5. Activiteiten. 5.1 Mensenrechten in Nederland

Transcriptie

1 5. Activiteiten 5.1 Mensenrechten in Nederland Ok Nederland heeft te maken met prblemen van discriminatie, uitsluiting en nderdrukking van bepaalde grepen. Mensen znder geldige verblijfspapieren en slachtffers van mensenhandel kunnen slechts beperkt deelnemen aan de samenleving. Het is ndzaak dat k Nederland vldet aan de internatinale nrmen vr mensenrechten. In het bijznder vraagt Justitia et Pax aandacht vr mensen znder verblijfsvergunning. Zij leven in Nederland nder zeer benarde mstandigheden. De rzaak hiervan is dat zij geen rechten hebben m een nrmaal leven te leiden. Zij kunnen geen fficieel werk den, kunnen geen huis huren en hebben meilijk tegang tt medische vrzieningen en nderwijs. Zij zijn aangewezen p een gevaarlijk circuit van criminele werkgevers en huurbazen. Bvendien lpen zij elk mment het risic gearresteerd en vastgezet te wrden in vreemdelingenbewaring. Onder hen zijn mensen znder verblijfsvergunning die niet kunnen terugkeren naar het land van herkmst f rechtmatig kunnen verblijven in een ander land.deze situatie is nhudbaar, nndig en schadelijk vr de betrkkenen en de maatschappij. Vluchtelingen- en asielbeleid Op de internatinale dag tegen racisme (21 maart) rganiseerde Justitia et Pax samen met verschillende andere Haagse rganisaties een discussie ver het vrnemen van het kabinet m illegaal verblijf strafbaar te stellen. Naar aanleiding van deze bijeenkmst hebben zwel de gemeenteraad als de burgemeester van Den Haag stelling genmen tegen het kabinetsvrnemen. Een grt aantal mensenrechten- en vluchtelingenrganisaties, waarnder Justitia et Pax, hield p 20 juni, Wereldvluchtelingendag, een manifestatie vr kinderrechten p het Spuiplein in Den Haag. Tijdens deze manifestatie legden asielzekerskinderen hun zaken vr aan een rechtscllege dat, aan de hand van een Verklaring vr Kinderrecht, cncludeerde dat de uitvering van het Nederlandse beleid p gespannen vet staat met het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties. In de aanlp naar de landelijke verkiezingen van september riep Justitia et Pax plitieke partijen p m bij het pstellen van de partijprgramma s meer rekening te huden met de mensenrechten van migranten znder verblijfsvergunning. Gren Links nam dit punt mee in zijn prgramma. Vreemdelingenbewaring In januari publiceerde Justitia et Pax haar rapprt Effect dr respect; alternatieven vr vreemdelingenbewaring in Nederland. Uitgangspunt vr deze alternatieven is, dat asielzekers en ngedcumenteerde migranten een betere behandeling verdienen dan nu het geval is. Lichtere, zwel respectvlle als effectieve middelen zijn beschikbaar en maken vreemdelingenbewaring in de meeste gevallen verbdig. Vreemdelingenbewaring met gericht zijn p uitzetting, niet p bestraffing. Minister Leers ndigde Justitia et Pax uit vr een gesprek ver de aanbevelingen. In zijn in de zmer verschenen rapprt Vreemdelingenbewaring: strafregime f maatregel m uit te zetten stelde de Natinale Ombudsman Brenninkmeijer kritische vragen bij het huidige regime van vreemdelingenbewaring. Ok het Eurpean Cmmittee fr the Preventin f Trture van de Raad van Eurpa stelt fundamentele vragen bij de manier waarp in Nederland met ngewenste vreemdelingen wrdt mgegaan. Daarmee nderschrijven zij ng eens de kritiek die eerder is geuit dr Justitia et Pax, Amnesty Internatinal en de VN Mensenrechtenraad. In deze kritiek staat de vraag centraal f het

2 wel behrlijk f humaan is m mensen znder verrdeling p te sluiten in een systeem dat is gebaseerd p de Penitentiaire Beginselenwet, geschreven vanuit het beginsel van bestraffing. Verder bestaan er grte zrgen ver de tegankelijkheid en kwaliteit van de medische zrg, de gebruikte dwangmiddelen (zals het gebruik van de isleercel), de beperkte bezekregeling, het ntbreken van zinnige dagbesteding, de veiligheidsmaatregelen (gebeid verver naar het ziekenhuis) en de vernederende visitaties. Bij zijn nderzek betrk de Ombudsman nder meer de rapprten van Justitia et Pax. Het uitbrengen van het rapprt van de Natinale Ombudsman was aanleiding vr Justitia et Pax m samen met andere rganisaties een expertmeeting te rganiseren met leden en medewerkers van de Tweede Kamer ver vreemdelingenbewaring. Deze expertmeeting vnd plaats p 10 december 2012, de dag van de mensenrechten. Nederland verantwrdt zich bij de VN vr zijn mensenrechtenbeleid Op dnderdag 31 mei mest Nederland zich bij de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties verantwrden ver zijn mensenrechtenbeleid. Nederland, vertegenwrdigd dr minister Spies, kreeg vaak het cmpliment dat het al veel gedaan heeft met de aanbevelingen die vrtkwamen uit de vrige Universal Peridic Review. Z werd Nederland geprezen vr het feit dat er nu een mensenrechteninstituut in prichting is en dat het een kindermbudsman heeft geïnstalleerd. Naast cmplimenten was er k kritiek. Meer dan 40 landen hadden kritische vragen en aanbevelingen vr Nederland. Het viel Justitia et Pax p dat er bijznder veel aandacht ging naar racisme en discriminatie. Daarnaast kwam k vaak naar vren dat Nederland tt p heden ng geen actieplan mensenrechten heeft en dat mensenrechteneducatie ng steeds geen nderdeel is van het nderwijscurriculum. Vreemdelingendetentie, een nderwerp waar Justitia et Pax extra aandacht vr heeft gevraagd rndm deze UPR, kwam k aan de rde. Deze en andere aanbevelingen van landen kmen vr een grt deel vereen met het stakehldersrapprt dat Justitia et Pax samen met andere Nederlandse NGO s heeft geschreven. Na de fficiële vergadering van de Universal Peridic Review van Nederland was er een side event vr iedereen die wilde drpraten ver de mensenrechtensituatie in Nederland. Daar kwamen ngeveer 50 mensen p af, niet alleen mensen die vanuit Nederland met de UPR betrkken waren, maar k van verschillende delegaties, waarnder Ierland en Australië. Een van de sprekers was Victr Scheffers. Met cncrete vrbeelden liet hij zien dat mensen die niet terug kunnen naar hun land en niet meer in de asielprcedure zitten dr ntbrekende en nduidelijke prcedures, vaak in detentie wrden geplaatst. Dit terwijl detentie eigenlijk de laatste, en niet de enige ptie zu meten zijn. Staatlze Rma in Nederland In juni 2012 publiceerde Justitia et Pax het rapprt Tussen wal en schip. Staatlze Rma in Nederland. Het betreft een analyse van de prblematiek van Rma in Nederland. Deze hudt ndermeer verband met de statelze psitie van een aanzienlijk deel van de Rma gemeenschap. Een belangrijke cnclusie is dat er tussen de Rma gemeenschap in Nederland en de Nederlandse verheid een grt gebrek aan cmmunicatie bestaat. Het rapprt beveelt aan m de zaken van staatlze Rma ng eens individueel en zrgvuldig te laten bekijken dr een gespecialiseerde instantie die daarvr met wrden pgericht. Ok dient er p regelmatige basis cntact te zijn tussen de verheid en vertegenwrdigers van de Rma gemeenschap, zdat er een pen en welwillende dialg kan ntstaan. Daarvr is het wel ndig dat Rma in Nederland zich beter en eensgezinder rganiseren dan tt p heden het geval is geweest. In

3 september zijn de aanbevelingen besprken met de ministers Spies (Binnenlandse Zaken) en Leers (Integratie). Zij belfden zich in te zetten vr een betere dialg ver cncrete aandachtspunten. Het prject in Nederland is nderdeel van een driejarig prject (2011/13) met partners in Bulgarije en Remenië. Het Nederlandse deel werd in nvember afgeslten met een rnde- tafelbijeenkmst tussen beleidsmakers, NGO s en Rma uit Nederland, Bulgarije en Remenië. 5.2 Shelter City Vanaf 10 december 2010 verde Justitia et Pax Nederland een stevig pleidi vr shelter city Den Haag. Daarm waren we verheugd dat de gemeenteraad p 15 maart 2012 beslt dat Den Haag de eerste shelter city (vertaald schuilplaats ) van Nederland zal wrden. Het vrstel dat aan de raad was vrgelegd, was grtendeels gebaseerd p het prjectplan van Justitia et Pax. De stad Den Haag heeft Justitia et Pax Nederland, als Haagse mensenrechtenrganisatie, gevraagd de uitvering en cördinatie van de pvang van mensenrechtenverdedigers gedurende een jaar (het is een pilt-prject ) vr haar rekening te nemen. Bedreigde mensenrechtenverdedigers kunnen tijdelijk nderdak vinden in Den Haag wanneer zij in gevaar verkeren. Den Haag gaat hiermee deel uitmaken van een greiend netwerk van Eurpese steden die bescherming beiden aan mensenrechtenactivisten. De pvang van deze mensenrechtenverdedigers kan de (levens-)bedreigende situatie drbreken, waarin zij zich bevinden. En na een krte peride kan er een veilige terugkeer wrden geregeld, waarna ze vervlgens dr kunnen gaan met hun belangrijke werk. Shelter City is een laatste redmiddel wanneer pvang in de regi niet mgelijk blijkt en de veiligheid van de mensenrechtenverdediger in kwestie niet te garanderen is. Een belangrijk uitgangspunt en del van Shelter City is dat mensenrechtenverdedigers hun werk vrt te kunnen zetten, k als dat tijdelijk p afstand is. Justitia et Pax zal zich binnen het Shelter City Initiatief in eerste plaats richten p een ged verlp van het pilt prgramma. Dit cncentreert zich rnd de pvang van vier mensenrechtenverdedigers, een in 2012 en drie in 2013, elk vr een peride van drie maanden. Z kunnen ze tijdelijk ntsnappen aan een bedreigende situatie. Binnen het prgramma zal vr huisvesting, verzekeringen, trainingen, en een dagvergeding wrden gezrgd. Daarnaast biedt Shelter City de mensenrechtenverdedigers de mgelijkheid zijn/haar verhaal met een breder publiek te delen. Het del is dat de mensenrechtenverdedigers na drie maanden met nieuwe energie en gesterkt met nieuwe kennis en cntacten hun werk in eigen land kunnen vrtzetten. Daarnaast richt Justitia et Pax zich k p het versterken van het draagvlak vr dit initiatief en het bevrderen van het bewustzijn rnd de ndzaak van mensenrechten en kennis ver mensenrechtenschendingen bij inwners in Den Haag. Z wrden er ntmetingen gerganiseerd tussen schlieren en de mensenrechtenverdediger. Vr de schlieren wrdt lesmateriaal ntwikkeld wrden, zdat zij zich ged kunnen vrbereiden p deze ntmeting. In 2013 zal vr het Shelter City Initiatief een cruciaal jaar zijn; het zal zich richten p een succesvlle afrnding van het eerste pilt jaar van het prgramma met als uiteindelijk del het prject te cntinueren na ktber Rechtvaardigheid en verzening in cnflictgebieden Cnflictgebieden als Burundi, DR Cng, Haïti en Zuid-Sedan ntberen een ged functinerend demcratisch bestuur en een functinerende infrastructuur. Sciale structuren zijn verwest en krijgen geen

4 kans zich te herstellen. Rechtsstructuren functineren niet, dr de straffelsheid verheerst een gevel van nveiligheid. Crruptie, geweld en mensenrechtenschendingen vinden p grte schaal plaats. Vr mensenrechtenverdedigers is het vrijwel nmgelijk hun werk te den. In deze situatie blijken vral vruwen kwetsbaar, ze zijn vaak slachtffer van seksueel geweld. Burgers van deze landen zijn niet f nvldende beschermd dr hun verheden. Maatschappelijke rganisaties hebben deze rl p zich genmen en initiatieven ntplid vr het bevrderen van rechtvaardigheid en verzening. Hun ervaring en psitie in lkale gemeenschappen is nmisbaar vr de vergang naar een demcratische rechtstaat (transitinal justice). Sciale structuren meten weer wrden hersteld. Hierbij spelen vruwen een belangrijke rl. In Burundi, Cng en Zuid-Sedan zet Justitia et Pax vral in p trainingen en wrkshps. Daarvr is een tlkit ntwikkeld met mdules ver Burgerschap en ged beleid, Cnflict en verzening, Gerechtigheid en verzening, Beleidsbeïnvleding, Bestrijden van geweld tegen vruwen, Wat is een Justitia et Pax cmmissie, Kathlieke sciale leer, en Mensenrechten. In het afgelpen jaar zijn in tientallen wrkshps medewerkers en leden van Justitia et Pax cmmissies getraind m in hun eigen gemeenschappen hun kennis ver te dragen. Z zijn inmiddels vele hnderden mensen bereikt. Burundi Samenwerking met Justitia et Pax In februari ntving Justitia et Pax twee vertegenwrdigers van de Justitia et Pax cmmissie van het aartsbisdm Bujumbura. Het bezek diende m in gesprek te kmen ver de huidige situatie in Burundi en m de mgelijkheden m tt verdere samenwerking te nderzeken p het gebied van ged bestuur, burgerparticipatie en lbby en advcacy. Hiernaast bespraken we de instelling van een Vrede en Verzeningscmmissie dr de regering van Burundi en de rl en psitie van de Kathlieke Kerk van Burundi bij dit prces. In maart bezchten twee prgrammamedewerkers van Justitia et Pax Nederland Burundi vr gesprekken met de natinale Justitia et Pax cmmissie (CEJP). Er werden k bezeken gebracht aan de Nederlandse ambassade, de vertegenwrdiger van Impunity Watch Burundi en verschillende andere rganisaties. Deze ntmetingen hebben de grndslag gelegd vr verdere cntacten en samenwerking. Uit de gesprekken kmt een smber beeld tevrschijn ver de huidige situatie in Burundi. Met name de vrijheid van meningsuiting en de bekntting van de ruimte vr diverse media is zrgwekkend. Media wrden meer en meer beperkt in hun werk en lpen steeds meer risic. Hewel de creatie van een Vrede en Verzeningscmmissie in zichzelf een gede zaak is, is de gang van zaken wat dat betreft een zrgpunt. Er zijn knelpunten zals nder meer het mandaat van de cmmissie, en welk tijdsvak de cmmissie gaat bestrijken. De aartsbisschp van Bujumbura heeft Justitia et Pax gevraagd m een training beleidsbeïnvleding te verzrgen met en vr de Burundese bisschppen. Die staat vr april 2013 gepland. Mensenrechtenverdedigers In gesprekken met mensenrechtenverdedigers en andere vertegenwrdigers van het maatschappelijk middenveld werd ns een alamerend beeld geschetst. Helaas werd dit beeld bevestigd dr nder andere de Nederlandse ambassade in Burundi. De geruchten ver ntevreden ppsitieleiders die dreigen met gewapend verzet als gelegitimeerde vrm van prtest tegen de huidige regering baart grte zrgen, evenals de reactie van diezelfde verheid die reageert dr ng strenger te handelen. Mensenrechtenverdedigers maken zich zrgen ver hun (persnlijke) veiligheid.

5 Een psitief teken is de creatie van een nafhankelijke mensenrechtencmmissie die geleid wrdt dr een prminent lid van het maatschappelijk middenveld. Een kanttekening hierbij is dat er helaas wel tekenen zijn dat de verheid prbeert invled uit te efenen p de gang van zaken binnen de cmmissie. Prject Ontwikkeling Een nieuw prject is ntwikkeld dr de dicesane Justitia et Pax cmmissie van Bujumbura in de laatste maanden van Het del van het prject is m academische studenten te betrekken bij en te trainen in thema s als ged bestuurd, demcratie, actief burgerschap en ged leiderschap. Het eerste prjectjaar (2013) zal een piltjaar zijn. Als de resultaten bemedigend zijn zal er een mgelijk vervlg kmen in 2014 en 2015, waar Justitia et Pax in Nederland fndsen vr zal werven in de lp van vlgend jaar. Demcratische Republiek Cng Mensenrechtenverdedigers In de eerste helft van 2012 cnstateerde Justitia et Pax een sterke tename van verbale en fysieke bedreigingen van mensenrechtenverdedigers in Cng. als verbaal. In januari werd het huis van Dismas Kitenge, een mensenrechtenverdediger uit Kisangani, in brand gestken nadat hij zich had uitgesprken ver de resultaten en gang van zaken rndm de presidentsverkiezingen van nvember In april mest Justine Masika Bihamba vluchten uit Gma nadat zij een interview aan de BBC gaf naar aanleiding van de verrdeling van Thmas Lubanga dr het Internatinaal Strafhf. Zij verblijft ng steeds in Eurpa mdat de situatie vr haar ng te nveilig is m terug te keren. Justitia et Pax rganiseerde een tweetal bezeken van Justine Masika aan Den Haag, waarnder een persnlijk gesprek met Dr. Ben Knapen, staatssecretaris vr Ontwikkelingssamenwerking. Justitia et Pax nderhudt intensief cntact met medewerkers van zwel het Ministerie van Buitenlandse Zaken als de ambassade in Kinshasa ver de situatie van mensenrechtenverdedigers in Cng. Recentelijk zijn cntacten gelegd met vertegenwrdigers van de Belgische ambassade in Kinshasa.. In maart bezcht de prgramma medewerker vr Cng Uvira en Gma m daar te spreken met partnerrganisaties en vertegenwrdigers van internatinale rganisaties, waarnder de Amerikaanse ambassade, MONUSCO en de Nederlandse ambassade. Er is een effectieve cmmunicatielijn pgezet met de Nederlandse ambassade in Kinshasa samen met partner rganisaties in zwel de DR Cng als in Nederland m de bedreigingen aan het adres van verscheidene mensenrechtenverdedigers te blijven vlgen. Mensenrechtenverdedigers kunnen k zelf direct cntact pnemen met de Ambassade. Op regelmatige basis kwam het Cng Platfrm van Nederlandse NGO s bijeen m elkaar p de hgte te huden van de diverse prgramma activiteiten en het laatste nieuws uit het cnflictgebied van Ost Cng. Dit kwam tt een hgtepunt bij de inname van de M23 rebellen van Gma, de hfdstad van Nrd Kivu. Extra bijeenkmsten werden belegd met het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Ambassade in Kinshasa waar Justitia et Pax en de andere NGO s hun zrgen en aanbevelingen hebben ingebracht. Advcacy Van februari tt april hebben verschillende gesprekken plaatsgevnden met Tweede Kamerleden in het kader van het parrainage prject. In april had Justitia et Pax tezeggingen van een vijftal Kamerleden (2 van de PvdA, 2 van Gren Links en één van het CDA) m een band aan te gaan met een mensenrechtenverdediger in DR Cng. Dr het mislukken van het Catshuisverleg en de val van het kabinet Rutte hebben we helaas meten besluiten m het prject tijdelijk stil te leggen. Justitia et

6 Pax beslt rnd ktber m het parrainage prject pas weer p te pakken in januari 2013, aangezien de tijd na de verkiezingen in september geen ruimte gaf in de agenda s van de Tweede Kamerleden m gelinkt te wrden aan Cnglese mensenrechtenverdedigers. Enig vrbereidend werk is wel gedaan, nder andere dr het prject wederm p te nemen in een mem aan de nieuwe Kamerleden en dr de prfielen van de ptentiële mensenrechtenverdedigerskandidaten bij te werken. Actie nderzek (actin research): gender gelijkheid en mannelijkheid (masculinity) Justitia et Pax neemt deel aan een Actin Research prject dat dr PSO werd begeleid en gefinancierd. Samen met drie partners in Ost Cng (de JP cmmissie in Uvira, GADHOP uit Butemb en GLHRP uit Beni) werd een nderzek uitgeverd he een gender sensitive aanpak in het discurs ver seksueel geweld in te veren. Daarnaast werd gekeken naar he mannen meer en beter betrkken kunnen wrden in de strijd tegen seksueel geweld. Tt slt is Justitia et Pax bezig met het intrduceren van een gender sensitive apprach in al haar eigen prgramma s. De eerste resultaten tnen dat de aanpak m aspecten van masculiniteit en gender sensitivity in te brengen in de discussie ver seksueel geweld en de bestrijding daarvan zeer hpgevend en vernieuwend zijn. In september werd het prject gepresenteerd en geëvalueerd in Den Haag in aanwezigheid van de drie Cnglese partner rganisaties. Hierna is het eindrapprt pgesteld. De psitieve resultaten van het PSO pilt prject, samen met het enthusiasme en de nauwe betrkkenheid van de Cnglese partners, zijn een zeer gede stimulans m dit prject te vervlgen. De cnclusies zullen k wrden gebruikt in ns verdergaande werk m seksueel geweld te bestrijden. Intern heeft Justitia et Pax wrkshps gehuden ver de vraag he gendergelijkheid in nze prjecten te te vegen, bijvrbeeld dr een Nederlandse thelge uit te ndigen m de feministische interpretatie van Bijbelteksten te bespreken. Trainingen ged bestuur, burgerparticipatie en beleidsbeïnvleding in Nrd Kivu In april gaven twee cnsultants trainingen p het gebied van ged bestuur, burgerparticipatie en lbby en advcacy in Kamituga en Gma. In ttaal 40 mensen werden getraind p analyse instrumenten en lbby technieken. In augustus hebben dezelfde twee cnsultants ngmaals drie trainingen gegeven, dit keer in Bukavu, Butemb en Kisangani. In een debriefing begin ktber zijn deze trainingen geëvalueerd met de twee cnsultants. De cnsultants keerden terug met cnstructieve en kritische nten. In Bukavu en Butemb lijken vervlgtrainingen nuttig en wenselijk in de tekmst. Over alle trainingen is ged gerapprteerd en de geleerde lessen wrden meegenmen in vervlgtrainingen. Haïti Onderzek Tussen januari 2012 en augustus 2012 was een medewerker van Justitia et Pax gedetacheerd vr nderzek vr Crdaid. De nderzeksdelstelling was m een mapping te maken van lkale vruwen- en mensenrechtenrganisaties en netwerken in Haïti, en m te zien waar Crdaid het beste een bijdrage kan leveren ten einde de capaciteiten van deze rganisaties/ netwerken te versterken. Capaciteitsversterking p de thematiek van mensenrechten was een specifieke insteek van dit nderzek, en Justitia et Pax heeft hiervr vldende kennis en ervaring m de uitkmsten van het nderzek k met een mensenrechtenbril te bezien en daar waar wenselijk een rl te spelen in de pvlging. Daarnaast is er een track recrd gemaakt van de geschiedenis die Crdaid en Justitia et Pax (samen) in Haiti hebben (gehad). Hieruit blijkt dat de Bisschppencnferentie in Haiti een rl heeft gespeeld, de

7 ene keer een psitieve, de andere keer een negatieve, tijdens de cnflicten en grve structurele mensenrechtenschendingen nder de diverse bewindveringen (de Duvaliers, en k nder Aristide). Het herstellen, f pnieuw investeren in een dialg met de kathlieke hirachie zu het prgramma en de legitimiteit van Crdaid kunnen versterken, met name waar zij wil samenwerken met state-actrs. Bij het nderzek zijn cntacten zijn gelegd met drie mensenrechten NGO-netwerken, met acht wmen s rigths rganisaties, met tien lkale en natinale mensenrechtenrganisaties, met vijf internatinale rganisaties en met dertien resurce persnen, waarnder met diaspra in Engeland, Belgie en Nederland. Met de Cmmissin natinale Justice et Paix in Prt-au-Prince is er een uitwisseling geweest betreft trainingen en mdules, en zijn materialen gedeeld m te zien waar wij elkaar eventueel kunnen versterken. In 2013 zullen de aanbevelingen uit dit nderzek nder meer wrden vertaald in een samenwerkingsprgramma tussen de Justitia et Pax cmmissies van Nederland en Haiti. Zuid Sedan Cnflictanalyse Zuid Sedan is sinds 9 juli 2012 een nafhankelijke republiek. Hewel er met deze nafhankelijkheid frmeel een einde is gekmen aan de jarenlange strijd tussen het nrden en zuiden van Sedan, is vrede ng steeds niet gegarandeerd. De cnflicten waar Zuid Sedan p het mment mee te maken heeft, gaan ver grensafbakening met het buurland Sedan en het delen van de schulden en de lie pbrengsten met dat land. Binnen de grenzen van Zuid Sedan heeft het land k te maken met strubbelingen. Er zijn interne cnflicten, zals ver land en grenzen; het land gaat gebukt nder crruptie en in het zuiden hebben de bewners te maken met het geweld van het Verzetsleger van de Heer (the Lrd s Resistance Army f krt LRA). Onze partner in het zuidwesten van het land, Justice and Peace Tambura-Yambi, wil werken aan grens- en landcnflicten en aan het versterken van veiligheid i.v.m. geweld van de LRA. In mei 2012 brachten twee medewerkers een bezek aan Yambi m een wrkshp te faciliteren ver Cnflict Analyse. Dit nderwerp sluit aan bij de prgrammaplanning van Justice and Peace Tambura- Yambi: de kennis ver het analyseren van cnflicten is ng gebrekkig. Deze wrkshp is de eerste stap die met tewerken naar wrkshps ver advcacy met als uitkmst een advcacy strategie. De wrkshp werd ged ntvangen. De deelnemers zijn begnnen met de tepassing van de instrumenten die hen zijn geleerd. Het hfd van de landcmmissie die aanwezig was tijdens de wrkshp, heeft grte interesse m samen met JP-grepen te werken en ziet een belangrijke rl vr Justice and Peace Tambura-Yambi m dit cntact te faciliteren. Op dit mment werkt Justitia et Pax Nederland samen met haar partner in Tambura-Yambi aan het analyseren van cnflicten in de regi. In 2013 zijn twee wrkshps gepland die meer tewerken naar het maken van een advcacy strategie. Daarna kunnen we ns cncentreren p wrkshps gerelateerd aan advcacy en het bestrijden van seksueel geweld. 5.4 Gelijke tegang tt recht in rechtsstaten Landen zals Bangladesh, Ethipië, India, Pakistan en Suriname zijn rechtsstaten. Dat wil zeggen dat de verheden, instituten en persnen meten handelen vlgens de nrmen en de wetten van een rechtsstaat en hieraan kunnen wrden getetst. Het maatschappelijke middenveld is gerganiseerd en richt zich nder andere p de tegang tt recht. Cnflictsituaties maken echter dat de rechtsstaat in deze landen in

8 het geding kmt. Dit leidt vaak tt discriminatie, straffelsheid, uitsluiting en nderdrukking van bepaalde grepen en minderheden. Mensenrechtenrganisaties, het maatschappelijke middenveld en religieuze grepen en instellingen zijn in deze landen meestal ged gerganiseerd. Ze hebben een duidelijke visie p de sciale en plitieke cntext en de rzaken van de prblemen. Op lkaal en natinaal niveau zijn ze sterk. Justitia et Pax steunt deze rganisaties daarm met het leggen van cntacten met gelijksrtige reginale initiatieven en het inbrengen van hun cases in internatinale fra, zals de VN en de Raad van Eurpa. In deze prgramma s ligt de nadruk p het versterken van de eigen capaciteit van nze partnerrganisaties m p effectieve manier aan beleidsbeïnvleding te den, in dialg met hun eigen (reginale en natinale) verheden, en p internatinaal niveau met bijvrbeeld de Verenigde Naties en de Eurpese Unie. Justitia et Pax faciliteert deze internatinale cntacten en begeleidt partners bij het schrijven van hun lbbydcumenten en schaduwrapprten, zals vr de Universal Peridic Review, het mensenrechtenexamen dat alle landen eens in de vier jaar meten den vr de VN Mensenraad in Genève. In dit verband vlgen wij k de ntwikkelingen in het Nederlandse mensenrechtenbeleid van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het mensenrechtenbeleid van de Eurpese Unie. India Vruwenrechten Vanaf de VN-Cnferentie tegen racisme, Durban 2001, heeft Justitia et Pax zich samen met Indiase, Nederlandse en internatinale mensenrechtennetwerken en ntwikkelingsrganisaties ingezet m de mensenrechtenschendingen van Dalits en in het bijznder van Dalit vruwen in India p verschillende plitieke niveaus aan te kaarten. In 2012 hebben twee medewerkers tijdens een bezek aan Chennai een training gegeven aan lkale partners, specifiek p het gebied van geweld tegen vruwen en he rganisaties zelf meer bewustzijn kunnen creëren met betrekking tt deze wijdverbreide schending van vruwenrechten. In de laatste maanden van het jaar zijn nze partners actiever geweest dan it in hun lbby bij de Indiase verheid m geweld tegen vruwen ged aan te pakken en de straffelsheid te bestrijden, nu dit nderwerp z veel aandacht krijgt van de natinale en internatinale media. Afbuw van ns prgramma In het kader van ns Meerjarenplan is beslten het Indiaprgramma af te buwen. Daarvr is een aantal argumenten te nemen. Om te beginnen: de psitieve ntwikkelingen waaraan k Justitia et Pax heeft bijgedragen. Maatschappelijke rganisaties in India zijn in de afgelpen jaren sterk geprfessinaliseerd en zij wrden uitstekend ndersteund dr het Internatinal Dalit Slidarity Netwrk (IDSN) vr internatinale advcacy activiteiten die wel plaats vinden. Dalit rganisaties in India hebben hun fcus verplaatst van de internatinale naar de natinale arena, gericht p de implementatie van natinale wetgeving. Dr middel van de Right t Infrmatin Act (RTA), de Indiase versie van de Wet Openbaar Bestuur (WOB), is misbruik van de verheid via de gerechtelijke weg aan te vechten. Dit heeft al meerdere malen geleid tt het uitbetalen van schadevergedingen. Daarnaast is de RTA een uitstekend middel m de nn-implementatie van wetgeving aan te vechten, en heeft dit al veel successen pgeleverd.

9 De nzekerheid vr het verkrijgen van financiering vr mensenrechtenrganisaties in India heeft ervr gezrgd dat er meerdere rganisaties hun activiteiten hebben meten terugschreven. Znder regelmatige input van nze partners is het meilijk m nze werkzaamheden uit te veren. Dit heeft uiteraard dan k gevlgen gehad vr de werkzaamheden van Justitia et Pax Nederland. Daarnaast is de steun vr het benemen van mensenrechtenschendingen in India sterk teruggelpen en zijn staten terughudend India kritisch te benaderen van wegen de steeds belangrijkere ecnmischer rl van India. Deze ntwikkelingen hebben zich in 2012 sterker drgezet. India is een pkmende ecnmisch en militaire macht. Hierdr heeft het land sterk aan kracht gewnnen binnen de internatinale gemeenschap. Dit vertaalt zich k in de psitie van India in internatinale fra zals de Verenigde Naties en in de relatie met de Eurpese Unie. Hierdr zijn Westerse landen minder bereid m India aan te spreken p mensenrechtenschendingen in het land, mdat men bang is vr ecnmische schade. Lbby dr internatinale rganisaties is als gevlg daarvan minder effectief. India zal niet helemaal van de agenda van Justitia et Pax verdwijnen. We blijven cmmuniceren met nze partners, we blijven het werk vlgen van de raadswerkgrep mensenrechten van de Eurpese Unie ver de mensenrechtenstrategie aangaande India, en we blijven een deelnemer in het Dalit Netwerk Nederland. Z willen we eraan bijdragen dat de Dalits niet wrden vergeten in het Nederlandse buitenlandbeleid. Pakistan Vruwen en minderheden Samen met Pakistaanse en Nederlandse mensenrechtennetwerken- en ntwikkelingsrganisaties zet Justitia et Pax zich in m de mensenrechtenschendingen van vruwen en minderheden die in Pakistan plaatsvinden, p verschillende plitieke niveaus aan te kaarten. Hewel er vr Pakistan steeds minder fndsen beschikbaar zijn, blijft de plitieke interesse in het gebied ngekend hg. Dit kmt k mdat er ng maar weinig rganisaties werken p het gebied van mensenrechten in Pakistan, en mdat Justitia et Pax Pakistan een duidelijke tegevegde waarde heeft dr haar mensenrechtenbenadering, de fcus p minderheden en rechten van vruwen en de lkale rganisaties in haar netwerk. Verenigde Naties 2012 was een belangrijk jaar vr Pakistan bij de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties wegens de Universal Peridic Review. Justitia et Pax heeft samen met meer dan 30 lkale rganisaties en schaduwrapprtage pgesteld en ingediend bij Verenigde Naties. Het rapprt is psitief ntvangen en gebruikt dr het kantr van De Hge Cmmissaris vr de Mensenrechten van de Verenigde Naties bij het samenstellen van het stakehlders rapprt. Lbbybezeken van Justitia et Pax aan Genève hebben er vr gezrd dat de belangrijkste mensenrechtenschendingen nder de aandacht van de internatinale gemeenschap zijn gebracht. Fcus De Pakistaanse partners zijn zich blijven zich richten p gevallen van institutinele discriminatie. Daarm is Justitia et Pax zich blijven inzetten vr het verbeteren van de zaken gerelateerd aan dsciminerende wetgeving en de psitie van minderheden. Hierbij werd k aandacht besteed aan besteed aan het curriculum dat wrdt gebruikt in de Pakistaanse schlen. In het curriculum wrden niet-mslims ng altijd negatief afgebeeld. Daarnaast zijn de aankmende verkziezingen van 2013 reden m extraa aandacht te gevemn aan kiezersregistratie en de teegang van minderheden en vruwen tt de stembureaus.

10 Mensenrechtenverdedigers Mensenrechtenverdedigers hebben melding gemaakt van een afname van ruimte vr het maatschappelijk middenveld in 2012, Dit is.a. te wijten aan de kmende verkiezingen en de tegenmen spanningen tussen de plitiek partijen. Daarnaast heeft een stijging van het sektarisch geweld k een destabiliserende invled p de samenleving. Deze ntwikkelingen hebben de psitie van mensenrechtenverdeigers verder ndermijnd. Mensenrechtenverdedigers hebben zich bij diverse gelegenheden nthuden van het spreken in het penbaar vanwege veiligheidsredenen. Dit biedt ng steeds uitdagingen vr het ndernemen van lbbyactiviteiten. Een manier m deze uitdaging te ndervangen is m meer evenementen achter geslten deuren te rganiseren. Bvendien kiezen mensenrechtenverdedigers er steeds vaker zelf vr m zichzelf censureren wanneer hun wrdt aangebden m p een penbaar pdium te spreken. Gedurende het prject lieten partners aan Justitia et Pax weten dat ze geïnteresseerd zijn in het krijgen van trainingen p het gebied van fysieke en digitale veiligheid. Deze verzeken kwam na een tename van de aanvallen en invallen in kantren evenals verhgde bewaking van hun cmmunicatiekanalen. Daarm zal Justitia et Pax vr 2013 een security training rganiseren vr haar Pakistaanse partners. Ethipië Mensenrechtenverdedigers Bescherming van mensenrechtenverdedigers staat centraal in het Ethipië-prgramma (september 2011 augustus 2012) van Justitia et Pax Nederland. Capaciteitsversterking, netwerking en beleidsbeïnvleding zijn de drie belangrijkste delstellingen van dit prject. In maart is een bezek gebracht aan Addis Abeba m te spreken met de natinale Justitia et Pax Cmmissie, met maatschappelijke rganisaties en mensenrechtenverdedigers ver de huidige mensenrechtensituatie in Ethipië. Het del van het bezek was het verbeteren van de cntacten met Justitia et Pax en met de mensenrechtenverdedigers. Tijdens het bezek wilden wij inzicht krijgen in de pririteiten rnd de ndersteuning van mensenrechtenverdedigers naar aanleiding van de verdere aanscherping van maatregelen die de Ethipische verheid heeft genmen in het afgelpen jaar t..v. maatschappelijke rganisaties. Ok zijn gesprekken geverd met de Nederlandse, Belgische en Eurpese vertegenwrdiging. Verder hebben we kunnen spreken met de vrzitter van de Ethipische natinale mensenrechtencmmissie en met de Nuntius. Uit de geverde gesprekken is duidelijk gewrden dat de situatie van mensenrechtenverdedigers is verslechterd. Het wrdt hen meilijk gemaakt hun werk te den, mdat ze wrden gevlgd en afgeluisterd, en dit maakt hen angstig als het gaat m penlijk te spreken ver de mensenrechtensituatie en cntact te zeken met internatinale rganisaties f vertegenwrdigingen. Bescherming van deze mensenrechtenverdedigers en het bevrderen van een veilig werkklimaat hebben dan k een hge pririteit. Tegelijk is de bdschap van de bezchte ambassades en de EUdelegatie dat het erg lastig is m cntacten te nderhuden met mensenrechtenverdedigers en daardr steun aan hen z ged als nmgelijk is gewrden. Na het werkbezek aan Ethipië heeft Justitia et Pax het Ministerie van Buitenlandse Zaken (afdeling DMH/DAF) bezcht en bijgepraat ver de bevindingen in Ethipië. In mei is er samen Frntline Defenders een training gefaciliteerd in Kampala ver digitale veiligheid vr een grep van acht mensenrechtenverdedigers uit Ethipië.

11 Er zijn lbbybezeken gebracht aan Brussel en Genève, en er is een nderzeksrapprtage uitgeverd en gepresenteerd ver landrechten, mdat er prblemen zijn met landrechten en illegale teëigening van land in Ethipië. Het dr het Ministerie van Buitenlandse Zaken gefinancierde Ethipië-prject werd in september afgeslten. In het najaar werd het prject geëvalueerd. De evaluatr spreekt ver een succesvl prgramma, gegeven het beperkte tijdspad en budget. Hij frmuleert k aanbevelingen vr verbeteringen in nze eigen resultaatgerichte werkwijze. De cntacten met Justitia et Pax in Ethipië (met een natinaal bureau en units in alle dicesen) zijn sterk verbeterd. Er is een vereenstemming ver het ntwikkelen van een samenwerkingsprgramma, gericht p capaciteitsversterking in het natinale netwerk. In maart 2013 zal de eerste wrkshp plaatsvinden ver de kathlieke sciale leer en mensenrechten. Suriname Versterking van Justitia et Pax De plitieke en maatschappelijke verhudingen in Suriname vragen m een actieve inzet van de civil sciety en van de kerk in het bijznder vr sciale gerechtigheid. In de kathlieke kerk kan en met de cmmissie Justitia et Pax daarbij een vrtrekkersrl vervullen dr aandacht te vragen vr mensenrechten, respect vr de menselijke waardigheid te bevrderen, dr mensen in de gelfsgemeenschap bewust te maken van hun rechten en hun plichten tegenver elkaar, dr de kennis van de kathlieke sciale leer te bevrderen en de beginselen van de sciale leer k in praktijk te brengen, thuis, p het werk, in de samenleving. Maar het ntbreekt aan prfessinele ndersteuning m deze activiteiten echt van de grnd te krijgen. Ok de kerkelijke ambtsdragers zijn nvldende geschld in de kathlieke sciale leer. De bisschp van Paramarib heeft Justitia et Pax Nederland gevraagd hem te helpen bij het versterken van de cmmissie, zwel in samenstelling als in draagvlak. Tijdens een bezek van de directeur van Justitia et Pax Nederland aan Paramarib, in nvember 2012, werden daarvr de plannen gemaakt. Delstelling van het samenwerkingsprjectdit prject is m de Cmmissie Justitia et Pax Suriname krachtig geneg te maken en dusdanig in te bedden in het Bisdm dat het inhudelijk ged en financieel blijvend kan blijven functineren. Dr de aanstelling van een uitverend secretaris vr 4 uur per week is het mgelijk m de vrbereiding en uitvering van de activiteiten van de Cmmissie ter hand te nemen. Tegelijkertijd wrdt in 2013 gewerkt aan de versterking van de cmmissie, in samenstelling, draagvlak en deskundigheid. 5.5 Cmmunicatie met de achterban Om de achterban, en in het bijznder de dnateurs van de Stichting Vrienden van Justitia et Pax, p de hgte te huden van het werk van Justitia et Pax, zijn de website en de (electrnische) nieuwsbrieven van grt belang. In de tweede helft van 2012 is veel tijd geïnvesteerd in het herrdenen van de Nederlandse website, en in het pbuwen van nieuwe websites in de Engelse en Franse taal. Alle basisinfrmatie van en ver Justitia et Pax is nu in drie talen beschikbaar. Met enige regelmaat kwam Justitia et Pax in het nieuws, nder andere in de Vlkskrant, het Refrmatrisch Dagblad en HPdeTijd, p NRC.nl, Nu.nl, NOS.nl en DutchNews.nl, in uitzendingen van KRO-RKK, in Diaknie & Parchie, en in lkale media.

12 Op 18 ktber 2012 tekenden Justitia et Pax en Humanity Huse een samenwerkingsvereenkmst. Daarmee kreeg Justitia et Pax tegang tt een belangrijk pdium in Den Haag m zich naar een breder publiek te prfileren. Humanity Huse is de plek vr iedereen die zich betrkken velt bij mensen die (ver)leven in een gebied waar een cnflict heerst, een (natuur)ramp heeft plaatsgevnden f bij mensen vr wie kinder- en mensenrechten niet vanzelfsprekend zijn. Justitia en Pax levert met haar kennis en ervaring p het gebied van mensenrechten een bijdrage aan het prgramma van Humanity Huse, gericht p nderwijs/schlklassen, prfessinals en cultuurcnsumenten. En zij zal in het pand Prinsengracht 8 k haar eigen prgramma s kunnen rganiseren. Stafleden van Justitia et Pax hielden in het afgelpen jaar p verschillende plaatsen in het land lezingen en zij verzrgden wrkshps en bijeenkmsten. Bij minimaal veertien publieke bijeenkmsten heeft Justitia et Pax via film, debat en/f lezing bijgedragen aan de infrmatievrziening en bewustwrding van Nederlandse burgers ver het Nederlandse beleid van vreemdelingenbewaring. Hierbij waren in ttaal ngeveer 750 mensen aanwezig. Bij de rganisatie van diverse manifestaties heeft Justitia et Pax zich uitgesprken tegen de strafbaarstelling van illegaliteit en vr de rechten van kinderen van asielzekers en immigranten. Hierbij waren naar schatting in ttaal 800 mensen aanwezig. Met de lezingen die Victr Scheffers verzrgde ver Marga Klmpé in het kader van de viering van haar hnderdste gebrtejaar, werd een breed publiek bereikt, meer dan 500 mensen. Publicaties: Jaarverslag 2011 Twee nieuwsbrieven (juni, december) Effect dr respect. Alternatieven vr vreemdelingenbewaring in Nederland. The Human Rights Vacuum. Land Grabbing in Africa; Ethipia as a Case Study. Tussen wal en schip: Staatlze Rma in Nederland. The Cnditin f Rma Precarity: a stalemate fr statelessness r dialgue fr develpment? 5.6 Samenwerking Justitia et Pax heeft sterke wrtels in de Nederlandse samenleving. Als bisschppelijke cmmissie maakt zij deel uit van de kerkelijke structuur. Zij heeft strategische samenwerkingverbanden met de maatschappelijke rganisaties die deel uitmaken van de Cmmissie. De kerkelijke setting, het internatinale netwerk van Justitia et Pax, en de kennis p het gebied van mensenrechten en van het christelijk sciale gedachteged dragen erte bij dat Justitia et Pax in deze samenwerkingsverbanden een stevige rl speelt die dr de partners p waarde wrdt geschat. Dr deze samenwerkingverbanden kan een diversiteit aan financieringsbrnnen wrden gerealiseerd. Bisschppencnferentie In de Bisschppencnferentie zijn de werkvelden verdeeld nder bisschp-referenten en bisschpprtefeuillehuders. Justitia et Pax valt binnen het werkveld Kerk en Samenleving met bisschp Dr. G. de Krte als bisschp-referent. Justitia et Pax staat de bisschppen en in het bijznder de bisschp-referent met advies terzijde. De bisschp-referent wrdt regelmatig geïnfrmeerd ver en is k betrkken bij de activiteiten van Justitia et Pax.

13 Multilateraal Beraad Kerk en Samenleving Tweemaal per jaar vindt verleg plaats tussen de bisschp-referent Kerk en Samenleving en relevante landelijke en dicesane instellingen p dit gebied: het Multilateraal Beraad Kerk en Samenleving. Het verleg dient ter wederzijdse infrmatie en cördinatie. Landelijk Kathliek Diacnaal Beraad Het LKDB is een verlegrgaan van Justitia et Pax, LIAN/DISK, Vastenaktie, Vincentiusvereniging en dicesane diacnale functinarissen. Diacnale Alliantie De Diacnale Alliantie wil het diacnale werk dat gebeurt met, dr en vr mensen in nd en in de marge, helpen versterken. Dat det zij met een website ( en met een educatieve impuls. De Diacnale Alliantie is een samenwerkingsverband van het LKDB, Arbeidspastraat-DISK en Justitia et Pax. Raad van Kerken Justitia et Pax is een actieve participant van de Prjectgrep Vluchtelingen van de Raad van Kerken. Deze prjectgrep signaleert en analyseert ntwikkelingen p het terrein van asielbeleid en adviseert de Raad van Kerken ver standpunten en activiteiten. Crdaid Met Crdaid bestaat al vele jaren een intensieve samenwerking, die zich k vertaalt in een grte mate van financiële ndersteuning aan Justitia et Pax, zwel vr het internatinale prgramma als vr de activiteiten in Nederland. Vr de peride hebben Crdaid en Justitia et Pax een vereenkmst getekend vr samenwerking rnd het thema cnflicttransfrmatie. Een vergelijkbare vereenkmst bestaat tussen Crdaid NL en Justitia et Pax vr het binnenlands prgramma, vr de peride Breed Mensenrechten Overleg BMO Samen met andere mensenrechtenrganisaties werkt Justitia et Pax in het BMO aan de dialg met plitici en beleidsmakers, vral rnd een effectieve inzet p mensenrechten in het buitenlands beleid. Sinds nvember 2012 is het BMO-secretariaat gevestigd bij Justitia et Pax en is de crdinatr in dienst bij de Stichting Justitia et Pax Nederland. Eurpese Cnferentie Justitia et Pax Justitia et Pax Nederland is lid van de Cnferentie van Eurpese Justitia et Pax cmmissies, het samenwerkingsverband van 31 natinale cmmissies in Eurpa. Victr Scheffers is lid van het Executive Cmmittee van de Cnferentie. Naast de gezamenlijke activiteiten in Eurpees verband wrdt k p bilateraal niveau samengewerkt. Victr Scheffers is lid van de Werkgrep Mensenrechten en Menselijke Waardigheid van de Duitse Cmmissie Justitia et Pax.

14 Het internatinale Justitia et Pax-netwerk Het wereldwijde netwerk van Justitia et Pax-cmmissies is vr de Nederlandse cmmissie van grte waarde. In de verbinding met deze cmmissies kmen nze internatinale prgramma s tt stand. De betrkkenheid van de lkale kerk is een cnditi sine qua nn vr elk prgramma. Z zijn de vragen en aandachtspunten die Justitia et Pax Nederland aan plitici en beleidmakers vrlegt, veelal afkmstig uit dit internatinale netwerk. Overige cntacten Justitia et Pax vindt haar bndgenten en samenwerkingspartners niet alleen in de kathlieke wereld. In ecumenisch verband wrdt samengewerkt met ICCO/Kerkinactie, met de Raad van Kerken in Nederland, met de Wereldraad van Kerken in Genève, en met diverse interreligieuze rganisaties en netwerken p natinaal en internatinaal niveau. In het dagelijks werk treffen we regelmatig andere Nederlandse mensenrechtenrganisaties, en het internatinale werk zu ndenkbaar zijn als Justitia et Pax niet zu kunnen terugvallen p rganisaties en verbanden als het Africa-Eurpe Faith and Justice Netwrk, Franciscans Internatinal en Dminicans fr Justice and Peace, Lutheran Wrld Federatin, Caritas Internatinalis, studie- en nderzekscentra van cngregaties en van religieuze instituten, en de Internatinal Service fr Human Rights in Genève.