januari MARKTCOMMENTAAR

Transcriptie

1 januari 2016 MARKTCOMMENTAAR

2 INLEIDING Sinds de maand november heeft de olieprijs, die reeds zware klappen incasseerde, nog 35 % verloren en ging hij onder de grens van 30 dollar per vat in januari. Een prijs die sinds 2003 niet meer was bereikt. Bijgevolg waren de aandelenmarkten verontrust over de oliewaarden, maar voor tal van andere sectoren wijst een dalende olieprijs op een geringe economische groei. Die prijsdaling leidde ook tot ongerustheid bij de Europese Centrale Bank die pogingen onderneemt om de inflatie te doen klimmen tot bijna 2 %. Zonder succes tot vandaag. De ECB heeft trouwens al laten verstaan dat bijkomende maatregelen, bovenop de reeds aangekondigde initiatieven, zouden kunnen worden ingevoerd vanaf maart. Kortom, de dalende olieprijs lijkt vele actoren op de financiële markten te verontrusten. We mogen echter niet uit het oog verliezen dat voor invoerende regio s, zoals de eurozone, de dalende olieprijs zorgt voor een aanzienlijke stijging van de koopkracht naar goederen die binnen onze muntzone worden geproduceerd. Dat zorgt dan weer voor een stijging van het BBP. We hoeven ons dus niet al te veel zorgen te maken over een prijsdaling voor het zwarte goud, ook al is de waarschijnlijkheid van een dergelijk scenario vandaag geringer. INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 In het kort 3 Marktcontext 4 Marktcontext in Europa 5 Marktcontext in de Verenigde Staten 6 Monetair beleid 7 Kortetermijnrentes 8 Overheidsobligaties 9 Bedrijfsobligaties 11 Aandelen 12 Wisselkoersen en grondstoffen 14 Bijlage 15

3 IN HET KORT In de Verenigde Staten bevestigen de januaricijfers een vertraging op eind Het ECB nam akte van de verslechterde inflatieverwachting en deed opnieuw sterke verwachtingen rijzen voor haar bijeenkomst van 10 maart a.s. De overheidsrentes daalden sterk tijdens de tweede helft van de maand op basis van het discours van de ECB, de daling van de olieprijzen en de bezorgdheid over de wereldgroei. De credit spreads stegen sterk bij het begin van de maand. De rentebasis, met een lichte daling van de spreads, zorgde vervolgens voor een daling van rendementen. De aandelenmarkten bleven zich corrigeren met een dalingsversnelling voor olie, een val van -22 % van de Chinese index en een bezorgdheid over dubieuze schuldvorderingen bij bepaalde banken. Specifieke financiële termen worden verklaard in een lexicon : 3

4 MARKTCONTEXT Een van de belangrijkste elementen voor de maand januari is de verdere koersval van de olieprijs. Die verloor namelijk 23 % in een maand tijd. Hij zakte zelfs onder de drempel van 30 dollar (27.93 dollar) en bereikte zo zijn laagste niveau sinds De op til zijnde opheffing van de internationale sancties tegen Iran en de terugkeer van het land op de wereldmarkt lijkt de vrees voor een mondiaal overaanbod aan te wakkeren. Bovendien zijn investeerders verontrust dat de vertraging in de Chinese economie een eventuele vermindering van de vraag zal meebrengen. En verder. De cijfers van januari in China geven op hun beurt een gemengd beeld voor de economie van het land: [ De officiële PMI-indicatoren bleven verder dalen, zowel in de industrie (van 49,7 naar49,4) als in de dienstensector (van 54,4 naar 53,5). [ De statistieken voor China s buitenlandse handel stelden op hun beurt de markten gerust. In december bereikte het handelsoverschot van China 60,0 miljard USD (tegen 54,1 miljard USD in november). [ Het BBP van China steeg met 6,8 % in het vierde kwartaal van 2015, op jaarbasis. Voor heel 2015 ligt de groei op 6,9 % tegen 7,3 % het jaar ervoor. Die gegevens houden momenteel het zo gevreesde scenario van een te bruuske vertraging van de Chinese economie op afstand. De schommelingen van de voorbije weken op de financiële markten en de neerwaarts bijgestelde inflatievooruitzichten hebben de Bank van Japan ertoe aangezet om een negatieve depositorente te hanteren (-0,1 %). Als gevolg van die totaal onverwachte beslissing was er een snelle depreciatie van de Yen en begonnen de Japanse obligatierentes (maar ook die op de andere financiële markten) opnieuw te dalen. 4

5 MARKTCONTEXT IN EUROPA Aangezien de eurozone zich in een herstelfase bevindt, mogen we ons verwachten aan een continue stroom van goede berichten. Maar het huidige herstel is bijzonder: ze lijkt traag te verlopen en ontrolt zich binnen een buitenlandse context die steeds minder perspectiefvol is. Zo weegt de Chinese vertraging op de buitenlandse vraag gericht aan bedrijven in de eurozone. Dat vertaalt zich voor januari in gemengde cijfers m.b.t. de industriële productie en het vertrouwen bij Europese bedrijven. Toch bleef de werkloosheid in de eurozone dalen aan het einde van het jaar en kwam uiteindelijk uit op 10,4 %, het laagste niveau sinds bijna 5 jaar. Gelet op de impact ervan op het consumentenvertrouwen laat die nieuwe daling van het werkloosheidspercentage toe om optimistisch te zijn over de binnenlandse vraag in de eurozone. 5

6 MARKTCONTEXT IN DE VERENIGDE STATEN De economische indicatoren blijven warm en koud blazen over de Amerikaanse economie. In een dergelijke context zal de Fed zeer gematigd te werk blijven gaan bij het normaliseren van de rentevoeten. De cijfers van het BBP voor het vierde kwartaal van 2015 stelden namelijk teleur (+0,7 % op jaarbasis), vooral wegens een vertraging van de binnenlandse consumptie. Maar ook de Amerikaanse export daalde door een afname in de buitenlandse vraag en een verminderde kracht van de dollar. De Amerikaanse economie kende dus duidelijk een vertraging eind 2015, maar niet alle signalen zijn negatief. Zo zijn er nog steeds de solide werkgelegenheidscijfers en de gunstige situatie op de Amerikaanse vastgoedmarkt. 6

7 MONETAIR BELEID Mario Draghi bleek nu ongeruster dan in december over de economie, de inflatie en zelfs over de kracht van de euro. Bijgevolg knoopte hij terug aan bij zijn «forward guidance» en stelde hij dat de rentevoeten nog lange tijd op hun laagste niveau (of zelfs nog lager) zouden blijven. De voorzitter van de ECB benadrukte tevens het feit dat het huidige beleid zou worden geëvalueerd en misschien herbekeken in maart, in het licht van de nieuwe vooruitzichten qua macroeconomie en inflatie. Tijdens de vorige monetaire vergadering erkenden de Amerikaanse centrale bankiers dat de economische groei in de VS was vertraagd op het einde van het jaar, maar zij handhaafden hun engagement om de richtrentes geleidelijk te verhogen wanneer de economische omstandigheden het toelaten. Uiteindelijk anticipeerden de investeerders op een enigszins soepelere aanpak. Het risico zou erin bestaan dat de markten meer en meer overtuigd lijken dat de FED in december een monetaire beleidsfout heeft gemaakt door de rentevoeten te vroeg op te trekken en dat zij vervolgens die fout volhoudt door de verhogingen voor te zetten, zelfs op zeer geleidelijke basis. 7

8 KORTETERMIJNRENTES De kortetermijnrentes blijven verder dalen. De Euribor-rente drie maanden bereikt -0,16 % en de rentevoet negen maanden zit nu in een negatieve zone. De soepele monetaire beleidslijnen van de ECB en de aanhoudende inflatiezwakte blijven druk uitoefenen op deze rentevoeten. Ondanks een gunstige consumptie in de eurozone, blijft het groeipercentage zeer zwak. Oorzaak hiervan zijn verschillende elementen die buiten de controle van de ECB vallen, zoals: de onzekerheid met betrekking tot de groeilanden, de volatiliteit van de financiële markten, de daling van de olieprijzen, de geopolitieke spanningen... Naar aanleiding van deze vaststelling geeft Mario Draghi, voorzitter van de ECB, afspraak in maart voor een herevaluatie van zijn monetaire beleid. Nieuwe maatregelen zullen de marktrentes nog verder naar beneden duwen. 8

9 OVERHEIDSOBLIGATIES Ondanks een zeer turbulent jaarbegin op de aandelenmarkten bleven de rentevoeten vrij stabiel tijdens de eerste helft van de maand. Maar tijdens de tweede helft capituleerden de rendementen van de obligatiemarkten en stortten zij in na de aankondiging door de ECB van nieuwe monetaire versoepelingsmaatregelen in Europa. De olieprijzen bleven verder dalen, en bijgevolg ook de inflatieverwachtingen op middellange termijn. Aangezien de ECB blijft vasthouden aan een inflatiedoelstelling van om en bij 2 % zou de monetaire instelling vanaf maart kunnen reageren. De bezorgdheid over de Chinese en wereldwijde groei is een ander argument dat de ECB ertoe zou kunnen brengen om de kostprijs van het geld in de eurozone verder te verlagen aangezien deze vertraging in fine een impact zou kunnen hebben op de Europese groei. De core-rentes eindigden de maand dus met een daling van ongeveer 30 bpn op 10 jaar en bereiken een niveau dat niet meer werd waargenomen sinds mei van vorig jaar. 9

10 In de perifere landen werd, na de benoeming van een president in Catalonië, een overprestatie van Spanje waargenomen ten opzichte van Italië. De vorming van een nationale regering boekt daarentegen weinig vooruitgang. Er is ook een sterke onderprestatie van Portugal waar de nieuwe linkse regering bevestigde de besparingsmaatregelen stop te zetten. Onder de vorige rechtse regering werd de besparingen immers voortgezet ondanks de stopzetting van het steunplan van de Europese Unie in

11 BEDRIJFSOBLIGATIES De credit spreads stegen sterk in januari in een context van zeer zwakke liquiditeit en val van de olieprijs (terugkeer van Iran op de oliemarkten). Halverwege de 3de week kregen de markten weer kleur dankzij een pauze in de daling van de olieprijzen, de aankondigingen van de centrale bankiers (EU en VS), de aankondigingen van de Chinese regering en een beter dan verwacht resultatenseizoen in de Verenigde Staten. De macro-economische achtergrond bleek eerder geruststellend. Eveneens ondersteund door een zeer zwakke primaire markt en Duitse overheidsrentes die op hun laagste punt staan, daalden de spreads van de bedrijfsobligaties, in het bijzonder op de achtergestelde schulden en de mijnsector. Deze laatste profiteerde van de aankondiging van de Chinese regering in het begin van de week betreffende zijn intentie om de overproductiecapaciteit in de kool- en staalindustrie te beperken. 11

12 AANDELEN Indices De aandelenmarkten startten het jaar in een meer onzekere omgeving. De onzekerheid met betrekking tot de economische vertraging in China en de gevolgen ervan op de wereldgroei staan weer centraal in de bezorgdheden van de beleggers. In het begin van jaar toonde de publicatie van de Caixin manufacturing, die de Chinese industriële activiteit raamt, een inkrimping van de activiteit in december. De Chinese aandelenindex (Shanghai composite) verloor 22 % over de maand. De dalingsversnelling van de olieprijs, die in de loop van de maand onder de drempel van 30 USD per barrel zakte, droeg ook bij aan de dalende bewegingen van de indices. Een zo lage olieprijs zou nefast kunnen zijn voor de globale groei (vermindering in de olieproducerende landen, rem op de inflatie). Recent kwam er andere bezorgdheid bij: met name het hoge niveau van dubieuze vorderingen bij bepaalde banken (hoofdzakelijk in Italië). Dit woog onder meer op de hele banksector. In het totaal verloor de Eurostoxx50-6,81 % sinds het begin van het jaar. De Italiaanse index (MIB) verloor -12,89 %, de Dax (Duitsland) -8,80 % en de Ibex (Spanje) -7,63% 12

13 Sectoren De banken (-16,82 %), meer bepaald de Italiaanse banken, lijden onder het hoge niveau van hun «dubieuze vorderingen». De automobielwaarden (-16,41 %) en de grondstoffen (-12,50 %) tonen eveneens slechte prestaties in januari. De effecten met betrekking tot de consumptie deden het beter: Voeding & Dranken (+1,36 %), Luxegoederen (+0,79 %) en Distributie (-1,14 %). 13

14 WISSELKOERSEN EN GRONDSTOFFEN Goud Het goud steeg met +5,35 % en eindigt op 1118,17 $ per ounce. Brent De brent daalde in de loop van de maand (26,39 %) onder de grens van 30 $ en eindigt op 33,20 $ (-7,13 %). Eurodol De eurodol is stabiel gebleven en eindigt op 1,0843 (-0,21 %). 14

15 BIJLAGE Rentevoeten 15

16 Aandelen, grondstoffen en forex 16

17 DIRECTIE FINANCIËN Verantwoordelijke uitgever : Sébastien Gilis, rue des Croisiers 24 à 4000 LIÈGE Opmaak : infographie@ethias.be JURIDISCHE INFORMATIE Deze publicatie is van informatieve aard. Zij is gebaseerd op onze eigen analyse van de financiële markten alsook op inlichtingen van derden die als voldoende betrouwbaar worden beschouwd. Ethias geeft evenwel geen enkele garantie met betrekking tot de volledigheid, de juistheid, de relevantie en de actualiteit van de gepubliceerde informatie. Ethias draagt bijgevolg geen enkele verantwoordelijkheid met betrekking tot deze gegevens. Deze publicatie heeft als doel u te informeren over de situatie die op de financiële markten heerst. Zij houdt onder geen beding een professioneel advies, een voorstel of een aanbod van Ethias in om te investeren of te desinvesteren in bepaalde financiële markten of instrumenten. Ethias draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor de eventuele schade opgelopen ten gevolge van een beslissing gebaseerd op de gepubliceerde informatie.