Samenvatting Vervoerplannen 2017

Transcriptie

1

2

3

4 Samenvatting Vervoerplannen 2017 Versie 23 gemeenten, ACVa, METROCOV, PZH, Arriva 7 april 19 mei 2016 Datum: 4 april

5 Inhoudsopgave Samenvatting Vervoerplan Inleiding Financiën Besluitvormingsprocedure Samenvatting algemeen Samenvatting Vervoerplannen per vervoerder HTM HTMbuzz Veolia RET Metro Tram Bus Connexxion Voorne-Putten Rozenburg Connexxion Park Shuttle... 9 Bijlagen Vervoerplan 2017 HTM HTMbuzz Veolia RET (Metro, Tram, Bus) Connexxion (Voorne-Putten, Rozenburg, Park Shuttle) 2

6 1. Inleiding Inliggend treft u de Vervoerplannen 2017 van de vervoerders van de Vervoersautoriteit MRDH. Voor de Vervoersautoriteit MRDH geldt voor alle concessies de bepalingen, zoals opgenomen in het Programma van eisen (c.q. het bestek) van de desbetreffende concessie uit het verleden. De gevolgen zijn, dat de indeling (inhoud) van de Vervoerplannen onderling kunnen verschillen. Per vervoerder is in deze samenvatting opgenomen de belangrijkste wijzigingen van de dienstregeling Voor een gedetailleerde beschrijving van alle wijzigingen wordt verwezen naar de afzonderlijke vervoerplannen van HTM, HTMbuzz, Veolia, RET en Connexxion. 2. Financiën Er worden geen bezuinigingen voor de dienstregeling 2017 voorgesteld. In elke concessie zijn wijzigingen mogelijk, maar blijft per concessie het aantal dienstregelinguren cq dienstregelingkilometers voor de railconcessies gelijk. 3. Besluitvormingsprocedure De Bestuurscommissie Va heeft de besluitvormingsprocedure Vervoerplannen 2017 vastgesteld op 16 oktober De planning van de Vervoerplannen 2017 ziet er als volgt uit: Aan de vervoerders HTM, HTMbuzz, Veolia, RET (Metro, Tram, Bus, Fast Ferry), Connexxion Voorne-Putten Rozenburg, Park Shuttle is opdracht gegeven om vervoerplannen op te stellen. Het Presidium Va zal de vervoerplannen bespreken op 30 maart Op 7 april 2016 zullen de vervoerplannen ter consultering naar alle 23 MRDH regiogemeenten, METROCOV, AC Va, provincie Zuid-Holland en Arriva verstuurd worden. De periode waarin een advies aan de Vervoersautoriteit MRDH tot stand moet komen duurt 6 weken. In deze periode kunnen de vervoerplannen op verzoek worden toegelicht per mail of telefoon. De procedure en de vervoerplannen zullen ook bekend worden gemaakt via de MRDH website vanaf 7 april De Vervoersautoriteit MRDH en vervoerders verwachten het officiële schriftelijke advies uiterlijk 19 mei De Vervoersautoriteit MRDH en vervoerders stellen er prijs op dat ambtelijke conceptadviezen al in een eerder stadium gedeeld worden. Na 19 mei 2016 worden de adviezen verwerkt in de Nota van Beantwoording. Eventuele wijzigingen van onderdelen van de vervoerplannen 2017 worden benoemd in de Nota van Beantwoording. Het Presidium Va zal de vervoerplannen en de Nota van Beantwoording bespreken op 8 juni In het Ambtelijk Overleg Va van 20 juni as worden de vervoerplannen 2017 en de Nota van Beantwoording besproken. De Bestuurscommissie Va stelt de vervoerplannen 2017 en de Nota van Beantwoording vast op 6 juli De dienstregeling 2017 gaat in principe op 11 december 2016 in. Activiteiten/input/proces Overleg datum of proces Overleg Ontwerp Vervoerplannen 30 maart 2016 Presidium Va Vrijgeven Ontwerp Vervoerplannen voor Periode inspraak: 7 april 19 mei 2016 inspraak 23 gemeenten, AC Va, METROCOV, provincie Zuid-Holland, Arriva Ontwerp Vervoerplannen en 8 juni 2016 Presidium Va Nota van Beantwoording Ontwerp Vervoerplannen en 20 juni 2016 Ambtelijk Overleg Va Nota van Beantwoording Vaststellen Vervoerplannen en Nota van Beantwoording 6 juli 2016 Bestuurscommissie Va Figuur 1. Procedure Vervoerplannen

7 4. Samenvatting algemeen Voor de dienstregeling 2017 worden geen bezuinigingen voorgesteld. In elke concessie zijn wijzigingen mogelijk, maar blijft het aantal dienstregelinguren gelijk. Te denken valt o.a. aan wijzigingen om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen, meer/minder rijtijden, betere aansluitingen op knooppunten, gebruikmaken van nieuwe infrastructuur. Tevens is sprake bij een aantal gemeenten in het MRDH gebied van grote werkzaamheden aan de infrastructuur, welke leiden tot langdurige omleidingen. In het MRDH gebied rijden grensoverschrijdende lijnen, die vallen onder de verantwoordelijkheid van de provincie Zuid-Holland en gereden worden door Arriva. De provincie heeft de wijzigingen dienstregeling 2017 op het moment van schrijven nog niet bekend gemaakt. Mochten er wijzigingen optreden dan treden we in overleg met de provincie. De jaardienstregeling 2017 loopt van zondag 11 december 2016 t/m zaterdag 9 december Samenvatting Vervoerplannen per vervoerder In het MRDH gebied rijden de vervoerders HTM, HTMbuzz, Veolia, RET en Connexxion. In dit hoofdstuk vindt u per vervoerder de belangrijkste wijzigingen. Voor een gedetailleerde beschrijving van alle wijzigingen wordt verwezen naar de bijlagen, de Vervoerplannen 2017 per vervoerder. 5.1 HTM In 2017 start de nieuwe railconcessie HTM blijft de concessiehouder van de concessie Rail Haaglanden. De concessie HTM Rail omvat 12 tramlijnen, die in het gebied Den Haag, Delft, Leidschendam-Voorburg, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Westland en Zoetermeer rijden. Werkzaamheden, omleidingen en buitendienststellingen In het Centrum van Den Haag en in Delft wordt ook in 2017 op diverse locaties op, langs onder en boven het tramspoor gewerkt. In Den Haag betreft het de herinrichting van het Stationsplein voor station HS (diverse tramlijnen) en de herinrichting van de Rijswijkseweg (project Stadselaan; lijn 15). In Delft wordt nog gewerkt aan de Spoorzone, zowel op de Westlandseweg (lijn 1 naar middenligging) als op de Westvest (aanleg tailtrack Westvest). Langs heel lijn 1 zijn werken in voorbereiding en/of uitvoering ten gunste van de komst van de nieuwe tram op deze route. Instroom Nieuwe Stadstram (Avenio) Aanvang dienstregeling 2017 rijden er Avenio s op de lijnen 2, 9, 11, 15 en 17 Zuid. Intussen wordt verder gewerkt aan de voorbereiding van de aanpassing van de route van tramlijn 1. Doorzicht naar 2018: uiteindelijk is het de bedoeling om de Avenio s van tramlijn 2 op tramlijn 1 in te zetten; tramlijn 2 wordt in die situatie weer bediend met de voertuigen van RandstadRail. Voorstellen lijnvoering Tram Het aantal voorstellen van HTM is beperkt tot een voorstel voor het wijzigen van de routes van de tramlijnen 15, 16 en 17 nadat de lijndelen van lijn 15 en lijn 17 Zuid geschikt zijn voor gebruik door de Avenio. Feitelijk betreft het voorstel een aanpassing van de lijnvoering op een eerder ingediend voorstel bedoeld voor de jaardienst HTM voorziet dat de verlenging van tramlijn 19 naar het keerpunt Westvest nabij station Delft niet voor dienstregeling 2018 in gebruik wordt genomen. Mocht de keervoorziening eerder opgeleverd worden dan gaat MRDH ervan uit dat de verlenging nog in het najaar van 2017 plaatsvindt. De dienstregeling 2017 is nagenoeg gelijk aan die van de jaardienst

8 5.2 HTMbuzz De dienstregeling voor 2017 bestaat evenals in 2016 uit een jaardienst en een zomerdienst. Daarnaast wordt er een aangepaste dienstregeling gereden in schoolvakanties en op feestdagen. Ten opzichte van de dienstregeling 2016 stelt HTMbuzz een aantal aanpassingen voor om het aanbod beter op de reizigersbehoefte af te stemmen. Lijn 21: kent een piekdrukte tussen 14:00 en 14:30 uur. Daarom wordt voorgesteld om 2 extra ritten in te zetten in deze periode. Deze ritten worden flexibel ingezet, zodat eventuele verschuivingen in schooltijden opgevangen kunnen worden. Lijn 22: begint tot op heden haar dienst rond 6:00 uur. Deze rit is erg druk tussen Den Haag Centraal en Bronovo. De dienst zal daarom vroeger starten. Daarnaast is de dienst van bus 22 in de middag te verbeteren door de spitsritten van Duinzigt naar Centraal Station een uur naar voren te schuiven aangezien tussen 15:00 en 16:00 uur de bussen vol zijn, terwijl de laatste ritten in de spits, tussen 17:00 en 18:00 uur al een stuk rustiger zijn. Lijn 23: rijdt op dit moment als enige lijn na 20:00 uur nog structureel een kwartierdienst. Deze ritten zijn zeer rustig. Om extra inzet op drukke lijnen/momenten mogelijk te maken, zal tussen 20:00 en 22:00 een halfuurdienst worden ingezet. In de zomerdienst zal bus 23 wel tot 22:00 uur doorrijden in een frequentie van 4x per uur, omdat deze lijn in beide richtingen aan het strand vertrekt. Daarnaast rijdt bus 23 in de jaardienst tussen 9:00 en 12:00 uur een frequentie van 6x per uur. Aangezien de bezettingen in deze periode zeer laag zijn, wordt de frequentie teruggebracht naar 4x per uur. De vrijgekomen DRU s worden ingezet op andere lijnen en tijdstippen zodat pieken kunnen worden opgevangen. Lijn 24: wordt in de ochtendspits driemaal verlengd naar de Internationale School, Westduin omdat deze ritten relatief druk zijn. Aangezien de laatste rit het drukste is, zal de opvolgende rit doorrijden naar Westduin. De frequentie in de middagspits wordt verhoogd van 8x per uur naar 10x per uur omdat de middagspits druk is. Lijn 28: wordt enkel ingezet in de spitsen om s ochtends reizigers van Den Haag Centraal naar Binckhorst Station Voorburg te brengen en in de middag andersom. De bussen die rijden in de tegenspitsrichting blijken vrijwel leeg te zijn. Daarom wordt er in 2017 in plaats van heen en weer, een rondje in één richting gereden. In de ochtend van Centraal Station via Binckhorst naar Station Voorburg en vervolgens door via Station Laan van NOI terug naar het Centraal Station. In de middagspits rijdt bus 28 dit rondje de andere richting op. Op deze manier wordt bus 23 voor een deel versterkt en wordt een rechtstreekse verbinding met Centraal Station gecreëerd voor de bushaltes tussen Voorburg Station en Station Laan van NOI. De rijtijd zal iets toenemen. Daarnaast zal de busdienst in de ochtend iets later worden opgestart en iets langer doorrijden aangezien de laatste rit om 9:00 uur relatief druk is en de eerste rit nog weinig reizigers vervoert. Daarnaast worden de rijtijden en rijtijdverdeling op basis van de realisatie in 2016 bijgesteld aan de praktijk. Hoewel deze op dit moment nog niet bekend zijn, mag verondersteld worden dat deze van geringe omvang zijn. De rijtijdmutant die hieruit volgt wordt binnen de kaders van dit vervoerplan op ritniveau verwerkt in de dienstregeling. Tot slot zal in de dienstregeling rekening worden gehouden met een aantal grote overstapstromen. Deze stromen zullen beter gefaciliteerd worden door de diensten op elkaar af te stemmen. 5

9 5.3 Veolia De concessie Veolia omvat 33 buslijnen, die in het gebied Den Haag, Rijswijk, Leidschendam- Voorburg, Wassenaar, Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp, Delft, Midden-Delfland en Westland rijden. De Vervoersautoriteit MRDH bespreekt thans met Veolia de verlenging van de huidige concessie (loopt af op 26 augustus 2017). In dit vervoerplan zijn nog niet de gevolgen van de lijnvoering als gevolg van de metro-exploitatie Hoekse Lijn verwerkt voor Hoek van Holland, Westland, Midden-Delfland, Maassluis. Deze wijzigingen met vermoedelijke ingangsdatum september 2017 zullen in een later stadium gereed zijn en aan u worden voorgelegd eind Voor de dienstregeling 2017 worden een aantal wijzigingen in het lijnennetwerk voorgesteld betreffende de lijnen 33, 37, 62, 69 in Delft. Lijn 62 is de zwakste lijn van de concessie. Route lijn 62 is station Delft Buitenhof - Tanthof West Tanthof Oost Voorhof. Tussen Tanthof en Voorhof is het aantal instappers marginaal. Voorgesteld wordt om het traject Tanthof Oost Voorhof op te heffen en de frequentie tussen station Delft en Tanthof West te verhogen naar een halfuurdienst. Bewoners van Tanthof Oost en Voorhof kunnen altijd nog gebruik maken van de lijnen 60 en 64. Voor lijn 33 wordt de route in Delft Westlandhof met de route van lijn 62 gewisseld. Hierdoor zal Westlandhof dagelijks de hele dag een keer per uur worden bediend. Een rit van lijn 37 vervalt. De vrijkomende uren worden ingezet voor extra ritten lijn RET Algemeen Voor Fast Ferry zijn geen wijzigingen in de dienstregeling 2017 ten opzichte van de huidige dienstregeling. De vervoerplannen bevatten steeds een korte terugblik op 2015, met informatie over het gebruik van het openbaar vervoer en, waar van toepassing, een evaluatie van in het verleden doorgevoerde wijzigingen. Vervolgens worden wijzigingsvoorstellen voor de dienstregeling 2017 genoemd. Deze wijzigingsvoorstellen zijn gebaseerd op ontwikkelingen in de regio, veranderingen in reizigersaantallen en specifieke analyses van lijnen. Bij het vaststellen van de dienstregeling worden in het algemeen de volgende uitgangsprincipes gehanteerd: versterken van veelgebruikte lijnen, kritisch kijken naar lijnen of haltes met weinig instappers, kansen zoeken voor nieuwe verbindingen of aansluitingen, maar ook: niet te veel of vaak wijzigingen doorvoeren om zo het openbaar vervoer voor reizigers begrijpelijk te houden. Per saldo is het aantal wijzigingen voor 2017 beperkt. Overigens zijn kleine veranderingen in vertrektijden ook buiten het vervoerplan om mogelijk. Volgens planning wordt per 1 september 2017 metrolijn B verlengd van Schiedam via Vlaardingen en Maassluis naar Hoek van Holland. Op dat moment zal de dienstregeling wijzigen. Vanzelfsprekend komt daar een nieuw vervoerplan van de RET van, die de gebruikelijke procedure zal doorlopen. 6

10 5.4.1 Metro Extra ritten RandstadRail Vanaf de start maakt metro lijn E ( RandstadRail ) een sterke groei door. Als gevolg hiervan biedt de tien minuten frequentie in de ochtendspits richting Rotterdam niet meer voldoende capaciteit. RET werkt, samen met MRDH en gemeente Pijnacker-Nootdorp, aan oplossingen om de capaciteit op dit traject uit te breiden. Vooruitlopend op een toekomstvaste oplossing, worden in 2016 extra ritten uitgevoerd tussen Leidschenveen en Slinge in het drukste halfuur van de ochtendspits. De eerste rit is in februari 2016 gaan rijden. In de maanden erna zal het aantal ritten worden uitgebreid tot drie extra ritten, zodra hiervoor de voertuigen beschikbaar zijn. De extra ritten vertrekken tussen 7.30 en 8.00 uur vanaf Leidschenveen richting Rotterdam, waardoor voor de reiziger in het drukste halfuur een vijf-minutendienst wordt geboden. Uitvoering van deze ritten wordt in 2017 voortgezet Tram Voor 2017 wordt voorgesteld om de dienstregeling niet ingrijpend te wijzigen. Aanpassing routes over Hofplein Het Hofplein is een druk verkeersknooppunt, zowel voor het autoverkeer als voor de tram. Met uitzondering van lijn 2 en lijn 20, passeren alle tramlijnen het Hofplein. Trams moeten vaak lang wachten op groen, waardoor vertragingen ontstaan op het vervolg van de route. MRDH, gemeente Rotterdam en RET hebben gezamenlijk onderzocht of de doorstroming hier verbeterd kon worden. Daarbij is gebleken dat een andere routering van de tram over het plein tot verbeteringen voor de tram en voor het autoverkeer kan leiden. De andere routering houdt in dat tramlijn 21, 23 en 24 komende vanaf de Coolsingel, niet langer direct linksaf slaan naar het Weena, maar via de rotonde rijden, deze voor driekwart volgen, dan afslaan naar het Weena en verder de oude route richting Rotterdam Centraal. De haltes Stadhuis en Weena blijven bediend. Wel zullen lijn 21, 23 en 24 bij de halte Stadhuis halteren aan het rechter halteperron. Na afronding van de spoorwerkzaamheden aan het Hofplein, wordt deze wijziging aan het einde van de zomer 2016 tussentijds ingevoerd. Vervallen halte Kastanjeplein (lijn 25) In 2015 heeft MRDH opdracht gegeven om het traject van lijn 25 in Schiebroek toegankelijk te maken, d.w.z. verhoogde haltes aan te leggen. Het ging om alle haltes van tramlijn 25 in Schiebroek, met uitzondering van de haltes Donkersingel en Meidoornsingel (in plaats van deze twee haltes is er één nieuwe halte bij de Teldersweg gerealiseerd) en de halte Kastanjeplein. Deze halte wordt opgeheven omdat het de minst gebruikte tramhalte is in Schiebroek, met relatief korte afstand tot vorige en volgende halte van ca 300 meter. De halte zal vervallen met ingang van de jaardienstregeling Reizigers kunnen gebruik maken van de nabijgelegen tramhaltes of van buslijn 174, die een halte op het Kastanjeplein houdt. Haltes lijn 7 Burgemeester Oudlaan Tot april 2017 vinden werkzaamheden plaats aan het traject van tramlijn 7 in Kralingen. Daarbij worden in opdracht van MRDH onder andere toegankelijke haltes aangelegd, en er vinden veranderingen plaats aan de haltes op de Burgemeester Oudlaan. Er komt op dit traject van lijn 7 een nieuwe, toegankelijke halte Erasmus Universiteit net voor de keerlus. Deze halte ligt gunstig ten opzichte van de hoofdingang van het universiteitsterrein. Daarnaast blijft het mogelijk om in de keerlus op de tram te stappen. Om de halte-afstand op de Burgemeester Oudlaan niet te kort te laten worden, zal de halte Groene Wetering na de werkzaamheden niet opnieuw worden aangelegd en als gevolg hiervan voor lijn 7 vervallen. Reizigers kunnen gebruik maken van de nieuwe halte Erasmus Universiteit of van de bestaande halte s Gravenwetering. 7

11 5.4.3 Bus Gebied Albrandswaard Barendrecht Bernisse Capelle ad IJssel Delft Krimpen ad IJssel Lansingerland Maassluis Nissewaard Pijnacker Nootdorp Ridderkerk Schiedam Vlaardingen Zoetermeer Voorgestelde wijziging Lijn 79 extra rit ochtendspits, inzet taxibus weekend Lijn 184 route naar station i.p.v. Vrouwenpolder Lijn 183 route via Vrouwenpolder i.p.v. Vaanpark Lijn 283 route via Vaanpark i.p.v. Vrouwenpolder Mogelijk toekomstige route aanpassing lijn 187, 188 BOB lijn 18 route via Heenvliet en Geervliet Lijn 95 vervalt, introductie OV in vorm maatwerk BOB lijn 8 via Spijkenisse Hoogwerf Lijn 144 verlenging avondrit tot Drievliet Gebieden Rotterdam: Centrum Charlois Delfshaven Feijenoord Havens, Hoogvliet, Heijplaat Hillegersberg-Schiebroek IJsselmonde Kralingen-Crooswijk Noord Overschie Lijn 44 vaker tussen Zuidplein en Dijkzigt in de ochtendspits, omleiding Maastunnel Lijn 77 op zaterdagmiddag hogere frequentie Lijn 70 extra ritten en hogere frequentie in vakantiedienstregeling Lijn 72 route via Slinge Lijn 74 route via Waalhaven Oostzijde en extra ritten BOB lijn 11 extra ritten Zuidplein Rotterdam Centraal Lijn 44 vaker tussen Zuidplein en Dijkzigt in de ochtendspits, omleiding Maastunnel Lijn 77 op zaterdagmiddag hogere frequentie Lijn 70 extra ritten en hogere frequentie in vakantiedienstregeling BOB lijn 11 extra ritten Zuidplein Rotterdam Centraal Lijn 72 route via Slinge Lijn 74 route via Waalhaven Oostzijde en extra ritten Lijn 80 route via Boomgaardshoek en (avond) Meeuwenplaat Lijn 70, 84, 183 routewijziging omgeving Spinozaweg Lijn 33 meer inzet bij drukte, minder op rustige 8

12 Gebied Pernis Prins Alexander Rozenburg Spaanse Polder Voorgestelde wijziging momenten Lijn 36 hogere frequentie vakantiedienstregeling Lijn 95 vervalt, introductie OV in vorm maatwerk 5.5 Connexxion Voorne-Putten Rozenburg De reizigersaantallen op Voorne-Putten zijn stabiel en ook de ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied geven geen aanleiding tot grootschalige wijzigingen. De frequentie en bedieningsperiodes van de verschillende lijnen zullen geen verandering ondergaan. Kleine aanpassingen op ritniveau, aanpassingen in de rijtijden en overstaptijden zullen op beperkte schaal wel plaats vinden. Het aantal dienstregelinguren blijft gelijk aan dat in Buslijn 104 die sinds december 2016 vanuit de concessie Hoeksche Waard / Goeree-Overflakkee in de spitsperiode is verlengd van Hellevoetsluis naar Spijkenisse zal blijven rijden, zodat reizigers zonder overstappen vanaf Goeree-Overflakkee rechtstreeks reizen naar Spijkenisse kunnen reizen. Het deel op lijn 104 tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse rijdt onder de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het deel tussen Renesse en Hellevoetsluis blijft rijden onder bevoegdheid van de provincie Zuid-Holland. Als gevolg van gewijzigde treintijden, zullen op knooppunt Renesse Transferium de tijden wijzigen om de aansluiting tussen Zeeland en Zuid-Holland te blijven bieden. Door de wijziging van de aansluiting bij Renesse Transferium wijzigen ook de tijden van buslijn 104. Doordat deze buslijn ook op Voorne-Putten rijdt zullen de vertrektijden van de hiermee afgestemde buslijnen 111 en 101 op Voorne-Putten ook wijzigen. Tot slot blijft Connexxion overleg met de RET voeren om de aansluiting tussen bus en metro bij Spijkenisse Metro Centrum zo goed mogelijk te faciliteren. Met name de aansluitingen in de vroege ochtend en in de avonduren zijn, gezien de lagere frequentie van zowel bus als metro, belangrijk. De rijtijden en rijtijdverdeling op diverse lijnen zullen aan de hand van de data / uitkomsten van het voertuigvolgsysteem, indien nodig, gecorrigeerd worden. De vertrektijden vanaf de halte zal hierdoor voor reizigers kunnen wijzigen. Op het moment van opstellen van dit vervoerplan is nog niet bekend op welke lijnen en op welke momenten de rijtijden gecorrigeerd zullen worden. 5.6 Connexxion Park Shuttle De huidige concessie Parkshuttle heeft een looptijd tot december Momenteel vinden er gesprekken plaats tussen Connexxion en de Vervoersautoriteit MRDH over een verlenging van de concessie Parkshuttle. Bij een verlenging gebaseerd op voortzetting van de huidige concessievoorwaarden, zullen de dienstregeling en bedieningstijden van de Parkshuttle in 2017 ongewijzigd blijven. De Parkshuttle rijdt op werkdagen tussen en uur. In de spitsperiode wordt gereden met een interval van maximaal drie minuten en in de dalperiode met een interval van maximaal zeven minuten. Bovenstaande voorstellen zijn onder voorbehoud van een verlenging gebaseerd op voortzetting van de huidige concessievoorwaarden. 9

13 Voorstellen Vervoerplan Rail 2017

14 Voorstellen Vervoerplan Rail 2017 HTM Reizigers februari 2016

15 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Inbesteding contract Huidige procedure Wijzigingen na indienen bieding 5 3. HTM voorstellen Opgaven Instroom Avenio Routevoering T15, T16 en T17 in het centrum van Den Haag Overzicht vakanties en feestdagen Frequentietabellen Frequentietabellen jaardienstregeling Frequentietabellen zomerdienstregeling

16 Hoofdstuk 1: Inleiding MRDH en HTM werken gezamenlijk aan de toekomst van het openbaar vervoer in de Haagse regio. Op dit moment loopt de procedure om een contract voor de komende tien jaar af te sluiten, waarin de kwantiteit en kwaliteit van het openbaar vervoer verder wordt ontwikkeld. Deze lopende procedure maakt dit Vervoerplan een bijzonder plan. HTM dient met dit plan wijzigingsvoorstellen in voor een dienstregelingsjaar dat buiten het huidige contract valt. Om de ontwikkeling van het openbaar vervoer voor reizigers te garanderen, is in samenspraak met MRDH besloten een Vervoerplan op te stellen met wijzigingsvoorstellen voor Ook in 2017 streeft HTM naar een openbaar vervoerproduct dat naadloos aansluit bij de wensen van onze reizigers. Een reis met HTM is een veilige, betrouwbare, snelle en comfortabele reis. In dit Vervoerplan staat de kern van ons product centraal, namelijk de routes en frequenties van al onze RandstadRail en tramlijnen. De beloften die HTM in het Vervoerplan maakt is enerzijds richting onze reizigers. Anderzijds is dit Vervoerplan ook de onderlegger voor de contractafspraken die HTM met MRDH als opdrachtgever van het regionale openbaar vervoer maakt. In tegenstelling tot de voorgaande jaren drukt MRDH de kwantiteiten van het openbaar vervoer uit in dienstregelingkilometers in plaats van dienstregelinguren. In 2017 vraagt MRDH HTM 13,05 mln dienstregelingkilometers aan te bieden, dit komt overeen met dienstregelinguren. Dit betekent dat HTM in ,15 mln extra dienstregelingkilometers of 7000 extra dienstregelinguren rijdt ten opzichte van het dienstregelingsjaar HTM stelt voor deze extra kilometers in te zetten bij de wijziging van de routes van de tramlijnen 16 en 17 in het centrum van Den Haag als gevolg van de instroom van de Avenio en na het beschikbaar komen van het tracé langs het Korte Voorhout. Het jaar 2017 staat naast de start van het nieuwe contract ook in het teken van de laatste aanpassingen als gevolg van het Netwerk RandstadRail (NRR) programma. In 2017 zijn er buitendienststellingen gepland bij Station Hollands Spoor en rond de Stadselaan. Deze werkzaamheden hebben gevolgen voor reizigers, omdat de geplande dienstregeling niet uitgevoerd kan worden. HTM werkt nauw samen met MRDH en de wegbeheerders om de mogelijke hinder voor onze reizigers te minimaliseren. De samenhang tussen dit Vervoerplan en de procedure van het nieuwe contract komt in hoofdstuk 2 aan de orde. Dit is van belang om ook in 2017 binnen de nieuwe procedures het beste vervoerproduct te kunnen bieden. De concrete wijzigingsvoorstellen van HTM die in de inspraakprocedure worden gebracht staan beschreven in hoofdstuk 3. Tenslotte komen de frequentieoverzichten van de concept jaardienstregeling en de concept zomerdienstregeling in hoofdstuk 4 aan de orde. 4

17 Hoofdstuk 2: Inbesteding concessie Huidige procedure Bij het opstellen van dit plan met voorstellen voor het HTM Vervoerplan 2017 loopt tevens een inbestedingsprocedure, beide procedures lopen niet parallel. Het huidige contract van HTM eindigt in Er is nog geen overstemming over een nieuw contract voor de periode , waardoor er formeel gezien (nog) geen rechtsverhouding tussen MRDH en HTM bestaat. In het Programma van Eisen voor de concessie is evenals in de huidige concessie opgenomen dat de concessiehouder jaarlijks een Vervoerplan moet opstellen, maar de concessie is nog voorwerp van onderhandeling tussen MRDH en HTM. Wij kunnen ons Vervoerplan 2017 nog niet baseren op de inhoud van de nieuwe Concessie, omdat het door ons voorgestelde Vervoerplan niet los gezien kan worden van onze Bieding. Wij dienen nu een voorlopig plan in omdat u ons hebt gevraagd in verband met de inspraakprocedure toch een Vervoerplan 2017 in te dienen. Samen met MRDH is HTM van mening dat de kwaliteit voor onze reizigers voorop staat. Dit betekent dat HTM de al geplande en deels openbare wijzigingen in dit Vervoerplan zal indienen. Hiermee kunnen verbeteringen voor reizigers al in 2017 worden doorgevoerd. 2.2 Wijzigingen na indienen bieding Voor dit voorlopig Vervoerplan gaan wij uit van de voorwaarden van de Concessie Zodra de nieuwe Concessie is overeengekomen tussen MRDH en HTM en het duidelijk is wat de gevolgen van die afspraken zijn voor ons voorlopige Vervoerplan 2017 behouden wij ons het recht voor, om in lijn met onze Bieding, een definitief Vervoerplan in te dienen met daarbij een overzicht van de wijzigingen ten opzichte van dit Voorlopig Vervoerplan We gaan er vanuit dat in lijn met de overeenkomst op de Bieding het definitief Vervoerplan daarmee dan tevens is goedgekeurd. 5

18 Hoofdstuk 3: HTM voorstellen Opgaven 2017 Het Vervoerplan 2017 staat deels, net als de Vervoerplannen 2015 en 2016, in het teken van het programma Netwerk RandstadRail. Het belangrijkste deel van dit programma is voor 2017 afgerond, echter ook voor 2017 staan er nog enkele grote werkzaamheden gepland. De belangrijkste hierin is de ombouw van Station Hollands Spoor. Dagelijks gebruiken vele forensen dit knooppunt als toegangspoort naar Den Haag. Tijdens de werkzaamheden wordt het voorplein van het station aangepast. Er worden ruime, toegankelijke haltes gecreëerd om de doorstroming en de veiligheid te verbeteren. Om dit te kunnen realiseren zullen de tramlijnen 1, 9, 11, 12, 16 en 17 worden omgeleid. De ombouw van de Stadselaan is een tweede grootschalig project waar het tramverkeer hinder van ondervindt. Gedurende de zomerperiode is er geen tramverkeer mogelijk op dit trajectdeel van tramlijn 15. In Delft wordt eind 2017 de keervoorziening bij Delft Station opgeleverd. T19 kan van de Nieuwe Plantage verlengd worden naar deze keervoorzieningen. Gezien het moment van oplevering van de keervoorziening, het aansluitende en noodzakelijke Test- en Proefbedrijf, en de startdatum van de dienstregeling 2018, verwacht HTM de keervoorziening effectief met de start jaardienst 2018 in de exploitatie te kunnen nemen. Om die reden is er nu geen wijzigingsvoorstel voor T19 in dit plan opgenomen. Met de nieuwe concessie introduceert MRDH de rekeneenheid dienstregelingkilometers. In 2016 produceert HTM 12,9 mln dienstregelingkilometers, dit komt overeen met dienstregelinguren. Voor 2017 vraagt MRDH een productieomvang van 13,05 mln dienstregelingkilometers ( dienstregelinguren). Dit vraagt om een uitbreiding van het voorzieningenniveau Geprognosticeerde DRU s Gerealiseerde DIRK s 12,9 mln 13,05 mln Tabel 1: Overzicht Dienstregelinguren 2016 en Instroom Avenio In 2016 zal de instroom van de Avenio verder uitgerold worden. Na tramlijn 2, rijdt in 2016 de Avenio ook op de tramlijnen 11, 15, 17 en (deels) 9. Hiermee is een belangrijk deel van het programma Netwerk RandstadRail uitgevoerd. Voor dit Vervoerplanjaar staat de volledige inzet op tramlijn 9 in de planning. De daadwerkelijk inzet is afhankelijk van het verdere verloop van alle ombouwwerkzaamheden in het kader van Netwerk RandstadRail. Over de verdere inzet en startdatum van de Avenio zijn de Metropoolregio en HTM in gesprek. 6

19 3.3 Routevoering T15, T16 en T17 in het centrum van Den Haag Zowel in de Vervoerplannen 2015 en 2016 heeft HTM aandacht besteed aan de routevoering van de tramlijnen 16 en 17 in het centrum van Den Haag na de instroom van de Avenio op tramlijn 17. Doordat het traject tussen Den Haag Centraal Station en het Statenkwartier van de huidige route van tramlijn 17 niet geschikt is voor de Avenio, zal tramlijn 16 dit deel van de route overnemen. In het Vervoerplan 2015 is hiervoor het volgende voorstel ingediend (zie figuur 1): Tramlijn 15 (met Avenio): Huidige route. Tramlijn 16 (met een GTL): Wateringen Leyweg Station Moerwijk Den Haag Station Hollands Spoor Weteringplein Den Haag Centraal Station Korte Voorhout Grote Kerk Zoutmanstraat Statenlaan Statenkwartier Tramlijn 17 (met een Avenio): Wateringen Station Rijswijk Plaspoelpolder Den Haag Station Hollands Spoor Den Haag centrum Korte Voorhout Den Haag Centraal Station Kalvermarkt/Stadhuis. Na grondige bestudering van de reizigersstromen blijkt dat dit voorstel voor veel reizigers negatieve effecten heeft. Reizigers vanuit de omgeving Moerwijk kunnen in dit voorstel niet langer rechtstreeks naar het centrum van Den Haag reizen. Reizigers van tramlijn 17 kunnen bij Den Haag Centraal Station slechts via de route Korte Voorhout naar Wateringen reizen. Dit kost deze reizigers een aanzienlijke extra reistijd. In het Vervoerplan 2016 is dit voorbehoud al gemaakt. Na uitvoerig overleg met MRDH stelt HTM voor de routevoering van de tramlijnen 16 en 17 in het Vervoerplanjaar 2017 anders te laten verlopen dan in het Vervoerplan 2015 is beschreven. Het pas in 2017 structureel wijzigen van de route van de tramlijnen 16 en 17 is mogelijk omdat tot die tijd door de grootschalige werkzaamheden in het centrum van Den Haag aan Spuibrug en aanleg parkeergarage Toernooiveld diverse omleidingen van kracht zijn. 7

20 Meppelweg Melis Stokelaan Oude Haagweg Eikelenburglaan Fruitweg Escamplaan Laan van Meerdervoort Erasmusweg Hobbemastraat Parallelweg Zuidwal Waldorpstraat Jan v.d. Heydenstraat Kalvermarkt Korte Voorhout Weteringkade Nootdorpse Landingslaan Gevers Deynootweg Mgr. van Steelaan Het Kleine Loo Laan van Leidschendam Heuvelweg 12 Duindorp 11 Scheveningen Haven Scheveningen Noorderstrand Goudenregenstraat Van Boetzelaerlaan Stadhouderslaan 16 Statenkwartier Scheveningseweg 9 Madurodam Nieuwe Parklaan Savornin Lohmanplein 3 Loosduinen Beeklaan Conradkade Waldeck Pyrmontkade Zoutmanstraat Parkstraat Koninginnegracht Centraal Station Kraaijenstein 2 4 Monstersestraat Monstersestraat Pr. Beatrixlaan Station Laan 4 De Uithof 6 Leyenburg Spui van NOI 2 19 Leidschendam Leidsenhage Station Hollands Spoor Rijswijkseplein Zieken Leidschendam Noord 6 Vrederust 9 Laan Wateringseveld Station Moerwijk Oudemansstraat Rijswijkseweg Station Laan van Wateringseveld Rijswijk Burgemeester Elsenlaan Haagweg Wateringen Nieuwe Plantage 19 Nootdorp 15 Station Ypenburg Buitenhofdreef Westvest Station Delft Delft Tanthof 1 Zoetermeer/ Driemanspolder 3 Centrum West Figuur 1: Aangepaste routes tramlijnen 15, 16 en 17 centrum Den Haag en Statenkwartier conform Vervoerplan Javalaan Voor 2017 stelt HTM de volgende routes voor (zie figuur 2): Tramlijn 15 (met Avenio): Nootdorp Hoornwijck Rijswijkseweg/HS Den Haag centrum Korte Voorhout Centraal Station Kalvermarkt/Stadhuis Tramlijn 16 (met een GTL): Wateringen Leyweg Station Moerwijk Den Haag Station Hollands Spoor Kalvermarkt/Stadhuis Den Haag Centraal Station Korte Voorhout Zoutmanstraat Statenlaan Statenkwartier 8

21 Meppelweg Melis Stokelaan Oude Haagweg Eikelenburglaan Fruitweg Escamplaan Laan van Meerdervoort Erasmusweg Hobbemastraat Parallelweg Zuidwal Waldorpstraat Jan v.d. Heydenstraat Kalvermarkt Korte Voorhout Weteringkade Nootdorpse Landingslaan Gevers Deynootweg Mgr. van Steelaan Het Kleine Loo Laan van Leidschendam Heuvelweg Tramlijn 17 (met een Avenio): Wateringen Station Rijswijk Plaspoelpolder Den Haag Station Hollands Spoor Weteringplein Den Haag Centraal Station Korte Voorhout Den Haag centrum Korte Voorhout Den Haag Centraal Station 12 Duindorp 11 Scheveningen Haven Scheveningen Noorderstrand Goudenregenstraat Van Boetzelaerlaan Stadhouderslaan 16 Statenkwartier Scheveningseweg 9 Madurodam Nieuwe Parklaan Savornin Lohmanplein 3 Loosduinen Beeklaan Conradkade Waldeck Pyrmontkade Zoutmanstraat Parkstraat Koninginnegracht Centraal Station Kraaijenstein 2 4 Monstersestraat Monstersestraat Pr. Beatrixlaan Station Laan 2 4 van NOI De Uithof 6 Leyenburg Spui 2 19 Leidschendam Leidsenhage Station Hollands Spoor Rijswijkseplein Zieken Leidschendam Noord 6 Vrederust 9 Laan Wateringseveld Station Moerwijk Oudemansstraat Rijswijkseweg Station Laan van Wateringseveld Rijswijk Burgemeester Elsenlaan Haagweg Wateringen Nieuwe Plantage 19 Nootdorp 15 Station Ypenburg Buitenhofdreef Westvest Station Delft Delft Tanthof 1 Zoetermeer/ Driemanspolder 3 Centrum West 4 Javalaan Figuur 2: Voorstel aangepaste routes tramlijnen 15, 16 en 17 centrum Den Haag 9

22 In tabel 1 zijn de frequenties van tramlijn 15, 16 en 17 op werkdagen weergegeven. Traject Werkdag spits (p/u) Werkdag dal (p/u) Werkdag avond (p/u) T15: Nootdorp Centraal Station 6 ritten 6 ritten 4 ritten T16: Wateringen Statenkwartier 8 ritten 6 ritten 4 ritten T17: Wateringen Centraal Station 8 ritten 6 ritten 4 ritten Tabel 1: Overzicht frequenties per dagdeel op tramlijnen 15, 16 en 17 op werkdagen De dienstregelinguren- en voertuigeffecten, het aantal dienstregelinguren en het maximaal benodigd aantal voertuigen is in tabel 2 weergegeven. Onderwerp Effect maatregel Effect DRU s (t.o.v. jaardienst 2016) Effect DIRK s (t.o.v. jaardienst 2016) Effect op maximale voertuiginzet (t.o.v. huidig) +2 GTL +1 Avenio Tabel 2: Effecten maatregel aanpassen routevoering tramlijnen 15, 16 en 17 10

23 3.4 Overzicht vakanties en feestdagen 2017 In tabel 3 zijn de belangrijke vakantie en feestdagen weergegeven die een effect hebben op de reguliere dienstregeling of in de reizigersaantallen die gebruik maken van de raillijnen Startdatum Einddatum Jaardienstregeling 11 december december 2017 Zomerdienstregeling 1 juli augustus 2017 Nieuwjaarsdag 1 januari januari 2017 Voorjaarsvakantie 25 februari maart 2017 Goede vrijdag 14 april april 2017 Paasdagen 16 april april 2017 Koningsdag 27 april april 2017 Meivakantie 22 april april 2017 Hemelvaartsdag 25 mei mei 2017 Pinksterdagen 4 juni juni 2017 Zomervakantie (basisonderwijs) 8 juli augustus 2017 Herfstvakantie 14 oktober oktober 2017 Kerst (1e en 2e) 25 december december 2017 Kerstvakantie 23 december januari 2018 Oudejaarsavond 31 december december 2017 Tabel 3: Overzicht vakanties en feestdagen

24 Hoofdstuk 4: Overzicht kwantiteiten Frequentietabellen HTM voorstellen jaardienstregeling 2017 De frequentietabel van de jaardienstregeling 2017 is gelijk die tabel van Jaardienst 2017 Maandag t/m vrijdag Zaterdag Zondag Tram 1 Delft Tanthof - Scheveningen Tram 1 k Station HS - Scheveningen RR 2 Kraayenstein - Leidschendam RR 2 k Kraayenstein - Station Laan van NOI RR 3 Loosduinen - Centrum West 3 k De Sav. Lohm.pl. - Centraal Station RR 4 Javalaan - De Uithof 4 k Javalaan - Monstersestraat Tram 6 Leyenburg - Leidschendam Noord Tram 9 Vrederust - Scheveningen 9 k Vrederust - Madurodam Tram 11 Scheveningen - Station Hollands Spoor Tram 12 Duindorp - Station Hollands Spoor Tram 15 Nootdorp - Centraal Station Tram 16 Wateringen - Statenkwartier Tram 17 Wateringen - Centraal Station Tram 19 Leidschendam - Delft Noord ED ED ED = 8 ritten per uur = 6 ritten per uur = 5 ritten per uur = 4 ritten per uur = 2 ritten per uur 12

25 4.2 Frequentietabellen HTM voorstellen zomerdienstregeling 2017 De frequentietabel van de zomerdienstregeling 2017 is gelijk die tabel van Zomerdienst 2017 Tram 1 Delft Tanthof - Scheveningen RR 2 Kraayenstein - Leidschendam RR 3 Loosduinen - Centrum West 3 k De Sav. Lohm.pl. - Centraal Station RR 4 Javalaan - De Uithof 4 k Javalaan - Monstersestraat Tram 6 Leyenburg - Leidschendam Noord Tram 9 Vrederust - Scheveningen 9 k Centraal Station - Scheveningen Tram 11 Scheveningen - Station Hollands Spoor Tram 12 Duindorp - Station Hollands Spoor Tram 15 Nootdorp - Centraal Station Tram 16 Wateringen - Statenkwartier Tram 17 Wateringen - Centraal Station Tram 19 Leidschendam - Delft Noord 6 Maandag t/m vrijdag Zaterdag Zondag ED ED ED = 10 ritten per uur = 8 ritten per uur = 6 ritten per uur = 5 ritten per uur = 4 ritten per uur = 2 ritten per uur 13

26 Colofon Voorstellen Vervoerplan HTM 2017 Tekst en vormgeving: HTM Reizigers februari

27 HTMbuzz Vervoerplan 2017 Vervoerplan HTMbuzz 2017 Concessie openbaar vervoer bus Haaglanden-Stad Colofon Datum : 24 februari 2016 Versie : II 2016 HTMbuzz BV, Den Haag

28 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Inhoud Inleiding 3 Groei reizigersaantallen 4 HTMbuzz voorstellen Overzicht buslijnen dienstregeling Frequentietabellen 11 Bijlagen 14 2

29 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Inleiding HTMbuzz is sinds 9 december 2012 concessiehouder van het busvervoer Haaglanden Stad. HTMbuzz ziet busvervoer als integraal onderdeel van het totale openbaar vervoernetwerk in de regio Haaglanden. Reizigers staan centraal in onze dienstverlening. Een reis met HTMbuzz is een veilige, betrouwbare, snelle en comfortabele reis. Het vervoerproduct, dat bestaat uit de routes en frequenties, vormt de kern van ons aanbod aan reizigers. Het jaarlijkse Vervoerplan is de afspraak over de concrete invulling van ons aanbod. Voor 2017 stelt HTMbuzz een aantal wijzigingen voor in de routevoering en frequenties om beter aan te sluiten bij de reizigersbehoefte. De aanpassingen zijn zo ingestoken zodat de totale omvang aan dienstregelinguren op het niveau van 2016 gehandhaafd blijft. Kleine aanpassingen in ritten of tijdligging zijn mogelijk, maar zullen niet worden benoemd in dit vervoerplan. Ook tijdelijke afwijkingen van de dienstregeling als gevolg van omleidingen of werkzaamheden worden in dit vervoerplan niet beschreven. De frequentie-aanpassingen en routevoering wordt in hoofdstuk 2 nader beschreven. Ook wordt hier een overzicht gegeven van de verschillende buslijnen. In hoofdstuk 3 wordt de dienstregelingkalender voor 2017 benoemd. In hoofdstuk 4komen de frequentieoverzichten van de concept jaardienstregeling en zomerdienstregeling aan de orde. In de bijlagen staan de bezettingstabellen en de gevraagde frequentietabellen. 3

30 1 Het Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Groei reizigersaantallen De afgelopen jaren is het aantal reizigers bij HTMbuzz flink gestegen: in 2014 is een stijging van 4,6% behaald in het aantal vervoerde reizigers, in 2015 wederom een stijging van 3,5%. In twee jaar tijd is daarmee het aantal reizigers met ruim 8% gestegen 1. In meer detail is te zien dat vrijwel alle buslijnen een stijging hebben doorgemaakt. In 2015 laten vrijwel alle lijnen een stijging van ongeveer 5% zien. Bus 22 blijft gelijk, maar kende in 2014 nog wel een stijging; bus 18 heeft te maken met een daling. Op basis van deze cijfers en de bezettingen per traject zijn de voorstellen van dit vervoerplan gemaakt. aantal reizigers zoals te zien in de figuren is het aantal reizigersritten vanuit OV-chipkaartdata opgehoogd met 5% om te corrigeren voor papieren kaartverkoop, zwartrijden, uitval chipkaartapparatuur en dergelijken. 4

31 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 HTMbuzz voorstellen 2017 De dienstregeling HTMbuzz 2017 bestaat uit een jaardienst en een zomerdienst. Daarnaast wordt een aangepaste dienstregeling gereden in schoolvakanties en op feestdagen. Op werkdagen vertrekken de eerste ritten rond 6:00 uur vanaf de beginpunten. Op zaterdag is dat rond 7:00 uur en op zondag rond 8:00 uur. De laatste ritten vertrekken op alle dagen rond 24:00 uur vanaf de beginpunten, of komen rond die tijd door het centrum van de stad. In de basis rijden alle buslijnen in de jaardienst HTMbuzz 2017 overdag 4x per uur. Tijdens de ochtend- en avondspits wordt de frequentie op sommige lijnen verhoogd. In de avond na 20:00 uur wordt in de basis 2x per uur gereden (met als uitzondering lijn 25 die op de koopavond 4x per uur rijdt tot 22:00u). In de zomerdienst wordt de frequentie in de spits van een aantal lijnen verlaagd ten opzichte van de jaardienst. s Avonds rijden, gedurende de zomerdienst, de lijnen vertrekkend vanaf het strand (Kijkduin, Duindorp en Scheveningen) tot circa 22:00 uur door in een frequentie van 4x per uur. Bovendien rijden dan een aantal lijnen die het strand aandoen op zondag tussen circa 12:00 en 18:00 uur met een frequentie van 6x per uur. Ten opzichte van de dienstregeling 2016 stelt HTMbuzz een aantal aanpassingen voor om het aanbod beter op de reizigersbehoefte af te stemmen. Hierbij worden een aantal frequentie-aanpassingen benoemd en ook een beperkt aantal routewijzigingen. Mutaties Aan de hand van de huidige bus bezettingen is bekeken of het huidige aanbod past bij de reisbehoefte. In bijlage 1 staan de bezettingscijfers die de mutaties onderbouwen. Hieruit blijkt dat sommige bussen in te hoge of lage frequentie rijden om aan te sluiten bij de vraag. Gezien de forse reizigersgroei van de afgelopen jaren lijkt het aantal voertuigen en aantal DRU s niet meer te passen bij de vervoersvraag. MRDH heeft echter aangegeven geen extra middelen beschikbaar te hebben. Het vervoerplan 2017 bevat hierdoor dan ook alleen voorstellen om de beschikbare middelen zo optimaal mogelijk in te zetten. Bus en DRU neutrale mutaties Bus 21 kent een piekdrukte tussen 14:00 en 14:30 uur, met gemiddelde bezettingen van 50 reizigers per bus en regelmatig bezettingen boven de 60. Dit is zeer druk en daarom wordt voorgesteld om 2 extra ritten in te zetten in deze periode op deze lijn. Deze ritten worden flexibel ingezet, zodat eventuele verschuivingen in schooltijden ook opgevangen kunnen worden. Bus 22 begint haar dienst net als de andere lijnen rond 6:00 uur s ochtends. Voor de meeste lijnen is de eerste rit erg rustig. Bus 22 is in haar eerste rit erg druk tussen Centraal Station en Bronovo. Daarom wordt aangeraden om deze dienst vroeger te starten. Deze vroegere rit kan nieuwe reizigers trekken die nu niet met de bus gaan omdat deze nog niet rijdt. Daarnaast is de dienst van bus 22 in de middag te verbeteren door de spitsritten van Duinzigt naar Centraal Station een uur op te schuiven naar voren. In de bezettingscijfers is duidelijk te zien dat tussen 15:00 en 16:00 uur de bussen vol belast zijn, terwijl de laatste ritten in de spits, tussen 17:00 en 18:00 uur al een stuk rustiger worden. 5

32 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 23 is momenteel de enige lijn die structureel in de avonduren nog na 20:00 uur een kwartierdienst rijdt. Uit de bezettingscijfers blijkt dat deze bussen zeer rustig zijn. Om DRU s vrij te kunnen maken voor extra inzet op drukke lijnen/momenten en de avonddienst voor alle lijnen gelijk te trekken, stellen we voor om ook voor bus 23 tussen 20:00 en 22:00 een halfuurdienst in te zetten. In de zomerdienst zal bus 23 wel tot 22:00 uur doorrijden in een frequentie van 4x per uur, omdat deze lijn in beide richtingen aan het strand vertrekt. Daarnaast rijdt bus 23 in de jaardienst tussen 9:00 en 12:00 uur een frequentie van 6x per uur. De bus bezettingen in deze periode zijn zeer laag en daarom wordt ook hier voorgesteld om de frequentie omlaag te brengen. De vrijgekomen DRU s kunnen zeer goed worden ingezet op andere lijnen en tijdstippen zodat pieken kunnen worden opgevangen. Bus 24 wordt in de ochtendspits driemaal verlengd naar de Internationale School, Westduin. Deze ritten zijn relatief druk, waarbij de laatste rit het drukste is. Voorgesteld wordt daarom om ook de opvolgende rit door te laten rijden naar Westduin. Daarnaast is bus 24 erg druk in de spitsen. Omdat in de ochtendspits niet volgende voertuigen beschikbaar zijn voor een frequentieverhoging, wordt voorgesteld om de frequentie enkel in de middagspits te verhogen van 8x per uur naar 10x per uur. Bus 25 is ook zeer druk in de ochtendspits en avondspits. In de spitsen in door beperking in aantal voertuigen en DRU s helaas niet mogelijk om de frequentie te verhogen. Door het optimaal inzetten van de beschikbare voertuigen en DRU s is het mogelijk om de frequentie van de middag(spits) van 8x per uur door te trekken tot 20:00 uur. In de periode van 18:00 uur tot 20:00 uur heeft bus 25 nog redelijk hoge bezettingen. Bus 26 kort traject Voorburg Station Leyenburg rijdt nu in de avondspits van 16:00 tot 18:00 uur. Wij willen deze spitsperiode uit breiden naar 14:00 tot 18:00 uur, zodat de drukte in de namiddag kan worden opgevangen. Bus 28 wordt enkel ingezet in de spitsen om s ochtends reizigers van Centraal Station naar Binckhorst Station Voorburg te brengen en in de middag andersom. Uit de bezettingscijfers blijkt dat in de tegenspitsrichting de voertuigen vrijwel leeg zijn. Daarom wordt voorgesteld om, in plaats van heen en weer te rijden, een rondje in een richting te rijden: in de ochtend van Centraal Station via Binckhorst naar Station Voorburg en vervolgens door via Station Laan van NOI terug naar Centraal Station. In de middagspits rijdt bus 28 dan dit rondje de andere richting op. Op deze manier wordt bus 23 voor een deel versterkt en wordt een rechtstreekse verbinding met Centraal Station gecreëerd voor de bushaltes tussen Voorburg Station en Station Laan van NOI. Rijtijd is hierdoor iets langer en kan licht drukken op het aantal beschikbare bussen. Daarnaast zal de busdienst in de ochtend iets later worden opgestart zodat deze langer doorrijden. De laatste rit om 9:00 uur is namelijk relatief druk, terwijl de eerste rit nog weinig reizigers vervoert. Met een kleine verschuiving in de tijd kunnen wellicht meer reizigers getrokken worden. 6

33 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Overzicht voorstellen mutaties 2017 bus- en DRU-neutraal Inschatting DRU s B21 2 extra ritten met vertrek 14:00-14:30 uur van SN naar VR 700 B22 Vroegere start. Eerst rit zeer druk tussen CS en Bronovo 300 B22 Middagspitsritten Oude Waalsdorperweg-CS 15:00-17:00 uur 0 B23 Net als andere lijnen 2x per uur vanaf 20:00 ipv 22:00 uur B23 9:00-12:00u 4x per uur in plaats van 6x per uur B24 1 rit extra doortrekken naar Westduin (rond 7:30 uur) 15 B24 Middagspits hogere frequentie (10xpu) 1500 B28 Latere start en daardoor latere rit in de ochtendspits 0 B28 Ringlijn CS Voorburg Laan van NOI - CS 200 B24 Middagspitsritten eerder beginnen vanaf 15:00 uur 700 B25 Middagspitsritten doortrekken tot 20:00 uur 1600 B26k Middagspitsritten eerder beginnen vanaf 14:00 uur

34 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Overzicht buslijnen dienstregeling 2017 Lijn 18 (Rijswijk De Schilp - Clingendael) Voor lijn 18 stellen we voor om de dienst van 2016 te continueren: in de jaardienst rijdt lijn 18 tot 20:00 uur 4x per uur en na 20:00 uur 2x per uur. Op werkdagen in de ochtendspits wordt op het deeltraject van Rijswijk De Schilp naar Centraal Station 4x per uur extra gereden, zodat hier een frequentie van 8x per uur ontstaat. In de middag spits is dit ook het geval, maar nu in tegengestelde richting. In de zomerdienst en in de schoolvakanties wordt op het genoemde deeltraject niet extra gereden zodat de frequentie over het gehele traject ook in de spitsen 4x per uur is. Lijn 21 (Vrederust - Scheveningen Noorderstrand) In de jaardienst rijdt lijn 21 tot 20:00 uur 4x per uur en na 20:00 uur 2x per uur. Op werkdagen in de ochtendspits rijdt lijn 21 in de richting van Scheveningen Noorderstrand gedurende het drukste uur in een frequentie van 6x per uur. In de middag rond 15:00 uur is dit ook het geval, maar nu in tegengestelde richting. Daarnaast worden extra ritten ingezet tussen 14:00 en 14:30 uur, en bij extra businzet ook rond 8:00 uur. Deze ritten vervallen in de schoolvakanties en zomerdienst. In de zomerdienst wordt overdag 4x per uur gereden en vanaf Scheveningen Noorderstrand wordt deze frequentie tot 22:00 uur doorgetrokken. Op zondagen in de zomerdienst rijdt lijn 21 bovendien tussen 12:00 en 18:00 uur in een frequentie van 6x per uur. Lijn 22 (Duinzigt - Duindorp) In de jaardienst rijdt lijn 22 tot 20:00 uur 4x per uur en na 20:00 uur 2x per uur. Lijn 22 wordt op werkdagen in de ochtend- en middagspits op het deeltraject tussen Centraal Station en de Oude Waalsdorperweg 4x per uur ondersteund met spitsritten, zodat hier een gezamenlijke frequentie van 8x per uur ontstaat. Vanaf de Oude Waalsdorperweg is de middagspits vervroegd van 15:00 tot 17:00 uur. Op werkdagen in de jaardienst wordt een extra vroege rit ingelegd ten opzichte van In de zomerdienst en in de schoolvakanties rijden de spitsritten in een frequentie van 2x per uur. Bovendien rijdt lijn 22 in de zomerdienst 2x per uur extra op het deeltraject van Duindorp naar Centraal Station tussen 20:00 en 22:00 uur, zodat hier een frequentie van 4x per uur ontstaat. Lijn 23 (Scheveningen Noorderstrand - Kijkduin) In de jaardienst rijdt lijn 23 tot 20:00 uur 4x per uur en na 20:00 uur 2x per uur. Op werkdagen rijdt lijn 23 in de ochtendspits tussen 7:00 en 9:00 uur en in de middag tussen 14:00 en 17:00 uur in een frequentie van 8x per uur. In de periode van 9:00 tot 12:00 uur wordt 4x per uur gereden en van 12:00 tot 14:00 uur 6x per uur. In de zomerdienst rijdt lijn 23 op werkdagen tussen 7:00 en 17:00 uur in een frequentie van 6x per uur. Bovendien rijdt lijn 23 dan in de avond tot 22:00 uur door in een frequentie van 4x per uur. Op zondagen in de zomerdienst rijdt lijn 23 tussen 12:00 en 18:00 uur in een frequentie van 6x per uur. Lijn 24 (Kijkduin - Station Mariahoeve) In de jaardienst rijdt lijn 24 tot 20:00 uur 4x per uur en na 20:00 uur 2x per uur. Op werkdagen rijdt lijn 24 in de ochtendspits tussen 7:00 en 9:00 uur en in de middag tussen 12:00 en 15:00 uur in een frequentie van 8x per uur.. In de ochtendspits worden 4 ritten verlengd naar de Internationale School, Westduin. In de periode van 9:00 tot 12:00 uur wordt 6x per uur gereden en in de verlengde middagspits tussen 15:00 en 18:00 uur 10x per uur. In de zomerdienst rijdt lijn 24 vanaf Kijkduin tot 22:00 uur door in een frequentie van 4x per uur. Bovendien rijdt lijn 24 in de zomerdienst op werkdagen tussen 7:00 en 18:00 uur in een frequentie van 6x per uur. Ook op zondagen in de zomerdienst rijdt lijn 24 tussen 12:00 en 18:00 uur in een frequentie van 6x per uur. Lijn 25 (Vrederust - Grote Markt) In de jaardienst rijdt lijn 25 tot 20:00 uur 4x per uur en na 20:00 uur 2x per uur. Op werkdagen tussen 9:00 en 20:00 uur en op zaterdagen tussen 9:00 en 18:00 uur rijdt lijn 25 in een frequentie van 8x per uur. Bovendien rijdt lijn 25 op donderdagen tussen 20:00 en 22:00 uur in een frequentie van 4x per uur. In de zomerdienst rijdt lijn 25 op werkdagen tus- 8

35 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 sen 7:00 en 18:00 uur en op zaterdagen tussen 9:00 en 18:00 uur in een frequentie van 6x per uur. Ook in de zomerdienst rijdt lijn 25 op donderdagen tot 22:00 uur door in een frequentie van 4x per uur. Lijn 26 (Kijkduin - Voorburg Station) In de jaardienst rijdt lijn 26 tot 20:00 uur 4x per uur en na 20:00 uur 2x per uur. Na 20:00 uur en in het weekend rijdt lijn 26 alleen op het deeltraject tussen Kijkduin en Station Hollands Spoor. In de ochtendspits wordt 6x per uur gereden en bovendien wordt op het deeltraject van Leyenburg naar Voorburg Station 6x per uur extra gereden, zodat hier een frequentie van 12x per uur ontstaat. In de middagspits en namiddag (14:00-18:00 uur) wordt op het genoemde deeltraject 4x per uur extra gereden, maar nu in beide richtingen, zodat hier een frequentie van 8x per uur ontstaat. In de zomerdienst, maar ook in de schoolvakanties, komt de extra inzet op het deeltraject tussen Leyenburg en Voorburg Station (B26k) te vervallen. In de zomerdienst rijdt lijn 26 vanaf Kijkduin bovendien tot 22:00 uur door in een frequentie van 4x per uur. Lijn 28 (Voorburg Station - Centraal Station) In de jaardienst rijdt lijn 28 alleen in de ochtend- en middagspits in een frequentie van 4x per uur. De route van lijn 28 veranderd ten opzichte van de route in In de spitsrichting blijft de lijn gehandhaafd. Vervolgens zal bus 28 de tegenspitsrichting niet aandoen maar daarvoor in de plaats via Station Laan van NOI de verbinding maken tussen Station Voorburg en Centraal Station. In de zomerdienst en in de schoolvakanties rijdt lijn 28 in een frequentie van 2x per uur. 9

36 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Rijtijdaanpassingen Voor de dienstregeling 2017 worden de rijtijden en rijtijdverdeling, op basis van de realisatie in 2016, bijgesteld aan de praktijk. Hoewel deze rijtijdveranderingen op dit moment nog niet bekend zijn, mag verondersteld worden dat deze van geringe omvang zijn. De rijtijdmutant die hieruit volgt wordt binnen de kaders van dit vervoerplan op ritniveau verwerkt in de dienstregeling. Dit kan effect hebben op het aantal benodigde bussen, onvermijdelijk langere rijtijden zullen namelijk langere omlooptijden met zich meebrengen en daardoor extra benodigde bussen. Daarnaast zal in de dienstregeling rekening worden gehouden met een aantal grote overstapstromen. Deze stromen zullen beter gefaciliteerd worden door de diensten op elkaar af te stemmen. Dienstregelingkalender 2017 De dienstregeling van 2017 loopt van zondag 11 december 2016 tot en met zaterdag 9 december De jaardienst wordt in de zomerperiode gedurende 7 weken onderbroken door de zomerdienst. Daarnaast rijden we op werkdagen in schoolvakanties minder ritten in de spits, zoals vermeld in het vorige hoofdstuk (overzicht buslijnen). Dit is het geval gedurende de kerstvakantie (2 weken), voorjaarsvakantie (1 week), meivakantie (1 week) en herfstvakantie (1 week).op bijzondere (feest)dagen wordt de dienstregeling als volgt uitgevoerd: Zondag 25 december e Kerstdag Zondagse dienst Maandag 26 december e Kerstdag Zondagse dienst Zondag 1 januari 2017 Nieuwjaarsdag Zondagse dienst Zondag 16 april e Paasdag Zondagse dienst Maandag 17 april e Paasdag Zondagse dienst Donderdag 27 april 2017 Koningsdag Zaterdagse dienst Donderdag 25 mei 2017 Hemelvaartsdag Zondagse dienst Zondag 4 juni e Pinksterdag Zondagse dienst Maandag 5 juni e Pinksterdag Zondagse dienst 10

37 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Frequentietabellen Jaardienst 2017 bus- en DRU-neutraal Maandag t/m vrijdag Bus 18 Rijswijk de Schilp > Clingendael Bus 18 Clingendael > Rijswijk de Schilp Bus 18k Rijswijk de Schilp > Centraal Station Bus 18k Centraal Station > Rijswijk de Schilp Bus 21 Vrederust > Scheveningen Noorderstrand Bus 21 Scheveningen Noorderstrand > Vrederust +2 Bus 22 Duindorp > Duinzigt +1 Bus 22 Duinzigt > Duindorp Bus 22k Centraal Station > Oude Waalsdorperweg Bus 22k Oude Waalsdorperweg > Centraal Station Bus 23 Kijkduin > Scheveningen Noorderstrand Bus 23 Scheveningen Noorderstrand > Kijkduin Bus 24 Kijkduin > Mariahoeve Bus 24 Mariahoeve > Kijkduin 4x naar Westduin Bus 25 Grote Markt > Vrederust Op donderdagen 4x pu tot 22u Bus 25 Vrederust > Grote Markt Op donderdagen 4x pu tot 22u Bus 26 Kijkduin > Voorburg Station Na 20u tot HS Bus 26 Voorburg Station > Kijkduin Na 20u vanaf HS Bus 26k Leyenburg > Voorburg Station Bus 26k Voorburg Station > Leyenburg Bus 28 CS > Voorburg > Laan van NOI > CS Bus 28 CS > Laan van NOI > Voorburg > CS 11

38 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Jaardienst 2017 Zaterdag Bus 18 Rijswijk de Schilp > Clingendael Bus 18 Clingendael > Rijswijk de Schilp Bus 21 Vrederust > Scheveningen Noorderstrand Bus 21 Scheveningen Noorderstrand > Vrederust Bus 22 Duindorp > Duinzigt Bus 22 Duinzigt > Duindorp Bus 23 Kijkduin > Scheveningen Noorderstrand Bus 23 Scheveningen Noorderstrand > Kijkduin Bus 24 Kijkduin > Mariahoeve Bus 24 Mariahoeve > Kijkduin Bus 25 Grote Markt > Vrederust Bus 25 Vrederust > Grote Markt Bus 26 Kijkduin > Station Hollands Spoor Bus 26 Station Hollands Spoor > Kijkduin Jaardienst 2017 Zondag Bus 18 Rijswijk de Schilp > Clingendael Bus 18 Clingendael > Rijswijk de Schilp Bus 21 Vrederust > Scheveningen Noorderstrand Bus 21 Scheveningen Noorderstrand > Vrederust Bus 22 Duindorp > Duinzigt Bus 22 Duinzigt > Duindorp Bus 23 Kijkduin > Scheveningen Noorderstrand Bus 23 Scheveningen Noorderstrand > Kijkduin Bus 24 Kijkduin > Mariahoeve Bus 24 Mariahoeve > Kijkduin Bus 25 Grote Markt > Vrederust Bus 25 Vrederust > Grote Markt Bus 26 Kijkduin > Station Hollands Spoor Bus 26 Station Hollands Spoor > Kijkduin Legenda 10 ritten per uur 8 ritten per uur 6 ritten per uur 4 ritten per uur 2 ritten per uur 12

39 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Zomerdienst 2017 Maandag t/m vrijdag Bus 18 Rijswijk de Schilp > Clingendael Bus 18 Clingendael > Rijswijk de Schilp Bus 21 Vrederust > Scheveningen Noorderstrand Bus 21 Scheveningen Noorderstrand > Vrederust Bus 22 Duindorp > Duinzigt Bus 22 Duinzigt > Duindorp Bus 22kz Duindorp > Centraal Station Bus 22k Centraal Station > Oude Waalsdorperweg Bus 22k Oude Waalsdorperweg > Centraal Station Bus 23 Kijkduin > Scheveningen Noorderstrand Bus 23 Scheveningen Noorderstrand > Kijkduin Bus 24 Kijkduin > Mariahoeve Bus 24 Mariahoeve > Kijkduin Bus 25 Grote Markt > Vrederust Op donderdagen 4x pu tot 22u Bus 25 Vrederust > Grote Markt Op donderdagen 4x pu tot 22u Bus 26 Kijkduin > Voorburg Station Na 20u tot HS Bus 26 Voorburg Station > Kijkduin Na 20u vanaf HS Bus 28 CS > Voorburg > Laan van NOI > CS Bus 28 CS > Laan van NOI > Voorburg > CS Legenda 10 ritten per uur 8 ritten per uur 6 ritten per uur 4 ritten per uur 2 ritten per uur 13

40 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bijlagen Bijlage 1: bezettingen tabellen behorende bij voorgestelde mutaties De bezettingscijfers laten het gemiddeld aantal reizigers per rit per traject zien voor alle dinsdagen en donderdagen in maart In deze maand hebben geen buitendienststellingen plaatsgevonden, daarom wordt maart 2015 gezien als meest representatief voor normale vraag en aanbod. In de plaatjes staan in de rijen de ritten over de dag en in de kolommen staan de trajecten (van halte naar halte). Kleuren: hoe groener hoe rustiger, hoe roder hoe drukker. Busneutrale mutaties Bus 21 richting Vrederust: zeer druk tussen 14:00 en 14:30 uur B21 terug Zwarte Pa Kurhaus StevinstraNieuwe PaHaringkad RusthoeksScheveninPrins Mau World For StatenpleiWillem de Cornelis d Valeriusst ConradkadValkenbosCopernicuWeimarst Kamperfo Laan van E PerenstraaThorbeckeGroen van BinnentuinHoutwijklaDedemsvaAlbert SchLeyenburgMeppelweLeyweg 00:20:00 05:55:00 06:10:00 06:25:00 06:40:00 06:55:00 07:08:00 07:23:00 07:38:00 07:53:00 08:10:00 08:25:00 08:40:00 08:55:00 09:10:00 09:25:00 09:40:00 09:55:00 10:10:00 10:25:00 10:40:00 10:55:00 11:10:00 11:25:00 11:40:00 11:57:00 12:10:00 12:25:00 12:40:00 12:55:00 13:10:00 13:25:00 13:40:00 13:55:00 14:10:00 14:25:00 14:35:00 14:45:00 14:55:00 15:05:00 15:15:00 15:25:00 15:35:00 15:45:00 15:55:00 16:10:00 16:25:00 16:40:00 16:55:00 17:10:00 17:25:00 17:40:00 17:55:00 18:12:00 18:27:00 18:42:00 18:57:00 19:12:00 19:27:00 19:42:00 19:57:00 20:20:00 20:50:00 21:20:00 21:50:00 22:20:00 22:50:00 23:20:00 23:50:00 ZweeloostHertenradDe Stede Revalidati Drapenier Vrederust AmbachtswLozerlaan 14

41 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 22 richting Duinzigt: drukke eerste rit tussen Centraal Station en Bronovo B22 terug Markense Tesselsep NieboerwDouzastraaStatenlaanDuinstraatPrins WilleKeizerstra BadhuiskaSchev.slag Kurhaus 06:07:00 06:22:00 06:37:00 06:52:00 07:04:00 07:19:00 07:34:00 07:49:00 08:01:00 08:16:00 08:31:00 09:04:00 09:19:00 09:34:00 09:49:00 10:04:00 10:19:00 10:34:00 10:49:00 11:04:00 11:19:00 11:34:00 11:49:00 12:02:00 12:17:00 12:32:00 12:47:00 13:02:00 13:17:00 13:32:00 13:47:00 14:02:00 14:17:00 14:32:00 14:47:00 15:02:00 15:17:00 15:32:00 15:47:00 16:02:00 16:17:00 16:32:00 16:47:00 17:02:00 17:17:00 17:32:00 17:47:00 18:02:00 18:17:00 18:32:00 18:47:00 19:02:00 19:17:00 19:32:00 19:47:00 20:17:00 20:47:00 HarstenhoGentsestr Duinkerks DoorniksePompstatiBadhuiswePlesmanwMadurodaKerkhoflaaBankapleinNassaupleJavastraat MauritskaKneuterdijBuitenhof Centrum Nieuwe HaMalieveldWeissenb WassenaaGroenhov Oostduinl Van der WBronovo Z WaalsdorpStalpertstrTheo Man Bus 22 richting Duindorp: net voor extra middagspitsritten hoge bezettingen B22 heen 05:59:00 06:00:00 06:14:00 06:29:00 06:44:00 06:59:00 07:13:00 07:28:00 07:36:00 07:43:00 07:51:00 07:58:00 08:06:00 08:13:00 08:21:00 08:28:00 08:36:00 08:43:00 08:58:00 09:06:00 09:13:00 09:21:00 09:28:00 09:43:00 09:58:00 10:13:00 10:28:00 10:43:00 10:58:00 11:13:00 11:28:00 11:43:00 11:58:00 12:13:00 12:28:00 12:43:00 12:58:00 13:13:00 13:28:00 13:43:00 13:58:00 14:13:00 14:28:00 14:43:00 14:58:00 15:13:00 15:28:00 15:43:00 15:50:00 15:58:00 16:05:00 16:13:00 16:20:00 16:28:00 16:35:00 16:43:00 16:50:00 16:58:00 17:05:00 17:13:00 17:20:00 17:28:00 17:35:00 17:43:00 17:58:00 18:13:00 18:28:00 18:43:00 18:58:00 19:13:00 19:28:00 19:43:00 19:58:00 20:22:00 20:52:00 21:22:00 21:52:00 22:22:00 22:52:00 23:22:00 23:52:00 Theo Man Else MauhWaalsdorpBronovo Z Van der WOostduinlaGroenhov WassenaaWeissenb MalieveldNieuwe H Centrum Buitenhof Kneuterdi MauritskaJavastraat NassaupleBankapleinMadurodaPlesmanwBadhuiswePompstatiDoornikseDuinkerks GentsestraHarstenhoKurhaus Schev.slag BadhuiskaKeizerstra DuinstraatStatenlaanDouzastraa 15

42 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 23: zeer lage bezettingen tussen 9:00 en 12:00 uur en tussen 20:00 en 22:00 uur B23 heen Zwarte PadKurhaus HarstenhoGentsestraDuinkerks Maurits de Bronovo Z RuychrockWassenaaWillem WTheresiastJuliana van StuyvesanStation Laa Bruijnings Mgr. van SSpinozalaaKoningin JRozenboo Laan van HRedenbur Diaconess BinckhorstBilderdijklHerenstraaEsdoornstrPaulus PotHendrik RaRijswijkse Huis te LanDr. H. ColijKlaroenstrAdmiraal HIn de BogaPrinses BeMinister v De Schilp SammerswCannenbuLoevesteinFluitenberLeyweg MeppelweLeyenburgEscamplaaVolendamOkkernootAppelstraaColijnpleinHoefbladlaLobelialaaAronskelk Muurbloe KijkduinseKijkduin S Kijkduin 00:05:00 05:54:00 06:05:00 06:06:00 06:09:00 06:24:00 06:39:00 06:54:00 07:01:00 07:09:00 07:12:00 07:13:00 07:16:00 07:24:00 07:31:00 07:39:00 07:46:00 07:54:00 08:01:00 08:09:00 08:16:00 08:24:00 08:31:00 08:40:00 08:50:00 09:00:00 09:10:00 09:20:00 09:30:00 09:40:00 09:50:00 10:00:00 10:10:00 10:20:00 10:30:00 10:40:00 10:50:00 11:00:00 11:10:00 11:20:00 11:30:00 11:40:00 11:50:00 12:00:00 12:10:00 12:20:00 12:30:00 12:40:00 12:50:00 13:00:00 13:10:00 13:20:00 13:30:00 13:40:00 13:50:00 14:00:00 14:10:00 14:20:00 14:30:00 14:40:00 14:50:00 15:00:00 15:09:00 15:16:00 15:24:00 15:31:00 15:39:00 15:46:00 15:53:00 16:01:00 16:09:00 16:16:00 16:24:00 16:31:00 16:40:00 16:50:00 17:00:00 17:10:00 17:20:00 17:30:00 17:45:00 18:03:00 18:18:00 18:33:00 18:48:00 19:03:00 19:18:00 19:33:00 19:48:00 20:05:00 20:20:00 20:35:00 20:50:00 21:05:00 21:20:00 21:35:00 21:50:00 22:05:00 22:35:00 16

43 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 24: Drukke ritten richting Westduin in ochtendspits, vooral laatste verlengde rit B24 terug Station MaMargarethHet Kleine SaffierhorBarnsteenReigersbe OverboschDe EerensSpaarwateLaan van N Koningin MPrins ClausNieuwe HaCentrum Buitenhof KneuterdijMauritskaAlexanderVredespalLaan van MBanstraat Groot Her GemeenteCornelis d HoutrustwHaga ZiekeNieboerwKwartellaaVliegenvaOude BuizKruisbeklade Savorn ArabislaanMuurbloe KijkduinseKijkduin S Kijkduin Kijkduin Westduin 00:10:00 05:59:00 06:14:00 06:29:00 06:44:00 06:59:00 07:08:00 07:16:00 07:23:00 07:31:00 07:38:00 07:45:00 07:52:00 08:00:00 08:08:00 08:16:00 08:24:00 08:31:00 08:39:00 08:47:00 08:55:00 09:03:00 09:11:00 09:18:00 09:26:00 09:36:00 09:46:00 09:56:00 10:06:00 10:16:00 10:26:00 10:36:00 10:46:00 10:56:00 11:06:00 11:16:00 11:26:00 11:36:00 11:46:00 11:56:00 12:03:00 12:11:00 12:18:00 12:26:00 12:33:00 12:41:00 12:48:00 12:56:00 13:03:00 13:11:00 13:18:00 13:26:00 13:33:00 13:41:00 13:48:00 13:56:00 14:03:00 14:11:00 14:18:00 14:26:00 14:33:00 14:41:00 14:48:00 14:56:00 15:03:00 15:11:00 15:18:00 15:26:00 15:33:00 15:41:00 15:48:00 15:57:00 16:03:00 16:11:00 16:18:00 16:26:00 16:33:00 16:41:00 16:48:00 16:56:00 17:03:00 17:11:00 17:18:00 17:26:00 17:33:00 17:41:00 17:48:00 17:58:00 18:14:00 18:29:00 18:44:00 18:59:00 19:14:00 19:29:00 19:44:00 20:10:00 20:40:00 21:10:00 21:40:00 22:10:00 22:40:00 23:10:00 23:40:00 17

44 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 24: Drukke middagspits B24 heen Westduin Kijkduin Kijkduin S KijkduinseMuurbloe Arabislaande Savorni KruisbeklaOude BuizVliegenvaKwartellaaNieboerwHaga ZiekeHoutrustwVan Boetz Aert van d GemeenteGroot Her Banstraat Laan van MAlexanderJavastraat MauritskaKneuterdi Buitenhof Centrum Nieuwe H Prins ClausKoningin MLaan van N SpaarwateDe EerensOverboschReigersbe BarnsteenSaffierhorHet Kleine MargarethStation Ma 05:58:00 06:28:00 06:43:00 06:58:00 07:22:00 07:30:00 07:37:00 07:45:00 07:53:00 08:00:00 08:08:00 08:15:00 08:23:00 08:30:00 08:38:00 08:45:00 08:52:00 09:02:00 09:10:00 09:17:00 09:25:00 09:35:00 09:45:00 09:55:00 10:05:00 10:15:00 10:25:00 10:35:00 10:45:00 10:55:00 11:05:00 11:15:00 11:25:00 11:35:00 11:45:00 11:55:00 12:04:00 12:11:00 12:19:00 12:26:00 12:34:00 12:41:00 12:49:00 12:56:00 13:04:00 13:11:00 13:19:00 13:26:00 13:34:00 13:41:00 13:49:00 13:56:00 14:04:00 14:11:00 14:19:00 14:26:00 14:34:00 14:41:00 14:49:00 14:56:00 15:03:00 15:10:00 15:18:00 15:21:00 15:33:00 15:40:00 15:48:00 15:55:00 16:03:00 16:10:00 16:18:00 16:25:00 16:33:00 16:40:00 16:48:00 16:51:00 17:03:00 17:10:00 17:18:00 17:25:00 17:33:00 17:40:00 17:48:00 17:55:00 18:10:00 18:25:00 18:40:00 18:55:00 19:10:00 19:25:00 19:40:00 19:55:00 20:25:00 20:55:00 21:25:00 21:55:00 22:25:00 22:55:00 23:25:00 23:55:00 Bus 28: vrijwel lege bussen in tegenspitsrichting B28 heen RegulusweSaturnusstMelkwegsZonweg 07:45:00 08:00:00 08:16:00 08:31:00 09:01:00 09:16:00 15:42:00 15:57:00 16:12:00 16:27:00 16:42:00 16:57:00 17:12:00 17:27:00 17:42:00 17:57:00 WegastraaPoolsterstWeteringk B28 terug WeteringkPoolsterstWegastraaZonweg MelkwegsSaturnusstReguluswe 06:45:00 07:15:00 07:30:00 07:45:00 08:00:00 08:15:00 08:30:00 08:45:00 09:00:00 15:41:00 15:56:00 16:11:00 16:26:00 16:41:00 16:56:00 17:11:00 17:26:00 17:41:00 17:56:00 18

45 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 25: Zeer drukke ochtendspits B25 heen Lozerlaan Erasmusw Melis StokRandveen BeresteinlVrederust HertenradZweeloostLeyweg Gramsber AlmelopleZuiderparkSoestdijksDe la ReywSchalk BurHobbemapVaillantpleBrouwersgGrote Mar 05:50:00 06:05:00 06:20:00 06:35:00 06:42:00 06:49:00 06:57:00 07:01:00 07:09:00 07:17:00 07:24:00 07:32:00 07:39:00 07:47:00 07:54:00 08:00:00 08:07:00 08:15:00 08:22:00 08:30:00 08:37:00 08:44:00 08:52:00 09:01:00 09:08:00 09:16:00 09:23:00 09:31:00 09:38:00 09:46:00 09:53:00 10:01:00 10:08:00 10:16:00 10:23:00 10:31:00 10:38:00 10:46:00 10:53:00 11:01:00 11:08:00 11:16:00 11:23:00 11:31:00 11:38:00 11:46:00 11:53:00 11:59:00 12:06:00 12:14:00 12:21:00 12:29:00 12:36:00 12:44:00 12:51:00 12:59:00 13:06:00 13:14:00 13:21:00 13:29:00 13:36:00 13:44:00 13:51:00 13:59:00 14:06:00 14:14:00 14:21:00 14:29:00 14:36:00 14:44:00 14:51:00 14:59:00 15:06:00 15:14:00 15:21:00 15:29:00 15:36:00 15:44:00 15:51:00 15:59:00 16:06:00 16:14:00 16:21:00 16:29:00 16:36:00 16:44:00 16:51:00 16:59:00 17:06:00 17:14:00 17:21:00 17:29:00 17:36:00 17:44:00 17:56:00 18:12:00 18:27:00 18:42:00 18:57:00 19:12:00 19:27:00 19:42:00 19:57:00 20:15:00 20:30:00 21:00:00 21:15:00 21:45:00 22:15:00 22:45:00 23:15:00 19

46 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 25: Drukke middagspits en vroege avond B25 terug Grote MarBrouwersgVaillantpleHobbemapSchalk BurDe la ReywSoestdijksZuiderparkAlmelopleGramsber Leyweg 00:08:00 06:28:00 06:43:00 06:58:00 07:05:00 07:12:00 07:20:00 07:27:00 07:35:00 07:43:00 07:50:00 07:58:00 08:05:00 08:13:00 08:20:00 08:28:00 08:35:00 08:43:00 08:50:00 08:58:00 09:05:00 09:12:00 09:20:00 09:27:00 09:34:00 09:42:00 09:49:00 09:57:00 10:04:00 10:12:00 10:19:00 10:27:00 10:34:00 10:42:00 10:49:00 10:57:00 11:04:00 11:12:00 11:19:00 11:27:00 11:34:00 11:42:00 11:49:00 11:57:00 12:04:00 12:12:00 12:19:00 12:27:00 12:34:00 12:42:00 12:49:00 12:57:00 13:04:00 13:12:00 13:19:00 13:27:00 13:34:00 13:42:00 13:49:00 13:57:00 14:04:00 14:12:00 14:19:00 14:27:00 14:34:00 14:42:00 14:49:00 14:57:00 15:04:00 15:12:00 15:19:00 15:27:00 15:34:00 15:42:00 15:49:00 15:57:00 16:04:00 16:12:00 16:19:00 16:27:00 16:34:00 16:42:00 16:49:00 16:57:00 17:04:00 17:12:00 17:19:00 17:27:00 17:34:00 17:42:00 17:49:00 17:57:00 18:04:00 18:12:00 18:24:00 18:53:00 19:08:00 19:23:00 19:38:00 19:53:00 20:08:00 20:23:00 20:53:00 21:08:00 21:23:00 21:38:00 22:08:00 22:38:00 23:08:00 23:38:00 ZweeloostHertenradVrederust BeresteinlRandveen Melis StokErasmusw Lozerlaan 20

47 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 24: Zeer druk in de ochtendspits in beide richtingen (zie ook plaatje bus 24, Westduin) B24 heen Westduin Kijkduin Kijkduin StKijkduinseMuurbloe Arabislaande Savorni KruisbeklaOude BuizVliegenvaKwartellaaNieboerwHaga ZiekeHoutrustwVan Boetz Aert van d GemeenteGroot HertBanstraat Laan van MAlexanderJavastraat MauritskaKneuterdi Buitenhof Centrum Nieuwe H Prins Clau Koningin MLaan van N SpaarwateDe EerensOverboschReigersbe BarnsteenSaffierhorHet Kleine MargarethStation Ma 05:58:00 06:28:00 06:43:00 06:58:00 07:22:00 07:30:00 07:37:00 07:45:00 07:53:00 08:00:00 08:08:00 08:15:00 08:23:00 08:30:00 08:38:00 08:45:00 08:52:00 09:02:00 09:10:00 09:17:00 09:25:00 09:35:00 09:45:00 09:55:00 10:05:00 10:15:00 10:25:00 10:35:00 10:45:00 10:55:00 11:05:00 11:15:00 11:25:00 11:35:00 11:45:00 11:55:00 12:04:00 12:11:00 12:19:00 12:26:00 12:34:00 12:41:00 12:49:00 12:56:00 13:04:00 13:11:00 13:19:00 13:26:00 13:34:00 13:41:00 13:49:00 13:56:00 14:04:00 14:11:00 14:19:00 14:26:00 14:34:00 14:41:00 14:49:00 14:56:00 15:03:00 15:10:00 15:18:00 15:21:00 15:33:00 15:40:00 15:48:00 15:55:00 16:03:00 16:10:00 16:18:00 16:25:00 16:33:00 16:40:00 16:48:00 16:51:00 17:03:00 17:10:00 17:18:00 17:25:00 17:33:00 17:40:00 17:48:00 17:55:00 18:10:00 18:25:00 18:40:00 18:55:00 19:10:00 19:25:00 19:40:00 19:55:00 20:25:00 20:55:00 21:25:00 21:55:00 22:25:00 22:55:00 23:25:00 23:55:00 21

48 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 21: Zeer hoge bezetting in de ochtendspits rond 8:00 uur B21 heen Lozerlaan Ambachts Vrederust Drapenier Revalidati De Stede HertenradZweeloostLeyweg MeppelweLeyenburgAlbert SchDedemsvaHoutwijklaBinnentuinGroen van ThorbeckePerenstraaLaan van E Kamperfo Weimarst CopernicuValkenbosConradkadValeriusst Cornelis d Willem de StatenpleiWorld For Prins Mau ScheveninRusthoeksHaringkad Nieuwe PaStevinstraKurhaus 00:07:00 05:53:00 06:08:00 06:23:00 06:38:00 06:53:00 07:01:00 07:13:00 07:23:00 07:33:00 07:43:00 07:53:00 08:05:00 08:15:00 08:30:00 08:45:00 09:03:00 09:18:00 09:33:00 09:48:00 10:03:00 10:18:00 10:33:00 10:48:00 11:03:00 11:18:00 11:33:00 11:48:00 12:01:00 12:16:00 12:31:00 12:46:00 13:01:00 13:16:00 13:31:00 13:46:00 14:01:00 14:16:00 14:31:00 14:46:00 15:01:00 15:16:00 15:31:00 15:46:00 16:01:00 16:16:00 16:31:00 16:46:00 17:01:00 17:16:00 17:31:00 17:46:00 18:02:00 18:17:00 18:32:00 18:47:00 19:02:00 19:17:00 19:32:00 19:47:00 20:07:00 20:37:00 21:07:00 21:37:00 22:07:00 22:37:00 23:07:00 23:37:00 Zwarte Pad 22

49 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bus 26k: Hoge bezettingen in de namiddag voor start spitsritten rondom Leyenburg Rijlabels RegulusweSaturnusstMelkwegsZonweg WegastraaGoudriaanStation Ho Megastore MegastoreCalandple Stieltjesst Station MoMelis StokMoerweg BarneveldDe la ReywSoestdijksZuiderparkAlmelopleLeyenburgAlbert SchDedemsvaHoutwijklaBuitentuinLouis ArmsArnold SpoPisuissest Westduin Teunisblo KijkduinseKijkduin S 06:06:00 06:21:00 06:36:00 06:51:00 07:05:00 07:16:00 07:26:00 07:36:00 07:46:00 07:56:00 08:06:00 08:16:00 08:26:00 08:36:00 08:58:00 09:08:00 09:23:00 09:38:00 09:53:00 10:08:00 10:23:00 10:38:00 10:53:00 11:08:00 11:23:00 11:38:00 11:53:00 12:06:00 12:21:00 12:36:00 12:51:00 13:06:00 13:21:00 13:36:00 13:51:00 14:06:00 14:21:00 14:36:00 14:51:00 15:06:00 15:21:00 15:36:00 15:43:00 15:51:00 15:58:00 16:06:00 16:13:00 16:21:00 16:28:00 16:36:00 16:43:00 16:51:00 16:58:00 17:06:00 17:13:00 17:21:00 17:28:00 17:36:00 17:43:00 17:51:00 17:58:00 18:10:00 18:25:00 18:40:00 18:55:00 19:10:00 19:25:00 19:40:00 19:55:00 23

50 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Bijlage 2: frequentietabellen volgens gevraagd format Bij de tijden van 1 e en laatste rit wordt een marge gehanteerd van 15 minuten. De perioden zijn bij benadering ingevuld doordat de frequentie binnen perioden ook kunnen verschillen (aangegeven met een *). Op werkdagen beginnen alle lijnen rond 6:00 uur, behalve lijn 28 en de kort trajecten. Werkdagen jaardienst Lijn: 1 e rit Ochtendspits Overdag Middagspits Avond Laatste rit 18 Rijswijk de Schilp > Clingendael 6: :30 18 Clingendael > Rijswijk de Schilp 6: :00 18k Rijswijk de Schilp > Centraal Station 7: :00 18k Centraal Station > Rijswijk de Schilp 16: :00 21 Vrederust > Scheveningen Noorderstrand 6:00 15/ :00 21 Scheveningen Noorderstrand > Vrederust 6: / :30 22 Duindorp > Duinzigt 5: :00 22 Duinzigt > Duindorp 6: :00 22k Centraal Station > Oude Waalsdorperweg 7: :30 22k Oude Waalsdorperweg > Centraal Station 7: * - 17:30 23 Kijkduin > Scheveningen Noorderstrand 6:00 7,5 15/ 10/ 7,5 7, :30 23 Scheveningen Noorderstrand > Kijkduin 6:00 7,5 15/ 10/ 7,5 7, :00 24 Kijkduin > Mariahoeve 6:00 7,5 10/ 7, :00 24 Mariahoeve > Kijkduin 6:00 7,5 10/ 7, :00 25 Grote Markt > Vrederust 6:00 7,5 7,5 7, :00 25 Vrederust > Grote Markt 6:00 7,5 7,5 7, :00 26 Kijkduin > Voorburg Station*** 6: :00 26 Voorburg Station > Kijkduin*** 6: :00 26k Leyenburg > Voorburg Station 7: / :30 26k Voorburg Station > Leyenburg 16:00 - -/ :00 28 CS > Voorburg > Laan van NOI > CS 7: :15 28 CS > Laan van NOI > Voorburg > CS 16: :00 In schoolvakanties rijden 18k en 26k niet. 22k en 28 rijden in schoolvakanties 2x per uur ( 30). * Middagspitsritten worden ingezet tussen 15:00 en 17:00 uur *** Na 20:00 uur doordeweeks en in het weekend traject Station Hollands Spoor Kijkduin 24

51 Vervoerplan bus Haaglanden stad 2017 Zaterdagen jaardienst Lijn: 1 e rit Ochtend Middag Avond Laatste rit 18 Rijswijk de Schilp > Clingendael 7: :30 18 Clingendael > Rijswijk de Schilp 7: :00 21 Vrederust > Scheveningen Noorderstrand 7: :00 21 Scheveningen Noorderstrand > Vrederust 7: :30 22 Duindorp > Duinzigt 7: :00 22 Duinzigt > Duindorp 7: :00 23 Kijkduin > Scheveningen Noorderstrand 7: :30 23 Scheveningen Noorderstrand > Kijkduin 7: :00 24 Kijkduin > Mariahoeve 7: :00 24 Mariahoeve > Kijkduin 7: :00 25 Grote Markt > Vrederust 7: , :00 25 Vrederust > Grote Markt 7: , :00 26 Kijkduin > Station Hollands Spoor 7: :00 26 Station Hollands Spoor> Kijkduin 7: :00 Zondagen jaardienst Lijn: 1 e rit Ochtend Middag Avond Laatste rit 18 Rijswijk de Schilp > Clingendael 8: :30 18 Clingendael > Rijswijk de Schilp 8: :00 21 Vrederust > Scheveningen Noorderstrand 8: :00 21 Scheveningen Noorderstrand > Vrederust 8: :30 22 Duindorp > Duinzigt 8: :00 22 Duinzigt > Duindorp 8: :00 23 Kijkduin > Scheveningen Noorderstrand 8: :30 23 Scheveningen Noorderstrand > Kijkduin 8: :00 24 Kijkduin > Mariahoeve 8: :00 24 Mariahoeve > Kijkduin 8: :00 25 Grote Markt > Vrederust 8: :00 25 Vrederust > Grote Markt 8: :00 26 Kijkduin > Station Hollands Spoor 8: :00 26 Station Hollands Spoor> Kijkduin 8: :00 25

52 Concessie Haaglanden Regio Veolia Transport Concept vervoerplan 2017 Versie 11 maart 2016

53 In dit vervoerplan worden de wijzigingsvoorstellen voor dienstregeling 2017 toegelicht. Naast de hieronder genoemde wijzigingen zijn op een aantal lijnen verschuiving van vertektijden te verwachten door aanpassing van rijtijden of om aansluitingen op andere lijnen te kunnen (blijven) bieden. De voorstellen zijn gebaseerd op OV-chipkaartdata van november Als wordt gesproken over bezetting, dan wordt het gemiddelde van de bezetting na vertrek van elke halte op het te vervallen traject bedoeld. Als wordt gesproken van instappers, dan wordt het gemiddeld aantal instappers op een halte per dag bedoeld, waarbij beide richtingen zijn opgeteld. Lijn 62 Lijn 62 is de zwakste lijn van de concessie. Tussen station Delft en Tanthof heeft deze lijn nog enig bestaansrecht, maar tussen Tanthof en Voorhof is het aantal instappers marginaal. Voorgesteld wordt daarom het traject Tanthof Voorhof op te heffen en de frequentie tussen station Delft en Tanthof te verhogen naar een halfuurdienst. De bedieningsperioden (ma. - vr. van 7:00 19:00, za. van 8:00 19:00) wijzigen niet. In Tanthof wordt lijn 62 exploitatief gekoppeld met lijn 60 of 64, waardoor Buitenhof vaker rechtstreeks bereikbaar is vanuit Tanthof-Oost en Voorhof. Wijzigingen route lijn 62 1

54 In onderstaande tabel het gemiddeld aantal instappers per halte op het traject dat vervalt. ma-vr za Halte In/dag Ritten In/dag Ritten Delft, Rietzangerstraat Delft, Fuutlaan Delft, Edelhertlaan Delft, Kalfjeslaan Delft, Station Zuid Delft, Frederik van Eedenlaan Delft, Jan Campertlaan Delft, Menno ter Braaklaan Delft, Abtswoude Delft, Stefanna Delft, Voorhofdreef Aantal instappers lijn 62 per dag in Tanthof-Oost en Voorhof Om exploitatieve redenen wordt de route van lijn 62 verlegd van de Buitenwatersloot naar de Westlandseweg. Lijn 33 neemt de route via de Westlandhof over. Gezien de omvang van deze wijziging zal Veolia in aanloop naar de nieuwe dienstregeling extra aandacht besteden aan communicatie naar reizigers. Lijn 33 Lijn 33 gaat tussen station Delft en Den Hoorn via de Krakeelpolderweg, Buitenwatersloot en Aletta Jacobsstraat rijden en neemt daarmee de bediening van haltes Frank van Borselenstraat, Pootstraat, Marlotlaan en Westlandhof over van lijn 62. Haltes Marlotlaan en Westlandhof worden hierdoor weer dagelijks de hele dag minimaal een keer per uur bediend. Halte Westlandseweg ligt aan de verkeerde kant van de rotonde Westlandseweg/Aletta Jacobsstraat en vervalt. Halte Westlandhof is het alternatief. Wijziging route lijn 33 2

55 Lijn 37 Op lijn 37 wordt in de huidige dienstregeling op weekdagen buiten de vakantieperioden een extra rit gereden tussen Delfgauw en station Delft. Gezien de bezetting wordt voorgesteld deze rit te laten vervallen. Lijn 37 van Delfgauw naar Delft (ma-vr) vertrektijd 6:15 6:45 6:58 7:15 7:45 ritnummer gem. bezetting 4,11 7,56 4,67 20,00 13,66 Gebruik ritten lijn 37 op weekdagen tussen Delfgauw en Delft. In rood de rit die vervalt Lijn 69 Sinds de ingebruikname van de OV-baan Mekelpark zien we het gebruik van lijn 69 richting TU Delft gestaag groeien. De rit van 8:30 is intussen dusdanig druk dat deze structureel wordt versterkt. Daarnaast blijkt lijn 55 tussen station Delft en TU Delft zeer druk tussen 10:30 en 12:30. Op deze momenten rijdt lijn 69 een halfuurdienst in plaats van een kwartierdienst. Voorgesteld wordt daarom op weekdagen buiten de vakantieperioden een extra slag te rijden op lijn 69 om +/- 8:30 en daarnaast tussen 10:30 en 12:30 een kwartierdienst te rijden in plaats van de huidige halfuurdienst. 3

56 Rotterdam, 1 april 2016 Vervoerplan RET 2017

57 Vervoerplan RET 2017 INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen Inleiding Dienstregelingkalender Overzicht wijzigingen per gemeente en gebied 5 2 Metro Vervoer in Voorstellen Ingebruikname Hoekse Lijn Extra ritten RandstadRail 8 3 Tram Vervoer Voorstellen Aanpassing routes over Hofplein Vervallen halte Kastanjeplein (lijn 25) Haltes lijn 7 Burgemeester Oudlaan 12 4 Bus Vervoer in Waterweg (Schiedam, Vlaardingen, Maassluis) Lansingerland Rotterdam Oost, Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel Hogere frequentie lijn 36 vakantie Maatwerk voorziening Kralingse Veer icm vervallen lijn Hillegersberg-Schiebroek Rotterdam-The Hague Airport Lijn 33: extra ritten bij drukte, minder rijden op zaterdag Omgeving Rotterdam centrum Maastunnel Omleiding lijn 44 bij werkzaamheden Maastunnel Rotterdam Zuid Extra ritten lijn 70 en Aanpassing routes lijn 70, 84, 87 en 183 Spinozaweg / Catullusweg Waalhaven Route aanpassing lijn 72 via Slinge Extra ritten en uitbreiding route lijn Albrandswaard en Hoogvliet Extra ritten lijn Route aanpassing lijn Barendrecht Route aanpassing lijn 183, 184 en Ridderkerk Verlenging laatste rit lijn BOB-bussen Voorstel voor Bijlage overzicht frequenties en bedieningstijden 25 1 april

58 Vervoerplan RET Algemeen 1.1 Inleiding In de concessies is vastgelegd dat vervoerbedrijven jaarlijks een vervoerplan opstellen. Het vervoerplan is bedoeld om het vervoeraanbod, binnen de kaders die de concessie stelt, periodiek aan te passen. In deze bundel zijn de vervoerplannen metro, tram en bus van de RET opgenomen. Voor Fast Ferry zijn geen wijzigingen in de dienstregeling 2017 ten opzichte van de huidige dienstregeling. De vervoerplannen bevatten steeds een korte terugblik op 2015, met informatie over het gebruik van het openbaar vervoer en, waar van toepassing, een evaluatie van in het verleden doorgevoerde wijzigingen. Vervolgens worden wijzigingsvoorstellen voor de dienstregeling 2017 genoemd. Deze wijzigingsvoorstellen zijn gebaseerd op ontwikkelingen in de regio, veranderingen in reizigersaantallen en specifieke analyses van lijnen. Bij het vaststellen van de dienstregeling worden in het algemeen de volgende uitgangsprincipes gehanteerd: versterken van veelgebruikte lijnen, kritisch kijken naar lijnen of haltes met weinig instappers, kansen zoeken voor nieuwe verbindingen of aansluitingen, maar ook: niet te veel of vaak wijzigingen doorvoeren om zo het openbaar vervoer voor reizigers begrijpelijk te houden. Per saldo is het aantal wijzigingen voor 2017 beperkt. Overigens zijn kleine veranderingen in vertrektijden ook buiten het vervoerplan om altijd mogelijk. 1.2 Dienstregelingkalender 2017 De jaardienstregeling 2017 loopt van zondag 11 december 2016 t/m zaterdag 9 december Volgens planning wordt per 1 september 2017 metrolijn B verlengd van Schiedam via Vlaardingen en Maassluis naar Hoek van Holland. Op dat moment zal de dienstregeling wijzigen. In de volgende perioden rijden bus, tram en metro de vakantiedienstregeling : Kerst: zondag 25 december 2016 t/m zaterdag 7 januari 2017 Zomer: zondag 2 juli t/m zaterdag 19 augustus 2017 Op bijzondere (feest)dagen en in de vakanties wordt de dienstregeling als volgt uitgevoerd: Zaterdag 24 dec 2016 Kerstavond Zaterdagdienst Zondag 25 december 1 e Kerstdag Zondagdienst Maandag 26 december 2 e Kerstdag Zondagdienst Zaterdag 31 december Oudjaar Vakantie zaterdagdienst, laatste ritten ca uur. 1 april

59 Vervoerplan RET 2017 Zondag 1 januari 2017 Nieuwjaar Zondagdienst Vrijdag 14 april Goede Vrijdag Vakantie weekdagdienst Zondag 16 april Maandag 17 april 1e Paasdag 2 e Paasdag Zondagdienst Zondagdienst Donderdag 27 april Koningsdag Zaterdagdienst Vrijdag 28 april Dag na Koningsdag Vakantie weekdagdienst Donderdag 25 mei Hemelvaartsdag Zondagdienst Vrijdag 26 mei Dag na Hemelvaart Vakantie weekdagdienst Zondag 4 juni 1 e Pinksterdag Zondagdienst Maandag 5 juni 2 e Pinksterdag Zondagdienst 1 april

60 Vervoerplan RET Overzicht wijzigingen per gemeente en gebied In de tabel is per gemeente vermeld, welke concessies (vervoerplannen) op het grondgebied van deze gemeente komen. Deze vervoerplannen kunnen algemene informatie bevatten (bijvoorbeeld de ervaringen met het huidige lijnennet) die voor het betreffende gebied relevant zijn. Indien het vervoerplan voor dit gebied wijzigingsvoorstellen bevat is dat in de volgende kolom vermeld, met het nummer van de paragraaf waarin het betreffende voorstel is opgenomen. Gebied Onderdeel Wijziging Blz. Albrandswaard Metro Bus Lijn 79 extra rit ochtendspits, inzet taxibus weekend 19 Barendrecht Tram Bus Lijn 184 route naar station ipv Vrouwenpolder 21 Lijn 183 route via Vrouwenpolder ipv Vaanpark Lijn 283 route via Vaanpark ipv Vrouwenpolder Mogelijk toekomstige route aanpassing lijn 187, 188 Bernisse Bus BOB lijn 18 route via Heenvliet en Geervliet 24 Brielle Bus Capelle ad IJssel Metro Bus Lijn 95 vervalt, introductie maatwerk 15 Den Haag Metro Lijn E extra ritten ochtendspits 8 Delft Bus Krimpen ad IJssel Bus Lansingerland Metro Lijn E extra ritten ochtendspits 8 Bus Leidschendam Voorburg Metro Maassluis Bus Nissewaard Metro Bus BOB lijn 8 via Spijkenisse Hoogwerf 24 Pijnacker Nootdorp Metro Lijn E extra ritten ochtendspits 8 Bus Ridderkerk Bus Lijn 144 verlenging avondrit tot Drievliet 23 Schiedam Metro Tram Bus Vlaardingen Tram Bus Zoetermeer Bus Gebieden Rotterdam Centrum Metro Tram Aanpassing routes over Hofplein 11 Bus Charlois Metro Tram 1 april

61 Vervoerplan RET 2017 Gebied Onderdeel Wijziging Blz. Delfshaven Feijenoord Bus Metro Tram Bus Metro Tram Bus Lijn 44 vaker tussen Zuidplein en Dijkzigt in de ochtendspits, omleiding Maastunnel Lijn 77 op zaterdagmiddag hogere frequentie Lijn 70 extra ritten en hogere frequentie in vakantiedienstregeling Lijn 72 route via Slinge Lijn 74 route via Waalhaven Oostzijde en extra ritten BOB lijn 11 extra ritten Zuidplein Rotterdam Centraal Lijn 44 vaker tussen Zuidplein en Dijkzigt in de ochtendspits, omleiding Maastunnel Lijn 77 op zaterdagmiddag hogere frequentie Havens, Hoogvliet, Heijplaat Bus Lijn 72 route via Slinge Lijn 70 extra ritten en hogere frequentie in vakantiedienstregeling BOB lijn 11 extra ritten Zuidplein Rotterdam Centraal Lijn 74 route via Waalhaven Oostzijde en extra ritten Lijn 80 route via Boomgaardshoek en (avond) Meeuwenplaat Hillegersberg-Schiebroek Metro Lijn E extra ritten ochtendspits 8 Hoek van Holland IJsselmonde Kralingen-Crooswijk Tram Lijn 25 vervallen halte Kastanjeplein 12 Bus Fast Ferry Tram Bus Lijn 70, 84, 183 routewijziging omgeving Spinozaweg 18 Metro Tram Lijn 7 haltes Burgemeester Oudlaan 12 Bus Noord Metro Lijn E extra ritten ochtendspits 8 Tram Bus Overschie Bus Lijn 33 meer inzet bij drukte, minder op rustige momenten Pernis Prins Alexander Rozenburg Spaanse Polder Metro Bus Metro Bus Bus Bus Lijn 36 hogere frequentie vakantiedienstregeling Lijn 95 vervalt, introductie maatwerk april

62 Vervoerplan RET Metro 2.1 Vervoer in 2015 Het aantal reizigers op de metro is in 2015 verder toegenomen. Over het gehele jaar groeide het aantal instappers met 3,2% en het aantal reizigerskilometers zelfs met 4,6%. Relatief was de stijging op zondag (6%) sterker dan op week- en zaterdagen (4%). De groei is met name te danken aan de groei op Randstadrail (metrolijn E) en de algemene groei op de zondag. Figuur. Aantal instappers en reizigerskilometers metro per maand, gemiddelde werkdag. De groei van RandstadRail is ook duidelijk te zien aan het gebruik van de stations. Van de tien sterkst groeiende stations in 2015 liggen er 7 aan het RandstadRail traject. Daarbuiten is het aantal reizigers vooral gestegen op Capelle Slotlaan, Pernis en Voorschoterlaan. Bij de Slotlaan heeft dat te maken met de nieuwe locatie van het IJssel College. Bij Pernis is de busaansluiting scherper afgestemd op de metro waardoor er een betere overstap is ontstaan richting Schiedam en richting Spijkenisse. 2.2 Voorstellen Ingebruikname Hoekse Lijn Volgens planning wordt per 1 september 2017 metrolijn B verlengd van Schiedam via Vlaardingen en Maassluis naar Hoek van Holland. Het Waterweggebied krijgt daardoor een directe verbinding met Rotterdam Centrum, die ten opzichte van de huidige NS-bediening van de Hoekse lijn frequenter is en met moderner materieel rijdt. Alle stations worden omgebouwd en ten westen van Maassluis West wordt een nieuw station Steendijkpolder geopend. In een latere fase wordt de lijn verlengd naar een nieuw station Hoek van Holland Strand, dat dichter bij de kustlijn komt te liggen. Op de vernieuwde Hoekse lijn gaan de regionale (RET) tarieven gelden. Voor de reiziger zijn de volgende geplande data van belang: 1 april

63 Vervoerplan RET april 2017 NS beëindigt op 31 maart de treinbediening op de Hoekse lijn. De lijn wordt vanaf dat moment omgebouwd tot metrolijn, waarna de vernieuwde infrastructuur getest wordt. De RET biedt vervangende busdiensten aan tot maximaal Schiedam Centrum, bovenop de reguliere buslijnen in dit gebied. 1 september 2017 Ombouw en testen van de Hoekse lijn is gereed tot Hoek van Holland Haven; de metro gaat rijden tot Hoek van Holland Haven. Intussen is de verlenging tussen Hoek van Holland Haven en Strand dan nog in uitvoering. Op dat traject vindt daarom nog steeds vervangend busvervoer plaats. Mei 2018 Ook de verlenging van de Hoekse lijn is gereed; de metro gaat rijden tot Hoek van Holland Strand. Deze data / wijzigingen maken geen onderdeel uit van het voorliggende Vervoerplan De wijzigingen in september 2017 zijn zodanig ingrijpend dat dit een nieuw Vervoerplan (met bijbehorende procedures) rechtvaardigt. De verlenging van metrolijn B leidt waarschijnlijk tot wijziging van vertrektijden op verschillende metrolijnen. Bovendien wordt gelijktijdig met de start van de metro-exploitatie Hoekse lijn het huidige busnet in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis aangepast. Over de periode met vervangend vervoer zullen het Projectbureau Hoekse Lijn, RET en NS gezamenlijk communiceren. Hier zullen de gemeenten en het METROCOV ook bij betrokken worden Extra ritten RandstadRail Vanaf de start maakt metro lijn E ( RandstadRail ) een sterke groei door. Als gevolg hiervan biedt de tien minuten frequentie in de ochtendspits richting Rotterdam niet meer voldoende capaciteit. RET werkt, samen met MRDH, aan oplossingen om de capaciteit op dit traject uit te breiden. Vooruitlopend op een toekomstvaste oplossing, worden in 2016 extra ritten uitgevoerd tussen Leidschenveen en Slinge in het drukste halfuur van de ochtendspits. De eerste rit is in februari 2016 gaan rijden. In de maanden erna zal het aantal ritten worden uitgebreid tot drie extra ritten, zodra hiervoor de voertuigen beschikbaar zijn. De extra ritten vertrekken tussen 7.30 en 8.00 uur vanaf Leidschenveen richting Rotterdam, waardoor voor de reiziger in het drukste halfuur een vijf-minutendienst wordt geboden. Uitvoering van deze ritten wordt in 2017 voortgezet. 1 april

64 Vervoerplan RET Tram 3.1 Vervoer 2015 Bij de tram is er in 2015 eveneens een groei te zien ten opzichte van Over het gehele jaar nam het totaal aantal instappers nam toe met 4,8% en het aantal reizigerskilometers met 5,2%. Er zijn hiervoor diverse verklaringen: de (vele) werkzaamheden in 2014 en 2015; de doorgevoerde aanpassingen miv de dienstregeling 2015; algemene groei van het aantal reizigers in Figuur. Aantal instappers en reizigerskilometers tram per maand, gemiddelde werkdag. Periodes De eerste 2 maanden van 2015 waren wat positiever dan in In maart 2015 zijn de effecten van de werkzaamheden Kruisplein zichtbaar. In april en mei waren er juist in 2014 werkzaamheden, namelijk aan de Vierambachtstraat en de Spanjaardstraat. In juni 2015 waren er werkzaamheden aan de 2 e Rosestraat. In de zomer van 2014 was de Erasmusbrug afgesloten en waren er werkzaamheden bij Station Noord. In de zomer 2015 was het DroogLeverFortuyn-plein en Spangen aan de beurt. In het najaar 2014 waren er werkzaamheden bij de Van Oldebarneveltstraat, Crooswijk en de Groene Tuin. In 2015 werd het PC Hooftplein onderhanden genomen. De omleidingen vertekenen dus het verschil, maar de lichte groei zit dus vooral in de tweede helft van het jaar. Lijnen Op lijn 20 na is er groei te zien op alle lijnen. De grootste groei is te zien op lijn 2, 7, 23 en 25. Figuur. Instappers tram 2014 en 2015, gehele jaar 1 april

65 Vervoerplan RET 2017 Als bezuinigingsmaatregel is in 2015 lijn 20 buiten de spits en op zaterdag opgeheven. Dit heeft ervoor gezorgd dat lijn 20 nog maar 68% van het oorspronkelijke aantal vervoeraanbod bood. Daardoor zijn er ook circa 31% minder reizigers gaan reizen met lijn 20. Echter, deze groep die buiten de spits reist heeft ook lijn 2, 23 en 25 als optie waardoor er mede op deze lijnen een stijging is te zien van het aantal reizigers. Daarnaast is de route van lijn 20 via de Beurs gaan lopen. Hierdoor is een afname te zien op de haltes waar lijn 20 niet meer komt (bijvoorbeeld Museumpark en Eendrachtsplein), maar deze wordt gecompenseerd op de haltes daarom heen (Westerstraat, Leuvehaven, metro). Daarnaast zorgt lijn 20 voor een hogere frequentie op het traject tussen Leuvehaven en Kruisplein wat mede voor meer reizigers op korte afstand heeft gezorgd. Figuur. Verschil in instappers 2015 vs 2014 tijdens de spitsperiode s 1 april

66 Vervoerplan RET 2017 Het aantal instappers op Rotterdam Centraal is voor lijn 20 met circa 10% afgenomen door het rondje op Rotterdam Centraal, echter op lijn 23 en 25 is er een toename wat resulteert in een gehele toename van ruim 5%. Daarnaast was een belangrijke reden van deze wijziging de mogelijke stilstand om het samenlooptraject te verbeteren m.b.v. een betere punctualiteitscore. Dit heeft geresulteerd in het verminderen van te vroeg vertrekken van 4% naar 0% en een verbetering van de stiptheid van 71% naar 77% (data november 2014 vs november 2015). Uiteindelijk draagt dat bij tot een betere bezetting van lijn 25. De binnenlus Keizerswaard heeft ervoor gezorgd dat mensen gemakkelijker op het winkelcentrum Keizerswaard komen. Voor zowel lijn 2 als lijn 23 heeft dit positief uitgepakt en zorgt het ervoor dat er circa 650 extra instappers per werkdag zijn in dat gebied dan voorheen. Dit zijn voornamelijk 65+ers die veel voordeel hebben bij de kortere loopafstand naar het winkelcentrum. Daarnaast is de overstap op de bussen verbeterd. De reizigers die langer moeten reizen door de extra lus maken veelal nog steeds gebruik van lijn 23. Het heeft gezorgd voor een afname van circa 10 reizigers per werkdag (0,65%). lijn 23 en 25 hebben reizigers van lijn 20 opgevangen. Dat laatste geldt ook voor lijn 2, die daarbovenop nog profiteert van de populariteit van de nieuwe halte Keizerswaard. De groei op lijn 21 en 24 is mede te herleiden tot het gratis OV voor minima in Schiedam wat goed gebruikt wordt, vooral in Schiedam zelf. Op het samenloop traject van lijn 20, 23 en 25 op de Laan op Zuid, is met de nieuwe dienstregeling in december 2015 de tijdligging aangepast. Lijn 20 rijdt nu wat dichter voor lijn 25 om te zorgen dat de reizigers beter worden verdeeld over de voertuigen. Hiermee wordt lijn 20 wat voller en hebben de reizigers in lijn 25 meer kans op een zitplek. In de maand januari kende lijn 20 op het samenlooptraject een groei van ruim 12% op de tijden dat deze rijdt en van het totaal aantal reizigers op deze halte 2% meer in de voertuigen van lijn 20 stapt ten opzichte van vorig jaar. 3.2 Voorstellen 2017 Voor 2017 wordt voorgesteld om de dienstregeling niet ingrijpend te wijzigen Aanpassing routes over Hofplein Het Hofplein is een druk verkeersknooppunt, zowel voor het autoverkeer als voor de tram. Met uitzondering van lijn 2 en lijn 20, passeren alle tramlijnen het Hofplein. Trams moeten vaak lang wachten op groen, waardoor vertragingen ontstaan op het vervolg van de route. Gemeente Rotterdam en RET hebben gezamenlijk onderzocht of de doorstroming hier verbeterd kon worden. Daarbij is gebleken dat een andere routering van de tram over het plein tot verbeteringen voor de tram en voor het autoverkeer kan leiden. De andere routering houdt in dat tramlijn 21, 23 en 24 komende vanaf de Coolsingel, niet langer direct linksaf slaan naar het Weena, maar via de rotonde rijden, deze voor driekwart volgen, dan afslaan naar het Weena en verder de oude route richting Rotterdam Centraal. De haltes Stadhuis en Weena blijven bediend. Wel zullen lijn 21, 23 en 24 bij de halte Stadhuis halteren aan het rechter halteperron. Na afronding van de spoorwerkzaamheden aan het Hofplein, wordt deze wijziging aan het einde van de zomer 2016 tussentijds ingevoerd. 1 april

67 Vervoerplan RET Vervallen halte Kastanjeplein (lijn 25) In 2015 heeft MRD opdracht gegeven om het traject van lijn 25 in Schiebroek toegankelijk te maken, d.w.z. verhoogde haltes aan te leggen. Het ging om alle haltes van tramlijn 25 in Schiebroek, met uitzondering van de haltes Donkersingel en Meidoornsingel (in plaats van deze twee haltes is er één nieuwe halte bij de Teldersweg gerealiseerd) en de halte Kastanjeplein. Deze halte wordt opgeheven omdat het de minst gebruikte tramhalte is in Schiebroek, met relatief korte afstand tot vorige en volgende halte van ca 300 meter. De halte zal vervallen met ingang van de jaardienstregeling Reizigers kunnen gebruik maken van de nabijgelegen tramhaltes of van buslijn 174, die een halte op het Kastanjeplein houdt Haltes lijn 7 Burgemeester Oudlaan Tot april 2017 vinden werkzaamheden plaats aan het traject van tramlijn 7 in Kralingen. Daarbij worden in opdracht van MRDH onder andere toegankelijke haltes aangelegd, en er vinden veranderingen plaats aan de haltes op de Burgemeester Oudlaan. Er komt op dit traject van lijn 7 een nieuwe, toegankelijke halte Erasmus Universiteit net voor de keerlus. Deze halte ligt gunstig ten opzichte van de hoofdingang van het universiteitsterrein. Daarnaast blijft het mogelijk om in de keerlus op de tram te stappen. Om de halte-afstand op de Burgemeester Oudlaan niet te kort te laten worden, zal de halte Groene Wetering na de werkzaamheden niet opnieuw worden aangelegd en als gevolg hiervan voor lijn 7 vervallen. Reizigers kunnen gebruik maken van de nieuwe halte Erasmus Universiteit of van de bestaande halte s Gravenwetering. Figuur. Haltesituatie Burgemeester Oudlaan na afloop werkzaamheden s-gravenwetering 1 april

68 Vervoerplan RET Bus In 2015 (dienstregeling miv december 2014) zijn veel buslijnen gewijzigd. Deze wijzigingen waren erop gericht om meer en duidelijkere hoogfrequente busverbindingen aan te bieden, met aansluitingen op de hoogfrequentie en snelle metro. Soms zijn daarbij lijnen of haltes komen te vervallen, vaak ten gunste van de grootste groepen reizigers, maar soms ook door de ingegeven bezuinigingsopgave. Uiteindelijk moesten deze wijzigingen leiden tot een groei in het aantal reizigers. In dit vervoerplan worden de effecten van de wijzigingen beschreven en worden nieuwe voorstellen gedaan. 4.1 Vervoer in 2015 Het aantal reizigers in de buslijnen van de RET is in 2015 hoger dan het voorgaande jaar. Nieuwe en snellere routes met hogere frequenties, lichte economische groei, gerichte marketing- en promotieactiviteiten en veranderende regelingen voor studenten zorgen ervoor dat er ongeveer reizigers per werkdag meer instapten 1. En dat terwijl het vervoeraanbod (dienstregelinguren) met 3% is gedaald. Met de start van het schooljaar in september 2015 was er een flinke toename te zien in het aantal reizigers op buslijnen van en naar onderwijslocaties, zoals buslijnen 44 en 68. Deze toename wordt deels verklaard door het verplaatsen of verhuizen van scholen, maar hangt waarschijnlijk ook samen met het afschaffen van de basisbeurs. Hierdoor zullen (nieuwe) studenten langer thuis blijven wonen en van en naar de onderwijslocatie gaan reizen 2. Met ingang van 1 januari 2017 zullen ook mbo-scholieren onder de 18 jaar beschikken over een 1. Op een gemiddelde werkdag in het najaar van 2015 ten opzichte van Zie bijvoorbeeld de krantenartikelen en CBS-rapporten over het verhuisgedrag van jongeren: NL/menu/themas/bevolking/publicaties/artikelen/archief/2015/minder-jongeren-verhuisd-naar-universiteitssteden.htm ; 1 april

69 Vervoerplan RET 2017 studentenreiskaart. Hoewel een groot deel van deze scholieren nu ook al met het openbaar vervoer reist, verwachten we een toename van het aantal reizigers van en naar onderwijslocaties, waardoor mogelijk extra capaciteit geboden moet worden. In de volgende paragrafen worden de wijzigingen van het Vervoerplan 2015 en de effecten op het reisgedrag verder beschreven en geëvalueerd. 4.2 Waterweg (Schiedam, Vlaardingen, Maassluis) De ingebruikname van de Hoekse Lijn als metroverbinding (zie ook par ) zal ook gevolgen hebben voor de buslijnen in dit gebied. RET zal in de komende periode een analyse uitvoeren hoe bus en metro elkaar zo goed mogelijk kunnen aanvullen. Daarbij worden ook de ervaringen met het huidige lijnennet in Schiedam en Vlaardingen betrokken. Resultaat van de analyse zijn voorstellen voor aanpassingen in het lijnennet in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis. Deze worden opgenomen in het Vervoerplan bij ingebruikname Hoekse Lijn en zullen de gebruikelijke vervoerplan procedure doorlopen. 4.3 Lansingerland Ruggengraat van het buslijnennetwerk in Lansingerland is de ZoRo busbaan, waarover lijn 170 en lijn 173 rijden. Het aantal reizigers op dit traject groeit al jaren. De afgelopen jaren is de dienstregeling ook steeds aangepast aan deze groei. Zo is in 2015 de frequentie van buslijn 170 tussen 18 en 19 uur verhoogd naar een tien-minutendienst (2% reizigersgroei), en rijden sinds december 2015 lijn 170 en 173 vaker op zaterdag (effecten nu nog niet meetbaar). Ook is de aansluiting van een aantal ritten van lijn 170 op de trein bij Zoetermeer Oost verbeterd, waardoor enkele tientallen mensen meer instappen. Tegelijkertijd zien we ook dat lijn 173 in Bleiswijk langer onderweg is door de recente aanleg van drempels op de route. Reizigers en omwonenden klagen hierdoor over extra overlast of vermindering van comfort. Dergelijke ontwikkelingen staan haaks op de gezamenlijke ambitie om reizigers via snelle en hoogfrequente OV-lijnen te vervoeren. Verderop op het traject van lijn 173 blijft het gebruik tussen Bleiswijk en Zoetermeer beperkt, met uitzondering van enkele riten in de spits. Voor 2017 worden geen wijzigingen in routes en frequenties voorgesteld. Wel zal bij de introductie van extra ritten op lijn E richting Rotterdam bekeken worden of, eventueel met een kleine aanpassing van vertrektijden, de bussen van lijn 170 en/of 173 ook op deze ritten kunnen aansluiten. 4.4 Rotterdam Oost, Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel In 2015 is de frequentie van lijn 30 op zondag teruggebracht van een kwartierdienst naar een twintig-minutendienst. Hiermee is de frequentie van de lijn gelijkgetrokken met de frequentie van vergelijkbare lijnen elders. Ondanks deze wijziging is het totaal aantal reizigers op zondag min of meer gelijk gebleven. Daarentegen is lijn 36 vaker gaan rijden op zaterdag overdag; van elke twintig minuten naar ieder kwartier. Dit heeft geleid tot een lichte toename van het aantal reizigers van ongeveer 15%. Op overige momenten is de bezetting min of meer gelijk gebleven. Dat geldt ook voor de lijnen 31 en 37 in Capelle aan den IJssel. 1 april

70 Vervoerplan RET 2017 In Krimpen aan den IJssel rijden de lijnen 97 en 98 in een aantrekkelijke hoge frequentie. In 2015 is er voor deze lijnen een marketingactie uitgevoerd om de bekendheid van beide lijnen te vergroten. Dit heeft geleid tot een reizigerstoename van ongeveer 7%. De dienstregeling van lijn 96 is niet veranderd, maar er is wel vraag naar andere aansluitingen op de Waterbus. Op dit moment sluit 96 bij de steiger aan op de Waterbus van en naar Dordrecht, aangezien de reizigers van en naar Rotterdam ook met lijn 96 naar metrostation Capelsebrug kunnen reizen en daar kunnen overstappen op de metro s Hogere frequentie lijn 36 vakantie Tijdens de vakantiedienstregeling gaat lijn 36 ieder kwartier rijden, in plaats van iedere 20 minuten Maatwerk voorziening Kralingse Veer icm vervallen lijn 95 In 2015 zijn de routes van de weinig gebruikte lijnen 34 en 95 gecombineerd tot één lijn 95 van Capelsebrug naar Rivium via Capelle West en Kralingse Veer. Deze lijn rijdt in de spitsuren iedere 20 minuten en daarbuiten ieder uur, zodat per dag 27 ritten heen en terug worden gereden. Het aantal reizigers per werkdag (november) is ca 165. Hiervan reizen ca 95 van/naar Rivium, en 70 van/naar Capelle West of Kralingse Veer. In de ochtendspits zijn er gemiddeld acht reizigers per rit, en buiten de spitsuren is het aantal instappers beperkt tot twee of drie. Dat is te weinig voor een reguliere lijndienst. RET wil daarom in samenwerking met MRDH en de gemeenten Rotterdam en Capelle een maatwerkvoorziening opzetten in Kralingse Veer en Capelle West, waarmee reizigers van en naar metrostation Capelsebrug kunnen reizen. Zo n maatwerk voorziening kan rijden met een kleiner voertuig, heeft niet noodzakelijk een vaste route en kan ook rijden op verzoek. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld meer haltes in het gebied worden bediend, terwijl tegelijkertijd voorkomen wordt dat de bus leeg rondrijdt. Lijn 95 zal dan vervallen. De maatwerk voorziening zal niet tot Rivium rijden. Reizigers van en naar bedrijventerrein Rivium kunnen gebruik maken van de Parkshuttle. 4.5 Hillegersberg-Schiebroek Met ingang van de dienstregeling 2015 rijdt lijn 35 naar metrostation Melanchthonweg in plaats van naar treinstation Rotterdam Noord. Hierdoor is een snelle verbinding ontstaan tussen Hillegersberg en metrolijn E. In de loop van 2015 zijn de nieuwe haltes langs de Argonoutenweg en Ringdijk in gebruik genomen, waardoor deze verbinding vanuit Schiebroek en 110-Morgen beter bereikbaar is geworden. Gedurende het jaar zijn steeds meer mensen die gebruikmaken van deze route. Er stappen nu ongeveer 350 reizigers per werkdag op bij de halte Melanchthonweg. Bij station Noord waren dat er, in 2014, ongeveer 150 per werkdag. De nieuwe route van lijn 35 blijft gehandhaafd. 4.6 Rotterdam-The Hague Airport Rotterdam The Hague Airport wordt bediend door buslijn 33. Met de dienstregeling 2015 is lijn 33 verlengd naar metrostation Meijersplein, zodat er overdag iedere 10 minuten een bus rijdt naar zowel Rotterdam Centraal als metrostation Meijersplein, waar overgestapt kan worden op lijn E naar Rotterdam Zuid of Den Haag. Per 13 december 2015 zijn er ook in de 1 april

71 Vervoerplan RET 2017 weekenden extra vroege ritten naar Rotterdam Airport gaan rijden, maar op dit moment is nog onduidelijk hoeveel reizigers hier gebruik van maken. Het aantal reizigers van en naar de Airport fluctueert sterk, en hangt samen met het aantal luchtpassagiers en de vertrek- en aankomsttijden van de vluchten. Door het vluchtschema ontstaan er op sommige dagen of op sommige tijdstippen pieken in de reizigersaantallen, wat leidt tot volle bussen. Dit is met name het geval in de maanden rond de zomervakantie, en dan vooral op vrijdag. Op andere dagen zijn er juist minder reizigers naar de Airport. Vooral de zaterdag is rustig Lijn 33: extra ritten bij drukte, minder rijden op zaterdag Om beter in te spelen op de drukte, wordt er op ca 10 tot 20 drukke dagen een extra bus ingezet die gaat rijden zodra er veel passagiers bij de halte staan. Tegelijkertijd wordt de dienstregeling iets beperkt, door bijvoorbeeld gedurende een deel van de zaterdag niet ieder kwartier, maar ieder halfuur tussen Airport en Meijersplein te rijden. Tussen Rotterdam Centraal en Airport blijft de frequentie op zaterdag wel ieder kwartier. 4.7 Omgeving Rotterdam centrum Als onderdeel van een bezuinigingsopgave is in de dienstregeling 2015 lijn 48 vervallen, lijn 32 verlengd naar Feijenoord en vaker gaan rijden, en een nieuwe lijn 47 ingesteld tussen station Blaak en Noordereiland. Hierdoor kon het filegevoelige traject over de Coolsingel worden verlaten. De frequentieverhoging van lijn 32 trekt over de gehele route meer reizigers, tegelijkertijd missen de reizigers op het Noordereiland en in Feijenoord een goede verbinding met metrolijn D/E. Dit heeft geleid tot een lichte afname van het aantal reizigers hier. Vanuit reizigers komt het verzoek of het mogelijk is om lijn 47 te verlengen, zodat vanaf het Noordereiland ook Rotterdam Zuid (bijvoorbeeld Vuurplaat of Wilhelminaplein) bereikt kan worden. Verlenging zou echter betekenen dat extra bussen ingezet moeten worden, terwijl het aantal reizigers van en naar het Noordereiland niet erg hoog is. Verlenging is daarom niet uitvoerbaar. RET is echter graag bereid om samen met de gemeente te kijken naar de mogelijkheden voor maatwerk vervoer. Een andere wijziging in het centrum was het herstel van de doorgaande verbinding tussen Crooswijk en Rotterdam-West/Schiedam met lijn 38. Dat is een succes: ongeveer een derde van de reizigers blijft bij Rotterdam Centraal zitten in de bus. Ook weten steeds meer mensen lijn 38 in het weekend te vinden, bijvoorbeeld tijdens evenementen in de Van Nellefabriek en bij het Sparta-stadion. Net als in 2015, zal lijn 32 in de kerstvakantie de frequentie van de normale jaardienstregeling rijden (dus geen lagere frequentie in de kerstvakantie). Voor de overige lijnen worden geen wijzigingen voorgesteld. 4.8 Maastunnel Lijn 44 laat al enkele jaren een groei in het aantal reizigers zien. De afgelopen jaren is de frequentie van deze lijn dan ook steeds verhoogd. Met ingang van de dienstregeling 2016 is 1 april

72 Vervoerplan RET 2017 de frequentie van lijn 44 in de spits verhoogd tot 8-10x/uur, mede vanwege het opheffen van lijn 46. Verwacht wordt dat het passagiersaanbod op termijn steeds verder zal toenemen Omleiding lijn 44 bij werkzaamheden Maastunnel Vanaf medio 2017 zal de Maastunnel gedeeltelijk worden afgesloten voor groot onderhoud. Buslijn 44 zal van Zuid naar Noord via de bestaande route blijven rijden. Van Noord naar Zuid zal de bus tussen Dijkzigt en Katendrechtse Lagedijk via de Erasmusbrug of Willemsbrug rijden. Hierdoor blijft er altijd een directe verbinding tussen Charlois en Dijkzigt. Om verdere groei in het aantal reizigers op te vangen en een goede verbinding tussen Rotterdam Zuid en Dijkzigt te bieden, gaat lijn 44 in de ochtendspits elke vijf minuten rijden tussen Zuidplein en Dijkzigt. De helft van deze ritten gaat doorrijden naar Rotterdam Centraal. De rest van de dag en van Noord naar Zuid blijft lijn 44 zes tot acht keer per uur rijden. Daarmee kan deze lijn tijdens de werkzaamheden aan de Maastunnel een alternatief vormen voor de auto, mits de doorstroming gewaarborgd is en de bus niet in de file terecht komt. 4.9 Rotterdam Zuid Lijn 66 is een kortere route in Feijenoord gaan rijden. Daarbij is ook een nieuwe halte Damstraat in gebruik genomen. De haltes Damstraat, Spoorweghaven en Station Zuid/Rosestraat zijn de drukste haltes in dit gebied. Het totaal aantal instappers op dit gedeelte van de route van lijn 66 is in 2015 licht gestegen ten opzichte van 2014, net zoals op de overige haltes van deze lijn. Reizigers die voorheen op de haltes Piekstraat, Piekbrug of Rose-Spoorstraat instapten zijn gebruik gaan maken van de andere haltes in op de route. Ondanks dat er minder haltes zijn, is het aantal reizigers dus niet afgenomen. De toenemende populariteit van Katendrecht is ook terug te zien bij lijn 77. De dienstregeling op Katendrecht is uitgebreid, zodat er een groot gedeelte van de dag elke 7,5 minuut wordt gereden. Hierdoor wordt het steeds aantrekkelijker om de bus te pakken. Nu ook het Afrikaanderplein weer rechtstreeks te bereiken is en het aantal inwoners op Katendrecht de komende jaren zal gaan toenemen, verwachten we dat er steeds meer mensen gebruik gaan maken van deze buslijn. Instappers per halte lijn 66, gemiddelde werkdag maart 2015 tov Om de oost-west-verbinding in Rotterdam Zuid te verbeteren, zijn de lijnen 70 en 73 doorgekoppeld tot een één lijn 70 Charlois Zuidplein - Keizerswaard. In 2015 waren er veel 1 april

73 Vervoerplan RET 2017 werkzaamheden op de route van deze lijn, met name rondom de Spinozaweg. Hierdoor zijn er veel omleidingen gereden en is het effect van deze wijziging lastig te meten Extra ritten lijn 70 en 77 Op de drukste momenten van de zaterdagmiddag gaat de frequentie van lijn 77 op Katendrecht omhoog naar 8x/uur. Om de verbinding Charlois Zuidplein Lombardijen te verbeteren, krijgt lijn 70 extra ritten in de vroege ochtend en late avond, zodat er meer reismogelijkheden zijn. Tijdens vakantieperioden is lijn 70 ook een drukke lijn. In 2017 zal lijn 70 tijdens de Kerstperiode en tijdens de zomervakantie 5x/uur gaan rijden, net zoals tijdens Kerst Aanpassing routes lijn 70, 84, 87 en 183 Spinozaweg / Catullusweg Tot maart 2016 hebben werkzaamheden plaatsgevonden in de omgeving Spinozaweg, Catullusweg en Pascalweg. Als gevolg daarvan kon lijn 70 niet via de Guido Gezelleweg Catullusweg rijden, maar reed deze lijn rechtdoor over de Spinozaweg. Ook is lijn 84 via de Guido Gezelleweg gaan rijden, waardoor de haltes van lijn 70 hier een verbinding met Zuidplein behielden. In maart 2016 is besloten om deze omleidingsroutes te handhaven. Reden daarvoor is het te smalle profiel van de Catullusweg, waardoor het zeer moeilijk is geworden voor twee bussen om elkaar te passeren (iets dat op een hoogfrequente lijn als lijn 70 regelmatig kan gebeuren). Ook vanuit het oogpunt van de veiligheid voor overige weggebruikers acht RET het niet verantwoord om in deze straat met de hoogfrequente buslijn 70 te rijden. Thans wordt voorgesteld om de genoemde routewijzigingen definitief te laten worden. Voor reizigers betekent dit het volgende: Omdat de route over de Spinozaweg sneller is, komen doorgaande reizigers tussen Keizerswaard / Station Lombardijen en Zuidwijk / Zuidplein, sneller op hun bestemming. De haltes aan de Catullusweg en Guido Gezelleweg worden niet langer door lijn 70 bediend. Lijn 84 (Barendrecht Zuidplein) rijdt over de Guido Gezelleweg zodat reizigers hier een goede verbinding houden met Zuidplein en desgewenst bij de halte Spinozaweg kunnen overstappen op andere buslijnen. Lijn 183 (Barendrecht Keizerswaard Kralingse Zoom) rijdt via de Catullusweg en bedient de hier gelegen halte. Omdat deze lijn minder frequent rijdt, kan de dienstregeling zo gepland worden dat voertuigen elkaar niet in de straat hoeven te passeren. Lijn 187 houdt zijn huidige route over de Spinozaweg en Pascalweg. Samengevat worden de routes als volgt: Route lijn 70: Slinge Spinozaweg (rechtdoor) Station Lombardijen v.v. Route lijn 183: Station Lombardijen Catullusweg Pascalweg v.v. Route lijnen 84 (en 184): Vaanweg Spinozaweg Guido Gezelleweg Pascalweg v.v. Route lijn 187: Vaanweg Spinozaweg Pascalweg v.v. 1 april

74 Vervoerplan RET Waalhaven De belangrijkste busroute langs de Waalhaven is lijn 68. Deze lijn is in 2015 de gehele dag via de Waalhaven Zuidzijde gaan rijden. Tijdens de spitsuren rijden er ook bussen van en naar de Van Maasdijkweg, in het hart van het industrieterrein. Door de routewijziging hebben de reizigers van en naar Heijplaat en RDM campus een snellere buslijn gekregen die ook nog eens in een hogere frequentie is gaan rijden. De routewijziging in de Waalhaven heeft een minimaal effect op de totale reizigersaantallen. Een deel van de reizigers stapt tegenwoordig uit op de Waalhaven Zuidzijde, een deel van de reizigers is gaan reizen met buslijn 69, die tussen Zuidplein en industriegebied Waalhaven ook vaker is gaan rijden, of met één van de spitsritten van lijn Route aanpassing lijn 72 via Slinge In samenwerking met De Verkeersonderneming is gekeken naar de mogelijkheden om kantorenlocatie Dockworks aan de Waalhaven Oostzijde beter bereikbaar te maken. Hier rijdt lijn 72 van en naar het Zuidplein. Voor enkele tientallen reizigers blijkt het voordelig om lijn 72 via metrostation Slinge te laten rijden, omdat hiermee de reistijd van en naar Spijkenisse en Portland Carnisselande verkort wordt. Met deze routewijziging vervallen geen haltes. Deze wijziging wordt medio 2016 tussentijds ingevoerd Extra ritten en uitbreiding route lijn 74 Lijn 74 bedient enkele (zorg)voorzieningen in Charlois. Voorgesteld wordt om de Waalhaven Oostzijde in de route op te nemen. Hierdoor krijgt de kantorenlocatie Dockworks ook buiten de spitsuren (als lijn 72 niet rijdt) een openbaar vervoer verbinding. Momenteel zijn enkele ritten van lijn 74 erg druk, waardoor regelmatig te weinig plaats is om de reizigers mee te nemen. Dit is met name het geval aan het einde van de middag vanaf de Charloisse Poort. Op deze tijdstippen zullen extra ritten worden ingezet Albrandswaard en Hoogvliet Extra ritten lijn 79 In 2015 is lijn 79 ingekort tot een verbinding tussen metrostation Poortugaal en Delta. Ondanks deze inkorting is het aantal reizigers min of meer gelijk gebleven. Op werkdagen is de rit van 8.22 uur erg druk. Daarom gaat er op dat moment een extra rit rijden. Op zaterdag en zondag zal een achtpersoonsvoertuig worden ingezet. De frequentie op die dagen wordt verhoogd naar een halfuurdienst, zodat reizigers meer reismogelijkheden hebben Route aanpassing lijn 80 Lijn 80 rijdt van maandag t/m zaterdag tussen Hoogvliet metro en Binnenban. s Avonds en op zondag wordt een korte route tot Zalmplaat gereden. Het aantal reizigers op deze lijn blijft laag. Voor lijn 80 wordt zowel overdag als s avonds een andere route voorgesteld, zodat de lijn door meer mensen gebruikt kan worden (zie figuur hieronder). Tijdens de spitsuren wordt de lijn veelal gebruikt door forensen en midden op de dag door senioren. Over het algemeen hecht de eerste groep meer waarde aan een snelle verbinding 1 april

75 Vervoerplan RET 2017 met de metro en de tweede groep meer aan een halte voor de deur en de mogelijkheid om te reizen zonder overstap. Bij de RET is het verzoek binnengekomen om de Boomgaardshoek te verbinden met Zalmplaat, Meeuwenplaat en Binnenban. Een dergelijke routewijziging betekent voor lijn 80 een langere route, maar biedt ook nieuwe reismogelijkheden. Gezien de doelgroep zal lijn 80 tijdens de ochtendspits de huidige route blijven rijden. Na de ochtendspits zal de route tussen metrostation Hoogvliet en Zalmplaat via de Kapershoekseweg en Duifhuisweg voeren, waarbij de haltes Kamille, Tureluur en Duifhuisweg worden bediend. De halte Pending (vier reizigers per dag) wordt dan alleen nog in de ochtendspits, s avonds en op zondag bediend. Tevens wordt voorgesteld om bij wijze van proef de Lengweg en Horsweg in de avondroute op te nemen, waardoor s avonds meer haltes worden bediend. De halte Bovensim vervalt. Figuur. Voorgestelde routewijziging lijn 80 (roze = overdag, blauw = s avonds) 4.12 Barendrecht In Portland is de route van lijn (1)82 veranderd en is de frequentie verhoogd. Hierdoor rijdt er elke tien minuten een bus vanuit Portland naar de metrostations Slinge en Zuidplein. Inmiddels stappen dagelijks zo n reizigers in Portland in, ten opzichte van reizigers in Een forse stijging, die mede is te danken aan de kortere route via de Portlandse Baan. Ook de verbinding tussen Barendrecht en Zuidplein (lijnen 84 en 184) is in frequentie verhoogd. Werkzaamheden aan de Spinozaweg hebben ertoe geleid dat de bussen een groot gedeelte van 2015 via de Guido Gezelleweg hebben gereden. Het aantal instappers op de verbinding is in 2015 flink gestegen, met name rondom de Pascalweg en Viaduct A15. De opening van de scholenlocatie nabij de Dierensteinweg heeft daar zeker aan bijgedragen. 1 april

76 Vervoerplan RET 2017 Nieuw in 2015 was ook dat de RET naar de woonwijk Vrouwenpolder is gaan rijden. Dagelijks stappen daar ongeveer 90 mensen op. Driekwart van de reizigers reist naar Zuidplein, de rest reist naar de omgeving Spinozaweg. Daar wordt vaak overgestapt op andere lijnen. Er zijn weinig reizigers die in Vrouwenpolder opstappen en binnen Barendrecht uitstappen, of vice versa. Figuur. Bestemmingen van reizigers die in Vrouwenpolder instappen Hoewel het aantal reizigers in Barendrecht na de lijnwijzigingen is gestegen zijn er nog wel verbetermogelijkheden. Dit betreft met name de verbindingen vanuit de wijk (en scholenlocatie) Vrouwenpolder met Carnisselande, Lombardijen en het winkelcentrum van Barendrecht. De routes van de buslijnen 187 en 188 zullen in de periode worden herzien als de ontwikkelingen van de infrastructuur in Barendrecht Oost en Nieuw Reijerwaard daar aanleiding voor geven Route aanpassing lijn 183, 184 en 283 Het bedrijventerrein Vaanpark-II is momenteel van maandag t/m zaterdag van s ochtends vroeg tot uur s avonds bereikbaar met buslijn 183. Uit de OV-chipkaartgegevens blijkt dat het merendeel van de reizigers reist tijdens de spitsuren op werkdagen (23 van de 36 instappers). Op zaterdag wordt weinig gereisd naar het bedrijventerrein (in totaal 7 instappers per dag), terwijl lijn 183 wel de gehele dag rijdt. In Vrouwenpolder stappen dagelijks ongeveer 90 mensen op, die vrijwel allemaal behoefte hebben aan een bus naar Zuidplein of Lombardijen. Door de routes van de buslijnen 183 en 283 om te draaien sluit het aanbod beter aan op de vraag en worden diverse verzoeken en suggesties voor de routevoering overgenomen; op werkdagen zal lijn 283 via Vaanpark-II rijden en lijn 183 zal de gehele dag via Vrouwenpolder rijden. Door deze routewijziging hebben vrijwel alle reizigers vanuit Vrouwenpolder en Buitenoord een snellere verbinding naar Slinge, Zuidplein en Lombardijen, die bovendien ook nog eens langer doorrijdt in de avond. Daarnaast hoeven reizigers niet langer over te stappen als zij naar Carnisselande, Lombardijen of Keizerswaard willen. De reistijdwinst op dit traject kan daardoor oplopen tot vijftien minuten, voor de doorgaande reizigers blijft de reistijd gelijk. Ook wordt het mogelijk om vanuit Vrouwenpolder naar het centrum van Barendrecht te reizen en rijden er minder bussen door de Harplaan. De bediening van bedrijventerrein Vaanpark-II en de snelle verbinding tussen Barendrecht en de HES en Kralingse Zoom blijft in stand door spitsbuslijn 283. Hierdoor krijgt Nieuweland tijdens de spits een snellere verbinding met de HES en Kralingse Zoom dan nu. Daar 1 april

77 Vervoerplan RET 2017 profiteren ongeveer 15 reizigers van. Buiten de spitstijden zullen reizigers vanuit Vaanpark-II moeten opstappen bij een alternatieve halte van lijn 183 of gebruik moeten maken van lijn 84. Dit raakt ongeveer 70 reizigers per dag. Door lijn 183 via Vrouwenpolder te laten rijden is meer dan 95% van de reizigers sneller op bestemming en is het niet langer noodzakelijk om lijn 184 naar Vrouwenpolder te laten rijden. Deze ritten kunnen als lijn 84 naar Barendrecht station gaan rijden. Lijn 84 rijdt dan in de spitsrichting 6x per uur, in de daluren 4x per uur en in de avond 2x per uur. In de tegenspitsrichting ( s ochtends richting station Barendrecht en s middags vanaf station Barendrecht) wordt de frequentie 4x per uur, zodat de frequentie gelijk is aan de trein en er altijd dezelfde aansluiting kan worden geboden. Om de scholierendrukte bij de Dierensteinweg op te vangen zullen er op drukke momenten extra ritten rijden tussen Zuidplein en Viaduct A15, en vandaar verder naar station Barendrecht. In totaal hebben ongeveer 130 reizigers baat bij het voorstel voor de lijnen 84/183/184/283. Ongeveer 40 reizigers hebben een langere loopafstand naar de halte en een dertigtal reizigers is aangewezen op lijn 84 om naar de Spinozaweg of Zuidplein te reizen. Figuur. Voorstel routes lijnen 183 en 283 Vanwege de haltesituatie en vertragingen op de Spinozaweg zal de route tussen de Pascalweg en Vaanweg worden ingepland via de Guido Gezelleweg in plaats van via de Spinozaweg Ridderkerk Het lijnenpakket in Ridderkerk is in 2015 volledig vernieuwd. Lijn 146 vormt de snelle verbinding tussen Zuidplein en Ridderkerk, altijd, ook s avonds of in het weekend. Lijn 144 verzorgt de ontsluiting van diverse winkel- en zorgcentra in Rotterdam Zuid en Ridderkerk. Lijn 143 verzorgt de verbinding met Dordrecht en de lijnen 140 en 245 verbinden Ridderkerk 1 april

78 Vervoerplan RET 2017 met Kralingse Zoom. Als één van de weinige lijnen heeft lijn 140 geen routewijziging gekregen. De reizigersaantallen op deze lijn zijn al enige tijd constant. Uit eerdere analyses bleek dat de verbinding met Dordrecht erg zwak was. Daardoor is de frequentie van lijn 143 in de daluren teruggebracht tot een uurdienst. Inmiddels lijkt deze route weer wat aan te trekken. Met ingang van dienstregeling 2016 zijn er enkele ritten naar Dordrecht toegevoegd. Vooralsnog geven de reizigersaantallen en financiële ruimte geen aanleiding voor frequentieverhoging. Lijn 144 komt langs diverse knooppunten en ontsluit vele winkel- en zorgcentra in Rotterdam Zuid en Ridderkerk. Hierdoor ontstaat er een duidelijke verbinding met een hoge frequentie, die ook steeds meer reizigers begon te vervoeren. In het najaar van 2015 heeft deze lijn echter veel hinder ondervonden van de werkzaamheden aan de Spinozaweg, waarbij vertragingen van meer dan twintig minuten geen uitzondering waren. Hierdoor valt het aantal instappers in de maanden oktober en november van 2015 wat terug. De snelle verbinding tussen Zuidplein en Ridderkerk, lijn 146, trekt (daardoor) ook steeds meer reizigers. Zowel op werkdagen, als op zaterdag maken steeds meer mensen gebruik van deze lijn. Lijn 245 is eveneens een snelbusverbinding, maar dan met Kralingse Zoom. Ook deze verbinding trekt aan, maar buiten de spitsuren is het aantal reizigers van en naar Ridderkerk beperkt. Op dergelijke momenten kunnen reizigers ook gebruikmaken van de lijnen 83 en 144, met een overstap bij Keizerswaard Verlenging laatste rit lijn 144 Voor 2017 wordt voorgesteld om van lijn 144 de rit van uur richting Ridderkerk door te rijden tot de halte Staringlaan (Drievliet). Hierdoor ontstaat er een latere reismogelijkheid vanaf station Lombardijen en Ridderkerk Koningsplein naar Drievliet. Voor de rest van de dienstregeling worden geen wijzigingen voorgesteld. 1 april

79 Vervoerplan RET BOB-bussen De BOB-bussen laten al enige tijd een groei zien. Dat is, gezien het alcoholverbod voor jongeren en de sluiting van enkele discotheken in het centrum van Rotterdam, tegen eerdere verwachting in. De BOB-bussen worden momenteel niet alleen gebruikt door stappers die om 4 of 5 uur naar huis willen, maar ook door reizigers voor wie de laatste ritten van het reguliere net te vroeg gaan of de eerste rit van het reguliere net te laat gaat. Dat zijn redenen om te dienstregeling licht aan te passen, maar vormen op dit moment geen aanleiding om de dienstregeling van de nachtlijnen grof te herzien Voorstel voor 2017 Vanuit reizigers en chauffeurs komen er verzoeken om BOB lijn 8 in het noorden van Spijkenisse via de Willemshoevelaan en Wiston Churchilllaan - Hekelingseweg te gaan rijden, in plaats van via de Eerste Heulbrugstraat. Hierdoor wordt voorkomen dat veel passagiers in de nachtelijke uren de Groene Kruisweg moeten oversteken. Ook zijn er verzoeken gekomen om Heenvliet en Geervliet in de nachtelijke uren te bedienen. Het is niet goed mogelijk om deze kernen met Spijkenisse te verbinden, maar het is wel mogelijk om BOB lijn 18 tussen Brielle en Rotterdam Centraal via de busbaan langs de N218 te laten rijden. Aan het begin van de nacht komen er extra ritten op lijn BOB lijn 11 vanaf Zuidplein naar Rotterdam Centraal. Hierdoor hebben ook de reizigers die met de laatste bussen aankomen bij Zuidplein nog een verbinding met het centrum van Rotterdam. 1 april

80 Vervoerplan RET Bijlage overzicht frequenties en bedieningstijden Metro In onderstaande tabellen zijn de intervallen opgenomen van de metrolijnen en de gezamenlijke trajecten. De intervallen zijn gemiddelden in de drukste richting. De tijdvakindeling is globaal als volgt (specifieke afwijkingen per lijn en richting mogelijk). Op werkdagen wordt tot 7:00 uur s ochtends de vroege ochtend frequentie gereden. Na de ochtendspits start om 9:00 de dagfrequentie tot 15:00 uur de avondspits aanvangt. Tussen 18:00 en 19:00 uur wordt de spitsfrequentie geleidelijk afgebouwd tot de avondfrequentie. Op zaterdag wordt tussen 10:30 en 11:30 uur opgebouwd naar de dagfrequentie en tussen 18:00 en 19:00 afgebouwd tot de avondfrequentie. Op zondag wordt tussen 11:00 en 12:00 uur opgebouwd naar de dagfrequentie en tussen 18:00 en 19:00 afgebouwd tot de avondfrequentie. De gezamenlijke trajecten waar met afgestemde vertrektijden wordt gereden (de zgn. stamtrajecten) zijn de volgende: Schiedam Centrum Capelsebrug (lijn A/B/C). Rotterdam Centraal Slinge (lijn D/E) Freq. WERKDAG Jaardienst Vroege Ochtend Middag RET- metrolijn Ochtend Spits Overdag Spits Avond A Binnenhof - Schiedam Centrum A Binnenhof - Kralingse Zoom 15 B Nesselande - Schiedam Centrum C De Terp - De Akkers D Rotterdam Centraal - De Akkers D Rotterdam Centraal - Slinge E Den Haag Centraal - Slinge Vroege Ochtend Middag Stamtraject Ochtend Spits Overdag Spits Avond A,B,C Capelsebrug- Schiedam Centrum 5 3,3 3,3 3,3 7,5 D,E Rotterdam Centraal - Slinge 7,5 2,5 5 3,3 7,5 1 april

81 Vervoerplan RET april

82 Vervoerplan RET 2017 Tram Onderstaande tabellen geven een beeld van de frequenties en bedieningstijden van de diverse tramlijnen, via het geboden interval over de dag (bij benadering, kleine afwijkingen mogelijk). Bij de frequenties en bedieningstijden horen de volgende opmerkingen. Vanaf aanvang dienst wordt opgebouwd tot de spitsfrequentie. Op werkdagen start om 7:00 de dagfrequentie, die duurt tot 18:00 uur. Tussen 18:00 en 19:00 uur wordt geleidelijk afgebouwd tot de avondfrequentie. Op zaterdag wordt tussen 10:00 en 11:00 uur opgebouwd naar de dagfrequentie en tussen 17:00 en 19:00 afgebouwd tot de avondfrequentie. Op zondag wordt vanaf ca. 12:00 uur opgebouwd naar de dagfrequentie en tussen 17:00 en 19:00 afgebouwd tot de avondfrequentie. In het eerste en laatste uur van de dag kan enige afwijking van de frequenties (langere intervallen) voorkomen. Opgenomen zijn de ritten volgens dienstregeling op het volledige traject (tenzij anders vermeld). In aanvulling op deze ritten kunnen extra ritten geboden worden op een deel van het traject, als de tram onderweg is van / naar de remise. De genoemde aanvang- en eindtijden betreffen de vertrektijd vanaf de beginhalte. De tijden zijn bij benadering, afgerond op halfuren en van de richting die het eerst start of het laatst eindigt. Indien de start- of eindtijd van de tegenrichting meer dan een halfuur afwijkt, is deze tijd tussen haakjes aangegeven. Lijnen die niet zijn vermeld bij een bepaald dagtype, rijden die dag niet. Voor alle dagtypen worden de vertrektijden van de tramlijnen op de volgende verbindingen zoveel mogelijk op elkaar afgestemd, zodat op het gezamenlijke traject een evenwichtig interval wordt geboden: Vuurplaat Beurs (lijn 20/23/25) Beurs Marconiplein (lijn 21/23/24) De Esch Bachplein (lijn 21/24) Kruisplein Zaagmolenbrug (lijn 7/8) 1 april

83 Vervoerplan RET 2017 Freq. WERKDAG Jaardienst RET-tramlijn Aanvang dienst 1 Overdag Ochtendspits Middagspits Avond Einde dienst 1 2 Charlois Keizerswaard 6: :00 4 Molenlaan Marconiplein 6: :00 7 Willemsplein Burgemeester Oudlaan 6: :30 8 Kleiweg Spangen 6: :00 20 Lombardijen Rotterdam Centraal 7:00 7½ --- 7½ :00 (18:30) 21 Woudhoek De Esch 6:00 (6:30) 23 Marconiplein Beverwaard 5:30 (6:00) :00 (18:00) 7½ 7½ 7½ 15 0:00 24 Holy De Esch 2 6: :30 (0:00) 25 Carnisselande Schiebroek 5:30 7½ 7½ 7½ 15 0:00 (6:00) 121 Hof van Spaland - Woudhoek 19: :30 Freq. WERKDAG VAKANTIE RET-tramlijn Aanvang dienst 1 Overdag Ochtendspits Middagspits Avond Einde dienst 1 2 Charlois Keizerswaard 6: :00 4 Molenlaan Marconiplein 6: :00 7 Willemsplein Burgemeester Oudlaan 6: :30 8 Kleiweg Spangen 6: :00 20 Lombardijen Rotterdam Centraal 7: :00 21 Woudhoek De Esch 6: :00 (18:00) 23 Marconiplein Beverwaard 5:30 (6:00) :00 24 Holy De Esch 2 6: :30 (0:00) 1 april

84 Vervoerplan RET 2017 Freq. WERKDAG VAKANTIE RET-tramlijn Aanvang dienst 1 Overdag Ochtendspits Middagspits Avond Einde dienst 1 25 Carnisselande Schiebroek 5: :00 (6:00) 121 Hof van Spaland - Woudhoek 19: :30 Freq. ZATERDAG Jaardienst RET-tramlijn Aanvang dienst Ochtend Middag Avond Einde dienst 1 2 Charlois Keizerswaard 6: :00 4 Molenlaan Marconiplein 7: :00 7 Willemsplein Burgemeester Oudlaan 7: :30 8 Kleiweg Spangen 7: :00 21 Woudhoek De Esch 7:00 (8:00) :00 (18:00) 23 Marconiplein Beverwaard 6: :00 24 Holy De Esch 2 7: :30 (0:00) 25 Carnisselande Schiebroek 6: :00 (7:00) 121 Hof van Spaland - Woudhoek 19: :30 Freq. ZONDAG Jaardienst RET-tramlijn Aanvang dienst Ochtend Middag Avond Einde dienst 1 2 Charlois Keizerswaard 8: :00 (8:30) 4 Molenlaan Marconiplein 8: :00 7 Willemsplein Burgemeester Oudlaan 9: :30 8 Kleiweg Spangen 8: :00 1 april

85 Vervoerplan RET 2017 Freq. ZONDAG Jaardienst RET-tramlijn Aanvang dienst Ochtend Middag Avond Einde dienst 1 21 Woudhoek De Esch 11: :00 (18:00) 23 Marconiplein Beverwaard 8: :00 24 Holy De Esch 2 8: :30 (0:00) 25 Carnisselande Schiebroek 7: :00 (8:00) 121 Hof van Spaland - Woudhoek 8: :30 Noten bij de tabellen: 1) een tijd tussen haakjes geeft de tijd van de eerste/laatste rit in de tegenrichting aan (verschil >30 min.) 2) de laatste rit richting Holy is ingekort tot de verbinding De Esch Rotterdam Centraal. 3) de eerste rit is ingekort tot de verbinding Burgemeester Oudlaan Rotterdam Centraal v.v. 1 april

86 Vervoerplan RET 2017 Bus Bedieningsoverzicht buslijnen dienstregeling 2017 versie 10 maart 2016 Standaard jaardienst Vakantiedienstregeling Zaterdag Zondag * tijdens Kerst 2016 rijdt lijn 32 de reguliere jaardienstregeling De frequenties die hieronder staan genoemd dienen ter indicatie van de frequentie op het drukste tijdstip en in de drukste richting Voorafgaand aan het tijdvak of in de tegenspitsrichting mag de frequentie anders zijn Werkdag Vakantiedag Zaterdag Zondag Lijn Omschrijving Aanvang dochtenspdaluren MiddagspAvond Einde dienaanvang dochtenspdaluren MiddagspAvond Einde dienaanvang dochtend Middag Avond Einde dienaanvang dochtend Middag Avond Einde die 30 Station Alexander - Schollevaar 6:00 10' 15' 10' 15'-30' 0:00 6:00 15' 15' 15' 15'-30' 0:00 7:00 15'-30' 15' 15'-30' 0:00 9:00 30' 20' 30' 0:00 31 Station Alexander - Oostgaarde 6:00 15' 30' 30' :30 6:00 15' 30' 30' :30 9:00 60' 30' :30 11:00 60' 30' :30 32 Overschie - Station Zuid 6:00 7½'-10' 10' 10' 20' 0:00 6:00 15' 15' 15' 20' 0:00 7:00 15'-30' 10' 20' 0:00 9:00 20' 15' 20' 0:00 33 Rotterdam Centraal- Meijersplein 5:30 10' 10' 10' 15' 0:00 5:30 15' 15' 15' 15' 0:00 5:30 15'-30' 15'-30' 15'-30' 0:00 5:30 20' 15' 20' 0:00 35 Station Alexander - Melanchthonweg 6:00 20' 20' 20' 30'-60' 0:00 6:00 30' 30' 30' 30'-60' 0:00 6:30 30'-60' 30' 30'-60' 0:00 9:00 30'-60' 30' 30'-60' 0:00 36 Station Alexander - Kralingse Zoom 6:00 15' 15' 15' 30' 0:00 6:00 15' 15' 15' 30' 0:00 7:00 20'-30' 20' 30' 0:00 9:00 30'-60' 20' 30' 0:00 rijdt niet 37 Station Alexander - Capelsebrug 7:30 60' 60' 60' :45 7:30 60' 60' 60' :30 10: ' :30 38A Schiedam Centrum - Rotterdam Centraal 6:00 7½' 10' 7½' 20' 0:00 6:00 15' 15' 15' 20' 0:00 7:00 15'-20' 15' 20' 0:00 9:00 20' 15' 20' 0:00 38B Rotterdam Centraal - Crooswijk 6:00 15' 20' 15' 20'-60' 23:30 6:00 15' 15' 15' 20'-60' 23:30 7:00 15'-30' 15' 20'-60' 23:30 9:00 30' 30' 30'-60' 23:30 rijdt niet rijdt niet rijdt niet rijdt niet 40 Rotterdam Centraal - Delft 6:30 15' 30' 20' :30 6:30 30' 60' 30' :30 42 Marconiplein - Bedrijventerrein Noord-West 6:00 7½' 30' 10' :00 6:00 12' 30' 12' :00 44 Rotterdam Centraal - Zuidplein 6:00 5'-10' 10' 7½' 20' 0:00 6:00 15' 15' 15' 20' 0:00 7:00 15'-20' 15' 20' 0:00 9:00 20' 15' 20' 0:00 47 Shuttle Noordereiland 6:30 20' 20' 20' 20' 22:00 6:30 20' 20' 20' 20' 22:00 8:00 20' 20' 20' 22:00 9:00 20' 20' 20' 22:00 rijdt niet rijdt niet 51 Station Schiedam Centrum - Woudhoek 7:00 30' 30' 30' :30 7:00 30' 30' 30' :30 10:00 60' 60' ;00 53 Station Schiedam Centrum - Woudhoek 6:00 20' 30' 30' :00 6:00 30' 60' 30' :00 rijdt niet 54 Station Schiedam Centrum - De Gorzen 6:00 20' 30' 20' 30' 0:00 6:00 30' 30' 30' 30' 0:00 7:00 30' 30' 30' 0:00 9:00 30' 30' 30' 0:00 56 Holy Noord - Vlaardingen West 6:00 8' 10' 10' 15'-30' 0:00 6:00 15' 15' 15' 15'-30' 0:00 7:00 30'-20' 10' 15'-30' 0:00 9:00 30' 15' 15'-30' 0:00 1 april rijdt niet 57 Deltaplein - Holy - Deltaplein 7:30 30' 30' 30' :30 7:30 60' 60' 60' :30 10:00 60' 60' :00 66 Zuidplein - Feijenoord 6:00 6' 10' 7½' 20' 0:00 6:00 15' 15' 15' 20' 0:00 7:00 15'-20' 15' 20' 0:00 9:00 20' 15' 20' 0:00 67 Zuidplein - Pendrecht 6:00 15' 20' 15' 30' 22:00 6:00 20' 30' 20' 30' 22:00 7:30 30' 20' 30' 22:00 9:30 60' 30' 30' 22:00 68 Zuidplein - Heijplaat 6:00 5'-10' 15' 10' 30' 0:00 6:00 20' 20' 20' 30' 0:00 7:00 30'-60' 30' 30' 0:00 9:30 60' 30' 60' 0:00 68 Slinge - Waalhaven 7:00 10' :30 rijdt niet rijdt niet rijdt niet 69 Zuidplein - Pernis 6:30 30' ' :00 6:30 30' ' :00 rijdt niet rijdt niet 69 Zuidplein - Waalhaven 7:30 15' ' --- 9:00 rijdt niet rijdt niet rijdt niet 70 Zuidplein - Keizerswaard 6:00 6' 10' 7½' 20' 0:30 6:00 15' 12' 12' 20' 0:00 7:00 15' 15' 20' 0:00 9:00 20' 15' 20' 0:00 72 Zuidplein - Sluisjesdijk 7:00 30' ' :00 7:00 30' ' :00 rijdt niet rijdt niet 74 Zuidplein - Charloisse Lagedijk 10: ' 30' :00 10: ' 30' :00 rijdt niet rijdt niet 76 Zuidplein - Keizerswaard 6:00 10' 10' 10' 20' 0:00 6:00 15' 15' 15' 20' 0:00 7:00 15'-20' 15' 20' 0:00 9:00 20' 15' 20' 0:00 77A ss Rotterdam - Rijnhaven 6:00 7½' 15' 7½' 15' 0:30 6:00 10' 15' 10' 15' 0:30 7:00 15' 7½'-10' 15' 0:30 9:00 15' 15' 15' 0:30 77B Rijnhaven - Zuidplein 6:00 15' 15' 15' 30' 0:00 6:00 20' 30' 20' 30' 0:00 7:00 30' 20' 30' 0:00 9:00 30' 30' 30' 0:00 78 Hoogvliet 6:00 15' 20' 15' 30'-60' 0:30 6:00 30' 30' 30' 30'-60' 0:30 7:00 30' 30' 30' 0:30 9:00 30' 30' 30' 0:30 79 Poortugaal - Delta Psychiatrisch Centrum 7:00 20' 30' 30' :00 7:00 30' 30' 30' :00 12: ' :00 12: ' :00 80 Hoogvliet Metro - Binnenban 6:30 30' 30' 30' 60' 23:30 6:30 30' 30' 30' 60' 23:30 7:00 60' 60' 60' 23:30 9:00 60' 60' 60' 23:30 82 Zuidplein - Portland 6:00 15' 30' 15' 30' 0:00 6:00 15' 30' 15' 30' 0:00 7:00 30' 30' 30' 0:00 9:00 30' 30' 30' 0:00 83 Keizerswaard - Kralingse Zoom 6:00 30' 30' 30' 30' 0:00 6:00 30' ' 30' 0:00 7:00 30' ' 0:00 9:00 30' 30' 30' 0:00 84 Zuidplein - Station Barendrecht 6:00 15'-10' 15' 15'-10' 30' 0:00 6:00 15' 15' 15' 30' 0:00 7:00 30' 15' 30' 0:00 9:00 30' 30' 30' 0:00 95 Capelsebrug - Rivivum/Capelle West rijdt niet rijdt niet 96 Busstation Krimpen - Stormpolder 6:30 30' ' :00 6:30 30' ' :00 96 Busstation Krimpen - Stormpolder 9: ' ' 21:00 9: ' ' 21:00 97 Capelsebrug - Krimpen aan den Ijssel 5:30 6' 15' 10' 30' 0:00 5:30 10' 30' 10' 30' 0:00 7:00 30' 15' 30' 0:00 8:30 30' 30' 30' 0:00 98 Capelsebrug - Krimpen aan den Ijssel 5:30 7½' 15' 6' 30' 0:30 5:30 10' 30' 10' 30' 0:30 7:00 30' 15' 30' 0:30 8:30 30' 30' 30' 0: Pendelbusje tram Woudhoek 19: ' 0:15 19: ' 0:15 19: ' 0:15 8:15 15' ' 0: Station Schiedam Centrum - Maassluis West 6:00 30' 30' 30' 60' 0:00 6:00 30' 30' 30' 60' 0:00 6:30 30'-60' 30' 60' 0:00 7:00 30'-60' 30' 60' 0: Kralingse Zoom - Ridderkerk Slikkerveer 6:30 15' 30' 30' 30' 20:00 6:30 30' 30' 30' 30' 20:00 rijdt niet rijdt niet 143 Zuidplein - Dordrecht 6:30 30' 60' 30' :00 6:30 60' 60' 60' :00 8:30 60' 60' :00 rijdt niet 144 Zuidplein - Ridderkerk 6:00 10' 15' 10' 30' 0:00 6:00 15' 20' 15' 30' 0:00 6:30 30' 20' 30' 0:00 8:30 30' 30' 30' 0: Zuidplein - Ridderkerk 6:00 10' 15' 10' 30' 0:30 6:00 15'-30' 20' 15'-30' 30' 0:30 6:30 30' 20' 30' 0:30 8:30 30' 30' 30' 0: Rodenrijs - Zoetermeer 6:00 10' 20' 10' 30' 0:00 6:00 15' 30' 15' 30' 0:00 7:00 30' 20' 30' 0:00 9:00 30' 30' 30' 0: Rodenrijs - Bleiswijk 6:00 10' 20' 10' 30' 0:30 6:00 15' 30' 15' 30' 0:30 6:30 30' 20' 30' 0:30 8:30 30' 30' 30' 0: Rotterdam Station Noord - Delft/Berkel Westpolder 6:00 30' 30' 30' 60' 0:00 6:00 30' 30' 30' 60' 0:00 7:00 30'-60' 30' 60' 0:00 9:00 60' 60' 60' 0:00 rijdt niet 183 Zuidplein - Kralingse Zoom 6:00 30' 30' 30' :00 6:00 30' 30' 30' :00 7:00 30'-60' 30' : Zuidplein - Barendrecht rijdt niet rijdt niet rijdt niet rijdt niet 187 Zuidplein - Barendrecht 6:30 30' ' :30 6:30 30' ' : Barendrecht 7:00 15' ' :00 7:00 15' ' :00 rijdt niet rijdt niet rijdt niet rijdt niet rijdt niet rijdt niet rijdt niet rijdt niet 226 Maassluis - Schiedam Centrum 7:00 30' :00 rijdt niet 245 Kralingse Zoom - Ridderkerk 7:00 15' 30' 15' :00 7:00 30' 30' 30' : Barendrecht - Kralingse Zoom 7:30 30' ' :30 rijdt niet 290 Zuidplein - Ridderkerk 6:30 30' ' :30 6:30 30' ' :30

87 VERVOERPLAN 2017 Voorne-Putten / Rozenburg

88 VERVOERPLAN VOORNE-PUTTEN / ROZENBURG 2017 Connexxion is de concessiehouder van het concessie Voorne-Putten / Rozenburg van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. De concessie omvat het grondgebied van de gemeente Nissewaard, Hellevoetsluis, Westvoorne en Brielle en delen van de gemeente Rotterdam (Rozenburg en Havengebieden). Analyse afgelopen jaren: In onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van het aantal instappers per lijn voor de afgelopen 3 jaren 2013, 2014 en Het betreft het aantal instappers op basis van check-in met de OV-chipkaart. Reizigers met wagenverkoop zijn in deze reizigersaantallen niet meegenomen. instap instap instap lijn: vs Spijkenisse, Metro Akkers - Elementen % 84 Spijkenisse, Maaswijk - Metro Akkers % 87 Spijkenisse, Metro Centrum - Halfweg % 101 Hellevoetsluis - Spijkenisse % 102 Hellevoetsluis - Spijkenisse % 103 Rockanje - Spijkenisse % 104 Hellevoetsluis - Spijkenisse n.v.t. 105 Rozenburg - Spijkenisse % 106 Rozenburg - Spijkenisse % 110 Oostvoorne-Hellevoetsluis % 111 Hellevoetsluis - Spijkenisse % 115 Rozenburg - Spijkenisse % 192 Vierpolders - Tinte % 205 Spijkenisse - Botlek % NB n.v.t. totaal ,6% In 2015 was er toename van het aantal instappers over alle buslijnen van 2,6% op jaarbasis ten opzichte van het jaar Hiermee is de lichte daling in 2014 hersteld. De daling in 2014 werd mede veroorzaakt door werkzaamheden aan de N218 en grootschalige omleidingen in Ten opzichte van 2013 is in 2015 een toename te zien van ca. 1% op jaarbasis. Onderling tussen de lijnen zijn er verschillen waar te nemen; met verschillende achterliggende oorzaken: Lijn 81 kende een daling van het aantal instappers in 2014 door de inkorting van deze buslijn in Spijkenisse (tot aan de halte Heemraadlaan in plaats van Metro Akkers). In 2015 laat deze lijn een herstel zien. Lijn 84 kende in 2014 een sterke daling ten opzichte van 2013 door het verminderen van de frequentie op het deel tussen Metro Akkers en Metro Centrum en aanpassing van de route in de wijk Maaswijk: het rijden van een lusroute door de wijk. Deze laatste aanpassing was Vervoerplan 2017 Connexxion

89 nodig om bij Spijkenisse Metro Centrum aansluiting in beide reisrichtingen te kunnen blijven geven binnen de vervoerknoop. Ook is in 2014 het overstaprecht toegevoegd op het wagenverkoop-kaartje ritkaartje Stad waardoor reizigers met dit kaartje ook heen en terug kunnen reizen op 1 kaartje. Reizigers die reizen op papieren kaartjes (wagenverkoop) zijn niet meegenomen in de reizigersaantallen per lijn. De toename op scholierenlijn 110 wordt veroorzaakt door betere afstemming op de schooltijden en qua weersomstandigheden een slechtere winter in 2015 ten opzichte van de milde winter van Scholieren nemen hierdoor vaker de bus in plaats van de fiets. De toename op lijn 192 betreft de Buurtbus waar medio 2014 betaling met de chipkaart mogelijk werd. Deze toename zet door in De lijnen 105 en 205 naar de Botlek laten een groei zijn in aantal reizigers. Een verklaring hiervoor is o.a. de congestie rondom de N15 / Hartelbrug en de snelle(re) reismogelijkheden van de bus via de busdoorsteek bij het Hartelkruis. Op lijn 103 is een toename van ca. 5% zichtbaar bij het aantal instappers. Een deel van de toename wordt verklaard door de inzet van pendelbussen in 2014 op deze lijn vanwege werkzaamheden aan de N218. Bij de pendelbussen in 2014 is het aantal instappers niet geregistreerd. In 2015 zijn er geen pendelbussen ingezet op lijn 103 waardoor de instappers wel allen zijn geregistreerd. Lijn 104 is een nieuwe lijn die per december 2015 is gaan rijden vanuit de concessie Hoeksche Waard / Goeree-Overflakkee via Hellevoetsluis naar Spijkenisse (zie ook toelichting bij wijzigingen 2017) Het aantal instappers onder NB betreft het niet goed toebedelen aan / registreren van reizigers op een bepaalde buslijn binnen het registratiesysteem van Connexxion. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door de koppeling van twee buslijnen aan elkaar zoals bij lijn 101 en lijn 102. De ene buslijn rijdt vanaf een locatie door onder een ander lijnnummer of in de andere reisrichting waarbij reizigers in de bus blijven zitten. Hierbij hoeven reizigers niet uit te checken en gelijk weer in te checken. Reizigers checken hierbij op een andere lijn of andere reisrichting uit dan ze zijn ingecheckt. Qua betaling gaat dit correct alleen qua toedeling aan lijnnummers niet altijd in Door nieuwe software is dit in de loop van 2015 verholpen. Vervoerplan 2017 Connexxion

90 Wijzigingen 2017 Voor het dienstregelingjaar 2017 heeft de Metropoolregio Rotterdam Den Haag aan Connexxion te kennen gegeven dat het voorzieningenniveau in 2017 ongewijzigd kan blijven. Het aantal dienstregelinguren blijft gelijk aan de target van afgelopen jaar, rekening houdend met de verlenging van lijn 104 naar Spijkenisse. De reizigersaantallen op Voorne-Putten zijn stabiel en ook de ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied geven geen aanleiding tot grootschalige wijzigingen. De frequentie en bedieningsperiodes van de verschillende lijnen zullen geen verandering ondergaan. Kleine aanpassingen op ritniveau, aanpassingen in de rijtijden en overstaptijden zullen op beperkte schaal wel plaats vinden: Continuering verlenging lijn 104 Vanuit de concessie Hoeksche Waard / Goeree-Overflakkee is buslijn 104 in de spitsperiode verlengd van Hellevoetsluis naar Spijkenisse. Hiermee kunnen reizigers zonder overstappen vanaf Goeree-Overflakkee rechtstreeks reizen naar Spijkenisse. Het deel op lijn 104 tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse rijdt onder de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het deel tussen Renesse en Hellevoetsluis blijft onder bevoegdheid van de provincie Zuid Holland. Lijn 104 is hiermee een buslijn met 2 opdrachtgevers. PZH lijn 104 MRDH lijn 104 MRDH lijn 111 MRDH lijn 101 Lijn 104 rijdt op Voorne-Putten de route van lijn 111. Qua dienstregeling is er een afstemming met de buslijnen 111 en 101 op het traject Hellevoetsluis Spijkenisse. De situatie is per december 2015 ingegaan en zal tot aan het einde van de concessie Voorne-Putten (december 2018) worden gecontinueerd. De situatie na december 2018 is onderwerp van gesprek tussen provincie en MRDH. NS-dienstregeling / aansluiting op Metro RET De dienstregeling van de NS zal per 11 december ingrijpend wijzigen. In Zeeland betekent dit dat de treintijden met ongeveer 15 minuten verschuiven. Hiermee verschuiven ook de buslijnen in Zeeland in tijdligging. Bij de knooppunten Renesse Transferium en Oude Tonge Busstation wijzigen de tijden om de aansluiting tussen Zeeland en Zuid-Holland te blijven bieden. Door de wijziging van de aansluiting bij Renesse Transferium wijzigen ook de tijden van buslijn 104. Doordat deze buslijn ook op Voorne-Putten rijdt zullen de vertrektijden van de hiermee afgestemde buslijnen 111 en 101 op Voorne-Putten ook wijzigen. Daarnaast heeft de gewijzigde dienstregeling ook effect op de metrotijden van de RET. Connexxion voert overleg met de RET om aansluiting tussen bus en metro bij Spijkenisse Metro Centrum goed te blijven faciliteren. Met name de aansluitingen in de vroege ochtend en in de avonduren zijn gezien de lagere frequentie van zowel bus als metro belangrijk. Vervoerplan 2017 Connexxion

91 Aanpassing rijtijden en rijtijdverdeling De rijtijden en rijtijdverdeling op diverse lijnen zal aan de hand van de data / uitkomsten van het voertuigvolgsysteem indien nodig gecorrigeerd worden. De vertrektijden vanaf de halte zal voor reizigers kunnen wijzigen. Op het moment van opstellen van dit vervoerplan is nog niet bekend op welke lijnen en op welke momenten de rijtijden gecorrigeerd zullen worden. Overzicht buslijnen Voorne-Putten / Rozenburg 2017 Onderstaand wordt een beschrijving per lijn gegeven van alle lijnen op Voorne-Putten. De belangrijkste halte op Voorne-Putten is het busstation Spijkenisse Metro Centrum. Dit is een (begin/eind-)halte voor de buslijn 81,84,87,101,102,103,104,105,106,111,115 en 205. Bij deze halte geven de buslijnen aansluiting op elkaar en op de metrolijnen C en D van de RET. Ook is vanaf het busstation het Medisch Centrum Spijkenisse bereikbaar en het centrum / de binnenstad van Spijkenisse. De buslijnen 81,84 en 105 rijden als stadslijnen ook nog door het centrum van Spijkenisse met extra haltes nabij de voorzieningen in het centrum. Overzicht buslijnen: Lijn 81 De stadslijn 81 in Spijkenisse biedt de verbinding vanuit de (nieuwbouw)wijk De Elementen naar metrostation Spijkenisse Centrum en een verbinding vanuit de wijk Sterrenkwartier naar metrostation Spijkenisse Centrum. Lijn 81 rijdt op alle dagen en rijdt in de spitsperioden in een frequentie van om de 10 minuten. Lijn 81 wordt gereden met 8-persoons-busjes. Lijn 84 De stadslijn 84 in Spijkenisse bestaat eigenlijk uit 2 delen: een deel door de wijken Maaswijk en Schenkel naar metrostation Spijkenisse Centrum en een deel door de wijken Vogelenzang en De Hoek naar de metrostations Spijkenisse Akkers en Spijkenisse Centrum. Het deel naar Maaswijk is het drukste deel van alle stadslijnen in Spijkenisse met een frequentie in de hoogspits van om de 5 minuten. Lijn 84 rijdt op alle dagen. In de wijk Maaswijk wordt een lusroute gereden waarbij de route in de ochtend en middag alterneert. Lijn 84 wordt gereden met 12m-bussen. Lijn 87 Lijn 87 verzorgt binnen Spijkenisse de verbinding tussen het metrostation Spijkenisse Centrum en de bedrijventerreinen Molenwatering en Halfweg. Lijn 87 rijdt alleen op werkdagen in de spitsperioden en wordt gereden met 12m-bussen. Lijn 101 Lijn 101 verzorgt de verbinding tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse. Binnen Hellevoetsluis stopt lijn 101 in de wijken Kooistee, Struyten en Zuidwest. Vanaf de halte Amnesty International-laan rijdt lijn 101 door als lijn 102 naar de wijk Den Bonsen Hoek zodat heel Hellevoetsluis wordt bediend. Tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse halteert lijn 101 ook in Heenvliet en Geervliet (haltes op de busbaan Groene Kruisweg). Samen met lijn 103 en 105 is lijn 101 de drukste buslijn in de concessie Voorne-Putten. Lijn 101 rijdt alle dagen en rijdt overdag op maandag t/m vrijdag en op zaterdag 4x per uur. In de spitsperioden wordt de verbinding Spijkenisse Hellevoetsluis versterkt met de spitslijn 111 en 104. Lijn 101 wordt gereden met een mix van 12m-bussen en 18m-(gelede) bussen. Vervoerplan 2017 Connexxion

92 Lijn 102 Lijn 102 is binnen Hellevoetsluis het verlengstuk van lijn 101 en bedient de wijken Noordwest, Den Bonsenhoek en Ravense Hoek. In de spitsuren rijdt lijn 102 rechtstreeks door naar Spijkenisse Metro Centrum, in de overige perioden is er een aansluiting op lijn 101 bij de halte Hellevoetsluis Kickersbloem. Net als lijn 101 rijdt lijn 102 op alle dagen van het jaar. Overdag wordt hierbij 4x per uur gereden. Lijn 102 wordt gereden met een mix van 12m-bussen en 18m-(gelede) bussen. Lijn 103 Lijn 103 verzorgt de verbinding tussen de kernen Rockanje, Oostvoorne, Brielle, Zwartewaal, Heenvliet, Geervliet en Spijkenisse. Het deel tussen Brielle en Spijkenisse is samen met lijn 101 de drukste lijn op Voorne-Putten. Tussen Zwartewaal en Spijkenisse kan lijn 103 gebruik maken van de vrijliggende busbaan Groene Kruisweg. Naast de aansluiting op de metro in Spijkenisse wordt lijn 103 ook gebruikt door scholieren naar de scholengemeenschappen in Brielle (o.a. Wellant College en Maerlant College). Lijn 103 wordt gereden met een mix van 12m-bussen en 18m-(gelede) bussen. Lijn 103 rijdt op alle dagen, waarbij in de drukste spitsrichting een frequentie van 8x per uur wordt geboden. Lijn 104 Lijn 104 verzorgt in de spitsuren de verbinding tussen Goeree-Overflakkee, Hellevoetsluis en Spijkenisse. Lijn 104 bedient hierbij Renesse, Ouddorp, Goedereede, Stellendam op Goeree-Overflakkee. Tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse wordt gereden volgens de route van lijn 111. Lijn 104 rijdt 2x per uur in de spitsperioden en wordt gereden met een mix van 12m-bussen en 18m- (gelede) bussen. Lijn 104 rijdt in afstemming met lijn 101 en spitslijn 111. Lijn 105 Lijn 105 is een combinatie van een stadslijn in Spijkenisse (tussen De Akkers en Noord) en een streeklijn (verbinding Spijkenisse Rozenburg). In Rozenburg rijdt lijn 105 een ontsluitende route waarbij heel Rozenburg bediend wordt. Tussen Rozenburg en Spijkenisse ontsluit lijn 105 de Botlek via haltes op de Botlekweg. In Spijkenisse rijdt lijn 105 door de wijken Schiekamp, Hoogwerf, Groenewoud, Waterland, De Akkers en Vriesland. Bij Metro Centrum zijn er overstapmogelijkheden op de metro en op andere buslijnen. Lijn 105 wordt gereden met 12m-bussen. Lijn 105 rijdt op alle dagen van de week, waarbij op werkdagen overdag in een frequentie van 4x per uur wordt gereden. Lijn 106 Lijn 106 is de langste buslijn op Voorne-Putten en loopt van Spijkenisse via Simonshaven, Zuidland, Oudenhoorn, Hellevoetsluis, Nieuwenhoorn en Brielle naar Rozenburg. Lijn 106 verzorgt hierbij de verbinding tussen kernen onderling op Voorne-Putten (bijvoorbeeld tussen Brielle en Hellevoetsluis, maar verzorgt ook de verbinding met de metro in Spijkenisse voor de kernen aan de zuidkant van Voorne-Putten (zoals Zuidland). Ook veel scholieren maken gebruik van lijn 106 om naar de scholen in Brielle en Hellevoetsluis te reizen, bijvoorbeeld het Penta College in Hellevoetsluis. Lijn 106 wordt gereden met een mix van 12m-bussen en 18m-(gelede) bussen. Lijn 106 rijdt op alle dagen van de week en kent een aantal ritten (voor scholieren) die in schoolvakanties vervallen. Lijn 107 Lijn 107 verzorgt de onderlinge verbinding tussen de kernen in de gemeente Bernisse: Oudenhoorn, Zuidland, Abbenbroek, Heenvliet en Geervliet. Reizigers naar Spijkenisse kunnen overstappen in Zuidland op lijn 106 of in Heenvliet op lijn 101/103. Lijn 107 is een belbus, waarbij reizigers de betreffende rit telefonisch kunnen aanvragen. Lijn 107 wordt daarbij gereden met taxibusjes. Vervoerplan 2017 Connexxion

93 Lijn 110 Met name voor scholieren rijdt lijn 110 tussen Oostvoorne, Rockanje en Hellevoetsluis. Scholieren die naar de scholen in Hellevoetsluis reizen (o.a. CSG Helinium en Penta College) hoeven hierbij niet om te reizen via en over te stappen bij Brielle busstation Rugge. Lijn 110 rijdt alleen tijdens de spitsuren (schooltijden) en rijdt niet in de vakantieperioden. Lijn 110 wordt gereden met zowel 12m-bussen als 18m-(gelede) bussen. Lijn 111 Lijn 111 is de sneldienst van lijn 101 tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse. Lijn 111 rijdt in Hellevoetsluis over de Amnesty International-laan en door de wijk Kooistee. Lijn 111 stopt als sneldienst onderweg niet in de kernen Heenvliet en Geervliet. Samen met lijn 101 en 104 biedt lijn 111 hoge frequenties tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse; oplopend tot 15x per uur in het drukste spitsuur. Lijn 111 rijdt alleen in de spitsperioden op werkdagen en wordt gereden met zowel 12m-bussen als 18m-(gelede) bussen. Lijn 115 Lijn 115 is de sneldienst van lijn 105. Lijn 115 rijdt binnen Rozenburg grotendeels dezelfde route als lijn 105, maar rijdt in Spijkenisse een snellere route die niet via de wijken Schiekamp en Hoogwerf (Spijkenisse Noord) en Centrum loopt. Samen met lijn 105 biedt lijn 115 een frequentie van 8x per uur tussen Rozenburg en Spijkenisse in de spitsuren. Lijn 115 rijdt niet in de zomer- en Kerstvakantie. Lijn 115 wordt gereden met 12m-bussen. Lijn 192 Lijn 192 is een Buurtbus die de kernen Vierpolders en Tinte met de verschillende voorzieningen in Brielle verbindt, zoals gemeentehuis en centrum. De Buurtbus wordt gereden door vrijwilligers van de Buurtbusvereniging met een 8-persoons voertuig (buurtbus). Op Buurtbus lijn 192 zijn naast de OV-chipkaart en alle chipkaart-producten ook aparte Buurtbus-kaartjes geldig. Lijn 205 Lijn 205 verzorgt de verbinding tussen het metrostation Spijkenisse Centrum en het industriegebied Botlek. In het bijzonder bedient lijn 205 het bedrijventerrein Distripark Botlek. Daarna rijdt lijn 205 door naar de halte en het bedrijf Huntsman. Lijn 205 rijdt alleen in de spitsuren op werkdagen. Lijn 205 wordt gereden met 12m-bussen. Vervoerplan 2017 Connexxion

94 Overzicht lijnen en frequenties 2017: In onderstaande frequentietabel staat een overzicht van de buslijnen op Voorne-Putten met de daarbij horende frequenties op de verschillende dagsoorten. Bij de tijden van 1 e en laatste rit wordt een marge gehanteerd van 15 minuten, mede afhankelijk van het bieden van aansluitingen. WERKDAGEN Frequenties: Lijn: 1 e rit Ochtend overdag Middagspits avond Laatste -spits rit 81 Spijkenisse Elementen Spijkenisse Sterrenkwartier 5: :45 84 Spijkenisse Metro Centrum Spijkenisse Maaswijk 84 Spijkenisse Metro Centrum Spijkenisse Akkers 5: , :45 5: :45 87 Spijkenisse Metro Centrum Hofweg 7:00 15/ : Spijkenisse Hellevoetsluis 5: : Spijkenisse Hellevoetsluis 6: : Spijkenisse Brielle Rockanje 5:00 7,5* 15 7,5* 30 23: (Renesse-) Hellevoetsluis - Spijkenisse 6: : Spijkenisse Akkers Rozenburg 5: : Spijkenisse Hellevoetsluis Brielle Rozenburg 107 Oudenhoorn Abbenbroek Geervliet (belbus) 5: :15 7: : Oostvoorne- Rockanje Hellevoetsluis 7: : Spijkenisse Hellevoetsluis (spitslijn) 6:30 4/ 5** - 5/ 10** - 18: Spijkenisse Rozenburg (spitslijn) 6: : Vierpolders Brielle Tinte (Buurtbus) 8: : Spijkenisse Botlek 6: :45 * = gedeelte Brielle Spijkenisse ** = samen met lijn 104 Vervoerplan 2017 Connexxion

95 ZATERDAG Frequenties: Lijn: 1 e rit Ochtend Middag avond Laatste rit 81 Spijkenisse De Elementen Spijkenisse Sterrenkwartier 7: :45 84 Spijkenisse Metro Centrum Spijkenisse Maaswijk 7: :45 84 Spijkenisse Metro Centrum Spijkenisse Akkers 7: : Spijkenisse Hellevoetsluis 6: : Spijkenisse Hellevoetsluis 6: : Spijkenisse Brielle Rockanje 6: : Spijkenisse Akkers Rozenburg 6:30 15*** 15*** 30 23: Spijkenisse Hellevoetsluis Brielle Rozenburg 6: : Oudenhoorn Abbenbroek Geervliet (belbus) 8: :30 *** = gedeelte stadsdienst Spijkenisse ZONDAG Frequenties: Lijn: 1 e rit Ochtend Middag avond Laatste rit 81 Spijkenisse De Elementen Spijkenisse Sterrenkwartier 9: :45 84 Spijkenisse Metro Centrum Spijkenisse Maaswijk 9: :45 84 Spijkenisse Metro Centrum Spijkenisse Akkers 9: : Spijkenisse Hellevoetsluis 8: : Spijkenisse Hellevoetsluis 8: : Spijkenisse Brielle Rockanje 8: : Spijkenisse Akkers Rozenburg 8: : Spijkenisse Hellevoetsluis Brielle Rozenburg 8: : Oudenhoorn Abbenbroek Geervliet (belbus) 10: :30 Vervoerplan 2017 Connexxion

96 Dienstregelingkalender 2017 De dienstregeling 2017 loopt van zondag 11 december 2016 tot en met zaterdag 9 december In de zomerperiode en in de Kerstvakantie vervallen er ritten op diverse lijnen. Het betreft de volgende perioden: Kerstvakantie: zondag 25 december 2016 t/m zaterdag 7 januari 2017 Zomerperiode: zondag 2 juli 2017 t/m zaterdag 19 augustus 2017 Op lijn 103,106 en 110 rijden er ritten speciaal voor scholieren. Deze ritten vervallen tijdens schoolvakanties en op dagen dat de scholen gesloten zijn. Deze data worden met een voetnoot in de dienstregeling bij de betreffende ritten weergegeven. Op bijzondere (feest)dagen wordt de dienstregeling als volgt uitgevoerd: Datum: Bijzondere dag: Dienstregeling volgens: Zondag 25 december e Kerstdag Zondagdienst Maandag 26 december e Kerstdag Zondagdienst Zaterdag 31 december 2016 Oudjaar Zaterdag Zondag 1 januari 2017 Nieuwjaarsdag Zondagdienst Vrijdag 14 april 2017 Goede Vrijdag Werkdag Zondag 16 april e Paasdag Zondagdienst Maandag 17 april e Paasdag Zondagdienst Donderdag 27 april 2017 Koningsdag Zaterdagdienst Donderdag 25 mei 2017 Hemelvaartsdag Zondagdienst Vrijdag 26 mei 2017 Dag na Hemelvaart Werkdag Zondag 4 juni e Pinksterdag Zondagdienst Maandag 5 juni e Pinksterdag Zondagdienst Vervoerplan 2017 Connexxion

97 VERVOERPLAN 2017 PARKSHUTTLE Vervoerplan 2017 Connexxion

98 Parkshuttle 2017 De huidige concessie Parkshuttle heeft een looptijd tot december Momenteel vinden er gesprekken plaats tussen Connexxion en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag over een verlenging van de concessie Parkshuttle. Onderstaande gegevens van de Parkshuttle zijn gebaseerd op voortzetting van de huidige concessievoorwaarden bij een verlenging. De Parkshuttle verzorgt de verbinding tussen metrostation Kralingse Zoom via de wijk Fascinatio naar het bedrijvenpark Rivium. Op het bedrijvenpark Rivium heeft de Parkshuttle meerdere haltes. De volgende haltes doet de Parkshuttle aan: Rotterdam, Kralingse Zoom Capelle a/d IJssel, Fascinatio Capelle a/d IJssel, Rivium 1 e straat Capelle a/d IJssel, Rivium 2 e straat Capelle a/d IJssel, Rivium 4 e straat De Parkshuttle wordt uitgevoerd met 6 onbemande en elektrische voertuigen die geleid worden via sensoren in het wegdek. De Parkshuttle rijdt hierbij op volledig eigen baan. De Parkshuttle rijdt als een vraagafhankelijk systeem met aanmelding via een drukknop bij de haltes. De dienstregeling en bedieningstijden van de Parkshuttle blijven ongewijzigd. De Parkshuttle rijdt op werkdagen tussen en uur. In de spitsperioden worden alle 6 de voertuigen ingezet, waarbij continu doorgereden wordt. De wachttijd / interval van de Parkshuttle is hierbij 3 minuten. In de dalperiode rijdt de Parkshuttle met 3 voertuigen en is de wachttijd hooguit 7 minuten. Wachttijd / interval spitsperiode dalperiode Parkshuttle Rivium Max. 3 minuten Max. 7 minuten Vervoerplan 2017 Connexxion