Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden"

Renée Verlinden
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden Arjan Reijneveld 8 N o v e m b e r 2013

2 Trends in bodemvruchtbaarheid in kaart gebracht met hulp van gegevens grondonderzoek Opbouw presentatie - Waarom grondonderzoek - Monstername - Analyse - Trends in bodemvruchtbaarheid - Discussie & Conclusie

3 Doel

4 Doel grondonderzoek: grondonderzoek = hulpmiddel

5 Verhoogde productie, maar wel grote variatie Min. Max. Eenheid/ha Maïs Ton Asperge 5 16 Ton Grasland 8 16 Ton Aardappelen Ton Verschillen te verklaren door o.a.: Weersomstandigheden/seizoen Ontwatering Rassenkeuze (veredeling) Vakmanschap Gewasbeschermingsmiddelen Bemesting Ziektedruk Bodemvruchtbaarheid * Zift 5 8

6 Monstername

7 Monstername 1 monster = 40 submonsters Bemonsterde laag grasland 0-5 cm (tot 2000) 0-10 cm (vanaf 2000) open teelt 0 25 cm bijmestonderzoek tot 1 meter

8 Locatie: GPS coördinaten vanaf

9 Analyse

10 Bodemkengetallen vanaf 1928 tot nu : ph 2012: scala aan bodemkengetallen (CEC, micro-nutriënten, bodemfysische kengetallen ) : P-beschikbaar, K 1933: P-kwantiteit 2004: introductie CaCl 2 + NIR

11 Juni 7, Tot 2004 Parameter Methode K, Na 0,1M HCl+0,2 M Oxaalzuur Mg 0,5 M NaCl Pw Water P-Al 0,1 M Ammoniumlactaat +0,4 M Acetaat B Heet water Co 0,4 M Azijnzuur Cu 0,43 M Salpeterzuur Mn 1 M Ammonium Acetaat +0,002 M hydrochinon

12 Totale bodemvoorraad Bodemvoorraad Plant beschikbare voorraad Direct opneembare voorraad Metafoor Kelder Keuken Tafel Bord Methode P-totaal P-Al P-CaCl 2 (P-PAE) P-vv Kg P ha ,5 Bemesting Bouwplan Gewas Bijbemesten Science Quantity Intensity

13 (Totale) bodemvoorraad QUANTITY (Totale) bodemvoorraad (keuken + kelder) N-totaal S-totaal CEC K-CEC Mg-CEC Na-CEC Ca-CEC Bodemtextuur (klei, silt, zand) ph SOM, SOC CaCO 3 Bouwplanbemesting/Bodemvruchtbaarheid

14 Plantbeschikbare voorraad INTENSITY 1: M CaCl 2 gedroogde grond (40 C) (tafel) NO 3 - NH 4 + DON S P K Ca Mg Na + Cu, Mn, Co, Zn, Fe, Mo, Si, Se, B Teeltadvies/gewasgericht

15 Direct opneembare voorraad INTENSITY 1: M CaCl 2 Veldvochtige grond (bord) NO 3 - NH 4 + S P K Mg B Mn Zn Fe Si Bijmestmoment/(blad)bemesting tijdens de teelt

16 Dus een dataset van grondonderzoek : start met ph en P op routine basis : Pw en P-Al (ipv o.a. P-citroen) : papieren overzichten (mediaan, min, max) : miljoenen grondmonsters digitaal : nieuwe kengetallen : bemonsteringsdiepte veranderd : analysemethoden veranderd : onderdeel wetgeving : GPS coördinaten

17 Verloop bodemvrucht baarheid

18 Organische stof variatie grasland

19 Organische stof verloop minerale gronden

20 Organische stof verloop grasland, noordelijke klei

21 Soil organic matter, % Organische stof verloop grasland in 2 regios (permanent grassland versus ley farming) Achterhoek, sand (0-5 cm) Achterhoek, sand (0-10 cm) Green heart, clay (0-5 cm) Green heart, clay (0-10 cm) '71 - '72 '73 - '74 '75 - '76 '77 - '78 '79 - '80 '81 - '82 '83 - '84 '85 - '86 '87 - '88 '89 - '90 '91 - '92 '93 - '94 '95 - '96 '97 - '98 '99 - '00 '01 - '02 '03 - '04 '05 - '06 '07 - '08 '09 - '10

22 Organische stof verloop NOP akkerbouw

23 Organische stof verloop overzicht

24 Koolzure kalk (CaCO 3 ) mediaan Flevoland Mest : CO 2 start processen in de bodem NH 4 + H + komt vrij 1% CaCO 3 = 2,5 x 10 4 kg CaCO 3 per hectare 2% in 30 jaar = 830 kg CaCO 3 per jaar = 330 kg Calcium per jaar

25 Fosfaat (P-Al) grasland - Org stof - P - KZK - K - Zn. - In kuilen..

26 Fosfaat: intensity en quantity P quantity; P-Al mg P 2 O 5 100g -1 > ,07 1,4 2,3 3,3 4,12 5,2 7,85 8,56 percentile, 10-50% percentile, 50-90% , P intensity, P-CaCl 2 mg P kg -1

27 Pw (mg P 2 O 5 l -1 ) Fosfaat (Pw) verloop in de Noordoostpolder Pw = 20, ,57 * year since R 2 = 0, Ample sufficient Low 15 71/72 75/76 97/80 83/84 87/88 91/92 95/96 99/00 03/04

28 Frequency, % Fosfaat (Pw) verloop in de Noordoostpolder (2) agronomical optimal range < 10 10/19 20/29 30/39 40/49 50/59 60/69 70/79 80/89 90/99 >99 Soil Pw test categories

29 Fosfaat (P-Al en P-CaCl 2 ) in de Noordoostpolder

30 Sporenelementen: verloop Zn (0.01 M CaCl 2 )

31 verdeling, % ph in NL bouwland <4,5 4, ,5 5, ,5 6, ,5 >7,5 Lage ph vooral op zand, dalgrond ph-cacl 2

32 K - Kaliumtoestand : stijging - Daarna stabiel en nu daling (!)

33 Discussie & Conclusie

34 Organische stof: Afname bodemvruchtbaarheid? Sector Toestand Jaar Grasland Hoog Neutraal Laag P-arm Bouwland Hoog Neutraal Laag P-arm Rundveemest: Varkensmest: 1550 kg EOS Rundveemest: 1150 kg EOS 440 kg EOS Varkensmest: 330 kg EOS Compost! Groenbemesters/vanggewassen Gewasresten

35 Fosfaat: Afname bodemvruchtbaarheid? Sector Toestand Jaar Grasland Hoog Neutraal Laag P-arm Bouwland Hoog Neutraal Laag P-arm ton opbrengst(maïs) x 1,8 g P kg = 32,4 x 2,291 = 74 kg P 2 O 5 ha -1 Afname verwacht in P-CaCl 2? Afname verwacht in P-Al? Afname verwacht in Ptotaal? (tafel) (keuken) (kelder)

36 Tot slot - Bodemvruchtbaarheid bepaalt opbrengst - Met mest was er aanvoer van org stof en P en K en sporen - Minder mest = verschillen tussen percelen komen meer naar voren! - Noodzaak om te beter op de bodem te letten - Veel tools om de bodemvruchtbaarheid te monitoren (voor boer en beleid) (bijv Ptotaal, oxalaat)

37 Bodemvruchtbaarheid is meer dan Soil fertility Chemical N, S, P, K, Mg, Ca Mn, Cu, B, Fe Physical texture Organic matter CEC, ph, soil structure Biological Soil nematodes Fungi Bacterial

38 Merely a coincidence

39 Vragen?

Vergelijkbare documenten

Bodemvruchtbaarheid. Arjan Reijneveld. Dr. Arjan Reijneveld BLGG, Wageningen. August 27, 2013

Bodemvruchtbaarheid. Arjan Reijneveld. Dr. Arjan Reijneveld BLGG, Wageningen. August 27, 2013 Bodemvruchtbaarheid Dr. Arjan Reijneveld Arjan.Reijneveld@blgg.nl BLGG, Wageningen Arjan Reijneveld August 27, 2013 Wat wil BLGG Tools leveren aan de boer: - Hogere productie - Betere kwaliteit - Kosten