Vaststellen productwijziging middelen ondersteunende begeleiding psychosociaal

Transcriptie

1 Burgemeester en Wethouders B&W.nr , d.d. 16 december 2008 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Vaststellen productwijziging middelen ondersteunende begeleiding psychosociaal - De bijgaande productwijziging vast te stellen waarin de compensatie voor de AWBZ bezuiniging op ondersteunende begeleiding psychosociaal wordt bestemd voor een subsidieverhoging aan de betrokken instellingen (Rosa Manus, de Binnenvest en Activite) - Bijgaande brief, waarin de Raad wordt geïnformeerd over de veranderingen binnen de AWBZ per , vast te stellen. Vanuit de behoefte iets te doen aan de groei van de aanspraken op AWBZ-zorg worden verschillende maatregelen rond de AWBZ genomen. De plannen omvatten per twee hoofdelementen: het schrappen van de grondslag psychosociaal in de AWBZ en het vormen van een functie begeleiding gericht op het bevorderen van de zelfredzaamheid. De Raad wordt hierover per brief geïnformeerd. De gemeente ontvangt compensatie voor de wegvallende AWBZ-middelen voor ondersteunende begeleiding psychosociaal. Deze middelen worden bestemd voor een subsidieverhoging aan de betrokken instellingen.

2 Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden Aan: de gemeenteraad van Leiden Bezoekadres Postadres Telefoon Website Gemeente Leiden Stadhuis Stadhuisplein 1 Postbus PC Leiden sleutel@leiden.nl Datum 16 november 2008 Contactpersoon A. van Leeuwen Ons kenmerk DIV Doorkiesnummer Onderwerp Veranderingen AWBZ per Geachte leden van de Raad, Met de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), waarbij een aantal taken uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) overgeheveld zijn naar gemeenten, is een eerste stap gemaakt in het proces om de AWBZ weer terug te brengen naar een wet die zich richt op onverzekerbare langdurige zorg. De afgelopen periode heeft de staatsecretaris van het ministerie van VWS in dit kader nieuwe maatregelen aangekondigd. Deze plannen (Pakketmaatregel AWBZ) zijn per brief d.d. 16 september 2008 aan de gemeente gecommuniceerd. De plannen omvatten twee hoofdelementen: het schrappen van de grondslag psychosociaal in de AWBZ en het vormen van een functie begeleiding gericht op het bevorderen van de zelfredzaamheid. Bij de uitwerking van de maatregel is gekozen voor een inperking van de toegang en het beperken van de omvang van de functie begeleiding in de AWBZ. Taken puur gericht op participatie vallen binnen het domein van de Wmo. Voor wat betreft de voorgenomen wijzigingen per is nog veel onduidelijk: het aantal mensen dat met deze wijziging te maken krijgt, de achtergrond(problematiek) van deze mensen, de consequenties voor de organisaties die aan deze groep een aanbod leveren en de hoogte van de compensatie die gemeente ontvangt voor de effecten van deze pakketmaatregel. Deze brief is bedoeld om u te informeren over welke informatie we nu wel hebben, wanneer verdere informatie komt en hoe we met deze maatregel omgaan. De pakketmaatregel gaat, in tegenstelling tot de eerdere overheveling van de taak hulp bij het huishouden bij de invoering van de Wmo, niet om een één op één overheveling van Rijkstaken naar gemeenten. De verantwoordelijkheid voor participatie wordt teruggelegd bij de cliënt en zijn omgeving. Daarmee wordt teruggegaan naar de situatie voor De gemeente is (in het kader van de Wmo) verantwoordelijk voor die groep die niet in staat is deze verantwoordelijk zelf te nemen en wordt daarvoor enigszins financieel gecompenseerd. Aan dit rijksbeleid is een forse bezuiniging (landelijk 1,1 miljard)

3 gekoppeld. Het is daarom goed te beseffen dat het niet mogelijk zal zijn het eerder vanuit de AWBZ gefinancierde aanbod aan cliënten in zijn totaal en in de huidige vorm te continueren. (In bijlage 1 vindt u een overzicht van de huidige situatie. Bijlage 2 geeft inzicht in de informatie die het ministerie van VWS aan cliënten communiceert.) Cliënten die met dit wijzigend beleid te maken hebben, krijgen een gewenningstermijn. Dat betekent dat deze mensen op zijn vroegst na 1 juli 2009 met de nieuwe situatie te maken krijgen. In de periode tot 1 juli zal op veel terreinen meer duidelijkheid komen. Het Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ) stuurt mogelijk nog dit jaar, anders begin van 2009 een overzicht van de personen die nu gebruik maken van een vorm van AWBZ-begeleiding. Dit geeft inzicht in de categorieën mensen en de omvang per categorie. Verder zal het CIZ in 2009 periodiek een overzicht van de resultaten van het herindiceren geven. De meicirculaire 2009, de circulaire waarin het Rijk aan gemeenten informatie geeft over de hoogte van de algemene uitkering die zij de komende jaren ontvangen, zal meer duidelijkheid geven over de hoogte van de compensatie die we voor 2009 ontvangen. Naar verwachting zal er in juli/augustus meer inzicht zijn in de financiën en meer duidelijkheid over het aantal cliënten dat voor hun ondersteuningsvraag een beroep doet op gemeentelijke voorzieningen. Zodra dit inzicht er is, brengen we u op de hoogte van de wijze waarop we met deze beleidswijziging zullen omgaan. Gegeven de complexiteit van de materie kunnen wij het ons voorstellen, dat er nog vragen zouden leven na het lezen van het voorgaande. Daarom is portefeuillehouder Van den Berg uiteraard bereid mondeling een en ander nog verder toe te lichten. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester,

4 Bijlage 1 Overzicht huidige inzet OB en AB Aard van de begeleiding Ondersteunende begeleiding OB-alg: - individuele begeleiding bij wonen, sociaal netwerk en contact met instanties - vormen van gezinsondersteuning*. OB-dag: - diverse vormen van dagbesteding Door wie - Thuiszorginstellingen - Verstandelijke gehandicaptenzorg - Verzorgingshuizen - Dagverblijf voor ouderen - Instellingen voor beschermd wonen - Gezinsvervangende tehuizen - Verpleeghuizen (OB-dag) Aan wie - Mensen met een verstandelijke of psychiatrische beperking die (begeleid) zelfstandig wonen of in semimurale woonvormen verblijven. - Thuiswonende dementerende ouderen. verstandelijk gehandicapt kind. multiproblematiek. Activerende begeleiding AB-alg: - trainen van vaardigheden - toeleiding naar voorzieningen - gezinsbegeleiding - coördinatie multiproblem gezinnen - toeleiden van zorgmijders naar vormen van behandeling AB-dag: - groepsactiviteiten gericht op het verbeteren van vaardigheden - Verstandelijke gehandicaptenzorg - Dagverblijf voor ouderen - Auditief en visueel gehandicapten - Thuiszorginstellingen (ABalg) - Zwerfjongeren (vooral AB). - Zorgmijders (zowel vanuit Geestelijke gezondheidszorg als verpleging en verzorging ; in eerste instantie vooral AB). - Mensen met een verstandelijke/psychische beperking. - Thuiswonende dementerende ouderen. verstandelijk gehandicapt kind. multiproblematiek. * Zowel in gezinnen waar kinderen een verstandelijke beperking hebben als in gezinnen waar sprake is van een multiproblematiek. Verschil met AB in dit kader is de mate van complexiteit van de zorgvraag die voorligt en de deskundigheid van de zorgverlener die wordt ingezet. Onderscheidend criterium is de aanwezigheid van een gedragsproblematiek die een zwaardere inzet vereist.

5 Bijlage 2 Veranderingen AWBZ Pakketmaatregelen begeleiding De AWBZ gaat de komende tijd veranderen. En de grootste aanpassingen zullen gaan om de begeleiding. Hoewel nog niet vast staat wat het precies voor u betekent, is het wel duidelijk hoe de veranderingen er uitzien en hoe ze zullen verlopen. Verandering van de AWBZ-begeleiding is hard nodig. De begeleiding is bedoeld voor mensen met matige of ernstige beperkingen. Mensen die zonder die activerende en ondersteunende begeleiding de kans lopen dat ze in een instelling terecht komen of verwaarloosd raken. Omdat ook veel andere mensen - zonder matige of ernstige beperkingen - van de AWBZbegeleiding gebruikmaken, wordt de AWBZ te duur. Zo duur, dat het ten koste gaat van die mensen voor wie de AWBZ eigenlijk bedoeld is. Wat de regering daaraan gaat doen, kunt u hieronder lezen. Strengere selectie voor AWBZ-begeleiding Alleen mensen met matige of ernstige beperkingen op een aantal specifieke onderdelen krijgen binnenkort nog AWBZ-begeleiding. Het onderscheid tussen activerende en ondersteunende begeleiding vervalt; er is binnenkort alleen nog de functie begeleiding. Het is lastig te zeggen wat deze verandering in de AWBZ per persoon betekent. Dat kan pas na 2009, als het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) of het Bureau Jeugdzorg (BJZ)iedereen individueel opnieuw beoordeeld heeft. Het CIZ en BJZ gaan vanaf 1 januari 2009 alle bestaande indicaties en nieuwe aanvragen voor AWBZ-begeleiding op een nieuwe manier beoordelen. Dit betekent dat er in 2009 misschien al iets verandert in de begeleiding die u krijgt. Wie een doorlopende indicatie heeft, krijgt daar eventueel pas vanaf 1 januari 2010 mee te maken. Deze nieuwe beoordelingsmethode moet ervoor zorgen dat alleen mensen met matige of ernstige beperkingen nog een indicatie voor AWBZ-begeleiding krijgen. Het gaat bij die nieuwe beoordeling om de ernst van de beperkingen op vijf onderdelen: Sociale redzaamheid (de regie over het eigen leven) Bewegen en verplaatsen (het zelfstandig voortbewegen) Probleemgedrag (agressief of dwangmatig) Psychisch functioneren (denken, concentreren en waarnemen) Geheugen- en oriëntatiestoornissen (geheugen en bewustzijn) In de nieuwe situatie krijgen mensen geen indicatie meer voor begeleiding als het gaat om beperkingen op het gebied van: Persoonlijke verzorging en het sociale leven (eten en drinken, wassen en aankleden) Huishoudelijk leven (maaltijden, kleding verzorgen, lichte schoonmaak)

6 Maatschappelijke (sociale contacten en activiteiten buitenshuis) Psychisch welbevinden (depressie, angst, eenzaamheid) Grondslag psychosociaal uit AWBZ Mensen die vanwege psychische en sociale problemen recht hadden op ondersteunende begeleiding in dagdelen of op persoonlijke verzorging (de grondslag psychosociaal ), kunnen vanaf 1 januari 2009 bij de gemeenten terecht. Dat zijn mensen die bijvoorbeeld thuisloos zijn, psychosociale problemen hebben of verslaafd zijn. De gemeenten verzorgen voor deze groep de begeleiding. Dat valt onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) die in 2007 in werking is getreden. Om de mensen niet plotseling te confronteren met de verandering is 2009 een overgangsjaar. Maar voor mensen met een psychosociale grondslag geldt geen gewenningsperiode zoals bij de veranderingen in de functie begeleiding. Verandering aantal uren begeleiding AWBZ-begeleiding wordt in dagdelen en in uren gegeven. Het maximale aantal dagdelen verandert niet; dat blijft 9 dagdelen per week. Het aantal uren begeleiding kan wel veranderen. Sommige mensen zullen minder uren krijgen, voor andere verandert er niets. Eigen bijdrage voor volwassenen Vanaf 1 januari 2010 gaat iedere volwassene die AWBZ-begeleiding krijgt een eigen bijdrage betalen. Voor de andere functies in de AWBZ gold die eigen bijdrage al. Wat betekent het voor u? De veranderingen van de AWBZ-begeleiding kunnen voor u het volgende betekenen: u krijgt een nieuwe indicatie en er verandert niets aan de begeleiding; u krijgt een nieuwe indicatie waarbij het aantal uren begeleiding minder wordt; u krijgt geen nieuwe indicatie en daarom ook geen AWBZ-begeleiding meer, omdat uw beperkingen te licht zijn om nog langer voor deze begeleiding in aanmerking te komen. Geen AWBZ-begeleiding meer, wat dan? Wie geen nieuwe indicatie voor begeleiding krijgt, kan het op een andere manier regelen. Bijvoorbeeld door hulp te zoeken in de naaste omgeving of zelf de begeleiding in te kopen. Er is afgesproken dat deze mensen daar ondersteuning bij kunnen krijgen van MEE. Wie zijn AWBZ-begeleiding in de loop van 2009 verliest, krijgt bovendien een gewenningperiode. Zo heeft iedereen ruim de tijd om zich voor te bereiden op de verandering. Die gewenningsperiode is als volgt geregeld: mensen die vóór 1 juli 2009 het recht op AWBZ-begeleiding verliezen, krijgen een gewenningsperiode van zes maanden; mensen die tussen 1 juli en 30 september 2009 het recht op AWBZ-begeleiding verliezen, krijgen een gewenningsperiode van drie maanden;

7 mensen die tussen 1 oktober en 31 december 2009 het recht op AWBZ-begeleiding verliezen, krijgen een gewenningsperiode van maximaal drie maanden. Die periode begint op het moment dat de indicatie vervalt en eindigt in alle gevallen op 31 december 2009.