BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1307/Sligro - RSG I. MELDING 1. Op 7 april 1999 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Sligro B.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Retail Service Groep B.V. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 69 van 12 april Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. II. PARTIJEN 2. Sligro B.V. is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Zij is onderdeel van Sligro Beheer N.V. (hierna: Sligro), een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. Sligro is actief op het gebied van groothandel in food en (in mindere mate) non-food gericht op levensmiddelendetailhandel, horeca, institutionele grootverbruikers, bedrijfsrestauratieve grootverbruikers en 'overige afnemers'. Sligro heeft 33 totaalgroothandels voor zelfbediening en bezorging met een breed productassortiment waarmee zowel de algemene als de gespecialiseerde levensmiddelendetailhandel alsmede de andere genoemde afnemerscategorien worden bediend. Daarnaast exploiteert Sligro enkele formules voor franchisenemers, namelijk Thuismarkt, Attent, SRV/Springer & Partners en Drop Inn/Snoep Express. 3. Retail Service Groep B.V. (hierna: RSG) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Zij is dochteronderneming van Vendex Food groep B.V., van welke onderneming Laurus N.V. 100% van de aandelen houdt. RSG is actief op het gebied van beheer en exclusieve groothandelsbelevering van de franchiseformules voor de 'gemakswinkels' Milo en Antr. Deze zijn voornamelijk gericht op rookwaren, zoetwaren en lektuur. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie betreft, blijkens een bij de melding gevoegde 'letter of intent', de verkoop van alle aandelen in RSG door Vendex Food Groep B.V. aan Sligro B.V.

2 IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat Sligro B.V. de uitsluitende zeggenschap verkrijgt over RSG. 6. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn Sligro en RSG. 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkten Visie partijen 8. Partijen merken op dat zij beiden actief zijn op de groothandelsmarkt voor dagelijkse consumptiegoederen. Zij zijn echter van mening dat deze omschrijving, gelet op de activiteiten die RSG verricht, te ruim is. Zij geven vervolgens aan dat deze markt verder onderverdeeld kan worden naar typen afnemers: grootverbruik/industrieel, horeca en detailhandel. Aangezien RSG volgens partijen alleen detailhandelsafnemers kent, zijn zij van mening dat deze deelmarkt in het onderhavige geval voor de beoordeling specifiek van belang is. Verder geven partijen aan dat als een andere mogelijke invalshoek voor de onderhavige zaak uitgegaan kan worden van de branche waarin RSG actief is: de tabaksdetailhandel. Ten slotte geven zij als gemeenschappelijke noemer tussen de betrokken ondernemingen de 'convenience markt', waartoe zij een groot deel van de tabaksdetailhandel en de omzet in pompstationsmet-shop rekenen. In ruimere zin zouden ook de omzetten van kleinschalige supermarkten, rijdende winkels, snoepwinkels en Bruna-achtigen tot deze markt gerekend dienen te worden, aldus partijen. Beoordeling Groothandel 9. Beide partijen zijn actief op de markt voor de groothandel in food en gerelateerde non-food producten[1]. De groothandel in in food en gerelateerde non-food producten heeft verschillende categorien afnemers: levensmiddelendetailhandel, horeca, institutionele, bedrijfsrestauratieve en andere grootverbruikers[2]. Er wordt in dit verband ook wel onderscheid gemaakt tussen de "binnenhuishoudelijke markt" (de groothandel ten behoeve van met name de levensmidddelendetailhandel) en de "buitenhuishoudelijke markt" (de groothandel ten behoeve van de overige genoemde segmenten). Sligro levert aan alle genoemde afnemers. RSG levert alleen aan

3 gemakswinkels die vooral zijn gericht op rookwaren, zoetwaren en lektuur. Volgens partijen kan de groothandel ten behoeve van deze gemakswinkels tot de binnenhuishoudelijke markt worden gerekend. Enkele concurrenten van partijen hebben echter aangegeven dat de groothandel ten behoeve van 'convenience'-winkels tot de buitenhuishoudelijke markt dient te worden gerekend. Voor de beoordeling van de onderhavige zaak is het evenwel niet noodzakelijk om exact vast te stellen welke markt als de relevante markt beschouwd moet worden, aangezien de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wijzigt (zie hierna, punten 16 e.v.). Mogelijkerwijs kan in het onderhavige geval ten aanzien van de categorien afnemers nog verder worden verbijzonderd naar gemakswinkels en/of tabaksdetailhandel. [1] Hiertoe kunnen bijvoorbeeld gerekend worden: levensmiddelen, drank, rookwaar en huishoudelijke non-food verbruiksgoederen. [2] Zie ook NMa-besluit in zaaknr. 88/Sligro - Koole Horecacombinatie van 30 maart In het onderhavige geval kan in het midden blijven of sprake is van afzonderlijke markten voor verschillende typen afnemers, omdat de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punten 16 e.v.). 11. Voorts kan een onderscheid gemaakt worden tussen zelfbedieningsgroothandel[3] en bezorgingsgroothandel. Sligro biedt beide vormen van dienstverlening aan, terwijl RSG alleen actief is op het gebied van bezorging. In het onderhavige geval kan tevens in het midden blijven of sprake is van afzonderlijke markten voor zelfbediening en bezorging, omdat de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punten 16 e.v.). [3] Idem. Detailhandel 12. RSG levert uitsluitend aan haar franchisenemers die actief zijn op detailhandelsniveau. Ook Sligro exploiteert enkele formules voor franchisenemers, namelijk Thuismarkt, Attent, SRV/Springer & Partners en Drop Inn/Snoep Express. In NMA-besluit 811/Vendex Food Groep - De Boer Unigro is aangegeven dat franchise-filialen mogelijkerwijs tot het marktaandeel van ondernemingen op detailhandelsniveau dienen te worden gerekend. In dat geval maken leveringen van partijen aan eigen formuleleden geen onderdeel uit van de groothandelsmarkt en is er dus op groothandelsniveau geen overlap tussen partijen. Voor de beoordeling van de onderhavige transactie dient dan naar de positie van partijen op detailhandelsniveau te worden gekeken. In het onderhavige geval kan in het midden blijven of leveringen aan formuleleden onderdeel uitmaken van de groothandelsmarkt, omdat de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punten 16 e.v.). 13. Indien wordt gekeken naar de positie van partijen op detailhandelsniveau, kan eventueel worden onderscheiden naar bepaalde segmenten. In punt 8 werd aangegeven dat partijen in dit verband een mogelijk onderscheid maken naar de 'convenience markt' (ook wel gemaksbranche) en/of de tabaksdetailhandel. In het onderhavige geval kan in het midden blijven of een nader onderscheid gemaakt dient te worden binnen de detailhandel, omdat dit de uiteindelijke beoordeling niet benvloedt (zie punten 16 e.v.). Inkoopmarkt 14. In zaak 811/Vendex Food Groep - De Boer Unigro is aangegeven dat de

4 inkoopmarkt op het gebied van dagelijkse consumptiegoederen kan worden gedefinieerd als: de markt voor de levering van dagelijkse consumptiegoederen door de producenten van deze goederen aan klanten zoals groothandelaren, detailhandelaren en andere ondernemingen. In genoemde zaak is eveneens aangegeven dat mogelijkerwijs een onderscheid gemaakt dient te worden tussen levensmiddelen-inkopen en nietlevensmiddelen-inkopen. In de onderhavige zaak kan in het midden gelaten worden of de inkoopmarkt op deze manier moet worden opgesplitst, omdat dit de uiteindelijke beoordeling niet benvloedt (zie punt 24 e.v.). Relevante geografische markten 15. Met betrekking tot de afbakening van de relevante geografische markt voor de al dan niet nader opgesplitste markt(en) voor de groothandel in food en gerelateerde non-food producten en de geografische markt voor de hiermee verbonden inkoop geven partijen aan dat deze markten naar hun opvatting nationaal zijn. Beide ondernemingen zijn uitsluitend actief op de Nederlandse markt, beiden hebben in principe een landelijke spreiding en zowel partijen als hun belangrijkste concurrenten opereren op nationale schaal, in die zin dat zij de belangrijkste concurrentieparameters op nationaal niveau vaststellen. Deze opvatting van partijen wordt gedeeld[4]. Met betrekking tot de afbakening van de relevante geografische markt voor de detailhandelsmarkt waarop partijen actief zijn, kan worden opgemerkt dat in het midden kan worden gelaten of deze markt nationaal is dan wel regionaal of lokaal aangezien de uiteindelijke beoordeling daardoor niet wordt benvloed (zie punt 16 e.v.). [4] Zie ook NMa-besluit in zaaknr. 811/Vendex Food Groep - De Boer Unigro. B. Gevolgen van de concentratie Groothandel 16. De totale markt voor groothandel in food en gerelateerde non-food producten bedraagt in Nederland naar schatting ten minste 50 miljard gulden. [5] Het gezamenlijke marktaandeel van partijen op deze markt bedraagt bij deze omvang minder dan 5%. Partijen schatten de groothandelsmarkt voor dagelijkse consumptiegoederen aan detailhandel in Nederland op circa 30 miljard gulden.[6] Het gezamenlijke marktaandeel van partijen op deze markt, bedraagt bij deze omvang circa 2%.[7] Enkele grote aanbieders op dit gebied zijn: Ahold, Schuitema, Laurus, Sperwer en Makro. Er is derhalve geen reden om aan te nemen dat op de (eventuele) markt voor groothandel in dagelijkse consumptiegoederen door de voorgenomen concentratie een economische machtspositie zou kunnen ontstaan of worden versterkt. [5] De detailhandelsmarkt voor dagelijkse consumptiegoederen in Nederland had volgens het CBS/CBL-rapport 'Bestedingen aan het supermarktassortiment in 1997' een waarde van 64 miljard gulden. [6] Dit komt bij benadering overeen met de marktomvang die geschat werd door de meldende partijen in zaak 811/ Vendex Food Groep - De Boer Unigro. Hierbij werd de kanttekening gemaakt dat indien leveringen aan formuledeelnemers niet tot deze markt worden gerekend de omvang van de markt kleiner is. [7] In de retailplanner '99-I van Elsevier Bedrijfsinformatie wordt het aandeel van Sligro op het gebied van de detailhandel geschat op circa 1%. 17. In zaak 88/Sligro - Koole Horecacombinatie hebben de toen meldende partijen de totale landelijke markt voor groothandel via de bezorging aan de levensmiddelendetailhandel geschat op circa 15 miljard gulden. Het gezamenlijke marktaandeel van partijen op een aldus afgebakende markt is

5 bij deze omvang kleiner dan 5%. Gelet op dit marktaandeel is er geen reden om aan te nemen dat op het gebied van bezorging aan levensmiddelendetailhandel door de voorgenomen concentratie een economische machtspositie zou kunnen ontstaan of worden versterkt. 18. De buitenhuishoudelijke markt in Nederland wordt door Sligro geschat op circa 14 miljard gulden.[8] Het aandeel van partijen is bij deze omvang circa 7%. Ook wanneer binnen deze markt wordt onderscheiden naar bezorging bedraagt het aandeel van partijen minder dan 10%. Gelet op deze marktaandelen is er geen reden om aan te nemen dat op de (eventuele) buitenhuishoudelijke markt door de voorgenomen concentratie een economische machtspositie zou kunnen ontstaan of worden versterkt. [8] Bron: het genoemde CBS/CBL-rapport. 19. Als afzonderlijke markten zouden worden onderscheiden voor de groothandel aan de gemaksbranche in ruime zin, de groothandel aan de gemaksbranche in enge zin of de groothandel aan de tabaksdetailhandel, dan zouden de gecombineerde marktaandelen van partijen volgens de door hen overgelegde en op externe bronnen gebaseerde cijfers op de aldus afgebakende markten blijven beneden de 5%. Hetzelfde geldt als binnen deze markten zou worden onderscheiden naar bezorging. Gelet op deze marktaandelen is er geen reden om aan te nemen dat op de aldus afgebakende markten een economische machtspositie zou kunnen ontstaan of worden versterkt. Detailhandel 20. De detailhandelsmarkt voor dagelijkse consumptiegoederen had in Nederland in 1997 een totale waarde van circa 65 miljard gulden[9]. Het gezamenlijke marktaandeel van partijen op deze markt is bij deze marktomvang ver beneden 5%. [9] CBS/CBL, 1998, Bestedingen aan het supermarktassortiment in Partijen schatten de Nederlandse gemaksbranche in enge zin (d.w.z. het merendeel van de tabaksdetailhandel en pompstations-met-shop) op circa 5 miljard gulden. Het gezamenlijke marktaandeel op dit gebied bedraagt volgens opgave van partijen bij deze marktomvang circa 5%. Voorts geven zij aan dat de landelijke omzet van de tabaksdetailhandel circa 3 miljard gulden bedraagt. Het aandeel van RSG bedraagt bij deze marktomvang circa 3%, terwijl Sligro op dit gebied niet actief is. Gelet op deze marktaandelen, is er geen reden om aan te nemen dat op het gebied van de gemaksbranche en/of de tabaksdetailhandel door de voorgenomen concentratie een economische machtspositie zou kunnen ontstaan of worden versterkt. 22. Indien wordt uitgegaan van regionale of lokale markten, kan worden vastgesteld dat door het verschil in regionale spreiding van partijen er in die regio's waarin het regionale marktaandeel van n van partijen groter is dan het marktaandeel op landelijk niveau niet of nauwelijks sprake is van overlap met de andere partij. Op basis daarvan kan worden vastgesteld dat door de voorgenomen concentratie in geen enkele regio een economische machtspositie zou kunnen ontstaan of worden versterkt. Inkoop

6 23. Sligro koopt sinds 1 januari 1999 voor de winkelformules die zij belevert in via Superunie. Het marktaandeel van Superunie per 1 januari 1999 wordt na de toetreding van Sligro en de uittreding van De Boer Unigro geschat op circa 18%.[10] Andere grote inkooporganisaties zijn: Ahold/Schuitema en Laurus. Door de voorgenomen concentratie zal het marktaandeel van Superunie verwaarloosbaar toenemen. Gelet op het voorgaande is er geen reden om aan te nemen dat op het gebied van inkoop door de voorgenomen concentratie een economische machtspositie ontstaat of wordt versterkt die tot gevolg heeft dat de mededinging op significante wijze wordt versterkt. [10] Elsevier Bedrijfsinformatie, Retailplanner '99-I. 24. Gelet op het bovenstaande bestaat er geen reden om aan te nemen dat de voorgenomen concentratie leidt tot het ontstaan of versterken van een economische machtspositie die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. VI. CONCLUSIE 25. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 26. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.