat is 5% meer dan vorig verslagjaar (69%). De meeste mensen maken gebruik van meerdere regelingen; 2,8 per cliënt. De z.g. minima-regelingen kunnen per gemeente verschillen. Sommige regelingen hebben een andere naam gekregen, zoals de Regeling Maatschappelijk Verkeer. Die omvat nu ook de voorheen aparte regeling Deelname Maatschappelijk verkeer kinderen. Bijzondere regelingen zoals huurtoeslag, zorgtoeslag, kindertoeslag en ouderentoeslag worden door de belastingdienst geregeld. Andere regelingen worden deels door particuliere instellingen verzorgd zoals kerken en andere organisaties die daartoe fondsen beheren. Figuur 18 Gebruik bijzondere regelingen in , , en in bijz. bijstand 2 langdu.toeslag 3 kwijtsch gem.belast. Gebruik bijzondere regelingen , , 2012-, e bijdr maats.activ 5 regeling regeling chr.ziek&gehan. 9 andere gem. Regelingen 7 deeln.maats.verkeer kinderen 10 schuldhulpverlening 11 huurtoeslag 12 kindertoesl k.opvang kinderkorting 13 zorgtoeslag 14 ouderentoeslag 15 andere part.ondersteuning totaal totaal totaal A Gemeentelijke regelingen In het verslagjaar zien we een lichte stijging in het gebruik van de meeste regelingen. In figuur 19 zijn de percentages weergegeven voor uitgesplitst naar uitgiftepunt. Bijzondere bijstand: 14% (+1%). steeg met +4% (16%; was 12%); met +2% (15%;was 13%). -11% (8%; was 19%); -6% (4%; was 1). bleef gelijk (14%).

16 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Langdurigheidstoeslag: 7% (+3%). Een stijging zien we in +6% (12%, was 6%); +6% (8%, was 2%) en +13% (was ). (7%) en (3%) bleven gelijk. Kwijtschelding Gemeentelijke belastingen: 27% (+2%). Een stijging zien we in +13% (29%; was 42%), +12% (26%; was 38%). +2% (22%; was 2). Een daling zien we in -11% (22%, was 33%). bleef gelijk met 28%. Bijdrage Maatschappelijke Activering/ Deelname maatschappelijk verkeer: 4% (+1%). is toegenomen van 3% naar 4%. In, en met 1%. en blijven op. Regeling 65+: 0 %. Regeling Chronisch Zieken/gehandicapten: 3% (+1%). Andere gemeentelijke regelingen: 2% (was 2%) Deelname maatschappelijk verkeer kinderen: 2% (was 2%). Toe- of afname in de verschillende uitgiftepunten gaat hooguit om één à 2 kinderen. Dit blijft het vermelden waard, omdat In voorgaande rapporten werd steeds gevonden werd dat er zo weinig gebruik gemaakt wordt van deze voor kinderen toch zo belangrijke regeling. Schuldhulpverlening: 29% (-1%) Een toename is te zien in + 3% (36%; was 33%) en +9% (39%, was 3). daalde -2% (22%; was 24%), -1% (28%; was 29%) en -13% (van 48% naar 25%). Figuur 19 Gebruik bijzondere regelingen per uitgiftepunt in en in bijz. bijstand 2 langdu.toeslag 3 kwijtsch gem.belast. 4 bijdr maats.activ Totaal gebruik bijzondere regelingen per uitgiftepunt 2012-; e regeling regeling chr.ziek&gehan. 9 andere gem. Regelingen 7 deeln.maats.verkeer kinderen 10 schuldhulpverlening 11 huurtoeslag 12 kindertoesl k.opvang kinderkorting 13 zorgtoeslag 14 ouderentoeslag 15 andere part.ondersteuning Totaal B Overige regelingen: Huurtoeslag: 49% (+6%). In +4% (was 47%); +9% (was 41%); +7% (was 35%); +7% (was 47%). In was er een daling van -5% (was 44%). Zorgtoeslag: 62% (+5%). In +9% (was 51%); +1 (was 48%); +4% (was 58%); +4% (was 54%). In was er een daling van -2% (was 64%). Kindertoeslag voor kinderopvang: 7% (-2%). Een afname zien we in (-9%; was 14%) en (-3%; was 6%). Een toename In (+5%, was 3%). bleef gelijk met 7% en met 12%. Kinderkorting - (-1%). Ouderen toeslag: 1%, evenals in voorgaande jaren. Andere particuliere ondersteuning: 1% (-1%).

17 percentage huishoudens percentage huishoudens 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Bron van inkomsten Van 74% (294 cliënten) is de inkomstenbron bekend. Het aantal onbekend (26%) is beduidend lager dan vorig jaar (41%). Figuur 20 en 21 geven de bronnen van inkomsten in het verslagjaar aan. Figuur 20 Bron van inkomsten , , en e over % 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% loondienst Inkomstenbron , , en e zelfstandig uitkering gemeente uitkering UWV AOW pensioen géén / anders onbekend totaal totaal totaal % van de cliënten ontvangt inkomsten uit arbeid, een stijging van 5% (was 9%). Uit loondienst 12% (was 8%); als zelfstandige 2% (was 1%). 29% heeft een uitkering van de gemeente (was 21%); een stijging van 8%. 16% kreeg een uitkering van de UWV (was 17%). 3% ontvangt Pensioen en/of AOW. 8% heeft géén inkomsten ten tijde van de verwijzing; een daling van 2%. 3% heeft andere inkomstenbronnen (familie, andere organisaties). Van 26% (was 41%) is de inkomstenbron onbekend. Moeilijk vast te stellen is of de stijging van het aandeel mensen met inkomen uit arbeid (+5%) een reële vaststelling is, gezien het aantal onbekende gegevens in het vorige verslagjaar (41%). In , met het aantal onbekend van 19%, was aandeel cliënten met inkomen uit arbeid 16%. De trend blijft dus een daling. Hetzelfde geldt voor degenen die een uitkering ontvangen: in was dit 52%; vorig jaar 38% en nu 45%. De trend blijft ook hier een daling. Figuur 21 Bron van inkomsten per uitgiftepunt en e over % 3 25% 2 15% 1 5% loondienst zelfstandig uitkering gemeente Inkomstenbron per uitgiftepunt en e uitkering UWV AOW pensioen géén / anders onbekend Totaal Hoogte netto inkomen Van 41% van de nieuwe cliënten zijn de gegevens over de hoogte van het inkomen onbekend. Voor mensen die in een schuldsanering verkeren, wordt door verwijzers alleen aangegeven hoeveel het leefgeld per week bedraagt. Meer verwijzers echter geven het inkomensniveau niet aan. Van 59% (234 cliënten) is het hoogte van het netto inkomen wel bekend (dat is 17% meer dan in vorig verslagjaar). Van deze groep (234) zijn de inkomens gerubriceerd naar onder, op of boven bijstandsniveau. Het maandelijkse inkomen, inclusief alimentatie en kinderbijslag maar zonder huur- en zorgtoeslagen, wordt vergeleken met de hoogte van de bijstand.

18 45 8 nov ' e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov % heeft een inkomen onder bijstandsniveau. 29% heeft een inkomen op bijstandsniveau. 11% heeft een inkomen op van het bijstandsniveau. 8% ontvangt 12 of meer van het bijstandsniveau. Vanwege de ontbrekende gegevens, is een vergelijking met voorgaande jaren niet goed mogelijk. Onderstaande figuur geeft het percentage per uitgiftepunt, het e van het totaal en het e van alle cliënten sinds Duidelijk is dat de meerderheid van de cliënten een inkomen heeft dat op of onder het bijstandsniveau ligt. Figuur 22 Netto inkomen per uitgiftepunt en e Netto inkomensniveau per uitgiftepunt en A: onder bijstandsniveau B: 10 bijstandsniveau C: bijstandsniveau D: > 12 bijstandsniveau o: onbekend / anders Totaal Groei aantal pakketten Het aantal wekelijks verstrekte pakketten wordt sinds november 2008 bijgehouden, zodat eventuele trends zichtbaar worden. In december 2009 groeide het aantal aanvragen fors. Daarna nam de groei weer wat af. In figuur 28 is de ontwikkeling tot en met december per gemeente met een uitgiftepunt opgenomen, zonder het totaal voor alle uitgiftepunten (zie daarvoor figuur 9 op blz. 9). Figuur 23 ontwikkeling wekelijks aantal uitgegeven pakketten Uitgegeven pakketten per uitgiftepunt 8 nov dec totaal Het verloop is wat grillig en loopt niet helemaal synchroon met het werkelijke aantal cliënten (zie blz. 9, par. 7). Dat is het gevolg van het moment van inschrijven, uitschrijvingen, het uitreiken van eenmalige pakketten, afzeggingen wegens ziekte e.d.

19 8 e rapport cijfers voedselbank G&O nov nov Leeftijdsverdeling cliënten In 2010 is de leeftijdsverdeling voor het eerst in het rapport opgenomen. Op blz. 10 is het verschil tussen het huidige en het vorige verslag jaar in de grafiek opgenomen. De figuur geeft de leeftijdsverdeling voor het verslagjaar per uitgiftepunt, met daarnaast het e voor en (in 2009 is gestart met het registreren van het geboortejaar). Het percentage "onbekend" (12%) is lager dan vorige jaren. De trend voor alle uitgiftepunten is globaal dezelfde. Het percentage onbekend maakt een preciese vergelijking niet mogelijk. Toch blijft de globale verdeling goed zichtbaar. Het aantal jonge mensen van jaar (9%) is met 2% toegenomen. 21% is tussen 26 en 35 jaar oud. 45% is tussen de jaar oud: een afname van 5% (was 5). 13% is tussen jaar oud: een toename van 5% (was 8%). Het percentage ouderen blijft met 2% erg laag. Van 12% is de leeftijd onbekend. Figuur 24 leeftijdsverdeling cliënten per uitgiftepunt in 2012-, en het totaal e in en Leeftijd cliënten per gemeente % 3 25% 2 15% 1 5% onbekend Totaal