Lesvoorbereiding Student leraar secundair onderwijs groep 1

Transcriptie

1 Lesvoorbereiding Student leraar secundair onderwijs groep 1 Naam Sara Van de Velde Cluster Aardrijkskunde biologie - fysica Groep 2 ls 2 Academiejaar Campus Kattenberg Kattenberg 9, B-9000 Gent Tel. (09) Fax (09) katrien.steenhaut@kattenberg.klbogent.be Stageschool Stageles Naam Broeders Datum 18 februari 2001 Adres Nieuwstraat Vak/Leergeheel biologie Naam mentor Mr. Rossaert Lesonderwerp Bouw van het ademhalingsstelsel Afdeling Moderne - wiskunde Leerjaar 2 MWb Aantal lln 22 Lesuur van uur tot uur Didactische beginsituatie Onderwerp vorige les en/of gekende leerstof Voortaak Andere gegevens De samenstelling van de in- en uitgeademde lucht. Lokaal BIO Bronnen Bijlagen - Macro micro 2 - slides - Bio natuurlijk 2 - werkblaadje - Symbiose 2 de mens en zijn milieu -

2 LESONDERWERP: bouw van het ademhalingsstelsel ALGEMENE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES: - leren kijken en verbanden leggen - bewustwording van milieuaspecten in de maatschappij - kritisch staan in de maatschappij LEERPLANDOEL(EN): - op het ademhalingsstelsel van een zoogdier, op een model en op een schets de luchtpijp, de macroscopische structuren kunnen aanduiden, benoemen en beschrijven. LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD 1. Lesbegin: Herhaling van de vorige les. 2. Lesuitwerking: De bouw van de neus uitleggen. I. De bouw van het ademhalingsstelsel 2.1 Inademen langs de Neus - Neusholte: is een kraakbenig tussenschot verdeeld in een linker en rechterhelft. De neusholte is bedekt met neusslijmvlies, en de cellen bestaan uit fijne trilharen. De lucht die we inademen bevat heel veel stofdeeltjes. De functie van het slijm en die haartje is om de lucht die we inademen te zuiveren. - om de lucht te zuiveren - lucht moet een langere weg afleggen, waardoor de lucht beter verwarmd wordt. Onderwijsleergesprek+ doceren - Langs waar ademen wij de lucht in? - Wat is de functie van het slijm en de haartjes?. Slide: neus - Waarom is het belangrijk dat we (vooral) door onze neus ademen?

3 De verschillende onderdelen van de bouw van de longen opsommen. 2. Mond keelholte strottenhoofd+ strottenklepje; het strottenhoofd is opgebouwd uit kraakbeenstukjes. De functie van het strottenklepje is het strottenhoofd volledig af te sluiten bij het doorslikken van het voedsel. Luchtpijp kraakbeenringen vertakking: luchtpijptak dringt elk de long binnen: hoofdbronchus vertakking in longtak vertakking in longtakjes nog eens vertakken in longtrechtertjes en dan in longblaasje, dit is niet waar te nemen met het blote oog. Long sponsachtig weefsel. Rechterlong bestaat uit 3 kwabben en de linker long bestaat uit 2 kwabben. Dat heeft te maken met de ligging van het hart. Rond de long ligt het longvlies. Het borstvlies is hier niet waar te nemen. Tussen deze beide vliezen zit pleuravocht. - Waar gaat de lucht dan verder door? Dissectie van de long - Wat is de functie van het strottenklepje? Slide: longtrechter + longblaasje - Wat stel je vast ivm de grootte van linker- en rechterlong? - Welk vlies ligt er rond de long? - Welk vlies kunnen we hier niet waarnemen? - Wat zit er tussen deze beide vliezen?

4 Demonstratieproef: stuk longweefsel + stuk spierweefsel in water leggen? Longweefsel drijft en spierweefsel zinkt. - Wat stellen we vast? - Wat zou daarvoor de verklaring zijn? De verschillende onderdelen van de long weten liggen en benoemen. Herhaling via did. model. Werkblaadje Did. materiaal Via een proef vaststellen hoeveel de vitale capaciteit is. Het begrip vitale capaciteit uitleggen. Het begrip ademhalingsritme uitleggen. II. Longinhoud. Rustige ademhaling 0.5 l = normale ademlucht. De grootste hoeveelheid lucht die iemand kan uitademen max. 4.5l, bij volwassen is dat max. 6l, wordt de vitale capaciteit genoemd. Meestal gebeurt onze ademhaling rustig, maar bij extra inspanningen verloopt het ademen sneller en dieper. Het ademhalingsritme kan dus sterk verschillen, afhankelijk van onze lichamelijke activiteiten. Ademhalingsritme = aantal ademhalingen per minuut. - Hoeveel lucht ademen we nu eigenlijk uit? Lln proef: spirometer: testen hoeveel lucht ze uitademen bij een gewone uitademing en nadat ze eerst diep ingeademd hebben. Slide : van een schematische voorstelling van de ademvolumes. Werkblaadje

5 Verantwoordelijkheid leren nemen tegenover jezelf. De gevolgen kennen van roken. ROKERSLONG De ene is zwart van de teer, nicotine die in de sigaretten zit. De teerdeeltjes doen de trilhaartjes van de slijmvliezen samenklitten waardoor het vuil niet meer voldoende wordt teruggestuurd. Men moet vaak hoesten en dat is die typische rokershoest. Sigarettenrook bevat kankerverwekkende stoffen. Het is zeker meer dan bewezen dat roken de kans op longkanker enorm doet toenemen en dat het een kanker is die niet te genezen is. Ook passief roken is ongezond Besluit : het beste is niet beginnen met roken want de ervaring leert dat het heel moeilijk is om te stoppen, men raakt er gemakkelijk aan verslaafd. Slide : rokerslong - wat is het verschil tussen die 2 longen? - waarom is roken ongezond?

6 De oorzaken van luchtvervuiling kennen. II. Luchtvervuiling - uitlaatpijpen van auto s - fabrieken/ industrie - onvolledige verbranding co co 2 - schoorstenen bruine rook: N 2 en O 2 giftige verbinding stikstofoxiden ontstaat bij hoge temperaturen Zwaveldioxide komt vrij bij verbranding van fossiele brandstof, dit is vooral bij verbranding van benzine, diesel, stookolie. Zwaveldioxide kan verwijderd worden uit aardolie, maar dat is te duur. Vandaar dat zwaveldioxide en stikstofoxiden nog veel in de lucht aanwezig is. De bladeren gaan via de huidmondjes deze gassen opnemen. oxiden + waterdamp zuren ontstaan het bladgroen aantasten (bladeren vergelen). de fotosynthese daalt en de plant verzwakt. SO 2 en NO x verbinden zich in de lucht met waterdamp en vormen een zure neerslag die veel schade aanricht. In het potje met azijn is het krijt weggevreten en in het andere potje is het nog heel. Azijn is een zwak zuur en toch vreet het de kalk aan. Slide: schema - Wat zijn allemaal oorzaken van luchtvervuiling? - Welk gevolg heeft dit op het milieu? Proefje: een bokaal gevuld met water en een met verdund azijn. In beide een stukje krijt leggen en een nacht laten staan. wat bemerk je?

7 Uitleggen wat zure regen is + de gevolgen. Hetzelfde doet de zure regen bij gebouwen en metalen constructies die worden aangetast. Slide : gebouwen aangetast door de zure regen Mogelijke oplossingen kennen voor zure regen. Wortelharen van planten sterven af waardoor de planten niet voldoende water en voedsel kunnen opnemen (vooral in mooie droge zomers is er heel veel schade- sparrenbossen zijn heel gevoelig vb Zwitserland in 1983) zure neerslag wordt in de bodem geneutraliseerd door kalk en humus (voedselrijke grond). Kalkarme gebieden zijn dus zeer kwetsbaar - heide wordt verdrongen door grassen die beter bestand zijn tegen de verzuring - naaldbomen vergelen minder auto rijden, openbaar vervoer gebruiken of fietsen! zuinig omspringen met verwarming, dus als het te warm is draai de centrale verwarming uit vooraleer het raam te openen. Zet de verwarming iets lager en trek een trui aan. In de industrie gebruik maken van filters, de machines juist afstellen, hoge schoorstenen plaatsen en zwavelvrije brandstoffen gebruiken. Side : bossen aangetast door de zure regen - Wat bemerk je? - wat kunnen we doen om dit proces te verminderen? Werkblaadje

8 3. Lesafsluiting Slide overzicht luchtvervuiling Slide : overzicht remedies