februari Marktcommentaar

Transcriptie

1 februari 2013 Marktcommentaar

2 Inhoud Inleiding 2 In het kort 3 Marktcontext in Europa 4 Marktcontext in de Verenigde Staten 6 Inleiding Na een maand januari waarin sommige voorspellingen voor het einde van 2013 reeds gerealiseerd werden, toonde de maand februari volledig tegengestelde bewegingen. Deze terugkeer naar de realiteit werd enerzijds veroorzaakt door sombere macro-economische indicatoren in de eurozone en anderzijds door de Italiaanse verkiezingsuitslag die erop wijst dat de vaak onpopulaire besparingsmaatregelen zouden kunnen worden geannuleerd. Ook al ligt het ergste van de crisis achter ons, de maand februari herinnert ons eraan dat de nabije toekomst in de eurozone wel eens niet hindernissenvrij zou kunnen zijn. Monetair beleid 7 Kortetermijnrentes 8 Overheidsobligaties 9 Covered bonds 11 Bedrijfsobligaties 12 Aandelen 14 Wisselkoersen en grondstoffen 16 Bijlage 17

3 In het kort De economische indicatoren in de Verenigde Staten bevestigen dat het land op de goede weg is voor een krachtiger herstel van haar activiteit in de loop van In Europa worden de beleggers vooral verontrust door het gebrek aan groei, maar de terugkeer van de politieke risico s (Italië, Spanje) voedt eveneens het wantrouwen van de financiële markten. Op de markt van de overheidsschuld verkiezen de beleggers de veiligheid van de Duitse obligaties boven de onzekerheid van de Italiaanse obligaties. Deze laatste leden immers onder de verkiezingen. De markt van de covered bonds werd gekenmerkt door een zeer zwakke primaire markt en weinig volatiliteit op de secundaire markt, zelfs op de Italiaanse effecten. De creditspreads op de bedrijfsobligaties bleven tamelijk stabiel over de maand. De primaire en secundaire markten waren kalm in afwachting van de Italiaanse verkiezingsuitslagen en het einde van de resultatenperiode. Terwijl de Amerikaanse indices blijven vooruitgaan, verloor de Eurostoxx50 alle winsten van januari door de terugkeer van het politieke risico. Specifieke financiële termen worden verklaard in een lexicon : 3

4 Marktcontext in Europa Het gevoel dat het ergste van de crisis in de eurozone achter ons ligt overheerste de voorbije maand. Echter, de verkiezingsuitslagen in Italië, de vereiste financiële steun voor Cyprus en de verontrustende economische cijfers in Europa herinnerden ons recent eraan dat deze crisis nog lang niet voorbij is. Eind februari was de aandacht van de financiële markten in het bijzonder gericht op de Italiaanse verkiezingen. Terwijl het land zijn ergste recessie sinds 20 jaar doormaakt, bestraften de kiezers het aftredende regeringshoofd Mario Monti, initiatiefnemer van de grote economische hervormingen. Deze behaalde slechts zo n 10 % van de stemmen in elke Kamer. In de Kamer van volksvertegenwoordigers werd de coalitie van de h. Berlusconi voorbijgestreefd door de linkse coalitie van de h. Bersani, maar de «Cavaliere» zou over een relatieve meerderheid beschikken in de Senaat. Bovendien is de «proteststem» tegen het geheel van de politieke klasse met de Vijfsterrenbeweging van de h. Grillo belangrijk. Het lijkt dus een nipt alliantiespel te worden en het land zal moeilijk bestuurbaar zijn. Het risico op nieuwe verkiezingen moet niet worden uitgesloten bij gebrek aan een stabiele meerderheid waardoor het land in de komende maanden in een politieke impasse zou kunnen geraken. Bovendien blijft de groei in de eurozone stagneren en lijkt de situatie zich in de komende maanden niet te zullen verbeteren. Hoewel de PMI-enquêtes over de maand januari bevestigen dat de wereldwijde economische activiteit blijft groeien, bevestigen deze enquêtes de blijvende grote verschillen tussen de wereldregio s. Het is geen verrassing dat de activiteit in het algemeen dynamischer is in de groeilanden en dat de eurozone duidelijk achteruitgaat. Ook al tonen Ierland en Duitsland een zeker dynamisme. De andere landen van de eurozone tonen op hun beurt zeer zwakke globale activiteitsindicatoren. 4

5 In deze context hebben de Europese leiders ingestemd met een bezuinigingsbegroting voor de volgende zeven jaren. Dit budget daalt met 3 % over de periode , hetgeen een primeur is in de geschiedenis van de Europese Unie. De ogen zijn nu gericht op het Europees Parlement dat het akkoord tussen de politieke leiders van de 27 landen moet goedkeuren. De cijfers van het BBP van het vierde kwartaal werden gepubliceerd voor de belangrijkste Europese landen. De activiteitsindicatoren lieten weinig hoop op positieve cijfers, maar de omvang van de achteruitgang was toch verrassend. Een van de belangrijkste gewichten voor de Europese groei is Italië dat zijn langste recessie sinds de voorbije twintig jaar doormaakt en dat pas volgend jaar de eerste vruchten van zijn huidige hervormingen zou plukken (in de veronderstelling dat deze hervormingen worden voortgezet, hetgeen sterk afhangt van de toekomstige politieke coalitie). De Spaanse economie is eveneens zorgwekkend met een verslechtering van de recessie in het vierde kwartaal en een achteruitgang van 1,37 % over het volledige jaar Het handelstekort verbeterde evenwel over het laatste jaar met een stijging van de export met 3,7 % en een daling van de import met 2,1 %. In Frankrijk wijst de daling van het BBP met 0.3 % over T4 op een nulgroei voor De werkloosheid bereikt zijn hoogste niveau sinds 15 jaar en de economen anticiperen een inkrimping van het BBP in het volgende kwartaal. Duitsland is dus nog steeds de economie die het best bestand is tegen de heersende recessie in Europa. De Duitse economie zou over het volledige jaar 2012 een groei van 0,1 % noteren. 5

6 Marktcontext in de Verenigde Staten In de Verenigde Staten hield President Obama medio februari de eerste State of the Union van zijn tweede presidentsmandaat. De heer Obama focuste zijn toespraak op de werkgelegenheid en de gezinsconsumptie, die dus grote uitdagingen zullen zijn van het Amerikaanse economische beleid in Bovendien zullen op 1 maart automatische besparingen in de overheidsuitgaven in werking treden als de democraten en de republikeinen geen akkoord bereiken over de federale begroting. Dit zou voor extra druk moeten zorgen om snel tot een akkoord te komen. Wat de economische cijfers betreft, was er een duidelijke daling van het handelstekort in december, van $ 38,5 miljard (tegen 48,6 miljard in november) d.i. de sterkste daling op één maand sinds 4 jaar. De BBP-raming van het vierde kwartaal 2012 werd dus opwaarts herzien dankzij deze vermindering (+0,1 % ten opzichte van de in januari geraamde -0,1 %). Belangrijk positief detail: de olievraag van de Verenigde Staten wordt steeds kleiner dankzij de sterke vooruitgang van zijn binnenlandse productie en de impact van de vervanging van olie door leisteengas Andere indicatoren die in februari uitkwamen bevestigen het herstel van de Amerikaanse economie zowel op het niveau van de vastgoedprijzen als wat het vertrouwen van de consumenten betreft. 6

7 Monetair beleid De laatste monetaire beleidsvergadering van de ECB werd afgesloten met een ongewijzigde herfinancieringsrente van 0,75 %. De economische diagnose is identiek ten opzichte van de vorige maand: de activiteit blijft zwak en er wordt in de loop van het jaar een zeer gematigde heropleving verwacht. Maar de terugbetaling van van de 489 miljard euro, die door de banken van de zone werden geleend tijdens de eerste LTRO-operaties, werd geïnterpreteerd als een van de tekens van vertrouwen die volgens Mario Draghi in Europa worden waargenomen. Deze laatste overweegt al met al geen nieuwe stijging van de interbancaire rentes op korte termijn. Bovendien herzag de ECB haar inflatieverwachtingen lichtjes opwaarts naar 1,8 % voor 2013 en 2014 (+ 1,9 % geraamd in T4 2012). Meer was er niet nodig opdat er op de markten geruchten rondgingen over een verlaging van de depositorentes van de ECB - die momenteel nul zijn - om het krediet aan te moedigen. In de Verenigde Staten besliste de FED om zijn inschikkelijk monetair beleid te handhaven. Bovendien is de conjuncturele analyse van de FOMC-leden optimistischer dan in de voorbije maand: de financiële voorwaarden verbeteren, de fiscale onzekerheden («Fiscal Cliff») nemen af, de vastgoedmarkt herstelt zich en de werkloosheid daalt lichtjes. 7

8 Kortetermijnrentes De kortetermijnrentes kennen een nieuwe terugloop met een Euribor 3 maanden op 0.21 %. Aangezien de Europese economische cijfers van januari en februari relatief slecht zijn, rijzen er bepaalde stemmen opdat de ECB zijn rentes opnieuw zou verlagen met 25 basispunten, waardoor de richtrente op 0,50 % zou worden gebracht. Indien deze daling wordt afgewenteld op de depositorente, dan zou deze laatste negatief worden op %. Dit lijkt evenwel niet het scenario dat de h. Draghi op dit ogenblik wenst. Wat de liquiditeit op de markten betreft, zijn enkele banken gestart met de vroegtijdige terugbetaling van de bedragen die via de LTRO-operatie van de ECB werden geleend. Er is een tegengestelde evolutie tussen de corelanden en de Zuiderse landen. De terugbetaling is soms zeer aanzienlijk, en zelfs volledig voor sommige corelanden. Om het liquiditeitsvolume een beetje te verminderen ging de ECB ook over tot een «repo-verrichting» op de markt. Deze verrichting liet toe een bedrag van miljard euro terug te trekken. 8

9 Overheidsobligaties De rendementen van de meest zekere obligaties daalden opnieuw in februari. Er was een eerste daling na de ietwat negatieve toespraak van de voorzitter van de ECB, onder meer ten gevolge van de waardering van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Na een lichte stabilisatie werd een tweede daling waargenomen ten gevolge van de onverwachte verkiezingsuitslagen in Italië waarvan de afloop onduidelijk blijft. Er waren ook andere factoren zoals de dalende industriële vertrouwensindices en de terugbetalingen van de banken bij ECB die minder groot waren dan verwacht. Wij noteren ook de downgrade van het Verenigd Koninkrijk door Moody s, hoewel dit slechts een kleine impact had op de markten. Wat de perifere rentes betreft, zijn de prestaties sterk uiteenlopend. Het is niet verwonderlijk dat de Italiaanse rente opnieuw stijgt omwille van de verkiezingen. In Spanje toont de rente op 10 jaar een lichte daling over de maand dankzij een zeer lichte besmetting van Italië en dit ondanks teleurstellende BBP-cijfers en een tekort dat hoger ligt dan 10 % van het BBP in 2012 (met inbegrip van de redding van de banken). De EU voorziet voor de volgende jaren een deficit van 6.7 % in 2013 en 7.2 % in Wij noteren dat binnen de landen van de eurozone Spanje en Frankrijk de enige landen zijn waarvan de begrotingsinspanning in 2013 groter zal zijn dan in

10 Ierland kon op zijn beurt de wijziging onderhandelen van de promissory notes die werden uitgegeven om de banksector te ondersteunen in Staatsobligaties op langere termijn. Hierdoor kan de terugbetaling over een groter aantal jaren worden gespreid tegen een lagere rentevoet en kunnen de financieringsbehoeften van de volgende jaren worden beperkt. Deze regeling is dus positief voor een eventuele uitstap uit het Europese steunplan. Tot slot: de Belgische rente op 10 jaar volgt de beste landen van de eurozone en daalt dus ook. In 2012 toont België een tekort van 3.7 % waarvan 0.7 % te wijten is aan de redding van Dexia. De groei bedroeg -0,2 %. 10

11 Covered bonds Tijdens de eerste twee weken van de maand was er geen enkele uitgifte op de primaire markt. De volatiliteit in termen van spreadbewegingen was het kleinst sinds het begin van het jaar. De laatste twee weken waren er minder dan 10 uitgiftes van corelanden in. De activiteit op de secundaire markt was zwak. Er werden evenwel enkele verkoopintenties waargenomen op de Spaanse Cédulas en de Nederlandse Covered Bonds. De downgrade van het Verenigd Koninkrijk door Moody s had geen enkele impact op de spreads van de Britse effecten. In Italië merkten wij een belangrijke uitloop van de spreads van de Staatsobligaties. De risicopremie van de Italiaanse gedekte obligaties is daarentegen slechts met 5 à 10 bpn gestegen. Spreads ten opzichte van de swaprentes van de Covered Bonds per jurisdictie 11

12 Bedrijfsobligaties Februari was neutraal op de credit spreads. De zwakke stijging die eind januari werd waargenomen zette zich in het begin van de maand voort, getrokken door winstnemingen op de perifere en de bankobligaties. Vervolgens laste de markt een «pauze» in in afwachting van de Italiaanse verkiezingen op het einde van de maand. Over de maand liepen de volgende indices uit: de itraxx Main met 6 bpn, de Financial Senior met 13 bpn en de Fin Sub met 21 bpn. De uitloop werd voornamelijk opgemerkt in de laatste week na de Italiaanse verkiezingen. De Utilities, de telecommunicatie en de Italiaanse financiële sector werden het sterkst getroffen. De waargenomen stromen waren in het begin van de maand eerder verkoopsgericht en zeer beperkt over de laatste drie weken. Slechts enkele nieuwe uitgiften op de primaire markt zorgden voor een bescheiden beweging op de markt. Deze was evenwel beperkt omwille van de publicatie van de resultaten. Deze laatste waren niet verrassend en over het algemeen neutraal: de vennootschappen zien een vertraging van hun resultaten in Europa, een lichte winst in de USA en compensaties van de groeilanden. Hun liquiditeiten versterken zonder evenwel te investeren in nieuwe productiecapaciteiten of acquisities. 12

13 Er is één markant feit dat moet worden vermeld in het domein van de achtergestelde schulden (*): de Nederlandse bankverzekeraar SNS, die te kampen heeft met moeilijkheden met zijn portefeuille van vastgoedleningen, werd genationaliseerd en heeft zijn houders van achtergestelde schulden onteigend. Door dit zuivere verlies laaiden de vrees rond deze activaklasse alsook de discussies rond de «bail-in» weer op. Deze voorziet in de participatie van de senior obligatiehouders in de verliezen. Op het vlak van de sectorprestaties is het niet verrassend dat de Italiaanse verkiezingen een impact hadden op de sectoren die het meest blootgesteld zijn aan de begrotingsmaatregelen en aan de lokale economie, met name de financiële sector en de sectoren Utilities en telecommunicatie. Meer globaal ging de volledige prestatie van januari verloren en eindigen de spreads ruimer dan in het begin van het jaar over alle sectoren. (*) Herinnering: een schuld is achtergesteld wanneer de terugbetaling, in geval van vereffening, pas gebeurd na terugbetaling van de overige zogenaamde senior schulden. De achtergestelde schuldeisers dragen dus een groter risico op niet-terugbetaling dan de andere schuldeisers. 13

14 Aandelen Indices In de Verenigde Staten zetten de aandelenmarkten hun vooruitgang voort en hervinden hun niveaus van 2007 dankzij betere economische gegevens en zeer goede vennootschapsresultaten die het Amerikaanse herstel en de hoop op een snellere crisisexit bevestigen. In Europa speelde de eurostoxx50 daarentegen zijn volledige winst van januari kwijt. Hierdoor komt er een einde aan de ononderbroken stijging van 8 maanden. Deze daling wordt verklaard door de volgende elementen: de terugkeer van het politieke risico na de Italiaanse verkiezingen, de teleurstellende economische gegevens alsook de tamelijk zwakke vennootschapsverwachtingen na de publicatie van hun resultaten. De politieke onzekerheid in Italië woog zwaar op de Italiaanse beurs waarvan de referentie-index 8,70 % verloor over de maand. 14

15 Sectoren De telecommunicatiesector tekent de slechtste prestatie van de maand op met een daling van bijna 10 %. De verklaring voor deze daling komt van de resultatenpublicaties van de historische operatoren die hun verwachtingen neerwaarts herzien na de concurrentieversnelling in Europa. Wij noteren ook het verlies met 37 % van het KPN-effect na de aankondiging van een kapitaal-verhoging. De banksector corrigeerde met 7,65 % met de terugkeer van de vrees rond de eurozone en onder meer het politieke risico in Italië. De stijging met 6,27 % van de «voedingen drankensector» wordt verklaard door de goede resultatenpublicaties alsook door zijn defensieve aard. 15

16 Wisselkoersen en grondstoffen Goud Het goud bleef dalen en verloor 5,05 % (1579,58$). Brent De brent steeg medio februari tot 120$, corrigeerde vervolgens en eindigde de maand op 111,66$, d.i. een daling van 4,19 %. Eurodol Nadat de eurodol op 1 februari 1,3671 bereikte, daalde hij voortdurend en eindigde de maand op 1,3083 (- 3,69 %). De sterkte van de US dollar en de politieke onzekerheid in Italië wogen op de eurodol. 16

17 Bijlage Rentevoeten 17

18 Aandelen, grondstoffen en forex 18

19 Directie Financiën Verantwoordelijke uitgever : Sébastien Gilis, rue des Croisiers 24 à 4000 Liège Opmaak : infographie@ethias.be Juridische informatie Deze publicatie is van informatieve aard. Zij is gebaseerd op onze eigen analyse van de financiële markten alsook op inlichtingen van derden die als voldoende betrouwbaar worden beschouwd. Ethias geeft evenwel geen enkele garantie met betrekking tot de volledigheid, de juistheid, de relevantie en de actualiteit van de gepubliceerde informatie. Ethias draagt bijgevolg geen enkele verantwoordelijkheid met betrekking tot deze gegevens. Deze publicatie heeft als doel u te informeren over de situatie die op de financiële markten heerst. Zij houdt onder geen beding een professioneel advies, een voorstel of een aanbod van Ethias in om te investeren of te desinvesteren in bepaalde financiële markten of instrumenten. Ethias draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor de eventuele schade opgelopen ten gevolge van een beslissing gebaseerd op de gepubliceerde informatie.