MONITOR TOEKOMSTSCENARIO S LELYSTAD Onderzoek & Statistiek Gemeente Lelystad

Transcriptie

1 MONITOR TOEKOMSTSCENARIO S LELYSTAD 2019 Onderzoek & Statistiek Gemeente Lelystad Juli 2019

2 Colofon Dit is een rapportage opgesteld door: Team Onderzoek en Statistiek Gemeente Lelystad Team O&S Postbus AB Lelystad Voor feiten en cijfers kunt u terecht op Deze en andere rapportages zijn te downloaden op onder de kop publicaties.

3 Inhoud Samenvatting...3 Inleiding...4 Waarschijnlijkheid scenario's...5 Waarschijnlijkheid kernonzekerheden...6 Uitkomsten stellingen...8 Stellingen Lelystad urbaniseert mee...8 Stellingen Lelystad urbaniseert niet mee...9 Stellingen Lage maatschappelijke kracht Stellingen Hoge maatschappelijke kracht

4 Samenvatting In januari 2019 heeft het onderzoek Monitor toekomstscenario s voor de derde keer plaatsgevonden onder leden van het LelyStadsPanel (LSP), een expertpanel en medewerkers van de gemeente. Evenals in 2017 en 2018 komt het scenario Groeien met Gedoe als meest waarschijnlijke scenario uit de bus waar Krimpen met Kwaliteit het minst waarschijnlijk wordt geacht. Lelystad urbaniseert mee wordt binnen de kernonzekerheid 'urbanisering' waarschijnlijker geacht dan Lelystad urbaniseert niet mee. Er is geen belangrijke wijziging in de waarschijnlijkheid van de scenario s ten opzichte van Wanneer naar de kernonzekerheden wordt gekeken zijn er wel verschillen te zien. Hoge maatschappelijke kracht en Lelystad urbaniseert mee worden beide (iets) minder waarschijnlijk geacht. 3

5 Inleiding In 2014 heeft de gemeente Lelystad een viertal toekomstscenario s voor de stad opgesteld, die de toekomst van Lelystad in 2025 beschrijven. Een scenario kan het beste worden omschreven als een toekomstbeeld waarbij uit is gegaan van bepaalde vooronderstellingen. Het zijn voorstellingen van de toekomst, geen voorspellingen van de toekomst. De toekomstscenario s geven vier mogelijke richtingen weer. De scenario s zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van verschillende sociale ontwikkelingen. Zo is een beeld ontstaan van de belangrijkste ontwikkelingen, hun impact en hun onzekerheid. Uit de onzekerheden zijn twee kernonzekerheden gekozen: ontwikkelingen die een grote impact hebben op de toekomst van de gemeente, maar tegelijkertijd een onzekere toekomst hebben. Deze twee kernonzekerheden zijn voor Lelystad urbanisatie en maatschappelijke kracht. Door eerst per kernonzekerheid twee extreme en tegengestelde uitkomsten te definiëren (bijv. hoog versus laag, wel versus niet) en vervolgens de kernonzekerheden in een assenkruis (figuur 1) te combineren met de onderzochte trends en ontwikkelingen, is de basis voor de scenario s gelegd. Figuur 1: Assenkruis Scenario's Lelystad Om het verloop van de scenario s te volgen wordt jaarlijks een monitor uitgevoerd. Deze bestaat uit een vragenlijst met stellingen die betrekking hebben op de scenario s. In januari 2019 heeft het onderzoek Monitor toekomstscenario s voor de derde keer plaatsgevonden onder leden van het LelyStadsPanel (LSP), een expertpanel en medewerkers van de gemeente. Deze rapportage beschrijft de resultaten van de peiling van Deze resultaten worden vergeleken met de peiling uit 2018 (en soms 2017). Waar significante verschillen worden gevonden tussen de jaren of tussen de verschillende groepen, wordt dit gemeld. 4

6 Waarschijnlijkheid scenario's Figuur 2 toont de onderlinge verhouding van waarschijnlijkheden van de scenario's voor 2017, 2018 en Een percentage boven de 25% betekent een bovengemiddelde waarschijnlijkheid. Een percentage onder de 25% betekent een onder gemiddelde waarschijnlijkheid. Figuur 2: Waarschijnlijkheid scenario s De waarschijnlijkheid voor de scenario s is in 2019 niet in belangrijke mate veranderd ten opzichte van 2017 en Weliswaar zijn de percentages iets gewijzigd, de verschillen tussen de jaren zijn zo klein dat er geen opmerkelijk verschil is tussen de resultaten van 2018 en Groeien met gedoe komt wederom als meest waarschijnlijke scenario uit de bus waar Krimpen met kwaliteit het minst waarschijnlijk wordt geacht. Figuur 3: Scenario verschuiving per jaar 5

7 In Figuur 3 wordt de marginale verandering van de scenario s voor 2017, 2018 en 2019 weergegeven. Te zien is dat de scenario s allemaal wat schommelen en geen duidelijke richting op gaan. Waarschijnlijkheid kernonzekerheden In dit onderdeel zijn per kernonzekerheid de resultaten gepresenteerd. Uit de resultaten blijkt dat alle van de kernonzekerheden in 2019 hoge maatschappelijke kracht en Lelystad urbaniseert mee gedaald zijn ten opzichte van Vanwege de sterke toename tussen 2017 en 2018 scoren deze scenario s nog altijd wel hoger dan in Figuur 4: Urbanisatie en maatschappelijke kracht per jaar Wanneer naar de verschillende panels wordt gekeken valt op dat het Lelystadspanel het minder waarschijnlijk acht dat Lelystad mee urbaniseert () dan het expertpanel (61%) en het gemeentepanel (63%). Dat Lelystad niet mee urbaniseert wordt door alle panels ongeveer even waarschijnlijk geacht. Hierin zijn geen opvallende wijzigingen opgetreden ten opzichte van

8 Figuur 5: Urbanisatie indicator per jaar Ook bij de kernonzekerheid maatschappelijke kracht is er een verschil tussen het Lelystadspanel en de twee andere panels te zien. De leden van het gemeentelijk panel () en het expertpanel ()vinden hoge maatschappelijk kracht waarschijnlijker dan de leden van het Lelystadspanel (). Deze percentages liggen voor het Lelystadspanel en het expertpanel in 2019 iets lager dan in Figuur 6: Maatschappelijke kracht indicator per jaar 7

9 Uitkomsten stellingen In dit onderdeel van deze rapportage worden de resultaten gepresenteerd van 21 stellingen die in de enquête aan de panels werden voorgelegd. De eerste vijf stellingen vormen samen de indicator Lelystad urbaniseert mee. Stelling zes t/m elf representeren de indicator Lelystad urbaniseert niet mee. Stelling twaalf t/m zestien geven de indicator Lage maatschappelijke kracht weer en stelling zeventien t/m 21 vormen de indicator Hoge maatschappelijke kracht'. Stellingen Lelystad urbaniseert mee De eerste vijf stellingen horen bij de kernonzekerheid Lelystad urbaniseert mee. Op Hoogbouw in het centrum is toegenomen na, kunnen alle stellingen op minder instemming rekenen dan in De instemming is in alle gevallen nog wel hoger dan in het eerste meetjaar. Hoogbouw in het centrum is toegenomen wordt nu juist door meer mensen onderschreven. Van 39% in 2017, via in 2018 naar in Lelystad urbaniseert mee Hoogbouw in het centrum is toegenomen Het aantal horecavoorzieningen is toegenomen De stijging van de huizenprijzen is gelijk aan of hoger dan het landelijk gemiddelde De bevolking van Lelystad groeit met name doordat mensen van buitenaf zich hier vestigen Het aantal inwoners van Lelystad is gegroeid ten opzichte van % 46% 36% 60% 60% 63% 69% Figuur 7: Gemiddelde percentage stelling 1 t/m 5 Figuur 7: Gemiddelde percentage stelling 1 t/m 5 0% 10% 20% 30% 40% 60% 70% 80% De panels verschillen van elkaar waar het de groei van het aantal inwoners en de toename van het aantal horecavoorzieningen betreft. In beide gevallen is het Lelystadspanel hier al vanaf 2017 minder positief over dan het exportpanel en het gemeentepanel. Het verschil in inzicht met betrekking tot de groei van het aantal inwoners is in het afgelopen jaar nog wat toegenomen. Waar de score van het Lelystadspanel van 67% naar 61% is gedaald, is deze onder experts en gemeente niet noemenswaardig gewijzigd ten opzichte van Beide scoren zowel in 2018 als in 2019 net onder of boven de 80%. De verwachting dat het aantal horecavoorzieningen zal toenemen is onder experts en gemeente wel gedaald. De resultaten zijn in figuur 8 gepresenteerd. 8

10 Lelystad urbaniseert mee LSP Lelystad urbaniseert mee Expert Lelystad urbaniseert mee Gemeente Hoogbouw in het centrum is toegenomen 46% 40% 55% Het aantal horecavoorzieningen is toegenomen 54% 63% 64% De stijging van de huizenprijzen is gelijk aan of hoger dan het landelijk gemiddelde 36% De bevolking van Lelystad groeit met name doordat mensen van buitenaf zich hier vestigen 52% 56% 66% 67% 64% 66% 66% Het aantal inwoners van Lelystad is gegroeid ten opzichte van % 67% 61% 68% 79% 81% 79% 79% 77% 80% Figuur 8: Gemiddelde percentage stelling 1 t/m 5 per panel 80% 80% Stellingen Lelystad urbaniseert niet mee De meest opvallende observatie is bij de stelling het aantal verkeersbewegingen binnen de stad is afgenomen. Waar in 2018 men gemiddeld 27% eens was met de stelling, in 2019 is dat gedaald tot 23%. De antwoorden op de overige stellingen wijken niet af van Lelystad urbaniseert niet mee De bezoekersaantallen van voorzieningen zijn afgenomen Meer mensen die in Lelystad werken, wonen elders Gemotoriseerde verkeersbewegingen binnenstad zijn afgenomen De beschikbaarheid van bouwgronden is toegenomen Het aantal jongeren dat Lelystad verlaat is gestegen t.o.v De werkgelegenheid in Lelystad is afgenomen Figuur 9: Gemiddelde percentage stelling 6 t/m 11 20% 27% 23% 29% 26% 26% 27% 36% 44% 0% 10% 20% 30% 40% 60% 9

11 In grote lijnen beantwoorden de verschillende panels de stellingen op een zelfde manier. Er is wel een paar verschillen die het benoemen waard zijn. Zo zijn experts en gemeente vaker van mening dat mensen die in Lelystad wonen elders werken. De beschikbaarheid van bouwgronden wordt in 2019 door zowel gemeente als experts als meer waarschijnlijk gezien dan in Onder het Lelystadspanel is hier geen sprake van een toename te zien. De resultaten zijn in figuur 10 gepresenteerd. Lelystad urbaniseert niet mee LSP Lelystad urbaniseert niet mee Expert Lelystad urbaniseert niet mee Gemeente De bezoekersaantallen van voorzieningen zijn afgenomen 28% 30% 33% Meer mensen die in Lelystad werken, wonen elders 39% 54% Gemotoriseerde verkeersbewegingen binnenstad zijn afgenomen 20% 26% 23% 24% 28% 20% 26% 32% 27% De beschikbaarheid van bouwgronden is toegenomen Het aantal jongeren dat Lelystad verlaat is gestegen t.o.v % 44% De werkgelegenheid in Lelystad is afgenomen 27% 26% 28% 19% 22% 15% 25% 24% 20% Figuur 10: Gemiddelde percentage stelling 6 t/m 11 per panel Stellingen Lage maatschappelijke kracht Ten opzichte van 2018, is de uitkomst voor deze kernonzekerheid bij één stelling opvallend veranderd. De stelling het aantal eenzame Lelystedelingen is gestegen is van 62% in 2018 met 5% gedaald tot in Lage maatschappelijke kracht Het aantal eenzame Lelystedelingen is gestegen Het aantal huishoudens met grote schulden ligt boven het landelijk gemiddelde Het % inwoners dat zich heeft ingeschreven bij een woningcorporatie is gestegen De sociale verbondenheid binnen buurten is afgenomen Bedrijven zijn minder bereid om te investeren in maatschappelijke doelen 55% 62% 52% 52% 55% 56% 44% 39% 40% 0% 10% 20% 30% 40% 60% 70% Figuur 11: Gemiddelde percentage stelling 12 t/m 16 10

12 Bij de stellingen over lage maatschappelijke kracht is het verschil tussen de panels het kleinst. Alleen het aantal huishoudens met een grote schuld ligt boven het landelijke gemiddelde wordt wat waarschijnlijk geacht door experts en gemeente. Lage maatschappelijke kracht LSP Lage maatschappelijke kracht Expert Lage maatschappelijke kracht Gemeente Het aantal eenzame Lelystedelingen is gestegen 54% 61% 61% 58% 64% 64% Het aantal huishoudens met grote schulden ligt boven het landelijk gemiddelde 52% 52% 60% 58% 62% Het % inwoners dat zich heeft ingeschreven bij een woningcorporatie is gestegen 55% 56% 54% 55% De sociale verbondenheid binnen buurten is afgenomen Bedrijven zijn minder bereid om te investeren in maatschappelijke doelen 39% 37% 33% 32% 33% Figuur 12: Gemiddelde percentage stelling 12 t/m 16 per panel Stellingen Hoge maatschappelijke kracht Ten opzichte van 2018 zijn de laatste vijf stellingen allemaal veranderd. Aangezien iedere stelling van deze kernonzekerheid in 2019 lager scoort dan in 2018, scoort de kernonzekerheid Hoge maatschappelijke kracht ook lager. Een en ander is terug te zien in figuur 13. De afname die we hiervoor hebben geconstateerd gaat niet voor alle panels op. Onder experts en het Lelystadspanel zien we bij alle stellingen een afname. Bij de gemeente zijn twee stellingen niet veranderd: Mensen voelen zich veiliger () en Het percentage inwoners dat een beroep doet op overheidsondersteuning is afgenomen (). Bij andere drie stellingen zien we een daling in 2019 ten opzichte van (zie figuur 14) 11

13 Het aantal sociale/burgerinitiatieven is toegenomen Hoge maatschappelijke kracht 40% 44% Het aantal vrijwilligers is toegenomen 39% 39% Mensen voelen zich veiliger 40% Het % inwoners dat een beroep doet op overheidsondersteuning is afgenomen 29% 36% 32% Het % mensen dat op of onder bijstandsniveau leeft, ligt op of onder het landelijk gemiddelde 33% Figuur 13: Gemiddelde percentage stelling 17 t/m 21 0% 10% 20% 30% 40% 60% Hoge maatschappelijke kracht LSP Hoge maatschappelijke kracht Expert Hoge maatschappelijke kracht Gemeente Het aantal sociale/burgerinitiatieven is toegenomen 46% 61% Het aantal vrijwilligers is toegenomen 37% 44% Mensen voelen zich veiliger 32% 44% 40% Het % inwoners dat een beroep doet op overheidsondersteuning is 28% 31% 33% 46% Het % mensen dat op of onder bijstandsniveau leeft, ligt op of onder het landelijk gemiddelde 29% 40% 36% 33% -15% 5% 25% 65% Figuur 14: Gemiddelde percentage stellingen 17 t/m 21 per panel 12