Handleiding Exploitatiemodellen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Handleiding Exploitatiemodellen"

Transcriptie

1 Handleiding Exploitatiemodellen T4 GEN Macro Sjoerd Sloterdijk 12 december 2013 Versie 1

2 Inhoudsopgave 1 / Handleiding exploitatiemodellen 3 12 december 2013 / Versie 1 Handleiding Exploitatiemodellen 2

3 1 / Handleiding exploitatiemodellen Een exploitatiemodel wordt gebruikt om inzicht te krijgen in de business case van een te nemen maatregel. Door verschillende variabelen als (kosten, baten, rente, etc.)in te vullen wordt een berekening gedaan waaruit blijkt of de investering zich terug verdient over tijd en hoe lang die terugverdientijd (TVT) is. Op basis hiervan krijgt men dus inzicht of een bepaalde investering rendabel is of niet. Voor GEN zijn de exploitatiemodellen gemaakt en gebruikt om inzicht te krijgen in de business case van duurzame technieken. Naast dat dit inzicht geeft in welke technieken rendabel te implementeren zijn, kan doormiddel van een gevoeligheidsanalyse ook inzicht gekregen worden in wat er zou moeten gebeuren om de business case van onrendabele technieken te verbeteren. In deze handleiding wordt u op weg geholpen om de exploitatiemodellen ontwikkeld bij GEN ter gebruiken en te interpreteren. 12 december 2013 / Versie 1 Handleiding Exploitatiemodellen 3

4 Invoerblad Op het invoerblad worden de variabelen ingevoerd die nodig zijn voor de berekening. De uitkomst van de business case is erg afhankelijk van deze variabelen en het is dus ook zaak dat hier goed over nagedacht word. De variabalen waar een blauw vlak achter staat zijn invoervariabelen, de overige cijfers worden of berekend of er bestaat redelijke consensus over de juistheid van het getal (niet berekende getallen kunnen dus aangepast worden maar dat is niet wenselijk). Input Sheet Technical Specifications Module type c-si Capital expenditure (CAPEX) 1,00 /Wp Total module surface area m2 Aankoopprijs installatie Power density 170 Wp/m2 Bijdrage aansluitkosten (BAK) - Total installed power 340 kwp Looptijd BAK 0 a Module size 1,65 m2 Netto investering Module power 281 Wp Modules installed # Gedeelte lening van de totaalinvestering 80% % Module performance decrease 0,6% %/a Leningbedrag Afschrijvingstermijn (lineair) 25 a Resterend eigen kapitaalinbreng CAPEX Rente 6,0% % Energy Yield Looptijd lening 20 a Full Load Equivalent Hours 900 h/a Net Energy Yield (yr 0) kwh/a Rendementseis EV GDF-SUEZ 15,0% % WACC 6,6% % Financial Yield Risico opslag 3,0% % Elektricity price (yr 0) 0,08 /kwh Disconteringsvoet NCW 9,6% % Indexering electriciteitsprijs 3,0% %/a Subsidies SDE+ (aanvullen tot /kwh) - /kwh Onderhoud 5,00 /kwp OPEX Verzekering 0,175% % Belasting voordelen Bemetering & Facturatie - EIA? ja Exploitatie & Monitoring - Vennootschapsbelasting (afhankelijk van schaal 20-25% 25,0% % Prijsindexatie OPEX 2,5% % Energie Investeringsaftrek (EIA) 41,5% % Max. EIA teruggave Inverter replacement (after yr) 15 a Max. looptijd EIA 12 a Inverters replacement cost Looptijd project 25 a Figuur 1: Invoerblad exploitatiemodel zon-pv (voorbeeld) Nadat het de kengetallen zijn ingevuld staat op staan de numerieke uitkomsten op het tweede tabblad. Hier staat de balans, de resultatenrekening en de cashflow weergegeven over de projectduur. Hier staan bovendien de Internal Rate of Return (IRR), oftewel effectief rendement, en de terugverdientijd van de techniek. Beide getallen zijn belangrijke waarden in de beoordeling van het project. 12 december 2013 / Versie 1 Handleiding Exploitatiemodellen 4

5 Op het laatste blad, graphical output, wordt de output van het project nog is grafisch weergegeven. Belangrijke grafieken hierin zijn de netto kasstroom cumulatief, dat het rendement van het project weergeeft zonder verdiscontering, en de netto contante waarde (NCW) over het project (zie figuur X voor een voorbeeld), dat het rendement van het project weergeeft met verdiscontering. NCW on Project 0, , , , , , , , , Figuur 2: Output Netto Contante Waarde Over het algemeen wordt op basis van de NCW over het project besloten of een investering doorgang vind of niet. 12 december 2013 / Versie 1 Handleiding Exploitatiemodellen 5

Thema Zonnestroom, Projectfinanciering. Onderdeel 1. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen

Thema Zonnestroom, Projectfinanciering. Onderdeel 1. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Thema Zonnestroom, Projectfinanciering Onderdeel 1 Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Inhoud Wat is projectfinanciering? Proces; opzetten van een business case Financieringsvormen -- Projectvoorbeeld:

Nadere informatie

SDE Wind op Zee

SDE Wind op Zee SDE+ 2015 Wind op Zee Exploitatieberekening Rekenmodel Ruud Oerlemans Zwolle, 10 december 2015 Onderwerpen Waarom een exploitatieberekening? Waaruit bestaat een exploitatieberekening? Investeringskosten

Nadere informatie

DRIJVEND ZONNEPARK HASKERVEEN

DRIJVEND ZONNEPARK HASKERVEEN DRIJVEND ZONNEPARK HASKERVEEN Ten noordwesten van Heerenveen ligt zandwinplas Haskerveen. De plas is 8 hectare groot waarvan 10 hectare in eigendom is van het zandwinbedrijf Solid en 28 hectare van de

Nadere informatie

Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market

Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market Scriptie Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market Begeleiders: prof. dr. ir. G.P.J. Verbong J.J.C.M. Huijben MSc Inhoud: 1. Historische reconstructie ontwikkelingen 2004-2013

Nadere informatie

Toelichting theorie van Een Business case wind en burgerparticipatie

Toelichting theorie van Een Business case wind en burgerparticipatie Toelichting theorie van Een Business case wind en burgerparticipatie Datum 28 juni 2012 Status Definitief Rebel in opdracht van Agentschap NL Pagina 1 van 1 Definitief Theorie van een busisness case wind

Nadere informatie

DRIJVEND ZONNEPARK PLAS AMERICA

DRIJVEND ZONNEPARK PLAS AMERICA DRIJVEND ZONNEPARK PLAS AMERICA Ten zuiden van Roden is de zandwinplas America gelegen. De plas is 23 hectare groot en voor het grootste deel in eigendom van zandwinbedrijf K3 Delta. Op de plas America

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar

Nadere informatie

QuickScan Zon-PV. Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X.

QuickScan Zon-PV. Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X. QuickScan Zon-PV Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X. Afbeelding 2: De voorziene locaties van de zonnepanelen De zonnepanelen worden aangesloten op omvormers.

Nadere informatie

De investeringsanalyse

De investeringsanalyse Het programma van vandaag: het investeringsproject de cashflow het gemiddelde rendement de terugverdientijd de netto contante waarde Adele 1 Investeringsbeslissingen Waarom investeren? We verwachten winst

Nadere informatie

Tijdelijke duurzame energie

Tijdelijke duurzame energie Tijdelijke duurzame energie Tijdelijk Uitgewerkte businesscases voor windenergie, zonne-energie en biomassa Anders Bestemmen Tijdelijke duurzame energie Inleiding In het Corporate Innovatieprogramma van

Nadere informatie

Projec'inanciering duurzame en decentrale energie. Arnhem, november 2013

Projec'inanciering duurzame en decentrale energie. Arnhem, november 2013 Projec'inanciering duurzame en decentrale energie Arnhem, november 2013 Inhoud Terminologie Hoe maak je een business case Risico s Innova7eve financieringen Terminologie REV Mul7plier WACC Leverage Money

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK Woningbouwcoöperatie Elkien heeft voornemens om in de wijk t Eiland in Sneek 300 woningen voor een deel te slopen en voor een deel te renoveren. Daarbij is de opgave

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE TEO/WKO WARMTE EN KOUDE BEDRIJVENTERREIN MARSLANDEN Op het bedrijventerrein de Marslanden in Zwolle zijn bedrijven gevestigd, met uiteenlopende behoefte aan warmte en koeling. Vanuit gegevens over het

Nadere informatie

NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST

NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST TEO/WKO WARMTE NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST In gemeente Hoogeveen is een kleine nieuwbouwwijk van 88 woningen gepland. Gemeente Hoogeveen is eigenaar van de grond en is voornemens om de kavels bouwrijp te

Nadere informatie

18/12/2012 Financiële steun nodig om de technieken rendabel in te zetten. Yoko Dams - VITO

18/12/2012 Financiële steun nodig om de technieken rendabel in te zetten. Yoko Dams - VITO 18/12/2012 Financiële steun nodig om de technieken rendabel in te zetten Yoko Dams - VITO Inhoud» Historiek» Rekenmethode: onrendabele toppen» Aannames» Steun» Resultaten per techniek» Steun per datacenter»

Nadere informatie

Financiële overzichten en risico s windpark Elzenburg de Geer

Financiële overzichten en risico s windpark Elzenburg de Geer Titel Financiële overzichten en risico s windpark Elzenburg de Geer Datum 26 januari 2015 Auteur Ruud van Rijn Inleiding Dit document geeft op hoofdlijnen inzicht in de kosten/baten en de risico s van

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN In gemeente Meppel is een nieuwbouwwijk van 1953 woningen gepland, die gefaseerd tussen 2014 en 2039 gerealiseerd wordt. Deels worden de kavels bouwrijp opgeleverd,

Nadere informatie

Handleiding Rekentool

Handleiding Rekentool Handleiding Rekentool September 14, 2012 1 Rekentool De hoofdpagina van de rekentool geeft de resultaten weer. In figuur 1 wordt een voorbeeld gegeven. De belangrijkste aspecten voor het bepalen of een

Nadere informatie

ZEEËN VAN KANSEN FINANCIEEL MANAGEMENT

ZEEËN VAN KANSEN FINANCIEEL MANAGEMENT ZEEËN VAN KANSEN FINANCIEEL MANAGEMENT (Innovatieve) projecten Financiële haalbaarheid Welke kennis is essentieel Bedrijfsplan Investeringsselectie Inkoopmarkt Bedrijf Verkoopmarkt Productiemiddelen Gelduitgaven

Nadere informatie

DRIJVEND ZONNEPARK KRÚSBEKKEN

DRIJVEND ZONNEPARK KRÚSBEKKEN DRIJVEND ZONNEPARK KRÚSBEKKEN Ten zuidoosten van Poppenwier en ten noordwesten van Akkrum ligt in de gemeenten Súdwest-Fryslân en Leeuwarden het langgerekte meertje Krúsbekken. Het meertje is ongeveer

Nadere informatie

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / PROJECTCASES 05 / UW BEDRIJVENTERREIN VERDUURZAMEN? ZON OP BEDRIJFSDAKEN Ambitie gemeente Energieneutraal

Nadere informatie

11 Investeringsselectie

11 Investeringsselectie 11 Investeringsselectie hoofdstuk 11.1 C 11. B 11.3 B 11.4 D 11.5 C 11.6 D 11.7 A 11.8 A 11.9 C Gemiddelde winst: 100.000 85.000 = 15.000 Gemiddeld vermogen: (100.000 + 10.000) / = 55.000 GBR: 15.000 /

Nadere informatie

Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer

Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Introductie Methode Subsidies Technologien Wind Zon Geothermisch Biomassa Externe Investeerders

Nadere informatie

FINANCIERING VOOR ZONNE-ENERGIE

FINANCIERING VOOR ZONNE-ENERGIE FINANCIERING VOOR ZONNE-ENERGIE WIJ ONDERSTEUNEN ZONNE-ENERGIEPROJECTEN MET Contracten & Financiering: Crowdfunding & (bank) Inzicht & Monitoring Rentebetaling & Administratie HOE WERKT CROWDFUNDING? 1.

Nadere informatie

Rapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk. Documentnummer: 20140075-R04. Projectnaam:

Rapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk. Documentnummer: 20140075-R04. Projectnaam: Adviseurs & Ingenieurs Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk Documentnummer: 20140075-R04 Projectnaam: Gemeente Mill, onderzoek CV- en E- installatie. Datum: 9-12-2014

Nadere informatie

Duurzame accommodaties. Jaap Veld

Duurzame accommodaties. Jaap Veld Duurzame accommodaties Jaap Veld Zelziuz Zelziuz Advies Zon Thuis Zon Bedrijf Zon Agri Zon Thuis voor huurders Zonnestroom van Wp naar kwh Vermogen zonnestroominstallatie gespecificeerd in Watt peak (Wp)

Nadere informatie

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN Janssen REM Consulting INTRODUCTIE EN KENNISMAKING ONS AANBOD Uitvoeren van Levensduur analyses Het bieden van softwareoplossingen

Nadere informatie

5 Opstellen businesscase

5 Opstellen businesscase 5 Opstellen In de voorgaande stappen is een duidelijk beeld verkregen van het beoogde project en de te realiseren baten. De batenboom geeft de beoogde baten in samenhang weer en laat in één oogopslag zien

Nadere informatie

Hoofdstuk 6: Beoordelen

Hoofdstuk 6: Beoordelen Hoofdstuk 6: Beoordelen M&O VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Overzicht H6: Beoordelen Management & Organisatie Centraal Examen (CE) 1. Rechtsvormen 2. Prijsberekening 3. Resultaten 4. Balans 5. Liquiditeitsbegroting

Nadere informatie

Waarom gaan we investeren We verwachten winst te maken! Alleen rekening houden met toekomstige ontvangsten en uitgaven.

Waarom gaan we investeren We verwachten winst te maken! Alleen rekening houden met toekomstige ontvangsten en uitgaven. www.jooplengkeek.nl Investeringsselectie Waarom gaan we investeren We verwachten winst te maken! Alleen rekening houden met toekomstige ontvangsten en uitgaven. belangrijk Calculaties voor beslissingen

Nadere informatie

Haalbaarheid van Zon-PV. 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering

Haalbaarheid van Zon-PV. 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering Haalbaarheid van Zon-PV 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering Agenda Zon-PV Algemeen Business case Giesbers Business case Flynth Investeren door Green Spread Over Green Spread Zonnepanelen

Nadere informatie

OLS: een haalbaar concept?

OLS: een haalbaar concept? vorig menu OLS: een haalbaar concept? Financieel Model Handleiding Opdrachtgever: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Interdepartementale Projectgroep Ondergronds Transport NEI Transport NK Finance Auteurs:

Nadere informatie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van

Nadere informatie

CoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven. Rogier Coenraads

CoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven. Rogier Coenraads CoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven Rogier Coenraads Arnhem, 13 februari 2014 Regeling verlaagd tarief EB bron: www.belastingdienst.nl Regeling verlaagd tarief EB - Korting energiebelasting van

Nadere informatie

Tentamen Principes van Asset Trading (WI3418TU) 21 januari 2015 van 18.30-21.30

Tentamen Principes van Asset Trading (WI3418TU) 21 januari 2015 van 18.30-21.30 Technische Universiteit Delft Tentamen Principes van Asset Trading (WI3418TU) 21 januari 2015 van 18.30-21.30 Het tentamen bestaat uit twee delen, die gelijk gewicht hebben. Het eerste deel bestaat uit

Nadere informatie

Gezamenlijk aan de slag met Zonne-energie

Gezamenlijk aan de slag met Zonne-energie Gezamenlijk aan de slag met Zonne-energie Advies op Maat Johannes Zijlstra 09-12-2013 LTO Noord Advies Onderwerpen Rendement zonnepanelen Wat bepaalt de terugverdientijd Rendementsberekening Voor wie is

Nadere informatie

GEMEENTE UTRECHTSE HEUVELRUG JANINE PAULUSSE

GEMEENTE UTRECHTSE HEUVELRUG JANINE PAULUSSE 0 Business case Zonnedaken GEMEENTE UTRECHTSE HEUVELRUG JANINE PAULUSSE 15-6-2017 1 Begrippenlijst Banking Discontovoet Investering PV-panelen Netto Contante Waarde Netto kasstromen Operationele kosten

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44

Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44 Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44 Samenvatting door een scholier 2184 woorden 5 april 2011 6,7 25 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 41 Regels voor de

Nadere informatie

1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30)

1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30) Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Naam: Studentnummer: Tentamen Financiering voor Vastgoedkunde Antwoordsuggesties 1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30) Omcirkel het meest juiste antwoord bij de Multiple

Nadere informatie

Financieringsmogelijkheden. Zonnepanelen op De Achtbaan, De Regenboog en Prins Willem-Alexander school in Tiel

Financieringsmogelijkheden. Zonnepanelen op De Achtbaan, De Regenboog en Prins Willem-Alexander school in Tiel Financieringsmogelijkheden Zonnepanelen op De Achtbaan, De Regenboog en Prins Willem-Alexander school in Tiel Samenvatting De gemeente Tiel heeft Green Spread gevraagd een aantal financieringsvormen uit

Nadere informatie

Module 4 Inzicht in cijfers

Module 4 Inzicht in cijfers Geleerd in vorige presentaties Module 4 Inzicht in cijfers 1. Balans in detail 2. Kengetallen Les 4. Vergelijk je resultaten op 4 manieren + maak goede investeringsbeslissingen Les 4 Vergelijk je resultaten

Nadere informatie

Koude - & Warmte Opslagsystemen

Koude - & Warmte Opslagsystemen Koude - & Warmte Opslagsystemen Duurzame energie systemen vanuit een operating excellence visie Afwegingen bij start project 1. Technische haalbaarheid en energievisie Ontwerp vanuit koude of vanuit warmte

Nadere informatie

High Level Business Case Energiecoöperatie

High Level Business Case Energiecoöperatie High Level Business Case Energiecoöperatie DE Ramplaan (Haarlem) Het project: een haalbaarheidsstudie Energie- en klimaatneutraliteit in bestaande woonwijk is technisch haalbaar en financieel haalbaar

Nadere informatie

0A631: Leren Innoveren: Economische aspecten Door Tommy van der Vorst (t.v.d.vorst.1@student.tue.nl).

0A631: Leren Innoveren: Economische aspecten Door Tommy van der Vorst (t.v.d.vorst.1@student.tue.nl). 0A631: Leren Innoveren: Economische aspecten Door Tommy van der Vorst (t.v.d.vorst.1@student.tue.nl). Kosten- Batenanalyese Een kosten- batenanalyse (cost- benefit analysis, CBA) wordt uitgevoerd door

Nadere informatie

Stappenplan voor zon-pv installaties. Informatiebijeenkomst zonnepanelen

Stappenplan voor zon-pv installaties. Informatiebijeenkomst zonnepanelen Stappenplan voor zon-pv installaties Informatiebijeenkomst zonnepanelen Agenda 1. Voorbereidingsfase 2. Subsidies 3. Realisatiefase 4. De eerste stap naar SDE+ 5. Voorbeeld 6. SDE+ tips 7. Dienstverlening

Nadere informatie

GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving

GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving GEN Kasstromenmodel Product beschrijving Inhoudsopgave 1. Introductie 2. GEN modellen 3. Kasstromenmodel 4. Uitkomsten kasstromenmodel 5. Bijlagen 1. Introductie - achtergrond Binnen GEN is er een kasstromenmodel

Nadere informatie

Examen PC 2 vak Cash Management

Examen PC 2 vak Cash Management Examen PC 2 vak Cash Management Instructieblad Betreft: examen: PC 2 leergang 6 onderdeel: CAS datum: 19 december 2013 tijd: 16.00 17.30 uur Deze aanwijzingen goed lezen voor u met uw examen start Aanwijzingen:

Nadere informatie

Zonne-energie voor ondernemers. Een zonnige en zuinige toekomst?

Zonne-energie voor ondernemers. Een zonnige en zuinige toekomst? Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Sjoerd Bootsma LTO Noord Advies Zonne-energie Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling elektriciteitsprijs Aandeel groene stroom

Nadere informatie

Getijdencentrale Brouwersdam Ministerie van Economische Zaken (Energie) 20 november 2014

Getijdencentrale Brouwersdam Ministerie van Economische Zaken (Energie) 20 november 2014 Getijdencentrale Brouwersdam Ministerie van Economische Zaken (Energie) 20 november 2014 1 Agenda 1. Kernboodschap 2. Ecofys Marktkansen Energie met Water 3. Verkenning Haalbaarheid Getijdencentrale 4.

Nadere informatie

01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN

01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN 01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / VOORWAARDEN 05 / VERVOLGSTAPPEN 06 / VRAGEN AANLEIDING Ambitie Capelle aan den IJssel Energieneutraal

Nadere informatie

Woning corporatieag 2015

Woning corporatieag 2015 Woning corporatieag 2015 Introductie in RETScreen software, voor projectanalyse en monitoring energieprestaties Door Joop Neinders IBTH B.V.: www.ibth.nl Enschede Joop.neinders@ibth.nl 053-4283078 Titel

Nadere informatie

Zonne-energie voor ondernemers

Zonne-energie voor ondernemers Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Johannes Zijlstra 20-03-2013 LTO Noord Advies Zonne energie; drijvende kracht!? 1 Zonuren Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling

Nadere informatie

De investeringsanalyse

De investeringsanalyse Het programma van vandaag: het investeringsproject de cashflow het gemiddelde rendement de terugverdientijd de netto contante waarde 1 Investeringsbeslissingen Waarom investeren? We verwachten winst te

Nadere informatie

Quickscan voorbeeld. Greencrowd Energy B.V. Datum: 12 januari Opdrachtgever: * opdrachtgever *

Quickscan voorbeeld. Greencrowd Energy B.V. Datum: 12 januari Opdrachtgever: * opdrachtgever * Quickscan voorbeeld Datum: 12 januari 2017 Opdrachtgever: * opdrachtgever * Opdrachtnemer: B.V. Samenvatting heeft voor * opdrachtgever * een quickscan uitgevoerd voor de locatie * locatie *. Onderstaande

Nadere informatie

:: Investeringsanalyse

:: Investeringsanalyse :: Investeringsanalyse Patrick Henckes Business Development 19-03-2010 :: Inhoud Definitie Uitgangsprincipe Basisbegrippen Rendabiliteitscriteria TVT NPV KBE Invloedsfactoren investeringsanalyse Voorbeeld

Nadere informatie

How to build a Business Case for Capital Investments. Presentatie 8e Asset Management Control Seminar 28 en 29 oktober 2009

How to build a Business Case for Capital Investments. Presentatie 8e Asset Management Control Seminar 28 en 29 oktober 2009 How to build a Business Case for Capital Investments Presentatie 8e Asset Management Control Seminar 28 en 29 oktober 2009 Drs.S.A.G.Burgers OAM Consultancy BV 1. Inleiding 2. Business Plan 3. Business

Nadere informatie

Handleiding BreakEven Calculator Door Thomas Vulsma

Handleiding BreakEven Calculator Door Thomas Vulsma Handleiding BreakEven Calculator Door Thomas Vulsma Introductie Deze handleiding geeft een korte inleiding tot de werking en het gebruik van de BreakEven Calculator. Met een paar simpele stappen leert

Nadere informatie

Aannames Energie-U/ Kema/ECN/BvLW Energie U Kema/ECN BvLW Eenheid. Nordex N100 Nordex N100

Aannames Energie-U/ Kema/ECN/BvLW Energie U Kema/ECN BvLW Eenheid. Nordex N100 Nordex N100 Vergelijking aannames Energie-U, Bosch & van Rijn, BvLW Aannames Energie-U/ Kema/ECN/BvLW Energie U Kema/ECN BvLW Eenheid Windturbine type Nordex N100 Nordex N100 Nordex N100 Vermogen 2,5 2,5 2,5 MW Aantal

Nadere informatie

Zon-PV op maatschappelijk vastgoed

Zon-PV op maatschappelijk vastgoed Zon-PV op maatschappelijk vastgoed Financiering en subsidie (SDE+) 9 juni 2016 Sander Huitink Agenda Over Greenspread Financiering zon-pv-projecten Salderen Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie

Nadere informatie

De route naar een zonnige toekomst! De eerste stappen naar de realisatie van een pv-zonnecentrale op uw eigen locatie

De route naar een zonnige toekomst! De eerste stappen naar de realisatie van een pv-zonnecentrale op uw eigen locatie De route naar een zonnige toekomst! De eerste stappen naar de realisatie van een pv-zonnecentrale op uw eigen locatie Rooftop Energy Zonnepanelen zonder investering Workshop 25 minuten: 15 minuten inhoud

Nadere informatie

Wij maken uw energieambities waar! Verduurzaming middels zonnepanelen

Wij maken uw energieambities waar! Verduurzaming middels zonnepanelen Wij maken uw energieambities waar! Verduurzaming middels zonnepanelen 1 2 missie en doel Onze missie: Klanten ontzorgen en leveren van energiebesparing Ons doel: Kostenverlaging Comfort verbetering Waardestijging

Nadere informatie

Rapportage PV Project Gemeentehuis Voerendaal Het installeren van een PV-installatie op de daken van het gemeentehuis te Voerendaal

Rapportage PV Project Gemeentehuis Voerendaal Het installeren van een PV-installatie op de daken van het gemeentehuis te Voerendaal Het installeren van een PV-installatie op de daken van het gemeentehuis te Voerendaal Opdrachtgever: Remko de Jong, Afdeling RO gemeente Voerendaal Mei 2017 1 Inhoudsopgave: 0. Algemeen 1. Ontwerp 1.1

Nadere informatie

INVULINSTRUCTIE GRID Financiële Positie Aanvraag Vergunning Elektriciteit en/of Gas

INVULINSTRUCTIE GRID Financiële Positie Aanvraag Vergunning Elektriciteit en/of Gas INVULINSTRUCTIE GRID Financiële Positie Aanvraag Vergunning Elektriciteit en/of Gas Cluster Consumentenmarkt Directie Regulering Energie en Vervoer - 1 / 8 - datum: 12-03-2013 INHOUDSOPGAVE 1. DOELSTELLING

Nadere informatie

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Rekenen aan rendement zonnepanelen Monique van der Meij Energie-adviseur Monique.vanderMeij@flynth.nl mobiel: 06 53 26 19 68 LTO Noord Programma Ondernemer

Nadere informatie

De gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur

De gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur Hoofdstuk 5 De gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur 5.1 Inleiding In de vorige hoofdstukken hebben we het vreemd vermogen en het eigen vermogen van een onderneming besproken. De partijen

Nadere informatie

DUW Parkstad. De uitstoot van broeikasgassen zorgt voor klimaatverandering!

DUW Parkstad. De uitstoot van broeikasgassen zorgt voor klimaatverandering! DUW Parkstad De uitstoot van broeikasgassen zorgt voor klimaatverandering! DUW Parkstad Woningen stoten veel broeikasgassen uit. Nieuwbouw moet vanaf 2020 energieneutraal zijn. Maar hoe maken we bestaande

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak M&O vwo, eerste tijdvak (2014). In dit examenverslag proberen we zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In hoeverre was

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: De tijdswaarde van geld

Hoofdstuk 4: De tijdswaarde van geld Hoofdstuk 4: De tijdswaarde van geld 4.1 De tijdslijn Een serie cash flows die verschillende periodes duurt, noemen we een cash flow stroom. Een cash flow stroom kunnen we op een tijdslijn weergeven. Een

Nadere informatie

Thema 7. Investeringsmanagement

Thema 7. Investeringsmanagement Thema 7 Investeringsmanagement 1. Investeringsbeslissingsproces Besluitvormingsproces voor investeringen (6 fasen) (Choate & Racette, 1983) Investeringsopportuniteiten Nieuwe investeringsopportuniteiten

Nadere informatie

Business Case Windpark Lage Weide. Raadsinformatie avond 20 maart

Business Case Windpark Lage Weide. Raadsinformatie avond 20 maart Business Case Windpark Lage Weide Raadsinformatie avond 20 maart 1 Doelstelling presentatie Aspecten het sociaal ondernemen Energie-U Inzicht in de algemene financiële haalbaarheid van een windpark Inzicht

Nadere informatie

netto winst

netto winst opgave 1 investering 400.000 restwaarde 100.000 jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 netto winst 20.000 30.000 40.000 10.000 10.000 Gevraagd: Wat is het gemiddelde rendement? gemiddelde winst / gemiddeld

Nadere informatie

275 wp Begroting zonnepanelen ,00 0,78

275 wp Begroting zonnepanelen ,00 0,78 Investeringsbegroting Wat moeten we betalen? Productie installatie 614 zonnepanelen 275 wp 168850 Begroting zonnepanelen 131.126,00 0,78 Aansluiting netbeheerder 3x80A 3 maal 7.608,00 Meterkast (in de

Nadere informatie

Gebruik van de Duurzame Tool Als de tool geopend wordt moet de beveiliging worden uitgezet. Handleiding 1/10. Inbo Van. Aan

Gebruik van de Duurzame Tool Als de tool geopend wordt moet de beveiliging worden uitgezet. Handleiding 1/10. Inbo Van. Aan Aan Inbo Van Matti Boeschoten Datum 31 mei 2010 Handleiding Handleiding Geachte gebruiker Welkom bij de DuurzameTtool. Deze tool is als afstudeer opdracht door Matti Boeschoten onder begeleiding van Inbo

Nadere informatie

Handleiding. Model ter ondersteuning van investeringsbeslissingen in de bouw

Handleiding. Model ter ondersteuning van investeringsbeslissingen in de bouw Handleiding Model ter ondersteuning van investeringsbeslissingen in de bouw 09-07-2009 Introductie... 3 Tabblad Inleiding... 4 Hoofdalternatieven... 5 Subalternatief... 6 Bouwdata... 6 Gebouwen... 6 Tabblad

Nadere informatie

PVT-systeem Coöperatieve Vereniging Esonstad U.A.

PVT-systeem Coöperatieve Vereniging Esonstad U.A. PVT-systeem Coöperatieve Vereniging Esonstad U.A. Projectnummer : Status document: Versie document: In opdracht van: Datum laatste wijziging: Laatste wijziging door: Auteur: Telefoonnummer: 01102 Definitief

Nadere informatie

NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc.

NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc. Het echte rendement van uw zonnepanelen NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc. AGENDA Zonne-installaties Zonnepanelen, opbouw en verschillen Opgewekte zonnestroom Paneel vermogen Degradatie Performance

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT 6 OKTOBER UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 7

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT 6 OKTOBER UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 7 SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT 6 OKTOBER 2015 08.45 11.15 UUR SPD Bedrijfsadministratie B / 7 Opgave 1 (40 punten) 1. Een voorbeeld van een goed antwoord: De interest

Nadere informatie

Slim omgaan met je PV-installatie

Slim omgaan met je PV-installatie Slim omgaan met je PV-installatie Alex Polfliet, voorzitter PV Vlaanderen Jo Neyens, secretaris PV Vlaanderen Intersolution conference Gent, 23 mei 2012 1 Slim omgaan met PV Intersolution 2014 1 1. Probleemstelling

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT WOENSDAG 16 DECEMBER UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 8

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT WOENSDAG 16 DECEMBER UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 8 SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT WOENSDAG 16 DECEMBER 2015 12.15-14.45 UUR SPD Bedrijfsadministratie B / 8 2015 NGO-ENS B / 8 Opgave 1 (20 punten) Vraag 1 Vraag 1 De bètacoëfficiënt

Nadere informatie

Salderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten. Dr. Ronald Franken 19/06/2012

Salderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten. Dr. Ronald Franken 19/06/2012 Salderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten Dr. Ronald Franken 19/06/2012 We will make electricity so cheap that only the rich will burn candles.

Nadere informatie

Het opstellen van een lineaire formule.

Het opstellen van een lineaire formule. Het opstellen van een lineaire formule. Gegeven is onderstaande lineaire grafiek (lijn b). Van deze grafiek willen wij de lineaire formule weten. Met deze formule kunnen we gaan rekenen. Je kan geen lineaire

Nadere informatie

Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s. Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies

Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s. Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies 18-12-2012 1 Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies Onderwerpen Achtergrond: waarom gebeurt er zo weinig? Wat is

Nadere informatie

Partners. Case Impairment. Verpleeg & Verzorgingsinstelling

Partners. Case Impairment. Verpleeg & Verzorgingsinstelling Case Impairment Verpleeg & Verzorgingsinstelling Eigenschappen van de instelling In deze case wordt een impairment uitgevoerd voor een verpleeg- en verzorginstelling. De instelling heeft vijf panden in

Nadere informatie

Coöperatie Zonne-EnergieCentrale Keltenwoud U.A.

Coöperatie Zonne-EnergieCentrale Keltenwoud U.A. Welkom 1 e ALV Coöperatie Zonne-EnergieCentrale Keltenwoud U.A. 16 juni 2015 Agenda Ingelast agendapunt Achtergrond en projectopzet Systeem en leverancier Levering van opgewekte energie/ eigen energieleverancier

Nadere informatie

EasyAdmin Versie 0.1

EasyAdmin Versie 0.1 EasyAdmin Versie 0.1 Boekhouden in Excel Handleiding 08 juli 2007 Inhoudsopgave : 1. Inleiding... 3 2. Installatie & Opstarten... 4 3. De Admininstratie... 5 4. Deel I: Registreren van de financiële feiten...

Nadere informatie

Zonnedak Arcus. Organisatie, financiering, realisatie en exploitatie. 9 oktober 2017

Zonnedak Arcus. Organisatie, financiering, realisatie en exploitatie. 9 oktober 2017 Zonnedak Arcus Organisatie, financiering, realisatie en exploitatie 9 oktober 2017 Inhoud Waarom? Wie zijn wij? Stand van zaken Uitvoeringsvorm Financiële aspecten Deelname en planning Holland gaat duurzaam

Nadere informatie

ONRENDABELE TOP. ERGO werkgroep 31 oktober 2018 Casper Tigchelaar Marijke Menkveld

ONRENDABELE TOP. ERGO werkgroep 31 oktober 2018 Casper Tigchelaar Marijke Menkveld ONRENDABELE TOP ERGO werkgroep 31 oktober 2018 Casper Tigchelaar Marijke Menkveld VRAGEN ERGO WERKGROEP Als er na 2020 extra subsidiebudget komt (bijvoorbeeld uit ODE middelen), aan welke maatregelen zou

Nadere informatie

Delft Technische Universiteit Delft

Delft Technische Universiteit Delft Tentamen Principes van Asset Trading (WI3418TU) 29 januari 2014 van 18.30-21.30 Het tentamen bestaat uit twee delen, die gelijl< gewicht hebben. Het eerste deel bestaat uit 20 multiple choice vragen en

Nadere informatie

INFORMATIEBROCHURE ZONNEDAK HIPPISCH CENTRUM EMMEN INVESTEER MEE IN DE 678 ZONNEPANELEN

INFORMATIEBROCHURE ZONNEDAK HIPPISCH CENTRUM EMMEN INVESTEER MEE IN DE 678 ZONNEPANELEN INFORMATIEBROCHURE INVESTEER MEE IN DE 678 ZONNEPANELEN Hippisch Centrum Emmen is een vijf sterren manege aan de rand van recreatiegebied De Grote Rietplaats. De manege biedt eenieder die geïnteresseerd

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Coöperatie Zon op Eersel Stokkelen. 25 september 2018

Informatiebijeenkomst Coöperatie Zon op Eersel Stokkelen. 25 september 2018 Informatiebijeenkomst Coöperatie Zon op Eersel Stokkelen 25 september 2018 Programma 1. Activiteiten KempenEnergie mbt zonnedaken 2. Principe/ontwikkelingen postcoderoosregeling 3. Zonnedak op stokkelen

Nadere informatie

ing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012

ing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012 Zonnige kansen voor ondernemers in Rheden ing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012 Hoe werkt een zonnepaneel? 2 Wat gebeurt er met opgewekte stroom? Deel van de opgewekte stroom wordt direct verbruikt (zelflevering).

Nadere informatie

Oefenopgaven Hoofdstuk 8

Oefenopgaven Hoofdstuk 8 Oefenopgaven Hoofdstuk 8 Opgave 1 Hazelkoning Onderneming Hazelkoning NV heeft 7 jaar geleden een obligatielening uitgegeven met een oorspronkelijke looptijd van 30 jaar. De couponrente van de lening bedraagt

Nadere informatie

1. INVESTERINGSBESLISSINGEN, INVESTERINGSCALCULATIE EN

1. INVESTERINGSBESLISSINGEN, INVESTERINGSCALCULATIE EN INHOUD INLEIDING 13 1. INVESTERINGSBESLISSINGEN, INVESTERINGSCALCULATIE EN 15 KAPITAALBUDGETTERING 1.1 De aard van de investeringsbeslissing 15 1.2 Organisatorische context 17 1.2.1 Strategische context

Nadere informatie

De zon als energiebron

De zon als energiebron De zon als energiebron Voor bedrijven nog aantrekkelijker! Panelen die elektra opwekken worden ook wel zonnepanelen of PV (in Engels photo voltaic) panelen genoemd. De panelen worden aangesloten op één

Nadere informatie

Postcoderoos/leningen/ subsidies. Servicepunt Energie Lokaal Drenthe Provincie Drenthe Drentse Energie Organisatie WatTpiekTASSEN

Postcoderoos/leningen/ subsidies. Servicepunt Energie Lokaal Drenthe Provincie Drenthe Drentse Energie Organisatie WatTpiekTASSEN Postcoderoos/leningen/ subsidies Servicepunt Energie Lokaal Drenthe Provincie Drenthe Drentse Energie Organisatie WatTpiekTASSEN Programma 16:05 uur: De Postcoderoos, nieuwste ontwikkelingen en presentatie

Nadere informatie

WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER

WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER In de gekanaliseerde beek Voorste Diep bij Borger liggen 5 stuwen tussen Bronneger en Borger. De werkgroep Watermolen Bronneger is voornemens om in het kader

Nadere informatie

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De uitdagingen van een

Nadere informatie

TECHNO-FINANCIELE ANALYSE VAN PV GELUIDSSCHERMEN. H. de Neve

TECHNO-FINANCIELE ANALYSE VAN PV GELUIDSSCHERMEN. H. de Neve TECHNO-FINANCIELE ANALYSE VAN PV GELUIDSSCHERMEN H. de Neve RUIMTELIJKE INTEGRATIE IS BELANGRIJK Klimaatakkoord Reductie CO2 emissies met 49% tegen 2030 Elektriciteit sector: 21 GWp PV op land (75 Pjoule

Nadere informatie

Zon-PV op ziekenhuizen. September 2014

Zon-PV op ziekenhuizen. September 2014 Zon-PV op ziekenhuizen September 2014 Inhoud Kennismaking Greenspread Het proces Haalbaarheid Scenario s Referentie: ziekenhuis Rijnstate Kennismaking Greenspread Wie we zijn Greenspread adviseert organisaties

Nadere informatie

Basiscursus Vastgoedrekenen Den Haag, 16 maart 2017

Basiscursus Vastgoedrekenen Den Haag, 16 maart 2017 Welkom 1 Basiscursus Vastgoedrekenen Den Haag, 16 maart 2017 FGH Bank, een brede kijk op vastgoed Uw docenten: Naam: Functie: Bedrijf: Ing. M. Chris de Ruiter MRE MRICS RT Directeur Taxaties & Research

Nadere informatie