Afwezigheden en te laat komen op school registreren, aanpakken en voorkomen!

Transcriptie

1 Afwezigheden en te laat kmen p schl registreren, aanpakken en vrkmen! Kleuters zijn (meestal) niet leerplichtig. Tch kan hun afwezigheid ns zrgen baren: we vinden hun afwezigheid dan tch wel een prbleem. Deze tekst geeft een richtsner vr de schl (kleuterleidster, zrgleerkracht, directie en schlteam) bij het bepalen van een prblematische afwezigheid. De aanwijzingen hiernder zijn niet te nemen f te laten, ze zijn evenmin wettelijk afdwingbaar, ze zijn wel gedragen dr de werkgrep kleuterparticipatie van het LOP Sint-Niklaas Basisnderwijs, waarin schlen, CLB s en andere betrkkenen actief nadenken ver kleuteraanwezigheid p schl. Met dank aan de redactie van Welwijs (cartn uit Welwijs, 2007, jaargang 18, nr. 3)

2 1. Enkele feiten rnd registratie en interpretatie van afwezigheden Uit een kleinschalig nderzek rnd registratie van afwezigheden en te laat kmen dr de zrg+medewerkers uit het Vrije en Gemeenschapsnet van Sint-Niklaas kmen vlgende cnclusies. (De afwezigheden werden eerst via de registers van de schlen geteld; daarna vlgde een gesprek met de kleuterjuffen ver de interpretatie van die afwezigheden.) Enkele cijfers en vaststellingen: 60% zijn jngens 40% meisjes. 55% betreft allchtnen tch k 45% autchtnen. 15% zijn Rma-kinderen. Bij meer dan 33% geven juffen aan dat het gaat m een kansarm gezin f een POS (prblematische pvedingssituatie). Het is een meer uitgesprken stadsprblematiek. Te laat kmen wrdt in quasi geen enkele nderzchte schl geregistreerd (tch vinden kleuterjuffen het strend dat kinderen te laat kmen). Kinderen blijven vaker p wensdag (het is maar een halve dag) f p vrijdag (ng vaker vr vakanties) afwezig dan p andere dagen. Deze afwezigheidsdagen vallen vaak samen met mama s die 4/5 de werken. Kinderen die in het kleuternderwijs regelmatig afwezig zijn, missen k in het lager nderwijs vaak die dagen die zgezegd niet z belangrijk zijn. Wanneer men nakijkt welke kinderen in het lager nderwijs nregelmatig naar schl kmen, wrdt vastgesteld dat dit vaak dezelfde kinderen zijn die k in het kleuternderwijs regelmatig afwezig waren. Er wrden veel prblemen vastgesteld met Rma-kinderen. Zij kmen zeer nregelmatig naar schl. Opvallend is het verschil tussen de eigenlijke registratie en de interpretatie van afwezigheden. Er werd aan kleuterjuffen gevraagd welke van 2 kleuters het meest afwezig waren, waarp zij vaak niet het juiste antwrd gaven. De reactie van kleuterjuffen p te laat kmen kan sterk verschillen: p smmige kinderen wrdt gewacht ( mdat zij een gede reden hebben m te laat te zijn ), andere kinderen wrden erp aangesprken dat zij te laat zijn. Vanuit deze vaststellingen trachten we al enkele suggesties te frmuleren; we illustreren ze, waar mgelijk (in het cursief).

3 2. Suggesties rnd registratie Het is van grt belang dat afwezigheden én te laat kmen p een gede manier geregistreerd wrden. Wanneer ben je te laat? Bespreek dit als schl en gebruik hier één lijn in alle klassen. De werkgrep kleuterparticipatie vindt dat je te laat bent als je m 8u30 (het belteken) niet in de klas bent! In de peuterklas huden we rekening met de schlspecifieke afspraken. Als je het gesprek met uders aangaat rnd te laat kmen, kan het interessant zijn te kunnen spreken ver he dikwijls en wanneer ze te laat zijn. Om dit mgelijk te maken, is het belangrijk m te registreren wanneer kinderen te laat kmen. We suggereren dat de schl vlgende zaken registreert (de kleuterleidster kan dit zelfstandig den): Kleuter is aanwezig Kleuter kwam later dan het aanvangsuur in de klas Kleuter bleef deze halve dag afwezig Best wrdt p bepaalde mmenten naar die registratie teruggegrepen. Bijvrbeeld 3 tt 4 keer per jaar wrdt er gekeken welke kinderen prblematisch afwezig zijn en daar wrden bepaalde stappen rnd gezet

4 3. Wat is een prblematische afwezigheid? We spreken van een prblematische afwezigheid indien dr deze afwezigheid de schllpbaan van de kleuter in het gedrang kmt. Het is belangrijk m inzicht te krijgen waarm kleuters afwezig blijven f te laat kmen. Dit met geval per geval bekeken wrden. Afwezigheden zijn prblematisch Wanneer een kind wel ingeschreven is in een schl, maar eigenlijk niet kmt f veel afwezig is. Kinderen nder 3 jaar zijn meestal niet in staat een vlledige dag naar schl te kmen; ze heven k ng niet te kmen; sms zijn ze ng niet zindelijk. Kinderen tussen 3 en 4 jaar kunnen stilaan meer naar schl kmen, k een ganse dag f week. Kinderen bven 4 jaar dienen elke dag aanwezig te zijn, k in de namiddag. Wanneer een kind gedurende lange tijd afwezig is. Bijvrbeeld een reis van drie maand naar het thuisland met een allchtne kleuter. Wanneer een kind systematisch bepaalde activiteiten (zwemmen, turnen, mment dat de GOK-juf aanwezig is, ) mist (dr telkens p wensdag, vrijdag, afwezig te zijn). Kinderen krijgen z de indruk dat smmige activiteiten minder belangrijk zijn. We geven z aan kinderen de indruk dat een vrijdag al een weekenddag is. Wanneer een kind vaak ziek is. Indien het kind werkelijk z vaak ziek is, is begeleiding ndig (schakel CLB in). Het kan belangrijk zijn dat de schl p de hgte is van de ziektetestand. Een uder die de kleuter meilijk kan lslaten, hudt die bij het eerste kuchje al thuis. Wanneer een kind systematisch te laat kmt. Kinderen krijgen de indruk dat p tijd ergens aankmen niet belangrijk is. Kinderen missen p die manier de verwelkming, het gezamenlijk nthaalmment. Wanneer een kind fysiek aanwezig is, maar niet aandachtig is (kan zijn). Sms slagen kinderen er niet in aandachtig te zijn vanwege taal, sciaal-emtineel welbevinden, vermeidheid, hnger, armedesituatie. Wanneer de basisbeheften van een kind niet vervuld zijn, kunnen zij weinig ppikken. Hier is deskundigheid en alertheid van kleuterjuffen (in samenwerking met het CLB) ndzakelijk! Afwezigheden zijn niet prblematisch Wanneer een kind bij het begin van de schllpbaan af en te afwezig is mdat het ng met wennen aan het schlritme (bijslapen in de namiddag, ). Een kind van 2,5 jaar kmt best in de vrmiddag naar schl. Wanneer jnge kleuters eens een weekje met mama en papa naar zee gaan. Mei kan al een mie maand zijn; het is dan gedkper m p reis te gaan. Wanneer een kleuter af en te thuis blijft bij mama p haar vrije dag. Wel pletten dat er geen activiteiten systematisch gemist wrden.

5 4. Suggesties vr de aanpak van afwezigheden f regelmatig te laat kmen van kleuters p schl Wacht niet te lang m afwezigheden bespreekbaar te stellen. Een kindje dat lange tijd ziek is, verdient pvlging van de schl. Bespreek het regelmatig te laat brengen van kleuters met de uders. Ndig uders uit vr een pen gesprek. Cncentreer je niet enkel p negatieve bemerkingen. Bespreek rustig de redenen die de uders aangeven en neem die redenen k au serieux. Tn interesse en respect vr elke uder. Erken uders als pvedingspartner en laat hen meedenken ver mgelijke plssingen. Luister naar de (nderliggende) hulpvraag van de uders. We kunnen uders maar helpen als we inzien waarm ze hun kindje thuis laten. Een huisbezek kan wnderen den. Smmige uders zijn zeer vereerd bij het bezek van een juf aan huis. Het is belangrijk m uders p een gede manier aan te spreken mtrent afwezigheden. Belangrijk m in het achterhfd te huden in cmmunicatie met uders, is dat zij het meest kwetsbaar zijn p vlak van hun kinderen. Ouders wrden sms vrij hard benaderd met het risic dat zij de afwezigheid van hun kind verkiezen bven te laat kmen. In het cntact met uders prberen we het nderscheid te maken tussen een aantal vrnderstellingen en de bjectieve feiten. In de benadering van uders is het belangrijk m rekening te huden met wie je vr je hebt. Spreek het kind niet aan p zijn afwezigheden: het kind kan er niet aan den. Psitieve stimulans kan wel! Gebruik het bek Als ik niet p schl ben m samen met kleuters te werken rnd afwezigheden. Het bek is bruikbaar m kleuters p een psitieve manier te laten aanvelen dat we hen ndig hebben p schl. Als leerkracht met je pletten dat je p vrijdag (vr een vakantie) geen lightprgramma aanbiedt. Ouders geven sms echt aan: het was tch maar turnen, gdsdienst, een feestje in de klas Ontwikkel een stappenplan in de schl he je mgaat met afwezigheden en te laat kmen. Onze suggestie vr een stappenplan: De leerkracht spreekt in eerste instantie zelf de uder aan. De leerkracht infrmeert de directie en/f zrgleerkracht ver kinderen die prblematisch afwezig zijn f vaak te laat kmen (indien het gesprek tussen leerkracht en uders geen effect heeft gehad). De directie spreekt de uders aan en ndigt hen uit vr een gesprek. Vr kwetsbare uders wrdt de mgelijkheid van een huisbezek vrzien (indien ze p geen enkele andere manier bereikt wrden). Het CLB wrdt ingeschakeld indien de vrige stappen ng geen effect bereikt hebben. (Bij vijfjarigen mgen we de handelwijze rnd prblematische afwezigheden van de lagere schl gerust vernemen; mgelijk wrdt de leerplicht naar vijf jaar gebracht.)

6 5. Suggesties m prblematische afwezigheden te vrkmen We kunnen hier al enkele suggesties geven m afwezigheden aan te pakken vraleer deze prblematisch wrden. Elke schl zal deze verder kunnen aanvullen met eigen ervaringen. De aanpak met gedragen zijn dr het leerkrachtenkrps m effect te verkrijgen. Via de gestarte GOK-prjecten zullen verdere suggesties in de lp van het vlgend schljaar duidelijk wrden. Besteed aandacht aan een ged uitgebuwde inschrijvingsprcedure. Het inschrijvingsmment is een mment m het belang van regelmatig schlbezek en het nthaalmment in de klas (en dus p tijd kmen) te beklemtnen. Gebruik het Startersbek: naar de kleuterklas van Klasse vr Ouders m uders te laten kennismaken met het kleuternderwijs. Vrzie een nthaalmment vr nieuw ingeschreven kleuters en hun uders. Laat kleuters ng vr ze naar schl kmen al aanvelen dat spelen thuis, bij de nthaalmeder f p schl even leuk is. Hang een affiche met begin- en einduur duidelijk zichtbaar p aan de schlprt. Organiseer regelmatig activiteiten in de klas waarbij uders in de klas aanwezig (mgen) zijn. Wanneer uders zich betrkken velen bij de schl, kan je veel meer bereiken. Kinderen van geëngageerde uders gaan graag naar schl. Laat uders eens deelnemen aan een nthaalmment in de klas. Z zien ze er het belang van in! Een aantal schlen heeft gede ervaringen met het naar de klas brengen van kleuters dr uders. Schl en thuis sluiten dan beter bij elkaar aan. Organiseer een week rnd p tijd kmen. Vrbeeld: uders krijgen een kaartje als ze p tijd zijn: bedankt m vandaag p tijd te zijn! Ten sltte: hierbven staan geen spectaculaire hints. Een visie p kleuterparticipatie kan immers best spntaan greien. Tch gelven we in een stilaan greiende gezamenlijke aanpak. We hpen dat we elkaar hiermtrent blijvend kunnen inspireren. We wensen uw schl alvast veel kleuterparticipatie te!