Opname op de afdeling Intensieve Zorg. incl. instemmingsverklaring (Informed Consent)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opname op de afdeling Intensieve Zorg. incl. instemmingsverklaring (Informed Consent)"

Transcriptie

1 Opname p de afdeling Intensieve Zrg incl. instemmingsverklaring (Infrmed Cnsent)

2 Inhudspgave Inleiding blz. 3 Intensive Care blz. 3 Behandelteam blz. 4 Bezektijden en bezekregels IC/CCU blz Gebruik familiekamer blz. 6 Cntactpersn en wettelijk vertegenwrdiger blz. 6-7 Infrmed Cnsent blz. 7 De behandeling en nderdelen behandeling blz Optiflw blz. 9 Beademing blz Intubatie blz. 11 Anesthesie en sedatie blz. 12 Arterielijn blz Centrale lijn blz Maagsnde blz. 14 Blaaskatheter blz Perifeer infuus blz. 15 Tediening van vasactieve middelen blz. 15 Tediening van antibitica blz. 16 Tediening van andere medicatie blz. 16 Bledafname vr nderzek blz. 17 Afname van verige materialen vr nderzek blz. 17 Overige diagnstiek blz. 17 Transprt blz Overige nderdelen van een (be)handeling blz. 18 Trachetmie blz Transfusie blz. 19 Thraxdrain blz. 19 Elektrische cardiversie (ECV) blz. 20 Fixatie blz. 20 Vrkmende aandeningen tijdens pname IC blz Overige infrmatie: Hygiëne, Eilandverpleging, Islatie blz. 23 Overplaatsing naar een verpleegafdeling/nazrg IC blz. 24 Overplaatsing ander ziekenhuis blz. 24 Palliatieve zrg blz. 24 Rechten en plichten patiënten/familie blz. 24 Ontevredenheid en klachten blz. 24 Geestelijke verzrging blz. 24 Orgaan- en weefseldnatie blz. 24 Obductie blz Patiënttevredenheidsnderzek blz. 26 2

3 Inleiding U f uw familielid (f naaste) is pgenmen p de afdeling Intensieve Zrg ftewel Intensive Care (IC) van de OZG. In deze brchure leggen we z ged mgelijk uit wat dit vr u als patiënt f vr uw familielid betekent. Deze inf is een aanvulling p de mndelinge infrmatie, die u van artsen en verpleegkundigen ntvangt en sluit aan bij de algemene patiënteninfrmatie van de OZG. Met vragen kunt u altijd bij ns terecht. Intensive Care (IC) De OZG heeft een mderne IC die samen met de afdeling Crnary Care Unit (CCU, hartbewaking), een ttale capaciteit van negen bedden heeft. Op de IC liggen patiënten die intensieve f cmplexe zrg ndig hebben, nadat ze gepereerd zijn f vanwege hun ziekte. De afdeling is er p ingericht m al deze zrg en de bijbehrende behandelingen te kunnen geven. Bereikbaarheid IC U kunt de IC bereiken dr vanuit de hal bij de hfdingang met de lift naar de tweede etage te gaan en de brdjes Intensieve Zrg te vlgen. Vr infrmatie kunt u ns 24 uur per dag bereiken via het algemene telefnnummer van de OZG: Als het druk is kunnen wij u niet altijd snel telefnisch te wrd te staan. Graag verzeken wij u het na een kwartier ngmaals te prberen. 3

4 Behandelteam Op de IC wrdt gedurende 24 uur per dag, zeven dagen per week, vr de patiënten gezrgd. Hierbij zijn veel mensen betrkken. Degene, die het dichtst bij uw familielid werkt is de IC-verpleegkundige. Een ICverpleegkundige verzrgt tijdens een dienst een f twee patiënten. Bij hen kunt u terecht met veel van uw vragen. Verder zijn er k leerling ICverpleegkundigen die nder supervisie werken van een gediplmeerd verpleegkundige. De artsen p de IC zijn intensivisten (IC-specialisten). Op de IC is de intensivist de behandelaar die de medische zrg vr patiënten cördineert. Daarmee is hij f zij k het eerste aanspreekpunt en dus de hfdbehandelaar. Er is dagelijks verleg met diverse medebehandelaars zals; cardilgen, chirurgen, internisten, lngartsen, bacterilgen en neurlgen. Overige medewerkers Behalve artsen en verpleegkundigen zijn er diverse andere persnen betrkken bij de zrg vr patiënten. Denkt u aan fysitherapeuten, diëtisten, vedingsassistenten en een afdelingssecretaresse. Bezektijden en bezekregels p de IC en CCU De bezekentijden van patiënten p de IC en CCU zijn: s chtends van uur tt uur s middags van uur tt uur s avnds van uur tt uur Na verleg met de verpleegkundige is het mgelijk m buiten de bezektijden uw familielid f relatie te bezeken. Veel bezek is vr IC-patiënten vaak te belastend. Om die reden vragen wij u met maximaal twee bezekers tegelijk bij de patiënt te zijn. Als u met meer dan twee bezekers bent, dan verzeken wij u gebruik te maken van nze bezekersruimte. 4

5 Van uur verzeken wij u zich te melden bij de ingang van de IC-afdeling, dr p de bel te drukken (zie ft hiernaast). Van uur is de tegangsdeur in de centrale hal van de tweede etage naar de IC geslten. Rechts van deze tegangsdeur hangt een telefn, waarmee u ns kunt bereiken (zie ft hiernaast). Wij penen dan de deur vr u. Als een patiënt tijdens bezektijd behandeling f verzrging ndig heeft, kan het zijn dat wij het bezek verzeken m even in de bezekersruimte te wachten. Wij vragen hiervr uw begrip. 5

6 Onze bezekers vragen wij m handen en nderarmen te desinfecteren. Rechts naast de tegangsdeur van de IC hangt een desinfectiepmp. Hebt u vragen hierver dan kunt u deze altijd stellen bij de verpleegkundigen. Gebruik familiekamer Op nze afdeling is een familiekamer aanwezig. Deze kan wrden gebruikt m te verblijven en hier vinden k de gesprekken tussen de arts en familie/ cntactpersn plaats. In het geval dat er een vernachting ndig is, dan kunnen wij een kamer met duche/ wasgelegenheid vr u regelen. Cntactpersn en wettelijk vertegenwrdiger Als behandelteam prberen we u als patiënt en uw familie/naasten z ged mgelijk te infrmeren ver de medische testand. Hierbij kunt u denken aan een diagnse f nderzeken m tt een diagnse te kmen. Maar k de ingezette behandeling en de verwachtingen p krte en langere termijn. Strikt genmen hebben wij alleen een behandelrelatie met de patiënt, maar die is p een IC niet altijd in staat m actief aan gesprekken deel te nemen, laat staan m belangrijke beslissingen aangaande zijn f haar behandeling te nemen. Wij kunnen en mgen niet aan iedereen infrmatie ver patiënten verstrekken en m die reden willen we duidelijk vastleggen wie het aanspreekpunt f de cntactpersn namens de familie is. De cntactpersn is bijvrbeeld een partner f familielid. De cntactpersn wrdt dr u als patiënt zelf uitgekzen. Mcht u niet in staat zijn een cntactpersn aan te wijzen, dan vragen wij dit aan familie f naasten. 6

7 Van de cntactpersn verwachten wij dat deze persn de infrmatie, indien ndig, drgeeft aan de verige familieleden en betrkkenen. Het is wenselijk dat de cntactpersn 24 uur per dag bereikbaar is. Wanneer dit meilijk te realiseren is, raden wij u aan een tweede cntactpersn aan te wijzen. Deze wrdt gebeld als de eerste cntactpersn niet bereikbaar is. De cntactpersn heft in principe niet de wettelijk vertegenwrdiger te zijn. Vr alle te nemen beslissingen blijft de testemming van de patiënt ndig, wanneer die daarte in staat kan wrden geacht. Van een wettelijk vertegenwrdiger is pas dan sprake wanneer een patiënt niet, f tijdelijk niet, zelf welverwgen beslissingen kan nemen ten aanzien van de behandeling (zie k Infrmed Cnsent ). Infrmed Cnsent Infrmed Cnsent wil zeggen testemming p grnd van de juiste infrmatie. Vlgens de Wet p de Geneeskundige Behandel Overeenkmst (WGBO) dienen patiënten testemming te geven vr een medische behandeling. Dit nadat ze ged en vlledig geïnfrmeerd zijn ver hun testand (diagnse) en eventuele behandeling. In de OZG-flder Patiënt en uw rechten WGBO vindt u meer infrmatie hierver. De behandeling en nderdelen van de behandeling Behandeling De medische en verpleegkundige zrg p de IC zijn intensief en cmplex. De ttale behandeling bestaat uit verschillende nderdelen. Het is niet altijd realistisch m van alle nderdelen van de behandeling de vr- en nadelen en de risic s uitverig te te lichten. Verderp in deze infrmatieflder wrden de belangrijkste aspecten van de behandeling p de IC nader besprken. Hebt u hierver ng vragen, dan kunt u die natuurlijk altijd tijdens een gesprek kenbaar maken. Onderdelen van de behandeling Via nderstaand vrbeeld maken wij duidelijk uit welke nderdelen de behandeling p de IC kan bestaan en he deze met elkaar samenhangen. Een patiënt wrdt via de Spedeisende Hulp pgenmen met een ernstige lngntsteking. Dr de lngntsteking lukt het niet meer ged m zelfstandig te ademen en is pname p de IC ndzakelijk. Om te kunnen 7

8 beademen met een buisje in de luchtpijp wrden geplaatst (dit heet k wel intubatie) en vr het plaatsen van het beademingsbuisje is het ndig dat de patiënt nder narcse wrdt gebracht. Hierna is het ng enige tijd ndig m slaapmiddelen te te dienen. Dr de cmbinatie van de lngntsteking en de tediening van slaapmiddelen heeft de patiënt een verlaagde bleddruk, waarvr sms bleddruk verhgende medicijnen ndig zijn. Deze mgen alleen wrden tegediend via een infuus in een grte ader (k wel centrale lijn genemd). Dit infuus wrdt alleen dr een arts ingebracht nder steriele mstandigheden. Om de bleddruk ged te kunnen vlgen wrdt k een katheter in een slagader geplaatst. Uit deze arterie (slagader)lijn kan regelmatig bled wrden afgenmen m te berdelen f de beademing met wrden bijgesteld. Naast bled is het vaak k ndig m ander materiaal te nderzeken. Bijvrbeeld slijm uit de lngen (sputum) dat p kweek wrdt gezet f vcht rndm de lngen dat k geïnfecteerd kan zijn. Tegen de lngntsteking wrdt antibitica tegediend en er wrden af en te röntgenft s gemaakt. Verder is het z dat patiënten met een beademingsbuisje niet zelfstandig kunnen eten en m die reden een maagsnde krijgen vr kunstmatige veding. Daarnaast hebben vrijwel alle beademde patiënten een blaaskatheter. U ziet dat er veel kmt kijken bij een behandeling p de IC. Vr behandelaars zijn smmige nderdelen van de behandeling z vanzelfsprekend dat het ged is m hierver meer uitleg te geven. Bij een IC-patiënt kan de ene behandeling (beademing) een grt aantal andere (be)handelingen met zich meebrengen. Z met een patiënt allerlei infusen, slangetjes en een beademingsbuisje krijgen m de behandeling veilig te kunnen tepassen. Daarnaast is er frequent nderzek ndig (blednderzek, ft s van hart en lngen, kweken) en wrden allerlei medicijnen tegediend. Het één wel den en het andere laten is maar beperkt mgelijk. Daarm lichten we een aantal nderdelen van de behandeling, die behren bij IC-zrg, nader te. Tt een standaard behandeling f een veel vrkmende IC- behandeling behren: Optiflw Beademing Intubatie Anesthesie en sedatie Arterielijn Centrale lijn 8

9 Maagsnde Blaaskatheter Perifeer infuus Tediening van vasactieve middelen Tediening van antibitica Tediening van verige medicatie Bledafname vr nderzek Afname van verige materialen vr nderzek Overige diagnstiek Transprt Optiflw Optiflw hudt in dat via een neuskatheter verwarmde, bevchtigde en zuurstfrijke lucht in de neus wrdt geblazen. Hierdr gaat u zich minder benauwd velen. Sms wrdt deze vrm van ademhalingsndersteuning gebruikt na een peride van beademing. In andere gevallen is het een methde m te vrkmen dat er een beademingsbuisje in de luchtpijp met wrden ingebracht. Helaas is dit niet altijd te vrkmen. Beademing Veel patiënten p de IC wrden gehlpen met de ademhaling (beademd), mdat ze daar tijdelijk niet f nvldende zelf te in staat zijn. De reden m tt beademing ver te gaan kan uiteenlpen van een laag zuurstfgehalte in het bled tt een te hg klzuurgehalte. Maar k mdat een patiënt te veel inspanning (ademarbeid) met leveren m de gasuitwisseling p peil te huden. Patiënten die in cma zijn, hebben k vaak een beademingsbuisje ndig vanwege het sterk verhgde risic p verslikken. Tijdens peraties nder anesthesie (narcse) wrden patiënten k meestal beademd. Als patiënten na een ingreep p de IC wrden pgenmen, dan wrden ze daar drgaans beademd naar te gebracht. 9

10 Invasieve f nn invasieve beademing Beademing kan p verschillende manieren wrden tegepast. Er wrdt nderscheid gemaakt tussen invasieve en niet-invasieve beademing. Bij invasieve beademing wrdt een buisje tt in de luchtpijp gebracht, via de mnd (zie hfdstuk Intubatie ) en in een later stadium sms via de hals (zie hfdstuk Trachetmie ). Het is in smmige gevallen mgelijk m niet-invasief (znder buisje) te beademen. De beademingsmachine wrdt dan aangeslten p een masker dat strak ver de neus en de mnd wrdt geplaatst. Niet invasieve beademing is bij lang niet alle patiënten mgelijk en sms met alsng een beademingsbuisje wrden ingebracht m invasief te kunnen beademen. Nadelen beademing Beademing kent k nadelen en m die reden wrdt steeds zrgvuldig afgewgen f beademing wel ndig is f ng ndig is. De wijze waarp een beademingsmachine de lngen van een patiënt beademt, wijkt sterk af van de manier waarp wij nrmaal ademhalen. Hierdr kan schade aan de lngen ntstaan. Dr deze schade kunnen de lngen stug wrden, waardr het beademen steeds lastiger wrdt. Ok kan dr de beademing een klaplng (pneumthrax) ntstaan. Verder is het bekend dat beademing het risic p een lngntsteking (pneumnie) det tenemen. Bij niet-invasieve beademing bestaat het risic p drukplekken dr het masker en is er een verhgde kans p verslikken. Dit wrdt k wel aspiratie genemd, waarmee bedeld wrdt dat er maaginhud in de luchtwegen/ de lngen kmt. Ndzaak beademing Uit het bvenstaande (b)lijkt dat beademing eigenlijk schadelijk is, echter beademing is vaak ndzakelijk én kan zelfs levensreddend zijn. Meestal is er een duidelijke reden waarm patiënten tijdelijk niet zelfstandig kunnen ademen, zals een ernstige infectie die eerst behandeld met wrden. De beademing, die daarbij hrt, met u zien als het tijdelijk vernemen van een belangrijke lichaamsfunctie. Huding van de patiënt in bed Meestal wrden patiënten in rugligging verpleegd en beademd, waarbij de patiënt wisselend wat meer p één zijde en dan p de andere zijde wrdt gedraaid. Dit nemen we k wel wisselligging. Als het mgelijk is wrden beademde patiënten rechtp zittend in bed f zelfs in een stel verpleegd. Bij beademde patiënten met ernstig zieke lngen kan het ndig zijn m k perides in buikligging verpleegd te wrden. 10

11 Het del van deze buikligging is vral de zuurstfpname dr de lngen te verbeteren. Tijdens buikligging wrden patiënten drgaans wat dieper in slaap gebracht en bij het terugdraaien naar rugligging valt p dat het gezicht gezwllen kan zijn. Als familie f naaste is het ged dat u hierp bent vrbereid. Intubatie Intubatie betekent het inbrengen van een beademingsbuis. Een beademingsbuis wrdt k wel een tube (Engels) genemd. Een tube is ndig m een patiënt te beademen en wrdt ver het algemeen via de mnd ingebracht, maar kan k via de neus. Aan het eind van de tube zit een ballnnetje, die wrdt pgeblazen, zdat er geen lekkage is van de lucht die de beademingsmachine in de lngen blaast. De tube bevindt zich tussen de stembanden en daardr kan een patiënt met een tube niet praten. Om een beademingsbuisje in te kunnen brengen is het ndzakelijk dat de patiënt nder narcse (zie hfdstuk Anesthesie ) wrdt gebracht, tenzij er al een sterk gedaald bewustzijn (cma) bestaat. Het inbrengen van een tube is niet znder risic s, maar ndzakelijk als een patiënt met wrden beademd. De belangrijkste risic s van intubaties zijn weefselschade (keel, stembanden en luchtpijp) en schade aan gebitselementen (meestal de bventanden). Daarnaast bestaat het risic p verslikken, waarbij maaginhud in de lngen terechtkmt. Dit wrdt k wel aspiratie genemd en is de reden waarm patiënten, die gepland geïntubeerd wrden bij een peratie, nuchter meten zijn. Als er grte heveelheden maaginhud in de lngen terechtkmen, kan dit de gasuitwisseling zdanig nadelig beïnvleden dat de patiënt hieraan verlijdt. Ok als de intubatie niet lukt en de patiënt daardr niet beademd kan wrden, kan dit leiden tt zuurstfgebrek en zelfs verlijden. Ernstige cmplicaties van intubatie zijn gelukkig zeldzaam. Elke intubatie wrdt (k bij sped) zrgvuldig vrbereid en de uitvering is in handen van ged getrainde ervaren artsen. 11

12 Anesthesie en sedatie Vr smmige handelingen f behandelingen p de IC is het ndig m een patiënt nder anesthesie (narcse) te brengen. In de OZG-flder Anesthesie vindt u hierver meer infrmatie. Sedatie is een kunstmatige slaap, die minder diep is dan anesthesie (narcse) en kan variëren tussen lichte sedatie en diepe sedatie. Bij lichte sedatie krijgt de patiënt slaapmedicatie tegediend, maar is ng te wekken met behulp van geluid f een lichte aanraking. Bij diepe sedatie is een sterkere prikkel ndig m een reactie p te wekken. De grens tussen diepe sedatie en anesthesie is niet heel scherp. De reden m patiënten te sederen lpt uiteen van bestrijding van ngemak f angst tt het effectiever kunnen beademen van patiënten met ernstig zieke lngen. Hewel we begrijpen dat een behandeling p de IC vr een patiënt zeer belastend kan zijn, weten we k dat een te lange f te diepe sedatie leidt tt een slechtere uitkmst. We maken p individuele basis, per patiënt, steeds een gebalanceerde afweging. Bij enkele ziektebeelden, zals bij meilijk te behandelen epilepsie, is het sms ndzakelijk een patiënt gedurende dagen diep nder narcse te brengen. Als dit bij uw familielid f naaste het geval is, wrdt dit aan u uitgelegd. Arterielijn Bij de meeste patiënten p de IC wrdt een arterielijn geplaatst. Dit is een slangetje dat in een slagader wrdt ingebracht met 2 belangrijke functies. Ten eerste kan de druk in de slagader (de bleddruk) cntinu wrden gemeten. Hiermee wrdt het effect van bepaalde medicijnen p de bleddruk nauwkeurig gevlgd en bijgestuurd. In tegenstelling tt autmatische bleddrukmeting via een manchet, wrden we direct gewaarschuwd bij een belangrijke bleddrukdaling f bleddrukstijging. Een tweede functie is de mgelijkheid m via de arterielijn bled af te nemen. Bij patiënten p de IC wrdt sms wel tien keer per dag een kleine heveelheid bled afgenmen m waarden (bijvrbeeld het bledsuiker- f het kaliumgehalte) te bepalen. Znder arterielijn met een patiënt hiervr te vaak wrden geprikt. Omdat het bled uit een slagader met zuurstfrijk bled wrdt afgenmen, kan k het effect van de beademing wrden geëvalueerd dr het zuurstf- en klzuurgehalte te meten. Een arterielijn kan p verschillende plaatsen wrden ingebracht, waarbij de binnenkant van de pls (waar men k de pls kan velen) het vaakst wrdt gekzen. Andere mgelijkheden zijn de slagaders in de ellebgplien en in de liezen. 12

13 Bekende cmplicaties van het prikken van arterielijnen zijn infectie, lkale bledingen f bleduitstrtingen en drbledingsstrnissen van lichaamsdelen, waar de slagader naar tegaat. Vral bij arterielijnen in de lies bestaat de kans p een bleding, die sms meilijk te stelpen is. Zenuwbeschadiging kan ntstaan mdat de zenuwen in het lichaam vaak dicht bij de slagader lpen. Dr het aanprikken van de slagader kan een uitstulping van de slagader met een verzwakte wand ntstaan (pseud-aneurysma). Vr vrijwel alle cmplicaties met betrekking tt arterielijnen geldt dat ze weinig frequent vrkmen, matig ernstig zijn en ver het algemeen ged te behandelen. De vrdelen van een arterielijn wegen meestal p tegen de eventuele nadelen. Bij beademde patiënten f patiënten die met bleddruk regulerende medicatie wrden behandeld, kunnen we eigenlijk niet znder. Centrale lijn Naast een arterielijn wrdt bij veel patiënten een centrale lijn ingebracht. Dit is een infuus in een grte ader met meerdere aansluitingen en een meervudige functie. De belangrijkste reden m een centrale lijn in te brengen is het tedienen van bepaalde medicatie. Deze medicatie kan f mag niet via een gewn infuus (perifeer infuus) wrden tegediend, m uiteenlpende redenen. Ok als patiënten niet via het maagdarmstelsel kunnen wrden geved is een centrale lijn ndzakelijk m via die weg speciale veding te kunnen tedienen. Het inbrengen van een centrale lijn gebeurt dr een arts nder steriele mstandigheden. De aders, waarin een centrale lijn kan wrden ingebracht, bevinden zich in de hals (vena jugularis), nder het sleutelbeen (vena subclavia) f in de lies (vena femralis), zwel links als rechts. Uiteraard zijn er aan het inbrengen van een centrale lijn k risic s verbnden, waarvan bleding (vrege cmplicatie) en infectie (late cmplicatie) de belangrijkste zijn. Een zgenaamde lijn-gerelateerde infectie kan pas na dagen ntstaan en daarm bekijken we iedere dag f een centrale lijn ng wel ndig is. Z niet dan wrdt de lijn verwijderd. Een bleding kan eventueel ntstaan drdat niet de ader, maar de slagader wrdt aangeprikt. Op bvengenemde plekken lpen de grte aders vlakbij grte slagaders. Dr het gebruik van het echapparaat zijn ader en slagader echter ged van elkaar te nderscheiden. Bij het inbrengen van een centrale lijn nder het sleutelbeen (vena subclavia) bestaat het risic dat de punt van de naald de lng raakt, wat kan leiden tt een klaplng (pneumthrax). Bij een ernstige klaplng met een drain (thraxdrain) in de brsthlte wrden ingebracht. Ok vr centrale lijnen 13

14 geldt dat we in de meeste gevallen niet znder kunnen. Zeker niet als er bleddruk regulerende medicatie wrdt tegediend. Maagsnde Een maagsnde is een slangetje dat via de neus f de mnd dr de slkdarm in de maag wrdt gelegd. Dit slangetje dient meestal m sndeveding te kunnen tedienen. Dit geldt vral vr patiënten aan de beademing, die vanwege het beademingsbuisje (tube) niet nrmaal kunnen eten en drinken. Ok niet beademde patiënten wrden vaak via een maagsnde geved, bijvrbeeld bij slikprblemen f ernstige zwakte. Naast veding kan k medicatie via de snde wrden tegediend. Een andere reden m een snde in de maag in te brengen, kan zijn m maagen darmsappen af te veren als de darmen niet ged werken. Het inbrengen van een maagsnde is een relatief eenvudige handeling, wat een enkele keer kan leiden tt een bledneus. Theretisch is het mgelijk dat de snde per ngeluk in het verkeerde keelgat (de luchtpijp) terechtkmt. Vrdat de veding wrdt gestart, cntrleren wij altijd f de snde ged ligt. Omdat het vr alle patiënten, maar in het bijznder vr ernstig zieke patiënten, belangrijk is dat ze ged geved wrden, is een maagsnde meestal ndzakelijk. Blaaskatheter Bijna alle patiënten p de IC hebben een blaaskatheter. Hiermee wrdt urine vanuit de blaas direct naar buiten het lichaam afgeverd. Vr een deel is dit m praktische redenen. Patiënten kunnen p nze afdeling niet naar een tilet, mdat ze met allerlei draden aan de mnitr verbnden zijn. Ok hebben patiënten infusen en lang niet alle patiënten kunnen aangeven wanneer ze meten plassen. Daarnaast is het vr het behandelend team belangrijk m de heveelheid geprduceerde urine nauwgezet (ieder uur) te mnitren. De urineprductie zegt iets ver de drbleding van vitale rganen (in dit geval de nieren). Net als een arterielijn, een perifeer infuus, een centrale lijn f een maagsnde hrt een blaaskatheter meestal bij de standaard behandeling p de IC. Inbrengen blaaskatheter Een blaaskatheter wrdt via de plasbuis ingebracht; drgaans gaat dit gemakkelijk en znder prblemen. Vral bij mannen met een vergrte prstaat kan het inbrengen sms lastig zijn en ntstaat wel eens een bleding. Bij prblemen wrdt de urlg gevraagd te helpen. Op langere termijn kunnen vernauwingen van de plasbuis ntstaan, zeker als een 14

15 patiënt langdurig een blaaskatheter ndig heeft. Een kleine grep patiënten heeft een permanente blaaskatheter ndig. Deze katheter wrdt via de buikwand dr de urlg ingebracht. Perifeer infuus Een perifeer infuus is een gewn infuus, dat meestal in een ader p de nderarm wrdt ingebracht en sms p de vet. Via een infuus kan medicatie f vcht wrden tegediend. Ok als een patiënt een centrale lijn heeft, kan het ndig zijn m daarnaast een perifeer infuus in te brengen. Bijvrbeeld mdat een patiënt veel medicatie gebruikt, die niet tegelijkertijd via hetzelfde infuus kan f mag wrden tegediend. Aan het inbrengen van een perifeer infuus zijn geen ernstige cmplicaties verbnden. Het bledvat waarin het infuus is geplaatst kan na verlp van tijd ntsteken. Dit is een reden m het infuus te verwijderen. Verder kan een infuus, k als het in eerste instantie ged in de ader zit, p een later mment gaan lekken. Hierbij kunnen de tegediende vleistffen en medicatie k nderhuids terecht kmen. Dr dagelijks de insteekplaatsen van lijnen en infusen ged te cntrleren, kan dit tijdig wrden nderkend. Ok in dit geval met het infuus wrden verwijderd. Tediening van vasactieve middelen Ernstig zieke patiënten hebben vaak strnissen in hun bledsmlp (hemdynamiek). Hierbij kan de hartslag heel hg zijn f juist heel laag en hetzelfde geldt vr de bleddruk. Deze strnissen kunnen z ernstig zijn dat een patiënt hieraan kan verlijden. Om de hartslag en bleddruk weer stabiel te krijgen zijn vaak krachtige medicijnen ndzakelijk, die via een pmp en een centrale lijn wrden tegediend. Deze medicatie wrdt k wel vasactieve middelen genemd, mdat ze deels p de wand van de bledvaten (vas = (bled)vat) werken. Smmige van deze middelen zijn zeer krtwerkend (het effect hudt slechts een paar minuten aan). Om die reden wrden ze cntinu tegediend, waarbij de dsering telkens wrdt bijgesteld. Patiënten die met deze krachtige vasactieve middelen wrden behandeld, hebben altijd een arterielijn ndig m de bleddruk nauwkeurig te vlgen en een centrale lijn m de medicatie te te dienen. 15

16 Tediening van antibitica Infecties vrmen een belangrijk prbleem p de IC. Veel patiënten wrden met een infectie pgenmen, zals een ernstige lngntsteking f een gecmpliceerde urineweginfectie. Hierbij wrden rutinematig kweken afgenmen. Daarnaast kan er k gericht wrden gekweekt en met antibitica wrden behandeld. Als niet bekend is wat de verwekker is, maar wel duidelijk dat de patiënt een ernstige infectie (sepsis) heeft, dan wrdt vaak gestart met breedspectrum antibitica. Dit is antibitica die effectief zijn bij veel verschillende bacteriën. Tediening van andere medicatie Naast vasactieve medicatie en antibitica krijgen patiënten p de IC verschillende andere medicijnen. Dit kan medicatie zijn die thuis k wrdt gebruikt, maar het kan k zijn dat de thuismedicatie tijdelijk niet kan f mag wrden gebruikt. Veel gebruikte medicatie p nze afdeling zijn pijnstillers, slaapmiddelen, antitrmbse middelen en bleddruk-regulerende middelen. Bijna alle beademde patiënten krijgen inhalatiemedicatie (vernevelingen). Bijna alle patiënten die kunstmatig wrden geved (sndeveding via de maag f veding via het bledvat) hebben insuline ndig m de bledsuiker p het gewenste niveau te huden. Als u ziet dat uw familielid f naaste met insuline wrdt behandeld, betekent dit niet autmatisch dat hij f zij vanaf dat mment diabetes mellitus (suikerziekte) heeft. Het wel f niet tedienen van (eigen) medicatie is afhankelijk van vele factren. Dagelijks wrdt berdeeld welke medicatie ng f niet meer ndig is. Verder wrdt k berdeeld f bepaalde medicatie met wrden gestart f kan wrden hervat. Medicijnen kunnen p diverse manieren wrden tegediend: als tablet m dr te slikken f fijngemalen via de snde. Maar k als drank, via het infuus f met behulp van een prik nder de huid. Het is belangrijk dat we p de hgte zijn van eventuele allergieën f vergeveligheidsreacties. Behalve vr medicijnen willen we k graag weten f patiënten vergevelig zijn vr andere zaken: vedingsstffen, pleisters f röntgencntrastmiddelen. 16

17 Bledafname vr nderzek Om de behandeling p de IC ged te kunnen sturen is frequent blednderzek ndig. Bij beademde patiënten cntrleren we regelmatig wat het zuurstf- en klzuurgehalte in het bled is. Als we insuline aan patiënten geven, meten we geregeld het bledsuikergehalte bepalen. Z kunnen er allerlei redenen zijn m bled af te nemen en naar het labratrium te sturen vr nderzek. Feit is dat er bij verreweg de meeste patiënten p de IC meerdere keren per dag bled wrdt afgenmen. Bij patiënten met een arterielijn kan dit eenvudig wrden gedaan znder pnieuw te heven prikken. Eventueel kan k uit een centrale lijn bled wrden afgenmen. We prberen vanzelfsprekend het aantal bledafnames en de ttale heveelheid afgenmen bled tt een minimum te beperken. Afname van verige materialen vr nderzek Behalve bled kan het ndig zijn m andere lichaamsprducten nader te nderzeken. Denkt u hierbij aan: urine, drainvcht, slijm uit de lngen (sputum) f ntlasting. Overige diagnstiek Behalve blednderzeken en het verrichten van kweken wrdt er bij patiënten p de IC ng meer nderzek verricht. Nadat een beademingsbuisje is geplaatst (intubatie) f een centrale lijn in de hals, wrdt vaak een röntgenft van hart en lngen gemaakt ter cntrle. Er kan echter k een andere reden zijn m een ft van hart en lngen te maken. Deze ft s wrden met een mbiel röntgenapparaat gemaakt p nze afdeling. Andere nderzeken die frequent p de IC wrden verricht zijn een ECG (hartfilmpje), een echgrafie (van het hart, de buik f de brsthlte), een EEG (hersenfilmpje), kijknderzeken van de maag (dr de maag-darmlever-arts) f een kijknderzek van de luchtwegen. Dit laatste gebeurd dr een lngarts. Transprt Niet alle ndzakelijke nderzeken en behandelingen kunnen p de IC plaatsvinden. Hiervr wrden patiënten naar de plek gebracht, waar het nderzek f de behandeling wel kan plaatsvinden. Het nderzek waarvr patiënten het vaakst de afdeling tijdelijk verlaten, is een CT- scan. Vanzelfsprekend gaat de ndersteunende behandeling die een patiënt krijgt, zveel mgelijk dr tijdens het transprt. Dit geldt.a. vr de beademing 17

18 en tediening van vasactieve middelen. Er zijn echter k nderdelen van de behandeling die tijdelijk wrden nderbrken. Vr een nderzek (f een behandeling) buiten de afdeling is het belangrijk dat de vrdelen pwegen tegen de risic s van het transprt. Dr het treffen van allerlei vrzrgsmaatregelen wrden de risic s z veel mgelijk gereduceerd. Tijdens een transprt van IC-patiënten is er naast een verpleegkundige altijd een arts bij de patiënt. Overige nderdelen van een (be)handeling p de IC Alle beschreven nderdelen van een behandeling gelden vr bijna alle patiënten p de IC. Er zijn echter k patiënten pgenmen die niet beademd heven te wrden. Mgelijk zijn niet alle nderdelen p uw familielid f naaste van tepassing. Als er m testemming (Infrmed Cnsent) vr behandeling p de IC wrdt gevraagd, dan wrdt het ttale pakket bedeld zals eerder is vermeld. Er zijn echter ng andere nderdelen van de behandeling, waarvan wij vinden dat ze expliciet aan de rde meten kmen. Deze nderdelen kmen in het vlgende gedeelte aan bd. Trachetmie Bij een trachetmie wrdt een buisje (canule) via de hals tt in de luchtpijp (trachea) ingebracht. Deze canule vervangt het beademingsbuisje (tube), dat meestal via de mnd is ingebracht. Er zijn verschillende redenen m dit te den. De belangrijkste is langdurige beademing, waarbij een patiënt langzaam en geleidelijk van de beademing met wrden ntwend. Andere redenen zijn: een langdurig sterk gedaald bewustzijn (cma), ernstige (spier)zwakte (Critical Illness Plyneurpathie) f zwelling van de hals. Hierbij is detubatie (het verwijderen van het nrmale beademingsbuisje) niet mgelijk (veilig). Vr patiënten is een tracheacanule veel cmfrtabeler dan een beademingsbuisje via de mnd. Een ander vrdeel is dat iemand met een canule niet vrtdurend beademd heft te wrden en (nder bepaalde cndities) kan spreken. Ok kan de mndkeelhlte beter wrden verzrgd. Meestal wrdt de trachetmie p de IC uitgeverd, waarbij de patiënt nder anesthesie (narcse) wrdt gebracht. In de hals, net bven het brstbeen, wrdt een snede van ngeveer 2 centimeter gemaakt. Vervlgens wrdt het nderhuidse weefsel weggeschven ttdat de luchtpijp 18

19 ged te velen is. Daarna wrdt met een naald in de luchtpijp geprikt en het gaatje geleidelijk pgerekt ttdat de canule erin past. Ls van alle vrbereidingen, die de meeste tijd ksten, duurt deze ingreep circa 10 minuten. Cmplicaties Ptentiële cmplicaties van de ingreep kunnen gerelateerd zijn aan de anesthesie f aan de ingreep zelf. Vanzelfsprekend kan er een bleding ptreden en daarnaast bestaat de mgelijkheid dat er uitgeademde lucht nder de huid terecht kmt. Op langere termijn kan een vernauwing van de luchtpijp ptreden. Een eventuele trachetmie bij uw familielid f naaste wrdt altijd van tevren besprken. Transfusie Met een transfusie bedelen we tediening van bled f bledprducten. Vanwege de ptentiële risic s zijn we zeer terughudend met het tedienen van bledprducten, maar dikwijls ntkmen we er niet aan. Vr het tedienen van bledprducten wrdt in principe testemming gevraagd, maar in acute situaties is dat niet altijd mgelijk. Vanzelfsprekend dienen wij geen bledprducten te aan patiënten, die duidelijk (met een schriftelijke wilsverklaring) hebben aangegeven dit niet te willen. Bijvrbeeld vanwege hun gelfsvertuiging f m een andere reden. In de OZG-flder Bledtransfusie leest u hier meer ver. Thraxdrain Een thraxdrain is een slang (drain), die in de brsthlte (thrax) wrdt ingebracht. Onder nrmale mstandigheden liggen de lngvliezen (pleurae) tegen elkaar aan. Bij zieke patiënten echter kan zich hier vcht phpen. Met een drain kan dit vcht wrden weggehaald, waardr het ademen makkelijker wrdt. Een andere reden m een thraxdrain in te brengen kan phping van lucht in de pleurahlte zijn, zals bij een klaplng. In principe wrdt het inbrengen van een thraxdrain van tevren met de patiënt f zijn/haar wettelijk vertegenwrdiger besprken. Hiervr is echter niet altijd vldende tijd. In smmige gevallen kan een klaplng een acute behandeling (drainplaatsing) vergen. Cmplicaties van thraxdrainage zijn bleding, infectie, zenuwbeschadiging en een klaplng. 19

20 Elektrische cardiversie (ECV) Een elektrische cardiversie is het behandelen van bepaalde hartritmestrnissen met een elektrische schk. Er wrdt nderscheid gemaakt tussen ritmestrnissen, waarbij het hart ng wel (effectief) pmpt en ritmestrnissen, waarbij dat niet het geval is. Sms met er acuut een schk wrden tegediend mdat dr de ritmestrnis er nvldende circulatie is. Er zijn echter k minder ernstige ritmestrnissen, waarvan bezemfibrilleren de bekendste en meest vrkmende is. Meestal wrdt er in eerste instantie geprbeerd m het bezemfibrilleren met medicijnen te behandelen. Lukt dit niet dan kan elektrische cardiversie uitkmst bieden. Vr een elektrische cardiversie wrden patiënten krtdurend nder narcse gebracht en dienen nuchter te zijn. De kans p cmplicaties is klein. Fixatie Met fixatie wrdt bedeld dat patiënten met een f meerdere ledematen en sms k met het lichaam aan het bed wrden vastgemaakt. Dit zijn maatregelen die we liever vermijden. Er zijn echter situaties, waarin fixatie ndzakelijk is m schade vr de patiënt te vrkmen. Het kmt p de IC frequent vr dat patiënten nrustig en verward zijn. Deze nrust en verwardheid kunnen in wisselende mate aanwezig zijn en kmen vaak vrt uit een delier (verwardheid). Wij prberen eerst m een delier f de nrust met medicatie te bestrijden. Sms lukt dit niet f niet snel geneg. Het risic bestaat dat patiënten tijdens hun verwardheid, gaan trekken aan infusen, sndes, blaaskatheter, beademingsbuis f centrale lijn. Dit kan tt levensbedreigende situaties leiden. Om patiënten tegen zichzelf te beschermen is het dikwijls ndig m de handen (en/f de veten) vast te leggen. Het fixeren van patiënten is een vrijheids-beperkende maatregel. Strikt genmen met dit van tevren met de patiënt f p het mment zelf met de wettelijk vertegenwrdiger wrden besprken. In de praktijk kan het zijn dat er ter bescherming van de patiënt wrdt vergegaan tt fixatie en dat dit pas p een later tijdstip met een vertegenwrdiger besprken kan wrden. Wij streven er altijd naar m de peride van fixatie z krt mgelijk te huden. 20

21 Vrkmende aandeningen tijdens pname IC Aandeningen die veel vrkmen bij patiënten tijdens een pname p de IC zijn: delier (verwardheid), decubitus (drliggen), sepsis (bledvergiftiging), multiple rgaan falen (uitvallen van meerdere rganen) en CIP (ernstige zwakte). Delier Op de IC zien we bij veel patiënten een delier ptreden. Een delier is een zgenaamde psych-rganische strnis. Dit betekent dat de verschijnselen van een delier vral van geestelijke (psychische) aard zijn, maar dat de achterliggende rzaak iets lichamelijks is. Patiënten met een delier hebben meestal een wisselend bewustzijn en een gestrde waarneming (sms zelfs levendige hallucinaties). Vreemde prikkels, zals allerlei piepjes en alarmen zijn p de IC uit gpunt van veiligheid niet helemaal te vermijden. Sms kunnen we er wel vr zrgen dat een patiënt met een delier p een relatief rustige kamer ligt. De behandeling van een delier is erp gericht de rzakelijke factr weg te nemen, dus bijvrbeeld een infectie te bestrijden met antibitica. Daarnaast is het belangrijk dat de mgeving van de patiënt zveel mgelijk structuur biedt en z weinig mgelijk vreemde prikkels. In de OZG-flder Acute verwardheid vindt u meer infrmatie hierver. Decubitus Patiënten die langdurig (in een ziekenhuis) verpleegd wrden, hebben een verhgd risic p het ntwikkelen van drligwnden (decubitus). Er zijn allerlei factren, die de kans p decubitus verhgen: een gedaald bewustzijn, verminderd bewegen, een slechte vedingstestand en slechte drbleding van de weefsels. Een cmbinatie van deze factren zien we ngal eens bij patiënten p nze afdeling. De plekken p het lichaam, welke extra gevelig zijn vr drligwnden, zijn die waar het bt dicht nder de huid is gelegen: stuit, hielen, ellebgen, schuderblad en achterhfd. Met preventieve maatregelen is een deel van de drligwnden te vrkmen. Op alle afdelingen hebben patiënten een anti-decubitus matras. Als het medisch gezien verantwrd is, passen wij wisselligging te. Mcht er tch decubitus ptreden, dan behandelen we dit in een z vreg mgelijk stadium. Binnen de rganisatie is een werkgrep actief, die zich specifiek bezighudt met de preventie en behandeling van decubitus. 21

22 Sepsis Sepsis is een aandening die vaak vrkmt p de IC. In de vlksmnd k wel bledvergiftiging genemd. Feitelijk betekent sepsis dat er een infectie is met daarbij tekenen van een ntsteking in het hele lichaam. De symptmen die daarbij hren zijn krts (f juist ndertemperatuur), een versnelde hartslag, een snelle ademhaling en te weinig f juist teveel witte bledcellen in het bled. Vaak (maar niet altijd) is het duidelijk waar de infectie zit. De infectie kan in de luchtwegen zitten maar k in het maagdarmstelsel, de galwegen f urinewegen. Sms is de rzaak van de infectie een infuus in een grte ader (centrale lijn). Belangrijk bij de behandeling van een bledvergiftiging (sepsis) is dat de verrzakende bacterie met antibitica wrdt bestreden. Daarnaast met de brn van de sepsis wrden aangepakt. Dit kan betekenen dat een abces in de buik wrdt gedraineerd en dat een verdachte centrale lijn f een galsteen met wrden verwijderd. Een sepsis is een ernstig ziektebeeld, waaraan een patiënt kan verlijden. Vral als er multipel rgaan falen (uitvallen van meerdere rganen) ptreedt. Multipel Orgaan Falen Dr een ziekte f ngeval kan multipel rgaan falen ptreden. Een pname p de IC heeft vaak als reden (al dan niet dreigend) het falen van een f meerdere rgaansystemen. Dit kan de circulatie (bledsmlp) betreffen f het ademhalings (respiratire)systeem. Ok de nieren, de lever en het stllingssysteem kunnen meeden bij het rgaan falen. Het aantal rganen f rgaansystemen dat hierbij betrkken is, zegt iets ver de ernst van de ziekte en indirect k ver de prgnse. Een grt deel van de behandeling p de IC is erp gericht m (tijdelijk) falende rgaansystemen te ndersteunen. Critical Illness Plyneurpathie (CIP) CIP is de medische term vr ernstige zwakte. We zien dit regelmatig bij patiënten die ernstig ziek zijn (geweest). Strikt genmen wrdt hiervr nu de term ICU acquired weakness gebruikt. Er is ng veel nduidelijk ver de precieze rzaak van deze zwakte. Dit neemt echter niet weg dat het de revalidatie van patiënten flink kan bemeilijken. De zwakte kan zó uitgesprken zijn dat een patiënt ttaal verlamd is en alleen ng maar met de gen kan knipperen. Dr de zwakte kan bijvrbeeld het ntwennen van de beademing meizaam verlpen. Er wrdt dan beslten tt een trachetmie (inbrengen van een buisje in de luchtpijp). Vlledig herstel van een CIP is mgelijk, maar kan vele maanden vergen. Sms blijven er restverschijnselen van een CIP ver. Met een EMG (Electr My Grafie) nderzek kan de diagnse wrden bevestigd. Vr de aandening bestaat echter geen specifieke behandeling. 22

23 Overige infrmatie Hygiëne Ieder mens draagt miljarden bacteriën met zich mee. Deze micrrganismen kmen bijvrbeeld vr p de huid, in de neus, mnd en darmen. Gelukkig beschermt een gede afweer (de weerstand tegen infecties) de mens tegen deze bacteriën. In ns nrmaal dagelijks cntact met andere mensen f vrwerpen pakken we bacteriën p en geven we bacteriën af. Dit gebeurt vele malen per dag. De meeste bacteriën zijn niet ziekmakend; ze helpen ns zelfs, bijvrbeeld bij het verteren van vedsel. In het ziekenhuis bevinden zich veel mensen dicht p elkaar. De kans p het verspreiden van bacteriën wrdt hierdr vergrt. Patiënten in het ziekenhuis hebben vaak een verminderde weerstand en lpen daardr sneller een infectie met ziekmakende bacteriën p. Om deze reden besteedt het ziekenhuis extra aandacht aan het vrkmen van de verspreiding van micr-rganismen zals bacteriën en virussen. Met nze hygiënemaatregelen prberen we te vrkmen dat bacteriën f andere micr-rganismen zich verspreiden naar andere patiënten, ziekenhuismedewerkers f bezekers. Eilandverpleging Op de IC wrdt gewerkt vlgens het principe van eilandverpleging. De patiënt, het bed en alle apparatuur rnd het bed wrdt gerekend tt het eiland van de patiënt. Bij het betreden van het eiland, waarbij direct cntact ptreedt met de patiënt f zijn bed, desinfecteert het persneel de handen en wrden een schrt en handschenen aangetrkken. Bij het verlaten van het eiland wrden de handschenen en het schrt uitgetrkken en de handen pnieuw gedesinfecteerd. Islatie Het kan ndzakelijk zijn dat uw familielid f relatie geïsleerd behandeld en verpleegd met wrden. Dit kan het geval zijn als is vastgesteld (f de mgelijkheid bestaat) dat hij f zij een vr andere patiënten ptentieel gevaarlijk micr-rganisme (bacterie) bij zich draagt. Verspreiding van een micr-rganisme kan plaatsvinden via aanraking f via de lucht, bijvrbeeld dr hesten en niezen. Dr de islatiemaatregelen prberen wij besmetting te vrkmen. Wij vragen u hierbij de gegeven instructies te vlgen. 23

24 Overplaatsing naar een verpleegafdeling / nazrg IC (fllw up) Vr patiënten die langdurig p de IC hebben gelegen kan de vergang van de IC naar de verpleegafdeling grt zijn. Daarm wrden deze patiënten p indicatie van de IC-arts, nadat ze vergeplaatst zijn naar de verpleegafdeling, ng een aantal keren dr de IC-verpleegkundige bezcht. Z is het mgelijk m de vruitgang van de patiënt te bserveren en eventuele prblemen vregtijdig te signaleren. Overplaatsing ander ziekenhuis De OZG werkt nauw samen met het UMCG en een aantal ziekenhuizen in de regi Nrdst Nederland. Sms wrden patiënten vanwege de specifieke expertise naar het UMCG f een andere ziekenhuis vergeplaatst. Denkt u aan nier-vervangende therapie f hart- en hersenaandeningen. Verver van deze patiënten vindt plaats met een speciale ambulance, de MICU (Mbiele Intensive Care Unit). De patiënt wrdt tijdens dit transprt begeleid dr een intensivist en een intensive care verpleegkundige. Dit wrdt in vrkmende gevallen met de patiënt f familielid besprken. Palliatieve zrg Wanneer er geen mgelijkheden meer zijn tt behandeling van een patiënt, mdat de situatie uitzichtls is gewrden, kan beslten wrden tt het stppen met de behandeling. Palliatie wil zeggen verzachting f verlichting van de klachten en dat de patiënt z min mgelijk lijdt. Palliatieve sedatie is geen euthanasie. In de OZG-flder Palliatief Advies Team (PAT) vindt u meer infrmatie hierver. Rechten en plichten patiënten/familie Als patiënt hebt u in de OZG recht p gede en delmatige zrg. Tegenver uw rechten staan k plichten. Uw rechten en plichten als patiënt en eventueel als wettelijk vertegenwrdiger van de patiënt, zijn vastgelegd in de Wet p de Geneeskundige Behandelingsvereenkmst (WGBO). In de OZG-flder Patiënt en uw rechten WGBO vindt u meer infrmatie hierver. 24

25 Ontevredenheid en klachten Het kan zijn dat u als patiënt f als familie ntevreden bent ver de behandeling f begeleiding dr het medisch team p de IC. Wij raden u in eerste instantie aan de prblematiek te bespreken met het behandelteam. Bij vrkeur met de eerst verantwrdelijke arts f eerst verantwrdelijke verpleegkundige. Mcht dit niet tt een bevredigend resultaat leiden, dan bestaat de mgelijkheid een fficiële klacht in te dienen. U kunt hiervr terecht bij de Ombudsfunctinaris van de OZG. In de OZG-flder Een pmerking f klacht ver de Ommelander Ziekenhuis Grep. Waar kunt u terecht? vindt u meer infrmatie hierver. Geestelijke verzrging Een pname p de IC is zwel vr de patiënt als vr zijn familie een ingrijpende en vaak heftige gebeurtenis. Vaak meten er meilijke beslissingen wrden genmen. Een geestelijk verzrger kan u helpen uw gedachten en gevelens p een rijtje te zetten, ngeacht uit welke kerkelijke gemeenschap u kmt. U kunt bij uw arts f verpleegkundige infrmeren naar de geestelijk verzrger. In de OZG-flder Geestelijke verzrging leest u meer infrmatie. Orgaan- en weefseldnatie De wet p de Orgaandnatie maakt dat elk ziekenhuis verplicht is zich ervan p de hgte te stellen f patiënten na hun verlijden rganen en/f weefsels beschikbaar willen stellen. In geval van verlijden wrdt de mgelijkheid van dnatie met de nabestaanden besprken. Of rganen en weefsels in aanmerking kmen vr dnatie, hangt nder ander af van de ziekte van de patiënt. De behandelend arts bespreekt met de nabestaanden deze mgelijkheden. Ok wrdt het dnrregister geraadpleegd p de aanwezigheid van een dnrcdicil. Obductie (autpsie) Het verlijden van uw partner f familielid, zeker als dit nverwacht is, is een meilijke en emtineel zware gebeurtenis. Het is vaak meilijk nderwerpen als rgaan- en weefseldnatie en bductie met u te bespreken. Het belang ervan is echter z grt dat dit tch ter sprake wrdt gebracht. 25

26 Bij een bductie vindt met name nderzek plaats naar de ddsrzaak en f eerder gestelde diagnses juist waren. De bevindingen bij bducties zijn van grt belang vr de verdere ntwikkeling van de geneeskunde. In de OZG-flders Obductie infrmatie vr nabestaanden (vlwassenen) en Obductie bij kinderen leest u meer infrmatie hierver. Patiënttevredenheidsnderzek Bij ntslag ntvangt u als patiënt f uw familie een patiënttevredenheidsnderzek. Wij stellen het zeer p prijs indien u dit patiënttevredenheidsnderzek wilt invullen. Uw pmerkingen en suggesties dragen bij aan de ntwikkeling van nze afdeling en aan de zrg vr patiënten en familie. 26

27 Brnvermelding: Wij hebben de inhud van deze flder deels gebaseerd p de infrmatieflder Intensive Care Vlwassenen en Centrale Medium Care van het AMC in Amsterdam, met instemming van het AMC. 27

28 Lcatie Delfzicht Jachtlaan 50 Pstbus RA Delfzijl Lcatie Lucas Gassingel 18 Pstbus RA Winschten Telefn: Website: OZG (12-15) IZ

Oncologisch Centrum MCH-Bronovo en Groene Hart Ziekenhuis. Uw Zorgplan. Longoperatie. Informatie voor patiënten

Oncologisch Centrum MCH-Bronovo en Groene Hart Ziekenhuis. Uw Zorgplan. Longoperatie. Informatie voor patiënten Onclgisch Centrum MCH-Brnv en Grene Hart Ziekenhuis Uw Zrgplan Lngperatie Infrmatie vr patiënten Inleiding U bent pgenmen vr een lngperatie. In het zrgplan leest u ver het verlp van de zrg rndm uw peratie.

Nadere informatie

Rondom uw hartoperatie Wachtlijst Opname Vooronderzoek op vrijdag

Rondom uw hartoperatie Wachtlijst Opname Vooronderzoek op vrijdag Rndm uw hartperatie Van uw behandelend cardilg hebt u vernmen, dat u in aanmerking kmt vr een hartperatie in het academisch ziekenhuis Maastricht (azm). Deze infrmatie is bedeld m u vertruwd te maken met

Nadere informatie

Pijncentrum. Behandeling van het Carpaal Tunnel Syndroom (CTS)

Pijncentrum. Behandeling van het Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) Pijncentrum Behandeling van het Carpaal Tunnel Syndrm (CTS) Inleiding Op het pijncentrum is met u besprken dat uw pijnklachten van het Carpaal Tunnel Syndrm (CTS) behandeld gaan wrden dr middel van een

Nadere informatie

Echogeleide biopsie van de buik

Echogeleide biopsie van de buik Echgeleide bipsie van de buik 2 Inleiding U wrdt vr dit nderzek één dag pgenmen in het ziekenhuis. Het nderzek vindt plaats p de afdeling Radilgie. Del van het nderzek Het del van het nderzek is het verkrijgen

Nadere informatie

Röntgenonderzoek van de bloedvaten (DSA via de lies)

Röntgenonderzoek van de bloedvaten (DSA via de lies) Röntgennderzek van de bledvaten (DSA via de lies) 2 Inleiding Deze flder geeft u infrmatie ver het röntgennderzek van de bledvaten (DSA = Digitale Substractie Angigrafie). Het nderzek vindt plaats p de

Nadere informatie

Röntgenonderzoek van de bloedvaten (DSA - via de arm)

Röntgenonderzoek van de bloedvaten (DSA - via de arm) Röntgennderzek van de bledvaten (DSA - via de arm) 2 Inleiding Deze flder geeft u infrmatie ver het röntgennderzek van de bledvaten via de arm (DSA = Digitale Substractie Angigrafie). Het nderzek vindt

Nadere informatie

Inleiding. Reden van opname. Stroke-unit

Inleiding. Reden van opname. Stroke-unit Strke-unit Inleiding In verleg met de neurlg is beslten m u p te nemen p de Strkeunit van Ommelander Ziekenhuis Grningen p lcatie Lucas. Dit is een nderdeel van de afdeling neurlgie (Ost 4), waar bererte

Nadere informatie

Orchidopexie. bij volwassenen

Orchidopexie. bij volwassenen Orchidpexie bij vlwassenen Inleiding U heeft met de arts afgesprken dat u gepereerd wrdt aan de balzak. Deze flder geeft u meer infrmatie ver de gang van zaken bij deze peratie. 2 De balzak en teelballen

Nadere informatie

Inleiding. Wij verwachten u op: Datum: Tijdstip:

Inleiding. Wij verwachten u op: Datum: Tijdstip: De plakpref Inleiding Om meer te weten te kmen ver de rzaak van uw huidklachten heeft uw behandelend arts een plakpref aangevraagd. In deze brchure kunt u nder andere lezen wanneer en waar u wrdt verwacht,

Nadere informatie

Pijnbehandeling. Voorbereiding voor de behandeling. Hoe gaat de behandeling?

Pijnbehandeling. Voorbereiding voor de behandeling. Hoe gaat de behandeling? Pijnbehandeling 2 Pijnbehandeling Pijn is een ingewikkeld verschijnsel. In het algemeen ntstaat pijn drdat zenuwen in een gebied van weefselbeschadiging signalen (kleine elektrische strmpjes) naar de hersenen

Nadere informatie

Biopsie van de buik onder CT-geleide

Biopsie van de buik onder CT-geleide Bipsie van de buik nder CT-geleide 2 Inleiding U wrdt vr dit nderzek één dag pgenmen in het ziekenhuis. Het nderzek vindt plaats p de afdeling Radilgie. Del van het nderzek Het del van het nderzek is met

Nadere informatie

Circumcisie. bij volwassen mannen

Circumcisie. bij volwassen mannen Circumcisie bij vlwassen mannen Inleiding In verleg met uw arts is beslten dat u gepereerd zal wrden. De peratie, die u zal ndergaan, wrdt circumcisie genemd. 2 Wat gebeurt er bij de ingreep Circumcisie

Nadere informatie

Inleiding. Het gipsverband

Inleiding. Het gipsverband Gipsverbanden 2 Inleiding U heeft p de afdeling Spedeisende Hulp f p de gipskamer een (kunststf) gipsverband gekregen. Deze flder infrmeert u he u hiermee m met gaan; waar u rekening mee met huden bij

Nadere informatie

Dotterbehandeling stent plaatsen (hydratie)

Dotterbehandeling stent plaatsen (hydratie) Dtterbehandeling stent plaatsen (hydratie) Inleiding Deze flder geeft u infrmatie ver de dtterbehandeling en eventuele stentplaatsing. U wrdt vr dit nderzek drie dagen pgenmen (2 nachten) in het ziekenhuis.

Nadere informatie

De aandachtspuntenlijst

De aandachtspuntenlijst De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer

Nadere informatie

Zorgplan. Naam. Adres. Uitgerekende datum. Administratienummer. Naam en adres verloskundige praktijk

Zorgplan. Naam. Adres. Uitgerekende datum. Administratienummer. Naam en adres verloskundige praktijk Zrgplan Naam Adres Uitgerekende datum Administratienummer Naam en adres verlskundige praktijk datum tijd Met wie Afsprakenlijst Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Tijdens uw zwangerschap zal u nder cntrle

Nadere informatie

MET ONTSLAG! Ontslaginformatie voor neurologie/neurochirurgie patiënten

MET ONTSLAG! Ontslaginformatie voor neurologie/neurochirurgie patiënten MET ONTSLAG! Ontslaginfrmatie vr neurlgie/neurchirurgie patiënten Het ntslag U bent pgenmen p de afdeling neurlgie/neurchirurgie en u mag met ntslag. Wij hebben de meest gestelde vragen met betrekking

Nadere informatie

Verwijderen tanden en/of kiezen (kinderen)

Verwijderen tanden en/of kiezen (kinderen) Verwijderen tanden en/f kiezen (kinderen) Inleiding Binnenkrt kmt u met uw kind bij ns vr een ingreep dr de tandarts f de kaakchirurg. Daarbij zullen één f meer tanden f kiezen van uw kind verwijderd wrden.

Nadere informatie

Maagonderzoek (gastroscopie)

Maagonderzoek (gastroscopie) Maagnderzek (gastrscpie) 2 Maagnderzek (gastrscpie) Lcatie Delfzicht: Scpie-afdeling (rute G, lcatie G.04.) Lcatie Lucas: Endscpiecentrum (afdeling Zuid 2) Telefn: 088 066 1000 Datum:. Tijd:. Op bvengenemde

Nadere informatie

Operatie bij een prostaatvergroting. TUR-Prostaat

Operatie bij een prostaatvergroting. TUR-Prostaat Operatie bij een prstaatvergrting TUR-Prstaat Inleiding Binnenkrt kmt u naar het Ommelander Ziekenhuis Grningen lcatie Delfzicht, vr een transurethrale resectie van de prstaat (TUR-Prstaat), ftewel een

Nadere informatie

PET/CT scan met koolhydraatarm dieet

PET/CT scan met koolhydraatarm dieet PET/CT scan met klhydraatarm dieet H14.025-01 Inhudspgave Inhudspgave... 1 Inleiding... 2 Wat is een PET/CT-scan?... 2 He bereidt u zich vr p het nderzek?... 3 Wat mag u drinken?... 3 Wat mag u eten?...

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Voorbehouden en risicovolle handelingen binnen het primair onderwijs. Protocol Medisch Handelen

Voorbehouden en risicovolle handelingen binnen het primair onderwijs. Protocol Medisch Handelen Vrbehuden en risicvlle handelingen binnen het primair nderwijs Prtcl Medisch Handelen J.C. v.d. Wal September 2013 INHOUD Inleiding... 3 1 De leerling wrdt ziek p schl... 4 2 Het verstrekken van medicatie

Nadere informatie

Wat is een bevalplan Waarom dit bevalplan Locatie

Wat is een bevalplan Waarom dit bevalplan Locatie Wat is een bevalplan Een bevalplan is een beknpt dcument waarin je juw wensen en verwachtingen ver de bevalling pschrijft. Vr juw bevalling bespreek je dit dcument met juw zrgverleners en begeleiders.

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

DIABETES BIJ DE HOND EN DE KAT

DIABETES BIJ DE HOND EN DE KAT Dierenartsenpraktijk Akuut Leuvensesteenweg 355 3070 Krtenberg 0475/581.563 www.akuut.be inf@akuut.be DIABETES BIJ DE HOND EN DE KAT Mijn hnd/kat heeft diabetes mellitus... Wat is diabetes mellitus? Bij

Nadere informatie

Arthroscopie Informatie over de ingreep

Arthroscopie Informatie over de ingreep Arthrscpie Infrmatie ver de ingreep Inleiding In verleg met de rthpedisch chirurg is beslten een arthrscpie ( kijkperatie ) bij u uit te veren. In deze flder leest u infrmatie ver deze ingreep. De peratie

Nadere informatie

Afdeling Dagbehandeling

Afdeling Dagbehandeling Afdeling Dagbehandeling Inleiding Binnenkrt kmt u vr een dagbehandeling naar de Ommelander Ziekenhuis Grep, lcatie Delfzicht. In deze flder vindt u infrmatie ver de gang van zaken bij een pname p de afdeling

Nadere informatie

ZNA Jan Palfijn Lange Bremstraat 70 B2170 Merksem. Totale heupprothese. Info voor patiënten. Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg

ZNA Jan Palfijn Lange Bremstraat 70 B2170 Merksem. Totale heupprothese. Info voor patiënten. Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg ZNA Jan Palfijn Lange Bremstraat 70 B2170 Merksem Ttale heupprthese Inf vr patiënten Tegankelijke en kwaliteitsvlle gezndheidszrg GEHEUGENSTEUNTJE VOOR UW INGREEP Duidt vr uzelf aan wat je al gedaan hebt,

Nadere informatie

Decompressie operatie van de schouder. richtlijnen na ontslag

Decompressie operatie van de schouder. richtlijnen na ontslag Decmpressie peratie van de schuder richtlijnen na ntslag Inleiding U heeft een decmpressie peratie van de schuder gehad. Daarbij is een stukje bt aan de nderzijde van het schuderdak verwijderd en is tevens

Nadere informatie

CT-scan van de dikke darm (CT-colon)

CT-scan van de dikke darm (CT-colon) CT-scan van de dikke darm (CT-cln) 2 Inleiding In deze flder leest u infrmatie ver het cmputer tmgrafisch (CT) nderzek, dat plaatsvindt p de afdeling Radilgie. Del van het nderzek Bij een CT-cln wrdt de

Nadere informatie

Protocol Wiegendood. Gastouderbureau KoeKoeK. Anja Rijkens & Rianne Doeschot

Protocol Wiegendood. Gastouderbureau KoeKoeK. Anja Rijkens & Rianne Doeschot Gastuderbureau KeKeK Anja Rijkens & Rianne Descht 2 Helaas kmt het in Nederland wel eens vr, dat een baby verlijdt aan wiegendd. Dit zu dus k kunnen gebeuren tijdens de pvanguren. Gastuderbureau KeKeK

Nadere informatie

Studie naar de uitkomst van chirurgische en conservatieve behandeling van densfracturen bij oudere patiënten

Studie naar de uitkomst van chirurgische en conservatieve behandeling van densfracturen bij oudere patiënten Studie naar de uitkmst van chirurgische en cnservatieve behandeling van densfracturen bij udere patiënten Deze infrmatie is bedeld vr patiënten van tenminste 55 jaar ud die recentelijk een densfractuur

Nadere informatie

Afbouwschema Salbutamol, voor kinderen

Afbouwschema Salbutamol, voor kinderen Afbuwschema Salbutaml, vr kinderen Inleiding Uw kind is pgenmen geweest in verband met benauwdheid. Hij f zij krijgt nu het inhalatiemedicijn Salbutaml. Dit medicijn is vral bedeld m te gebruiken als uw

Nadere informatie

Licht traumatisch hersenletsel (volwassenen)

Licht traumatisch hersenletsel (volwassenen) Licht traumatisch hersenletsel (vlwassenen) 2 Inleiding U heeft een licht traumatisch hfd-/hersenletsel pgelpen dr een ngeval f een klap tegen uw hfd. Deze flder beschrijft de infrmatie ver de mgelijke

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Patiëntinformatieformulier late IAT behandeling patiënt versie 1. November 2018

Patiëntinformatieformulier late IAT behandeling patiënt versie 1. November 2018 PATIËNTINFORMATIE STUDIE NAAR HET EFFECT VAN INTRA-ARTERIËLE BEHANDELING VAN HET HERSENINFARCT BIJ PATIËNTEN MET LATE AANKOMST OP DE SPOEDEINSENDE HULP Inleiding Geachte heer/mevruw, Wij vragen u vriendelijk

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan

Nadere informatie

INTERNE GENEESKUNDE. Er zijn verschillende soorten katheters. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen tijdelijke en langetermijn katheters.

INTERNE GENEESKUNDE. Er zijn verschillende soorten katheters. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen tijdelijke en langetermijn katheters. INTERNE GENEESKUNDE Katheter bij dialyse Nazrg bij katheter Als u acuut met gaan dialyseren maar ng geen tegang tt de bledbaan heeft, f wanneer zich cmplicaties vrden met uw permanente tegang tt de bledbaan,

Nadere informatie

Ziekte van Peyronie Nesbit operatie

Ziekte van Peyronie Nesbit operatie Ziekte van Peyrnie Nesbit peratie Inleiding Tijdens uw bezek aan de plikliniek Urlgie heeft uw behandelend urlg met u gesprken ver de mgelijkheid m via een peratie de krmstand van uw penis te crrigeren.

Nadere informatie

Opname op de afdeling Intensieve Zorg incl. instemmingsverklaring (Informed Consent)

Opname op de afdeling Intensieve Zorg incl. instemmingsverklaring (Informed Consent) Opname op de afdeling Intensieve Zorg incl. instemmingsverklaring (Informed Consent) Inhoudsopgave Inleiding blz. 4 Intensive Care blz. 4-5 Behandelteam blz. 5 Bezoektijden en bezoekregels IC/CCU blz.

Nadere informatie

MTX-injecties. (zelf toedienen van methotrexaat door patiënt/mantelzorger)

MTX-injecties. (zelf toedienen van methotrexaat door patiënt/mantelzorger) MTX-injecties (zelf tedienen van methtrexaat dr patiënt/mantelzrger) Inleiding In verleg met uw behandelend arts f verpleegkundig specialist is beslten zelf nderhuids (subcutaan) te gaan injecteren met

Nadere informatie

Diabetesverpleegkundige

Diabetesverpleegkundige Diabetesverpleegkundige 2 Inleiding Bij de Ommelander Ziekenhuis Grep zijn vier deeltijd diabetesverpleegkundigen werkzaam. Samen met andere zrgverleners in het ziekenhuis zals, internisten, kinderartsen,

Nadere informatie

Protocol medicijnverstrekking en medisch handelen

Protocol medicijnverstrekking en medisch handelen Prtcl medicijnverstrekking en medisch handelen Pagina 1 Inhudspgave Inleiding De leerling wrdt ziek p schl Het tedienen van medicijnen p verzek Vrbehuden en risicvlle handelingen Wet en regelgeving Aansprakelijkheid

Nadere informatie

ZNA Jan Palfijn Lange Bremstraat 70 B2170 Merksem. Totale knieprothese. Info voor patiënten. Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg

ZNA Jan Palfijn Lange Bremstraat 70 B2170 Merksem. Totale knieprothese. Info voor patiënten. Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg ZNA Jan Palfijn Lange Bremstraat 70 B2170 Merksem Ttale knieprthese Inf vr patiënten Tegankelijke en kwaliteitsvlle gezndheidszrg Gemaakt p: 01/10/2004 Gewijzigd p: B030206004.dc GEHEUGENSTEUNTJE VOOR

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

Licht traumatisch hersenletsel (kinderen t/m 5 jaar)

Licht traumatisch hersenletsel (kinderen t/m 5 jaar) Licht traumatisch hersenletsel (kinderen t/m 5 jaar) 2 Inleiding Uw kind heeft een licht traumatisch hfd-/hersenletsel pgelpen dr een ngeval f een klap tegen zijn/haar hfd. Deze flder beschrijft de infrmatie

Nadere informatie

Vrijwilligersbeleid voetbalvereniging N.B.S.V.V.

Vrijwilligersbeleid voetbalvereniging N.B.S.V.V. Vrijwilligersbeleid vetbalvereniging N.B.S.V.V. Waarm deze richtlijn? Geen enkele amateur-sprtvereniging kan tegenwrdig ng bestaan znder de inzet en bijdrage van (veel) vrijwilligers. Ok binnen nze vereniging

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

Trigger finger of tendovaginitis stenosans

Trigger finger of tendovaginitis stenosans Trigger finger f tendvaginitis stensans 2 Inleiding Een trigger finger f tendvaginitis stensans, heet k wel een hkkende vinger f snapping finger. Vaak bestaat de klacht uit een meizaam te bewegen vinger

Nadere informatie

Patiëntinformatieformulier late IAT behandeling versie 1. November 2018 Wettelijk vertegenwoordiger

Patiëntinformatieformulier late IAT behandeling versie 1. November 2018 Wettelijk vertegenwoordiger PATIËNTINFORMATIE STUDIE NAAR HET EFFECT VAN INTRA-ARTERIËLE BEHANDELING VAN HET HERSENINFARCT BIJ PATIËNTEN MET LATE AANKOMST OP DE SPOEDEINSENDE HULP Infrmatie vr de wettelijk vertegenwrdiger Inleiding

Nadere informatie

Unicondylaire ( halve ) knieprothese

Unicondylaire ( halve ) knieprothese Unicndylaire ( halve ) knieprthese Unicndylaire ( halve ) knieprthese Anatmie van het kniegewricht Het kniegewricht wrdt mslten dr het kapsel. De binnenbekleding van het kapsel prduceert gewrichtsvcht.

Nadere informatie

Aandachtspuntenlijst jongeren met een schisis

Aandachtspuntenlijst jongeren met een schisis Aandachtspuntenlijst jngeren met een schisis Deze aandachtpuntenlijst is bedeld m de gesprekken vr te bereiden die je hebt met de verschillende artsen/hulpverleners. In de aandachtspuntenlijst staan punten

Nadere informatie

Presentatie eisen reisweek

Presentatie eisen reisweek Presentatie eisen reisweek Beste reisadviseurs, De aftrap is genmen. We zijn begnnen aan een spannende strijd m te bepalen he nze werkweek er in juni 2013 uit zal zien. Natuurlijk lijkt het een beetje

Nadere informatie

Carotisoperatie (C.E.A.)

Carotisoperatie (C.E.A.) Cartisperatie (C.E.A.) Infrmatiebrchure vr patiënten en familie. Vrwrd. Een ziekenhuispname is een ingrijpende gebeurtenis die heel wat vragen en nzekerheden met zich mee kan brengen. Deze brchure wil

Nadere informatie

EXPERTISESTEEKKAART. 1) Naam van de school/dienst/voorziening: Het Gielsbos. Adresgegevens: Vosselaarseweg 1 2275 Gierle

EXPERTISESTEEKKAART. 1) Naam van de school/dienst/voorziening: Het Gielsbos. Adresgegevens: Vosselaarseweg 1 2275 Gierle EXPERTISESTEEKKAART 1) Naam van de schl/dienst/vrziening: Het Gielsbs Adresgegevens: Vsselaarseweg 1 2275 Gierle 2) Dmein van expertise: cmmunicatie/diagnstiek+behandeling 3) Beschrijving expertise: Bij

Nadere informatie

Trombosebeen (of diep veneuze trombose)

Trombosebeen (of diep veneuze trombose) Trmbsebeen (f diep veneuze trmbse) Inleiding Bij u is een trmbsebeen gecnstateerd en u wrdt hiervr behandeld. In deze flder kunt u infrmatie lezen ver de achtergrnd van diep veneuze trmbse, k wel trmbsebeen

Nadere informatie

Maatschap Orthopedie. Op weg naar een nieuwe heup

Maatschap Orthopedie. Op weg naar een nieuwe heup Maatschap Orthpedie Op weg naar een nieuwe heup Diacnessenhuis Leiden Inhud Inleiding 3 De vrbereiding thuis 3 Opname p de afdeling Orthpedie 3 In het ziekenhuis 4 Het stappenplan 5 De meest gestelde vragen

Nadere informatie

Aandachtspuntenlijst kinderen met een schisis

Aandachtspuntenlijst kinderen met een schisis Aandachtspuntenlijst kinderen met een schisis Deze aandachtpuntenlijst is bedeld m de gesprekken vr te bereiden die u als uder/verzrger heeft met de verschillende artsen/hulpverleners. In de aandachtspuntenlijst

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

De keel. Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Belangrijke telefoonnummers

De keel. Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Belangrijke telefoonnummers Keel-, Neus- en Orheelkunde De keel Belangrijke telefnnummers Inleiding Keel-, Neus-, en Orheelkunde Plikliniek (050) 361 27 00 Onclgie (050) 361 28 98 Fax (050) 361 17 92 U heeft een bezek gebracht aan

Nadere informatie

Informatiebrief over deelname aan het onderzoek Food2Learn

Informatiebrief over deelname aan het onderzoek Food2Learn Infrmatiebrief ver deelname aan het nderzek Fd2Learn Beste leerlingen, uders en/f wettelijk vertegenwrdigers, Dat het eten van vis (rijk aan mega- 3 vetzuren) ged is vr het functineren van de hersenen

Nadere informatie

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling Ruwprtcl Widdnckschl Weert Ruwprtcl Widdnckschl Weert verlijden van een leerling In dit prtcl wrdt beschreven he Widdnckschl Weert kan handelen bij het verlijden van een leerling(en) van nze schl. Dit

Nadere informatie

Maatschap Orthopedie. Op weg naar een nieuwe knie

Maatschap Orthopedie. Op weg naar een nieuwe knie Maatschap Orthpedie Op weg naar een nieuwe knie Diacnessenhuis Leiden Inhud Inleiding 3 De vrbereiding thuis 3 Opname p de afdeling Orthpedie 3 In het ziekenhuis 4 Het stappenplan 5 De meest gestelde vragen

Nadere informatie

bijlage 1 (voor het steekproefsgewijs verzamelen van borstvoedingscijfers)

bijlage 1 (voor het steekproefsgewijs verzamelen van borstvoedingscijfers) Bijlagen bij het mdel Plan van Aanpak vr de kraamtijd bijlage 1 (vr het steekprefsgewijs verzamelen van brstvedingscijfers) Zrg vr brstveding certificering vraagt bij (re) certificering naar de brstvedingscijfers.

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij een energie- en eiwitverrijkt dieet

Voedingsadviezen bij een energie- en eiwitverrijkt dieet Vedingsadviezen bij een energie- en eiwitverrijkt dieet 2 Inleiding We eten mdat we trek hebben, een hngergevel hebben f mdat we iets erg lekker vinden. Tijdens ziekte en herstel heeft ns lichaam extra

Nadere informatie

Holter-onderzoek (DAG-ECG / Eventrecorder)

Holter-onderzoek (DAG-ECG / Eventrecorder) Hlter-nderzek (DAG-ECG / Eventrecrder) 2 Functieafdeling Lcatie Delfzicht Melden bij: Functieafdeling zuil 8 (rute H, lcatie H.06) Datum :. Datum :.. : tijd: : tijd:.. Lcatie Lucas Melden bij: zuil plikliniek

Nadere informatie

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er

Nadere informatie

Wie verkoopt uw huis?

Wie verkoopt uw huis? Wie verkpt uw huis? Accuntnet Verkp Vertruwens Persn Service Accuntnet V V P Service Wie verkpt uw huis? Als u uw huis wilt verkpen, schakelt u k in Spanje een makelaar in. Echter in Spanje geeft men nrmaal

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep.

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep. PROTOCOL ROUWVERWERKING Het stappenplan A. Het bericht kmt binnen Bericht van een ngeluk f verlijden van een leerling - Tezeggen dat er iemand zal terugbellen. Vragen p welk nummer men bereikbaar is en

Nadere informatie

Naam Klachtenprocedure SZZ versie 1.0 vastgesteld 25-6-2014 Door RvB evaluatie 25-6-2015 Door RvB

Naam Klachtenprocedure SZZ versie 1.0 vastgesteld 25-6-2014 Door RvB evaluatie 25-6-2015 Door RvB Alle zrgberderijen van SZZ zijn aangeslten bij de Federatie Landbuw en Zrg (www.zrgberen.nl). De Federatie heeft vr de cliënten van haar leden een nafhankelijke klachtencmmissie ingericht. SZZ vindt het

Nadere informatie

Bestemd voor Alle medewerkers, cliënten, kinderen, andere personen die zich op locaties van Stichting D.W.R.P. bevinden.

Bestemd voor Alle medewerkers, cliënten, kinderen, andere personen die zich op locaties van Stichting D.W.R.P. bevinden. MIC-melding Del van de prcedure Het dr een cmmissie analyseren en berdelen van futen en (bijna) ngelukken in de rganisatie m hiervan te leren, z ndig actie te ndernemen en z herhaling f erger te vrkmen

Nadere informatie

Een natuurlijk proces

Een natuurlijk proces Ik vel het weer. Het is er weer. Sms even, dan de hele tijd. Ik wil je niet kwetsen. Ik wil het niet weer zeggen, maar het is er weer. (Gijs Hrvers) Overprikkeling Veel mensen met autisme hebben gede intellectuele

Nadere informatie

Huisregelement opvang Kiddyzz

Huisregelement opvang Kiddyzz Huisregelement pvang Kiddyzz Deze huisregels gelden in cmbinatie met de vereenkmst van pdracht tussen uders/verzrgers en gastuder, welke dr beide partijen ndertekend zijn. Alle vraaguders dienen van deze

Nadere informatie

Wiegendood 02. Preventie wiegendood 02. Het gebruik van de monitor 03. Eventuele moeilijkheden 04. Voorzorgen 04. De monitor geeft alarm 05

Wiegendood 02. Preventie wiegendood 02. Het gebruik van de monitor 03. Eventuele moeilijkheden 04. Voorzorgen 04. De monitor geeft alarm 05 inhud Wiegendd 02 Preventie wiegendd 02 Het gebruik van de mnitr 03 Eventuele meilijkheden 04 Vrzrgen 04 De mnitr geeft alarm 05 Wat den als je baby erg bleek f blauw ziet f niet lijkt te ademen 05 Praktische

Nadere informatie

Beleid Luisvrije School

Beleid Luisvrije School Beleid Luisvrije Schl Inleiding De Klankhf heeft de bestrijding van luizen mschreven in een beleidsstuk. Het wrd luizen en het hebben ervan betekent niet smerig en nverzrgd, maar is wel knap lastig en

Nadere informatie

Pemfigoïd patiënteninformatie over auto-immuunblaarziekten

Pemfigoïd patiënteninformatie over auto-immuunblaarziekten Pemfigïd patiënteninfrmatie ver aut-immuunblaarziekten Bulleus pemfigïd Lineaire IgA dermatse Slijmvliespemfigïd Epidermlysis bullsa acquisita Een aut-immuunziekte Het immuunsysteem van het lichaam beschermt,

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Het FORECAST onderzoek

Het FORECAST onderzoek FORECAST Het FORECAST nderzek De werking van het antibitica fsfmycine bij een pstijgende urineweginfectie Patiëntendagbek Geachte deelnemer. Allereerst willen we u bedanken vr uw deelname aan het FORECAST

Nadere informatie

Implementatie Taakherschikking

Implementatie Taakherschikking Werkfrmulier Implementatie Taakherschikking Verpleegkundig Specialist Dit frmulier is pgesteld dr de Werkgrep Taakherschikking van de Federatie Medisch Specialisten en wrdt ndersteund dr de V&VN Verpleegkundig

Nadere informatie

Ontwikkelingsgerichte zorg

Ontwikkelingsgerichte zorg Ontwikkelingsgerichte zrg Een wrd vraf In deze brchure kunt u infrmatie lezen ver een grt aantal nderwerpen die te maken hebben met de ntwikkeling van jnge baby s. De brchure is bedeld m ng eens na te

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

Klachtenregeling. Bureau Bloei - Valeriaan SP Nootdorp KvK

Klachtenregeling. Bureau Bloei - Valeriaan SP Nootdorp KvK Klachtenregeling Bureau Blei - Valeriaan 8-2631 SP Ntdrp - 015-8891964 - www.bureaublei.nl - inf@bureaublei.nl - KvK 55250955 1 Inhud 1. Intrductie... 3 2. Uitgangspunten... 4 3. Begripsmschrijvingen...

Nadere informatie

Overeenkomst toedien medicijnen

Overeenkomst toedien medicijnen Overeenkmst tedien medicijnen 1. Hierbij geeft/geven..., uder(s)/verzrger(s) van..., testemming aan gastuder... m aan haar/zijn/hun/ kind tijdens het verblijf bij de gastuder het hierna genemde geneesmiddel/zelfzrgmiddel

Nadere informatie

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen

Nadere informatie

Contactpersoon en wettelijk vertegenwoordiger... 7 Informed Consent... 7

Contactpersoon en wettelijk vertegenwoordiger... 7 Informed Consent... 7 Opname op de Intensive Care of Centrale Medium Care... 4 Praktische informatie... 4 Intensive Care... 4 Centrale Medium Care... 5 Behandelteam... 5 Overige medewerkers... 5 Bezoektijden en -regels... 6

Nadere informatie

(f)mri Onderzoek informatie

(f)mri Onderzoek informatie (f)mri Onderzek infrmatie 1 INLEIDING U wilt binnenkrt participeren in een (f)mri nderzek. De betreffende nderzeker heeft u er wellicht al iets ver verteld. Deze flder infrmeert u ver wat dit nderzek precies

Nadere informatie

INFORMATIE- EN TOESTEMMINGSFORMULIER. retropubische prostatectomie

INFORMATIE- EN TOESTEMMINGSFORMULIER. retropubische prostatectomie INFORMATIE- EN TOESTEMMINGSFORMULIER retrpubische prstatectmie De BAU geeft de testemming aan urlgen m het nderstaand frmulier vr geïnfrmeerde testemming te gebruiken vr hun praktijk. Het is echter niet

Nadere informatie

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers)

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers) Privacy Statement andere betrkkenen (niet zijnde studenten f medewerkers) Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar bezekers en externe cntacten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met uw persnsgegevens.

Nadere informatie

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.

Nadere informatie

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009]

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1 Algemeen Meldcde bij een vermeden van kindermishandeling vr scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1.1 Iedere ScS Scheidingsspecialist, ScS Zandkasteelcach, ScS OKEE-cach, hierna te nemen scheidingsbegeleider,

Nadere informatie

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:

Nadere informatie

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.

Nadere informatie

De kans is groot dat uw testament niet voldoet aan uw wensen, geen gebruik maakt van

De kans is groot dat uw testament niet voldoet aan uw wensen, geen gebruik maakt van Testamenten check Streep dr wat niet van tepassing is VRAAG 1 Is uw testament van vóór 2003? De kans is grt dat uw testament niet vldet aan uw wensen, geen gebruik maakt van de mgelijkheden sinds de invering

Nadere informatie

Activiteitenfiche timmerhoek 1. Nagels en schroeven. bronnen : http://www.techniekinjeklas.nl/ http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.

Activiteitenfiche timmerhoek 1. Nagels en schroeven. bronnen : http://www.techniekinjeklas.nl/ http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index. Activiteitenfiche timmerhek 1 Nagels en schreven brnnen : http://www.techniekinjeklas.nl/ http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php/ogletsel Leeftijd : vierjarigen Aantal kinderen : maximaal 3 Lcatie

Nadere informatie

Kwaliteitscriteria CVA-zorg, geformuleerd vanuit patiëntperspectief Versie 1.0, augustus 2018 Harteraad

Kwaliteitscriteria CVA-zorg, geformuleerd vanuit patiëntperspectief Versie 1.0, augustus 2018 Harteraad Kwaliteitscriteria CVA-zrg, gefrmuleerd vanuit patiëntperspectief Versie 1.0, augustus 2018 Harteraad In dit dcument staan de kwaliteitscriteria CVA-zrg. Deze vatten samen wat CVA-patiënten verwachten

Nadere informatie

Diabetische voetpolikliniek

Diabetische voetpolikliniek Diabetische vetplikliniek 2 Inleiding Het Ommelander Ziekenhuis Grningen heeft een speciale plikliniek vr patiënten met een diabetisch vetprbleem. Op deze plikliniek werken deskundigen van verschillende

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Nummer 12, 17 November t/m 19 December 2014

Nieuwsbrief. Nummer 12, 17 November t/m 19 December 2014 Nieuwsbrief Nummer 12, 17 Nvember t/m 19 December 2014 Nieuwsitems 01. Jarige Jppen 08. Terugblik enquête 02. Afscheid 09. Wirre Warre in Sintsfeer 03. Maandagenda 10. Sint Dedag: 26 nv. 04. Kinderziektes

Nadere informatie