Lesvoorbereiding Student leraar secundair onderwijs groep 1

Transcriptie

1 Lesvoorbereiding Student leraar secundair onderwijs groep 1 Naam Sara Van de Velde Cluster Aardrijkskunde biologie - fysica Groep 2 LS 2 Academiejaar Campus Kattenberg Kattenberg 9, B-9000 Gent Tel. (09) Fax (09) katrien.steenhaut@kattenberg.klbogent.be Stageschool Stageles Naam Broeders Datum 25 februari 2001 Adres Nieuwstraaat 75 Vak/Leergeheel Biologie Naam mentor Mr. Rossaert Lesonderwerp Excretie long Afdeling Moderne - wiskunde Leerjaar 2 MWb Aantal lln 24 Lesuur van uur tot 15. uur Didactische beginsituatie Onderwerp vorige les en/of gekende leerstof Voortaak Andere gegevens Bouw ademhalingsstelsel Lokaal Bronnen Bijlagen - Macro micro 2 - slides - Bio natuurlijk 2 - werkblaadjes - Symbiose 2 de mens en zijn milieu

2 LESONDERWERP: Excretie van de long ALGEMENE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES: leren kijken en verbanden leggen - bewustwording van milieuaspecten in de maatschappij - kritisch staan in de maatschappij LEERPLANDOEL(EN):- excretie kunnen omschrijven als een proces waarbij stoffen in overmaat en afbraakstoffen in het bloed uit het lichaam verwijderd worden. - De bouw van een long in verband kunnen brengen met de excretie van koolstofdioxide en van waterdamp. LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD 1. Lesbegin: herhaling vorige les 2. Lesuitwerking De oorzaken van luchtvervuiling kennen. Luchtvervuiling - uitlaatpijpen van auto s - fabrieken/ industrie - onvolledige verbranding co co 2 - schoorstenen bruine rook: N 2 en O 2 giftige verbinding stikstofoxiden ontstaat bij hoge temperaturen Zwaveldioxide komt vrij bij verbranding van fossiele brandstof, dit is vooral bij verbranding van benzine, diesel, stookolie. Zwaveldioxide kan verwijderd worden uit aardolie, maar dat is te duur. Vandaar dat zwaveldioxide en stikstofoxiden nog veel in de lucht aanwezig is. Slide: schema - Wat zijn allemaal oorzaken van luchtvervuiling?

3 De bladeren gaan via de huidmondjes deze gassen opnemen. oxiden + waterdamp zuren ontstaan het bladgroen aantasten (bladeren vergelen). de fotosynthese daalt en de plant verzwakt. - Welk gevolg heeft dit op het milieu? Uitleggen wat zure regen is + de gevolgen. SO 2 en NO x verbinden zich in de lucht met waterdamp en vormen een zure neerslag die veel schade aanricht. In het potje met azijn is het krijt weggevreten en in het andere potje is het nog heel. Azijn is een zwak zuur en toch vreet het de kalk aan. Hetzelfde doet de zure regen bij gebouwen en metalen constructies die worden aangetast. Wortelharen van planten sterven af waardoor de planten niet voldoende water en voedsel kunnen opnemen (vooral in mooie droge zomers is er heel veel schade- sparrenbossen zijn heel gevoelig vb Zwitserland in 1983) zure neerslag wordt in de bodem geneutraliseerd door kalk en humus (voedselrijke grond). Kalkarme gebieden zijn dus zeer kwetsbaar - heide wordt verdrongen door grassen die beter bestand zijn tegen de verzuring - naaldbomen vergelen Proefje: een bokaal gevuld met water en een met verdund azijn. In beide een stukje krijt leggen en een nacht laten staan. wat bemerk je? Slide : gebouwen aangetast door de zure regen Side : bossen aangetast door de zure regen - Wat bemerk je?

4 Mogelijke oplossingen kennen voor zure regen. minder auto rijden, openbaar vervoer gebruiken of fietsen! zuinig omspringen met verwarming, dus als het te warm is draai de centrale verwarming uit vooraleer het raam te openen. Zet de verwarming iets lager en trek een trui aan. In de industrie gebruik maken van filters, de machines juist afstellen, hoge schoorstenen plaatsen en zwavelvrije brandstoffen gebruiken. - wat kunnen we doen om dit proces te verminderen? Werkblaadje

5 Weten welke stoffen er door het lichaam uitscheiden wordt en weten door ze worden uitgescheiden. De begrippen uitscheiding/excretie en uitscheidings excretieproducten verwoorden. A. Inleiding excretie - urine - CO 2 - Water afvalstoffen. - Zweet - Feces - - Urine nieren - CO 2 longen - Water longen, huid - Zweet huid - Faeces darmkanaal. Het proces waarbij al die stoffen verwijderd worden = uitscheiding of excretie genoemd. De afvalstoffen zijn uitscheidings of excretieproducten. Bij de verbranding van energierijke voeding komen heel wat afvalstoffen vrij en deze zijn giftig voor het organisme. Die afvalstoffen moeten uit het lichaam verwijderd worden. Omdat deze stoffen giftig zijn. - Welke stoffen worden door het lichaam afgegeven? - Door welke organen worden ze uitgescheiden? - Waarom is het belangrijk dat deze stoffen worden uitgescheiden? Slide : overzicht

6 Via het ademhalingsstelsel verwijderen (of uitscheiden van het afvalproduct koolstofdioxide. Onder gaswisseling verstaan we dat zuurstof opgenomen wordt en koolstofdioxide en waterdamp afgegeven. Dit gebeurt in de longblaasjes. B.EXCRETIE VAN DE LONG We ademen CO 2 + waterdamp uit en ademen O 2 in. CO 2 is een afvalstof die ontstaat door verbranding van energierijke stoffen, suikers. CO 2 komt vrij uit cellen waar de verbranding plaats had, de CO 2 wordt dan opgenomen in het bloed en afgevoerd naar de longen. De longblaasje bestaan uit een dunne wand en daar rond dunne bloedvaten. De O 2 die wij inademen gaat naar de longblaasjes en O 2 wordt dan afgeven aan het bloed. De CO 2 uit het bloed wordt dan opgenomen door longblaasje en wij ademen die dan uit. De O 2 hebben we nodig bij de verbranding energierijke voedingstoffen (bij elke verbranding heb je O 2 nodig) gaswisseling Besluit : onder gaswisseling verstaan we het opnemen van zuurstof en het afgeven van koolstofdioxide en waterdamp. Aanvoeren van zuurstofrijke lucht en afvoeren van zuurstofarme lucht in de longen noemen we longventilatie. Slide: samenvatting - welke gassen ademen we uit? - Welke gassen ademen we in? - Hoe ontstaat CO 2? Slide: longblaasjes Did. Materiaal: longblaasje - Wat verstaan we onder gaswisseling? N

7 Inzien dat het ademhalingstelsel voor de excretie van CO 2 zorgt. In de longen gebeurt er dus een excretie van CO 2. Besluit: Door de ademhaling worden de afvalstoffen hier CO 2 uit het bloed verwijderd. Werkblaadje