Het Ministerie van BZK heeft aan de Ombudsman aangegeven serieus werk te willen maken van een aantal aanbevelingen.

Transcriptie

1 A.B. 17/70 Onderwerp: Kosteloze herinnering Inleiding In de DB-vergadering van 14 september 2017 is naar aanleiding van een rapport van de Nationale Ombudsman over MijnOverheid een inhoudelijke discussie gevoerd over het feit of SVHW voldoende inhoud geeft aan een zorgplicht om betalingsachterstanden te voorkomen. Samenvatting rapport: Volgens de ombudsman Van Zutphen levert het systeem in de praktijk voor veel Nederlanders problemen op. Een nieuw bericht blijft bij bijna één op de drie gebruikers langer dan een jaar ongelezen. "Het is voor heel veel mensen ingewikkeld om de goede informatie open te maken in hun Berichtenbox," aldus Van Zutphen. Een ander probleem is dat veel mensen hun Berichtenbox niet koppelen aan hun adres. Zo'n 17 procent krijgt daardoor geen melding per mail bij nieuwe berichten. Hierdoor gaat het volgens de ombudsman helemaal het helemaal mis en dat zou niet mogen, want daar is het veel te belangrijk voor. Mensen raken namelijk in de schulden, zien beslissingen te laat. Het heeft vergaande en ernstige consequenties, aldus de ombudsman. Aanbevelingen aan de minister van BZK voor de mensen die digitaal willen communiceren, maar onvoldoende gebruiksgemak ervaren: Benader alle mensen die een account geactiveerd hebben en geen adres gekoppeld hebben per brief; Monitor of geactiveerde accounts langere tijd niet worden bezocht terwijl er nieuwe berichten in staan. Benader de eigenaars van een dergelijk account via een ander kanaal om na te vragen of zij ervan op de hoogte zijn dat zij berichten ontvangen in de Berichtenbox van MijnOverheid; Onderzoek daarnaast welke ruimte wetgeving biedt om de betrokken afnemer(s) te informeren dat de verzonden berichten in de Berichtenbox niet worden gelezen; Monitor of notificaties bij de burger aankomen. Als een bericht na herhaalde verzending niet aankomt, neem dan via een ander kanaal contact op met de betrokkene en stel de afnemer op de hoogte van het feit dat de burger niet op de hoogte is van het verzonden bericht. Het Ministerie van BZK heeft aan de Ombudsman aangegeven serieus werk te willen maken van een aantal aanbevelingen. SVHW verstuurt tot op heden aan MijnOverheid gebruikers met een betalingsachterstand een éénmalige herinnering per post voordat er een aanmaning wordt verstuurd. Dit betekent dat iemand, die in 2016 een betalingsachterstand had en een herinneringsbrief heeft ontvangen hij/zij deze brief niet opnieuw ontvangt mocht er in 2017 wederom sprake zijn van een betalingsachterstand. De filosofie hierachter is, dat betrokkenen eerder geattendeerd zijn en dus kennis hebben van de situatie en dat de extra kosten anders (indirect) worden gedragen door regulier betalende belastingbetalers. Voor de aanslagen per post verstuurt SVHW geen kosteloze herinnering. Pagina 1 van 5

2 Naar aanleiding van de discussie was het Dagelijks Bestuur van mening dat ieder belastingjaar apart moet worden beschouwd, waardoor er jaarlijks 1 een kosteloze herinnering zou moeten worden verstuurd. Daarnaast was het Dagelijks Bestuur van mening dat de mogelijkheden bekeken zouden moeten worden of er tussentijds in het dwanginvorderingsproces nog een waarschuwing kan worden gegeven. Op basis van deze uitgangspunten heeft het Dagelijks Bestuur op 25 oktober een notitie behandeld met een nadere toelichting op de (financiële) gevolgen van het versturen van een kosteloze herinnering. Tijdens de behandeling concludeerde het Dagelijks Bestuur dat een eventuele kosteloze herinnering per aanslagbiljet alleen aan MijnOverheid gebruikers met een betalingsachterstand zou moeten worden verzonden. Daarnaast was het Dagelijks Bestuur geïnteresseerd naar de opvatting van de AB-leden over de wenselijkheid/noodzaak tot het versturen van een kosteloze herinnering. Naar aanleiding van de behandeling in DB-vergadering van 25 oktober 2017 is deze notitie aangepast en geagendeerd in de AB-vergadering van 16 november Gewenste behandeling Het Dagelijks Bestuur verzoekt u om een richtinggevende discussie te voeren over: 1. De wenselijkheid/noodzaak om het verstrekken van de huidige eenmalige kosteloze herinnering aan MijnOverheid gebruikers met een betalingsachterstand eventueel uit te breiden naar een jaarlijkse herinnering per aanslagbiljet of juist niet meer uit te voeren; 2. De afweging tussen de maatschappelijke baten versus de nadelige financiële impact. Toelichting Algemeen Alvorens nader in te gaan op de gevolgen, is het goed om de stappen van het (dwang) invorderingsproces en de wijze waarop de verspreiding van de diverse documenten plaatsvindt nader toe te lichten. Het vereenvoudigde overzicht van het (dwang)invorderingsproces is als volgt: Versturen van een kosteloze jaarlijkse herinnering Het verstrekken van een jaarlijkse kosteloze herinnering heeft de volgende consequenties: 1. Het alsnog betalen van de belastingschuld, waardoor de belastingbetaler niet wordt geconfronteerd met aanmaningskosten, die afhankelijk van de hoogte van de vordering 7 euro (vordering tot maximum 454 euro) respectievelijk 16 euro bedragen; 1 Dit komt in de praktijk neer op het verzenden van een kosteloze herinnering per aanslagbiljet in het geval van niet betalen. In sommige situaties ontvangt men namelijk meerdere aanslagen per jaar. Pagina 2 van 5

3 2. Kosten voor SVHW ten gevolge van het versturen van de kosteloze herinnering. Deze zijn vrijwel gelijk aan de kosten van het versturen de aanmaning, want in plaats van een aanmaning wordt een herinnering gestuurd. Er is alleen sprake van extra kosten voor het versturen van een herinnering per post ten opzichte van een aanmaning via MijnOverheid; 3. De kosten voor SVHW ten gevolge van het alsnog versturen van een aanmaning aan niet betalende belastingschuldigen; 4. Verminderde opbrengst invorderingskosten voor SVHW door een afname van het aantal aanmaningen; 5. Een verschuiving in tijd van een gedeelte de belastinginkomsten voor de deelnemers. Voor het doorrekenen van het kostenscenario worden de gegevens van 2016 en 2017 gebruikt. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de aanslagen, het aantal aanmaningen en de opbrengst van aanmaningskosten in 2016 en Item t/m september Opmerkingen waarde % waarde % Aanslagbedrag ( ) Aanslagen # Aanmaningen # ,4% ,7% Opbrengst aanmaningskosten kosten ( ) gemiddelde opbrengst 10 per aanmaning Betaald n.a.v aanmaning # % % Dwangbevelen # % % Het percentage belastingschuldigen, dat naar aanleiding van een aanmaning betaalt is over jaren stabiel. Dit geldt ook voor het percentage belastingschuldigen, dat geen gehoor geeft aan de aanmaning. Er is sprake van een zogenaamde ijzeren voorraad, die niet reageert en verder in het dwanginvorderingsproces verdwijnt. Er kan voorzichtig worden geconcludeerd, dat 52% na een herinnering (in dit geval een aanmaning) alsnog betaald. In de onderstaande berekening wordt dan ook aangenomen, dat 52% reageert op een kosteloze herinnering en betaalt en dat 48% alsnog een aanmaning ontvangt. Het aantal alsnog betalende houdt een inkomstenderving voor SVHW in. SVHW heeft voorlopig alleen ervaring met het versturen van een éénmalige kosteloze herinnering aan MijnOverheid gebruikers. Het percentage dat binnen deze doelgroep alsnog betaalde was veel hoger dan het langjarig gemiddelde: 72% (2016) resp. 64% (2017). Het hanteren van 52% alsnog betalende in de berekeningen is dus het minimale impactscenario. Scenario: Verstrekking kosteloze herinnering aan alle belastingschuldigen met een betalingsachterstand In de onderstaande tabel wordt de doorberekening gemaakt onder de aannames dat 52% reageert op een kosteloze herinnering en dat alle belastingschuldigen (MijnOverheid en niet MijnOverheid) een kosteloze herinnering ontvangen per aanslagbiljet. Er wordt uitgegaan van de huidige MijnOverheid penetratie van 38%. Pagina 3 van 5

4 Item t/m september waarde % waarde % Bedrag ( ) Aanslagen # Kosteloze herinnering # ,4% ,7% Opmerkingen Oorsponkelijke opbrengst aanmaningskosten ( ) Betaald n.a.v. kosteloze herinnering # % % Alsnog verstuurde aanmaningen # % % Nieuwe opbrengst aanmaningskosten ( ) gemiddeld opbrengst 10 per aanmaning Vermindere opbrengst aanmaningskosten ( ) Kosten herinnering per post vs aanmaning per MO % van aantal aanmaningen * prijsverschil Extra kosten aanmaning alsnog ( ) Kosten aanmaningen Mijn Overheid = 38% * # alsnog verstuurde aanmaningen * 0,16 (productie/plaatsing MO) Kosten aanmaningen per post = 62% * # alsnog verstuurde aanmaningen * 0,53 (productie/kosten post) Totale kosten/derving inkomsten Er is dus sprake van een majeure nadelig effect. In 2017 bedraagt dit tot en met september euro en dit is 5,2% van de deelnemersbijdrage ( euro). Aangezien het versturen van een kosteloze herinnering het invorderingsproces met één maand verlengt voor degenen, die geen gehoor geven aan de herinnering, zal de invordering van circa. 9 miljoen euro aan belastingopbrengsten één maand worden vertraagd. Scenario 2 : Verstrekking kosteloze herinnering aan alleen MijnOverheid gebruikers met betalingsachterstand Indien er besloten wordt om alleen voor MijnOverheid gebruikers een kosteloze herinnering per aanslagbiljet te sturen is het nadelig effect beperkter. De impact wordt hierbij in hoge mate bepaald door het percentage MijnOverheid gebruikers. Uitgaande van 38% MijnOverheid gebruikers zou het nadelig effect in 2017 circa 38% * euro = euro bedragen. Tegelijkertijd bleek zowel in 2016 en 2017 dat het aantal alsnog betalende hoger lag dan 52%. Indien we 64% (2017) alsnog betalende hanteren dan loopt het effect van het versturen naar Mijn Overheid tot en met september op naar circa euro. Dit komt neer op 2,4% van de deelnemersbijdrage in In beide scenario s ontstaat het risico dat de betalingsmoraal verslechterd omdat men rekening gaat houden met een herinnering, waardoor er uiteindelijk meer herinneringen verstuurd moeten gaan worden. Alternatief scenario: Tijdens de behandeling in de Ambtelijke Commissie is gesuggereerd om geen kosteloze herinnering te sturen maar aan de MijnOverheid gebruikers met een betalingsachterstand direct een aanmaning per post in plaats van via MijnOverheid te sturen. Dit komt tegemoet aan de bevindingen van de Ombudsman, dat er via MijnOverheid geen slepende zaken ontstaan. De impact is in dit geval zeer beperkt voor SVHW. Er is namelijk geen sprake van een vermindering van de opbrengsten. De extra 2 Het Dagelijks Bestuur acht dit scenario gelet op de context van het rapport van de Ombudsman zeker als afdoende. Pagina 4 van 5

5 kosten ten gevolge van het per post versturen van de aanmaningen in plaats van via MijnOverheid bedragen circa euro ( * 38% * ( 0,53-0,16)). Dit scenario voorkomt tevens het risico op het verslechteren van de betalingsmoraal. Verstrekken van een tussentijdse herinnering Met het verstrekken van een kosteloze jaarlijkse herinnering verloopt het (dwang)invorderingsproces voor het overgrote gedeelte via de post. Het verstrekken van een additionele tussentijdse herinnering voegt relatief weinig waarde toe en zal leiden tot een verdere vergroting van het nadelig effect. Overig Voor een juiste beeldvorming heeft SVHW navraag gedaan bij collega belastingkantoren of zij al of niet kosteloze herinneringen sturen: BSGW (belastingkantoor 30 van de 33 Limburgse gemeenten en het waterschap): verstuurt geen kosteloze herinnering; GBLT (belastingkantoor namens vijf waterschappen en zes gemeenten in Utrecht, Gelderland, Overijssel en Drenthe): verstuurt geen kosteloze herinneringen, overweegt in de toekomst wel een gedifferentieerde benadering tussen de notoire wanbetalers en de personen, die voor de eerste keer niet betalen; RBG (belastingkantoor namens twee waterschappen en drie gemeenten in Zuid-Holland): verstuurt in principe geen kosteloze herinnering en maakte in 2017 vanwege de afschaffing van de kwijtschelding door een waterschap een uitzondering voor alle personen (MijnOverheid gebruikers en niet MijnOverheid gebruikers) die een gedeeltelijk kwijtschelding hebben gekregen na de automatische toetsing via het Inlichtingen Bureau. Voor 2018 moet hierover nog een besluit over worden genomen; BSGR (belasting kantoor namens één waterschap en negen gemeenten in Zuid-Holland): verstuurt geen kosteloze herinnering; BWB (belastingkantoor namens één waterschap en tien gemeenten in west Noord-Brabant): verstuurt net als SVHW een eenmalige kosteloze herinnering aan MijnOverheid gebruikers; BSR (belastingkantoor namens één waterschap en tien gemeenten in Gelderland en Utrecht): verstuurt net als SVHW een eenmalige kosteloze herinnering aan MijnOverheid gebruikers; BGHU (belastingkantoor namens één waterschap en acht gemeenten in Utrecht): verstrekt aan iedereen jaarlijks per aanslagbiljet een kosteloze herinnering. Daarnaast heeft SVHW al maatregelen getroffen om de betaling gemakkelijker te maken: Een betalingstermijn van drie maanden in plaats van de wettelijke 6 weken; De mogelijkheid tot het afgeven van een automatische incasso, waardoor de betaling over 10 termijnen kan worden gespreid; In bijzondere gevallen het treffen van individuele betalingsregelingen. Klaaswaal, 16 november 2017 Pagina 5 van 5