FUNDAMENTEEL GEDEELTE

Transcriptie

1 SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO GRAAD: DERDE GRAAD LEERJAAR: EERSTE EN TWEEDE LEERJAAR Studiegebied: Maritieme opleidingen FUNDAMENTEEL GEDEELTE Optie: MOTOREN Vak(ken): Vakkencode: TV Mechanica/Scheepswerktuigkunde 2lt/w IT-q Leerplannummer: 2001/106

2 Algemeen deel 1 VISIE OP DE STUDIERICHTING De studierichting Motoren bestaat uit een 2de en een 3de graad technisch secundair onderwijs. De studierichting sluit aan op de 1ste graad A-stroom Maritieme vorming waar de leerlingen kennis maakten met een kleine hoeveel kennis en vaardigheden behorend zowel tot de opties dek als motoren. In deze studierichting worden de kennis en de vaardigheden bijgebracht die noodzakelijk zijn om een loopbaan op te bouwen die uiteindelijk leidt tot hoofdwerktuigkundige, met volgende beperkingen niet geldig op tankschepen en passagiersschepen niet geldig op schepen die niet voortgestuwd worden met scheepsdieselmotoren niet geldig op schepen met een voortstuwingsvermogen van 3000 kw of meer, behalve op aannemersmateriaal ingezet binnen 200 mijl uit een kust. of om door te stromen naar het hoger onderwijs (Hogere Zeevaartschool). Praktisch gezien betekent dit dat een afgestudeerde volgende loopbaan kan opbouwen: inscheping aan boord voor een eerste reis (geen beperking qua schip); na 2 maanden vaart (+ goedgekeurd opleidingsprogramma) verkrijgt hij de vaarbevoegdheid als om als scheepsgezel machinekamerwacht te vervullen (hij kan dus vertrekken als rating aan boord van eender welk schip); na nog eens 6 maanden vaart (en in totaal 6 maanden wachtdienst in de machinekamer) verkrijgt hij de vaarbevoegheid om als officier-werktuigkundige belast met machinekamerwacht te varen; hij kan dus vertrekken op alle schepen (exclusief niet diesels, tankers, passagiersschepen) als machinist en opklimmen tot derde WTK; na 12 maanden als WTK te hebben gevaren, bekomt hij de vaarbevoegdheid van tweede WTK beperkt tot schepen met een voortstuwingsvermogen tot 3000 kw, of op aannemersmateriaalbeperkt tot 200NM uit de kust; hij kan dus als tweede WTK varen op koopvaardijschepen tot 3000 kw (enkel diesels, geen tankers, geen passagiersschepen) of op baggerschepen en slepers (onbeperkt vermogen) maar tot 200NM uit de kust. na 24 maanden WTK of na 12 maanden als tweede WTK bekomt de betrokkene de vaarbevoegdheid van HWTK met dezelfde beperkingen als hierboven (tweede WTK).

3 Algemeen deel 2 ALGEMENE DOELSTELLINGEN Over de verschillende vakken heen wordt ernaar gestreefd om de leerling de noodzakelijke kennis en vaardigheden bij te brengen om uiteindelijk te voldoen aan de het profiel van de optie. De derde graad Motoren dient de studenten voor te bereiden op een loopbaan in de maritieme sector. Zij zullen de mensen worden op verantwoordelijke posten. De opleiding moet de leerlingen daarop voorbereiden, zowel naar een doorgedreven kennis als naar attitude. Voor kennis betekent dit dat een zeer gespecialiseerde en doorgedreven opleiding nodig is in TV en PV Scheepswerktuigkunde en in TV Zeemanschap, zodat zij autonoom en zelfstandig een vaartuig kunnen voeren in de moeilijkste omstandigheden. Hierbij refererend naar een aanvankelijk operationeel niveau volgens tabel AIII/1 van de STCW 95 code. Gezien de finaliteit moeten de volgende attitudes aangebracht te worden: kunnen samenwerken in ploegverband aanvaarden van strikte gezagsstructuur respecteren van materiaal plichtsgetrouw uitvoeren van de opgelegde taken respect voor het milieu leren volhouden, vooral ook met het oog op lange zeereizen oog hebben voor veiligheidsregels nemen van verantwoordelijkheid zin voor orde en netheid kritisch denken ontwikkelen van een goede werkmethode respect hebben voor de collega's koelbloedigheid. Om verantwoordelijke functies te kunnen uitoefenen, worden de leerlingen getraind in : Leidinggevende vaardigheden Organisatorische vaardigheden Daar bovenop komt het verwerven van attitudes als : Sterke flexibiliteit Koelbloedigheid Ontwikkelen van een scherp kritisch vermogen Voldoende luisterbereidheid Tezelfdertijd dienen de leerlingen te worden voorbereid op het eventueel verder studeren aan het maritiem hoger onderwijs. Er zal dus voldoende kennis moeten verworven zijn. Daarbij zal de leerling zich op het einde van de derde graad een goede studiemethode en efficiënte studieplanning eigen gemaakt moeten hebben. De nodige attitudes naar studeren aan het hoger onderwijs dienen dus aangebracht te worden en aangeleerd, zoals : bereidheid tot volgehouden studie-inzet bereidheid tot studie-inspanning, zowel tijdens de studie als nadien om zich verder te blijven bijscholen.

4 Algemeen deel 3 GEÏNTEGREERDE PROEF 1 Definitie en algemene doelstellingen De geïntegreerde proef (gip) is een proef waar beroepsvaardigheden, manuele vaardigheden, algemene kennis en communicatievaardigheden evenwichtig en aangepast aan de studierichting aan bod komen. De gip zal een duidelijk beeld geven van de rijpheid van de leerling om deel te nemen aan het beroepsleven en om te functioneren in het maatschappelijk proces. 2 Betrokken vakken Vakken van het fundamenteel gedeelte van de optie,, die de studierichting bepalen, worden betrokken bij de opstelling en de organisatie van de gip, met de klemtoon op het vakoverschrijdend karakter. Kennis en vaardigheden uit de vakken van de basisvorming kunnen eveneens nodig zijn voor het realiseren van de gip. 3 Inhoud De gip kan opgebouwd worden rond een: praktische realisatie, project, eindwerk, groepswerk, of een combinatie hiervan. De opgave kan gegeven worden voor een klas, voor een groep leerlingen of voor individuele leerlingen. Bij een gemeenschappelijke opgave wordt de deelopdracht duidelijk afgebakend, zodat de inbreng van elke leerling individueel te evalueren is. Qua inhoud wordt rekening gehouden met het profiel van de betrokken studierichting en de overeenstemmende beroepsopleidingsprofielen; de einddoelstellingen van de betrokken studierichting; de integratie van de verschillende vakken; de noodzaak om kennis, vaardigheden en vakgerichte attitudes te evalueren. Vermits de gip bestaat uit een procesfase en de realisatie van een product, is een zorgvuldige planning en spreiding over het schooljaar noodzakelijk. De leerlingen moeten de kans krijgen tijdens een presentatie hun werk voor te stellen, toe te lichten en te verdedigen voor de jury. Samen met de opgave, worden de evaluatiecriteria (zowel voor proces als voor product), de timing en de werkmethode aan de leerling meegedeeld. 4 Begeleiding Elke leraar, die vakken geeft die betrokken zijn bij de gip (zowel AV, TV en PV), zorgt binnen zijn vakgebied voor de nodige begeleiding van de leerlingen. De gip-begeleider heeft, naast de begeleiding binnen zijn eigen vakgebied, ook een coördinerende taak. 0uders en leerlingen worden tijdig en regelmatig geïnformeerd omtrent de vorderingen. 5 Evaluatie 5.1 Aspecten van de evaluatie De geïntegreerde proef wordt beoordeeld door de jury. Een beoordeling dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier beoordeeld worden. De beoordeling steunt altijd op een vaardigheids- en werkanalyse die het verloop, de verantwoording en de criteria weergeeft van de opdracht. Proces- en productgericht beoordelen kan vier aspecten omvatten: denkactiviteiten (bijvoorbeeld instructies lezen, aantekeningen maken, ); motorische handelingen (bijvoorbeeld schaven, ); praktijkattitudes (bijvoorbeeld nauwkeurig werken, scherp waarnemen, );

5 Algemeen deel 4 de uitvoeringstijd, waarbij gestreefd wordt naar een haalbaarheid voor 90 % van de leerlingen. 5.2 Rapporteren Er wordt aanbevolen om voor elk criterium afzonderlijk te rapporteren met een vierpuntenschaal die aangeeft of het resultaat beoordeeld wordt als heel goed, goed, zwak of als onvoldoende (het gebruik van cijfers wordt afgeraden). Die quotatie wordt schriftelijk aan de leerling (en aan de ouders) meegedeeld, waarbij uiteraard voldoende aandacht zal besteed worden aan motivering van het eindresultaat. 5.3 Eindbeoordeling De eindbeoordeling van de geïntegreerde proef (zowel het proces als het eindproduct) gebeurt eveneens door de jury. De voorzitter van de jury (of zijn afgevaardigde) maakt voor iedere leerling een eindverslag op waarin alle beoordelingselementen (volgens de vooraf bepaalde criteria) opgenomen zijn. Dit verslag wordt door alle juryleden ondertekend. Het eindverslag wordt afgesloten met een genuanceerde en globale eindbeoordeling, waarin het gebruik van een cijfer of van de termen geslaagd/niet geslaagd wordt afgeraden. Er wordt geadviseerd om per beoordelingscriterium te omschrijven hoe de leerling presteerde (bijvoorbeeld heel goed, goed, zwak, niet goed ). Het is aangewezen dat de jury het belang (of invloed) van die criteria omschrijft in functie van de eisen die aan het beroep gesteld worden. Het is noodzakelijk dat tijdens de presentatie van het eindproduct alle leden van de jury beschikken over een evaluatieformulier met alle te beoordelen criteria. De eindbeoordeling van de geïntegreerde proef wordt aan de leerlingen meegedeeld. Een uitgestelde beslissing (herexamen) voor de gip is niet mogelijk vermits dit eigenlijk in strijd is met het geïntegreerde karakter ervan (als een rode draad door de betrokken vakken gedurende het volledige jaar). De resultaten van de geïntegreerde proef vormen één van de drie verplichte elementen waardoor de delibererende klassenraad zich moet laten leiden. Het is wenselijk dat de leerlingen (en hun ouders) hieromtrent van bij het begin van het schooljaar geïnformeerd worden. De verslagen van alle beoordelingen van de geïntegreerde proef (tussentijdse en eindbeoordelingen) worden bezorgd aan de voorzitter van de delibererende klassenraad. Dit dient in de notulen opgenomen te worden. De delibererende klassenraad krijgt op die manier belangrijke elementen over de persoonlijkheidsontplooiing, de attitudes en de voorbereiding op het beroepsleven van de leerling. Indien het advies van de jury van de geïntegreerde proef niet gevolgd wordt door de delibererende klassenraad, wordt dit omstandig gemotiveerd.

6 Algemeen deel 5 STAGES 6 Wat is een stage? Een stage is een begeleid, buitenschools leerproces, gericht op het verwerven van kennis, attitudes en vaardigheden in een reële werksituatie, gekoppeld aan een reeks leerplandoelstellingen. Het is een verdieping en/of een aanvulling van de schoolse vorming. Via de stage dient de leerling de mogelijkheid te krijgen het leerproces dat hij op school doormaakt verder te optimaliseren. 7 Doelstellingen De doelstellingen van de stages zijn een concretisering van de leerplandoelstellingen. Inzake kennis, attitudes en vaardigheden kunnen o.m. volgende doelstellingen via een leerlingenstage verwezenlijkt worden. 7.1 Kennis theorie in praktijk omzetten; technieken aanleren op een schaalgrootte die door de school niet kan gerealiseerd worden of die in de school niet operationeel zijn; bedrijfssituatie kunnen relateren aan theoretische en praktische begrippen van de schoolse situatie; eigen opleidingsbehoeften detecteren; inzicht krijgen in de realiteit van het bedrijfsleven; kennismaken met bedrijfsculturen; rapporteren; 7.2 Attitudes zin voor orde, zorg, netheid en stiptheid ontwikkelen; bereidheid tot werken in teamverband; sociale en communicatieve vaardigheden ontwikkelen; gezag accepteren; zin voor organisatie en efficiëntie ontwikkelen; verantwoordelijkheid kunnen dragen; streven naar kwaliteit van het geleverde werk; initiatief nemen en correct reageren op arbeidssituaties; zich assertief gedragen; voorschriften in verband met welzijn (veiligheid, gezondheid, hygiëne) consequent toepassen; rekening houden met milieuvoorschriften; oog hebben voor ergonomische aspecten van het beroep; 7.3 Vaardigheden adequaat omgaan met werktuigen, meettoestellen, machines en apparaten; zich kunnen aanpassen aan het werkritme; praktische vaardigheden ontwikkelen; beroepsmethodiek in de praktijk toepassen. 8 Regelgeving Bij de organisatie van een stage zal er steeds over gewaakt worden dat de vigerende regelgeving strikt gevolgd wordt. Afwijkingen (indien noodzakelijk) zullen tijdig aangevraagd worden. 9 Prospectie van stageplaatsen De keuze van geschikte stageplaatsen is uiterst belangrijk voor de verwezenlijking van de stagedoelstellingen. Daarom dient de nodige aandacht besteed te worden aan een zorgvuldige prospectie en selectie van stageplaatsen. Het is niet aangewezen dat de leerling zelf naar een stageplaats zoekt. Zij kunnen wel voorstellen formuleren, maar de contacten worden door de school gelegd. Goede stageplaatsen voldoen aan een aantal basisvoorwaarden: ze zijn bonafide en dus voldoen ze o.m. aan de wettelijke voorschriften; de activiteiten zijn in overeenstemming zijn met de stagedoelstellingen;

7 Algemeen deel 6 het aantal stagiairs staat in verhouding tot het aantal werknemers; stagiairs zijn geen goedkope werkkrachten; de stagementor krijgt voldoende tijd en ruimte voor de begeleiding van de leerling-stagiair; er is voldoende kwalitatieve uitrusting en apparatuur beschikbaar; de stageplaats zal bij voorkeur binnen een redelijke afstand van de woonplaats van de stagiair liggen; de stagementor kan voldoende tijd vrijmaken voor contacten met de stagebegeleider. 10 Vastleggen van de stage-activiteiten In onderling overleg tussen stagebegeleider en stagementor wordt voor elke individuele leerling een stage-activiteitenlijst opgesteld. Deze activiteiten vinden hun verantwoording in het leerplan, ondersteunen de schoolopleiding, liggen binnen de psychische en fysische mogelijkheden van de leerling. De lijst met stageactiviteiten wordt gekoppeld aan de stageovereenkomst. 11 Evaluatie van de stage De evaluatie van de stage gebeurt aan de hand van evaluatiecriteria. De evaluatiecriteria, worden bepaald in functie van de stagedoelstellingen en bestaan enerzijds uit stageactiviteiten en anderzijds uit attitudes. Deze criteria worden voor het begin van de stage vastgelegd door de stagebegeleider in overleg met de stagementor en worden vóór het begin van de stage aan de leerling medegedeeld. Het evaluatiedossier van de leerling omvat: de evaluatieverslagen van de stagementor; het stageschrift van de leerling; de verslagen van de stagebegeleider. De leerling houdt een verslag bij van zijn stageactiviteiten. Het verslag bevat ook een zelfevaluatie.

8 TSO 3de graad Optie MOTOREN 1 TV MECHANICA/SCHEEPSWERKTUIGKUNDE (1 ste leerjaar: 2 lestijden/week, 2 de leerjaar: 2 lestijden per week INHOUD Visie...2 Beginsituatie...2 Algemene doelstellingen...2 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...3 Pedagogisch-didactische wenken en timing...10 Minimale materiële vereisten...10 Evaluatie...11 Bibliografie...12 Timing en jaarplan...13

9 TSO 3de graad Optie MOTOREN 2 TV MECHANICA/SCHEEPSWERKTUIGKUNDE (1 ste leerjaar: 2 lestijden/week, 2 de leerjaar: 2 lestijden per week VISIE Het technisch vak warmteleer en koeltechniek heeft tot doel de nodige kennis en vaardigheden in verband met warmteleer; koeltechniek en thermodynamica bij te brengen die in het SCTW-95 vermeld zijn als Specificaties van de minimumnormen inzake bekwaamheid voor officieren belast met de machinekamerwacht in een bemande machinekamer of als aangewezen scheepswerktuigkundige belast met de wacht in een tijdelijk onbemande machinekamer (tabel A-III/1). Daarnaast worden de vaardigheden en ondersteunende kennis in verband met scheepswerktuigkunde bijgebracht die in het SCTW-95 vermeld zijn als Verplichte minimumeisen inzake brevettering van hoofdwerktuigkundigen en tweede werktuigkundigen van schepen met een voortstuwingsvermogen van 3000 kw of meer (tabel A-III/2). Deze leerinhouden zijn verder gedetailleerd in Model Course 7.02 en 7.04 (cf. verwijzingen bij de leerplandoelstellingen / leerinhouden). BEGINSITUATIE De leerlingen slaagden in een 2de graad die conform toepasbare onderwijsregelgeving toelaat om een 1ste jaar van de 3de graad TSO te volgen. Om te kunnen voldoen aan de IMO-reglementering, is het noodzakelijk dat de leerlingen reeds beschikken over de kennis een vaardigheden die aangeleerd worden en de 2de graad van de TSO-optie Motoren. ALGEMENE DOELSTELLINGEN Naast het bijbrengen van de noodzakelijke technische kennis, eigen aan het beroep, zal de leraar ook hebben voor de vereiste persoonlijkheidskenmerken: bewust veiligheidsbevorderend en preventief optreden; verantwoordelijkheidszin opbrengen en plichtsbewust handelen; zin voor samenwerking aan de dag leggen; kritisch ingesteld zijn ten opzichte van het eigen werk; zin voor orde en netheid nastreven; bereidheid tot permanente vorming en belangstelling voor technologisch vernieuwingen; economisch verantwoord omgaan met materialen; kwaliteitszorg alsook zin voor nauwkeurigheid, volledigheid en stiptheid nastreven; kostenbewust denken en werken; zin voor productiviteit ontwikkelen; groeien naar gestructureerd zelfstandig werken; het raadplegen van informatiebronnen aanmoedigen.

10 TSO 3de graad Optie MOTOREN 3 LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen symbolen en eenheden bepalen eenvoudige oefeningen oplossen formules opstellen voor het bepalen van de druk en de kracht uitgeoefend door een vloeistof op een willekeurige diepte, alsook op de wanden van een rechthoekig vat gevuld met vloeistof. het effect van peilbuizen, ontluchtingspijpen en andere leidingen gevuld met vloeistof bepalen aan de hand van tekeningen een hydraulische pers uitleggen eenvoudige oefeningen oplossen de in een bewegende vloeistof aanwezige energieën verklaren de vloeistofdruk uitleggen de energiebestanddelen verklaren in functie van de druk volumetrisch debiet bepalen in functie van vloeistofsnelheid en doorsnede uitgedrukt in m³/s. idem voor massa in functie van de vloeistofsnelheid, sectie en dichtheid eenvoudige oefeningen oplossen de vier soorten wrijving vaststellen het verband leggen tussen de drijfkracht en de grenswrijving de grondbeginselen van de rollende wrijving beschrijven de gevolgen van de aard en de afwerking van het oppervlak op droge wrijving uitleggen gevolgen van smering uitleggen kunnen de gevolgen van de belasting en lage snelheid op lagers werkend in grensvoorwaarden LEERINHOUDEN Model course 7.04 Timing 12 Hydrostatica u 13 Hydraulica u 14 Wrijving Model course u

11 TSO 3de graad Optie MOTOREN 4 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen massa verklaren in functie van traagheid verband leggen tussen massa en gewicht de traagheidskracht definiëren als de weerstand tegen een verandering van beweging actie- en reactiekrachten beschrijven de vier componenten of bestandsdelen van een weerstandskracht uitleggen de grondbeginselen van traagheidskracht toepassen op samenhangende lichamen eenvoudige oefeningen oplossen aantonen dat de versnelling van een punt dat een cirkelvormige beweging beschrijft = w² X R en dat w² X R = v² : R uitleggen dat de richting van de versnelling naar het middelpunt van de omschreven cirkel gericht is een centrifugale en centripetale kracht omschrijven aantonen aan de hand van F = m X a dat de centripetale kracht = m.r.w² = (m.v²): 2 oefeningen oplossen door de hierboven genoemde zaken toe te passen om het effect van een veranderende massa, straat en snelheid aan te tonen de inrichting van een conische slinger schetsen de gelijkvormigheid tussen een conische slinger en een eenvoudige gangregelaar uitleggen eenvoudige oefeningen oplossen om het verband tussen de kegelhoogte en de omwentelingssnelheid aan te tonen het gevolg van een centrifugale kracht op de velg en de spaken van een vliegwiel uitleggen het principe uitleggen, alsook eenvoudige oefeningen oplossen van 2 krachten werkend aan 2 zijden van een draaibaar opgestelde balk LEERINHOUDEN Model course 7.04 Timing 15 Traagheid u 16 Centrifugale en centripetale krachten u 17 Krachten toe te schrijven aan de cirkelvormige beweging

12 TSO 3de graad Optie MOTOREN 5 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen methode beschrijven om een schijf in evenwicht te brengen de normale speling van evenwichtsafwijking opgeven het statisch en dynamisch evenwicht van verschillende massa s in één vlak beschrijven en eenvoudige oefeningen hierop oplossen de oorzaak en de verandering van dynamische krachten in lagers uitleggen minimum en maximum krachten op lagers berekenen de snelheidsverandering en versnelling van een zuiger in zijn heen- en weergaande beweging beschrijven het begrip harmonische beweging definiëren de formules voor de snelheid en de versnelling afleiden de punten waar minimumsnelheid, maximumsnelheid en versnelling optreden beschrijven tijdens een volledige cyclus v en a grafisch voorstellen de kenmerken van de harmonische beweging: uitwijking, amplitude, periode en frequentie definiëren en hiermee eenvoudige oefeningen oplossen voorbeelden opnoemen de arbeid berekenen bij het versnellen van een lichaam onderhevig aan een weerstand de eenheden van energie afleiden en de verbanden onderling maken oefeningen maken voorbeelden geven betreffende de wet van behoud van energie de evenwichtsvergelijking voor kritische energie van een lichaam in rotatie opstellen oefeningen oplossen de functie van het vliegwiel uitleggen en vergelijken met deze van de gangregelaar LEERINHOUDEN Model course 7.04 Timing 18 Trilbewegingen u 19 Arbeid en energie u

13 TSO 3de graad Optie MOTOREN 6 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen de impuls van een kracht definiëren het moment van een lichaam definiëren aantonen dat een impuls = de verandering van moment aantonen onder welke omstandigheden we uit bovenstaande vergelijking voordeel halen eenheden afleiden aantonen van verschillende toepassingen een angulaire impuls en moment definiëren aantonen dat een angulair impuls = een verandering van een angulair moment oefeningen oplossen die aantonen dat er een snelheidsverandering is als de positie en de grootte van de roterende massa gewijzigd is druk, trek en zijn eenheden definiëren elasticiteit bij metalen uitleggen wet van Hooke definiëren de elasticiteitsmodules definiëren machinebouwmaterialen opnoemen die gehoorzamen aan de wet van Hooke eenvoudige sterkteberekeningen en elastische vervormingen oplossen rekening houdend met E de veiligheidscoëfficiënt verklaren benaderende waarden voor veiligheidscoëfficiënten van onderdelen gebruikt in de scheepsbouw kunnen vaststellen en daarom ook eenvoudige oefeningen kunnen oplossen het belang van de elasticiteitsmodulus verklaren in functie van de stevigheid van een materiaal problemen oplossen met betrekking tot samengestelde balken bestaande uit 2 metalen om zo de druk en de elastische vervorming in elk deel te bepalen de omstandigheden uitleggen onder dewelke een verandering LEERINHOUDEN Model course 7.04 Timing 20 Impuls en moment u 21 Angulair 22 Technologie van materialen Druk - Trek u

14 TSO 3de graad Optie MOTOREN 7 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen van temperatuur een druk kan veroorzaken in een metaal stellen dat elastische en thermische spanningen samen kunnen optreden het gebruik en de nodige beveiligingen uitleggen in verband met thermische spanningen oefeningen oplossen om het effect van temperatuursveranderingen op eenvoudige metalen componenten met beperkte uitzettingen en inkrimping aan te tonen veerkracht definiëren grafisch verband leggen tussen belasting en rek de uitdrukking afleiden om de rekenergie in een belaste elastische staaf te bepalen de uitdrukking afleiden om de druk ontstaan door een schokbelasting te bepalen oefeningen oplossen waarbij druk en rek kan aangetoond worden bij schokken en plotselinge belastingen de uitdrukking afleiden om de druk in cilindrische vaten te bepalen bovenstaande uitdrukking gebruiken om de druk te bepalen in een bolvormig drukvat eenvoudige oefeningen om de druk in vaten te bepalen schuifspanning beschrijven aantonen hoe klinknagels in een eenvoudige voeg en bouten in een askoppeling op afschuiving belast worden eenvoudige oefeningen oplossen de glijdingsmodulus G definiëren voor een dunwandige buis, belast op winging, het verband legen tussen schuifspanning, straal, glijdingsmodulus, hoekverdraaiing en lengte van de buis in de hierboven gebruikte uitdrukking het aangewende LEERINHOUDEN Model course 7.04 Timing 23 Rek-energie u 24 Belasting van drukvaten u 25 Afschuiving en wringing u

15 TSO 3de graad Optie MOTOREN 8 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen draimoment en het pooltraagheidsmoment van de doorsnede van een stevige as invoeren het verband leggen tussen de wringingshoek en de lengte het verband leggen tussen de wringspanning en de straal bovenstaande verbanden toepassen op holle assen uitleggen hoe de sterkte van assen gemeten wordt oefeningen in verband met voorgaande gegevens het geval van een schuifkracht ten gevolge van een belasting in 1 punt op een console uitleggen de schuifkrachten berekenen en grafisch voorstellen het concept van een buigmoment ten gevolge van een last op een console uitleggen het buigmoment berekenen de +,- afspraak bij buigmomenten gebruiken buigmoment diagrammen tekenen reactiekrachten berekenen voor balken aan 1 uiteinde geklemd de dwarskracht en het buigmoment berekenen voor een balk aan 1 zijde ingeklemd en die gelijkmatig belast is over de hele lengte het buigmoment en de dwarskracht grafisch voorstellen de dwarskracht en het buigmoment berekenen voor een balk aan 1 zijde ingeklemd belast met zowel puntlasten als een gelijkmatig verdeelde last. Het buigmoment en de dwarskracht grafisch voorstellen vaststellen dat het buigmoment zijn max. waarde beschikt op het ogenblik dat de dwarskracht 0 is de grootte en plaats van het maximum buigmomenten van de hierboven aangehaalde gevallen bepalen uitleggen dat bovenstaande theorie grenzen heeft LEERINHOUDEN Model course 7.04 Timing 26 Afschuifkrachten en buigmomenten u

16 TSO 3de graad Optie MOTOREN 9 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen aangenomen vormen die van belang zijn voor het doorbuigen van een elastische balk opsommen de spanningsverdeling in een balk verwijzend naar de neutrale as verklaren de uitdrukking afleiden die het verband aantoont tussen druk, trek, elasticiteitsmodules en de straal van doorbuiging vaststellen dat de neutrale vezel loopt door de zwaartepunten van de dwarsdoorsneden van de balk oefeningen oplossen gebruik makend van bovenstaande uitdrukking het principe van de superpositie en beperkingen verklaren een toepassing van buig en drukbelasting afleiden verschillende diagrammen bespreken eenvoudige toepassingen oplossen de verschillende belastingen toegepast bij de profielen vergelijken om tot een vergelijk te komen welke krachten elkaar overheersen LEERINHOUDEN Model course 7.04 Timing 27 Doorbuiging van metalen profielen u 28 Combinatie buiging en drukbelasting u

17 TSO 3de graad Optie MOTOREN 10 PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING De lessen zullen zo functioneel mogelijk ingevuld worden. Nutteloze theorie moet in ieder geval vermeden worden. De aspecten welzijn (veiligheid, gezondheid, hygiëne) en zin voor het milieu zullen, telkens waar ze toepasselijk zijn, bij de verschillende leerstofonderdelen behandeld worden.. Pedagogisch is het niet verantwoord om de leerlingen tijdens de les de leerstof of de opgaven te laten noteren. Om tijdverlies te vermijden, wordt het gebruik van een goed handboek of van een door de leraar zelf gemaakte cursus aanbevolen. Waar mogelijk worden demonstraties gegeven De opgegeven timing per leerinhoud werd overgenomen uit de Model Course 7.02 en De tijd die nodig is voor de evaluatie (inbegrepen de examens) is hierin inbegrepen, waardoor gerekend wordt met een schooljaar van 34 weken. Bij het opstellen van de jaarplanning, zal de lerares/leraar hiermee moeten rekening houden. Om dubbel gebruik te vermijden, is het nodig om goede afspraken te maken met collega s die aanverwante vakken geven. MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN didactische opstellingen om de leerinhouden aanschouwelijk aan te brengen retroprojector foto s en documentatie

18 TSO 3de graad Optie MOTOREN 11 EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn; welke fouten kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedback-momenten (kleine toetsen, gesprekken, volgsystemen, ) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een opdrachtenreeks, een project, een trimester..). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basisdoelstellingen bereikt heeft. Iedere evaluatie gebeurt in 3 stappen Registreren (veelvuldig afnemen van proeven, oefeningen, opdrachten, kleine toetsen, ). Interpreteren (de gegevens toetsten aan de criteria of normen die de vakwerkgroepen vooraf duidelijk heeft bepaald). Rapporteren (de leerling en de ouders krijgen op een duidelijke wijze een beeld van de vorderingen van de leerling door geregelde momenten van feedback voor de leerling en door een schriftelijke rapportering door middel van agenda, rapport...).

19 TSO 3de graad Optie MOTOREN 12 BIBLIOGRAFIE DUVERGER, J.M.,Leren technisch tekenen,uitgeverij de sikkel, ISBN HELSEN e.a., Realisaties 1, Uitgeverij Plantyn, ISBN HOOGEVEEN, Materialenleer deel 1-2, EDUCABOEK KVIV, Technisch tekenen, Technologische Instituut Antwerpen ROS, F., Materialenkennis, Uitgeverij Standaard, ISBN VAN TERGEYDEN e.a., Beginselen van de verspanende bewerkingen, Uitgeverij Wolters VANDEVYVERE, J., Realisatietechnieken mechanica, Uitgeverij Standaard ISBN VEKENS, Elementaire metaalbewerking, De Sikkel VERSPANINGSTECHNIEKEN Academic service ISBN MACHINEONDERDELEN tabellenboek Academic service ISBN PRODUCTIETECHNIEKEN voor de werktuigbouw deel 1a Verspaningstechnieken EDUCABOEK Comm. Gen. ter bevordering van de Arbeid Veiligheid en gezondheid in de metaalbewerking. Janssen W. ea. Standaard Materialenkennis Plantyn Tabellenboel voor de metaalbewerking Werken met metaal Internationalisering van het Gemeenschapsonderwijs

20 TSO 3de graad Optie MOTOREN 13 TIMING EN JAARPLAN De opgegeven timing per leerinhoud werd overgenomen uit de Model Course 7.02 en De tijd die nodig is voor de evaluatie (inbegrepen de examens) is hierin inbegrepen, waardoor gerekend wordt met een schooljaar van 34 weken. Bij het opstellen van de jaarplanning, zal de lerares/leraar hiermee moeten rekening houden. Van elke leraar wordt verwacht dat hij/zij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model. Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega s binnen eenzelfde vakgebied De verschillende jaarplannen moeten zodanig gemaakt worden dat er waar mogelijk per week een coördinatie is tussen de verschillende vakken. Een overleg tussen de verschillende leraars zal absoluut noodzakelijk zijn! Tijdens het schooljaar zullen de vorderingen door de verschillende collega's samen regelmatig geëvalueerd worden met het doel de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet dit in overleg tussen de verschillende collega's gebeuren en moeten indien nodig de andere jaarplannen eveneens aangepast worden. Steeds moet erover gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.

21 TSO 3de graad Optie MOTOREN 14 TV MECHANICA / SCHEEPSWERKTUIGKUNDE(1 ste leerjaar: 2 lestijden/week, 2 de leerjaar: 2 lestijden per week) Jaarplan Optie:.. Leerkracht: Vorderingsplan Onderwijsvorm:... Graad:... Jaar:... Schooljaar: Vak:... Leerplannummer:... Handboek/cursus:... Lestijden/week:... JAARPLAN VORDERINGSPLAN Week nummer Nr in leerplan Leerinhouden Gegeven op (datum) Opmerkingen