Evaluatie kwijtschelding

Transcriptie

1 Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Auteur C. Stam Versie 1.0 Status Definitief Afdeling Financiën, Control & Belastingen

2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Ontstaan en uitvoering kwijtscheldingsbeleid Ontstaan en uitvoering kwijtscheldingsbeleid Ontwikkeling kwijtscheldingsbeleid Ontwikkeling kwijtscheldingsbeleid waterschappen 6 3 Financiële ontwikkeling kwijtschelding bij HHNK Ontwikkeling voor begroting Invloed op de tarieven Invloed op formatie Uitvoering kwijtscheldingsbeleid 8 4 Verwachte ontwikkelingen op kwijtscheldingsgebied Ontwikkelingen Kwijtschelding voor kleine ondernemers Kwijtschelding voor AOW'ers Kwijtschelding voor categorie Gebouwd 10 5 Kwijtscheldingbeleid van waterschappen 11 6 Samenwerking met gemeenten 12

4 4 1 Inleiding In het collegeprogramma 'Eigentijds en innovatief polderen' ( ) is opgenomen dat rekening gehouden dient te worden met de inwoners of categorieën van belastingplichtigen voor wie de belastingheffing van het hoogheemraadschap bezwaarlijk is. Om deze inwoners of groepen inwoners te ontzien heeft het hoogheemraadschap de mogelijkheid om kwijtscheldingsbeleid te voeren. Het hoogheemraadschap doet dit al vele jaren, net als de rechtsvoorgangers. Ten aanzien van dit kwijtscheldingsbeleid benoemt het collegeprogramma een aantal speerpunten. Men spreekt uit dat het gehele kwijtscheldingsbeleid dient te worden geëvalueerd en er dient een intensivering plaats te vinden in de samenwerking met gemeenten. Ook wil men voor 2016 en verder de kwijtscheldingsnorm voor AOW'ers verruimen en wil men onderzoeken wat de kwijtschelding voor ZZP'ers kan betekenen, teneinde hierover een besluit te nemen. In september is daarop toegezegd, in antwoord op schriftelijke vragen van de Partij van de Arbeid, de Algemene Waterschapspartij en 50PLUS, dat nog in december 2015 zal worden gekomen tot een dergelijke evaluatie. Het voorliggende onderzoek omvat alle genoemde onderdelen en geeft u het inzicht in het verleden, het heden en voorliggende mogelijkheden voor de toekomst.

5 5 2 Ontstaan en uitvoering kwijtscheldingsbeleid 2.1 Ontstaan en uitvoering kwijtscheldingsbeleid Kwijtschelding bij waterschap vindt de grondslag in de Invorderingswet. In de Waterschapswet is de verwijzing naar deze wet ook opgenomen. Bij het verlenen van kwijtschelding zijn de volgende artikelen van belang: Artikel 26 van de Invorderingswet: Bij ministeriële regeling zijn regels gesteld krachtens welke aan de belastingschuldige die niet in staat is anders dan met buitengewoon bezwaar een belastingaanslag geheel of gedeeltelijk te betalen, gehele of gedeeltelijke kwijtschelding kan worden verleend. Artikel 144, tweede en derde lid, Waterschapswet: 2. Met betrekking tot het verlenen van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding zijn de krachtens artikel 26 van de Invorderingswet 1990 door Onze Minister van Financiën bij ministeriële regeling gestelde regels van toepassing. 3. Het algemeen bestuur kan bepalen dat, in afwijking van de in het tweede lid bedoelde regels, in het geheel geen dan wel gedeeltelijk kwijtschelding wordt verleend. In Hoofdstuk II Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 zijn de nadere uitvoeringsregels beschreven. Begin jaren '90 van de vorige eeuw ontwikkelden de waterschappen, in navolging van de Belastingdienst en de gemeenten, een kwijtscheldingsbeleid volgens de regels van artikel 26 van de Invorderingswet. Er was één (wettelijke) kwijtscheldingsnorm van 90% van de (toenmalige) bijstandswet. Resultaat van dit beleid was dat vrijwel niemand in aanmerking kwam voor kwijtschelding van belasting. Immers, vrijwel elke burger had een inkomen dat uitsteeg boven de 90% van de toenmalige Bijstandswet (thans: Participatiewet). 2.2 Ontwikkeling kwijtscheldingsbeleid In de tweede helft van de jaren '90 kreeg de landelijke politiek interesse voor het onderwerp kwijtschelding. Dit resulteerde gedurende een aantal jaren in diverse verruimingen van de kwijtscheldingswetgeving. Allereerst werd, via een tussenstap, de mogelijkheid geschapen het kwijtscheldingspercentage naar 100% van de bijstandswet te verhogen. Resultaat was dat veel meer burgers in aanmerking kwamen voor kwijtschelding van lokale belastingen. Vervolgens werd in 2012 aan waterschappen en gemeenten de mogelijkheid geboden de kosten voor kinderopvang als 'uitgaven' op te voeren, de AOW-norm te verhogen en, tot slot, kwijtschelding te verlenen aan ZZP'ers. Het college heeft in 2014, door de motie `Verruiming kwijtscheldingsbeleid HHNK` ( ) het kwijtscheldingsbeleid verruimd met de uitgaven voor kosten voor kinderopvang. Door genoemde ontwikkelingen is het aantal verzoeken om kwijtschelding bij HHNK gestegen van (1990) naar ruim in 2014.

6 6 2.3 Ontwikkeling kwijtscheldingsbeleid waterschappen Door deze verschillende verruimingsmogelijkheden is landelijk van een uniform kwijtscheldingsbeleid weinig overgebleven. De verschillende mogelijkheden werden door ieder waterschap afzonderlijk beoordeeld en al dan niet ingevoerd. De Unie van Waterschappen heeft met het rapport `Kwijtscheldingbeleid waterschappen` (2012) gepleit voor een uniform kwijtscheldingsbeleid, maar de praktijk blijkt anders. De Unie heeft deze zomer onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van het kwijtscheldingsbeleid bij waterschappen. Recentelijk hebben ook de portefeuillehouders Financiën van de waterschappen aangegeven behoefte te hebben aan een actueel landelijk beeld van de kwijtschelding. Tevens staat de vraag, om binnen de Unie al-dan-niet verdere discussie te voeren over het kwijtscheldingsbeleid van de waterschappen, op de agenda van de Unie-commissie Belastingzaken, Communicatie & Financiën (CBCF). Vermoedelijk zal in het najaar hierover meer bekend worden. Naast de uniformiteitsgedachte wordt in bovengenoemd rapport ook de vraag gesteld of kwijtschelding wel een taak voor waterschappen is. Deze discussie is veelvuldig, ook in het algemeen bestuur van het hoogheemraadschap gevoerd. Immers: is het verlenen van kwijtschelding wel of niet strijdig met het uitgangspunt dat eenieder bijdraagt aan de kosten van de taakuitvoering? waterschappen zijn financieel nagenoeg volledig afhankelijk van hun belastinginkomsten, dus hoeveel invloed mag de kwijtschelding hebben op de tarieven van andere ingezetenen? is er voor waterschappen een rol weggelegd in het oplossen van financiële problemen of is dit iets wat toebehoord aan de algemene democratie? Het antwoord op deze vragen is een bestuurlijke afweging. Een ontwikkeling is dat door de oprichting van vele samenwerkingsverbanden van waterschappen en gemeenten om belastingen te heffen en innen de organisaties intern een zo uniform mogelijk kwijtscheldingsbeleid proberen te voeren. Immers: hoe meer divers, hoe meer werk. Desalniettemin blijft de diversiteit aan kwijtscheldingsmogelijkheden en de wensen van de verschillende deelnemers bestaan. 3 Financiële ontwikkeling kwijtschelding bij HHNK 3.1 Ontwikkeling voor begroting De kwijtschelding heeft invloed op het financiële plaatje van HHNK, met name bij de zuiveringsheffing, de watersysteemheffing ingezetenen en de wegenheffing ingezetenen. De laatste vijf jaar is het aantal verzoeken om kwijtschelding gestegen van in 2010 naar in Het verleende kwijtscheldingsbedrag steeg van 4,3 miljoen (2010) naar 5,7 miljoen (2014). De verwachting is dat dit bedrag de komende jaren, door méér verzoeken en verhoging van het belastingtarief, met circa per jaar blijft stijgen (voorbeeld: jaarlijks toegewezen verzoeken x 6,00, gemiddelde verhoging van de jaarlijkse gebruikersaanslag, is al ). Zie voor een overzicht van aantallen verzoeken om kwijtschelding en verleende bedragen aan kwijtschelding onderstaand overzicht.

7 7 Soort Besluit aantal bedrag aantal bedrag aantal bedrag aantal bedrag aantal bedrag Gebruikers Afgewezen Toegewezen Gedeelte toegewezen Eigenaren Afgewezen Toegewezen Invloed op de tarieven Het verlenen van kwijtschelding heeft invloed op de tarieven. In 2014 bedroeg deze invloed voor de: Zuiveringsheffing 1,85 (op 57,21 = 3,23%) Watersysteemheffing ingezetenen 4,61 (op 96,39 = 4,78%) Wegenheffing ingezetenen 1,46 (op 37,61 = 3,88%). Zie voor een overzicht van deze invloed (met en zonder kwijtschelding) onderstaand overzicht. Kwijtschelding tarief : Met Zonder Met Zonder Met Zonder Met Zonder Met Zonder Jaartal Zuiveringsheffing v.e. 57,21 55,36 52,64 51,10 54,96 53,21 54,54 52,81 52,55 50,87 Watersysteemheffing Ingezetenen wooneenheid 96,39 91,78 83,94 80,79 80,92 77,44 77,29 73,96 74,56 71,34 Gebouwd econ. waarde 0, , , , , , , , , ,04077 Wegenbeheer Ingezetenen wooneenheid 37,61 36,15 35,18 33,86 36,07 34,69 35,53 34,16 34,48 33,15 Gebouwd econ. waarde 0, , , , , , , , , , Invloed op formatie Voor cluster Belastingen betekent de behandeling van verzoeken om kwijtschelding een intensieve klus. Het afhandelen van deze verzoeken is goed voor een inzet van 4,80 formatieplaatsen, voor een bedrag van per jaar. De personele inzet bij de kwijtschelding is door het van overheidswegen toevoegen van kwijtscheldingsmogelijkheden en het hierdoor toenemend aantal verzoeken, gestegen naar 4,80 fte. Dat is ten koste gegaan van de invordering. Zie onderstaand overzicht. Overzicht urenbesteding kwijtschelding 2010 t/m 2014 jaar bestede uren bedrag formatieplaatsen , , , , ,80

8 8 3.4 Uitvoering kwijtscheldingsbeleid De maatschappelijke weerstand bij het afschaffen van de kwijtschelding zal groot zijn. Niet alleen bij burgers, maar ook bij inliggende gemeenten. Ongetwijfeld zal worden opgemerkt dat HHNK geen oog heeft voor haar sociale omgeving. Het verlenen van kwijtschelding heeft immers een reden: deze burgers ontvangen niet voor niets kwijtschelding van waterschapsbelasting. Consequentie heeft het afschaffen van kwijtschelding ook voor de invordering van de aanslagen. HHNK verleent jaarlijks aan belastingplichtigen, voor een bedrag van 5,7 miljoen, kwijtschelding van aanslagen van de waterschapsbelasting. Een klein deel van deze, financieel armlastige groep, belastingplichtigen zal de aanslag betalen, wellicht door middel van een betalingsregeling in tien maandelijkse termijnen, maar voor het grootste deel zullen deze mensen in het invorderingstraject van aanmaning en dwangbevel terecht komen. De druk op de (dwang-) invordering zal sterk toenemen (méér dwangbevelen, méér kosten aan deurwaardersinzet) en het bedrag aan oninbare posten zal stijgen. Zie ook hoofdstuk 5, laatste alinea. Als HHNK geen kwijtschelding meer zou verlenen heeft dit positieve invloed op de tarieven. De tarieven van de zuiveringsheffing, watersysteemheffing ingezetenen en wegenheffing ingezetenen worden lager. 4 Verwachte ontwikkelingen op kwijtscheldingsgebied 4.1 Ontwikkelingen Na alle ontwikkelingen in de afgelopen jaren komen de volgende vernieuwingen op ons af. Inlichtingenbureau Vanaf eind 2015 kan HHNK via het Inlichtingenbureau, welke is opgericht door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, informatie verkrijgen over inkomen, vermogen, autobezit en dergelijke, van een burger die om kwijtschelding verzoekt. Door het verkrijgen van deze betrouwbare gegevens kan een juiste beslissing worden genomen op een verzoek om kwijtschelding. HHNK heeft het afgelopen anderhalf jaar, samen met onder anderen de gemeenten Amsterdam en Rotterdam, de VNG en de UvW, deelgenomen aan een succesvolle pilot van het Inlichtingenbureau. Ook gemeenten, waterschappen en samenwerkingsverbanden kunnen vanaf 2016 op deze wijze aan informatie komen over inkomens- en vermogensgegevens en deze toetsen aan het eigen kwijtscheldingsbeleid. De behoefte tot samenwerking met gemeenten vermindert hierdoor. Kostendelersnorm In 2016 wordt bij de kwijtschelding ook de kostendelersnorm geïntroduceerd. Deze (verplichte) wetgeving is reeds ingevoerd bij de dwanginvordering, maar zal ook deel gaan uitmaken bij het beoordelen van kwijtschelding. De kostendelersnorm betekent dat, bij het delen van een woning met meer volwassenen van 21 jaar of ouder, de bijstandsuitkering wordt verlaagd. De woonkosten kunnen dan namelijk worden verdeeld. Dit betekent dat de gemeente de bijstandsuitkering in deze gevallen kort omdat geacht wordt dat de medebewoners een bijdrage leveren aan de woonkosten van de bijstandtrekker. Gevolg hiervan is dat meer financiële gegevens bij de belastingplichtige en de medebewoners moet worden opgevraagd om een beslissing te kunnen nemen op een verzoek om kwijtschelding.

9 9 4.2 Kwijtschelding voor kleine ondernemers In het huidige kwijtscheldingsbeleid van HHNK is, net als dat van de Belastingdienst, voor ondernemers mogelijk om kwijtschelding aan te vragen. Deze mogelijkheid van kwijtschelding voor de persoonlijke belastingen vindt echter alleen plaats in het kader van een (sanerings-)akkoord tussen de belastingschuldige/ondernemer en de schuldeisers. Lokale overheden hebben van de wetgever de mogelijkheid gekregen om (kleine) ondernemers of zelfstandigen ook kwijtschelding te verlenen voor de privé belastingaanslagen. Voor de ondernemer gelden dan dezelfde eisen als voor de particulier ten aanzien van betalingscapaciteit en vermogen. Een ondernemer die een verzoek om kwijtschelding indient, bevindt zich (financieel) in een zorgelijk situatie. Kwijtschelding kan deze ondernemer door een moeilijke periode helpen om zijn onderneming weer op de rit te krijgen. Aan de andere kant, het risico van runnen van een onderneming ligt bij de ondernemer. Om een aanvraag van een ondernemer in behandeling te nemen is het noodzakelijk dat het inkomen en het vermogen bekend is. Deze informatie is pas anderhalf tot twee jaar na het opleggen van de aanslag bekend als de Belastingdienst de definitieve inkomensgegevens van het betreffende belastingjaar heeft vastgesteld. In de tussentijd moet uitstel van betaling worden verleend. Als na deze periode het verzoek alsnog wordt afgewezen, moet de ondernemer meerdere aanslagen betalen. Immers, in deze uitstelperiode zijn er voor volgende jaren nieuwe aanslagen opgelegd. Betaling wordt, door cumulatie van aanslagen, moeilijker. Verder zal de ambtenaar van HHNK de belasting-, privé- en bedrijfsgegevens van de aanvrager op zijn merites moeten (kunnen) beoordelen. Hiervoor is gespecialiseerde kennis nodig, welke momenteel niet aanwezig is. De uitvoeringskosten van deze verzoeken zullen hierdoor fors stijgen door handmatige behandeling, het aannemen of inhuren van de benodigde (financiële) kennis en het bewaken van de periode van behandeling door de Belastingdienst. Duidelijk is dat waterschappen niet zijn ingericht om inkomens- en vermogensgegevens van ondernemingen te toetsen. Van de veertien samenwerkingsverbanden/waterschappen hanteren er 5 de mogelijkheid voor kwijtschelding voor ondernemers (voor de waterschapsbelasting) en 9 niet. Binnen een samenwerkingsverband kan het voorkomen dat voor het waterschap en een deel van de gemeenten geen kwijtschelding voor ondernemers mogelijk is, en voor enkele gemeenten binnen dit verband wel. Er is landelijk nog geen goed beeld te krijgen van aantallen, bedragen en behandeling. Omdat het ministerie bij het verruimen van de norm voor ondernemers geen richtlijnen voor behandeling heeft meegegeven geeft iedere instantie zelf invulling aan de behandelingsprocedure. De ene organisatie hanteert inkomens- en vermogensgegevens van voorgaande jaren, de ander de bijstandsuitkering voor zelfstandigen (BBZ) en een derde heeft een eigen aanpak ontwikkeld. Twijfelachtig is of deze opties de toets der kritiek kunnen doorstaan. In de hoofdstukken 5 en 6 is een overzicht toegevoegd welk beleid collega-waterschappen en inliggende gemeenten voeren. Om toch een indicatie te geven, stel dat bij HHNK 400 verzoeken van ondernemers worden toegewezen betekent dit een kwijtscheldingsbedrag van ongeveer tot per

10 10 jaar, naast extra personeelskosten in verband met behandeling van meer, en gespecialiseerde, verzoeken. De extra personeelskosten worden begroot op circa per jaar (0,5 fte). 4.3 Kwijtschelding voor AOW'ers In het collegeprogramma `Eigentijds en innovatief polderen` is aangegeven dat men voor 2016 en verder de kwijtscheldingsnorm voor AOW'ers wil verruimen. Door de toepassing van de wet 'Geleidelijke afbouw van de dubbele heffingskorting tot één keer de algemene heffingskorting, met uitzondering van het minimumloon voor de AOW' komen namelijk bij ongewijzigd beleid de AOW ers met alleen een AOW-uitkering niet meer in aanmerking voor kwijtschelding. De 100% netto AOW-uitkering komt hierdoor namelijk iets boven de kwijtscheldingsnorm van de Participatiewet (dit is de huidige kwijtscheldingsnorm). Om te voorkomen dat AOW'ers het recht op kwijtschelding van lokale belastingen verliezen, hebben waterschappen en gemeenten de mogelijkheid de kwijtscheldingsnorm voor AOW'ers te baseren op het toepasselijke netto AOW-bedrag in plaats van op de toepasselijke bijstandsnorm. De mogelijkheid deze norm aan te passen is gegeven in de ministeriële regeling 'Nadere regels kwijtschelding gemeentelijke en waterschapbelastingen'. Van de veertien samenwerkingsverbanden/waterschappen hebben inmiddels tien organisaties deze norm verruimd. De verruiming van de kwijtscheldingsnormering voor AOW ers betekent een extra bedrag aan kwijtschelding, van circa tot per jaar. 4.4 Kwijtschelding voor categorie Gebouwd Waterschappen mogen ook kwijtschelding verlenen aan de categorie 'gebouwd'. Met Brabantse Delta is HHNK het enige waterschap dat dit nog heeft opgenomen in het beleid. Van de regeling wordt nauwelijks gebruik gemaakt, wel gaat het gepaard met administratieve kosten. Hoewel het door de Unie van Waterschappen bepleitte uniforme kwijtscheldingsbeleid niet één op één is overgenomen, geldt dit nog wel voor de categorieën, waarvoor kwijtschelding kan worden verkregen. Deze uniformiteit betreft dat er kwijtschelding kan worden verzocht voor de zuiveringsheffing, de watersysteemheffing ingezetenen en de wegenheffing ingezetenen. De algemene lijn is dat voor gebouwd, ongebouwd en natuur geen kwijtschelding mogelijk is. Ook gemeenten zonderen diverse gemeentelijke heffingen uit voor kwijtschelding. Omdat HHNK (samen met Brabantse Delta, zie overzicht in hoofdstuk 5) nog wel kwijtschelding geeft voor gebouwd wordt nu voorgesteld om dit gelijk te trekken met de overige waterschappen en de uniforme lijn te volgen. Hiervoor zijn een aantal argumenten te geven: Van de mogelijkheid voor kwijtschelding voor de aanslag Eigenaren gebouwd is in de afgelopen jaren beperkt gebruik gemaakt (circa : bedraagt 0,24% van het begroot kwijtscheldingsbedrag). De mogelijkheid van kwijtschelding voor eigenaren stond de afgelopen jaren niet in de belangstelling door de overwaarde op huizen. Door deze overwaarde (=vermogen) bestaat er geen recht op kwijtschelding.

11 11 De invoering, per januari 2016, van de gecombineerde aanslag waterschapsbelasting (alle heffingen zoveel mogelijk op één biljet) kan het bedrag aan kwijtschelding voor de categorie gebouwd doen toenemen, met name door het feit dat er inmiddels huizenbezitters zijn, waarvan de woning onder water staat. Hoewel het voornamelijk de gebruikersaanslagen zijn waarvoor kwijtschelding wordt gevraagd, betekent het door de invoering van de gecombineerde aanslag dat, als kwijtschelding wordt verleend, dit voor alle heffingen op dit aanslagbiljet geldt, behalve ongebouwd en natuur. Omdat geen ervaringscijfers bekend zijn, is geen inschatting te geven van het bedrag aan kwijtschelding voor gebouwd voor de komende jaren door invoering van de gecombineerde aanslag. Kortom, op dit moment is het aantal eigenaren dat gebruik maakt van deze regeling beperkt, maar een onbedoeld effect van een gezamenlijke aanslag zou kunnen zijn dat administratief toch meer uitgekeerd dient te worden. Natuurlijk is het zo dat achter de incidentele aanvragen wel individuele gevallen schuilen waar de kwijtschelding aan bijdraagt. Er dient daarom een afweging te worden gemaakt of schrappen evenwichtig is tegenover dit belang. Daarbij wegen administratieve kosten en uniformiteit enerzijds mee en de werking van kwijtschelding voor individuele gevallen anderzijds. Gelet op het feit dat deze kwijtschelding beperkt wordt benut en de mogelijkheid dat bij betalingsproblemen, na onderzoek, ook kan worden gekozen om een aanslag gebouwd oninbaar te laten zijn wordt het effect op de belastingbetalers als beperkt ingeschat. Daardoor wegen de maatschappelijke kosten niet op tegen de baten en zijn er voor individuele gevallen maatwerkoplossingen te vinden. 5 Kwijtscheldingbeleid van waterschappen Zoals hierboven is opgemerkt hebben ook waterschappen ieder hun eigen afweging gemaakt. En ook hier is inmiddels het kwijtscheldingbeleid divers. Zie hieronder een overzicht van het beleid per samenwerkingsverband. Kwijtscheldingsbeleid samenwerkingsverbanden Samenwerkingsverband/waterschap (*) Aanpassen AOW-norm Ondernemers Gebouwd 1 BsGW/ Limburg Norm verhoogd Geen kwt Geen kwt 2 Hefpunt/ Groningen Niet verhoogd Wel kwt Geen kwt 3 GBLT/ Zwolle Niet verhoogd Geen kwt Geen kwt 4 BghU / Utrecht Norm verhoogd Wel kwt Geen kwt 5 Waternet/ Amsterdam Niet verhoogd Geen kwt Geen kwt 6 BSGR/ Leiden Norm verhoogd Wel kwt Geen kwt 7 BWB/ West-Brabant Norm verhoogd Geen kwt Wel kwt 8 De Dommel Norm verhoogd Geen kwt Geen kwt 9 DRBG/ Delfland-Schieland Norm verhoogd Geen kwt Geen kwt 10 SaBeW/a Zeeland Norm verhoogd Geen kwt Geen kwt 11 BSR / Rivierenland Norm verhoogd Wel kwt Geen kwt 12 SVHW/ Hollandse Delta Norm verhoogd Wel kwt Geen kwt 13 BS-OB / Aa en Maas Norm verhoogd Geen kwt Geen kwt 14 HHNK Niet verhoogd (**) Geen kwt Wel kwt aug-15 10x norm verhoogd (71,4%) 5x wel kwt (35,7%) 2x wel kwt (14,3%) 4x niet verhoogd (28,6%) 9x geen kwt (64,3%) 12x geen kwt (85,7%)

12 12 Opmerking: (*) Binnen een samenwerkingsverband kan het beleid van waterschappen en gemeenten verschillend zijn. In dit overzicht is uitgegaan van het gevoerde beleid van de waterschappen. (**) HHNK: ligt wens van het bestuur om AOW-norm te verhogen Het ministerie van Financiën heeft, bij de invoering van de mogelijkheid voor kwijtschelding bij ondernemers, geen richtlijnen meegegeven om deze verzoeken uniform te behandelen. Dit is de reden dat de ene instantie kwijtschelding verleend aan ondernemers, welke in de BBZ (Besluit bijstandsverzekering zelfstandigen) zitten, anderen verlenen anderhalf tot twee jaar uitstel totdat de Belastingdienst het definitieve inkomen over het betreffende jaar heeft vastgesteld, of nemen genoegen met de inkomensverklaring van voorgaand jaar (wat niet is toegestaan omdat het gaat om het inkomen op het moment van indienen van een verzoek om kwijtschelding). Deze diversiteit in uitvoering geldt zowel voor waterschappen als gemeenten. Een andere, recente, ontwikkeling is zichtbaar bij het Hoogheemraadschap van Delfland. Delfland verleende in 2014 voor een bedrag van 9,3 miljoen kwijtschelding aan zuiveringsheffing. Volgens Delfland loopt dit bedrag in 2017 op tot 19,0 miljoen en dat betekent dat burgers die wel betalen steeds meer moeten betalen. In het coalitieakkoord 'Iedereen bewust van water' is opgenomen dat vanaf 2016 nog maar maximaal 50% van de zuiveringsheffing wordt kwijtgescholden en dat vanaf 2017 hiervoor geen kwijtschelding meer wordt verleend. Voor wat betreft de watersysteemheffing is het voorstel van Delfland om de kwijtschelding alleen nog te laten dragen door de huishoudens en dat bedrijven, agrariërs en natuurorganisaties niet meer bijdragen. Indien HHNK de ontwikkeling van Delfland zou volgen, heeft dit de volgende consequenties. HHNK verleent aan belastingplichtigen voor een bedrag van 3 miljoen kwijtschelding voor de zuiveringsheffing. Deze groep, met een minimaal inkomen, zal voor het overgrote deel in de (dwang)invordering terecht komen. Dit betekent circa extra dwangbevelen (een verdubbeling van het huidig aantal) en een kostenpost aan extra deurwaarders- en administratiekosten van Uiteindelijk zal na het deurwaarderstraject blijken dat het overgrote deel van genoemde 3 miljoen alsnog als oninbaar moet worden afgeboekt omdat er geen verhaalsmogelijkheden aanwezig zijn. 6 Samenwerking met gemeenten HHNK werkt met alle gemeenten in het gebied samen bij de kwijtschelding van belastingen. Deze samenwerking houdt in dat de burger het verzoek om kwijtschelding kan aanvragen en inleveren, bij de gemeente of bij HHNK. De instantie waar het verzoek wordt ingeleverd, behandelt het verzoek en neemt de beslissing. De andere instantie neemt, bijna altijd, het besluit over. Op deze manier worden de maatschappelijke kosten zo laag mogelijk gehouden. Sinds de overheid de kwijtscheldingsmogelijkheden heeft verruimd, is de samenwerking minder intensief geworden. Decentrale overheden zijn namelijk niet verplicht om de diverse verruimingen te volgen. Het gaat uitdrukkelijk om een vrije uitvoerings-(discretionaire) bevoegdheid van een waterschap of gemeente en dus niet om een verplichting.

13 13 Consequentie van deze verruimingsmogelijkheden is dan ook dat de gemeenten ieder het eigen beleid hebben vastgesteld en/of hebben aangepast. Net zoals dit ook bij de waterschappen heeft plaatsgevonden. Samenwerking is voor HHNK minder aantrekkelijk geworden omdat het nu te maken heeft met een lappendeken aan beleid. De verschillen in beleid zorgen ervoor dat een beslissing van de gemeente of van HHNK niet meer, zonder extra inspanning, een-op-een door de andere partij kan worden overgenomen. Zie hieronder voor een overzicht van het beleid per gemeente. Kwijtscheldingsbeleid gemeenten 2015 Gemeente Aanpassen AOW-norm Ondernemers 1 Alkmaar JA JA 2 Amsterdam JA JA 3 Beemster JA JA 4 Bergen JA JA 5 Beverwijk JA JA 6 Castricum JA JA 7 Drechterland JA NEE 8 Edam-volendam JA NEE 9 Enkhuizen JA NEE 10 Graft/De Rijp (Alkmaar) JA JA 11 Heemskerk NEE NEE 12 Heerhugowaard JA JA 13 Heiloo JA NEE 14 Hollands Kroon NEE NEE 15 Hoorn JA NEE 16 Koggenland NEE NEE 17 Landsmeer JA JA 18 Langedijk JA JA 19 Medemblik NEE NEE 20 Oostzaan JA JA 21 Opmeer NEE NEE 22 Purmerend JA JA 23 Schagen JA JA 24 Schermer (Alkmaar) JA JA 25 Stedebroec JA NEE 26 Texel NEE NEE 27 Uitgeest JA JA 28 Velsen JA JA 29 Waterland NEE JA 30 Wormerland JA JA 31 Zaanstad JA JA 32 Zeevang JA NEE 25 x JA (78%) 19 x JA (59%) 7 x NEE (22%) 13 x NEE (41%)