Checklist inkoopdiagnoses: in acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose
|
|
- Sonja Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Titel: Checklist inkoopdiagnoses pag.: 1 van 48 code: AUT-SPEN-ebk-001-bl.doc Checklist inkoopdiagnoses: in acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose Bron: PIA Professioneel Inkopen en Aanbesteden, april 2005 Auteur: onbekend
2 Checklist Inkoopdiagnoses In acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose
3 Inhoudsopgave 1 Inleiding In acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose... 9 STAP 1: BEPAAL DE SCOPE VAN DE INKOOPDIAGNOSE... 9 STAP 2: BEPAAL DE DOELSTELLING VAN DE INKOOPDIAGNOSE STAP 3: ZORG VOOR COMMITMENT AAN DE DOELSTELLING VAN DE INKOOPDIAGNOSE STAP 4: REGEL DE PERIODIEKE DOWNLOAD VAN GEGEVENS VOOR DE INKOOPDIAGNOSE STAP 5: REGEL DE BEWERKING VAN DOWNLOAD TOT KWANTITATIEVE ANALYSE STAP 6: LEG VAST WELKE INFORMATIE DE KWANTITATIEVE ANALYSE MOET BEVATTEN STAP 7: VOER DE INKOOPDIAGNOSE UIT STAP 8: BEPAAL HOE JE DE UITKOMST VAN DE INKOOPANALYSE PRESENTEERT BINNEN DE ORGANISATIE SLOTOPMERKING Tips en ervaringen uit de praktijk TIPS Benodigde kennis en competenties Benodigde tijd Klein beginnen Goede communicatie ERVARINGEN Indeling inkooppakketten Beperk vervuiling crediteurenadministratie Een goede download is het halve werk Steun van de top moet zichtbaar zijn Inkoopinformatie, dat smaakt naar méér Met een diagnosetool alleen ben je er niet
4 4 Volgende stap: inkoop managen op basis van de inkoopdiagnose BIJLAGE 1: VOORBEELDEN VAN INFORMATIE DIE IN EEN KWANTITATIEVE INKOOPDIAGNOSE KAN WORDEN OPGENOMEN Generieke kengetallen Tabellen Inkoopvolume naar dienstonderdeel Inkoopvolume naar (sub-)inkooppakket (eventueel per dienstonderdeel te maken) Top X leveranciers Top X leveranciers naar inkoopvolume Welke leveranciers hebben aanbestedende diensten gemeenschappelijk? Top X leveranciers naar facturen in relatie tot omzet BIJLAGE 2: STAPPENPLAN VOOR HET UITVOEREN VAN EEN KWANTITATIEVE INKOOPDIAGNOSE Stap 1: Bundel de kostenplaatsen en zet deze om naar een aanbestedende dienst Stap 3: Schoon de aangeleverde data op (ontdubbelen) Stap 4: Herstel vervuiling in de aangeleverde data (hercodering) Stap 5: Maak de download uit de crediteurenadministratie geschikt voor de kwantitatieve inkoopdiagnose Stap 6: Voer de kwantitatieve inkoopdiagnose uit BIJLAGE 3: INDELING INKOOPPAKKETTEN BIJLAGE 4: VOORBEELDEN COMMUNICATIE OVER IMPLEMENTATIE MINISTERIE-BREDE INKOOPDIAGNOSE Voorbeeldbrief psg over implementatie inkoopdiagnose Voorbeeldbrief CDI nadere informatie inkoopdiagnose BIJLAGE 5: DEELNEMERS INTERDEPARTEMENTALE WERKGROEP Checklist Inkoopdiagnoses 2
5 Ruimte voor aantekeningen 3
6 Checklist Inkoopdiagnoses 4
7 1 Inleiding Wij zorgen ervoor dat we steeds weten wat we inkopen, waarom we juist dát inkopen en op welke manier we het doen. Hierdoor ontvangen wij een beter product voor hetzelfde geld of besparen we geld. En tijd. Met dit interne inzicht kunnen wij aan de belastingbetaler verantwoording afleggen over de uitgaven die wij doen. Dat staat in de visie Meer Waarde met PIA, waarin de rijksoverheid beschrijft wat zij verstaat onder professioneel inkopen en aanbesteden. Een professionele overheidsorganisatie maakt periodiek een inkoopdiagnose en gebruikt de verkregen informatie om de inkoop te managen. Wie zijn inkoop structureel wil kunnen managen kán eigenlijk niet zonder een goed werkend inkoopinformatiesysteem. Niet elke inkooporganisatie beschikt daar al over, maar dat wil niet zeggen dat er in de tussentijd niets mogelijk is. Zolang een organisatie niet over een inkoopinformatiesysteem beschikt, is een periodieke kwantitatieve inkoopdiagnose een zeer nuttige tussenoplossing. Basis voor zo n kwantitatieve analyse is informatie uit de financiële en/of crediteurenadministratie 1. Op dit moment besteden de meeste organisaties hun inkoopdiagnoses uit bij een extern adviesbureau. Het is echter goed mogelijk dit zelf intern te organiseren. Daarom heeft een interdepartementale werkgroep 2 een checklist opgesteld (paragraaf 2), waarmee u kunt nagaan wat er binnen uw organisatie moet gebeuren om zelf periodiek een inkoopdiagnose te kunnen uitvoeren. 1 Daarnaast kan een kwalitatieve inkoopdiagnose worden uitgevoerd, die meer gericht is op de inkoopprocessen. 2 Deelnemers aan deze werkgroep vindt u in bijlage 4. 5
8 Na dit stappenplan geven wij in paragraaf 3 een aantal tips en ervaringen uit de praktijk. Paragraaf 4 beschrijft het vervolg: welk inzicht hebben de ministeries gekregen door hun inkoopdiagnoses en wat hebben ze daar vervolgens mee gedaan? De bijlagen bevatten onder meer voorbeelden van informatie die in een kwantitatieve inkoopdiagnose kan worden opgenomen en een stappenplan om zo n inkoopdiagnose uit te voeren. Checklist Inkoopdiagnoses 6
9 Ruimte voor aantekeningen 7
10 Checklist Inkoopdiagnoses 8
11 2 In acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose Om een goede inkoopdiagnose te maken, moet voor iedereen duidelijk zijn wat de basis is voor de diagnose. Dit voorkomt interpretatieverschillen en onvolledige of verkeerde gegevens. Met name is het van belang om de stappen 1 en 2 goed door te spreken met alle betrokken partijen (zoals de financiële- en/of crediteurenadministratie en integraal managers). De checklist bestaat uit de volgende 8 stappen, die hierna worden uitgewerkt. 1. Bepaal de scope van de inkoopdiagnose 2. Bepaal de doelstelling van de inkoopdiagnose 3. Zorg voor commitment aan de doelstelling van de inkoopdiagnose 4. Regel de periodieke download van gegevens voor de inkoopdiagnose 5. Regel de bewerking van download tot kwantitatieve analyse 6. Leg vast welke informatie de kwantitatieve diagnose moet bevatten 7. Voer de inkoopdiagnose uit 8. Bepaal hoe je de uitkomst van de inkoopdiagnose presenteert binnen de organisatie Stap 1: Bepaal de scope van de inkoopdiagnose 1. Wijs iemand aan die verantwoordelijk is voor de inkoopdiagnose. Deze persoon stelt een projectplan op, dat scope, planning, inzet en kosten beschrijft. 2. Bepaal wat de scope wordt van de inkoopdiagnose: welke bedrijfsonderdelen worden meegenomen in het onderzoek? Geef duidelijk en gemotiveerd aan welke wel en welke niet worden meegenomen, en documenteer deze besluiten en de motivering goed. 9
12 3. Bepaal vervolgens de basisprincipes voor de inkoopdiagnose. Denk bijvoorbeeld aan aspecten zoals: De inkoopdiagnose kijkt naar alle uitgaven aan derden, dat wil zeggen alles dat werkelijk betaald is en waaraan een factuur ten grondslag ligt 3 ; De inkoopdiagnose neemt geen interne verrekeningen mee (zoals doorbelasting van andere bedrijfsonderdelen); De inkoopdiagnose neemt geen afschrijvingskosten en personele kosten mee (salaris, kilometervergoeding, en onkostenvergoeding, etcetera) 4 ; De inkoopdiagnose kijkt niet naar subsidies. Stap 2: Bepaal de doelstelling van de inkoopdiagnose Doelstelling van de inkoopdiagnose kan zijn dat deze inzicht verschaft in: 1. Waar wordt ingekocht; Dat wil zeggen: wie zijn de leveranciers? Hanteer daarbij eventueel een driedeling in leveranciers van producten, diensten of werken. Een leverancier is een crediteur met inkoopomzet en met een unieke leverancierscode. Een unieke leverancierscode is gebaseerd op een vestigingsadres met bijbehorend bankrekeningnummer. Er kunnen meerdere leveranciers met een ogenschijnlijk zelfde bedrijfsnaam voorkomen, die toch een andere identiteit hebben. 2. Voor wie wordt ingekocht; Dit zijn de directies of functies waarvoor zaken worden aangeschaft. Meestal is dit in de financiële administratie aangeduid met kostenplaats. 3. Wie inkoopt; Dit zijn de directies of functionarissen die zelf inkopen. 3 Dit is belangrijk omdat er ook financiële administraties zijn die de factuur vooraf boeken (bijvoorbeeld bij verplichtingenadministratie). 4 Er kunnen goede redenen zijn om deze stromen wél mee te nemen: dit geeft immers inzicht in de declaratiestromen van personeel. Met name het zichtbaar maken van de aantallen declaraties levert schrikreacties op en de wil om dat proces te vereenvoudigen. Checklist Inkoopdiagnoses 10
13 4. Wat de administratieve beheerslast is; Dit blijkt uit het aantal leveranciers en facturen. 5. Hoeveel, respectievelijk voor welke bedragen wordt ingekocht; Dit is de omvang van de inkoop uitgedrukt in euro s. Stap 3: Zorg voor commitment aan de doelstelling van de inkoopdiagnose 1. Maak een afspraak met FEZ (of andere verantwoordelijke afdeling) en bespreek wat je uiteindelijk met de inkoopdiagnose wilt bereiken; 2. Maak de financiële en/of crediteurenadministratie medeverantwoordelijk voor de inkoopdiagnose. Dit vergemakkelijkt het verkrijgen van de juiste gegevens uit de financiële en/of crediteurenadministratie. Benadruk, om het commitment te verkrijgen, welk belang de financiële afdeling zélf heeft bij de uitkomsten van de inkoopdiagnose: De inkoopdiagnose geeft inzicht in de mogelijkheden voor administratieve lastenreductie; FEZ kan de rechtmatigheid van de uitgaven beter waarborgen en adequater inspelen op budgettaire knelpunten; 3. Laat je goed voorlichten over de opbouw van de kostenstructuur (kostensoorten en kostenplaatsen) binnen de financiële administratie(s). Stap 4: Regel de periodieke download van gegevens voor de inkoopdiagnose 1. Maak afspraken met FEZ (of een andere verantwoordelijke afdeling) over de aanlevering van een periodieke download uit de financiële en/of crediteurenadministratie. Regel daarbij ook op welke wijze deze download zal plaatsvinden. Dit kan met name van belang zijn als het nodig is om meerdere financiële systemen of databases te koppelen tot één moederbestand; 2. Leg deze afspraken vast in een handleiding. Leg daarbij ook de frequentie van aanlevering vast en de periode (kwartaal, jaar, etcetera) waarop de download betrekking heeft. Hiervoor is bepalend hoe vaak je organisatie de vinger aan de pols wil houden; 11
14 3. De download uit de crediteurenadministratie moet in ieder geval het volgende bevatten: Leveranciersgegevens: NAW-gegevens, unieke identificatiecode indien beschikbaar (bijvoorbeeld KvK-nummer of interne leverancierscode, bankrekeningnummer); Het bedrag (en eventuele andere factuurgegevens); De kostensoort (inkooppakket); De kostenplaats (afdeling of directie). 4. Geef ook het gewenste formaat aan van de aan te leveren data. Stap 5: Regel de bewerking van download tot kwantitatieve analyse 1. Wijs een medewerker aan binnen je organisatie, die de download bewerkt tot een kwantitatieve analyse. Houd er rekening mee dat de medewerker affiniteit met cijfers moet hebben om de analyse te kunnen uitvoeren. Ook moet hij kennis hebben van database- en/of spreadsheetprogrammas; 2. Leg vast op welke wijze de download aangeleverd wordt: Excel, ASCII (platte tekst), ACCESS of in een ander database-formaat. Bij een grote hoeveelheid gegevens wordt geadviseerd om gebruik te maken van ACCESS; 3. Leg eventueel vast waar de download op het netwerk wordt neergezet en wanneer dat gebeurt. Stap 6: Leg vast welke informatie de kwantitatieve analyse moet bevatten Bedenk van tevoren welke informatie de inkoopdiagnose minimaal moet opleveren. In bijlage 1 staat een aantal voorbeelden. Stap 7: Voer de inkoopdiagnose uit Als de download uit de financiële- en/of crediteuren administratie beschikbaar is, kan begonnen worden met de kwantitatieve inkoopdiagnose. Bijlage 2 geeft hiervoor een stappenplan. Checklist Inkoopdiagnoses 12
15 Stap 8: Bepaal hoe je de uitkomst van de inkoopanalyse presenteert binnen de organisatie 1. Maak een onderscheid naar doelgroep (CDI, psg, DG s, hoofden inkoop, controllers, directeuren bedrijfsvoering). 2. Voor de presentatie kunnen de volgende vragen relevant zijn: Hoe voorkom ik dat de uitkomsten verschillend worden geïnterpreteerd of een eigen leven gaan leiden? Is er binnen mijn organisatie al een bestaande overlegstructuur waar bedrijfsvoeringsaangelegenheden aan de orde komen? Zo ja, worden daar periodiek voortgangsrapportages besproken waarop ik kan aansluiten met mijn analyse over inkoop? Hoe worden de directies met hun prestaties geconfronteerd, met name over een reeks van jaren? Het zijn tenslotte prestatiegegevens. Wat is mijn verhaal richting de organisatie als ik een risico analyse uitvoer op de uitkomst van de kwantitatieve analyse? Welke verbetervoorstellen komen voort uit de analyse, zowel op het gebied van professionalisering als op het gebied van besparingen? Hoe kan ik individuele budgethouders benaderen om de analyse te bespreken? Ga ik eerst naar de probleemgevallen, bijvoorbeeld een directie met veel leveranciers of diegenen die geen gebruik maken van centrale raamcontracten (maverick buyers)? Of begin ik juist met de besten? Doe ik ze allemaal naar aanleiding van één analyse of pak ik er steeds een of twee per keer? Slotopmerking De checklist in deze brochure beschrijft hoe je inkoop met behulp van cijfers kunt managen, maar de werkwijze is arbeidsintensief en in feite enigszins omslachtig. Het voordeel is dat je met deze werkwijze op basis van het bestaande financiële systeem meteen aan de slag kunt. Je hoeft geen nieuwe systemen of tools aan te schaffen. Wie de voorkeur geeft aan een efficiëntere oplossing zal, we zeiden het al in de inlei- 13
16 ding, een inkoopinformatiesysteem in huis moeten halen. Ook dan echter zal een aantal stappen uit de checklist nodig zijn. Met name de goede communicatie en afstemming met de betrokkenen in de organisatie zal in alle gevallen een must zijn. Checklist Inkoopdiagnoses 14
17 Ruimte voor aantekeningen 15
18 Checklist Inkoopdiagnoses 16
19 3 Tips en ervaringen uit de praktijk Alle ministeries hebben de afgelopen jaren ervaring opgedaan met inkoopdiagnoses. De interdepartementale werkgroep heeft tips en ervaringen verzameld, die ook voor anderen van nut kunnen zijn. Tips 1. Benodigde kennis en competenties Kennis die de organisatie in huis moet hebben om een inkoopdiagnose te kunnen doen: Projectmanagement, projectplanning om doorlooptijd te bewaken, juiste personen te betrekken en inspanningen goed te verdelen; Analytisch vermogen om financiële data te kunnen doorgronden en begrijpen ( gevoel voor cijfers ); Kennis en financiële administratie om boekingsgang en opzet te begrijpen; Kennis van MS Office producten: MS Access (analyse), MS Excel (analyse en rapportage), MS Word (rapportage), MS PowerPoint (presentatie resultaten). 2. Benodigde tijd Maak de persoon die de inkoopdiagnose uitvoert voor bepaalde tijd vrij voor deze klus. Ook het begeleiden van een externe partij kost begeleiding: houd daarbij rekening met minimaal 1 dag per week gedurende 2 maanden doorlooptijd. 3. Klein beginnen Neem de eerste keer een korte periode (bijvoorbeeld een paar maanden) om het analyseren in de vingers te krijgen. 4. Goede communicatie Zorg voor goede communicatie over doel, voortgang en resultaten van de inkoopdiagnose. Het gaat dan om de opdrachtgever, de afdelingen die de cijfers hebben aangele- 17
20 verd en de afdelingen waarop de cijfers betrekking hebben. Deel de bevindingen over de juistheid van de gegevens. Ervaringen 1. Indeling inkooppakketten Bij de eerste analyse zal gebruik worden gemaakt van een standaardpakketindeling. Deze zal naar alle waarschijnlijkheid moeten worden aangepast op basis van de uitkomsten van de analyse: Sommige kosten zullen niet of moeilijk in een standaardindeling passen, omdat ze speficiek voor een organisatie zijn. Vaak hebben deze specifieke inkooppakketten betrekking op het primaire proces van de organisatie. Ze zullen aan de pakketindeling toegevoegd moeten worden; Ook kan blijken dat voor een bepaald inkooppakket een nadere detaillering noodzakelijk is om voldoende inzicht te kunnen geven. Denk bijvoorbeeld aan het inkooppakket inhuur. Als daar veel geld in omgaat en er veel verschillende soorten van inhuur zijn, kan een verdere uitsplitsing meer gedetailleerd inzicht geven in de uitgaven. Belangrijk in dit geval is om voldoende aandacht te besteden aan communicatie met de betrokken directies over de keuzes, die zijn gemaakt bij de toedeling van de kostensoorten in de inkooppakketindeling. Met name de twijfelgevallen moeten goed worden toegelicht. Soms kunnen deze keuzes de uitkomsten namelijk behoorlijk kleuren. 2. Beperk vervuiling crediteurenadministratie Houd er rekening mee dat er vervuiling kan zitten in een crediteurenadministratie. Het opschonen van een gegevensbestand uit de financiële administratie vergt veel handwerk en kennis van de inkoopmaterie. Denk aan dubbelingen in leveranciersnamen of boekingen op de verkeerde kostensoort. Zie ook bijlage 2, stappen 3 (Schoon de aangeleverde data op: ontdubbelen) en 4 (Herstel vervuiling in de aangeleverde data: hercodering); Checklist Inkoopdiagnoses 18
21 Door vanaf de eerste keer tabellen aan te maken voor het ontdubbelen en hercoderen win je in de jaren erna opschoontijd terug; Door kritisch te kijken naar de invoerkant (waar bijvoorbeeld door te grote vrijheid verkeerde kostensoorten kunnen worden gebruikt) kan de vervuiling van de gegevens worden verminderd. Ook dat bespaart tijd in de toekomst. 3. Een goede download is het halve werk Het downloaden is de helft van het verhaal. Om over inkoopinformatie te kunnen beschikken moet veelal informatie toegevoegd worden. En in de praktijk is dit zeer arbeidsintensief. Denk bijvoorbeeld aan het toevoegen of de aanschaf onder een mantelcontract viel of niet. Iedere volgende download zou dit minder werk moeten zijn. 4. Steun van de top moet zichtbaar zijn Voorbeeld: de psg van een ministerie heeft een brief rondgestuurd met de mededeling dat hij de CDI opdracht had gegeven om een inkoopdiagnose uit te voeren, met het verzoek aan ieder om daaraan mee te werken. Vervolgens heeft deze CDI in een brief het doel van de inkoopdiagnose, de planning en benodigde medewerking toegelicht. Beide brieven zijn te vinden in Bijlage 5 bij deze brochure. Verder heeft dit ministerie voor alle directies een communicatiemap gemaakt, waarin het doel wordt uitgelegd en welke hulp van de verschillende directies verwacht wordt. Iedere directie is bezocht en heeft een persoonlijke toelichting gekregen. Na het verkrijgen van de downloads en het maken van de analyses zijn de resultaten weer teruggecommuniceerd naar iedere directie apart en het totaal beeld aan de bestuursraad. 5. Inkoopinformatie, dat smaakt naar méér Naarmate de inkoopdiagnose en de resultaten ervan meer bekend worden binnen de organisatie, blijkt dit een vraag te creëren naar méér informatie. Diensten willen bijvoorbeeld graag detailinformatie over een bepaald inkooppakket. 19
22 Het verdient aanbeveling dit soort maatwerkvragen bij te houden in een bestand met de volgende informatie: Datum Naam Afdeling Organisatieonderdeel Onderwerp Omschrijving Doel In de loop der tijd zul je bepaalde vragen zien terugkeren. Die kunnen dan worden opgenomen in de standaardformats. Het verschaft je een goed inzicht in de informatiebehoefte binnen je organisatie. 6. Met een diagnosetool alleen ben je er niet Veel externe bureaus geven aan dat zij een tool kun leveren, waarmee een organisatie in de toekomst zelf de diagnose kan uitvoeren. Maar de ervaring leert dat de aanschaf van een standaard-tool niet genoeg is. Er zal per organisatie niet alleen een koppeling, maar ook een vertaalslag moeten worden gemaakt tussen het financiële administratiesysteem en de diagnosetool. Daar is ICT-kennis en ervaring voor nodig. Checklist Inkoopdiagnoses 20
23 Ruimte voor aantekeningen 21
24 Checklist Inkoopdiagnoses 22
25 4 Volgende stap: inkoop managen op basis van de inkoopdiagnose Door een periodieke inkoopdiagnose kun je als organisatie de inkoopfunctie volgen. De diagnose maakt zichtbaar waar de ondersteuning en professionalisering van de inkoopfunctie beter kunnen. Wil je de inkoopfunctie daadwerkelijk kunnen managen, dan moet er echter méér gebeuren: De analyse moet redelijk frequent worden herhaald (bij voorkeur minstens eens per jaar); Uitkomsten van de analyse moeten bekend worden gemaakt aan de betrokkenen in de organisatie (integraal managers, bestuursraad, controllers, etc.), zodat verantwoording kan worden afgelegd over de rechtmatigheid en doelmatigheid van het inkoopproces; Om de ontwikkelingen in de tijd te kunnen volgen moet de diagnose steeds op dezelfde manier worden uitgevoerd en moet steeds van dezelfde downloadmethodiek (gegevens) gebruik worden gemaakt. Uit de ervaringen van de ministeries in de afgelopen jaren blijkt dat de inkoopdiagnoses onder andere inzicht bieden in: De samenhang tussen de verschillende bestedingen van de diensten en directies; De (vaak veel te grote) omvang van het aantal leveranciers, facturen en declaraties en de noodzaak om dit aantal te reduceren; De vraag welke inkooppakketten nog Europees kunnen worden aanbesteed en welke inkooppakketten nog onder een raamcontract kunnen worden gebracht. Door de inkoopdiagnoses is het bewustzijn van de waarde van kwantitatieve gegevens toegenomen. Het management van directies en diensten vraagt in toenemende mate om informatie over hun prestaties op inkoopgebied. Daardoor wordt de behoefte aan een goed werkend inkoopinformatiesysteem met bijbehorende managementrapportages steeds meer gevoeld. 23
26 Belangrijk discussiepunt daarbij is wie eigenaar van dit inkoopinformatiesysteem moet zijn: is dit de financiële afdeling, die traditioneel eigenaar van het ERP-systeem is? Of is het de inkoopafdeling? In samenhang hiermee wordt ook gediscussieerd over de vraag wie eigenaar is van de inkoopprocessen. Het toegenomen inzicht en de groeiende bewustwording zijn niet zonder gevolgen gebleven. Verschillende ministeries hebben, op basis van hun inkoopdiagnose, een inkoopactieplan opgesteld. In zo n inkoopactieplan staan (efficiency-)doelstellingen zoals: Meer samenwerking tussen organisatieonderdelen en directies (gezamenlijk inkopen); Aanpak van maverick buying: betere benutting van de huidige raamovereenkomsten; Meer raamovereenkomsten afsluiten op inkooppakketten die nog niet gecoördineerd werden; Aanpak van de administratieve beheerslast; Leveranciersoptimalisatie en leveranciersmanagement, bijvoorbeeld: maken van een inkoopportfolio en bundelen van productgroepen; Factuurreductie, bijvoorbeeld: met leveranciers in gesprek om het aantal facturen te verminderen; Realiseren van een inkoopdashboard zodat regelmatig managementrapportages kunnen worden verstrekt; Organisatieonderdelen regelmatig inzicht bieden in hun prestaties en daarover in gesprek gaan; Nadere uitdieping van contractmanagement. Checklist Inkoopdiagnoses 24
27 Ruimte voor aantekeningen 25
28 Checklist Inkoopdiagnoses 26
29 Bijlage 1: Voorbeelden van informatie die in een kwantitatieve inkoopdiagnose kan worden opgenomen 1. Generieke kengetallen Aantal (unieke) leveranciers Aantal facturen Inkoopvolume Gemiddeld aantal facturen per leverancier Gemiddeld inkoopvolume (omzet) per leverancier Gemiddeld factuurbedrag Deze kengetallen zijn te gebruiken voor een benchmark met andere vergelijkbare overheidsorganisaties. 2. Tabellen Daarnaast kunnen tabellen inzichtelijk maken welk inkoopvolume waaraan, door wie en aan wie wordt besteed. Daarvoor kan steeds vanuit drie invalshoeken naar de gegevens worden gekeken: Per dienstonderdeel (aanbestedende dienst) Per inkooppakket (eventueel per sub-inkooppakket) Per leverancier Hieronder volgt een tweetal suggesties. 2.1 Inkoopvolume naar dienstonderdeel Dienstonderdeel # 5 Leveranciers # Facturen Inkoopvolume % Totaal Directie A Directie B Directie C Totaal 100 % 5 # staat voor aantal. 27
30 2.2 Inkoopvolume naar (sub-)inkooppakket (eventueel per dienstonderdeel te maken) Inkooppakket Inkoopvolume # Leveranciers # Facturen Personeelsgerelateerde zaken Kantoorinrichting en benodigdheden Automatisering en telecom Adviseurs en flexibele arbeid Vervoer Aanschaf en huur gebouwen Exploitatie gebouwen Dienstspecifiek Totaal 3. Top X leveranciers Het getal X kunt u zelf bepalen op basis van het aantal leveranciers. Meestal wordt een getal tussen de 10 en de 30 gekozen. Hieronder volgt een aantal voorbeelden. 3.1 Top X leveranciers naar inkoopvolume Ranking Leverancier # Facturen Inkoopvolume % Totaal Totaal.. De tabel geeft weer aan welke leveranciers het meeste geld wordt uitgegeven. De aanname is dat een kleine procentuele besparing bij deze leveranciers, aanzienlijke gevolgen heeft op het totale inkoopvolume. Ook kunt u nagaan of met deze top X leveranciers contracten zijn afgesloten en in welke mate die worden benut. Varianten op deze tabel zijn: De top X leveranciers naar inkoopvolume per dienstonderdeel; De top X leveranciers naar inkoopvolume per inkooppakket; De top X leveranciers naar facturen (evt. per dienstonderdeel, per inkooppakket). Checklist Inkoopdiagnoses 28
31 Deze tabel geeft weer welke leveranciers de grootste administratieve last op de organisatie leggen. 3.2 Welke leveranciers hebben aanbestedende diensten gemeenschappelijk? Top X Directie A Directie B Directie C Directie D Directie E Leverancier 1 Leverancier 2 Leverancier 3 Leverancier 4 Hierbij kan worden gekeken naar: Wie heeft het grootste inkoopaandeel bij een bepaalde leverancier? Kan deze directie optreden als lead buyer voor deze leverancier of het betreffende inkooppakket? Hebben de verschillende diensten vergelijkbare overeenkomsten met de gemeenschappelijke leverancier? Zijn er verschillen in aantallen facturen per directie? 3.3 Top X leveranciers naar facturen in relatie tot omzet Naam leverancier Omzet in Aantal facturen Leverancier 1 Leverancier 2 Leverancier 3 Deze informatie kan ook worden gebruikt voor een ABC-analyse of Pareto-analyse. Hierbij worden de leveranciers in 3 klassen ingedeeld, naar gelang hun bijdrage in de totale uitgaven van de organisatie. Meestal zal gelden dat een klein deel (rond 20 %) van de leveranciers verantwoordelijk is voor een groot deel van de uitgaven (rond 80 %). 29
32 ABC-analyse Categorie A (hoog): circa 10% van de leveranciers heeft een gezamenlijk aandeel van ca 70% van de inkoopomzet. Categorie B (middelmatig): circa 20% van de leveranciers heeeft een gezamenlijk aandeel van circa 20% van de inkoopomzet. Categorie C (klein): de overige 70% van de leveranciers heeft een gezamenlijk aandeel van circa 10% van de inkoopomzet. Checklist Inkoopdiagnoses 30
33 Bijlage 2: Stappenplan voor het uitvoeren van een kwantitatieve inkoopdiagnose Als de download uit de financiële en/of crediteurenadministratie beschikbaar is, kan begonnen worden met de kwantitatieve inkoopdiagnose. Dit kun je doen in de volgende zes stappen. 1. Bundel de kostenplaatsen en zet ze om naar een aanbestedende dienst 2. Bundel de kostensoorten en zet deze om naar inkooppakketten 3. Schoon de aangeleverde data op (ontdubbelen) 4. Herstel vervuiling in de aangeleverde data (hercodering) 5. Maak de download uit de crediteurenadministratie geschikt voor de kwantitatieve inkoopdiagnose 6. Voer de kwantitatieve inkoopdiagnose uit Stap 1: Bundel de kostenplaatsen en zet deze om naar een aanbestedende dienst Dit doe je door een vertaaltabel te maken die aanbestedende diensten en kostenplaatsen aan elkaar koppelt. Voorbeeld Vertaaltabel 1. Aanbestedende dienst en kostenplaatsen Naam aanbestedende dienst Kostenplaats Directie A Directie B Directie C 1300 Directie D
34 Stap 2: Bundel de kostensoorten en zet deze om naar inkooppakketten Ook hiervoor moet een vertaaltabel worden gemaakt. Als het gaat om inkooppakketindelingen moet goed gekeken worden naar de core-business van de organisatie. De ene organisatie huurt veel externen in (uitzendkrachten of adviseurs) en zal gebaat zijn bij een verdiepingsslag naar subinkooppakketten met een onderverdeling naar soorten inhuur. De andere organisatie heeft behoefte aan een andere pakketindeling omdat het primaire proces van deze organisatie heel anders is. Binnen de rijksoverheid wordt voor de veelal secundaire of facilitaire inkooppakketten de indeling gehanteerd die in bijlage 3 is opgenomen. Van belang daarbij is om de uitbestede diensten (zoals helpdeskfunctie, servicedesk of technische dienst) niet te vergeten. Voorbeeld vertaaltabel 2. Inkooppakketten en kostensoorten Inkooppakket Kostensoort Personeelsgerelateerde zaken Studie & opleiding Reis- & verblijfkosten Recruitment/werving & selectie Bedrijfskleding Kantoorinrichting en benodigdheden Kantoorartikelen Kantoorapparatuur Checklist Inkoopdiagnoses 32
35 Stap 3: Schoon de aangeleverde data op (ontdubbelen) De ervaring leert dat een leverancier vaak onder verschillende namen (en vaak ook verschillende nummers) in de crediteurenadminstratie voorkomt, vooral als er meerdere administraties binnen een organisatie in gebruik zijn. Denk bijvoorbeeld aan: KPN, K.P.N., KPN telecom of Berenschot, Berenschot BV en Berenschot Interim mngt, Berenschot Interim management. Het is verstandig om, als voor de eerste keer een analyse uitgevoerd wordt, ook hiervoor een vertaaltabel te maken. Die in de loop der tijd aangevuld kan worden met nieuwe leveranciers en/of nieuwe (tikfout)varianten van een leveranciersnaam. Deze stap wordt wel ontdubbelen genoemd. Hiermee wordt voorkomen dat er een onjuist beeld ontstaat van het aantal leveranciers waarmee de organisatie zaken doet. Als hulpmiddel kan hierbij het bankrekeningnummer als uniek nummer worden gebruikt. Stap 4: Herstel vervuiling in de aangeleverde data (hercodering) In de praktijk gebeurt het dat facturen op de verkeerde kostensoort geboekt worden door een foutief gehanteerde kostensoort of door het boeken op een kostensoort waar nog budget beschikbaar is. Wil er sprake zijn van een betrouwbare analyse dan zullen deze foutieve boekingen hersteld moeten worden in de aangeleverde database (dus niet in de crediteurenadministratie, dat is een taak van de financiele afdeling om ervoor te zorgen dat middels AO procedures de administratie op de juiste wijze gevuld wordt). Foutieve boekingen kunnen worden hersteld door leveranciers(namen) te koppelen aan inkooppakketten. Hiervoor is wel enige kennis nodig van de leveranciersmarkt. Deze stap/handeling kan ook gebruikt worden als er sprake is van extreem veel boekingen (of hoge bedragen) op een kostensoort algemeen of diversen. Deze stap wordt wel hercoderen genoemd. Voor dit hercoderen kan gebruik gemaakt worden van een hercoderingstabel die in- 33
Checklist. Inkoopdiagnoses. In acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose
Checklist Inkoopdiagnoses In acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 2 In acht stappen naar een periodieke interne inkoopdiagnose... 9 STAP 1: BEPAAL DE
Nadere informatieFACTSHEET: Rijksbrede inkoopanalyse (concept, mei 2008)
FACTSHEET: Rijksbrede inkoopanalyse (concept, mei 2008) De Chief Procurement Officer - met zijn staf, het Regiebureau Inkoop Rijksoverheidheeft als opdracht de professionalisering van de inkoop binnen
Nadere informatieQuickscan. Een overzicht van openbare inkoopcijfers van de Rijksoverheid. Significant B.V. Eva Hoffmann. 22 februari 2010
Quickscan Een overzicht van openbare inkoopcijfers van de Rijksoverheid Significant B.V. 22 februari 2010 Eva Hoffmann Achtergrond en aanleiding De projectgroep Innovatiegericht Inkopen van het ministerie
Nadere informatiePro Mereor. Inkoopanalyse. Pro Mereor Inkoopanalyse pagina 1 van 8
Pro Mereor Inkoopanalyse Pro Mereor Inkoopanalyse pagina 1 van 8 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. De analyse... 3 2.1 Kwantitatieve inkoopanalyse... 3 2.2 Kwalitatieve inkoopanalyse... 6 3. Verbetertraject...
Nadere informatieInkopen is leuker dan je denkt Congres Besturenraad 14 juni 2012, Harderwijk Prof.dr. Jan Telgen
Inkopen is leuker dan je denkt Congres Besturenraad 14 juni 2012, Harderwijk Prof.dr. Jan Telgen 1 De onderwerpen Inkopen en het managen van inkoop Spend analyse is de basis Een voorbeeld Wat heb je er
Nadere informatieAnalyse van de inkoopfunctie
Ir. ing. D. Mostert, DME Advies Inkoopgebonden kosten zijn vaak een aanzienlijk deel van de totale kosten, hierdoor vormt de inkoopfunctie een belangrijke potentiële winstbron. Niet alleen door de invloed
Nadere informatieDeelprojectplan. Inkoop
Deelprojectplan Inkoop Geconcentreerde inkoop via een centraal geleide decentrale inkooporganisatie J. Innemee (voorzitter) W. Ytsma M. Haanstra V. van der Wal Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Huidige situatie
Nadere informatieKwantitatieveinkopdiagnose Gemeente Tiel
Kwantitatieveinkopdiagnose Gemeente Tiel Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Academie Diedenoort Facility Management Naam student : Lisette Hop Studentennummer : 411292 Kwantitatieveinkopdiagnose Gemeente
Nadere informatieNaar een nieuwe inkoopstrategie
Naar een nieuwe inkoopstrategie Rijksleveranciersdag 29 november 2013 Mark Bressers Coen Schreiner Professioneel Inkopen door het Rijk Publieke waarden Maatschappelijke impact Rijksinkoop Ca 10 miljard
Nadere informatieInkoop na MSU+ Thea Smid-Verheul
Inkoop na MSU+ Thea Smid-Verheul Agenda Inleiding - Gemeente Amersfoort Inkoop evaluatie2005 MSU+ audit 2009 Gemeente Amersfoort in t kort 140.000 inwoners; 925 medewerkers Integraal management, decentrale
Nadere informatieInkoopactieplan oktober 2004
Inkoopactieplan oktober 2004 Opgesteld door: Bestemd voor: Erik van der Kamp (inkoopcoördinator) DT, CMO Inleiding De strategische en commerciële betekenis van inkoop neemt steeds meer toe. Meer dan voor
Nadere informatieGrip op inkoopresultaten met contract compliance NEVI-PIANOo congres 5 juni 2014
Grip op inkoopresultaten met contract compliance NEVI-PIANOo congres 5 juni 2014 Natacha Naumann, Inkoop analist, Universiteit Twente Alex Buursema, Managing consultant, Significant INHOUD Even voorstellen
Nadere informatieROLVERDELING BIJ CONTRACTMANAGEMENT
ROLVERDELING BIJ CONTRACTMANAGEMENT (onderdeel van Handboek voor contractmanagement bij DFB) 1. Inleiding. In het kader van het project leveranciersmanagement zijn ten behoeve van het beheer van contracten
Nadere informatieInkoop en contractmanagement
Syllabus Inkoop en contractmanagement Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief best practices bij onder meer Universiteit Twente, ING, provincie
Nadere informatieLeidinggeven - aan de bedrijfsvoering van een samenwerkingsverband VO - hoe doe je dat? 11 juni 2014, Els Verschure en Rick de Wit
Leidinggeven - aan de bedrijfsvoering van een samenwerkingsverband VO - hoe doe je dat? 11 juni 2014, Els Verschure en Rick de Wit Programma 10.30-11.15 uur Plenaire inleiding Goed financieel management
Nadere informatieOnderzoek Inkoop- en aanbestedingsbeleid gemeente Zundert. Uitgavenanalyse. Bijlage 3 bij eindrapportage d.d. 19 december 2007
Onderzoek Inkoop- en aanbestedingsbeleid gemeente Zundert Uitgavenanalyse Bijlage 3 bij eindrapportage d.d. 19 december 2007 Inhoud Doel en aanpak van de uitgavenanalyse Toelichting Inkooppakketten Top
Nadere informatieAan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018. 2500 EA Den Haag. Motie Schinkelshoek
Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Inlichtingen José Nelis T 070-426 7566 F Uw kenmerk Onderwerp Motie Schinkelshoek 1 van 8 Aantal bijlagen 0 Bezoekadres
Nadere informatieChecklist E-procurement
Checklist E-procurement CA 1.20-1 CA 1.20 Checklist E-procurement Wat is e-procurement? E-procurement is letterlijk elektronisch inkopen, oftewel het inkopen van producten en diensten door bedrijven of
Nadere informatiePIANOo Congres 26 mei 2011 Mr. Pauline Bos tel. 070-3819724 E-mail bos@pro10.nl. Pro 10
Focus op contractbeheer PIANOo Congres 26 mei 2011 Mr. Pauline Bos tel. 070-3819724 E-mail bos@pro10.nl Pro 10 Partners in Procurement & Tendering Carolina van Nassaustraat 27 2595 TK Den Haag Nederland
Nadere informatiePraktijkinstructie Transportmanagementondersteuning
instructie Transportmanagementondersteuning 3 (CLO10.3/CREBO:50197) pi.clo10.3.v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen
Nadere informatieProgramma. Ontwikkelingen. Kansen. Hoe pak je dat aan? Waar willen jullie het over hebben?
ICT en Vastgoed Programma Ontwikkelingen Kansen Hoe pak je dat aan? Waar willen jullie het over hebben? Wie ben ik? Loopbaan IT biedt vastgoedbedrijven concurrentievoordelen RealEstateIT helpt deze voordelen
Nadere informatieGreen-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1
Bestemd voor: Klant t.a.v. de heer GoedOpWeg 27 3331 LA Rommeldam Digitale offerte Nummer: Datum: Betreft: CO 2 -Footprint & CO 2 -Reductie Geldigheid: Baarn, 24-08-2014 Geachte heer Klant, Met veel plezier
Nadere informatieEen OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland
OVER OOSTZAAN Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland WORMERLAND. GESCAND OP 13 SEP. 2013 Gemeente Oostzaan Datum : Aan: Raadsleden gemeente Oostzaan Uw BSN : - Uw brief van :
Nadere informatieCategoriemanagement binnen de publieke sector (Rijk) NEVI-PIANOo congres 6 juni 2013. Theo Endenburg Ministerie van BZK (DGOBR) (programmamanager
Categoriemanagement binnen de publieke sector (Rijk) NEVI-PIANOo congres 6 juni 2013 Theo Endenburg Ministerie van BZK (DGOBR) (programmamanager 1 compacte rijksinkoop) Agenda 1. Welkom. 2. Compacte rijksinkoop
Nadere informatieInkoop- en aanbestedingsbeleid Waterschap Vallei & Eem 2012
Inkoop- en aanbestedingsbeleid Waterschap Vallei & Eem 2012 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. DOEL VAN HET INKOOP- EN AANBESTEDINGSBELEID... 3 3. KADERS VAN INKOPEN EN AANBESTEDEN... 4 4. BEPALING AANBESTEDINGSPROCEDURE...
Nadere informatieBack to the Future Business Alignement in Publieke Inkoop? Aan de hand van de inkooporganisatie van de Gemeente Amsterdam toen, nu en straks
Back to the Future Business Alignement in Publieke Inkoop? Aan de hand van de inkooporganisatie van de Gemeente Amsterdam toen, nu en straks 23 januari 2015 2 Inhoud 1. Trends: Toen Nu Straks 2. Hoe kun
Nadere informatieTeam JZ, cluster I&A Stafmedewerker Aanbesteden OR SBD Afdelingen / Interne klant
Inkoopprofielen Contractmanager (Senior/Medior) tactisch inkoper/ Stafmedewerker Aanbesteden OR INKOOPPROCESSEN 1. Ontwikkelen en beheren van inkoop- en aanbestedingsbeleid Team JZ, cluster I&A Stafmedewerker
Nadere informatieInkoop- en aanbestedingsbeleid. Versie 2016
Inkoop- en aanbestedingsbeleid Versie 2016 Inhoudsopgave 1. INLEIDING 3 2. DOEL VAN HET INKOOP- EN AANBESTEDINGSBELEID 3 3. ETHISCHE UITGANGSPUNTEN & DUURZAAMHEID 3 4. KADERS VAN INKOPEN EN AANBESTEDEN
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 200 VIII Jaarverslag en slotwet Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2014 Nr. 11 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN
Nadere informatieSamenvatting globaal ontwerp Basisregistraties Doelstellingen. Aspect systemen
Samenvatting globaal ontwerp Basisregistraties Doelstellingen Doelstellingen uit plan van aanpak (plan van aanpak d.d.11 maart 2002): Het creëren van (keuze)mogelijkheden om het inzicht te vergroten in
Nadere informatieAdministratie en interne controle borgen
Administratie en interne controle borgen Opdrachtgever: Instelling in de geestelijke gezondheidszorg met een omzet van 65 miljoen Uitgangssituatie De zorginstelling heeft de plicht jaarlijks de administratieve
Nadere informatieBetreft vergadering Commissie BFW 27 april 2012. Margreeth Trimpe 0118-63 14 37 me.trimpe@zeeland.nl
Griffier van de Staten Geleidebrief informatief Naam voorstel 12006906 Brief GS van 27 maart 2012 over externe inhuur, aangevuld met de duur en de mate waarin dat leidt tot langlopende verplichtingen voor
Nadere informatie15 redenen om een Vendor Management Systeem te selecteren
15 redenen om een Vendor Management Systeem te selecteren Over Nétive BV Nétive BV helpt bedrijven en organisaties in zakelijke dienstverlening en overheid om het gehele inhuur en administratie traject
Nadere informatieHandleiding/instructie Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC).
AB 13 DECEMBER 2017 HIT/ 2017-AB13122017-6.2 Handleiding/instructie Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC). 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Kasbeheer 4. Aangaan verplichtingen 5. Administratieve
Nadere informatieINKOOPDIAGNOSE GEMEENTE HOGERDAM september 2015
INKOOPDIAGNOSE GEMEENTE HOGERDAM september 2015 Inkoopdiagnose gemeente Hogerdam pagina 1 van 14 M A N A G E M E N T S A M E N V A T T I N G Inleiding Deze rapportage bevat de resultaten van de Inkoopdiagnose,
Nadere informatieBesparen met hulp van inkooppakketten
Besparen met hulp van inkooppakketten Hoe pas je het in de praktijk toe? Significant B.V. 4 juni 2013 ir. Jetske Tamboezer MBA Agenda 1. Inleiding 2. Een stukje methodiek 3. Aan de slag 4. Ervaringen en
Nadere informatieHET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK
HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK Inleiding In de beroepspraktijk zal het geregeld voorkomen dat u een beslissing moet nemen ( moet ik dit nu wel of niet doen? ) of dat u inzicht moet krijgen
Nadere informatieGRIP. College inkoop (7) Prof. Dr. Dirk-Jan F. Kamann. NEVI leerstoel Inkoop RijksUniversiteitGroningen, Faculteit Bedrijfskunde 16 mei 2001
Groningen Research Institute of Purchasing College inkoop (7) Prof. Dr. Dirk-Jan F. Kamann NEVI leerstoel Inkoop RijksUniversiteitGroningen, Faculteit Bedrijfskunde 16 mei 2001 Groningen, RuG Een inkoopscan
Nadere informatieCommunicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder
Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan, 22 Augustus 2014 1 Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken
Nadere informatieHennie de Hoog. Ministerie van Justitie en Veiligheid
Inkoop & ICT bundelen krachten: 1+1=3 1+1=2 Hennie de Hoog Ministerie van Justitie en Veiligheid 2 Onderwerpen Rijksoverheid in vogelvlucht Het moet beter! ICT- Categoriemanagement Strategisch leverancier
Nadere informatie===========================================================================
Bijlage: behorende bij de nieuwe Nota Inkoop- en aanbestedingsbeleid gemeente Hilversum 2011-2015 Betreft: Overzicht op welke wijze de aanbevelingen van de rekenkamercommissie Hilversum (18-08-2009) in
Nadere informatieAVG Routeplanner voor woningcorporaties
AVG Routeplanner voor woningcorporaties 24 oktober 2017 Versie 1.0 24 oktober 2017 0 Inleiding Aedes wil haar leden ondersteunen bij de implementatie van de privacywetgeving. Daarvoor biedt zij onder andere
Nadere informatieBluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version
BluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version Introductie Quickscan De financiële organisatie moet, net zo als alle andere ondersteunende diensten, volledig gericht zijn
Nadere informatieDefinitie Externe Inhuur
Als vertrekpunt is gebruik gemaakt van de definitie die ook gehanteerd wordt door de Rijksoverheid. Vervolgens is deze op onderdelen verfijnd, om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de Flevolandse inrichting
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 14390 20 september 2010 Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 23 augustus 2010, nr. AG/2010/16767,
Nadere informatieModules Online Kostenbeheer Mobiel. Dienstbeschrijving
Modules Online Kostenbeheer Mobiel Dienstbeschrijving A ugust us 201 3 1 Overzicht 1.1 Wat is Online Kostenbeheer Mobiel? Online Kostenbeheer Mobiel is een aanvulling op mogelijkheden rondom facturen binnen
Nadere informatieCluster Bedrijfsvoering rve ICT
Cluster Bedrijfsvoering rve ICT ACTIEPLAN 2017-2020 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) 30 juni 2017 Pagina 1 van 10 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 AMBITIE RVE ICT MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN...
Nadere informatie2. Wat zijn per sector/doelgroep de algemene inzichten ten aanzien van de inhoud van de continuïteitsplannen?
Samenvatting Aanleiding en onderzoeksvragen ICT en elektriciteit spelen een steeds grotere rol bij het dagelijks functioneren van de maatschappij. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie (hierna: Ministerie
Nadere informatieGebruikershandleiding Financieel Model Financieel rekenmodel. juni 2006, versie 2
Gebruikershandleiding Financieel Model Financieel rekenmodel juni 2006, versie 2 Colofon Auteur(s) Drs J.M. van Os Deloitte Consultancy B.V. www.deloitte.nl Vormgeving Besides Purple Druk Quantes 06-565A
Nadere informatieNIC Groep. Uw kennis in financiën en inkoop. Strategisch voordeel woningcorporaties, versie augustus 2014. Financiële dienstverlening
Uw kennis in financiën en inkoop Inkoop- en contractmanagement Financiële dienstverlening Detachering, interim en W&S Inkooptools Speciale projecten NIC Groep. Strategisch voordeel woningcorporaties, versie
Nadere informatieFuseren parochies in de Navision administratie
Fuseren parochies in de Navision administratie Algemene informatie Relatie IPAL Datum 31-07-2013 Bestandsnaam Communicatie parochiefusie 20130731 Status/versie Definitief - 1.10 Auteur Michaël Bongers
Nadere informatieWat is het doel van een convenant?
Met dit stappenplan en deze checklist legt u de basis voor een samenwerkingsovereenkomst tussen alle samenwerkingspartners in uw regio. Wat is het doel van een convenant? Een convenant is een overeenkomst
Nadere informatieInkoopbeleid VRU. Versie 1.2 Vastgesteld d.d door het DB
Inkoopbeleid VRU Versie 1.2 Vastgesteld d.d. 11-12-2017 door het DB Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Het Inkoopbeleid 2 2.1 Vier pijlers 2 2.2 De VRU is een integere opdrachtgever 2 2.3 De VRU koopt doelmatig
Nadere informatieHARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten?
HARTELIJK WELKOM BIJ UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? Programma 13.00 uur Uitbesteding: bezint eer gij begint zaal Milaan Pauze 14.15 uur Uitbesteding
Nadere informatieInkoopbeleid Gemeente Heusden
SIGNIFICANT Inkoopbeleid Gemeente Heusden Meer ruimte, meer verantwoordelijkheid Barneveld, 17 juli 2009 Auteurs: Tom Hoeben Elliott Thijssen Gemeente Heusden Significant B.V. Thorbeckelaan 91, 3771 ED
Nadere informatieDeclaratievoorschrift overige kosten Universiteit Twente
Declaratievoorschrift overige kosten Universiteit Twente Kenmerk: Datum: 23 januari 2015 Auteur: D.S. Mazereeuw Inleiding Binnen de Universiteit Twente is behoefte ontstaan om inzichtelijk te maken hoe
Nadere informatieToelichting AFM advies streefcijfers klanten met beleggingsverzekeringen
Toelichting AFM advies streefcijfers klanten met beleggingsverzekeringen Inleiding Veel verzekeraars en adviseurs hebben al het nodige gedaan om hun klanten met een beleggingsverzekering te helpen. Zo
Nadere informatieKadernota xteme inhuur
Kadernota Externe inhuur Stuknummer: b!07.00560 gemeente Den Helder Concept Kadernota xteme inhuur Inhoudsopgave Kadernota Externe inhuur 1. Inleiding 3 2. Kaders 3 2.1. Definitie 3 2.2. Reikwijdte van
Nadere informatieVan bestellen naar inkopen
Van bestellen naar inkopen onderzoek naar de inkoopfunctie bij de gemeente Doetinchem verkorte versie Onderzoeksgegevens, bevindingen en aanbevelingen van de Rekenkamercommissie Doetinchem oktober 2005
Nadere informatieMinisterie van VROMI Land Sint Maarten
Ministerie van VROMI Land Sint Maarten Rapportage ten behoeve van de Voortgangscommissie Sint Maarten 1e kwartaal 2011 De Minister voor Volkshuisvesting Ruimtelijke Ontwikkeling Milieu en Infrastructuur
Nadere informatieENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2016
ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2016 Hemmen Aanneming Wegenbouw B.V. www.hemmen-bv.nl Emmen, januari 2016 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 3 2.1.1. Bedrijfsdoelstellingen 3 2.1.2. Scope
Nadere informatieUW PARTNER IN SCHOONMAAKONDERHOUD
UW PARTNER IN SCHOONMAAKONDERHOUD Voorwoord Voor u ligt de brochure van Fm Portal Schoon BV (nader genoemd; FPS). In deze brochure treft u informatie aan over onze dienstverlening. Als uw interesse in
Nadere informatieDoelmatigheidsonderzoek Externe geldstromen
Doelmatigheidsonderzoek Externe geldstromen Projectdocument april 2000 Werkgroep onderzoek externe geldstromen Inhoud: 1. Aanleiding voor het onderzoek en achtergrond 2. Organisatie 3. Doelstelling 4.
Nadere informatieVOORTGANGSRAPPORTAGE REDUCTIE DOELSTELLILNGEN 2017
VOORTGANGSRAPPORTAGE REDUCTIE DOELSTELLILNGEN 2017 Hemmen Aanneming Wegenbouw B.V. www.hemmen-bv.nl Emmen, februari 2017 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 3 2.1.1. Bedrijfsdoelstellingen
Nadere informatieFunctieprofiel: Medewerker Inkoop Functiecode: 0701
Functieprofiel: Medewerker Inkoop Functiecode: 0701 Doel Afsluiten van (raam)contracten en overeenkomsten alsmede het voorbereiden en uitvoeren van eenmalige opdrachten, op basis van de behoefte van de
Nadere informatieStrategische inkoop. a. De behoefte en vraag van gebruikers is leidend bij de levering van. Door Henk Rietveld en Leon-Paul de Rouw Augustus 2004
Strategische inkoop Door Henk Rietveld en Leon-Paul de Rouw Augustus 2004 1. Inleiding Vanuit vraaggericht facility management streeft de facilitaire organisatie naar een optimale aansluiting tussen facilitaire
Nadere informatieOpzetten medewerker tevredenheid onderzoek
Opzetten medewerker tevredenheid onderzoek E: info@malvee.com T: +31 (0)76 7002012 Het opzetten en uitvoeren van een medewerker tevredenheid onderzoek is relatief eenvoudig zolang de te nemen stappen bekend
Nadere informatieNieuwsbrief oktober 2014
Nieuwsbrief oktober 2014 In dit nummer: Workshop Kerkbalans Statistical Analysis Nieuw in Scipio Incassolijsten Nieuw in Scipio Online E-mailen Huiskringen Nieuw in CashflowPro (Foerage) Dagafschriften
Nadere informatieHandleiding/instructie Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC).
(bijlage bij agendapunt 7) Handleiding/instructie Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC). 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Kasbeheer 4. Aangaan verplichtingen 5. Administratieve handelingen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 066 Belastingdienst Nr. 28 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 5
Nadere informatieDigiInkoop Efficiënter zaken doen met de Rijksdienst
DigiInkoop Efficiënter zaken doen met de Rijksdienst Digitaal Bestuur Congres 20 januari 2011 Menno van Drunen - Logius Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend. Even voorstellen: wij zijn
Nadere informatieXBRL voor ondernemers. Wat betekent dat voor u?
XBRL voor ondernemers. Wat betekent dat voor u? Makkelijker, sneller, betrouwbaarder en dus goedkoper aan administratieve verplichtingen voldoen! www.xbrlvoorondernemers.nl BESPAREN OP UW ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieTRAINING AUDIT. Doelen van deze training is: Leden van de auditteams trainen in het uitvoeren van een audit. Voorbereiden van de audit.
TRAINING Doelen van deze training is: Leden van de auditteams trainen in het uitvoeren van een audit. Voorbereiden van de audit. DAGAGENDA 09.00 09.15 uur: Inloop en koffie 09.15 09.30 uur: Kennismaking
Nadere informatieWerkdocument Montessori voor een nieuwe tijd
Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd 1 oktober 2013 (revisie) Versie 2.3 1e Amstelveense Montessorischool Michelina Hoogeveen, Irene Simonis, Frank Versloot Inhoudsopgave Inleiding, doelen en uitgangspunten
Nadere informatieInhoud 1. Inleiding Gemeentelijke doelen
Dit inkoopbeleid is op 25 april 2013 vastgesteld door de gemeenteraad van de gemeente Meppel en heeft zowel interne als, na openbaarmaking en inwerkingtreding daarvan, externe werking. Inhoud 1.. Inleiding
Nadere informatieSiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013
SiSa cursus 2013 Gemeente en Welkom Even voorstellen EY: Stefan Tetteroo RA Page 1 Agenda Doelstelling Accountant en gemeente Onze visie inzake de betrokken actoren Coördinatie- en controlefunctie binnen
Nadere informatieBenaderingswijzen. voor perspectief op activiteiten van secretaresses
Benaderingswijzen voor perspectief op activiteiten van secretaresses Benaderingswijzen Verschillende benaderingswijzen om naar keuze te gebruiken in de perspectiefsessies. De UFO-kernactiviteiten en achterliggende
Nadere informatieProgramma. Startvraag. Monitor maart 2014 22-5-2014
Inrichting financiële functie Klaar voor de start 19 mei 2014 Els Verschure (Infinite Financieel) Erik de Vries (DUO) Programma Introductie bemensing bedrijfsvoering Financieel management en beheer Wie
Nadere informatieMilieu Management V1.4
V1.4 Milieu Management Pagina 1 van 6 V1.4 Inhoudsopgave 1. ALGEMEEN 3 2. INLEIDING 3 3. DOELSTELLING 3 4. BEPALEN PRIORITEITEN 3 5. INKOOP 4 6. MANAGEMENT INFORMATIE 4 7. COMMUNICATIE 5 8. EVALUATIE 6
Nadere informatieChecklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding
Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieWe danken u voor u bijdrage in de vorm van het invullen van de vragenlijst. 1. De organisatie waarvoor u de vragenlijst gaat beantwoorden?
Introductie Deze vragenlijst is onderdeel van studie naar de business case van ehealth toepassingen. Op basis van een formeel model van het Nictiz worden een aantal stakeholders onderscheiden rond een
Nadere informatieCO2 - COMMUNICATIEPLAN. Communicatieplan 2016
CO2 - COMMUNICATIEPLAN Communicatieplan 2016 Auteur : G. v.d. Velde Pagina 0 van 4 Communicatie betreffende de CO2 footprint en het CO2 reductieprogramma. 1. Inleiding Dit communicatieplan is een bijlage
Nadere informatieEnergiemanagementprogramma HEVO B.V.
Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Opdrachtgever HEVO B.V. Project CO2 prestatieladder Datum 7 december 2010 Referentie 1000110-0154.3.0 Auteur mevrouw ir. C.D. Koolen Niets uit deze uitgave mag zonder
Nadere informatieInkoop Kalender Platform Shared Services bij de Overheid Wim Lousberg directeur SSC-ZL Cindy Rondas hoofd Inkoop SSC-ZL 4 oktober 2017
Inkoop Kalender 2018 Platform Shared Services bij de Overheid Wim Lousberg directeur SSC-ZL Cindy Rondas hoofd Inkoop SSC-ZL 4 oktober 2017 Het Shared Service Center Zuid-Limburg ontstaan Ontstaan Heerlen,
Nadere informatieRAAD GEMEENTEBESTUUR VAN VEENDAM 25 februari Nummer: 2013R0006 Sector: Interne Dienstverlening. Veendam, 22 januari 2013
Nummer: 2013R0006 Sector: Interne Dienstverlening RAAD GEMEENTEBESTUUR VAN VEENDAM 25 februari 2013 Veendam, 22 januari 2013 Onderwerp: Invoering Digitaal Vergaderen Voorstel 1. het digitaal vergaderen
Nadere informatieHandleiding Contractbeheer Rijkscontracten.nl. Gebruikersversie
Handleiding Contractbeheer Rijkscontracten.nl Gebruikersversie Contractbeheer De functionaliteit contractbeheer biedt u de mogelijkheid contracten die onder uw beheer vallen in te voeren en bij te werken.
Nadere informatieEnergie Beoordeling Co2 reductie
Energie Beoordeling Co2 reductie Opgesteld door: Cheryl de Vette VGMK coördinator 2.A.3 Energie Beoordeling 2016 Van Beek Infra Groep B.V. Conform Co2 Prestatieladder 3.0 Datum: 13-5-2016 Inhoud 1. Inleiding...
Nadere informatieUnicoz Onderwijsgroep ICT Beleidskader
Unicoz Onderwijsgroep ICT Beleidskader In opdracht van: Unicoz Stuurgroep ICT Opsteller: Peter de Haas Datum: 14-10- 2015 Versie : 1.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Voorgestelde beleidskaders ICT...
Nadere informatieWhitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.
Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieBorging van duurzaamheid in contract & leveranciersmanagement UWV. Presentatie Contract- en Leveranciersmanagement UWV 2011 Pianoo
Borging van duurzaamheid in contract & leveranciersmanagement UWV Presentatie Contract- en Leveranciersmanagement UWV 2011 Pianoo Waar willen wij het vandaag over hebben? Positionering Contract & Leveranciersmanagement
Nadere informatiewww.crics.com -Basisrichtlijnen voor contractmanagement- door Wim van Eck 1/10
www.crics.com -Basisrichtlijnen voor contractmanagement- door Wim van Eck 1/10 Contract- en leveranciersmanagement is een vak in opkomst. Om dit vakgebied in uw organisatie in een keer goed op de kaart
Nadere informatieManagement summary - Flitspeiling: Week van passend onderwijs
Management summary - Flitspeiling: Week van passend onderwijs Van 24 t/m 28 maart vond de Week van Passend Onderwijs plaats. De Week is een initiatief van het ministerie van OCW en 22 onderwijsorganisaties,
Nadere informatieOnderzoek aanpassing gemeentehuis Moerdijk. Roel Lauwerier Hanna Blomaard Sharon Blair Amersfoort 26 september 2016
Onderzoek aanpassing gemeentehuis Moerdijk Roel Lauwerier Hanna Blomaard Sharon Blair Amersfoort 26 september 2016 Aanleiding Raadsvergadering 7 juli 2016 Anonieme melding Besluit extern onderzoek uitgaven
Nadere informatieEnergie management Actieplan
Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...
Nadere informatieContractmanagement ja, maar wat levert dat dan op? Handreiking met praktische voorbeelden die de toegevoegde waarde bewijzen
Contractmanagement ja, maar wat levert dat dan op? Handreiking met praktische voorbeelden die de toegevoegde waarde bewijzen Paul Jacobs en Alex Buursema 2013 Contractmanagement heeft de aandacht Het managen
Nadere informatievan onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut
Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan
Nadere informatiehet project "Informatie- en communicatietechnologie (ICT) in het onderwijs" in 2002
Accountantsdienst OCenW Servicegroep Cultuur en Apparaatskosten Bredewater 8 Postadres Postbus 25000 2700 LZ Zoetermeer Telefoon (079) 323 31 55 Telefax (079) 323 39 20 Rapport over het project "Informatie-
Nadere informatieSocial Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw
Social media in de Tuinbouw Inleiding: Dit onderzoek is uitgevoerd door Jan-Peter Steetskamp, in opdracht van Mariëlle van Leeuwen, zelfstandig professional op het gebied van marketing en online communicatie
Nadere informatieIn het Algemeen Overleg met de Tweede Kamer op 11 december 2008 heb ik de Kamer een tweetal toezeggingen gedaan:
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Faciliteiten-, Huisvestingen Inkoopbeleid Rijk Schedeldoekshaven 200 2511 K Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.minbzk.nl Contactpersoon Hans
Nadere informatie