Rapportage collegiale visitatie NSG

Transcriptie

1 Rapportage collegiale visitatie NSG

2 Rapportage collegiale visitatie NSG SVO Nijmegen BMC juli 2009 Visitatiecommissie Merletcollege D. Theunissen E. Dulk P. van de Ven H. Klein drs. R.W.C. van Woerkum dr. J.K. van der Waals, coördinator Projectnummer: Correspondentienummer:

3 INHOUD HOOFDSTUK 1 VOORBEREIDING Inleiding Werkwijze 3 HOOFDSTUK 2 ONZE BEVINDINGEN Stimulerende en veilige leeromgeving (standaard 1 en 2) Begeleiding van (zorg)leerlingen (standaard 4 en 5) Handelingsplannen en leerlingvolgsysteem (standaard 6 en 10) Zorgvuldige intake (standaard 9) Effecten meten (standaard 11) 7 HOOFDSTUK 3 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Vooraf Conclusies Aanbevelingen 8 2/8

4 Hoofdstuk 1 Voorbereiding 1.1 Inleiding Binnen het samenwerkingsverband VO wordt gestreefd naar een sluitende regionale zorgstructuur. De basis is een goede leerlingenzorg op alle reguliere VO-scholen. Voor het tot stand komen van een goede regionale zorgstructuur is het nodig dat in de toekomst het zorgbeleid van de verschillende scholen voldoet aan een nog vast te stellen zorgstandaard. Collegiale visitatie is een goed hulpmiddel om dat doel dichterbij te brengen. Belangrijkste doelstelling van collegiale visitatie is het leren met en van elkaar op gang te brengen en te houden. Bij collectief leren gaat het niet om waarheidsvinding of het vinden van een antwoord op de vraag wat gaat goed en wat gaat fout, maar om het gemeenschappelijk reflecteren op ervaringen, daar betekenis aan toe te kennen en zo een gemeenschappelijke werkelijkheid te construeren. Transparantie is daarbij het uitgangspunt: laat zien wat je doet, maak duidelijk waarom je het zo doet en toon de resultaten die je ermee boekt. Het referentiekader dat we voor de visitatie ( de bril ) hebben gehanteerd bestaat uit een 11-tal standaarden en een veelvoud van indicatoren op het niveau van het onderwijsleerproces: - stimulerende leeromgeving (4 indicatoren) - veilige leeromgeving (4 indicatoren) - betrokken bij leren (5 indicatoren) - vaste begeleider (mentor) (12 indicatoren) - individuele begeleiding in de les (10 indicatoren) - passend handelingsplan (4 indicatoren) - ouders als partners (3 indicatoren) - waarborgen condities voor zorg (9 indicatoren) - zorgvuldige intake (6 indicatoren) - leerlingvolgsysteem (4 indicatoren) - effecten meten (3 indicatoren) Collegiale visitatie is geen verkapte vorm van beoordelen of inspecteren. Het resultaat van het visitatieproces is dan ook niet een rapportage waarin een oordeel wordt geveld over de kwaliteit van de leerlingenzorg op een locatie, maar een verslag van bevindingen, aangevuld met aanbevelingen. 1.2 Werkwijze Wij hebben van het NSG (hierna: de school) documenten ontvangen met daarin informatie over alle standaarden. Per standaard hebben wij voor onszelf beschreven wat we zouden willen toetsen en welke methode van dataverzameling daarbij hoort (interview, observatie, inzage in dossiers). Daarna is de agenda voor de uitvoering 3/8

5 van de visitatie aan de school voorgelegd. Van de zijde van de school waren er geen bijzondere aandachtspunten met betrekking tot de inhoudelijke focus van de visitatie. De visitatie zelf kende de volgende dagindeling: Ontvangst en gesprek met directrice Rondleiding door de school Inzien van leerlingendossiers en handelingsplannen Pauze Gesprek zorgcoördinator en orthopedagoog Gesprek met 2 teamleiders (van leerjaar 1 en 2) Twee lessen bijwonen (onderbouw) Pauze Gesprek met 3 mentoren (leerjaar 1 havo/vwo, leerjaar 2 vmbo havo/vmbo-t en leerjaar 3) Gesprek met 2 conciërges en Lio Overleg visitatiecommissie Merletcollege Informele terugkoppeling en afsluiting Inzien voorlichting presentatie naar basisscholen (specifiek overdracht zorgleerlingen) Gesprek met 2 rugzakleerlingen en 2 reguliere (waarvan 1 dyslectisch) leerlingen De commissie heeft gedurende de dag de beschikking gehad over een eigen ruimte. De organisatie was vlekkeloos en de lunch heerlijk! De gesprekken verliepen in een plezierige, open en vertrouwelijke sfeer. 4/8

6 Hoofdstuk 2 Onze bevindingen 2.1 Stimulerende en veilige leeromgeving (standaard 1 en 2) We hebben ervaren dat leerlingen van de school in een stimulerende en veilige leeromgeving kunnen leren. Ons is opgevallen dat er veel wordt samengewerkt door leerlingen en dat de schoolleiding daar ook de aandacht voor heeft. Leerlingen weten waar ze naar toe kunnen gaan als ze problemen ervaren. In de klassensituatie heerst openheid tussen de leerlingen en de docent. Problemen en beperkingen van leerlingen worden over het algemeen geaccepteerd door medeleerlingen en docenten. Docenten laten merken dat ze vertrouwen hebben in de leerlingen en leerlingen tonen respect voor elkaar en voor de docenten. Docenten stimuleren leerlingen om zich kwetsbaar te durven opstellen. Leerlingen zijn positief over de sfeer in de school en het zorgaanbod, al is niet voor alle leerlingen duidelijk wat het aanbod inhoudt. De rol van de conciërge in het brugklasgebouw is ons in positieve zin opgevallen. Hij is goed op de hoogte van de (medische) achtergrond van leerlingen, en is in staat adequate zorg te bieden als de vraag zich voordoet (voorbeeld van een leerling met diabetes). 2.2 Begeleiding van (zorg)leerlingen (standaard 4 en 5) Elke leerling heeft een mentor. Het is voor mentoren niet altijd duidelijk voor welke zorg zij waar terecht kunnen. Ondanks dat het zorgplan een duidelijk overzicht biedt van de verschillende procedures, worden deze niet door iedereen herkend en gekend. Korte lijnen binnen de school zorgen er niettemin voor dat problemen doorgaans snel en adequaat worden opgepakt. Mentoren nemen in toenemende mate verantwoordelijkheid voor hun zorgtaak, waar ze voorheen nog wel eens problemen afschoven naar de teamleiders. Teamleiders nemen op hun beurt steeds vaker een coachende rol aan. Nieuwe docenten krijgen een mentortraining waarin ook de zorgstructuur besproken wordt. Docenten die al langer een mentortaak hebben volgen deze scholing niet en missen daardoor nieuwe ontwikkelingen binnen de zorg. Om hier iets aan te doen is er vorig schooljaar gestart met het scholen van mentorenteams. Het kernteam H4 / H5 en het kernteam T3 / T4 zijn hier al mee begonnen. Ook in B1 en B2 zijn er dit jaar gerichte scholingen op groepsprocessen. Deze trainingen worden door interne gecertificeerde coaches gegeven. Mentoren geven de informatie over hun leerlingen door aan de mentoren die na hen komen. Dat gebeurt doordat de mentoren ervoor zorgen dat bijzonderheden over leerlingen in het leerlingendossier worden geschreven (of ingeplakt). De 5/8

7 afdelingsleiders zorgen voor overzichten van bijzondere leerlingen ten behoeve van de nieuwe mentoren. Periodiek worden door de mentoren leerlingbesprekingen gehouden. 1 Docenten die geen mentor zijn, worden niet bij deze leerlingbesprekingen betrokken. Belangrijke onderwerpen die de leerlingenzorg aangaan worden wel achteraf aan de docenten gecommuniceerd. Er is geen controle of de docenten de informatie ontvangen en/of begrepen hebben. Er zijn wel drie keer per jaar rapportvergaderingen, waar docenten veel inbreng hebben en waar informatie over leerlingen wordt gedeeld. Algemene informatie over problematieke (bijvoorbeeld autisme, ADHD) is aanwezig in de personeelskamer van het brugklasgebouw: de zogenaamde orthotheek. Inmiddels is deze orthotheek verhuisd naar het hoofdgebouw. De docenten kunnen verder terecht bij de zorgcoördinator, de counselors en de ambulante begeleiders. Zij zorgen direct voor informatie en ondersteuning als dat nodig is. Daarnaast worden er regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd in samenspraak met afdelingsleiders (bijvoorbeeld over autisme, automutilatie, Adhd). 2.3 Handelingsplannen en leerlingvolgsysteem (standaard 6 en 10) Elke zorgleerling in de school heeft een handelingsplan. De handelingsplannen voor LGF-leerlingen worden gemaakt door de orthopedagoog en de handelingsplannen voor RT door de RT-er en ter goedkeuring voorgelegd aan de orthopedagoog. Wij hebben geconstateerd dat de handelingsplannen de juiste onderwerpen behandelen (zowel LGF als RT), maar dat er in de praktijk niet of nauwelijks controle is op de uitvoering (met uitzondering van de handelingsplannen van de RT en de LGF met RT). Afhankelijk van de grootte en complexiteit van de klas werken mentoren in de praktijk met handelingsplannen. Als er meer zorgleerlingen in een klas zitten is het volgens docenten vaak moeilijk om al deze leerlingen adequate zorg te bieden. De meerwaarde van handelingsplannen wordt niet door alle mentoren beleefd. Hoe met de handelingsplannen moet worden omgegaan wordt alleen besproken met de docenten tijdens de rapportvergaderingen. Het leerlingvolgsysteem van de school kent geen duidelijke opbouw en er zit niet of nauwelijks structuur in de leerlingendossiers. Het is afhankelijk van de mentor wat er in het leerlingendossier terecht komt. Er is (nog) geen digitaal leerlingvolgsysteem. Binnen het kernteam VMBO-T is hiermee een begin gemaakt. 2.4 Zorgvuldige intake (standaard 9) Bij de intake van leerlingen moet de school zich conformeren aan de afspraken van het POVO-overleg. De school ervaart dat het te weinig tijd heeft om dossiers goed te bekijken voor de toelating en plaatsing, zeker waar het zorgleerlingen betreft. Er is geen toelatingscommissie. Over de toelating van leerlingen wordt door één persoon 1 Dit is afhankelijk van de laag en de afdeling. Bij de ene afdeling wordt er één keer in de week overlegd (bijvoorbeeld kernteam T3,4) en bij de bovenbouw Vwo maar een keer in de vier weken. 6/8

8 besloten, in gevallen van zorgproblematiek wordt de orthopedagoog en/of de zorgcoördinator erbij betrokken. Het contact met de basisschool is goed. De school brengt de basisscholen op de hoogte over hoe hun oud-leerlingen het doen in het voorgezet onderwijs. 2.5 Effecten meten (standaard 11) Op welke wijze wordt gemeten wat het resultaat is van alle inspanningen? Wij hebben geconstateerd dat effecten van de leerlingenzorg niet systematisch worden nagegaan, al is er wel een jaarlijkse evaluatie van de zorg. Er is ook niet een eenduidige meetlat voorhanden waaraan men de resultaten van alle inspanningen kan aflezen. Dat neemt niet weg dat de school erkent dat het belangrijk is om periodiek inzicht te hebben in het rendement van alle inspanning op zorggebied. 7/8

9 Hoofdstuk 3 Conclusies en aanbevelingen 3.1 Vooraf De conclusies en aanbevelingen die we in dit hoofdstuk presenteren zijn bedoeld als hefboom om als professionals met elkaar in gesprek te raken en te blijven over de leerlingenzorg in de school ( de dialoog ). Op basis van deze dialoog hopen we een impuls te geven aan het gezamenlijk voortdurend verbeteren en vernieuwen van de kwaliteit van de leerlingenzorg. 3.2 Conclusies Leerlingen van de school volgen onderwijs in een stimulerende en veilige omgeving. De school ademt een prettige sfeer uit. Leerlingen weten over het algemeen hun weg te vinden als er extra aandacht of zorg nodig is. Het is voor mentoren niet altijd duidelijk voor welke zorg zij waar terecht kunnen. Ondanks dat het zorgplan een duidelijk overzicht biedt van de verschillende procedures, worden deze niet door iedereen herkend en gekend. Korte lijnen binnen de school zorgen er niettemin voor dat problemen doorgaans snel en adequaat worden opgepakt. De meerwaarde van handelingsplannen wordt niet door alle mentoren beleefd. Het leerlingvolgsysteem kent geen duidelijke opbouw en er zit niet of nauwelijks structuur in de leerlingendossiers. Het is afhankelijk van de mentor wat er in het leerlingendossier terecht komt. De school ervaart dat het te weinig tijd heeft om dossiers goed te bekijken voor de toelating en plaatsing, zeker waar het zorgleerlingen betreft. 3.3 Aanbevelingen Voer in de school het gesprek over de verschillende modellen (preventief, curatief, inclusief of specialisten e.d.) volgens welke vorm kan worden gegeven aan leerlingbegeleiding en leerlingenzorg. Interessant is daarbij na te gaan wat de verschillende opvattingen en overtuigingen zijn en de betekenis daarvan voor de begeleiding van leerlingen. Bespreek de uitkomsten van voornoemd gesprek met alle betrokkenen in de school en schep duidelijkheid over hun betrokkenheid en verantwoordelijkheid bij de leerlingbegeleiding en leerlingenzorg. Bied betrokkenen de ruimte om aan te geven wat in dit kader hun sterke kanten zijn en welke ondersteuning ze nodig hebben. De inzet van bij- en nascholingscursussen moet getoetst worden aan een concrete opbrengst. Het moet dus niet alleen kennis opleveren maar ook vaardigheden en een attitudeverandering. 8/8