Routing Paraaf Besluitvormingstraject Besluit. 28 juni en 12 juli september september 2016

Transcriptie

1 Onderwerp Kwijtscheldingsbeleid HHNK 2017 Voorstel Aan het CHI voor te stellen: 1. Te kiezen voor optie 1: Kwijtschelding voor ondernemers met een Bbzuitkering mogelijk te maken; 2. De Kwijtscheldingsregeling HHNK 2017 vast te stellen; 3. De Kwijtscheldingsregeling HHNK 2016 in te trekken; 4. De Kwijtscheldingsregeling HHNK 2017 na twee jaar te evalueren. Routing Paraaf Besluitvormingstraject Besluit Steller C.P.M. Stam Datum vergadering D&H 28 juni en Programmamanager Agendapunt Afdeling Financiën, Control & Belastingen Hoofd afdeling J.P.M. Besteman Commissie Water & Wegen Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen 14 september 2016 Secretaris-directeur M.J. Kuipers Ter kennisname Portefeuillehouder J.D. Kramer Datum vergadering CHI 21 september 2016 Afdoening Retour steller na CHI Voorstel leidt tot begrotingswijziging Nee Codering: Voorstel leidt tot investeringsbesluit Nee Codering: Subsidie Nee Codering: * In dat geval dient de steller een kopie van het voorstel en dit begeleidingsformulier te zenden aan de afdeling Financiën: financiën-formatcijfers@hhnk.nl. Opmerkingen

2 Voorstel CHI (college van hoofdingelanden) Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen 14 september 2016 Datum behandeling D&H Commissie Water & Wegen Portefeuillehouder J.D. Kramer Datum vergadering CHI 21 september 2016 Agendapunt 12. Onderwerp Kwijtscheldingsbeleid HHNK Voorstel 1. Te kiezen voor optie 1: kwijtschelding voor ondernemers met een Bbz-uitkering mogelijk te maken; 2. De Kwijtscheldingsregeling HHNK 2017 vast te stellen; 3. De Kwijtscheldingsregeling HHNK 2016 in te trekken; 4. De Kwijtscheldingsregeling HHNK 2017 na twee jaar te evalueren. Kern van de zaak In uw vergadering van 16 december 2015 is een motie aangenomen van partij Groen, Water & Land, om de mogelijkheid van kwijtschelding voor zelfstandigen zonder personeel en kleine ondernemers (hierna: ondernemers) te onderzoeken. Partij Groen, Water & Land verzoekt in de motie aan Dijkgraaf en Hoogheemraden: Om voor 1 januari 2017 een nadere kwijtscheldingsregeling uit te werken voor kleine ondernemers /zelfstandigen met in achtneming van deze motie en deze voor te leggen aan het college van hoofdingelanden. Naar aanleiding van deze motie wordt hieronder ingegaan op wetgeving, werkwijze van waterschappen en gemeenten, consequenties, (financiële) gevolgen, en een voorstel gedaan voor een nieuwe kwijtscheldingsregeling. Kwijtschelding en wetgeving In artikel 26, eerste lid van de Invorderingswet 1990 is bepaald dat bij ministeriële regeling regels worden gegeven voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van (rijks)belastingen. De kwijtscheldingsregels op basis van artikel 26 zijn vastgelegd in de Uitvoeringsregeling Invorderingswet HHNK heeft deze kwijtscheldingsregels vastgelegd in de Kwijtscheldingsregeling HHNK De ontvanger verleent gehele of gedeeltelijke kwijtschelding als de belastingschuldige niet in staat is anders dan met buitengewoon bezwaar de belastingaanslag te betalen. In het algemeen zal van buitengewoon bezwaar sprake zijn als de middelen om een belastingaanslag te betalen ontbreken en ook niet binnen afzienbare tijd worden verwacht. Kwijtschelding en bedrag In 2015 is door HHNK voor een bedrag van 5,8 miljoen aan kwijtschelding verleend. In het MJP is rekening gehouden met een stijging van per jaar (3,4%). Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Postbus 250, 1700 AG Heerhugowaard Bevelandseweg 1, 1703 AZ Heerhugowaard T F post@hhnk.nl

3 2 Huidig kwijtscheldingsbeleid ondernemer Kwijtschelding is, net als bij de Belastingdienst, ten aanzien van ondernemers mogelijk. Kwijtschelding van persoonlijke belastingen vindt dan plaats in het kader van een (sanerings-) akkoord tussen belastingschuldige/ondernemer en alle schuldeisers. Uitgangspunt bij dit beleid is dat de ondernemer, van wie de persoonlijke belastingen zou worden kwijtgescholden, hierdoor de gelegenheid krijgt deze financiële middelen, die gebruikt moeten worden voor voldoening van die belastingschuld, te gebruiken in zijn onderneming. Een tweede, reeds bestaande mogelijkheid om kwijtschelding aan te vragen is als een persoon zijn bedrijf of zelfstandig beroep heeft gestaakt en aannemelijk is dat deze belastingschuldige in de toekomst geen bedrijf of zelfstandig een beroep meer zal uitoefenen. Er worden jaarlijks bij HHNK circa vijf verzoeken om kwijtschelding van ondernemers ontvangen. Uitbreiding kwijtscheldingsbeleid ondernemer Lokale overheden hebben van de wetgever de mogelijkheid gekregen om personen die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefenen ook voor hun persoonlijke (waterschaps)aanslagen kwijtschelding te verlenen. Kwijtschelding vindt dan toepassing voor waterschapsbelastingen, die geen verband houden met de uitoefening van een bedrijf of beroep, verschuldigd door een natuurlijk persoon die een bedrijf of zelfstandig een beroep uitoefent. Voor de ondernemer gelden dan dezelfde eisen als voor de particulier ten aanzien van betalingscapaciteit en vermogen. Uitvoering van beleid Het ministerie heeft wel de mogelijkheid geschapen om de kwijtscheldingsregels voor ondernemers te verruimen, maar heeft geen ministeriele regels bijgevoegd op welke wijze hieraan uitvoering moet worden gegeven. De Invorderingswet geeft aan dat de betalingscapaciteit van een verzoeker wordt gevormd door het verschil tussen het gemiddeld per maand te verwachten inkomen en de kosten van bestaan, in de periode van twaalf maanden vanaf de datum waarop het verzoek om kwijtschelding is ingediend. Het inzetten van het instrument 'Middeling van inkomens' (het optellen van sterk wisselende inkomens over 3 aaneengesloten kalenderjaren, waardoor mogelijk een lager jaarinkomen wordt verkregen, en er daardoor alsnog kans op kwijtschelding bestaat) is dan ook niet mogelijk. Bij het indienen van een verzoek om kwijtschelding door een ondernemer moet gedurende anderhalf tot twee jaar uitstel van betaling worden verleend totdat de Belastingdienst het definitieve inkomen van het jaar van aanvraag heeft vastgesteld. Dit leidt tot cumulatie van aanslagen. Gedurende deze periode worden namelijk ook nieuwe waterschaps- en gemeentelijke aanslagen opgelegd. En als het verzoek dan alsnog wordt afgewezen, is het financieel probleem groter. Verder is financiële expertise nodig om de verzoeken om kwijtschelding te beoordelen. Waterschappen en gemeenten worstelen om deze redenen dan ook met deze uitvoering en verlenen kwijtschelding als een ondernemer een Bbz-uitkering (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen) ontvangt. Deze werkwijze is helder toe te passen, komt de praktische uitvoerbaarheid ten goede en er is geen expertise op financieel gebied nodig. Wel heeft de Nationale ombudsman in 2013 gesteld dat deze vorm in strijd is met het gelijkheidsbeginsel om kwijtschelding te beperken tot deze groep van ondernemers.

4 3 Om tegemoet te komen aan het argument van de Nationale ombudsman kan HHNK echter, indien een ondernemer zonder Bbz-uitkering een verzoek om kwijtschelding indient, actief verwijzen naar de mogelijkheid om bij zijn gemeente (alsnog) een Bbz-uitkering aan te vragen. Als deze Bbzaanvraag wordt ingewilligd komt de ondernemer in aanmerking voor kwijtschelding. Als dit niet het geval is kan altijd een beroep worden gedaan op de bestaande kwijtscheldingsmogelijkheden: kwijtschelding in het kader van een schuldsanering en/of kwijtschelding na staking van het bedrijf. Onderzoek bij waterschappen en (inliggende) gemeenten Er is onderzoek gedaan bij waterschappen/samenwerkingsverbanden, én bij gemeenten welke in het gebied van HHNK liggen, die kwijtschelding aan ondernemers in hun regeling hebben opgenomen. Uit dit onderzoek kwam het volgende naar voren: Waterschappen/samenwerkingsverbanden: Van de 14 samenwerkingsverbanden (van waterschappen en gemeenten) zijn er 5, die de mogelijkheid benutten om kwijtschelding te verlenen voor privé-belastingen van ondernemers; Het hoogste aantal ingediende verzoeken in 2015 bij een belastingsamenwerking bedroeg Het laagste aantal was 150 stuks; De gemiddelde behandeltijd van een verzoek om kwijtschelding van een ondernemer bedroeg 40 tot 50 minuten. Gemeenten in gebied van HHNK: Van de 30 gemeenten in het beheersgebied van HHNK hebben er 18 de mogelijkheid om kwijtschelding voor privé-belastingen aan ondernemers te verlenen; Informatie van gemeenten in het gebied van HHNK leert dat in 2015 circa 330 tot 350 ondernemers een Bbz-uitkering hebben ontvangen; De gemiddelde behandeltijd van een verzoek om kwijtschelding van een ondernemer bedroeg bij de betreffende gemeenten 130 tot 140 minuten. Het verschil in aantal tussen gemeenten en waterschappen/samenwerkingsverbanden zit voornamelijk in de bekendheid van de kwijtscheldingsmogelijkheden. Hoe meer publiciteit, hoe meer aanvragen worden ontvangen. Verder is opvallend dat de behandelduur van een verzoek bij een waterschap/ samenwerkingsverband de helft bedraagt ten opzichte van behandelingen bij een gemeente. Als oorzaak wordt aangegeven dat waterschappen/samenwerkingsverbanden honderden verzoeken per jaar behandelen en hierdoor meer ervaring in het afhandelen hebben dan gemeenten met enige tientallen verzoeken. Ook wordt de mogelijkheid genoemd dat waterschappen/samenwerkingsverbanden regels soms soepeler toepassen. Een aantal organisaties hanteert, door het uitblijven van ministeriele regels, bij behandeling van verzoeken de "VNG/gemeente Rotterdam"-werkwijze. Hierbij wordt aan een ondernemer met Bbzuitkering zonder onderzoek kwijtschelding verleend en wordt, voor de resterende verzoeken, uitstel verleend tot vaststelling van de definitieve belastingaanslag door de Belastingdienst in het daarop volgend jaar. Vervolgens wordt het verzoek uit de kast gehaald en behandeld (door middel van financiële toetsing op vermogen en inkomen). Bij gebrek aan beter hanteren diverse organisaties deze werkwijze. Het levert echter geen tijdswinst op ten opzichte van andere werkwijzen. Consequentie voor formatie en kwijtscheldingsbedrag Hieronder zijn de volgende opties uitgewerkt voor de Kwijtscheldingsregeling HHNK 2017.

5 4 Optie 1. Alleen Bbz-ondernemers Als wordt uitgegaan van het aantal Bbz-uitkeringen in het gebied van HHNK, die nog geen gebruik maken van een kwijtscheldingsmogelijkheid, betekent dit een extra bedrag aan kwijtschelding van (aantal toe te wijzen verzoeken x een gemiddeld bedrag van 400 van een gecombineerde aanslag). : 350 ondernemers met een Bbz-uitkering, circa per jaar. Verder is deze optie uitvoeringstechnisch eenvoudig en de behandeling eenduidig. Aan het bezwaar van de Nationale ombudsman kan tegemoet gekomen worden door te verwijzen naar de mogelijkheid van een aanvraag Bbz-uitkering en/of toepassing van de bestaande kwijtscheldingsmogelijkheden. Optie 2. Zowel Bbz-ondernemers als andere ondernemers die een aanvraag indienen (Rotterdam-aanpak). Als wordt gekeken naar het totaal aantal verzoeken om kwijtschelding van ondernemers in gemeenten binnen het beheersgebied van HHNK (in 2015), en de ervaringen van waterschappen/ samenwerkingsverbanden waarmee HHNK zich, qua grootte en aantal aanslagen, kan vergelijken, moet worden gerekend op circa 650 verzoeken (circa 350 verzoeken Bbz plus 300 overige ondernemersverzoeken). Stel dat de helft van deze 300 verzoeken wordt toegewezen, dan betekent dit (aantal toe te wijzen verzoeken x een gemiddeld bedrag van 400 van de combiaanslag): 350 ondernemers met een Bbz-uitkering, circa ondernemers met een bedrijfsinkomen, circa Extra uitvoeringskosten (*) Totaal per jaar. (*) Indien wordt gekozen om alle ondernemers in aanmerking te laten komen voor kwijtschelding betekent dit een extra bedrag aan uitvoeringskosten. De extra kosten voor behandeling van dit soort ingewikkelde en tijdrovende verzoeken (paragraaf Uitvoering van beleid op pagina 2 van dit voorstel), worden geschat op tot Gezien het vorenstaande wordt voorgesteld voor optie 1 te kiezen: kwijtschelding voor ondernemers met een Bbz-uitkering mogelijk te maken. Redenen hiervoor zijn: Voorkomen van een lang behandelingstraject; Transparante werkmethode; Voorkomen van het opstappelen van belastingaanslagen;; Geen uitvoeringskosten; Tot slot wordt voorgesteld om de Kwijtscheldingsregeling HHNK 2017 over twee jaar te evalueren. Deltavisie In de Deltavisie heeft HHNK als één van de uitgangspunten geformuleerd dat het sober en kostenbewust handelt. Het kwijtscheldingsbeleid past in deze uitgangspunten omdat de afweging wie bijdraagt aan de kosten, en wie onder welke omstandigheden daarvan gevrijwaard is, op transparante wijze wordt gemaakt. Eerdere besluiten 16 december 2015 (CHI) Vaststelling Kwijtscheldingsregeling HHNK 2016 ( ).

6 5 Risico s Indien wordt ingestemd: Het risico bestaat dat het aantal kwijtscheldingsverzoeken te laag is ingeschat, waardoor het extra bedrag aan kwijtschelding hoger wordt én de benodigde personeelskosten hoger worden. Indien niet wordt ingestemd: Zal HHNK geen directe risico's lopen. Financiële consequenties In 2015 is door HHNK voor een bedrag van 5,8 miljoen aan kwijtschelding verleend. Als wordt gekozen voor optie 1 betekent dit een extra bedrag aan kwijtschelding van circa per jaar. De uitvoeringskosten stijgen niet omdat deze optie binnen de eigen formatie kan worden opgevangen; Als wordt gekozen voor optie 2 betekent dit een extra bedrag aan kwijtschelding van circa per jaar, alsmede een bedrag van aan uitvoeringskosten. Communicatieaspecten Een gewijzigde kwijtscheldingsregeling HHNK treedt in werking nadat ze is bekend gemaakt. Bekendmaking zal plaatsvinden door middel van elektronische publicatie op en op de website van HHNK. Tevens worden de inliggende gemeenten geïnformeerd. Maatschappelijk verantwoorde overheid (MVO) Door middel van het verlenen van kwijtschelding voldoen wij aan de uitgangspunten van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Een van de zeven principes van de visie is ethisch gedrag. Dit uit zich in zorg voor mensen, dieren en milieu. Door kwijtschelding van belastingen te honoreren van ondernemers met een Bbz uitkering stelt HHNK zich op als een rechtvaardige, integere organisatie met het oog op het welzijn van onze ingelanden. Bijlagen 1. Kwijtscheldingsregeling HHNK 2017 ( ) 2. Conceptbesluit ( ) College van dijkgraaf en hoogheemraden, de secretaris, de dijkgraaf, M.J. Kuipers drs. L.H.M. Kohsiek