Toezicht op taal/lezen en hulp aan zwakke leerlingen

Transcriptie

1 Toezicht op taal/lezen en hulp aan zwakke leerlingen Presentatie mini-seminar Dedicon 3 oktober 2013 Herman Franssen Inspecteur primair onderwijs

2 INLEIDING Context van inspectieonderzoeken taal/lezen in PO. Waar kijkt de inspectie naar? Afstemming en zorg bij zwakke leerlingen taal/lezen in PO. Onderzoek naar begeleiding van dyslexie in VO

3 Context Beleid van de overheid: Verbeteren van de basisvaardigheden taal en rekenen Risicogericht toezicht: Zwakke en zeer zwakke scholen Themaonderzoeken PO technisch lezen taalzwakke en taalsterke scholen schrijven van teksten (stellen) taalportretten

4 Waar kijkt de inspectie naar? Toezicht op basis van waarderingskader Taal/lezen, rekenen, sociale vaardigheden Resultaten, onderwijsleerproces, kwaliteitszorg Resultaten: o.a. technisch en begrijpend lezen, Eindtoets.

5 Waar kijkt de inspectie naar? Onderwijsleerproces: Leerstofaanbod Tijd Didactisch handelen Schoolklimaat Afstemming en zorg Kwaliteitszorg

6 Hulp aan zwakke leerlingen bij taal/lezen Afstemming: meer preventief. Aanbod afgestemd op kenmerken leerlingenpopulatie Ontwikkeling bij taal en lezen volgen: observaties en toetsen Analyse van de toetsresultaten Differentiatie: extra tijd, instructie, andere verwerking, ander aanbod

7 Hulp aan zwakke leerlingen bij taal/lezen Zorg: meer curatief. Signalering van stagnerende ontwikkeling Analyse van toetsen en van observaties Analyse van hulpvraag Diagnostisch onderzoek Extra observaties

8 Hulp aan zwakke leerlingen bij taal/lezen Planmatige zorg Groepsplan of individueel handelingsplan Evaluatie van de hulp

9 Onderzoek inspectie: Technisch lezen Goede vaardigheid technisch lezen is van belang (leesbegrip, woordenschat). Verschillen tussen klassen en scholen! Hoe kunnen we verschillen in prestaties verklaren? achtergrond van de leerlingen? intelligentie? inrichting van het leesonderwijs op de school? Bron: Onderwijsverslag 2004/2005

10 Onderzoek inspectie Taalonderwijs op scholen met slechte en goede resultaten Afstemming - + Analyse toetsen 40% 48% Differentiatie instructie 29% 40% Differentiatie verwerking 45% 62% Differentiatie tijd 73% 87% Het taalonderwijs op taalzwakke en taalsterke scholen: Inspectie 2009

11 Onderzoek inspectie Taalonderwijs op scholen met slechte en goede resultaten Zorg - + Signalering 91% 95% Analyse aard van de zorg 58% 66% Planmatige uitvoering zorg 56% 68% Evaluatie 48% 62%

12 2010/ /2010 Taaldomein N (%) n (%) Voortgezet technisch Lezen 917 (79%) 971 (79%) Verbeteronderwerpen scholen. Begrijpend Lezen 700 (60%) 694 (56%) Woordenschat 662 (57%) 714 (58%) Aanvankelijk technisch lezen 653 (56%) 726 (59%) Taalontwikkeling leerjaar (53%) 702 (57%) Spelling van niet-werkwoorden 385 (33%) 356 (29%) Nederlandse taal algemeen 287 (25%) 338 (28%) Spelling van werkwoorden 253 (22%) 270 (22%) Dyslexie 84 (7%) Mondelinge communicatie 51 (4%) 76 (6%) Schrijven van teksten 36 (3%) 57 (5%) Anders, namelijk 71 (6%) 95 (8%)

13 Onderzoek VO: dyslexie Casestudy op 16 VO-scholen naar dyslexie: dus niet generaliseren! Alle scholen hebben dyslexiebeleid opgesteld inbedding in zorgstructuur verschilt Beleid sluit aan op landelijk dyslexieprotocol, maar veelal incidentele zorg en te weinig maatwerk gebruik begeleidingsplannen beperkt wel aandacht voor scholing, maar niet verplicht evaluatie van dyslexiebeleid: iets minder dan de helft DYSLEXIE EN DYSCALCULIE IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS 2012

14 Onderzoek VO: dyslexie Zorgvuldige screening in onderbouw Begeleiding bestaat vooral uit aanbieden compenserende maatregelen en bieden van RT Begeleiding in de klas erg afhankelijk van de docent Wel compenserende maatregelen Nauwelijks onderscheid bij begeleiding in mate van dyslexie, weinig maatwerk

15 Conclusie onderzoek VO Alle scholen hebben beleid geformuleerd en voeren dit in grote lijnen ook uit. Vooral eenvoudig zorgmodel, begeleiding buiten de klas.geen model dat reikt tot actieve zorg in de klas. Er is mogelijkheid om dyslectische leerlingen breder te ondersteunen. Ik zou dan ook niet alleen de scholen die in dit onderzoek zijn meegenomen, maar alle scholen in het voortgezet onderwijs met leerlingen met dyslexie, willen aansporen de aandacht die er is voor dyslexie meer diepgang te geven (Hoofdinspecteur Rick Steur).

16 Conclusies onderzoeken PO Volgen van de ontwikkeling en signalering is meestal op orde. Afstemming onderwijs op verschillen: beter bij aanbod en tijd, dan bij instructie (differentiatie). Analyse toetsresultaten is aandachtspunt. Zorg: Analyse hulpvraag en planmatige uitvoering zorg zijn aandachtsgebieden. Planmatig zorg: 61% voldoende (OV 2013) Naast technisch- en begrijpend lezen, ook aandacht voor leesplezier van leerlingen

17 Hartelijk dank voor uw aandacht.