Programma 2. Leven Lang Leren

Transcriptie

1 Programma 2. Leven Lang Leren Programmabestuurder Programmaregisseur Programmamanager : S. Hylkema : A. Visser : L. Venekamp 1. Leven Lang Leren is is... Samenwerken op het gebied van onderwijs, zorg en cultuur zodat de inwoners van Dantumadiel zich een leven lang kunnen ontwikkelen. Kansen en mogelijkheden bieden om de talenten van jong en oud verder te ontplooien. Leven Lang Leren richt zich primair op de ontwikkeling van kinderen om het fundament van hun verdere leven te verstevigen. 2. Leven Lang Leren nu Transitie jeugdzorg De komende jaren zal de transitie van de brede jeugdzorg naar gemeenten plaatsvinden. Gemeenten worden verantwoordelijk voor alle jeugdzorg die nu onder het rijk, de provincie, de gemeente, de AWBZ en de Zorgverzekeringswet (ZvW) vallen. De decentralisatie van de jeugdzorg biedt gemeenten de mogelijkheid om zorg en ondersteuning aan jeugdigen en gezinnen op een andere manier vorm te geven. Het recht op zorg verdwijnt en maakt plaats voor een algemene zorgplicht van gemeenten om jeugdigen en hun opvoeders opvoeden opgroeiondersteuning te bieden. De gemeente is naar verwachting beter in staat een samenhangend aanbod van toegankelijke hulp en ondersteuning te organiseren en gespecialiseerde vormen van zorg efficiënter in te zetten. De ondersteuningsbehoefte en de mate van zelfredzaamheid worden leidend voor de inzet van hulp. Die moet beschikbaar zijn in de directe omgeving van jeugdigen en gezinnen en gericht zijn op het versterken van de mogelijkheden om problemen eerst zelf aan te pakken. Streven is dat zij waar dat verantwoord kan in hun eigen omgeving blijven functioneren. Dit sluit aan bij de filosofie van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De Centra voor Jeugd en Gezin zullen een belangrijke rol spelen bij de toeleiding van alle jeugdzorg om het principe van Eén gezin, één plan, één regisseur vorm te geven. Uitgangspunt is dat wat lokaal kan, ook lokaal wordt georganiseerd. En daarna, dat wat regionaal nodig is of provinciaal zoals in de jeugdbescherming. Passend onderwijs Doel van Passend Onderwijs is zo goed mogelijk onderwijs bieden aan ieder kind en minder leerlingen naar het duurdere speciale onderwijs. De vraagstukken bij de uitwerking van dit nieuwe onderwijsstelsel komen overeen met de vraagstukken in de sectoren van zorg (transitie jeugdzorg, AWBZ) en sociale zekerheid (Participatiewet, Wajong en WSW). Ook in die sectoren is de vraag hoe de kracht van mensen weer voorop komt te staan. Deze beleidsterreinen staan niet los van elkaar omdat het grotendeels dezelfde mensen/doelgroepen betreft. Het stelsel van Passend Onderwijs moet aan de volgende voorwaarden voldoen: leerlingen krijgen zo goed mogelijk onderwijs, ouders zijn betrokken bij hun kind op school, docenten zijn goed toegerust, scholen werken samen met jeugdzorg en gemeenten, en de bureaucratie is tot een minimum beperkt. Scholen in het primair en voortgezet onderwijs hebben een zorgplicht. Dit betekent dat wanneer ouders hun kind op een bepaalde school aanmelden, deze school de taak heeft dit kind een zo goed mogelijke plek in het onderwijs te bieden. Als de school het kind niet zelf passend 1

2 onderwijs kan bieden, heeft de school de taak het kind een zo goed mogelijke plek op een andere school aan te bieden. De scholen werken hiervoor samen in nieuwe samenwerkingsverbanden van het regulier onderwijs, het speciaal onderwijs, het cluster 3 onderwijs (bijvoorbeeld De Wingerd) en het cluster 4 onderwijs (gedragsproblematiek). Om samenwerkingsverbanden en gemeenten in staat te stellen tot goede afspraken te komen ten aanzien van de zorg voor leerlingen, is er een zorgvuldige afbakening van verantwoordelijkheden nodig. Gemeentebestuurders en schoolbesturen hebben volstrekte helderheid nodig over welke vorm van zorg door wie geleverd moet worden. Het gaat daarbij om de vraag welke zorg onderwijs gerelateerd is en welke zorg op het terrein van de jeugdgezondheidszorg, de opvoeden opgroeiondersteuning of de AWBZ begeleiding valt. Voor de laatste drie deelterreinen is de gemeente verantwoordelijk. Een ander punt is de vraag naar de aanpassing van de schoolgebouwen. Het opnemen van leerlingen die extra zorg en ondersteuning nodig hebben kan tot gevolg hebben dat de schoolgebouwen moeten worden aangepast. De eventuele aanpassingen hebben een relatie met de beperking van de leerling en de zorg die voor deze leerling nodig is. Startkwalificatie Een startkwalificatie is een goede basis voor jongeren om zich verder te ontwikkelen op school of binnen een bedrijf. De zogenaamde voortijdige schoolverlaters (VSV)komen steeds beter in beeld omdat het ministerie de onderwijsinstellingen, zoals Friesland College, Friese Poort en Nordwin College, wijst op de verantwoordelijkheden. De meeste uitval is nog steeds te zien op deze onderwijsinstellingen, dus in het MBO en vooral op niveau 3 en 4. Uit recent onderzoek blijkt dat een groot percentage van de jongeren die crimineel gedrag vertonen geen startkwalificatie bezit. Bij de nieuwe Participatiewet krijgen alle jongeren in de eerste vier weken de opdracht om werk of een vorm van scholing te zoeken. Dit inkomen uit werk of uit studiefinanciering moet voldoende zijn zodat de jongere geen inkomensondersteuning nodig heeft. Met het Werkplein is de afspraak gemaakt om de jongeren zonder startkwalificatie ook direct door te sturen naar de VSV- trajectbegeleider. Deze kan de jongere wijzen op het belang van de startkwalificatie, hem adviseren over de scholingsmogelijkheden en daar waar nodig kan de trajectbegeleider contact houden met de jongere. Muziekonderwijs Landelijk staat het traditionele muziekonderwijs onder druk. Dat komt enerzijds door afnemende belangstelling van vooral jongeren voor het volgen van langjarig muziekonderwijs, anderzijds spelen ook gemeentelijke bezuinigingen hierbij een rol. Jongeren zijn echter juist de belangrijkste doelgroep voor muziekonderwijs. Met het vaststellen van de notitie Der sit muzyk yn is in Dantumadiel de basis gelegd voor het realiseren van Algemene Muzikale Vorming (AMV) in het basisonderwijs. Hierdoor krijgen alle kinderen in de gemeente de basisbeginselen van muziek mee. Door de inzet van de docenten van muziekschool op de basisscholen wordt in ieder geval in twee schooljaren kwalitatief goed muziekonderwijs gegeven. Om het voor scholen zo aantrekkelijk mogelijk te maken en ook echt alle kinderen te bereiken, neemt de gemeente Dantumadiel de kosten van twee jaar AMV op de basisschool voor haar rekening. Uit het rekenkameronderzoek blijkt dat gemeentelijke subsidie op deze manier het meest efficiënt wordt ingezet. Na het AMV is het mogelijk door te gaan met Instrumentale Muzikale Vorming. Dit zijn modules van zes weken waarin een kind een instrument leert bespelen. Deze vorm van onderwijs kan gegeven worden onder schooltijd, waarbij een bijdrage van de school/de ouders in de rede ligt of na schooltijd als vrijetijdsaanbod. In het laatste geval zijn de kosten voor rekening van de ouders. 2

3 Centrum voor jeugd en gezin (CJG) Het CJG is een samenwerking van bestaande organisaties zoals de jeugdgezondheidszorg (o.a. consultatiebureau en schoolarts/verpleegkundige), MEE, het schoolmaatschappelijk werk, de kinderopvang, de peuterspeelzaal en de scholen. De medewerkers van deze organisaties hebben, onder regie van de CJG procesmanager, afspraken gemaakt over samenwerken rondom zorg. Bij complexe vragen over de ontwikkeling van jongeren kunnen zij elkaar consulteren. Binnen het kernteam van de CJG, waarin een aantal van deze organisaties zijn vertegenwoordigd, wordt afgestemd hoe een jongere en het gezin het best ondersteund kunnen worden. Ook wordt een eerst verantwoordelijke aangewezen die het proces van ondersteuning bewaakt: Worden alle afspraken nagekomen en is de ondersteuning toereikend. Het CJG werkt preventief en adequaat in de vooronderstelling dat vroegsignalering en tijdige interventie op termijn leedbesparend en kostenbesparend werkt. In de komende periode wordt aan de volgende doelen gewerkt: a. De samenwerking binnen CJG is klantgericht en oplossingsgericht en werkt vanuit het principe: - ondersteunen waar nodig; - versterken van de eigen kracht van inwoners; - stimuleren van de participatie van ouders en jongeren. b. De kwaliteit van de werkers van het CJG is van een hoog niveau en is punt van blijvende aandacht. c. In samenhang met het onderwijs wordt het begrip Passend Onderwijs verkend en vorm gegeven. d. Binnen het CJG wordt de expertise van de zwaardere jeugdzorg geconsulteerd. Doel is minderen jongeren doorverwijzen naar de zware jeugdzorg. Regionale bibliotheek De gemeenteraden van Achtkarspelen, Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland hebben in 2012 de Regiovisie op het bibliotheekwerk vastgesteld. Op basis van deze visie kan voor de regio Noordoost Fryslân een toekomstbestendige bibliotheekvoorziening worden gerealiseerd. Dat betekent minder filialen, maar ook een hogere kwaliteit van de vijf resterende vestigingen. Van groot belang is de directe toegang van de jeugd tot en met twaalf jaar tot boeken en ander informatiedragers. Die wordt gegarandeerd door in de dorpen waar geen vaste bibliotheekvestiging is in de voorschoolse voorzieningen en in elke school een schoolmediatheek te realiseren. Ook wordt een voorziening getroffen voor niet mobiele inwoners om boeken thuis bezorgd te krijgen. Cultureel Erfgoed Het aantal beeldbepalende monumenten dat leegstaat of waarvoor leegstand dreigt, neemt toe. Het zo noodzakelijke onderhoud van monumentale panden is een kostbare zaak. Ook in Noordoost Fryslân, ook in Dantumadiel. Boerderijen, kerken en woudhuisjes zijn dermate beeldbepalend in onze gemeente dat voorkomen moet worden dat ze in verval raken. In regionaal verband wordt het belang van monumentale panden erkend als onderdeel van de toeristische infrastructuur. Herbestemming van monumentale panden moet op een creatieve manier worden benaderd. Het onderwerp kan eventueel regionaal via de Agenda Noordoost worden opgepakt. Ook vanuit de provincie Fryslân en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed neemt de aandacht voor dit onderwerp toe. Samenwerking Peuterspeelzalen in Kinderopvang Momenteel zijn er zowel op landelijk als op gemeentelijk niveau vele beleidsontwikkelingen met betrekking tot peuterspeelzalen en kinderopvang. Die ontwikkelingen zijn terug te voeren op de harmonisatie van de wet- en regelgeving op het gebied van de kwaliteit van de voorzieningen en het toezicht daarop. Kinderopvang 3

4 en peuterspeelzalen moeten voor een groot deel aan dezelfde voorwaarden voldoen. Zo moeten ook peuterspeelzalen vanaf 1 januari 2013 door gemeenten worden geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP). Gemeenten zijn verplicht Voor en Vroegschoolse Educatie (VVE) aan te bieden aan de doelgroepkinderen op de peuterspeelzalen en op de kinderopvang. Het consultatiebureau neemt standaard bij alle peuters een zogenaamde omgevingsanalyse af. Dit is een onderzoek naar de huidige ontwikkeling van de peuter, zijn perspectieven en zijn achtergrond. Op basis van deze uitkomsten worden ouders geattendeerd op het VVE aanbod. In de gemeente Dantumadiel loopt in de kleinere dorpen het aantal peutergroepen terug naar één of twee groepen per locatie. De kosten voor deze peuterspeelzalen zijn relatief hoog. De ruimtes worden nu alleen ingezet voor het peuterspeelwerk en staan voor het grootste deel van de week leeg. Daarnaast zien een aantal basisscholen de komende jaren hun leerlingenaantal afnemen waardoor leegstand in de schoolgebouwen ontstaat. Samen met onderwijs en voorschoolse voorzieningen wordt gezocht naar mogelijkheden om door samenwerking de voorzieningen op een kwalitatief goed niveau te houden. Onderdeel is ook het efficiënt inzetten van gemeentelijke middelen, zoals gebouwen en subsidies. Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt De Gouden Driehoek is een platform waarin ondernemers, overheid en onderwijs in de regio Noordoost Friesland samenwerken. De Gouden Driehoek richt zich op de aansluiting van het onderwijs op de vereiste competenties van de arbeidsmarkt. Het project Database heeft bij het bedrijfsleven onderzocht welke behoefte er bestaat aan personeel, nu en in de nabije toekomst. Het onderwijs zal op de onderzoeksresultaten inspelen. De industriesector verwacht problemen in de toekomst bij het vinden van goed gekwalificeerd personeel. Eén van de redenen is dat steeds minder leerlingen kiezen voor deze beroepsopleiding. Samen met brancheorganisatie Imtech wordt gezocht naar mogelijkheden om deze beroepsrichting weer interessant te maken. Naast de sector techniek wordt de sectoren Zorg en Recreatie/Toerisme uitgewerkt. 3. Leven Lang Leren straks Doelstellingen Indicator Monitoring en bronnen 1. Transitie jeugdzorg: De Aantal doorverwijzingen Jaarcijfers CJG. transitie van de Jeugdzorg wordt per 2015 vormgegeven vanuit het principe, lokaal wat lokaal kan en regionaal of provinciaal wat moet. naar tweedelijnszorg. Totaal beeld van opvoedingsondersteuning. Jaarcijfers jeugdzorg. Alle zorg om jeugd wordt georganiseerd vanuit een integrale benadering met één regisseur. 2. Passend onderwijs: De zorgarrangementen van de samenwerkingsverbanden van het onderwijs sluiten aan bij de zorg die de gemeente kan bieden (CJG, WMO en Participatiewet). Aantal (convenant) afspraken over zorg. Notitie Passend Onderwijs Noord. Landelijke notitie Passend Onderwijs en Zorg voor jeugd (VO, PO raad en VNG). 3. Startkwalificatie: Alle Aantal jongeren zonder Jaarverslag RMC en 4

5 6. Het Centrum voor jeugd en gezin ontwikkelt zich tot een laagdrempelig netwerk waar ouders en jongeren terecht kunnen voor alle vragen over opgroeien, opvoeden en gezondheid. 7. Bibliotheek: In Dantumadiel is een regionaal functionerende bibliotheek. 8. Cultureel erfgoed: Beleid ontwikkelen om het cultureel erfgoed in de gemeente te behouden. Bij voorkeur oppakken in regionaal verband. 9. Peuterspeelzalen en Kinderopvang: Herbezinning op de organisatie van het peuterspeelzaalwerk. 10. Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt: Onderwijs in de regio sluit aan op de competenties die bedrijven nodig hebben en op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. startkwalificatie. Aantal brede scholen. Aantal deelnemende basisscholen. Opvoedingsondersteuningsbehoefte. Zorggebruik. Aantal contacten CJG. Realisatie nieuwe bibliotheek in De Westereen. Een rapport over opvang en ontwikkeling voor het kind van nul tot vier jaar. Activiteiten uit werkgroepen Zorg, Techniek en Recreatie/Toerisme. Leerplicht. voortijdig schoolverlaters die via de Participatiewet of via Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) bekend zijn bij de gemeente worden op basis van hun capaciteiten zoveel mogelijk op een traject geplaatst richting startkwalificatie. 4. Brede School: In 2014 is van een onderzoek uitgevoerd naar de financiële noodzaak van één of meer brede scholen in Dantumadiel en aan de hand van de uitkomsten bepaald of en waar eventueel een brede school gerealiseerd moet worden. 5. Algemene Muzikale Vorming voor alle kinderen op de basisscholen. Onderwijshuisvestingprogramma. Jaarverslag muziekschool De Wâldsang, mondeling overleg en evaluatie bij de basisscholen. WMO rapportage. Beleidsnotitie. Beleidsnotitie. Enquête van de Gouden Driehoek. 5

6 4. Leven Lang Leren bespreken De beleidsadviseurs van de gemeente Dantumadiel stemmen steeds meer het beleid af met de gemeenten in de regio. Op het gebied van cultuur, onderwijs en jeugdzorg worden afspraken gemaakt met partners die vaak regionaal georganiseerd zijn zoals Hulpverleningsdienst Fryslân (GGD), samenwerkingsverbanden onderwijs (primair en voortgezet), muziekschool en bibliotheken. Het is in de praktijk minder mogelijk om per gemeente afspraken te maken over beleidsontwikkelingen en de uitvoering. Lokale overleggen Overleg Onderwerp/Doel Deelnemers Programmaraad Werkgroep Taal Afstemmen van beleid tussen gemeenten en deelnemende partijen. Gezamenlijk opstellen van Lokale Educatieve Agenda waarin op basis van beleidsontwikkelingen de aanpak vanuit verschillende disciplines op elkaar wordt afgestemd. Samenstellen van werkgroepen. Integraal taalbeleid ontwikkelen voor nul tot twaalf jarigen Projecten starten om uitvoering te geven aan taalbeleidsplan. Wethouder Onderwijs, Beleidsadviseurs Jeugd en Onderwijs, vertegenwoordiging per schoolbestuur, de Jeugd Gezondheids Zorg (JGZ), manager peuterspeelzalen, directeur Kinderopvang SISA, Incidenteel: directie of management van cultuuren zorginstellingen (bibliotheek, maatschappelijke werk en dergelijke). Beleidsadviseur Onderwijs Peuterspeelzalen, JGZ, Bibliotheek, PCBO, ROOBOL en Kinderopvang. Werkgroep CJG Afstemmen zorgbeleid. Beleidsadviseurs Jeugd en Onderwijs, procesmanager CJG, Peuterspeelzalen, JGZ, Kinderopvang en MEE. Zorgnetwerk BAO Zorgnetwerk Voortgezet Onderwijs/ REBOUND Afstemmen van beleid tussen gemeente en partijen over de zorg voor leerlingen in en om school Starten van projecten die uitvoering geven aan het beleid. Leerlingen die op het Voortgezet Onderwijs dreigen af te haken een opvang te bieden waardoor hun kansen op een startkwalificatie toenemen. Beleidsadviseur Onderwijs, procesmanager CJG, leerplichtambtenaar, schoolmaatschappelijk werk, schoolarts, logopedist, IB-ers CNS, PCBO en ROOBOL. Beleidsadviseurs Onderwijs en Jeugd Jongerenwerk, Voortgezet Onderwijs, Maatschappelijk Werk en Stenden hogeschool. 6

7 Regionale overleggen Overleg Onderwerp/Doel Deelnemers CJG Doorontwikkeling CJG. Samenwerking in Noordoost met vijf-zes gemeenten. Transitie jeugdzorg Voorbereidend overleg bestuurlijk en ambtelijk over die zaken die provinciaal aangestuurd worden, zoals inkoopmodellen, jeugdbescheming en huislijk geweld. Met zes gemeenten en in RMC regio Fryslân Noord. Sociale Domein Afstemming op totale vier transities. Gemeenten in de regio Noordoost: Dongeradeel, Kollumerland en Ferwerderadiel. Werkgroep Passend Onderwijs Voortgezet Onderwijs Gouden Driehoek Regionale Educatieve Agenda Muziekonderwijs Bibliotheekwerk In RMC regio Fryslân Noord vormgeven aan passend onderwijs in samenwerking met voortgezet onderwijs en gemeenten. Afstemmen beleid en uitvoering van Onderwijs, Ondernemers en Overheid waardoor scholen beter aansluiten bij de wensen van de arbeidsmarkt. Werkgroepen samenstellen die thema s Techniek, Zorg en Recreatie/Toerisme verder uitwerken. Naast het voeren van de Programmaraad is met de regiogemeenten afgesproken één keer per jaar een Regionale Educatieve Agenda te organiseren. De thema s Transitie Jeugdzorg en Passend Onderwijs staan daar als vaste punten op de agenda. Afstemmen beleid en uitvoering. Doel:Het muziekonderwijs in de regio, zowel vrijetijdsonderwijs als AMV in de basisscholen, primair te laten verzorgen door of via muziekschool De Wâldsang. Afstemmen beleid en uitvoering. Gezamenlijk optrekken om een goede, toekomstbestendige en financieel gezonde regionale bibliotheekvoorziening te realiseren. Drie vertegenwoordigers voor de vijftien gemeenten waaronder beleidsadviseur onderwijs gemeente projectleiders Voortgezet onderwijs, Partoer en Gedragswerk. Vertegenwoordiging uit verschillende bedrijven en gemeenten in Noordoost Fryslân waaronder Kamer van Koophandel, Voortgezet onderwijs, MBO s en Plattelandsprojecten. Regiogemeenten en regio partners in onderwijs en zorg. Stichting muziekschool De Wâldsang, Achtkarspelen, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel. Stichting Bibliotheken NOF, gemeenten Achtkarspelen, Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. 7

8 Cultuur Ambtelijk afstemmingsoverleg om waar mogelijk gezamenlijk op te kunnen trekken. Beleidsadviseurs Achtkarspelen, Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel en bureau Plattelânsprojekten. 8