agendanummer afdeling Simpelveld VI- 14 Burgerzaken 19 april 2011

Transcriptie

1 Aan de raad agendanummer afdeling Simpelveld VI- 14 Burgerzaken 19 april 2011 Onderwerp Jaarverslag en jaarrekening 2010, beleidsplan , begrotingswijziging en begroting 2012 Kompas Inleiding Op 4 april jl. ontvingen wij van Kompas de volgende documenten: - Jaarverslag en jaarrekening 2010 Kompas - Begrotingswijziging Kompas (concept) - Begroting 2012 Kompas (concept) - Beleidsplan Kompas - Verordeningen Kompas 2011 Dit voorstel heeft betrekking op de jaarstukken 2010, de begrotingswijzigingen , de begroting 2012 en het beleidsplan Gezien de samenhang tussen deze stukken ligt het voor de hand om deze stukken in dit raadsvoorstel tegelijkertijd te behandelen. Voor de overzichtelijkheid ontvangt u met betrekking tot de verordeningen een separaat voorstel. Op grond van de gemeenschappelijke regeling Kompas en de Wet gemeenschappelijke regelingen heeft uw raad ten aanzien van de genoemde documenten verschillende rollen. Het Jaardocument 2010 wordt vastgesteld door het Algemeen Bestuur van Kompas en is ter kennisname toegezonden aan de gemeentebesturen. De resultaten van de jaarrekening 2010 van Kompas worden verwerkt in de jaarrekening 2010 van de gemeente. Hierin wordt ook een tekstuele toelichting verstrekt. In dit raadsvoorstel wordt dan ook niet al te diep inhoudelijk ingegaan op het jaardocument. Het Beleidsplan wordt aan uw raad ter vaststelling voorgelegd, dit op grond van de gemeenschappelijke regeling Kompas. Met betrekking tot de Begrotingswijziging en de Begroting 2012 kan uw raad een gevoelen kenbaar maken. Kompas verwacht uiterlijk op 1 juni a.s.schriftelijk uw gevoelen te ontvangen. Formeel kader, beleidskader, programma Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) Gemeenschappelijke regeling Kompas (GR Kompas) Pagina 1/ 9

2 Relatie tot eerdere voorstellen - Overwegingen Jaarrekening en jaarverslag 2010 Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en vier paragrafen. In de programmaverantwoording wordt verantwoording afgelegd over de geleverde prestaties. Voor zover mogelijk wordt ook inzicht gegeven in de gerealiseerde effecten. Het beleidsverslag als bedoeld in artikel 18 gemeenschappelijke regeling Kompas is geïntegreerd in het jaarverslag. In de jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over het gerealiseerde beleid in De rekening bestaat uit een overzicht van de gerealiseerde baten en lasten. Programma Arbeidsparticipatie Naar aanleiding van de arbeidsmarktprognoses bij het begin van de kredietcrisis heeft Kompas in 2010 evenals in 2009 vooral ingezet op leerwerktrajecten. Dit om te zorgen dat uitkeringsgerechtigden bij het aantrekken van de arbeidsmarkt beter gekwalificeerd zijn en daardoor betere kansen hebben op werk. In samenwerking met Heerlen en ISD-BOL vond in 2010 een regionale aanbesteding plaats van leerwerktrajecten. In 2010 hebben 53 cliënten van Kompas met behoud van uitkering deelgenomen aan een van deze regionale leerwerktrajecten. Medio 2010 bleek echter dat zowel de uitgaven als het aantal uitkeringen uit de pas liepen met de begroting, derhalve zijn deze leerwerktrajecten met behoud van uitkering omgezet in trajecten met arbeidsovereenkomst en arbeidsubsidies. Daarnaast liep nog een aantal van deze trajecten uit voorgaande jaren. In 2010 hadden 91 cliënten van Kompas een arbeidsovereenkomst met arbeidsubsidie, waardoor de uitgaven voor periodieke uitkeringen aanzienlijk zijn teruggedrongen. Dit heeft er wel toe geleid dat de uitgaven voor arbeidsubsidies aanzienlijk hoger waren dan begroot, waardoor het bedrag in de meeneemregeling is teruggelopen ten opzichte van Programma Inkomen In het ketenjaarplan met het Werkplein zijn afspraken gemaakt over de samenwerking bij de aanvraag om periodieke uitkering. Op het Werkplein meldden zich voor Kompas in personen voor een 1e gesprek over een uitkeringsaanvraag. In het vervolg op dit gesprek werden uiteindelijk 299 aanvragen ingediend. Hiervan werden na onderzoek 254 uitkeringen daadwerkelijk toegekend. Opvallend is dat bij hetzelfde beleid en uitvoeringsinstrumentarium het aantal klanten in Simpelveld nagenoeg gelijk is gebleven, waar het in Nuth en Voerendaal is gestegen. De procentuele stijging van het aantal klanten ligt bij Kompas hoger dan bij de overige regiogemeenten. Deze stijging was het gevolg van een hoger aantal aanvragen als gevolg van beëindiging werk of WW-uitkering en als gevolg van verhuizingen. Ten opzichte van ultimo 2006 is het aantal uitkeringen bij Kompas echter gelijk gebleven, waar dat in de Parkstad gemiddeld 5% is gestegen. Alle Kompasgemeenten hebben een tekort op het rijksbudget. Wanneer het rijksbudget niet was verlaagd, had Simpelveld een overschot gehad op het rijksbudget en Voerendaal en Nuth hadden een aanzienlijk lager tekort gehad. Uit voorlopige berichten van Stimulansz blijkt overigens dat 75% van de gemeenten in 2010 een tekort heeft op het rijksbudget. Pagina 2/ 9

3 Programma Zorg Het Rijk maakt voortdurend keuzes tussen algemeen inkomensbeleid en armoedebestrijding. Algemene verhoging van het inkomen belemmert de groei van de werkgelegenheid. Daarom wordt bij alle aanvragen voor bijzondere bijstand onderzocht of de kosten behoren tot onvermijdelijk te maken noodzakelijke kosten van het bestaan en of er sprake is van individuele bijzondere omstandigheden. Kompas kent een verkorte aanvraagprocedure om de drempel tot de bijzondere bijstand te verlagen. Deze procedure is in 2010 ook ingevoerd bij de Regeling voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen (CZGO) en de extra-geldregeling. Een toename van het aantal aanvragen en verstrekkingen als gevolg van de recessie en de vergrijzing van de bevolking is nog niet opgetreden. Rechtmatigheid De rechtmatigheid van de uitvoering is onderzocht middels interne controle, uitgevoerd door een externe partner. Daarin is getoetst op de kwaliteit, wetstoepassing en tijdigheid van de uitgevoerde onderzoeken heeft geresulteerd in een wetconforme uitvoering van wet- en regelgeving. De onderzoeksresultaten zijn door de accountant bevestigd, middels een goedkeurende accountantsverklaring. De financiële consequenties van de jaarrekening 2010 zijn verderop in dit raadsvoorstel nader toegelicht. Beleidsplan De taken van Kompas zijn geclusterd in de programma s Arbeidsparticipatie, Inkomen en Zorg. Hieronder zijn per programma kort samengevat de belangrijkste punten vermeld. Voor een uitgebreide toelichting c.q. onderbouwing verwijzen wij u hier naar bijgevoegd beleidsplan van Kompas. Arbeidsparticipatie De doelstelling van het beleidsprogramma Arbeidsparticipatie is het in samenwerking met andere instellingen aanbieden van werkgelegenheid aan werkloze inwoners en hen ondersteunen bij het zoeken naar werk. Hiermee wordt vergroting van de arbeidsparticipatie beoogd. Daarnaast worden maatregelen voor nieuwkomers en oudkomers getroffen om hun participatie en redzaamheid in de samenleving te bevorderen. Educatie is één van de basiselementen bij het vergroten van (arbeids)participatie. Goed gekwalificeerde werklozen vragen na de WW-periode slechts beperkt een WWBuitkering aan. Alle nieuwe,direct bemiddelbare klanten in de uitkering worden na korte tijd aangemeld voor een Fitplek, een werkervaringsplaats in bedrijven bij voorkeur met scholing. Realisatie van dit beleid wordt voorbereid in samenwerking met de regio en het Werkplein. De uitvoering wordt gedaan door het Werkplein en re-integratiebureaus. Alle nieuwe re-integratieklanten in de uitkering worden aangemeld voor een werktraject met werkervaringsplek gericht op geheel of gedeeltelijke uitstroom naar de arbeidsmarkt. Bij voorkeur zal het gaan om duale trajecten waarbij naast werkervaring ook scholing wordt ingezet. Voor de blijvers in de bijstand worden zorg- en activeringstrajecten ingezet. Na het aflopen van de vrijwilligerspool zijn in 2008 veel vrijwilligerstrajecten beëindigd. Een vervolgtraject met begeleiding door de casemanagers bleek niet haalbaar. Om die reden is voor de blijvers in de uitkering de uitvoering van de vrijwilligerspool deels gegund aan Arcus en deels aan Rimo. Voor werklozen die in de huidige arbeidsmarkt na maximaal drie trajecten Pagina 3/ 9

4 naar betaald werk niet zijn uitgestroomd, wordt de voorbereiding op uitstroom voortgezet in trajecten met vrijwilligerswerk. Hiervoor is een sociaal uitzendbureau beschikbaar. Daarbij zal nauw worden aangesloten bij voorzieningen in het kader van de Wmo. Tijdens het vrijwilligerswerk wordt een portfolio opgebouwd in combinatie met vormen van scholing. Speerpunten binnen het programma zijn: o Bemiddeling naar werk. voor werkloze en met werkloosheid bedreigde werknemers; o voor werklozen werkstages in bedrijven; o stages en werkervaringsplaatsen bij voorkeur realiseren in het lokale bedrijfsleven; o vrijwilligerstrajecten bij voorkeur realiseren bij lokale organisaties; o (arbeids)participatie van werklozen, met bijzondere aandacht voor jeugdwerkloosheid; o voorkomen van wachtlijsten bij inburgering- en taalcurussen voor nieuwkomers en oudkomers met een WWB-uitkering; o vergroten van participatie door de inzet van basiseducatie. De re-integratieverordeningen WWB en Wet Investeren in Jongeren (WIJ) vormen het kader voor het beleidsprogramma Arbeidsparticipatie. De sluitende aanpak voor jongeren start bij het Werkplein. Jongeren zonder werk en diploma worden bij voorkeur toegeleid naar een kwalificerende opleiding. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan worden de jongeren doorgestuurd naar Kompas voor een begeleidingstraject richting opleiding of werk in het kader van de WIJ. Volwasseneneducatie Per zijn de gelden voor (arbeids)participatie Inburgering en volwasseneneducatie gebundeld in het participatiebudget. Tot en met 2012 geldt een verplichte inkoop bij het Regionaal Opleidingscentrum. In samenwerking met de regiogemeenten wordt in 2011 een nieuwe kadernota educatie opgesteld waarin beleid wordt ontwikkeld om educatie beter af te stemmen op de participatieladder met aandacht voor (arbeids)participatie en inburgering. Inburgering Kompas kent geen wachtlijsten voor inburgering- en taalcursussen. Het rijk zal in 2011 en 2012 fors bezuinigen op de beschikbare middelen voor inburgering. Over enige jaren moeten inburgeraars hun trajecten zelf betalen. Programma Inkomen Binnen het beleidsprogramma Inkomen wordt ernaar gestreefd een inkomensvoorziening te garanderen voor burgers die niet door eigen inzet in de noodzakelijke kosten van het bestaan kunnen voorzien. Hiermee worden waarborgen gegeven voor financiële zekerheid en kunnen problematische schuldsituaties worden voorkomen. Speerpunten binnen het programma zijn: o Het aan burgers die niet in de noodzakelijke kosten van hun bestaan kunnen voorzien, voldoende middelen verstrekken voor de kosten van hun levensonderhoud; o hoogwaardige handhaving en een verdere verbetering van de poortwachtersfunctie bij de instroom van nieuwe bijstandscliënten. Aanvragen voor WWB (Wet werk en bijstand), IOAW (inkomensvoorzieningen oudere en arbeidsongeschikte werknemers), IOAZ (inkomensvoorziening oudere en arbeidsongeschikte zelfstandigen) en WIJ (Wet Investeren in Jongeren) worden bij het Werkplein ingediend. Deze organisatie zorgt vervolgens dat de benodigde belegstukken bij de Pagina 4/ 9

5 aanvraag worden gevoegd. Daarbij mogen gegevens door overheidsorganisaties maar één keer aan de cliënt worden gevraagd. Om dit te realiseren is door middel van bestandskoppelingen het digitale klantdossier gerealiseerd. Voordat de aanvraag ter afhandeling wordt doorgestuurd naar de gemeente, probeert Werkplein eerst of arbeid in loondienst of werkstages met scholing in bedrijven kan worden aangeboden. Als jongeren nog geen startkwalificatie hebben, worden zij bij voorkeur teruggeleid naar school voor het behalen van een diploma. Werklozen die worden doorgestuurd naar Kompas zullen direct worden doorgeleid naar trajecten die vallen onder het programma Arbeidsparticipatie ter verkrijging van betaalde arbeid. Programma Zorg In het programma Zorg worden maatregelen getroffen voor het handhaven van de minimaal noodzakelijke koopkracht van minima. Het gaat daarbij om een samenstel van maatregelen die moeten zorgen dat ook degenen die langdurig van een minimum inkomen moeten rondkomen in staat blijven te participeren in de samenleving. Concreet gaat het om het verstrekken van bijzondere bijstand, categoriale bijstand voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen (CZGO), extra-geldregeling, langdurigheidstoeslag, collectieve aanvullende en basis zorgverzekering en financieel adviseur. De effecten van de economische recessie zijn sedert 2008 zichtbaar in een toename van het aantal aanvragen bijzondere bijstand, CZGO en Extra-geldregeling (sinds 2008 met ongeveer 50% toegenomen). Financiële aspecten Hieronder wordt nader ingegaan op de financiële documenten van Kompas, te weten: de jaarrekening over 2010, de begrotingswijziging en de begroting voor Jaarrekening 2010 Zoals al gezegd is het meest opvallende in de jaarrekening de verschillen in het financiële resultaat van de drie Kompasgemeenten. Deze verschillen worden grotendeels veroorzaakt doordat de klantenaantallen in de ene gemeente meer zijn gestegen dan in de andere. N.B. Na verzending van de conceptjaarrekening is gebleken dat de overzichtstabel op pagina 51 niet correct is. Vanuit deze tabel is ook de overzichtstabel herleid die is weergegeven in de begeleidende brief en in de samenvatting van de jaarrekening. De cijfers die in deze beide tabellen zijn weergegeven, zijn aldus ook niet correct. In bijgevoegde van de controller Kompas zijn de correcte cijfers weergegeven. Begrotingswijziging en Begroting 2012 In juni 2010 is de begroting voor 2011 vastgesteld door het Algemeen Bestuur van Kompas. Na het opmaken van de jaarrekening 2010 is deze begroting geëvalueerd en ligt nu het voorstel voor de begroting voor 2011 bij te stellen. Het Beleidsplan is door Kompas financieel vertaald in de Begroting De Begrotingswijziging en de Begroting 2012 zijn gelijktijdig opgesteld, vandaar dat deze documenten inhoudelijk veel overeenkomsten vertonen. Pagina 5/ 9

6 De inhoudelijke wijzigingen ten opzichte van de initiële begroting voor 2011 zijn: - De effecten van de economische crisis waren in 2010 anders dan. Op basis hiervan heeft bijstelling van de verwachte effecten voor 2011 en volgende jaren plaatsgevonden. De nu voorliggende stukken zijn gebaseerd op de verwachtingen van het Centraal Plan Bureau dat de klantenontwikkeling van 2012 tot 2015 jaarlijks met 2,5% zal stijgen. Voor het inkomensdeel is gerekend met het voorlopig budget Aangezien er momenteel geen andere informatie hierover beschikbaar is, is ook voor 2012 uitgegaan van dit budget. Op basis van de op het moment van samenstellen van deze stukken voorhanden zijnde informatie is uitgegaan van de volgende aantallen (totale klantenbestand): - per : 463 gerealiseerd - per : 463 verwacht (in primaire begroting was 550 geraamd) - per : 477 verwacht (in primaire begroting was 650 geraamd) - Programma Arbeidsparticipatie: In 2011 zijn de ID- en WIW-dienstverbanden nagenoeg afgebouwd. Alleen in Voerendaal loopt nog een WIW-dienstverband door tot midden De hoogte van het participatiebudget is taakstellend voor de geraamde uitgaven van het programma Arbeidsparticipatie. - Programma Inkomen: Uit onderzoek naar de historische klantontwikkelingen volgt de verwachting dat in de 1 e helft van 2011 de klantontwikkeling een stijgende lijn vertoont, om in de 2 e helft van het jaar terug te vallen. Alhoewel het aantal klanten begin van het jaar en einde van het jaar gelijk zijn, worden de financiële ontwikkelingen gedurende het jaar mede gevormd door de klantontwikkeling. Hoe eerder de piek van hoogste klantenaantal in het jaar zich voordoet, des te nadeliger dit financieel is. - Programma Zorg: In 2011 wordt gestart met de pilot Intensivering activerende aanpak armoede beleid. Kompas gaat tevens de Schuldhulpverlening uitvoeren voor de Kompasgemeenten. Deze taken zijn in de stukken doorgerekend. In 2011 wordt de organisatie uitgebreid om deze extra taken te kunnen uitvoeren, vanaf 2011 zullen deze extra taken bijdragen aan het nog beter bereiken van de minima. - Bedrijfsvoering: Door de aanpassing in de klantontwikkeling zijn de bedrijfsvoeringskosten lager geworden. Ook de verlaging van het indexpercentage naar 2% voor zowel prijs- als loonindex heeft de bedrijfsvoeringskosten aanzienlijk verlaagd. Aan de andere kant zorgen de pilot Intensivering activerende aanpak armoedebestrijding en het uitvoeren van regierol ten aanzien van schuldhulpverlening ervoor dat de kosten stijgen. Per saldo zijn de bedrijfsvoeringskosten, inclusief deze extra taken, echter lager dan begroot in de primitieve begroting Pagina 6/ 9

7 In onderstaande tabel zijn de financiële gevolgen van de jaarrekening 2010, de begrotingswijziging en de begroting 2012 voor Simpelveld schematisch verwerkt. Kompas Gemeente Kompas / Kompas Kompas in begr. Kompas Gemeente rekening begroting begroting begroting begroting na wijziging na wijziging Inkomen ( ) bedrijfsvoering uitkeringen subtotaal Werk ( ) bedrijfsvoering uitkeringen 0 subtotaal Sociale zorg ( ) bedrijfsvoering uitkeringen subtotaal Vluchtelingen ( ) bedrijfsvoering 0 uitkeringen 0 subtotaal Kinderopvang ( ) bedrijfsvoering 0 uitkeringen subtotaal doorgeschoven compensabele btw subtotaal Totaal bedrijfsvoering Totaal uitkeringen TOTAAL KOMPAS Totaal compensabele btw TOTAAL KOMPAS excl. compensabele Btw Voordeel rekening 2010 t.o.v. raming * Voordeel begroting 2011 t.o.v. begrotingswijziging Voordeel meerjarenraming t.o.v. begroting Zoals u bekend is het klantenaantal van Simpelveld in 2010 nagenoeg niet gestegen, terwijl voor alle Kompasgemeenten een vrij forse stijging werd verwacht. Derhalve komt de afrekening (de werkelijke uitgaven minus de ontvangsten), in vergelijking met de gewijzigde begroting voor 2010, in totaal lager uit. In de jaarrekening 2010 van de gemeente zal worden voorgesteld dit bedrag bij te schrijven bij de algemene middelen. Kompas noemt in de jaarrekening 2010 (zichtbaar in de eerder genoemde gecorrigeerde tabel van pag. 51) een voordeel van Om het risico in de Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) voor de gemeenten beter zichtbaar te maken, heeft Kompas er namelijk voor gekozen de IAU te presenteren onder de gemeentebijdrage. Voor Simpelveld bedroeg dit risico in Het resterende verschil kan worden verklaard door het feit dat Kompas de BTW niet in de begroting meeneemt, waar de gemeente dat wel doet (resultaat BTW is ). Pagina 7/ 9

8 Ter informatie wil ik u nog melden dat het overschot uit 2008 bij het vaststellen van de jaarrekening 2008 van de gemeente, zoals u bekend, een resultaatbestemming heeft gekregen en dat dit jaarlijks wordt ingezet om eventuele extra uitgaven als gevolg van de economische recessie te dekken. Personele aspecten - Opties - Evaluatie - Communicatie Omdat Kompas de begroting voor 2012 uiterlijk op 15 juli moet indienen bij Gedeputeerde Staten en gezien de inhoudelijke samenhang tussen de begrotingswijziging en de begroting 2012, verwacht Kompas uiterlijk op 1 juni a.s. schriftelijk uw gevoelen te ontvangen. Voorstel Gezien het bovenstaande wordt uw raad voorgesteld: - kennis te nemen van het jaarverslag en de jaarrekening 2010 van Kompas; - het beleidsplan van Kompas vast te stellen; - een positief gevoelen uit te spreken met betrekking tot de begrotingswijziging en de begroting 2012 en dit schriftelijk aan Kompas kenbaar te maken. Het college van burgemeester en wethouders in Simpelveld, De secretaris, De burgemeester, P.J.J.M. Schillings H.G.G. Bogman Pagina 8/ 9

9 Commissieadvies In de raadscommissie vergadering van 12 mei 2011 hebben de fracties als volgt geadviseerd: De fractie Leefbaar Simpelveld: voor / tegen Burgerbelangen: voor / tegen Simpelveld lokaal: voor / tegen CDA: voor / tegen PvdA: voor / tegen De commissiegriffier Aanbieding aan de Raad Aan de raad wordt voorgesteld om conform het voorstel te besluiten Simpelveld, 26 mei 2011 Het presidium van Simpelveld, De griffier, De voorzitter, L.M.G. Wassenberg H.G.G. Bogman Pagina 9/ 9