De financiële haalbaarheid van een concessie. Merlijn Nijhof

Transcriptie

1 De financiële haalbaarheid van een concessie Merlijn Nijhof

2 Inhoud Kenmerken concessie Verschil met DBFM(O) Waarde van de concessie Drempelwaarde Business Case Impact op aanbesteding Financiering Projectfinanciering

3 Kenmerken concessie Schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel Gesloten tussen een dienstverlener en aanbestedende dienst Verlenen diensten en/of werken Tegenprestatie bestaat uit: - het recht op exploitatie (transfer vraag- en/of aanbodrisico) - of dit recht én een betaling Looptijd 5 jaar / zo nodig langer Grote bandbreedte: van DBFM(O)-achtige contracten tot verzorgen catering in een stadhuis, Wind op zee 3 De concessie vanuit financieel-economisch perspectief

4 4 Wat is DBFM(O)? Levenscycluscontract Lange termijn (20-30 jaar) Overwegend gebruikt voor grote Infrastructuur / Huisvestingprojecten 1 aanspreekpunt: een SPV, een consortium van subcontractors Levert een totaalpakket = een service Plicht contractor to deliver this service Plicht aanbestedende dienst om BBV te betalen mits dienst wordt geleverd Indien dienst niet wordt geleverd, dan gelden boetes en kortingen Realisatie: geen oplevering als in UAV 2012: systeem werkt met certificaten en SE, geen directievoering als in UAV 2012: uiteraard is er een OG-organisatie Object is en blijft eigendom van de aanbestedende dienst

5 Verschillen DBFM(O) - concessie DBFMO overheid betaalt voor beschikbaarheid strikt systeem van standaardcontract & aanbestedingsleidraad financiële prikkels om nakoming te garanderen (waakhondfunctie bank, diverse garanties) Concessie voor werk eindgebruiker betaalt voor gebruik hoe concessiecontract eruit ziet, is niet nader bepaald, geen standaardmodellen 5

6 DBFM: betaling ogv beschikbaarheid 6

7 Verborgen schatten E 7

8 Voorbeelden uit verschillende sectoren Wind op zee SDE regeling Afval concessies Vliegvelden Parkeergarages Openbaar opladen Concessie horeca exploitatie Theater de Purmaryn Motorbrandstofverkooppunt Ov-Concessies Exploitatie vliegveld Drachten Concessie stroomvoorziening Malieveld Jachthavens Oldambt Exploiteren zonneparken de Zwette Exploitatie midgetgolfpark Westbroekpark Exploitatie IE-recht (oncologisch) Reclame haltevoorzieningen Exploitatie led-informatieschermen bij toegangswegen stad Exploitatie reclamemast / billboards Exploitatie en beheer stadhuis Culemborg Schoonmaakdiensten 8

9 Waarde concesie ogv Aanbestedingswet Aanbestedingswet boven drempelwaarde: verlicht regime Normaal gesproken is de drempelwaarde: prijs Concessie: geen prijs, maar kern is recht op exploitatie recht op exploitatie vertegenwoordigt een waarde. Afhankelijk van die waarde kan de aanbestedende dienst de concessie verstrekken: met gesloten beurzen neg waarde: bijdrage pos waarde: opbrengst 9

10 Drempelwaarde concessie = omzet 1. Waarde = tijdens looptijd te behalen omzet (art. 2a.10 (exclus omzetbelasting) Inclus bijkomende leveringen 2. Objectieve methode (art. 2a.11) 3. Art. 2a.11 geeft specifiek aan welke posten eronder vallen: Optie op verlenging looptijd Verkoop activa Financiële bijdragen van aanbestedende dienst /derden in welke vorm dan ook, mits gerelateerd aan de concessie, bijv. compensatie nakoming openbare dienstverplichting investeringssubsidies 10

11 Bepalen omzet Omzet (art. 2a.10) P x Q Geprognotiseerde winst & verliesrekening Bruto omzet = totale omzet. Objectieve methode (art. 2a.11) Historische gegevens Benchmarken Marktonderzoek (branche, klanten, concurrenten) + bijtellen bijdragen art.2a.11 NB dit zegt niets over de financiële haalbaarheid van de concessie! 11

12 Business case concessie Zakelijke rechtvaardiging om een project te starten of voort te zetten Raming van verwachte uitgaven, ontvangsten en risico s gedurende levensduur van het project Verschillende uitvoeringsvarianten kunnen worden bekeken. Van grof naar fijn, een levend document Gevoeligheidsanalyses Geeft een beeld van de waarde en de financiële haalbaarheid Ondersteunt besluitvorming over de financieringsstructuur 12

13 13

14 Rekenmethodes voor een business case 1. Terugverdienperiode 2. Netto contante waarde methode (NCW) of discounted cashflow 3. Interne rentevoetmethode 4. Gemiddeldeboekhoudkundige rentabiliteit (ROI) Meest gebruikt: NCW of discounted cashflow 14

15 NCW - alle kasstromen in beeld: - Operationele KS -Investerings-KS (art. 2a.27) -Financierings-KS Opbrengsten exploitatie Kosten exploitatie / onderhoud Investeringskosten 15

16 Discontovoet Uitkomsten hiervan worden verwerkt in een financieel model Inzicht in timing nodig: toekomstige uitgaven / ontvangsten gecorrigeerd voor 1. Inflatie (CBS-index) 2. Tijdswaarde geld 3. Risico s (onzekerheid voor vermogenverschaffers dat kasstromen daadwerkelijk plaatsvinden) Dit is het % rendement dat de vermogenverschaffers eisen. Art. 2a.27: rendement op geïnvesteerd vermogen Meestal WACC = Kev * EV/TV + Kvv * (1- f) * VV/TV 16

17 Discontovoet Door toepassing van de discontovoet neemt de waarde van kasstromen steeds verder af naarmate ze verder in de tijd liggen. Er is waarde als de contante waarde van de KS groter is dan (of gelijk is aan) de huidige waarde van de investering. Huidige waarde investering toekomstige kasstromen (KS) 17

18 Wat betekent buca voor aanbesteding? NCW = 0 geen bijdrage Aanbestedende dienst NCW < 0 bijdrage Aanbestedende dienst NCW > 0 ontvangst vanuit markt Let op staatssteun! Hierover in onderhandeling tijdens de aanbesteding - Soms discontovoet voorgeschreven tbv vergelijkbare biedingen - variëren met de looptijd heeft invloed (art.2a.27) - kwaliteiteisen hebben invloed Gunnen op bijv: laagste bijdrage Aanbestedende dienst (lump sum, gespreid) omvang looptijd Evt ook nog bepalingen in contract hierover. 18

19 Wat betekent dit voor de financiering? Partijen winnen door innovaties en optimalisaties. En ook door slimmere & betere financiering Bank bekijkt kredietrisico (DSCR) Wordt mede bepaald door: - financiële omvang - Risico s (exploitatie, technisch, debiteuren etc) - aantal partijen - complexiteit / duur - onderliggende zekerheden (garanties, assets, verzekering etc) - Kapitaalsintensiteit - Kwaliteit documentatie Kleinere concessies: Grote concessies: corporate financiering, lease, vastgoedfin projectfinanciering 19

20 Projectfinanciering vanwege risico-overwegingen wordt een project ondergebracht in een apart daarvoor opgerichte entiteit: SPV Voor de financier of kredietverstrekker zijn met name de kasstromen die uit het project worden gegenereerd van belang. De kasstromen dienen als bron waaruit de lening moet worden terugbetaald. Dat is de enige asset (nb mijlpaalbetalingen). De financier houdt om die reden controle: de waakhondfunctie van de bank (technical advisors) 20

21 Betalingen publiek aan privaat Traditioneel Realisatie 250mln 250mln Exploitatie DBFM Indiening door Gegadigden 20% 40% 100% BBV Realisatie Exploitatie 21

22 Inkomsten en uitgaven privaat 250mln 250mln NB: Aftrek voor het niet beschikbaar zijn van de weg e/o slechte prestaties 20% BBV 40% BBV 100% BBV Operational costs Capital Expenditure t 22 Beschikbaarhe ids-certificaat Realisatie Exploitatie

23 Veel voorkomende projectfinancieringsstructuur Funding k Milestone Payments Bridge Facility Bank debt Equity (+/- 10%) Storting BV +/ Equity Bridge Facility (short term) Shareholder Loan (long term) Equity Bridge EIB Bank Debt Shareholder Loan Semi-annual period Senior Debt (+/- 90%) Milestone Payments Bridge Facility Project Loan Facility EIB Structured Finance Facility 23

24 DBFM(O) Structuur: directe overeenkomst 24

25 Vragen? Merlijn Nijhof