WOONTEVREDENHEID 2011

Transcriptie

1 WOONTEVREDENHEID 2011

2 Colofon Dit is een onderzoeksrapportage gemaakt door: Team Onderzoek en Statistiek Te downloaden op onder de kop publicaties, burger- en panelpeilingen Gemeente Lelystad Team Onderzoek en Statistiek Postbus AB Lelystad T F onderzoek@lelystad.nl Voor feiten en cijfers en overige onderzoeks- rapporten kunt u terecht op onze website: /onderzoek

3 Woontevredenheid

4 Woonsituatie Woningtype Lelystad is een stad waar al vanaf het begin vooral eengezinswoningen zijn gebouwd. In grote steden heeft het aantal meergezinswoningen ruimschoots de overhand. Zo bestaat in Amsterdam ongeveer 80% van de woningvoorraad uit appartementen, maisonnettes of andere meergezinswoningen. In Lelystad woont maar een kleine minderheid in een meergezinswoning. In grafiek 1 is de verhouding weergegeven van de respondenten aan het onderzoek, waarbij de eengezinswoningen nader zijn onderverdeeld in drie typen. Deze verhouding wijkt maar in geringe mate af van de daadwerkelijke verhoudingen in de Lelystadse woningvoorraad 1. Grafiek 1. Verdeling naar woningen onderzoeksrespons, naar woningtype Twee onder één kap 10% Vrijstaan de woning 12% Overige 1% Meergezi nswoning 11% Eengezins woning 66% Eigendomsverhouding Ruim een kwart van de respondenten zegt hun woning te huren, terwijl ruim een derde van de woningvoorraad in Lelystad daadwerkelijk uit huurwoningen bestaat volgens de Grafiek 2. Verhouding huur-koop 100% 75% 50% 25% 0% 27% 73% 34% 66% 41% 59% 46% 54% huur koop huur koop huur koop huur koop Onderzoeksrespons Lelystad 2010 (registratie) Nederland gemeenten 2009 gemeentelijke registraties 2. Dit verschil heeft onder meer te maken met het feit dat huurwoningen gemiddeld door kleinere huishoudens worden bewoond, en deze huishoudens minder kans maken om een enquête te ontvangen. Zo woont in circa 47% van de huurwoningen een alleenstaande terwijl dit voor ongeveer 17% van de koopwoningen geldt. Grafiek 2 toont aan dat de verhouding tussen huur- en koopwoningen in Lelystad in behoorlijke mate afwijkt van het landelijke beeld. Waar in Lelystad tweederde een koopwoning is, is dit gemiddeld in steden met meer dan inwoners ruim de helft. 1 De woningvoorraad telt 66% eengezinswoningen, 8% twee onder één kap, 12% vrijstaande huizen en 14% meergezinswoningen; bron: Basisregistratie Gebouwen Beheer. 2 De schatting van het aandeel huurwoningen wordt gebaseerd op de registratie van Belastingen (WOZ) en Basisregistratie Gebouwen Beheer (BGB). 2 Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

5 Grafiek 3. Eigendomsverhouding woning, naar type In grafiek 3 zien we hoe deze eigendomsverhouding verschilt naar woningtype. De meergezinswoningen worden in ruim driekwart van de gevallen gehuurd, terwijl vrijstaande woningen en de twee onder één kap huizen in bijna alle gevallen eigendom van de bewoner zijn. Meergezinswoning Eengezinswoning Twee onder één kap Vrijstaande woning % 50% 100% koop huur Beoordeling woning In welke mate voldoet de woning aan de wensen van de bewoners? Om dit te peilen is een viertal stellingen aan hen voorgelegd over hun woning. De antwoorden daarop zijn vervolgens omgerekend tot een schaal die van 0 tot 10 loopt 3. Een schaalscore van tien geeft aan dat men zeer tevreden is over de huidige woning; een score van nul betekent dat men er zeer ontevreden over is. De gemiddelde schaalscore voor Lelystad is 8,0. De score is vrijwel onveranderd sinds 2003, zie tabel 1. Tabel 1. Evaluatie eigen woning naar woningtype, Flat / appartement 7,0 7,2 7,1 6,9 6,9 Seniorenwoning 7,9 7,7 7,7 7,4 7,5 Eengezinswoning 7,8 7,9 8,0 8,0 7,9 Twee-onder-één-kap 8,7 8,9 8,6 8,8 8,7 Vrijstaande woning 9,0 9,2 9,1 9,1 9,2 Stadsgemiddelde 8,1 8,1 8,1 8,1 8,0 Naar de afzonderlijke woningtypen is het oordeel ook vrij constant gebleven, met een gemiddeld lagere score voor meergezinswoningen en de hoogste score voor vrijstaande woningen. 3 De vier stellingen zijn: (1) De indeling van de woning waarin ik woon is geschikt, (2) De woning waarin ik woon is te klein, (3) De woning waarin ik woon is slecht onderhouden en (4) De woning waarin ik woon ademt een goede sfeer uit. Woontevredenheid

6 In grafiek 4 bekijken we in welke mate het oordeel over de woning samenhangt met het aantal jaren dat men er al in woont. Inwoners die minder dan één jaar in Lelystad wonen scoren heel hoog (9,0) op de evaluatie eigen woning. Na het eerste jaar ligt de score behoorlijk lager, zie grafiek 4. Inwoners die tussen één en zeven jaar in hun woning wonen zijn het minst positief. Met het toenemen van de woonduur in de woning neemt de schaalscore trendmatig toe. Dit beeld komt redelijk goed overeen met Grafiek 4. Schaalscore evaluatie eigen woning, naar woonduur in woning 10 woonduur in jaren Schaalscore Trendlijn In tabel 2 zijn de beoordelingen van de woning uitgesplitst naar de stadswijken waar de respondenten woonachtig zijn. De woningen in de Zuiderzeewijk scoren gemiddeld het laagst van alle wijken; die in de Kustwijk en Lelystad-Haven het hoogst 4. Tabel 2. Evaluatie eigen woning naar wijk, Wijk Zuider-zeewijk 7,5 7,3 7,6 7,4 7,4 Atolwijk 8,2 7,8 8,0 7,6 8,0 Boswijk 8,1 8,1 8,2 8,0 7,8 Waterwijk 7,9 8,4 8,2 8,5 8,2 De Bolder 7,4 7,6 7,5 8,0 7,9 Kustwijk 8,4 8,4 8,4 8,4 8,4 Botter 8,3 8,4 8,2 8,2 8,0 Haven 8,3 8,5 8,5 8,2 8,3 Stadshart/buitengebied 7,8 7,7 7,8 7,8 7,6 Warande ,9* * gebaseerd op minder dan 10 waarnemingen 4 Warande laten we buiten beschouwing omdat het aantal respondenten te laag is om een betrouwbare indicatie te geven 4 Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

7 Grafiek 5: Beoordeling woning onderscheiden naar huur/koop en stadsdeel (schaal 0-10) 1 huurders totaal huurders noordoost huurders zuidoost huurders noordwest huurders zuidwest kopers totaal kopers noordoost kopers zuidoost kopers noordwest kopers zuidwest Lelystad totaal 6,9 6,8 6,4 6,8 6,6 6,1 7,1 7,2 7,0 7,2 8,4 8,4 8,1 8,1 8,4 8,6 8,5 8,6 8,5 8,4 8,1 8, De lichtgekleurde staven zijn het gemiddelde over De donkergekleurde staven zijn over 2011 Grafiek 5 laat zien hoezeer de gemiddelde evaluatiescores verschillen per stadsdeel en dan uitgesplitst naar het eigendomsverschil huur of koop. De bovenste (lichtergekleurde) helft van de dubbele staven geeft de gemiddelde score weer van de voorgaande vijf peilingen. De gemiddelde evaluatie van een huurwoning blijft in 2011 met de score 6,8 duidelijk achter bij de 8,4 van een koopwoning. Ten opzichte van het gemiddelde van de vijf voorgaande peilingen is de beoordeling van de woning vrijwel gelijk gebleven. Hierop bestaat één uitzondering: huurders in stadsdeel Zuidoost scoren in 2011 lager op de evaluatieschaal (6,1) dan het gemiddelde van de afgelopen onderzoeken (6,6). De gemeente streeft naar verbetering van de woningvoorraad. Het gemiddelde kan mede - worden opgetrokken door de bouw van nieuwe woningen met een hoger (kwaliteits)niveau. In de nieuwere wijken van Lelystad is dit het beste zichtbaar. De verbetering mag echter niet ten koste gaan van de situatie in de bestaande stad. Uit grafiek 6 kan worden vastgesteld dat deze doelstellingen gehaald worden wat betreft de waardering van de eigen woning. In de nieuwere wijken 5 worden de woningen sinds 2005 gemiddeld op 8,9 beoordeeld; in de bestaande wijken komt het gemiddeld schaalscore al sinds 2003 op 7,9. Grafiek 6. Beoordeling woning naar oude of nieuwe wijken, ,0 9,5 9,0 8,5 8,0 7,5 7, nieuwe wijken bestaande wijken 5 Tot de nieuwere wijken worden gerekend: Landstrekenwijk, Landerijen, Golfresort, de Kuststrook ten noorden van Lelystad Haven, Hollandse Hout, Lelystad-Haven west en Warande. Woontevredenheid

8 Verhuizen Er kunnen verschillende redenen zijn waarom mensen willen verhuizen. Er is een belangrijke tweedeling in deze redenen. Aan de ene kant verhuizen mensen omwille van privéfactoren, bijv. door ontwikkelingen binnen het gezin of het krijgen van een andere baan elders in het land. Aan de andere kant kan men gaan verhuizen (mede) vanwege omgevingsfactoren, zoals de woonkwaliteit van de woning of van de buurt. De laatstgenoemde redenen zijn voor beleidsmakers interessanter, omdat deze mogelijk beïnvloed kunnen worden door het gemeentelijk beleid. In dit deel van deze rapportage worden wensen tot verhuizing en redenen daarvoor gepresenteerd. Verhuisplannen In de enquête is gevraagd naar de plannen om binnen enkele jaren te verhuizen. In totaal geeft bijna een kwart (24%) van de respondenten aan binnen vier jaar te willen verhuizen. In grafiek 7 is af te lezen binnen welke termijn men deze plannen heeft. In 2011 is er ten opzichte van 2009 een lichte stijging van de verhuisgeneigdheid op korte termijn te zien. De verhuisgeneigdheid op langere termijn is vrijwel gelijk gebleven aan voorgaande jaren. Grafiek 7. Percentage inwoners dat zou willen verhuizen binnen een bepaalde periode 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0, binnen 1 jaar binnen 2 jaar binnen 4 jaar Grafiek 8. Verhuisgeneigdheid naar eigendomsvorm Koop: binnen 4 jaar Koop: binnen 2 jaar Koop: binnen 1 jaar Huur: binnen 4 jaar Huur: binnen 2 jaar Huur: binnen 1 jaar 0% 5% 10% 15% 20% Welke inwoners denken er over om te verhuizen? Huurders zijn duidelijk meer verhuisgeneigd (35%) dan kopers (20%). Vier jaar eerder, in 2007, zei nog 25% van de bewoners van een koopwoning te willen verhuizen. Uit grafiek 8 valt ook af te leiden dat de korte termijn verhuisgeneigdheid (binnen 1 jaar) van huurders van 8% naar 15% is gestegen. De langere termijn verhuisgeneigdheid (binnen 2 jaar en binnen 4 jaar) van huurders wijkt niet af van Onder inwoners met een koopwoning is er geen verschuiving te zien Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

9 Het is natuurlijk de vraag in hoeverre de verhuisplannen in de toekomst zullen worden omgezet in daadwerkelijke verhuizingen. Om daar meer zicht op te krijgen is gekeken naar de leden van het Lelystadspanel die de laatste drie peilingen in 2007, 2009 en 2011 hebben meegedaan. Hoeveel van de verhuisgeneigden uit 2007 blijken in 2011 daadwerkelijk verhuisd te zijn? Dit is weergegeven in grafiek 9. Daarin is zichtbaar dat diegenen die niet verwachten te gaan verhuizen binnen vier jaar, dat in 95% van de gevallen ook niet doen; één op de twintig verhuist toch. Van de inwoners die aangaven binnen een jaar te gaan verhuizen, verhuisde 58% binnen twee jaar. Mensen die binnen vier jaar dachten te gaan verhuizen, doen dat in 17% van de gevallen. Er is een aanzienlijk verschil met 2009, toen deze analyse ook is uitgevoerd. Er werd Grafiek 9: Relatie tussen verhuisplannen in 2007 en daadwerkelijke verhuizingen Nee, de komende jaren Ja, binnen een jaar (38) Ja, binnen twee jaar (25) Ja, binnen 4 jaar (58) toen met name in de laatste twee jaar (in dat geval dus tussen 2007 en 2009) opmerkelijk vaker verhuisd % 20% 40% 60% 80% 100% Niet verhuisd na 07 Verhuisd tussen 07 en 09 verhuisd tussen 09 en Grafiek 10: belangrijkste verhuisreden Wens tot grotere/ duurdere/ luxere woning Verandering privéomstandigheden Omgeving (buurt/ buren) Wens tot kleinere/ goedkopere woning Wens tot grotere tuin Werkgerelateerd Liever dichter bij familie/ vrienden Verhuisredenen Zoals hiervoor is beschreven overweegt ongeveer een kwart van de respondenten binnen vier jaar te verhuizen. Vier op de tien van deze respondenten wil dan graag gaan verhuizen naar een grotere, duurdere of luxere woning (zie grafiek 10). Dit percentage is geleidelijk gestegen in de afgelopen jaren en nu gestabiliseerd. In tegenstelling tot voorgaande jaren is het aandeel respondenten dat juist op zoek is naar een kleinere of goedkopere woning toegenomen. Het percentage mensen dat wil verhuizen vanwege de buurt of de buren blijft op het verhoogde niveau van 2009: een op de vijf noemt dit als aanleiding. Woontevredenheid

10 De genoemde reden om te willen gaan verhuizen omdat de buurt niet bevalt of vanwege de buren is een omgevingsfactor waar de gemeente in zekere mate invloed op kan uitoefenen. In grafiek 11 is dit gegeven daarom nader uitgesplitst naar wijk. Hierin is te zien dat de verschillen groot zijn. In de Kustwijk noemt een op de drie mensen die willen verhuizen dit als reden, in Boswijk en De Bolder is het aandeel het laagst. Het gaat overigens in ruim 55% van de gevallen om de buurt, in 24% zijn de buren de aanleiding en in 21% zijn het zowel de buurt als de buren. Grafiek 11: verhuiswens vanwege omgeving ( buurt en/ of buren bevallen niet), naar wijk Zuiderzeewijk (12) Atolwijk (13) Boswijk (9) Waterwijk (19) De Bolder (6) Kustwijk (18) Havendiep (14) Lelystad totaal (99) Tussen haakjes staat het aantal respondenten dat heeft aangegeven te willen verhuizen vanwege omgeving. Lelystad-Haven is weggelaten, omdat er minder dan 25 respondenten waren. grafiek 12: Type woning waarnaar men zou willen verhuizen Flat/appartement Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaande woning Overige Verhuisvoorkeuren In het onderzoek is ook gevraagd naar welk(e) type(n) woning men bij voorkeur zou willen verhuizen. In grafiek 12 is te zien dat de voorkeuren door de afgelopen jaren heen enigszins zijn verschoven 6. Sinds 2007 zijn tussen- en hoekwoningen (opnieuw) tot meest begeerde woningtypen gestegen. Tegelijkertijd is het aandeel woningzoekers met een voorkeur voor een vrijstaande woning evenredig gedaald. Het zoekveld van de respondenten wordt blijkbaar steeds ruimer. Sinds 2005 neemt elke peiling het aantal opgegeven keuzen toe ten opzichte van de voorgaande peiling. Dit is vooral te zien in de toegenomen percentages die een voorkeur voor de tussen-, hoek en (in iets mindere mate) twee-onder-één-kapwoningen hebben opgegeven. 6 Meerdere antwoorden waren mogelijk, waardoor de percentages optellen tot meer dan 100%. 8 Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

11 Eigendomsverhouding na verhuizen Willen de mensen die naar een andere woning gaan liever een woning (of kavel) kopen of huren? Een ongeveer even groot deel van de verhuisgeneigde respondenten als bij voorgaande peilingen is op zoek naar een huurwoning. Om meer inzicht te krijgen in de vraag en het potentiële aanbod in Lelystad hebben we gekeken naar de eigendomsverhouding van de gewenste woning en huidige woning. In grafiek 13 is weergegeven welke (mogelijke) verschuivingen zich voordoen van huur naar koop of omgekeerd 7. Uit deze grafiek kan onder meer worden afgeleid dat het merendeel (66%) van de verhuisgeneigde Lelystedelingen een koopwoning of kavel wenst en dat meer dan de helft van de verhuisgeneigde Lelystedelingen al in een koopwoning woont. Ongeveer een op de zeven mensen met een wens om te gaan verhuizen, wil vanuit een koopwoning naar een huurwoning toe. Grafiek 13 Verschuivingen na verhuizing tussen koop en huur koop > koop 46% koop > huur 14% huur > huur 19% huur > koop 20% 7 Hierbij zijn de starters buiten beschouwing gelaten. Deze groep is enigszins afwijkend omdat ze zelf geen woning achterlaten. Woontevredenheid

12 Conclusies Lelystedelingen zijn erg tevreden over de woning waarin zij wonen. Al jarenlang komt de schaalscore onverminderd hoog uit rond de 8, ook in vergelijking met andere middelgrote en grotere steden een erg hoog getal. Bewoners van vrijstaande en twee-onder-één-kap woningen zijn met voorsprong het meest tevreden, met gemiddelde schaalscores van respectievelijk 8,7 en 9,2. Bewoners van flats en appartementen geven de laagste score: 6,9. De schaalscore is hoger, naarmate men langer in dezelfde woning woont. Bewoners uit het noordoostelijke deel van de stad zijn het minst tevreden over hun woning. Verder zijn huurders duidelijk minder tevreden dan kopers. Bijna een kwart van de inwoners zou binnen vier jaar willen gaan verhuizen; huurders bijna tweemaal zo vaak als kopers. Het voornemen om te verhuizen heeft in de afgelopen twee jaar minder vaak tot daadwerkelijk verhuizen geleid dan tussen 2007 en Als reden om te gaan verhuizen wordt de wens tot een grotere of luxere woning ruimschoots het meest genoemd. Op een gedeelde tweede plaats komen een verandering van de privéomstandigheden en een negatieve reden: de buurt bevalt niet of men wil weg vanwege de buren. In de Kustwijk is dit voor ongeveer een op de drie mensen die wil verhuizen een belangrijke aanleiding. Men wil het liefst verhuizen naar een eengezinswoning, waarbij tussenwoningen de voorkeur hebben, kort gevolgd door hoekwoningen en appartementen. Twee-onder-éénkappers en vrijstaande woningen worden iets minder vaak genoemd dan voorheen. Meer dan tweederde heeft een voorkeur voor een koopwoning, wat nauwelijks afwijkt van de huidige eigendomsverhouding. Beknopte onderzoeksverantwoording Het onderzoek Wonen, Leefbaarheid en Veiligheid is uitgevoerd in september en oktober Er is een steekproef van inwoners van 18 jaar en ouder uit de gemeentelijke basis administratie getrokken alsmede een aanvullende steekproef van 1200 inwoners woonachtig in wijken waar Centrada veel woningen verhuurt. Ook zijn de leden van het LelyStadsPanel (LSP) benaderd. De respons van de steekproef kwam neer op 34% en de respons van de Centrada woonwijken steekproef op 27%. Van het LSP respondeerde 74%. Alle bevindingen die in dit rapport zijn gepresenteerd zijn gebaseerd op herwogen data, gecorrigeerd voor steekproefverschillen in leeftijd, geslacht en woonklasse (gemiddeld WOZ waarde van woonomgeving). Een meer uitgebreide onderzoeks-verantwoording, met overzicht van vragen en responsverdelingen, is te vinden op 10 Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek