Nieuwsbrief Wmo - bij DIGI van: Projectgroep Wmo / zorg

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Wmo - bij DIGI van: Projectgroep Wmo / zorg 1. keukentafelgesprekken 2. ondersteunende begeleiding en de taak van de belangenbehartigers 3. de sterrengids De gemeente Oosterhout introduceert 'keukentafelgesprekken' met mensen die een beroep willen doen op Wmo-voorzieningen. Volgens de gemeente schiet een intakegesprek op het gemeentehuis soms tekort om goed in kaart te kunnen brengen waarmee Wmo- cliënten het best geholpen zijn. Als blijkt dat zo'n intake op het stadhuis niet voldoet om de individuele situatie van een cliënt goed in kaart te brengen, kunnen gemeentelijke Wmo-consulenten voortaan ook thuis bij hun cliënten het gesprek aangaan. Er is dan meer tijd en ruimte om te kijken aan welke vorm van ondersteuning Wm0- cliënten (vaak ouderen of mensen met een fysieke beperking) precies behoefte hebben. Als mensen nu met een vraag voor Wmo-ondersteuning komen, wordt er vooral gekeken naar een compensatie voor een concrete beperking. Tijdens de keukentafelgesprekken moet het totaalplaatje beter tot zijn recht komen. Dat gaat bij iemand thuis beter dan op het stadhuis, stelt de gemeente. Ondersteunende begeleiding en de taak van de belangenbehartigers De AWBZ gaat terug naar de doelstelling waar de wet oorspronkelijk voor was bedoeld: zware onverzekerbare risico s. De begeleiding op basis van een psychosociale grondslag is komen te vervallen. Met andere woorden: iemand met een lichte beperking heeft geen recht meer op ondersteunende begeleiding. In 2009 is er op de nieuwe regelgeving geïndiceerd en geherindiceerd met cijfermatig grote gevolgen. De maatregel is bewust genomen om een forse bezuiniging binnen de AWBZ tot stand te brengen. Staatssecretaris Bussemaker zegt: Die maatregel heb ik genomen omdat er teveel AWBZ gelden oneigenlijk werden gebruikt. Soms kwam het ten goede aan persoonlijke voorzieningen die ook best op

2 een andere manier geregeld hadden kunnen worden. Een andere keer kwam het geld zelfs terecht op plaatsen waar het helemaal nooit voor bestemd is geweest. In totaal kwam 1 miljard niet bij de mensen die het nodig hadden, Daarom nemen wij nu deze maatregelen Vele bezwaren en acties hebben tot nu toe geen of weinig effect gehad, daarom heb ik nog eens gekeken hoe e.e.a. nu precies in elkaar zit, maar ook wat de rol van de ouderenbonden hierin kan zijn om het leed zoveel mogelijk te verlichten. Veel mensen hebben geen begeleiding meer en daarnaast hebben de mensen die wel een indicering hebben, minder uren toebedeeld gekregen. De ouderenbonden hebben hun leden erop gewezen dat het aantekenen van bezwaar en beroep gunstig uit kan pakken. Er waren 3 regelingen: 1. Ondersteunende begeleiding 2. Activerende begeleiding 3. De behandeling De drie functies worden tot twee teruggebracht t.w.: Ondersteunende begeleiding en behandeling. Hoewel niet zo duidelijk gecommuniceerd, vallen de activiteiten van de activerende begeleiding (Participeren) onder de Wmo. Het Wmo loket kan mensen doorverwijzen naar aanvullende activiteiten. Aanvullende activiteiten door de gemeenten De meeste gemeenten zijn nog niet klaar met het organiseren en veelal subsidiëren van aanvullende activiteiten. In het kader van Aanvullende activiteiten kunnen ook de ouderenbonden een heel belangrijke rol spelen. Niet dat de ouderenbonden het van de AWBZ moeten gaan overnemen integendeel, als het om stimuleren en participeren gaat is de gemeente de initiator. Door bestaande activiteiten maar ook door het ontwikkelen van aanvullende activiteiten, kan er door ons een belangrijke rol worden vervuld. Als wij met nieuwe initiatieven komen om de participatie te bevorderen, dan zullen de meeste gemeenten hier welwillend tegenover staan en een subsidie verstrekken. Verschil in uitvoering per gemeente Bekend is dat er bij de gemeenten verschillen bestaan in de uitvoering van de Wmo dus ook op dit terrein is het afhankelijk van de initiatieven en de behoefte van de hulpvraag. Het is maatwerk. Er moet goed in kaart worden gebracht waar behoefte aan is en wie kan dat het beste uitvoeren. Vervallen indicaties Het gaat voornamelijk om indicaties die met een psychosociale grondslag hebben te maken hebben Daarnaast is er bij een enkelvoudige indicatie geen hulp meer bij: 1. Persoonlijke verzorging (eten drinken, wassen, kleden en toiletteren) 2. Huishoudelijk leven ( dagelijkse zorg voor het huishouden, maaltijden, kleding verzorgen en lichte schoonmaak)

3 3. Maatschappelijke participatie (zelfstandig contacten opbouwen en onderhouden) 4. Psychisch welbevinden ( depressie, angst, eenzaamheid, geen levensinvulling) Wat is zorgelijk Als ik naar deze punten kijk dan maak ik mij zorgen over: Punt 1. Persoonlijke verzorging (volgens begrip ICF zou het vallen onder het huishouden) Punt 2. Wordt in een groot aantal gemeenten opgevangen door een derde categorie huishoudelijke verzorging waarin al deze activiteiten plaats vinden. (promoting taak voor de ouderenbonden) Punt 3. Maatschappelijke participatie en welbevinden. Hierin kunnen de ouderenbonden een rol spelen Punt 4 Psychisch welbevinden, persoonlijk denk ik dat dit het grote struikelblok is. AWBZ grondslagen - Lichamelijke aandoening - Psychogeriatrische aandoening - Psychiatrische aandoening - Lichamelijke handicap - Zintuiglijke handicap - Verstandelijke handicap - Psychologische aandoening Wat voor soort hulp is mogelijk bij een positieve indicering - Persoonlijke verzorging - Verpleging - Begeleiding - Behandeling - Verblijf Bij een positieve indicering is sprake van: Een matige of ernstige lichamelijk of geestelijke beperking (regisseren van eigen leven en financiën) op het terrein van: a. Bewegen en verplaatsen b. Probleemgedrag c. Psychisch functioneren d. Geheugen en oriëntatiestoornissen Voorbeeld Er worden voorbeelden gegeven dat mensen hun indicering verliezen en dat er dan een opname in bv. een verzorgingshuis noodzakelijk is. Bij deze stelling wordt een vergissing gemaakt. Als er opname moet plaatsvinden dan is er sprake van een ernstige en geen lichte handicap of belemmering. Het gevolg is een indicering voor een vorm van behandeling en/of begeleiding. Het CIZ indiceert voor zowel de vormen van verzorging en begeleiding als voor de opname in een verzorging of verpleeghuis. Belangenbehartiging

4 Voor de belangenbehartigers is er een belangrijke taak weggelegd om de bovenstaande punten onder de aandacht van de gemeenten te brengen. Indicering volgens het ICF Op deze wijze indiceren bewerkstelligt een uniforme behandeling, maar het blijft mensenwerk. Gemeentelijke indicering De gemeente indiceert voor de Wmo (soms ook het CIZ). Als gevolg van de Wmo moet men integraal werken, het moet breed zijn. Breed in de zin van: wat heeft iemand nodig om mee te doen? Op grond van de compensatieplicht in de Wmo geldt dit in ieder geval voor de onderdelen huishoudelijk en maatschappelijk leven. Welke groepen zijn door de maatregel getroffen: 1. ouderen met beginnende ouderdomsklachten 2. ouderen met geheugenverlies en concentratiestoornissen 3. ouderen met de diagnose beginnende dementie 4. volwassenen die invalideren 5. beperkt psychisch functioneren 6. psychische problematiek 7. verstandelijke beperking 8. zintuiglijke beperking 9. e.a. zoals kinderen en hun ouders. Situatie nu Tot nu toe is er geen stormloop richting de gemeenten geweest. Wel verschijnen er met grote regelmaat artikelen in kranten en op de televisie. Wat kunnen wij er aan doen? Belangrijk is dat iedereen die werkzaam is in een inspraakcommissie de gemeente erop attendeert voorzieningen en activiteiten te ontwikkelen voor de groepen mensen die hulp nodig hebben en die niet meer op de traditionele manier verkrijgen. Agaath Vermast, Voorzitter projectgroep Wmo SBO-NH Wat is de Sterrengids Voor veel mensen is het moeilijk om de juiste hulp te vinden voor problemen. Mensen ervaren daarbij vaak dat zij door verschillende organisaties van het kastje naar de muur worden gestuurd. Gemeenten hebben met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) de taak om mensen te ondersteunen bij het vinden van de juiste oplossingen in het woud van regelingen en organisaties. Dat doen gemeenten over het algemeen door lokaal loketten op te zetten waar inwoners terecht kunnen om de juiste hulp voor problemen te

5 regelen. De Sterrengids kan gemeenten helpen om de kwaliteit van het Wmo-loket te verbeteren en om te achterhalen wat inwoners verwachten van de dienstverlening in het loket. Net zoals bij het hotelwezen staan vijf sterren voor goede kwaliteit en hoogwaardige dienstverlening en één ster voor een basiskwaliteit zonder al te veel poespas daaromheen. Wat toetst de Sterrengids? De stichting Foar Elkoar en Zorgbelang Fryslân hebben in 2008 bijeenkomsten georganiseerd met ongeveer honderd Cliëntvertegenwoordigers en professionals. Tijdens deze bijeenkomsten zijn er normen van goede kwaliteit ontwikkeld. De kwaliteitsnormen zijn gegroepeerd in zes categorieën. Cliënten willen graag dat het loket bereikbaar, toegankelijk, herkenbaar, deskundig, objectief en persoonlijk is. Aan de hand van de normen in deze categorieën wordt het Wmo-loket met de Sterrengids getoetst. Het loket hoeft overigens niet perse een fysiek punt (een loket) in de betreffende gemeente te zijn, maar mag ook op een andere wijze georganiseerd zijn. Hoe toetst de Sterrengids? De Sterrengids beoordeelt het loket vanuit vier invalshoeken. De leidinggevende van het loket, een medewerker van het loket, een onafhankelijk deskundige en een Mysterie Cliënt beoordelen de kwaliteit aan de hand van de kwaliteitsnormen. De Mysterie Cliënt is een medewerker van Zorgbelang die onaangekondigd langs gaat bij de Wmo-loketten van alle deelnemende gemeenten. De Mysterie Cliënt maakt zich vlak voor het gesprek met een medewerker van het loket bekend. De Mysterie Cliënt heeft echter wel een hulpvraag en gaat hier in de vorm van een rollenspel over in gesprek met de medewerker. Ook worden er een aantal andere vragen gesteld om de werkwijze van het loket goed in beeld te krijgen. Deze 4 perspectieven zorgen voor een compleet beeld van de kwaliteit van het loket. Deze kwaliteit wordt uitgedrukt in sterren. Wat kan ik met de Sterrengids? Voor gemeenten kan de Sterrengids ervoor zorgen dat de kwaliteit van het loket aansluit bij de wensen en verwachtingen van cliënten en professionals. De Sterrengids kan een instrument zijn om vorm te geven aan directe vraagsturing vanuit het loket en om aan inwoners en professionals te laten zien wat je als gemeente wilt bereiken met het Wmoloket. Voor burgers (Wmo-adviesraden) kan de Sterrengids een instrument zijn om met de gemeente in gesprek te gaan over de betekenis die wordt gegeven aan de resultaten van de toetsing. Op die manier hebben burgers en gemeenten een handig kader om gezamenlijk de horizontale verantwoording binnen de Wmo in te gaan vullen. Vanaf februari 2010 kunt u een Sterrengids bestellen. U kunt een mail sturen naar: info@sterrengids-noordholland.org. Klik hier om het boekje "Aanbevelingen voor het loket" te downloaden