april Marktcommentaar

Transcriptie

1 april 2012 Marktcommentaar

2 Inleiding Terwijl de eurozone sinds het begin van het jaar aarzelend de in de Verenigde Staten waargenomen verbetering leek te volgen, kwam deze beweging tot stilstand de loop van de maand april. De meeste macroeconomische indicatoren kenden immers een sterke achteruitgang in de eurozone en wijzen daarbij op een recessierisico dat groter is dan voorheen werd verwacht. Naast de economische onzekerheid was er ook de politieke onzekerheid in de eurozone. De Nederlandse regering is immers gevallen, Frankrijk heeft een nieuwe president gekozen en de parlementsverkiezingen in Griekenland zullen het politieke landschap grondig veranderen. Het lijkt daarentegen dat het discours van de Europese besluitvormers lichtjes gewijzigd is tijdens deze maand. Terwijl de bezuinigingen essentieel zijn sinds het begin van het jaar keert de economische groeidoelstelling langzaamaan met het risico de sanering van de overheidsfinanciën lichtjes te vertragen. Rekening houdend met de markevoluties tijdens deze maand lijkt het dat dit nieuwe evenwicht het merendeel van de beleggers niet heeft overtuigd. Inhoudsopgave Marktcontext in Europa 4 Marktcontext in de Verenigde Staten 6 Monetair beleid en centrale banken 7 Kortetermijnrentes 8 Langetermijnrentes overheidsobligaties 9 Covered bonds 11 Bedrijfsobligaties 12 Aandelen 13 Wisselkoersen en grondstoffen 16

3 In het kort... In de eurozone was er een sterke achteruitgang van de macro-economische indicatoren en laaide de vrees m.b.t. sommige perifere landen, meer bepaald Spanje, weer op. In de Verenigde Staten stagneerden de economische gegevens hoewel deze beter zijn dan in Europa. Dit bevestigt een matig heroplevingsscenario. De kortetermijnrentes zetten hun dalende tendens voort, maar minder snel. De monetaire markten tonen evenwel dat het vertrouwen tussen de banken niet hersteld is. De Duitse rente op 10 jaar daalde lichtjes, maar hierdoor kon hij een nieuw historisch record worden breken met slechts 1.64 %. De vraag naar bedrijfsobligaties verslapte. De lage referentierentevoeten gekoppeld aan een sterke vraag maakten de prijzen zeer (te?) duur en de zwakte van de primaire markt droeg niet bij tot een verbetering van de liquiditeit. De eurostoxx50 verloor over de maand opnieuw alle winsten van het eerste kwartaal. Specifieke financiële termen worden verklaard in een lexicon : 3

4 Marktcontext in Europa De cijfers voor het begin van dit tweede kwartaal 2012 nodigen niet uit tot optimisme voor de eurozone. De geringe hoop op een verbetering van de economische conjunctuur, zelfs zeer bescheiden, lijkt vervlogen. April was nochtans goed gestart met onder meer een heropleving van het zakenklimaat, in Duitsland gemeten door de IFO. Maar sindsdien waren de gepubliceerde onderzoeken over het algemeen teleurstellend, vooral deze met betrekking tot de productie in Europa. Meer bepaald de PMI-indices en de industriële productie verschenen nog met zeer lage niveaus. Jammer genoeg leden ook de economische indicatoren inzake consumptie in de eurozone. De werkloosheidsgraad en het vertrouwen van de consumenten bereiken teleurstellende niveaus, met als logisch gevolg een verslechtering van het cijfer van de detailhandel. Bovendien houdt de inflatiedruk aan in Europa waardoor vooral de taak van de ECB dreigt te worden bemoeilijkt. Zij moet immers deze prijsstijging kunnen bedwingen en gelijktijdig trachten om de economische activiteit in de eurozone weer op gang te brengen. 4

5 Tijdens deze maand april duikt de schuldencrisis weer op in de financiële actualiteit met meer in het bijzonder de ongerustheid m.b.t. situatie van Spanje. S&P verlaagde de rating van het land immers met twee crans naar BBB+ met negatieve outlook. Het noteringsagentschap is van mening dat Spanje haar verbintenissen inzake de vermindering van haar overheidstekort niet zal kunnen nakomen. Hierbij komt nog het risico m.b.t. de Spaanse banksector, een zeer hoge werkloosheidsgraad (24,44 %) en een noodlijdende vastgoedsector. Nederland zorgde ook voor ongerustheid op de financiële markten ten gevolge van politieke onenigheid over de goedkeuring van een door de EU gevorderd besparingsbegroting. Ook al werd de begroting uiteindelijk goedgekeurd, deze politieke crisis leidde tot het ontslag van de eerste minister Mark Rutte en tot de organisatie van vervroegde verkiezingen op 12 september e.k. Bovendien kunnen de resultaten van de presidentsverkiezingen in Frankrijk en de parlementsverkiezingen in Griekenland (op 6 mei) voor instabiliteit op de financiële markten zorgen. Op meer algemene wijze stuit de invoering van de bezuinigingsplannen in Europa op de verslechtering van de conjunctuur en het ongenoegen van de bevolking. De recessie in de eurozone bemoeilijkt steeds meer de verminderingsdoelstellingen inzake overheidstekorten. Daarom staat de term «groei» weer centraal in de besprekingen met onder meer Angela Merkel die verklaarde dat zij een groeiagenda voorbereidt voor de Europese top van juni en Mario Draghi die verklaarde voorstander te zijn van de ondertekening van een «groeipact» tussen de lidstaten. 5

6 Marktcontext in de Verenigde Staten In de Verenigde Staten zijn de economische indicatoren teleurstellend, zonder dramatisch te zijn, en blijven grotendeels onder de consensusverwachtingen. Het resultaat van het Amerikaanse BBP in het 1ste kwartaal 2012 toont bijvoorbeeld een vooruitgang van 2.2 % tegen een normale verwachting van 2.5 %. Dit bevestigt het scenario van een «matige» economische heropleving voor dit land. Wat de productie betreft, lijkt de activiteit in de Verenigde Staten te stagneren. De industriële productie bleef immers stabiel in maart terwijl de markt een vooruitgang van 0.3 % verwachtte. De situatie van de vastgoedmarkt blijft extra moeilijk met dalende prijzen en een aanhoudende daling van het aantal nieuwe bouwwerven. De consumptie blijft evenwel constant ondanks een lichte daling in het consumentenvertrouwen. De consumptie lijkt immers nog ondersteund door een dalende werkloosheidsgraad. De daling van de werkloosheidsgraad dreigt te stoppen als er niet snel nieuwe banen worden gecreëerd. 6

7 Monetair beleid De Europese Centrale Bank handhaafde zoals verwacht haar rente op 1.00 % tijdens de vergadering van begin april en de monetaire faciliteiten die aan de banken worden geboden bleven actueel. Niettemin kwam het inflatierisico opnieuw aan bod in het discours van de ECB. De inflatie is immers hoger dan zijn doelstelling van 2 % sinds 16 maanden en zou dit tenminste tot begin 2013 blijven. Mario Draghi, voorzitter van de ECB, bevestigde bovendien dat het ergste voorbij was en dat er nu «een bescheiden heropleving van de activiteit» is waarbij hij evenwel de negatieve impact van de hoge werkloosheid in de eurozone benadrukt. Gezien de slechte cijfers die tijdens de voorbije maand werden gepubliceerd, zal het interessant zijn om op de volgende vergadering van de ECB een eventuele toonverandering waar te nemen. In de Verenigde Staten publiceerde de Fed haar nieuwe groeiverwachtingen en haar intenties m.b.t. de timing voor een nieuwe verhoging van de richtrentes. Op het vlak van de economische verwachtingen werden de projecties opwaarts herzien voor 2012 maar neerwaarts voor De werkloosheidsgraad werd eveneens neerwaarts herzien tegen eind Wat de inflatie betreft, benadrukte Ben Bernanke het punctuele karakter van de prijzendruk. Hij verklaarde dan ook dat de richtrentes «uitzonderlijk» laag zullen blijven tot eind

8 Kortetermijnrentes Momenteel verandert er niets voor de kortetermijnrentes. Ook al heeft de daling van de kortetermijnrentes de neiging om te vertragen, zij zet zich voort en nadert het historische dieptepunt. Vandaag noteren wij voor de Euribor 3 maanden 0.70 % tegen 0.77 % een maand geleden. De diverse financieringsmogelijkheden bij de ECB (MRO, LTRO) tonen verschillende situaties naargelang de behoeften van de financiële instellingen. De deposito s van de banken van de eurozone bij de ECB dalen lichtjes ten opzichte van de vorige maand. Zij blijven evenwel ongewoon groot met een volume van 789 miljard euro. Dit brengt met zich mee dat de financiële instellingen nog steeds niet hun geldschietersrol vervullen op de markten. 8

9 Overheidsobligaties De Duitse Bund lijkt momenteel een bepaalde inadequatie te tonen met de economische en politieke context. De laatste gegevens zijn dan wel niet goed en de perifere risico s blijven aanhouden, maar de situatie lijkt het huidige rendement van bijna 1.65 % op 10 jaar niet te rechtvaardigen. Dit rendement is immers het laagste dat ooit werd waargenomen terwijl de situatie «gunstiger» lijkt dan enkele maanden geleden: de afloop van de Griekse PSI is nu gekend, de perifere landen lijken de sanering van hun overheidsfinanciën voort te zetten en de macro-economische verwachtingen lijken beter in de Verenigde Staten. De verklaring achter dit renteniveau lijkt dus de anticipatie te zijn op een lange recessie of op een terugval in de perifere landen. In Nederland heeft de regering haar ontslag ingediend omwille van een onenigheid over de te nemen begrotingsmaatregelen. Er werd uiteindelijk een akkoord bereikt, maar in september zullen verkiezingen plaatsvinden. De Nederlandse obligaties presteerden bijgevolg over de maand, maar minder dan de Duitse. In Spanje kondigde de regering aan dat zij goed op weg was om het beoogde tekort na te komen dat met de Europese Commissie werd onderhandeld. Dit kon S&P echter niet verhinderen om de rating van het land te verlagen met 2 crans (van A naar BBB+) met een negatieve outlook. De Spaanse rentevoeten stegen bijgevolg met een veertigtal basispunten. Portugal evolueerde relatief goed (dalende rentevoet) op basis van binnenlandse kopers. Ondanks dat is de kans groot dat het land in 2013 nood zal hebben aan een nieuw hulpplan en de speculaties met betrekking tot een eventuele participatie van de privésector houden aan. 9

10 In België werd een daling van de financieringsrente waargenomen ondanks bepaalde nog aanwezig zijnde risico s. Binnen de regering is er nog steeds onenigheid over het begrotingstraject voor de volgende jaren. De provisie van 350 miljard voorzien als marge voor de begroting van dit jaar werd bijna volledig opgebruikt in het eerste kwartaal (325 miljard). Dexia staat opnieuw in de schijnwerpers met een eventuele herkapitalisatiebehoefte die kan oplopen tot 10 miljard. België verleende zijn waarborg aan de holding voor een vijftigtal miljard (d.i. ongeveer 15 % van het BBP) en ziet zich dus gedwongen om deze te ondersteunen. 10

11 Covered bonds Op de primaire markt waren er weinig nieuwe uitgiften in april, hetzij de helft ten opzichte van april Dit brengt het totaalbedrag van de uitgiften sinds begin van het jaar op 83 miljard. De meeste beleggers wilden hun winsten opnemen na de prestatie van het eerste kwartaal. De maand april was bijzonder slecht voor de Franse, Nederlandse en Spaanse effecten omwille van: de sterkere vrees m.b.t. de Spaanse economie; de Franse verkiezingen; het ontslag van de Nederlandse regering. De aankopen in het kader van het Afkoopprogramma van de Centrale Bank bereikten een bedrag van 10.7 miljard op de 40 miljard vooropgesteld door het plan. Er blijft dus een consequente marge in geval van nieuwe stress op de markt. 11

12 Bedrijfsobligaties De spreads blijven sinds eind maart verder afwijken op grond van de slechte economische berichten in onder meer Spanje. Zo bleef de itraxx Main geleidelijk aan stijgen (+20 bpn over de maand) zonder evenwel de psychologische grens van 150 bpn te overschrijden. De itraxx Financial had eveneens te leiden met een afwijking van 30 bpn. De stromen zijn momenteel zeer zwak aangezien de beleggers een duidelijke tendens afwachten; heen en weer getrokken tussen enerzijds de bekendmaking van vennootschaps-resultaten die globaal bemoedigend zijn en de teleurstellende macro-economische berichten. Alle sectoren zagen hun spreads uitlopen maar de financiële werden weer het zwaarst getroffen ten gevolge van de nieuwe vrees m.b.t. de soevereine (Italië en Spanje op kop). 12

13 De primaire markt was zeer zwak in april met 10.7 miljard op een totaal van 51.1 miljard sinds het begin van het jaar. Bijgevolg keerden de beleggers zich naar de secundaire markt, maar zonder echte belangstelling rekening houdend met de spreads en de lage rentevoeten. De «cash» is dan ook groot bij de beleggers die liever wachten. Italië werd in het begin van de maand onder druk gezet hetgeen onmiddellijk merkbaar was op de financiële en vervolgens op de telecommunicatiesector. De mogelijke fusie tussen Glencore en Xstrata was daarentegen gunstig voor hen. Tijdens de maand was de aandacht gevestigd op de onderneming Repsol ten gevolge van de mogelijke nationalisering en van de «gedwongen» afkoop van zijn filiaal YPF door de Argentijnse regering. Ook Nokia trok de aandacht nadat hun rating door Fitch en S&P werd verlaagd naar «speculatieve belegging». FLOP TOP 13

14 Aandelen Indices Na een eerste kwartaal dat gedragen werd door de gunstige impact van de LTRO van de ECB verloor de eurostoxx 50 opnieuw alle opbrengsten van het begin van het jaar ten gevolge van de nieuwe spanningen op de schulden van de perifere landen en in het bijzonder deze van Spanje. Wij noteren weeral een onderprestatie van de beurzen in Zuid-Europa (de Spaanse index daalde met 12,45 % over de maand en de Italiaanse index verloor 8,68 %). De Franse verkiezingen waren eveneens een bron van ongerustheid en van volatiliteit. In de Verenigde Staten sloten de indices de maand bijna ongewijzigd af. Het resultatenseizoen van het eerste kwartaal startte in de Verenigde Staten en in Europa. De publicaties die tot op heden werden uitgebracht zijn over het algemeen beter dan verwacht. 14

15 Secteurs De sectoren die het meest achteruitgingen over de maand zijn de banksector (-15,16 %) en de verzekeringssector (-9,36 %) ten gevolge van de spanningen op de soevereine schulden. De telecommunicatiesector (-8,77 %) werd benadeeld door de publicaties van teleurstellende resultaten. De sector van de nutsvoorzieningen (-8,70 %) en in het bijzonder de Spaanse lijden onder hun blootstelling in Spanje en de Franse onder het resultaat van de presidentsverkiezing. De gezondheidssector (+0,6 %) en de voeding- en dranksector (+0,48 %) profiteren van hun niet-cyclische karakter en van hun blootstelling aan de internationale groei. 15

16 Wisselkoersen en grondstoffen Goud Het goud bleef eerder stabiel en sloot de maand af op 1664,75$ (-22 %). Aardolie De brent verloor 3,34 % en eindigde de maand onder de 120$ (119,67$). Eurodol De eurodol geeft sinds enkele weken blijk van resistentie ondanks de verslechtering van de perifere schulden. Hij eindigt de maand op 1,3229, d.i. een daling van 0,77 %. 16

17 Bijlage Rentevoeten 17

18 Aandelen, grondstoffen en forex 18

19 Directie Financiën Verantwoordelijke uitgever : Sébastien Gilis, rue des Croisiers 24 à 4000 Liège Opmaak : infographie@ethias.be Juridische informatie Deze publicatie is van informatieve aard. Zij is gebaseerd op onze eigen analyse van de financiële markten alsook op inlichtingen van derden die als voldoende betrouwbaar worden beschouwd. Ethias geeft evenwel geen enkele garantie met betrekking tot de volledigheid, de juistheid, de relevantie en de actualiteit van de gepubliceerde informatie. Ethias draagt bijgevolg geen enkele verantwoordelijkheid met betrekking tot deze gegevens. Deze publicatie heeft als doel u te informeren over de situatie die op de financiële markten heerst. Zij houdt onder geen beding een professioneel advies, een voorstel of een aanbod van Ethias in om te investeren of te desinvesteren in bepaalde financiële markten of instrumenten. Ethias draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor de eventuele schade opgelopen ten gevolge van een beslissing gebaseerd op de gepubliceerde informatie.