Effecten van alternatieve maatregelen op abiotiek, vegetatie en paddenstoelen

Transcriptie

1 Effecten van alternatieve maatregelen op abiotiek, vegetatie en paddenstoelen Roos Loeb, Emiel Brouwer, Roland Bobbink & Evi Verbaarschot

2 Problematiek bodem & vegetatie natte heide Sterk vergrast (Pijpenstrootje) Doelsoorten ontbreken Pioniersoorten afwezig Open delen: Grijs kronkelsteeltje

3 Problematiek bodem & vegetatie natte heide verzuurd te weinig basen, Al-tox te veel stikstof (ammonium) soms teveel P

4 Maatregelen plaggen: verwijderen vegetatie + bovenste bodemlaag (veel organisch stof, ammonium, ook P), eerste jaar ammoniumpiek ( bekalken) chopperen: verwijderen vegetatie, strooisellaag, klein beetje bodem drukbegrazing: verwijderen deel van voedselrijke vegetatie Bekalken: toevoegen carbonaat, Ca, Mg (dologran, Ca:Mg 1:1)

5 Effecten op bodemchemie

6 ph-nacl Effecten op bodembuffering 4,40 4,20 4,00 3,80 3,60 3,40 3,20 3,00 ph-nacl bekalking: n.s. bekalking: n.s. bekalking: * X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P

7 Ca-NaCl (µmol/l bodem) Effecten op bodembuffering Ca-NaCl bekalking: n.s. bekalking: * bekalking: * X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P

8 Mg-NaCl (µmol/l bodem) Effecten op bodembuffering Mg-NaCl bekalking: n.s. bekalking: * bekalking: * X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P

9 Al-NaCl (µmol/l bodem) Effecten op bodembuffering Al-NaCl bekalking: n.s. bekalking: * bekalking: * X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ X- X+ D- D+ C- C+ P- P

10 Al/Ca (mol/mol) Effecten op bodembuffering Al/Ca-ratio (NaCl) c bc ab ab ab ab a a X- X+ D- D+ C- C+ P- P+

11 NH4-NaCl (µmol/l bodem) NO3-NaCl (µmol/l bodem) Effecten op nutrienten NH4-NaCl b b a a X- X+ D- D+ C- C+ P- P n.s. NO3-NaCl X- X+ D- D+ C- C+ P- P+

12 P-NaCl (µmol/l bodem) K-NaCl (µmol/l bodem) Effecten op nutrienten 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 P-NaCl b b b a X- X+ D- D+ C- C+ P- P K-NaCl c c b a X- X+ D- D+ C- C+ P- P+

13 Al (mmol/kg dw) Ca (mmol/kg dw) Effecten op plantchemie Gewone dophei 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Al b b a a X- X+ D- D+ C- C+ P- P Ca b b a a X- X+ D- D+ C- C+ P- P+

14 P (mmol/kg dw) C (mmol/kg dw) Effecten op plantchemie Gewone dophei P b a a a X- X+ D- D+ C- C+ P- P ab ab a C X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ b

15 C/N(g/g) C/P (g/g) Effecten op plantchemie Gewone dophei C/N bc ab a X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ c C/P b b b a X- X+ D- D+ C- C+ P- P+

16 Ca (mmol/kg dw) Zn (mmol/kg dw) Effecten op plantchemie Gewone dophei bekalking: * Mg X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 bekalking: * Zn X- X+ D- D+ C- C+ P- P+

17 N/P (g/g) P/K (g/g) Effecten op plantchemie Gewone dophei bekalking:* N/P X- X+ D- D+ C- C+ P- P+ 0,14 0,12 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 0,00 bekalking: * P/K X- X+ D- D+ C- C+ P- P+

18 Effecten op bodem- en plantchemie plaggen en chopperen: verwijderen nutriënten, drukbegrazing niet; lager beschikbaarheid N,P,K in de bodem Plaggen, chopperen, drukbegrazing: op middellange termijn geen effect op ph en buffering Drukbegrazing: meer nutrienten in plantmateriaal; lagere C/N en C/P; planten eetbaarder

19 Effecten op bodem- en plantchemie Bekalken: ph-verhoging van 0,6 eenheid tot 4,0 Bekalken: geen effecten op nutrientenbeschikbaarheid, wel iets lager N/P en hogere P/K in plantmateriaal

20 Effecten op vegetatie Drukbegrazing Foto: Michiel Wallis de Vries Controle

21 Effecten op vegetatie Chopperen+kalk Foto: Michiel Wallis de Vries Drukbegrazing+kalk

22 Effecten op vegetatie

23 Effecten op vegetatie

24 Effecten op vegetatie

25 Effecten op vegetatie

26 Effecten op vegetatie plaggen Foto: Michiel Wallis de Vries

27 Bedekking (%) Effecten op vegetatie Pijpenstrootje Kronkelsteeltje X X+ D D+ C C+ P P+ plaggen Foto: Michiel Wallis de Vries

28 Effecten op vegetatie plaggen+ chopperen: minder Pijpenstrootje, meer tankmos, RL- en doelsoorten uit zaadbank, minder blad- en levermossen Drukbegrazing: meer eutrafente soorten bekalking: meer soorten van gebufferd (heischraal) milieu. Daarnaast ook wat meer eutrafente soorten

29 Effecten op paddestoelen Donkere knotszwam Plaggen + bekalken Foto: Emiel Brouwer Zwartwordende wasplaat

30 Aantal fungi Effecten op paddestoelen X X+ D D+ C C+ P P+ Vochtige heide Strooisel gebufferd Overig Mycorrhiza Mest Humuspakket Heischraal Grasland

31 Effecten op paddestoelen De oorspronkelijke, vergraste heide was rijk aan paddestoelen; hoge diversiteit Chopperen en m.n. plaggen sterk negatief effect op paddenstoelen, naar 6 jaar nog geen herstel te zien bekalking: meer en diversere paddestoelen; met plaggen meer richting heischrale soorten, controle meer richting vochtige bossen en moerassen Drukbegrazing x kalk: meer vruchtlichamen

32 Conclusies voor vegetatiedoelen: plaggen en chopperen meest effectief Voor paddestoelen: plaggen en chopperen geven achteruitgang Drukbegrazing: geen goed alternatief om Pijpenstrootje te bestrijden; ook meer eutrafente plantensoorten bekalking: meer soorten planten en paddenstoelen van gebufferd (heischraal) milieu. Bekalken: geen verruigend effect (muv drukbegrazing)