Programma 2: Leven lang leren

Transcriptie

1 Programma 2: Leven lang leren Programmabestuurder Programmaregisseur Programmamanager : S. Hylkema : A. Visser : L. Venekamp 1. Leven lang leren is... Samenwerken op het gebied van onderwijs, zorg en cultuur zodat de inwoners van Dantumadiel zich een leven lang kunnen ontwikkelen. Kansen en mogelijkheden bieden om de talenten van jong en oud verder te ontplooien. Leven Lang Leren richt zich primair op de ontwikkeling van kinderen om het fundament van hun verdere leven te verstevigen. 2. Leven lang leren nu Onderwijsinvestering Een goed opgeleide bevolking biedt een gunstig klimaat voor innovatie en economische groei. Extra investeren in onderwijs verdient zich dan ook altijd terug omdat die investering leidt tot economische en sociaal-maatschappelijke meeropbrengsten. De kansen op de arbeidsmarkt, een gezond leven en voor het lekker in je vel zitten nemen aanzienlijk toe. Leven Lang Leren wil dan ook kwalitatief goede voorschoolse voorzieningen die aansluiten op de basisscholen. Alle jongeren moeten in ieder geval een startkwalificatie behalen. Dit is een diploma op het niveau van HAVO of MBO. Leven Lang Leren wil investeren in de aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven. Ook moeten ondernemers meer bewust worden gemaakt van de mogelijkheden die de onderwijsvoorzieningen bieden. Het platform de Gouden Driehoek, (een regionaal netwerk vanuit onderwijs, overheid en ondernemers) zet projecten en onderzoeken uit, en gaat versnippering van activiteiten tegen op het terrein van onderwijs en bedrijfsleven. Kern is om zaken effectief aan te pakken door krachten te bundelen en om knelpunten maar ook kansen aan te pakken. Jeugd Gezondheids Zorg (JGZ) Jeugdgezondheidszorg wil vroegtijdig stagnaties en problemen in het opgroeien van kinderen signaleren en een passend aanbod bieden. Jeugdgezondheidszorg heeft als speerpunt, de kennis vergroten over en verbetering van de leefstijl van kinderen. Het betreft specifiek risico s rond gebruik van alcohol en andere drugs, voeding en overgewicht, sociaal- en seksueel risicogedrag. Naast preventie wordt gekozen voor specifieke aandacht en interventies voor de risicogroepen. Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) In het Centrum voor Jeugd en Gezin komen alle partijen rondom het kind samen. Zij bepalen met elkaar een gerichte aanpak voor het gezin, zoals het terugdringen van de opvoedingsverlegenheid onder ouders en de realisatie van één kind, één plan. Het CJG moet voor alle ouders, professionals en jongeren laagdrempelig bereikbaar zijn. In de zorgnetwerken op scholen, peuterspeelzalen en kinderopvang kunnen de eerste vragen al beantwoord worden of wordt doorverwezen naar andere vormen van hulpverlening. Ook bij het CJG loket op het gemeentehuis kunnen mensen binnenlopen met al hun vragen rondom opgroeien en opvoeden.

2 Programma 2. Leven Lang Leren bladzijde 2 Brede school Inhoudelijk c.q. de samenwerking met verschillende partners: Leven Lang Leren wil de talenten van kinderen ontwikkelen en voor kinderen meer kansen creëren. Activiteiten die vanuit school, peuterspeelzalen en kinderopvang worden georganiseerd zijn heel effectief (hoge deelname; Sociaal Cultureel Planbureau 2009). Binnen het concept van de Brede school liggen daarom mogelijkheden om vanuit school, peuterspeelzalen en kinderopvang activiteiten te organiseren en opvoedingscursussen aan te bieden. De opvoedingskwaliteit zal daardoor verhogen en de sociale netwerken rondom gezinnen worden versterkt. Dit zijn belangrijke (beschermende) factoren waardoor ouders en kinderen meer kansen krijgen op een kwalitatief goed en gezond leven. (Sociaal Economisch Onderzoek 2009). In het concept van de brede school is een combinatiefunctionaris onmisbaar. Hij zoekt naar mogelijkheden om educatie, gezondheid, bewegen en cultuur te combineren. Gebouwen Uit verschillende prognose s blijkt, dat ook het inwoneraantal van Dantumadiel zal afnemen in de komende jaren. Voor het basisonderwijs geldt dat er een sterke terugloop is van het leerlingenaantal waardoor in elke school leegstand ontstaat. De exploitatielasten zullen behoorlijk zwaar wegen op de begroting van de schoolbesturen. Brede scholen zijn de toekomst. In De Westreen wordt op korte termijn een brede school gerealiseerd. In Damwâld zijn de directies van de drie basisscholen al met elkaar in overleg om plannen te ontwikkelen voor een Brede school. Kunst en Cultuur Dantumadiel heeft een rijke historie en een rijk cultureel erfgoed zoals oude kerken, klooster, karakteristieke bebouwing in de dorpen en het landschap. In de dorpen van Dantumadiel is een grote diversiteit aan activiteiten op het gebied van kunst en cultuur. Inwoners kunnen terecht bij onder andere: De Schierstins, it Readtjserkje, de Kloosterkapel Sybrandahûs en de Sûkerei in Damwâld. Dit aanbod versterkt de individuele interesse voor kunst en cultuur, biedt mogelijkheden om interesses te verbreden en versterkt de binding met de culturele achtergrond. Ook de openbare bibliotheken bieden hiervoor ruimte. Bibliotheken blijven een bereikbare en toegankelijke voorziening voor alle inwoners. Het muziekonderwijs is laagdrempelig beschikbaar voor de jeugd. Onderzoek moet uitwijzen of de Algemene Muzikale Vorming (AMV) op alle basisscholen gerealiseerd kan worden. 3. Leven lang leren meten Rekenkamerrapport De raden van de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel en Dongeradeel hebben de rekenkamercommissie AchDanDon opdracht gegeven om de resultaten van het ingezette onderwijsachterstandenbeleid te onderzoeken. Het onderzoek verschaft inzicht in de effectiviteit van het gevoerde beleid en richt zich met name op de regierol van de gemeente. De rekenkamercommissie vindt dat de gemeente een actieve regierol op zich heeft genomen. Sterk ontwikkeld zijn de stimulerende en ondersteunende rol. Minder sterk lijken de situerende, structurerende en sturende rol. Er is bij diverse partners uit het VVE netwerk waardering voor de wijze waarop de gemeente inhoud en vorm heeft gegeven aan het VVE beleid.

3 Programma 2. Leven Lang Leren bladzijde 3 Leerlingenprognose In 2009 is een prognoseberekening uitgevoerd waaruit blijkt, dat de gemiddelde afname per school 16% is over de periode 2008 tot Daarna is er gemiddeld een stabilisatie tot Per school lopen de verschillen behoorlijk uiteen. Dorp School Percentage Verschil in aantallen Damwâld Botkeskoalle - 20 % 30 De Bron - 22,4 % 37 De Fontein - 16,6 % 30 Feanwâlden De Frissel - 32,8% 82 Th.de Vriessskoalle - 16,2 % 21 Broeksterwâld De Wel - 19,6 % 28 Wâlterswâld De Wynroas - 19,3 % 32 CNS - 21,4 % 18 De Westreen De Boustien + 5,9 % 16 De Westereen + 1,8 % 3 Driezum obs Driesum - 25,9 % 7 Rinsumageast De Tarissing - 5,8 % 7 Gewichtenleerlingen Op de Theun de Vriesschool in Feanwâlden, de Botkeschool in Damwâld en de beide scholen in Wâlterswâld en De Westereen zijn de meeste gewichtenleerlingen ingeschreven. In totaal gaat het om 169 leerlingen op de teldatum van 1 oktober De wettelijke regeling voor gewichtenleerlingen is gewijzigd. Doel was om meer autochtone kinderen in plattelandsgebieden te bedienen c.q. het rijksbudget voor deze gemeenten te verhogen. De afkomst (autochtoon of allochtoon) wordt niet meer meegerekend. De percentage s worden vastgesteld op basis van het hoogste opleidingsniveau van de ouder(s). Deze wijziging heeft voor de gemeente Dantumadiel nadelige gevolgen gehad. Ook andere regionale gemeenten hebben geen baat bij deze wijziging gehad. Brede school Uit een landelijk onderzoek door Onderzoeksbureau Oberon blijkt, dat de gemeente Dantumadiel op constructieve wijze samenwerkt met haar partners rondom onderwijs, zorg en cultuur. Oberon stelt, in opdracht van het ministerie, jaarlijks brochures samen over de ontwikkelingen binnen de zogenaamde Lokale Educatieve Agenda. De gemeente Dantumadiel is verschillende keren als goed voorbeeld uitgewerkt in deze landelijke brochures. Meest innovatieve kleine gemeente De gemeente Dantumadiel is in 2009 uitgekozen tot Meest Innovatieve Kleine Gemeente van Nederland. In Feanwâlden is met alle voorzieningen een doorgaande taallijn afgesproken voor kinderen van 0 tot 12 in Fries, Nederlands en Engels. Aan het eind van dit project is een dvd gemaakt Troch mei Talen die gebruikt wordt voor de verbreding van het project. De jury prees vooral de brede en toekomstgerichte aanpak van de gemeente. 'Jullie maken van een minderheidstaal geen achterstand, maar juist een voorsprong', aldus juryvoorzitter Kees van der Maa van de Bestuursacademie Nederland. 'Dantumadiel blonk uit in hun onderbouwing. Bovendien is het een heel leuk project, waar kinderen bij zijn betrokken.'

4 Programma 2. Leven Lang Leren bladzijde 4 Jeugdgezondheidszorg Er is een trendbreuk op het overgewicht van kinderen sinds 2005, namelijk van 16% naar 11 % van de kinderen in groep 7 van de basisscholen. Het percentage ligt onder het provinciale gemiddelde van14%. Er zijn een paar uitzonderingen per schoollocatie zo blijkt uit GGD rapportage Het alcoholgebruik onder jongeren ligt nog steeds boven het Fries gemiddelde. Het gebruik onder jongeren kent nog geen wijziging. Het onderzoek Veilig opgroeien in Noordoost Fryslân zal in 2012 herhaald worden en nieuwe gegevens genereren. De Verwijsindex risicojongeren levert na 2011 management informatie over samenwerking in de keten. Cijfers over meldingen (Partoer) rondom kindermishandeling blijven laag omdat het systeem van signaleren en melden niet optimaal is. Slechts 25% wordt gemeld, daar waar uit landelijke cijfers blijkt dat 1 op de 10 kinderen slachtoffer is van huiselijk geweld. 4. Leven lang leren straks No. Doelstellingen 2.1. De Programmaraad stuurt alle ontwikkelingen aan op basis van haar Lokale Educatieve Agenda. Nieuwe projecten vinden voor 75% hun oorsprong in dit overleg en worden uitgevoerd in verschillende (tijdelijke) werkgroepen. 2.2 Vanaf 2011 is er een netwerk voor zorg, ontwikkeling en educatie in de leeftijd van -9 maanden (prenataal) tot 23 jaar. Er worden sluitende afspraken gemaakt over snelle en passende ondersteuning door alle relevante instanties. Deze netwerken zijn vaak gerelateerd aan het onderwijs en spelen een cruciale rol in de Centra voor Jeugd en Gezin. Het streven is één kind/gezin, één plan. 2.3 De professionalisering van de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) wordt gerealiseerd doordat vanaf 2011: * alle basisscholen investeren in de leerlingen van groep 1 en 2 (vroegschoolse educatie) door in ieder geval de gewichtenleerlingen 4 dagdelen per week een VVEprogramma aan te bieden; * kinderopvang en peuterspeelzalen (voorschoolse educatie) werken samen zodat alle doelgroepkinderen 4 dagdelen gebruik kunnen maken een VVE- programma; * leidsters kinderopvang en peuterspeelzalen wijzen 50% van de doelgroepkinderen aan voor 4 dagdelen VVE. Het consultatiebureau wijst de overige 50% aan; * alle peuterspeelzalen voldoen aan het landelijk kwaliteitskader, vermeld in de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE). 2.4 De belemmeringen van de professionals bij het signaleren en melden van kindermishandeling nemen af. Het aantal meldingen zal daardoor toenemen met 5%. 2.5 Alle scholen en instellingen werken met het Meerjarig Integraal Taalbeleidsplan waardoor gezamenlijk gewerkt wordt aan de kwaliteitsverbetering van de taalontwikkeling. Het taalniveau van de doelgroep leerlingen in groep 7 is vanaf 2012 gelijk aan het landelijk gemiddelde. In 2011 wordt het Meerjarig Integraal Taalbeleidsplan (januari 2007) geëvalueerd en wordt eventueel een nieuw meerjarig taalbeleidsplan geschreven. 2.6 Het project Troch mei Talen (meertaligheid) wordt in de periode 2010 tot 2014 verbreed naar nog 3 dorpen in onze gemeente. Ook op provinciaal en Europees niveau worden de ervaringen binnen dit project verspreid. 2.7 Alle jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie zijn vanaf 1 januari 2010 geregistreerd en, afhankelijk van competenties, geplaatst op een leerwerktraject. Het aantal voortijdig schoolverlaters zal hierdoor vanaf januari 2012 met 30% afnemen ten opzichte van het aantal in 2007.

5 Programma 2. Leven Lang Leren bladzijde Jongeren hebben meer kansen in de regio op passend en uitdagend werk doordat hun talenten en ambities beter aansluiten bij de bedrijven in de regio. 2.9 Om het sociaal netwerk te versterken worden vanaf 2011 de opvoedcursussen aangeboden vanuit peuterspeelzalen, kinderopvang en basisscholen In het kader van de brede school worden vanaf het schooljaar activiteiten op het gebied van educatie, sport, bewegen en cultuur georganiseerd door de combinatiefunctionaris Bij leegstand van schoollokalen en bij onderhoud en verbouw van de basisscholen wordt onderzocht in hoeverre een brede school oplossing kan bieden voor de huisvestingsproblematiek Op 1 januari 2011 is de nieuwbouw van ZML school De Wingerd gerealiseerd. De omstandigheden waaronder kinderen met een handicap zich ontwikkelen worden hierdoor aanzienlijk verbeterd. De haalbaarheid is mede afhankelijk van de bezwaren- en beroepsprocedure Het Participatiebudget wordt vanaf 1 januari 2010 voor 80% ingezet voor laagopgeleiden en laaggeletterdheid. 5. Leven lang leren concreet Doelstelling Concrete projecten en activiteiten Product Programmaraad en de Lokale Educatieve Agenda: zie schema pagina 7 Leven Lang Leren bespreken. 2.2 De werkgroep Jeugdgezondheidszorg, het Zorgnetwerk Basisscholen en het Zorgadviesteam van het Voortgezet Onderwijs zorgen voor een sluitend en passend ondersteuningsaanbod voor hun doelgroepen. Instellen van een CJG loket. Aanstellen van een CJG coördinator. Implementeren van het Digitaal Kinddossier. 2.3 Project Van Voorschools naar Vroegschools waar samenhangende VVE op alle basisscholen wordt gerealiseerd. Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE): * kwaliteitseisen en normen van kinderopvang gelden ook voor peuterspeelzalen; * verhoging bereik doelgroep VVE in combinatie met de Kinderopvang en peuterspeelzalen (wettelijk verplicht). 2.4 Vanaf schooljaar het protocol Kindermishandeling voor professionals invoeren. 2.5 Project Boekenpret verbreden naar basisscholen. Projectaanvragen door individuele scholen financieel ondersteunen. 2.6 Project promoten door tonen dvd aan lokale, provinciale, nationale en internationale partners. Belangstellenden informeren en professioneel ondersteunen. 2.7 Project Rebound Plus in De Westreen. Centrale leerplichtadministratie RMC Leeuwarden. Het Jongerenteam; hierin zijn vertegenwoordigd het Werkplein, Sociale Zaken, RMC en leerplicht van de NOFA gemeenten met als doel alle jongeren plaatsen op trajecten richting startkwalificatie. 2.8 Platform de Gouden Driehoek van waaruit verschillende projecten worden geïnitieerd. In 2011 wordt de database gepresenteerd van alle bedrijven in NO- Friesland met hun behoeften richting het onderwijs en de overheid.

6 Programma 2. Leven Lang Leren bladzijde * vanaf 2011 tweejaarlijks bijstellen van het Integraal Huisvestings Plan (IHP), opgesteld in 2009; * jaarlijks op basis van IHP de schoolaanvragen beoordelen. 2.9 Uitbreiden opvoedcursussen naar ouders van peuterspeelzalen en kinderopvang 2.10 Aanstellen combinatiefunctionaris vanaf schooljaar Beoordelen schoolaanvragen en bijstellen Integraal Huisvestingsplan (IHP) Nieuwbouw ZML school De Wingerd Prioritering Participatiebudget; op basis van doelgroepen. 6. Leven lang leren bespreken Communicatie intern en extern PROGRAMMARAAD Frequentie: 3 x per jaar : Wethouder Onderwijs Overige leden structureel: vertegenwoordiging per schoolbestuur, de JGZ, manager peuterspeelzalen, directeur Kinderopvang SISA, ambtenaren Zorg en Onderwijs Incidenteel: directie of management van cultuur- en zorginstellingen (bibliotheek, maatschappelijke werk en dergelijke) WERKGROEP TAAL WERKGROEP JGZ ZORGNETWERK BAO ZORGNETWERK VO/ Ambtenaar Onderwijs Overige partijen: Peuterspeelzalen, JGZ, Bibliotheek, PCBO, ROOBOL en Kinderopvang * Projectaanvragen * Studio F * Piramide * Boekenpret * Troch mei talen Ambtenaar Zorg Overige partijen: Peuterspeelzalen, JGZ, Kinderopvang en ambtenaar Onderwijs * Themabijeenkomsten * Oudercursussen * Afstemmen beleid instellingen en gemeente Ambtenaar Onderwijs Overige partijen: schoolmaatschappelijk werk, schoolarts, logopedist, IB-ers CNS, PCBO en ROOBOL en ambtenaar Zorg * Collegiale consultatie * Professionalisering zorgnetwerken. * Afstemmen beleid Frequentie jaarlijks: 4x 4x 2x 6x REBOUND Ambtenaar Onderwijs Overige leden: Jongerenwerk, Voortgezet Onderwijs, Maatschappelijk Werk, Stenden hogeschool en ambtenaar Zorg,. * Ontwikkelen Integrale aanpak * Methodiekimplementatie * Zorgadviesteam Functie Programmaraad Opstellen Lokale Educatieve Agenda. Initiëren en coördineren van activiteiten. Synergie bewaken tussen de werkgroepen. De individuele (specifieke) programmering afstemmen op de totale programmering (gemeente breed). Intermediair naar de gemeente. Eindverantwoordelijk voor budgettering, organisatie en uitvoering van activiteiten. Vorming werkgroepen. Monitoren resultaten van activiteiten.

7 Programma 2. Leven Lang Leren bladzijde 7 Functie werkgroepen Opstellen van het plan van aanpak voor activiteiten. Verantwoordelijk voor de uitvoering van de activiteiten binnen de door de Programmaraad vastgestelde kaders. Terugkoppeling naar Programmaraad.