Jaarplan Stadsdeel Oost

Transcriptie

1 Jaarplan 2015 Stadsdeel Oost

2 Colofon Stadsdeelcommissie Oost, 10 februari 2015 Stuknummer: Soort: Wie doe wat bij Stadsdeelmanagement Oost: stadsdeelmanager, Wim Waninge managementassistent, Brigitte Steffens interim managementassistent, Agnes van Wijck senior medewerker, Anneke Stauttener projectmedewerker, Mirjam Tip projectmedewerker, Aaltjen Volbers coördinator talentontwikkeling, Barbara Wilschut Sociaal economische gegevens: I&O Research, december 2013 Bezoekadres Stadsdeelmanagement Oost: Gronausestraat BM Enschede telefoon

3 Inhoudsopgave blad Voorwoord van de wethouder 1. Inleiding 4 2. Stedelijke en stadsdeel brede ontwikkelingen 5 3. Stadsdeel Oost in zijn geheel Stadsdeel Oost per wijk 4.1 Glanerbrug De Eschmarke Dolphia Sleutelkamp Velve Lindenhof Hogeland Zuid Wooldrik, De Leuriks Varvik Diekman Stokhorst Park Stokhorst Schreurserve en Ribbelt Buitengebied 95 Afkortingenlijst 100 Bijlage: - Resultaatgerichte afspraken (RGA) gemeente - Alifa,

4 Voorwoord wethouder In het coalitieakkoord en daaropvolgend in de programmabegroting hebben we als gemeentebestuur vastgelegd dat we een impuls willen geven aan stadsdeelgewijs werken. Het vergroten van de betrokkenheid, zeggenschap en samenredzaamheid van de Enschedeërs is één van onze speerpunten. Een belangrijk instrument is het wijkbudget. Bewoners van de wijk kunnen daarmee zelf initiatieven die de straat, de buurt en/of de wijk verbeteren mee realiseren. Vrijwilligers in de wijk- en dorpsraden en de commissies wijkbudgetten hebben er de afgelopen periode veel energie en tijd in gestoken om de inzet van dit instrument tot een succes te maken. Vrijwilligers die zich er zich zeer bewust van zijn dat het gaat om de inzet van gemeenschapsgeld en dat er daarom zorgvuldig mee omgesprongen moet worden. Daar heb ik veel waardering voor. Ik zie ook dat, ondanks de inzet van veel vrijwilligersuren de bekendheid van de wijkbudgetten nog niet groot is en procedures soms stroperig verlopen. Ik wil een bijdrage leveren om de inzet van wijkbudgetten makkelijker en bekender te maken voor wijk- en dorpsbewoners, en daarmee het vrijwilligerswerk beter te faciliteren en te ondersteunen. Ik ga daarover graag het gesprek aan met de uitvoerenden. Ik wens ons veel succes bij het uitvoeren van dit jaarplan stadsdeel Oost 2015! Jeroen Hatenboer 3

5 1. Vanuit het coalitieakkoord heeft de ambtelijke organisatie de opdracht gekregen om een impuls te geven aan de wijkgerichte aanpak met de stadsdelen als basis. Om deze impuls vorm en inhoud te geven werken we aan de ontwikkeling van stadsdeelagenda s. Een agenda per stadsdeel, bestaande uit integrale wijkprogramma s voor de verschillende wijken. Deze stadsdeelagenda s sluiten in de gemeentelijke P&C-cyclus aan op de programmabegroting, zodat doelen en acties, inzet en middelen vanuit de gehele organisatie aan elkaar gekoppeld zijn. Daarmee wordt de programmaorganisatie mede eigenaar van de stadsdeelagenda s en meer dan nu verantwoordelijk voor de uitvoering. Daarnaast zijn we bezig met de voorbereidingen voor de wijkbegroting. Met de wijkbegroting wordt digitaal inzichtelijk welk deel van de gemeentelijke begroting in de betreffende wijk terecht komt. In dit jaarplan is een aantal specifieke gebiedsgegevens opgenomen uit Deze gegevens hebben we aan het jaarplan 2015 toegevoegd omdat ze kleur geven aan de wijk, c.q. het dorp. Er wordt op dit moment hard gewerkt om de indicatoren en kengetallen per wijk/dorp te actualiseren ten behoeve van de wijk- en dorpsanalyse (begroting) die nodig is om wijkprogramma s nieuwe stijl en stadsdeelagenda s handen en voeten te geven. Omdat deze voorbereidingen veel vragen van onze capaciteit, hebben we er voor gekozen bij de totstandkoming van het jaarprogramma 2015 aan te sluiten bij het jaarplan Daarmee is het voorliggende jaarplan stadsdeel Oost 2015 in vorm en inhoud een voortzetting van de jaarplannen van de afgelopen jaren. Bij het opstellen van dit jaarplan is gebruik gemaakt van inbreng vanuit het stadsdeel (individuele bewoners, wijk- en dorpsraden, instellingen, ondernemers), vanuit het bestuur (commissie en stadsdeelwethouder) en vanuit de gemeentelijke organisatie. In 2014 hebben we in het stadsgesprek Oost op 2 juli, en via de eet & date bijeenkomst op 16 december informatie en suggesties opgehaald voor de agenda van de stad en het stadsdeel. Rode draad in deze gesprekken is de vaak als gebrekkig ervaren communicatie van de gemeente: er wordt informatie opgehaald, maar niet of laat teruggekoppeld, goed communiceren is een blijvend aandachtspunt, er gaat veel mis, meldpunt niet makkelijk bereikbaar, de gemeente doet, maar wij worden niet betrokken of op de hoogte gesteld, etcetera. Uit de reacties van onze inwoners kunnen we afleiden dat het nog te vaak niet goed gaat in de manier waarop we (niet) communiceren. Het is duidelijk dat dit voor ons een blijvend aandachtspunt moet zijn. Vanuit verschillende disciplines wordt gewerkt in de stad, we moeten het perspectief van de bewoners daarbij voortdurend betrekken. Zeggen wat we doen, doen wat we zeggen en op tijd terugkoppelen. Een belangrijk speerpunt voor 2015! 4

6 2. Stedelijke en stadsdeel brede ontwikkelingen 2.1. Duurzaam, samen, sterker! In het Enschedese coalitieakkoord van 2014 is de ambitie uitgesproken een impuls te geven aan de wijkgerichte aanpak waarbij de stadsdelen de basis vormen. Samen met bewoners, organisaties, partners en gemeente werken we aan de opgaven van de wijk. Het is belangrijk dat vanuit de gemeente initiatieven uit de wijk optimaal worden gefaciliteerd zodat ze een bijdrage leveren aan de wijkdoelen en steeds meer mensen met initiatieven willen komen. Om nog beter vanuit de gemeente te kunnen aansluiten bij de wijkopgaven en de initiatieven in de wijk wordt binnen de gemeente gewerkt aan een nieuw basismodel stadsdeelgewijs werken. De bedoeling is dat het eerste deel van het basismodel begin 2015 gerealiseerd is. Met dit basismodel willen we ook het proces voor de totstandkoming van de wijkprogramma s herijken. We streven hierbij naar uniformiteit in het proces met ruimte voor maatwerk in de wijken. Ook wordt hierin vastgelegd hoe we tot (wijk)implementatieplannen voor het nieuwe budget Burgerkracht komen. Daarnaast is de wijkbegroting een belangrijk onderdeel van het nieuwe basismodel stadsdeelgewijs werken. Hiermee sluiten we aan bij de vraag van bewoners om inzichtelijk te maken welke bedragen in de wijk geïnvesteerd worden. De wijkbegroting zal stap voor stap ontwikkeld worden, hierbij dient de buurtbegroting van het stadsdeel Oost van Amsterdam als voorbeeld. Vanwege de ontwikkeling van een nieuw basismodel hebben we, in samenspraak met bewoners en partners, een wat eenvoudiger proces doorlopen om te komen tot het jaarprogramma In 2015 voeren we nieuwe wijkanalyses uit en stellen we nieuwe wijkprogramma s en stadsdeelagenda op met een doorlooptijd van 4 jaar. 2.2 De koers voor 2015 De komende periode is duurzaamheid het sleutelwoord, sociaal, economisch, financieel en op het gebied van leefomgeving. Door de bezuinigingsmaatregelen moeten er keuzes worden gemaakt. De inzet van de gemeente gaat uit van de volgorde: zelfredzaamheid, samenredzaamheid en professionele hulp. Dat betekent o.a. dat bewoners in beginsel zelf de verantwoordelijkheid hebben voor hun gezondheid en welzijn. Daarnaast kan de omgeving (familie, vrienden, buren, vrijwilligers) helpen. Professionele hulp is beschikbaar en dichtbij voor mensen die het zelf of samen niet redden Jij maakt de buurt! Jij maakt de buurt faciliteert bewoners en organisaties bij participatie in het kader van wijkbeheerplannen en/of wijkbudget. We zien een ontwikkeling dat initiatieven die worden ingediend steeds vaker en meer worden getoetst op hun bijdrage aan de specifieke wijkdoelen. Daarmee dragen ook bewonersinitiatieven bij aan de ontwikkeling van de wijk. Naast de commissies wijkbudget voor Zuid Oost, Velve Lindenhof, Ribbelt Stokhorst, Eschmarke Zuid, Dolphia, Cascade en het dorp Glanerbrug kennen we ook een commissie Initiatiefkracht. Deze commissie beoordeelt initiatieven die wijk overstijgend zijn. 5

7 2.3.2 Veranderingen in de openbare ruimte In 2015 verandert het onderhoud van de openbare ruimte door noodzakelijke bezuinigingen. Het gaat dan om onder andere: Door minder maaien wordt de helft van al het gazon lang gras. Ook in het buitengebied wordt minder vaak gemaaid. Hierdoor ontstaat er meer biodiversiteit; Blad van bomen en struiken blijft langer liggen; Uw melding wordt alleen nog direct opgepakt als het om veiligheid gaat. Deze veranderingen worden de komende tijd zorgvuldig uitgewerkt en voorbereid. Waar mogelijk doet de gemeente dit samen met bewoners, bedrijven en instellingen. Alle veranderingen, de reden van deze veranderingen en hoe we dit gaan doen leest u op: Ook zetten we bij het beheer en onderhoud van riolering en wegen net als de voorgaande periode in op risico gestuurd beheer: we vervangen alleen nog riolering of wegen als dit vanuit veiligheidsoogpunt noodzakelijk is. Dit vanuit het door de raad vastgestelde Wegenbeleidsplan en het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Veiligheid Vorig jaar is een nieuw integraal Veiligheidsplan (IVP) vastgesteld door het college van B&W en de gemeenteraad. Hierin worden de volgende lokale ambities benoemd: 1. het behouden van een positie in de top 6 van gemeenten op het gebied van veiligheid; 2. het terugdringen van de misdrijven met een hoge impact op slachtoffers ( high impact crimes ); 3. het vergroten van het veiligheidsgevoel van burgers in Enschede; 4. het terugdringen van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit; 5. het bevorderen van de inzet van technisch ondersteunende en vernieuwende middelen; 6. het verbeteren van de informatievoorziening en monitoring; 7. het versterken van de ketensamenwerking met veiligheidspartners, burgers en ondernemers en het vergroten van de uitvoeringskracht. Het IVP is nader uitgewerkt naar een uitvoeringsprogramma voor de komende jaren. Vanuit de thema s Veilige woon- en leefomgeving, Bedrijvigheid en veiligheid, Jeugd en veiligheid, Fysieke veiligheid en Integriteit en veiligheid zijn speerpunten en acties bepaald die bij moeten dragen aan de gestelde ambities. In het veiligheidsoverleg, waarin alle stadsdelen en een collega van Veiligheid zijn vertegenwoordigd, vindt maandelijks afstemming plaats over de te nemen acties. Ondanks alle inspanningen kunnen risico s en calamiteiten nooit geheel uitgesloten worden. De Nederlandse samenleving is de laatste jaren regelmatig opgeschrikt door schokkende incidenten die tot maatschappelijke onrust leidden. 6

8 Denk bijvoorbeeld aan familiedrama s, vechtpartijen, zedenzaken, (voetbal)rellen en dergelijke. Een preventieve aanpak, zorg en nazorg van de gevolgen van dergelijke incidenten vragen om een goede afstemming, samenwerking en regie van de verschillende ketenpartners, instanties en instellingen. Hiervoor is in Enschede een protocol opgesteld, het protocol Maatschappelijke Onrust. In voorkomende gevallen wordt een coördinatieteam gevormd onder leiding van stadsdeelmanagement Jongeren Enschede is een belangrijke gemeente voor jongeren. Er is veel te doen en voldoende aandacht voor het ontwikkelen van talenten. Het is van belang dat jongeren de mogelijkheid hebben elkaar te ontmoeten. Bijvoorbeeld in buurtcentra en bij sportverenigingen. In de uitvoering van het jeugdbeleid moet met jongeren, ouders, onderwijs en welzijnswerk worden samengewerkt. Dat zijn de uitgangspunten vanuit het coalitieakkoord. Op dit moment ligt er een concept-visie op het opgroeien in Enschede. Belangrijk is dat de Enschedese jeugd zich uitgedaagd voelt om het beste uit zichzelf naar voren te halen. Dat helpt in preventieve zin ook om overlast te verminderen en zorgkosten voor (multi)problematiek bij de jeugd terug te dringen. Er zijn veranderingen in wetgeving in aantocht of al ingevoerd, zoals de transitie van de Jeugdzorg en de wet Passend Onderwijs. De concept-visie is onderdeel van de nota jeugdbeleid. Deze beschrijft gemeenschappelijk gedeelde uitgangspunten voor het preventieve beleid en bundelt en richt de inzet van partners en partijen. In stadsdeel Oost zijn we in 2014 begonnen met een andere aanpak van jongerenproblematiek. Daarbij sloten we aan op de aanpak die in stadsdeel Zuid ontwikkeld is. Het streven is om tot een uniforme aanpak voor alle stadsdelen te komen en een goede integrale samenwerking (stedelijk) met alle betrokkenen te krijgen. De aanpak is in de zomer van 2014 geëvalueerd en daarop is besloten om deze stedelijk uit te rollen. Kern van de vernieuwde aanpak is dat de verantwoordelijken rond de jongeren integraal een aanpak afspreken en uitvoeren, zowel op groepsniveau als op individueel niveau. Hiertoe is een weegtafel per stadsdeel ingevoerd. In dit periodiek overleg zitten vertegenwoordigers van Alifa, de wijkteams, politie en gemeente. Voor aanwezige hinderlijke, overlastgevende of in het ergste geval criminele groepen wordt met elkaar een aanpak besproken voor zowel de groep als voor individuen uit de groep. Daarbij heeft de gemeente op stadsdeelniveau de regie Zorg, (door)ontwikkeling sociale wijkteams Voor de inwoners die de regie ontberen om zelfstandig te kunnen participeren en waar meerdere problemen een rol spelen, hebben we de afgelopen jaren een ontwikkeling in gang gezet naar een effectieve en efficiënte maatschappelijke ondersteuning met de vorming van een wijkteam per stadsdeel. Deze ondersteuning borduurde voort op de ervaringen met de wijkzorgteams in alle stadsdelen en de wijkcoaches in Velve-Lindenhof en de Wesselerbrink. Uitgangspunt hierbij is een breed ingezette professional als sociale huisarts die met ruime bevoegdheden de benodigde ondersteuning op weg naar zelfredzaamheid kan bieden. In mei 2014 is gestart met het inrichten van 9 wijkteams verdeeld over de stad die per 1 januari 2015 in samenwerking met partners in de wijk de nieuwe en overgehevelde taken zullen uitvoeren. Vanwege de taken die de gemeente vanaf 2015 gaat uitvoeren in het kader van de nieuwe Jeugdwet, de WMO en de Participatiewet ( de 3 transities) is het doel van de wijkteams verbreed. De wijkteams willen een integrale aanpak realiseren waarbij het netwerk in de wijken verder wordt versterkt, de participatie wordt vergroot en het aanbod basiszorg (voorheen 1 e lijn) wordt geïntegreerd in de wijkteams nieuwe stijl, zodat doorverwijzing naar 7

9 de specialistische zorg (voorheen 2 e lijn) geborgd en gestuurd kan worden. Stadsdeel Oost kent twee wijkteams. Het team Oost Binnen heeft als werkgebied de wijken Zuid Oost (Varvik Diekman, Hogeland Zuid, t Wooldrik), Velve Lindenhof en Ribbelt Stokhorst. Het team Oost Buiten is actief in Sleutelkamp, Dolphia, Eschmarke en Glanerbrug. De volgende taken worden door het wijkteam uitgevoerd: de aanpak voor de groep met lange afstand tot de arbeidsmarkt; de taken van de huidige wijkteams t.a.v. regie op meervoudige problematiek; vroegtijdige ondersteuning voor kinderen van (0-23 jaar) en hun ouders ten behoeve van talentontwikkeling, verhogen opvoedvaardigheden en bevorderen psychosociale ontwikkeling(voorheen CJG); de ambulante jeugdhulpverlening; de ambulante begeleiding van jeugdigen met een verstandelijke beperking; ondersteuning van vindplekken jeugd in de wijk (school, huisarts, sportclub etc.); toegang tot de 2 e lijn jeugdzorg; ambulante begeleiding van mensen met psychische en psychosociale problematiek; maatschappelijk werk en cliëntenondersteuning. Het overhevelen van de taken, verantwoordelijkheden en personeel ten gevolge van de drie transities heeft geleid tot een nieuw samenwerkingsverband tussen de gemeente Enschede en de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Enschede-Haaksbergen (SMD E-H) wat in 2017 moet leiden tot een definitieve organisatievorm. Uitgangspunten/resultaten: het wijkteam is een laagdrempelig, herkenbaar en bereikbaar team dat is verankerd in de wijk; bewoners krijgen passende ondersteuning op maat: zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig; het wijkteam heeft verbindingen met voorliggende voorzieningen in de wijk zoals scholen, sportverenigingen, welzijnswerk en corporaties. Het komende jaar wordt verder onderzocht hoe deze samenwerking vormgegeven kan worden; het wijkteam heeft een goede verbinding met de basiszorg (bijvoorbeeld huisartsen) en gespecialiseerde zorg (bijvoorbeeld gespecialiseerde jeugdhulp, Mediant); er is een sterke relatie tussen wijkteam en zorgloket. Er worden in de stadsdelen algemene voorzieningen ontwikkeld met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren. Deze algemene voorzieningen worden samen met diverse partners in de stadsdelen ontwikkeld, waarbij de gemeente faciliteert Talentontwikkeling De gemeente Enschede vindt het essentieel dat jongeren hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen en benutten en opgroeien tot gezonde en sociaalvaardige burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Daarom 8

10 investeert de gemeente ook in de jeugd. In dat kader is de afgelopen jaren de ontwikkeling van Integrale Kindcentra (IKC s) gestart, die de regie voeren over de brede talentontwikkeling van kinderen van 0-13 jaar. Vanuit een meerjarenperspectief geven de IKC s vorm en inhoud aan deze opdracht. Talentontwikkeling van kinderen, gezonde leefstijl, kinderen laten opgroeien in een stimulerende omgeving; het zijn allemaal zaken die niet tot ontplooiing kunnen komen zonder ouderbetrokkenheid, samenwerking en intensieve contacten met de ouders. Ouderbetrokkenheid is noodzakelijk om de kansen van kinderen te vergroten. Ouders betrekken betekent: vanaf het begin de ouders meenemen in het proces en de vormgeving van de aanpak. Interesse van ouders voor en betrokkenheid bij de ontwikkeling van het kind, thuis en binnen het IKC, en betrokkenheid vanuit het IKC en de mensen die met het kind werken bij de ouders en bij het kind thuis. Binnen de gemeente wordt een kwaliteitskaart/nulmeting voor ouderbetrokkenheid ontwikkeld. Hiermee kunnen IKC s zichzelf langs de meetlat leggen. De kaart wordt onderdeel van breder beleid op dit thema. In Glanerbrug wordt een pilot gestart met de GLANS-methodiek. GLANS staat voor Grondhouding, Lijn, Ambitie, Naast elkaar en Systeem. Zie ook Als deze succesvol is wordt deze uitgerold naar andere IKC s. Verder is er vanuit de IKC ontwikkeling in de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) aandacht voor ouderbetrokkenheid. Dit wordt door de IKC s en met ondersteuning van de VVE-coach vormgegeven. IKC s die graag een verdiepingsslag willen op het gebied van ouderbetrokkenheid kunnen bij hun schoolbestuur beleid op dit vlak opvragen. Met de inzet van jongerenwerk geven we ook impuls aan de talentontwikkeling van jongeren. Het jongerenwerk Enschede Oost richt zich zowel op individuele ontplooiing en talentontwikkeling als op binding aan de samenleving en burgerschapsvorming. Het jongerenwerk ondersteunt jongeren in het vergroten van hun persoonlijke en sociale competenties en maakt jongeren zo nodig bewust van gewenst gedrag en stimuleert de ontwikkeling daarvan. Verder worden jongeren gestimuleerd om zich in te zetten ten behoeve van de buurt of andere jongeren, onder andere via de FC-Twente cup. Zo wordt vanuit alle systemen rondom een jongere (thuis, via o.a. ouderbetrokkenheid, school (IKC) en straat/buurt ingezet op talentontwikkeling en kan er, door samenwerking tussen deze systemen, zo vroeg mogelijk worden bijgestuurd indien nodig Opvoedondersteuning Iedereen kent vragen rond het opvoeden van kinderen. Voor ouders/opvoeders die (nog) niet altijd op eigen kracht de vragen die de opvoeding van de kinderen stelt adequaat kan hanteren, biedt Enschede mogelijkheden voor informatie en het uitwisselen van ervaringen. Dit gebeurt zowel door professionals als door ervaringsdeskundigen. Door nauwe samenwerking in CJG verband, waaronder Loes, en in de stadsdelen met wijkteams en netwerkpartners ontstaat er een voorliggende voorziening en schakel in de laagdrempelige opvoedingsondersteuning in Enschede. Ondanks bezuinigingen blijft Loes de komende drie jaar gewoon in bedrijf, zonder loket in de bibliotheek, maar wel digitaal. Zo zijn er trainingen beschikbaar voor leerkrachten en ouders (zie 9

11 3. STADSDEEL OOST IN ZIJN GEHEEL 3.1 Korte beschrijving stadsdeel oost Stadsdeel Oost is het gebied dat ligt tussen de Lossersestraat, Oldenzaalsestraat, Laares-, Oliemolen-, Hogeland- en Varviksingel, Zuiderval, A-35 en de landsgrens met Duitsland. Het telt inwoners en is daarmee het grootste stadsdeel. Het stadsdeel bestaat uit de volgende woongebieden: Stokhorst, Ribbelt, Park Stokhorst en Schreurserve; Velve-Lindenhof; Zuid-Oost met Diekman, Hogeland, Wooldrik en Leuriks Eschmarke; Dolphia; Glanerbrug met omliggende wijken als Oikos, Eilermarke en Beekveld; Woonwagencentrum, Cascade, Euregio-bedrijventerrein en buitengebied. Het stadsdeel kent één aanpakwijk (Velve-Lindenhof) en vier aandachtswijken (Dolphia, Ontdekkingsreizigersbuurt, Diekman-Noord en Schreurserve). De overige wijken kunnen worden gezien als beheerwijken/- dorp. Dit onderscheid betekent dat er verhoudingsgewijs meer aandacht tijd en middelen worden besteed aan de aanpakwijk en de aandachtswijken. Door zijn diversiteit in woonmilieus voor alle lagen van de bevolking heeft dit stadsdeel veel te bieden. Het uitgestrekte, waardevolle buitengebied is daarnaast een beeldbepalende kwaliteitsfactor. 3.2 Gevolgen Stedelijke Koers In de Stedelijke Koers is in 2012 door de raad een besluit genomen tot herprioritering van de projecten voor wonen, kantoren en bedrijventerreinen. Dit heeft er toe geleid dat een groot deel van het woningprogramma Eschmarke is geschrapt. 3.3 Jij maakt de Buurt Onder de noemer Jij maakt de Buurt proberen we burgerbetrokkenheid en burgerinitiatief te vergoten. De meest in het oog springen instrumenten zijn de wijkbeheerplannen en de wijkbudgetten. In 2013 zijn de wijkbudgetten in hun volle omvang (jaarschijf) besteed. In de aanloopjaren 2011 en 2012 was dat in mindere mate het geval. Naast besteding aan fysieke projecten in bijvoorbeeld de openbare ruimte wordt meer en meer wijkbudget ingezet voor projecten die passen binnen maatschappelijke opgaves. Projecten zoals Central Park Diekman, E-Portfolio voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in Ribbelt-Stokhorst, Glanerbrug Werkt, Zakgeldproject in Velve Lindenhof. In het eerste kwartaal van 2015 zullen de wijk/dorpsraden de bestedingsplannen voor de wijkbudgetten en de verantwoording over 2014 opstellen en aan de gemeente voorleggen. De gemeenteraad heeft voor 2015 hernieuwing van het beheerssysteem en de spelregels voor wijkbudgetten op de agenda gezet. 10

12 3.4 Buurtbemiddeling Vanaf februari 2014 draait in stadsdeel Oost een pilot buurtbemiddeling. Buurtbemiddelaars zijn vrijwilligers die bij buurtconflicten worden ingezet. Zij zijn onafhankelijk en worden ingezet op verzoek van buurtbewoners of wijkprofessionals (wijkagenten, wooncorporatie, welzijnsinstelling, gemeente). In het eerste jaar zijn er 75 aanmeldingen binnengekomen waarvan in ongeveer 70% een oplossing is bereikt. De pilot loopt voor een periode van 3 jaar 3.5 Wijk- en jongerenwerk in Oost (Alifa) De resultaatgerichte afspraken 2015 die zijn afgesloten tussen de stadsdeelmanager en Alifa maken integraal onderdeel uit van het jaarplan 2015, en zijn afzonderlijk toegevoegd. 3.6 Sport en Bewegen Het Sport en Beweegteam bestaat uit 3 combinatiefunctionarissen en een wisselend aantal ROC-stagiaires. De coördinator talentontwikkeling heeft een aansturende en verbindende rol. Het Sport en Beweegteam organiseert en coördineert de na- en onderschoolse sportactiviteiten. 3.7 Duurzaamheid Duurzaamheid wordt in de stadsdelen waar mogelijk gestimuleerd. In de praktijk gaat het daarbij veelal om kleinschalige initiatieven die vooral zijn gericht op bewustwording. Voorbeelden daarvan in het stadsdeel oost zijn: de grensoverschrijdende boomplantdag, moestuinen bij scholen gerund door vrijwilligers uit de buurt en opschoondagen. Van veel grotere betekenis voor de reductie van de CO2 uitstoot is echter de nieuwbouw en renovatie van zeer energiezuinige woningen. In oost gaat het daarbij om substantiële aantallen, neem alleen al de Velve-Lindenhof (nieuwbouw en renovatie van bijna 300 woningen door Woonplaats en Ons Huis), Dolphia (renovatie van 240 woningen door Ons Huis) en Schreurserve (renovatie van 195 woningen door Domijn). 3.8 Ontwikkelingen Politie en veiligheid De politieorganisatie is zich aan het omvormen naar een Nationale Politie. Gelukkig onderkent de politie Enschede de kracht van het wijkgericht werken en is alle inzet er op gericht om de wijkagenten in positie te houden en zo goed mogelijk te faciliteren. De politie is in 2014 verhuisd naar het tijdelijk onderkomen in de oude brandweerkazerne. De wijkspreekuren voor de wijkagenten in de wijken blijven onveranderd doorgaan. 3.9 Ontwikkelingen Stadsdeelbeheer De thema's voor stadsdeelbeheer in 2015 staan genoemd in het algemeen deel. Deze veranderingen worden de komende tijd zorgvuldig uitgewerkt en voorbereid. Waar mogelijk doet de gemeente dit samen met bewoners, bedrijven en instellingen. 11

13 3.10 Werk en Inkomen Bijstandsgerechtigden die in Oost wonen, worden conform de stedelijk aanpak op basis van hun mogelijkheden (inclusief mogelijke partners) toegedeeld naar één van de drie doelgroepen: 1. op eigen kracht naar betaald werk, of 2. via leer- en werktrajecten naar betaald werk, of 3. maatschappelijke participatie. Werkgevers in Oost worden benaderd om de mogelijkheden te verkennen voor bij de gemeente bekende werkzoekenden bij invulling van vacatures (mogelijk in combinatie met proefplaatsing), garantiebanen, leerwerkplekken, participatieplaatsen gericht op werk, jobcarving e.d. 12

14 4. STADSDEEL OOST PER WIJK 4.1 Glanerbrug Glanerbrug ligt aan de oostzijde van Enschede en is één van de drie dorpen van Enschede, maar wel het meest stedelijke. Glanerbrug bestaat uit de buurten Bentveld-Bultserve, Glanerveld, Schipholt/Glanermaten, Eekmaat, Oikos en Beekveld en Eilermarke. Het gebied kent aan de oost- en westkant natuurlijke grenzen, door respectievelijk de Glanerbeek en het eco-park. Glanerbrug heeft een grote groep jarigen. De samenstelling qua leeftijd van de inwoners verschilt per buurt: in Oikos en Beekveld en Eilermarke wonen meer jongeren en weinig ouderen en in Bentveld/Bultserve wonen daarentegen meer ouderen. Het aantal eenoudergezinnen is in de Eekmaat en Schipholt-Glanermaten hoog. Het aantal alleenstaanden is met 41% hoog te noemen. De werkloosheid ligt onder het gemiddelde, met uitzondering van de Eekmaat. Het dorp heeft een verscheidenheid aan woonmilieus. Het grootste gedeelte van de inwoners zijn huiseigenaren, de Eekmaat uitgezonderd. De Ontdekkingsreizigersbuurt c.a. kent relatief goedkope woningen en daardoor veel woningmutaties zo blijkt uit cijfers Domijn. Oikos en Eilermarke zijn nieuwbouwwijken met een duurzame bouw en inrichting. Het inkomensniveau van de bewoners van het oorspronkelijke dorp, bestaande uit de wijken Glanerveld, Bentveld, Bultserve, Schipholt en Glanermaten is iets lager dan dat van de nieuwbouwwijken Oikos en Beekveld en Eilermarke die tegen het dorp zijn aangebouwd. Glanerbrug is een actief dorp waar veel gebeurt op het gebied van bewonersparticipatie. De dorpsgemeenschap kenmerkt zich door zelf organiserend vermogen en het verenigingsleven is er volop aanwezig. Het dorp beschikt 13

15 verder over een goed vernieuwd winkelgebied met een mooie en dorpse uitstraling. Een krachtig centrum, waarin het winkelbestand zich heeft ontwikkeld en een breed aanbod van goederen en diensten levert. Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor bijna alle ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg. In Glanerbrug is geëxperimenteerd met het vormgeven van een integrale aanpak in de praktijk onder de noemer Glanerbrug Doet. In dit kader is gestart met een aantal projecten : dat zijn versterken ouderbetrokkenheid, inzet mensen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt ( Gl Werkt) en ondersteuning bieden aan mensen die het niet alleen redden. Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van Glanerveld, Bentveld/Bultserve, Schipholt/Glanermaten en Eekmaat is volgens de inwoners een 7,1 en voor Oikos en Beekveld en Eilermarke een 7,6. Het stedelijk gemiddelde is een 7,2. De Dorpsraad, professionals en bewoners Tijdens het Functionarissenoverleg van 29 oktober is de wijkanalyse besproken. Tijdens dit overleg is duiding gegeven aan de cijfers. Daarin is een aantal zaken benoemd die opvallen, zoals de hoge werkloosheid in de Ontdekkingsreizigersbuurt (Eekmaat). Algemene kenmerken In 2013 heeft Glanerbrug inwoners. Het aandeel jongeren in Eilermarke en Oikos en Beekveld is relatief hoog en het aantal ouderen relatief laag, in tegenstelling tot Bentveld/Bultserve waar het aantal ouderen hoger is. Verder wonen er minder niet-westerse allochtonen dan gemiddeld. Het aantal eenoudergezinnen is in Eekmaat en Schipholt/Glanermaten hoger dan gemiddeld. De wijk bestaat voor een groot deel uit koopwoningen en de woningwaarde is hoger dan gemiddeld met uitzondering van de Eekmaat. 14

16 Algemene kenmerken van de wijk. Jongeren (<18 jaar) Ouderen (65+) Waarvan alleenstaande ouderen Niet- Westerse allochtonen 1- oudergezinnen Gemiddelde woningwaarde (*1000 euro) Glanerveld 20,8% 14,0% 32,3% 5,5% 12,5% 187 Bentveld/Bultserve 20,2% 20,5% 32,3% 8,1% 16,7% 180 Schipholt/Glanermaten 23,3% 16,1% 34,8% 17,0% 27,4% 150 Eekmaat 21,6% 15,5% 29,3% 17,7% 41,5% 128 Oikos en Beekveld 32,8% 3,7% 32,6% 13,8% 16,4% 193 Eilermarke 35,6% 3,8% 20,3% 14,6% 14,5% 224 Stadsdeel Oost 23,2% 15,0% 37,2% 14,1% 22,9% - Enschede 19,3% 15,8% 42,2% 21,3% 23,9% 167 Werken 15

17 Figuur: Ontwikkeling aandeel NWW ers Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Glanerbrug is personen. Het aantal NWWers (14,1%) en WWB/IOAW-ers (18,1%) is in de Eekmaat aanzienlijk groter dan stedelijk gemiddelde, gevolgd door Schipholt/Glanermaten (8,7% respectievelijk 7,9%) die rond het stedelijk gemiddelde ligt. Het grootste deel van de WWB ers zijn alleenstaanden tussen jaar, gezinnen en alleenstaande ouders tussen jaar. Veel van de NWW ers hebben een laag opleidingsniveau en de inschrijvingsduur varieert. Trede participatieladder : voor 117WWB-ers is de verwachting dat ze de hoogste trede in de participatieladder (betaald werk, al dan niet met ondersteuning) zullen bereiken. Aandeel WAJONG in Schipholt/Glanermaten (13,9 per inwoners) en De Eekmaat (22,5 per inwoners) relatief hoog (stedelijk: 12,4 per inwoners). Talentontwikkeling Schipholt/Glanermaten en de Eekmaat tellen relatief veel leerlingen op het speciaal onderwijs, beide zitten boven het Enschedees gemiddelde van 5% met 9% respectievelijk 7%. Het vroegtijdig schoolverlaten is in Schipholt/Glanermaten en Eilermarke relatief hoger (4,5% respectievelijk 5,8% ten opzichte van 2,6% stedelijk). Schoolverzuim in Glanerveld, Bentveld/Bultserve, De Eekmaat en Schipholt/Glanermaten relatief hoog Jeugdsportdeelname is voor heel Glanerbrug hoog. Bentveld/Bultserve springt daar in het bijzonder bovenuit. Lidmaatschap van de bibliotheek ligt op of net boven het stedelijk gemiddelde van 44%, met uitzondering van De Eekmaat dat onder het stedelijk gemiddelde ligt met 36% (stadsdeel Oost 42%) Zorg Gebruik WMO-voorzieningen in Bentveld/Bultserve ligt ruim boven stedelijk gemiddelde. Het aandeel kinderen in jeugdzorg in Schipholt/Glanermaten en Eekmaat boven stedelijk gemiddelde. Er is sprake van alcoholproblematiek door alle lagen van de bevolking en er is sprake van softdrugsproblematiek onder de jeugd 16

18 Veilige Leefomgeving De bewoners van Glanerbrug voelen zich aanzienlijk minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Daarnaast is het rapportcijfer voor de woonomgeving lager dan gemiddeld (uitgezonderd Oikois en Beekveld en Eilermarke, daar is het rapportcijfer juist hoger) en ligt het aantal meldingen over de leefomgeving en het aantal meldingen bij de politie over incidenten lager dan gemiddeld. Glanerburg SD Oost Enschede meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners 12,9 13,6 13,1 aantal meldingen bij politie per 100 inwoners 9,3 9,9 13,7 aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 48,2% 42,4% 38,0% mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens) - 43,3% 40,1% 17

19 Dorps doelen Werk Stimuleren van burgerparticipatie. Specifieke aandacht voor Ontdekkingsreizigersbuurt en Muziekbuurt: meer mensen doen mee in de buurt door vrijwillig of door betaald werk (doorleiden). Ombuigen niet gemotiveerdheid. Specifieke acties om de groep in trede 4 (onbetaald werk) door te laten stromen naar betaald werk, versterken arbeidsethos. Talentontwikkeling Zorg Investeren in ouders door te richten op ontwikkeling en perspectief van het kind. Vroegsignalering en aanpak gedrags- en ontwikkelingsproblematiek organiseren rondom (basis)onderwijs. Vroegtijdig schoolverlaters opvangen en begeleiden naar nieuwe opleidingen of werk. Huiswerkbegeleiding om schoolverzuim te beperken. Stimuleren Gezonde Leefstijl (voorlichting, stimuleren en activering) Investeren in versterken zelfredzaamheid en wederzijdse hulpdiensten (preventieve) jeugdzorg: waarom vertonen zij probleemgedrag, zoals vernielingen, overlast en ongezonde leefstijl Veilige leefomgeving Huiselijk geweld Ontdekkingsreizigerbuurt terugdringen Verbeteren van de leefbaarheid in de Ontdekkingsreizigerbuurt Vergroten van de verkeersveiligheid Integrale aanpak van hard-drugsoverlast en criminaliteit (Redemptoristenpark, Bultserve) Aanpak ontdekkingsreizigersbuurt: Voorkomen en terugdringen van overlastsituaties van overlast gevende gezinnen en huishoudens Het inzichtelijk maken van klachten, wensen en behoeften van bewoners; Interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Duurzaam Scan naar de energiestaat van de woningen. Bewustwording en activering om energieverbruik en -lasten te verminderen 18

20 Acties 2015 Werk Trekker Planning Relatie met programma Glanerbrug werkt! (o.a. inzet mensen met lange afstand tot arbeidsmarkt bij netwerkpartners i.v.m. werkervaring opdoen en uit isolement komen middels vrijwilligerswerk en klimopactivering) Dorpsraad Glanerbrug, gemeente Doorlopend E&W In 2015 investeren we samen met de Dorpsraad in een versteviging van dit project. Participatieprogramma voor alleenstaande moeders met kinderen ROC/Alifa doorlopend E&W Talentontwikkeling Trekker Planning Relatie met programma Jongerenwerk in de wijk gericht op voorkomen van overlast Alifa/IKC Vitale sportvereniging Beroepsvizier IKC, gemeente (talentontwikkeling) doorlopend EW Vormgeven van de integrale wijkaanpak in de praktijk (ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg) in aanvulling op het wijkteam en collectieve voorzieningen op stedelijk niveau. Gemeente doorlopend E&W,WZW, SDM Vergroten ouderbetrokkenheid op de bassischolen mede i.r.t. wijkaanpak - Pilot zorgstructuur scholen i.r.t. wijkteam Het terugdringen van bewegingsachterstand, door het aanbieden van extra bewegingslessen voor de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris. ONS doorlopend SDM 19

21 Aanbod van Beweeg Wijs op 2 nieuwe scholen (Gerardusschool Glanerbrug-Noord) St. Beweeg Wijs doorlopend SDM Het opzetten van structurele MRT-lessen na schooltijd ONS 1ste kwartaal SDM Het aanbieden van sportkennismakingslessen onder- en naschooltijd. ONS doorlopend SDM Kwaliteit van cultuuronderwijs verbeteren en vernieuwen Culturage t/m schooljaar 16/17 SDM Diverse initiatieven om eigen kracht te vergroten en versterken Alifa doorlopend SDM Uitvoeren Plan van aanpak Ontdekkingsreizigerbuurt samen met de netwerkpartners SDM, Alifa doorlopend WZW Faciliteren en ondersteunen bij de organisatie van het participatietraject/opbouwwerk in de Reizigersbuurt Alifa,Domijn WZW Samenwerking met Saxion en Scoren in De Wijk: maatschappelijke stages en Taaltreffers. Domijn doorlopend WZW Zorg Vormgeven van de integrale wijkaanpak in de praktijk (ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg) in aanvulling op het wijkteam en collectieve voorzieningen op stedelijk niveau. Gemeente doorlopend E&W, WZW Verbreding wijkteam Oost (o.a. pilot toegang BJZ en SMD enz.) Pilot populatiefinanciering Gemeente, Menzis diverse zorgpartners Eerste helft 2015 WZW 20

22 Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren Gemeente en netwerkpartners Zorg Samenwerking tussen Ariens-Zorgpalet en Bruggerbosch: Ontmoetingscentrum dementie Bruggerbosch. Ariens- Zorgpalet doorlopend Zorg Doorontwikkeling naar algemene voorziening, eventueel samenwerking met ander (zorg)partners Veilige leefomgeving Pilot Buurtbemiddeling bij overlastklachten door neutrale vrijwilligers Alifa, Ons Huis, gemeente Enschede, Domijn, politie doorlopend Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare Ruimte SDBO SDM doorlopend Afronden wijkbeheerplan Eilermarke Beekveld Oikos SDB 2 e kwartaal Start wijkbeheerplan Schipholt-Glanermaten SDB 2 e kwartaal Start wijkbeheerplan Glanerbrug noord SDB 3 e kwartaal Onderzoek haalbaarheid overdracht onderhoud openbare ruimte rondom de Hut aan Glanerbrug werkt SDB 2 e kwartaal Onderzoek nieuwe bestemming voormalig voetbalveld VV Glanerbrug SDB 2 e kwartaal Uitvoering speelplek De Uitkijk SDB 2 e kwartaal Op basis van signalen en analyse pleegt Alifa preventieve inzet ter voorkoming van toename op gebied van zorg, criminaliteit en overlast. Alifa i.s.m. netwerkpartners doorlopend 21

23 Vergroten van de verkeersveiligheid door gerichte controles Politie Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Wijkteam, politie Zoeken met alle partners naar oplossingen en mogelijkheden de leefbaarheid te verbeteren en klachten afnemen Gemeente en netwerkpartners Aanpak bij overlastgevende locaties Politie RTG Handhaving Wijkraad Redemptoristenpark: stimuleren en faciliteren van participatie bij groenonderhoud ism Dorpsraad en RIBW Domijn doorlopend LO Redemptoristenpark: uitvoering plan ter bevordering van verhuur en leefbaarheid Domijn LO Integrale aanpak hard-drugsoverlast en criminaliteit ( redemptoristenpark) Politie Inzet van vrijwilligers en dorpsraad op onderhoud Redemptoristenpark en Bultserve (tegengaan drugsgerelateerde overlast) Dorpsraad en vrijwilligers Herstart buurtpreventie Operastraat e.o. Bewoners Operastraat i.s.m. politie doorlopend Bewoners Operastraat Veiligheidsgevoel in de ontdekkingsreiziger buurt vergroten en verbeteren van de leefbaarheid. Politie, i.s.m. netwerkpartners Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de Politie en jongerenwerk LO en WZW 22

24 woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. i.s.m. netwerkpartners Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT). Aanpak (jeugd)overlast. Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet. Politie i.s.m. netwerkpartners LO en WZW Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam. Politie i.s.m. netwerkpartners LO en WZW De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de Dorpsraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen. Politie Dorpsraad, corporatie en gemeente LO en WZW Groot onderhoud woningen Schipholtstraat vanaf juni 2013 Domijn SO Uitvoeren van het pakket van maatregelen beschreven in het project Veilige schoolomgeving: fysieke maatregelen, gedragsbeïnvloeding en handhaving. SDM ism netwerkpartners doorlopend LO en WZW Opstellen wijkbeheerplan voor Glanerbrug Zuid SDB dorpsraad Implementatie en monitoring Veranderen en bezuinigen Openbare Ruimte SDB doorlopend Bultsweg, afronding groenplan na herinrichting en vervanging riolering SDB 2e kwartaal LO 23

25 Oikos aanleg infiltratie en transportriool in 4e wadi SDB 3e kwartaal LO Project schone portieken en tuinen in de focusgebieden: Muziekbuurt, Reizigersbuurt en Bentstraat. Domijn doorlopend Extra ureninzet van huismeester bij overlastklachten en vervuiling in de focusgebieden Muziekbuurt, Reizigersbuurt en Bentstraat. Domijn doorlopend Start met uitvoering kansrijke projecten uit visiedocument Glanerbeekse bindingen SDM Voorjaar 2014 LO,WZW en SO Een oplossing vinden voor de overlast voor omwonenden van het winkelbedrijf Action aan de Nieuw Frieslandstraat SDM 2de kwartaal LO,WZW Project Ariëns Glanerbrug WTP 3de en 4de kwartaal LO Project Ouverturestraat. Bevindt zich in de ontwerpfase. Fysiek zijn er geen werkzaamheden. Initiatief ligt bij de ontwikkelaar. PMBE Ontwerp doorlopend SO Herinrichting J.Rossstraat, A.Birdstraat en C. Houtmanstraat SDB 2015 LO Duurzaamheid Glanerbrug van de Toekomst; bewustwording van kinderen op de thema s energieverbruik, afval en infrastructuur (wonen en mobiliteit) Twente Academy Young (deelnemers zijn de 5 basisscholen) Start in 2 e kwartaal 2015 EWO + ONS! 24

26 4.2 De Eschmarke (Eekmaat West) De Eschmarke (Eekmaat-West en Leuriks Oost) ligt centraal in de Eschmarke aan de zuidkant van de Gronausestraat. Deze Vinex wijk is relatief jong en ziet er fraai uit met verschillende woonmilieus. Het is er goed wonen en leven. In de wijk wonen veel gezinnen met kinderen, de werkloosheid is laag en er het grootste gedeelte van de inwoners zijn huiseigenaren. Het inkomensniveau is relatief hoog. Aan de oostkant van de wijk ligt een breed scala aan sportvoorzieningen. Midden in de wijk zijn twee basisscholen gevestigd evenals een winkelcentrum. Voor de Eschmarke is een wijkprogramma opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaves. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. Deze gegevens zijn aangevuld met kennis en visie van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende thema s: Werken Talentontwikkeling Zorg Veilige leefomgeving Duurzaam In dit jaarplan zijn de activiteiten opgenomen van de tweede jaarschijf van het wijkprogramma. Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,7. Dit is hoger dan het stedelijk gemiddelde. 98% beoordeelt de wijk als (zeer) positief. De inwoners van Eschmarke zijn bovengemiddeld positief over hun wijk om in te wonen. De betrokkenheid van bewoners bij hun buurt komt overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede. Het totaal aantal voorzieningen in de buurt en het aanbod voor kinderen worden relatief hoog gewaardeerd (59%), maar de tevredenheid over het aanbod voor ouderen en jongeren ( 7%) blijft wat achter. 25

27 De wijkraad en de bewoners De wijkraad heeft op 24 augustus 2014 tijdens de open dag van Avanti een enquête gehouden onder de bewoners van de Eschmarke om een beeld te krijgen hoe bewoners tegen hun wijk aankijken. De uitkomst van de enquête bevestigde een aantal voor de hand liggende zaken. Er is veel waardering voor het groen in de wijk en een algemeen gevoel van veiligheid. Bewoners vinden dat de omnisportvereniging Avanti een belangrijke rol inneemt in de wijk. Ook waarderen zij de aanwezigheid van het winkelcentrum. Aandacht voor jongerenvoorzieningen, vooral voor de oudere jeugd kwam als verbeterpunt sterk naar voren in de enquête. Verder werd de chaotische verkeerssituatie rondom de scholen genoemd en rommel in het Ecopark. Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Eschmarke 3250 inwoners. Het aandeel jongeren in de wijk is relatief hoog en het aantal ouderen relatief laag. De ouderen wonen relatief vaak alleen. Verder wonen er minder niet-westerse allochtonen en eenoudergezinnen in de wijk dan gemiddeld. De wijk bestaat voor een groot deel uit koopwoningen en de woningwaarde is hoger dan gemiddeld SD Oost 2013 Enschede 2013 aandeel jongeren (< 18 jaar) 27,5% 23,2% 19,3% aandeel ouderen (65+) 12,6% 15,0% 15,8% waarvan alleenstaand 46,2% 37,2% 42,2% eenoudergezinnen 12,8% 22,9% 23,9% aandeel niet westerse allochtonen 12,6% 14,1% 21,3% 26

28 Werk Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in De Eschmarke is 2100 personen. Het aantal NWWers ( 78) is relatief laag en het bedraagt ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost. De grootste groep NWW ers is in de leeftijd van 35 tot 39 jaar. De helft daarvan is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en een derde staat korter dan 2 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. Ook het aantal WWB-ers (2,8 per 100 inwoners) in de wijk ligt aanzienlijk lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost ( 7,7 per 100 inwoners) en Enschede als geheel. Trede re-integratieladder : voor 31 WWB-ers is de verwachting dat ze de hoogste trede in de re-integratieladder ( betaald werk, al dan niet met ondersteuning) zullen bereiken. Wajong uitkeringen: absoluut 16 en relatief 4,9 per 100 gezinnen ( ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost) Talentontwikkeling De wijk Eschmarke telt relatief weinig leerlingen op het speciaal onderwijs, ongeveer de helft van het gemiddelde in Enschede. Ook het schoolverzuim ( 49 leerlingen) is relatief gering ( 2,3%) Aantal leerlingen in het speciaal onderwijs 2,4% Jeugdsporters 57 % (Stadsdeel Oost 2,7%) Lid bibliotheek 47% ( 60% in 2011)- ( stadsdeel Oost 42%) 27

29 Zorg In 2012 heeft ongeveer één op de dertien inwoners een of meerdere WMO-voorzieningen. Dat is minder dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel, wat ook samenhangt met het beperkte aantal ouderen in de wijk. Het percentage kinderen in de jeugdzorg bedraagt de helft van het gemiddelde. WMO voorzieningen 245 (7,5%) Kinderen in de jeugdzorg 34 ( 3%) Mantelzorgers 27% Veilige Leefomgeving De bewoners van de Eschmarke voelen zich aanzienlijk minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Daarnaast is het rapportcijfer voor de woonomgeving relatief hoog en ligt het aantal meldingen over de woonomgeving en het aantal meldingen bij de politie over incidenten lager dan gemiddeld. deze wijk SD Oost Enschede meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners 9,6 13,6 13,1 aantal meldingen bij politie per 100 inwoners 6,1 9,9 13,7 aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 7,0% 42,4% 38,0% mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)2 50,0% 43,3% 40,1% 28

30 Jij maakt de buurt ( enquête wijkbeheerplan) Belangrijke plekken in de buurt: De ecozone Winkelcentrum Dierentuintje Bruggerbosch Diverse speelplekken Plekken die bewoners minder waarderen: Keppelerdijk ( onderhoud) Basisscholen ( verkeer) Ekersdijk ( zwerfafval) Esmarkelaan en Eekmaatlaan ( te hard rijden) Wijkprogramma doelen Werken Meer mensen actief in de wijk Klim-oppers inzetten in de wijk Bewoners activeren Talentontwikkeling Zorg Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Inventarisatie van wensen en behoeften van de jeugd. Mensen blijven zo lang mogelijk op een menswaardige manier zelfstandig wonen in de wijk. Bevorderen van een grotere sociale samenhang in de wijk ( preventie) Veilige leefomgeving Verkeersveiligheid verbeteren ( scholen, Keppelerdijk) Voorkomen van overlast in de buurt Mensen voelen zich in toenemende mate verantwoordelijk voor hun woon-en leefomgeving. Duurzaam Terugdringen van het energieverbruik Stimuleren van het gebruik van duurzame energie 29

31 Acties 2015 Werken, talentontwikkeling Trekker/ partners Planning Relatie met programma Start inventarisatie van mogelijkheden (her)opening wijkcentrum voor buurtactiviteiten etc. in scholencomplex door studenten van de saxion Wijkraad 1 e kwartaal SDM, MO Vitale sportvereniging Avanti maatschappelijk ondernemer op het gebied van arbeidsintegratie en vitaliteit bewoners. Avanti, gemeente doorlopend EW&O, SDM, MO Zorg Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren Gemeente en netwerkpartners MO Scholen maken gebruik van het ecopark voor lessen met kinderen Scholen, Gemeente, doorlopend Landschap Overijssel Het aanbieden van onder- en naschoolse sportactiviteiten Gemeente, scholen doorlopend SDM beweegwijs De keten partners inventariseren de behoeften jeugd. Inventariseren door studenten van de Saxion Wijkraad 2e kwartaal SDM Beweegwijs en veilig en gezond schoolplein Scholen doorlopend SDM 30

32 Het organiseren van sport-activiteiten in samenwerking met de verenigingsmanager Avanti- Wilskracht SDM doorlopend Huiskamer van de buurt (overdag en s avonds) met o.a repair ( iedere dinsdag)café bij VSV Avanti-W VSV Avanti Wilskracht doorlopend WZW Ontwikkelen van preventieplan voor vroeg dementerenden in de wijk Bruggerbosch en VBS Avanti W. 1e kwartaal WZW Veilige leefomgeving Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare ruimte SDB SDM doorlopend Verbeteren en verfraaien van de schermen bij het winkelcentrum in het kader van veiligheid Grontmij 3 e kwartaal Keppelerdijk groot onderhoud asfalt SDB 3 e kwartaal Uitvoering ontmoetingstuin Eschmarke- Bruggerbosch SDB 2 e kwartaal Uitvoering bewonersinitiatief Dinkelhoeve, herinrichting SDB 2 e kwartaal Onderzoek haalbaarheid bewonersonderhoud Pitruslaan SDB 1 e kwartaal Start opstellen en uitvoeren wijkbeheerplan SDB LO Project handhaving overlast ecozone, Keppelerdijk en omgeving. Politie en gemeente doorlopend LO Uitvoering van de aanleg van de kindernatuur route (Twentse rondjes) ism basisscholen en bewoners SO 2e kwartaal ONS!, LO/SDB en SDM 31

33 Ondersteunen van bewonersinitiatieven in de openbare ruimte SDB, SDM wijkraad Aanpak (jeugd)overlast. Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. buurthuis De Kei). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet. Politie en jongerenwerk I.s.m. netwerkpartners doorlopend WZW en LO Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Wijkteam, politie Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam. Politie en netwerkpartners WZW en LO De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen. Politie WZW en LO Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen. Gemeente en corporaties WZW Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT). Politie doorlopend WZW en LO 32

34 4.3 Dolphia Dolphia is een bijzondere, op zichzelf staande wijk. De betrokkenheid van Dolphianen bij hun wijk is groot. Dit is met name te zien in de door Dolphianen zelf georganiseerde activiteiten zoals met palmpasen, de jaarlijkse straatspeeldag, het sinterklaasfeest, bingo en de kerstmarkt. Dolphia is een aandachtswijk vanwege de sociaal maatschappelijke situatie. Het gemiddelde inkomen is laag en de sociale problematiek is relatief groot. Afgezien van een klein aantal koopwoningen aan de Slankweg, bestaat vrijwel de gehele wijk uit huurwoningen van Ons Huis. De leefbaarheid, veiligheid en sociaal-maatschappelijke situatie is de afgelopen jaren enigszins verbeterd en is nu vrij stabiel. Een eerder voorgenomen herstructurering is niet doorgegaan en de realisatie van Eschmarkerveld rondom Dolphia is niet meer aan de orde. Daardoor ligt het buurthuis decentraal, buiten de wijk. Mede door het uitblijven van de realisatie van Eschmarkerveld is de exploitatie van het buurthuis De Kei is voor de eigenaar Ons Huis een probleem. De bewoners van Dolphia hechten een buurthuis voor hun buurt. De Stichting Bewonerscommissie Dolphia kan sinds kort gebruik maken van de benedenruimte van het buurthuis om vandaar uit activiteiten met de buurt te organiseren. In het voorjaar wordt de Huiskamer van de Buurt feestelijk geopend. Aan de huurwoningen is planmatig groot onderhoud verricht. De verwachting is dat de sociaal maatschappelijke situatie de komende jaren grosso modo zo blijft. Toch blijft de verloedering in de openbare ruimte een aandachtspunt voor de bewoners en de functionarissen. Ook de participatie en het individuele welzijn van de burgers en hun functioneren in de samenleving blijft een aandachtspunt. Het wijkbudget wordt grotendeels besteed aan activiteiten voor en door bewoners in plaats van fysieke maatregelen. Vooral het initiatief om digitaal de buurtbewoners meer te betrekken bij het wel en wee en de 33

35 activiteiten in de wijk is hier een voorbeeld van. Daarnaast worden de bewoners op de hoogte gehouden van actuele ontwikkelingen in de buurt door een nieuwsbrief van de bewonerscommissie. De bewonerscommissie en de buurt. De bewonerscommissie heeft in 2013 samen met de gemeente het initiatief genomen om een groot onderzoek te verrichten onder alle bewoners van Dolphia. Het onderzoek is uitgevoerd door studenten van de Saxion Hogeschool. Bewoners zijn in de gelegenheid gesteld om de uitkomsten van dit onderzoek te bespreken en aandachtspunten te benoemen voor de toekomst. Deze zijn opgenomen in de volgende speerpunten: Speerpunten 2015 Verder van de grond brengen van bewonersparticipatie en vergroten van buurtvermogen vooral gericht op kinderen en hun ouders. Verhogen van de sociale samenhang ( zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen) Verminderen van gevoel van onveiligheid ( te hard rijden, donkere plekken in de buurt, inbraken) Verbeteren van de fysieke staat van de wijk ( o.a. groen, braakliggend terrein en de tijdelijke bouwstraten) Aanpak sociale problematiek Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Dolphia 570 inwoners waarvan: Dolphia 2013 SD Oost Enschede 2013 aandeel jongeren (< 18 jaar) 26,0% 23,2% 19,3% aandeel ouderen (65+) 14,4% 15,0% 15,8% waarvan alleenstaand 36,6% 37,2% 42,2% eenoudergezinnen 48,9% 22,9% 23,9% aandeel niet westerse allochtonen 8,1% 14,1% 21,3% 34

36 Werken Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Dolphia is 365 personen. Het aantal NWWers ( 69) is relatief hoog, zowel in vergeljking met stadsdeel Oost als met het gemiddelde voor het stadsdeel. De grootste leeftijdscategorie NWW ers in de wijk is die van 60 tot en met 64 jaar. Driekwart van de 69 NWW ers heeft alleen basisonderwijs gevolgd en bijna een kwart staat 3 jaar of langer ingeschreven. De wijk Dolphia telt 81 inwoners met een WWB- of IOAW-uitkering. Het aandeel WWB-ers in de wijk is met bijna een kwart (23,6 procent) ongeveer drie keer zo hoog als gemiddeld in stadsdeel Oost. Er zijn in de wijk 21 vrijstellingen voor arbeidsverplichtingen verleend, waarvan het grootste deel persoonlijke omstandigheden betreft. Werklozen in de wijk zijn op de re-integratieladder het vaakst geplaatst op de trede onbetaald werk. Voor 41 WWB-ers is de verwachting dat zij op termijn kunnen doorstromen naar de hoogste tredes op de ladder (betaald werk, al dan niet met ondersteuning). Het aantal uitkeringen WAJONG bedraagt 10 en ligt daarmee relatief hoog in de wijk. Talentontwikkeling De wijk telt minder vroegtijdig schoolverlaters (2,1 %) dan gemiddeld. Het aandeel jongeren ( 9,5%) uit de wijk dat speciaal onderwijs volgt, is ten opzichte van 2011 weliswaar sterk gedaald, maar ligt nog wel tweemaal zo hoog als gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Ook schoolverzuim komt in de wijk relatief vaak voor (5.5 per 100). Verder kent de wijk kent relatief weinig jeugdsporters en bibliotheekleden in vergelijking met heel stadsdeel Oost en heel Enschede. 35

37 Zorg Bijna een op de acht inwoners van Dolphia heeft een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is meer dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Ook het aandeel kinderen in de jeugdzorg is in Dolphia bovengemiddeld hoog. Veilig Bewoners van Dolphia voelen zich relatief veilig. Een op de twaalf (8 procent) voelt zich weleens onveilig in de eigen buurt, terwijl dit aandeel voor Enschede 21 procent bedraagt. Wel acht men de kans slachtoffer te worden van woninginbraak bovengemiddeld hoog. De waardering van de wijkbewoners voor hun woonomgeving is gemiddeld. Dolphia Enschede voelt zich in algemeen wel eens onveilig 18% 29% voelt zich in eigen buurt wel eens onveilig 8% 21% acht kans om slachtoffer te worden van inbraak groot 14% 7% acht kans om slachtoffer te worden van mishandeling groot 1% 2% acht kans om slachtoffer te worden van diefstal groot 5% 5% 36

38 Acties 2015 Trekker Planning Relatie met programma Werken Stimuleren van activiteiten voor en door de buurt ( ouder en kind, kinderen en jongeren, oudere bewoners) Stichting bewonerscommissie Dolphia WZW Zorg Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren Gemeente en netwerkpartners Zorg Openen van een huiskamer van de buurt Stichting bewonerscommissie Dolphia WZW Veilige leefomgeving Uitvoeren van het herstelplan straten in het sloopdeel Ons Huis en gemeente 1e kwartaal LO Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare ruimte SDO SDM doorlopend Goede voorlichting bij verhuizing over buurtgerichte woonstijl Ons Huis Samen met bewoners leegstaande veld tijdelijk inrichten totdat er een nieuwe bestemming is tbv de buurt. Alifa, Ons Huis, Bewoners, en gemeente 2 e kwartaal Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Wijkteam, politie 37

39 Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT). Politie doorlopend WZW en LO Aanpak (jeugd)overlast. Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. buurthuis De Kei). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet. Politie en jongerenwerk i.s.m. netwerkpartners doorlopend WZW en LO Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam. Politie en netwerkpartners WZW en LO De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen. Politie WZW en LO Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen. Corporaties en gemeente WZW 38

40 4.4 Sleutelkamp. De wijk Cascade is een vrij nieuwe wijk en hoewel de Cascade als project in het kader van de Stedelijke Koers 2030 zal worden afgesloten, zullen er nog enkele bouwkavels op de lange termijn kunnen worden uitgegeven. De verwachting is echter dat dit de komende tien a vijftien jaar niet zal plaatsvinden. In het kader van de realisatie van de woonwijk De Cascade zijn diverse archeologische onderzoeken uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat de archeologische vondsten afkomstig zijn uit de Midden-Steentijd (het Mesolithicum, ca jaar v. Chr.). Tijdens opgravingen zijn resten gevonden van mogelijke kampementen van jagersverzamelaars. Deze conclusie wordt getrokken op basis van de vondst van houtskool, verbrand vuursteen en speerpunten. In het plangebied is er voor gekozen om de archeologische vindplaats zichtbaar en beleefbaar te maken. Dit wordt gedaan door de haarden terug te laten komen in de vorm van een kunstwerk, dat in december 2013 feestelijk is onthuld. Het terrein krijgt een natuurlijk uitstraling als in 2014 het terrein heringericht is. De archeologische belevingsplek wordt blijvend openbaar groen, dat op een natuurlijke wijze wordt ingericht. Het woonwagencentrum is in 2010 in eigendom overgedragen aan de Woonplaats en aangemerkt als een gewone woonwijk met bijzondere kenmerken. Samen met de bewoners zetten de Woonplaats, de wijkagent en de gemeente zich in om de leefbaarheid op peil te houden. Vanuit het woonwagencentrum zijn verschillende initiatieven ondernomen voor contacten met Cascade, waaronder een zeskamp waaraan ook de nodige inwoners van Cascade mee hebben gedaan. De voetbalvereniging FC Centrum is de enige organisatie op het Woonwagencentrum en voor Cascade. Voor het bevorderen van de sociale samenhang is het van belang dat de 39

41 continuïteit van de vereniging en de accommodatie gewaarborgd blijft. Onder de paraplu van die vereniging FC Het Centrum worden zelfstandig ook welzijns- en educatieve activiteiten te ontplooit. In 2013 zijn er gesprekken gestart met bewoners van het woonwagencentrum over de verkeersveiligheid en het onderhoud en de inrichting van de vrachtwagenparkeerplaats voor de bedrijfswagens van de bewoners van het woonwagencentrum. Dit heeft geleid tot een aantal afspraken die een inspanning vragen van zowel de bewoners als de gemeente. De invoering van wijkbudgetten biedt nieuwe kansen. Woonwagencentrum en Cascade hebben de beschikking over één gezamenlijk budget. In 2012 en 2013 is gekozen voor een gezamenlijke activiteit voor de kinderen van Cascade en het woonwagencentrum. Algemene kenmerken De wijk Sleutelkamp heeft ruim 600 inwoners. Er wonen relatief veel jongeren in de wijk (29 procent) en relatief weinig ouderen (9 procent). Het aandeel eenoudergezinnen ligt hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. De wijk telt ongeveer evenveel niet-westerse allochtonen als gemiddeld in stadsdeel Oost en minder dan in Enschede. Het woningenbestand bestaat voor ruim de helft uit huurwoningen en de woningwaarde is bovengemiddeld hoog SD Oost Enschede aandeel jongeren (< 18 jaar) 28,6% 23,2% 19,3% aandeel ouderen (65+) 9,0% 15,0% 15,8% waarvan alleenstaand 30,9% 37,2% 42,2% eenoudergezinnen 26,3% 22,9% 23,9% aandeel niet westerse 14,6% 14,1% 21,3% allochtonen gemiddelde woningwaarde ( ) Meest recente cijfers, voor het thema wonen betreft dit het jaar

42 Werk Ontwikkeling aandeel NWW ers, De potentiele beroepsbevolking in Sleutelkamp heeft een omvang van bijna 400 personen en is sinds 2010 nauwelijks gewijzigd. Het aantal NWW ers is relatief groot en ligt in de gehele periode ruim boven het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel. De grootste leeftijdscategorie NWW ers is die van 55 t/m 59 jaar. Driekwart van de NWW ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en vier op de tien staat al minimaal drie jaar ingeschreven. Het aantal WWB-ers in Sleutelkamp bedraagt 58, wat neerkomt op 15,3 WWB-ers per 100 inwoners. Dat is aanzienlijk meer dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Er zijn 21 vrijstellingen van arbeidsverplichtingen verleend, vooral vanwege de fysieke gesteldheid. Ruim een derde van de WWB-ers is op de re-integratieladder ingedeeld op de trede sociale contacten buiten de deur. Voor in totaal 12 WWB-ers is de verwachting dat zij de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk). Het aandeel uitkering WAJONG ligt lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Talentontwikkeling De wijk telt geen vroegtijdig schoolverlaters over schooljaar 2012/2013. In Sleutelkamp zijn verder relatief weinig leerlingen op het speciaal onderwijs, al fluctueert het aandeel aanzienlijk door het beperkte aantal kinderen in de wijk. Het aandeel jeugdsporters komt in 2012 vrijwel overeen met het gemiddelde voor stadsdeel Oost. Het schoolverzuim ligt in 2012 hoger dan gemiddeld in Enschede. Jeugdsporters 57% (61%) Lid bibliotheek 31% (39% in 2011)- (Stadsdeel Oost 42%) 41

43 Zorg In 2012 heeft 4 procent van de inwoners in de wijk een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is aanzienlijk minder dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel, wat samenhangt met een beperkte aantal ouderen in de wijk. WMO voorzieningen 27 (4,4%) Veilige Leefomgeving De bewoners van Sleutelkamp voelt minder vaak onveilig in hun eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Een op de twaalf wijkbewoners (8 procent) voelt zich weleens onveilig in hun eigen buurt. Daar staat tegenover dat zij de kans om slachtoffer te worden van inbraak relatief hoog achten. Het oordeel over de woonomgeving is met het rapportcijfer 7,2 gelijk aan het gemiddelde voor stadsdeel Oost en Enschede. Het aantal meldingen over de leefomgeving bij de gemeente is bovengemiddeld hoog. Woonomgeving en veiligheid Sleutelkamp SD Oost Enschede meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners 17,2 13,6 13,1 aantal meldingen bij politie per 100 inwoners 12,7 9,9 13,7 aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 58,2% 42,4% 38,0% mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens) 2 50,0% 43,3% 40,1% 1 Cijfer betreft Wens-wijk 35: Dolphia, Sleutelkamp. Enschede panel 2013 Naast cijfers uit harde statistieken en registratiebestanden vormt de beleving van de buurtbewoners een belangrijk onderdeel van de wijkscans. In deze paragraaf staat de beleving van de buurt door haar bewoners centraal. Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 7,0. Dit is hoger dan het stedelijk gemiddelde. Aan de peiling onder het EnschedePanel hebben acht respondenten uit Sleutelkamp deelgenomen. Op basis hiervan is geen representatief beeld te geven. De cijfers zijn daarom indicatief en dienen met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden. 42

44 Driekwart van de inwoners van Sleutelkamp zijn positief over hun wijk om te wonen, vrijwel gelijk aan het gemiddelde in stadsdeel Oost en de gemeente Enschede. Bewoners zijn minder vaak gehecht aan hun buurt dan gemiddeld en vinden relatief vaak dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in hun wijk. Over het aantal voorzieningen is men relatief vaak tevreden. 43

45 Acties 2015 Trekker Planning Relatie met programma Samenlevingsopbouw Doel: Versterken van de samenlevingsopbouw en vergroten van het buurtvermogen Onder de paraplu van FC t Centrum worden op eigen kracht allerlei activiteiten georganiseerd die de leefbaarheid en sociale samenhang ten goede komen. FC Het Centrum doorlopend WZW Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren Gemeente en netwerkpartners Zorg Onderzoek starten naar het behoud en betere benutting van de accommodatie, zodat de continuïteit gewaarborgd blijft FC Het Centrum doorlopend WZW WERK Veiligheid Doel bevorderen van de fysieke en sociale veiligheid. Start wijkbeheerplan SDO 2 e kwartaal Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare Ruimte SDO SDM doorlopend Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Wijkteam, politie WZW en LO Aanpak (jeugd)overlast. Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende Politie en jongerenwerk ism WZW en LO 44

46 locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet. netwerkpartners Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam. Politie en netwerkpartners WZW en LO De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen. Politie WZW en LO Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen. Gemeente en corporaties 45

47 4.5 Velve Lindenhof Deze vroeger meest oostelijke stadswijk van Enschede wordt voornamelijk gekenmerkt door laagbouw. De wijk valt uiteen in drie deelgebieden. Het oude Velve, het nieuwe Velve, dat na de oorlog is gebouwd en het Lindenhof, een vooroorlogse arbeidersbuurt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gebied tussen het oude Velve en het Lindenhof volgebouwd met rijtjeshuizen, de ene helft in baksteen met pannendaken, de andere helft Aireywoningen. In het algemeen is te stellen dat de wijk een rijke(re) buitenring heeft en een armer binnengebied dat als aandachtsgebied geldt vanwege de sociale problematiek en dat destijds als vogelaarwijk is aangewezen. In 2008 is het Wijkactieplan (WAP) Velve-Lindenhof vastgesteld. Het WAP is opgesteld in het kader van de prachtwijken (Vogelaarwijken) om gezamenlijk met alle partners de wijk fysiek en sociaal aan te pakken. Prioriteiten in het WAP zijn: de sociale aanpak, de aanpak van de woningen van De Woonplaats en Ons Huis, het hart van de wijk, de herinrichting van de openbare ruimte en duurzame energievoorzieningen. Inmiddels hebben de nieuwe en oude bewoners vrijwel allemaal hun woningen betrokken. De wijkbewoners hebben zelf een welkomstcomité opgericht om de nieuwe bewoners te verwelkomen. Najaar 2010 is het participatietraject met betrokken organisaties en wijkbewoners gestart rond de bouw van het voorzieningencluster Hart van de wijk. De inrichting van het Velveplantsoen is hierbij meegenomen. In 2014 is de bouw gestart en is de naam van het nieuwe gebouw bekend geworden: Lumen. Medio 2015 wordt het gebouw opgeleverd en kunnen de organisaties en de wijk er hun intrek in nemen. Het plan Jeugd en Onderwijs, onderdeel van het WAP, is uitgevoerd en is per 1 januari 2013 gestopt. Er is ingezet op activiteiten voor de jeugd in samenwerking met de Scholen, Sportactivering en Alifa en met de jeugd zelf. Blijvende aandacht voor de jeugd is nodig. Samen met De Woonplaats, Ons Huis en Alifa willen we de activiteiten voort zetten in de vorm van wijkactivering die vanaf september 2015 vanuit het Hart van de Wijk, Lumen, zal plaatsvinden. Met gebruik van het wijkbudget worden diverse ideeën gerealiseerd zoals kunstschemerlampen op het Velveplein en in het Velveplantsoen, een AED aan de Velveweg, een Sinterklaasfeest, lampionnenoptocht, het Zakgeldproject en een speeltoestel in de speeltuin voor rolstoelgebonden kinderen. De bewoners richten zich met het wijkbudget ook op de sociale opbouw van de nieuwe wijk en straks op activiteiten vanuit Lumen. 46

48 Speerpunten 2015 Uitvoering geven aan het afronden van het Wijk Actie Plan (WAP). Centraal daarin staan: Bouw Hart van de wijk (Lumen), verdere planontwikkeling volgende fases gebied Lage Bothof en wijkactivering. Inzet op participatie, o.a.: Buurtmuseum, activiteiten kinderwijkraad, wijkbudgetten, betrekken van jongeren bij de invulling van voorzieningen voor jongeren (Hart van de wijk, buitenruimte), integratie van oude en nieuwe bewoners in de wijk. Aandacht voor de jeugd: Participatie en activering van de jeugd, voorkomen jeugdoverlast. Aandacht voor zorg in de wijk. Versterken sociale samenhang via moestuintjes, opschoondagen, braderie etc.. Algemene Kenmerken In 2013 heeft de wijk inwoners waarvan: Velve Lindenhof Stedelijk Jongeren (< 18 jaar) 20,7% 19,3% Ouderen (65+) 12% 15,8% Alleenstaand 41,4% 42,2% Eenoudergezinnen 29,2% 23,9% Aandeel niet westerse allochtonen 22,5% 21,3% Verhouding koop/huur/onbekend 52/47/1 (*) 50/48/3 (*) Gemiddelde woningwaarde (*) (*) (*) =

49 Werken Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Velve Lindenhof is personen. Het aantal NWW ers is 292. In 2012 is het aandeel NWW ers (10,5 procent) bijna 3 procentpunten hoger dan in stadsdeel Oost en bijna 2 procentpunten hoger dan gemiddeld in Enschede. Ontwikkeling aandeel NWW ers, De grootste leeftijdscategorie NWW ers is die van 40 t/m 44 jaar. Zes op de tien NWW ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en een vijfde van de NWW ers staat korter dan 2 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Velve Lindenhof zijn er 324 inwoners met een WWB-uitkering, verhoudingsgewijs aanzienlijk meer dan in stadsdeel Oost en in Enschede gemiddeld. Vooral in de leeftijdsgroep van 27 tot 58 jaar zijn er relatief veel WWBuitkeringen. In totaal is er 47 keer vrijstelling van de arbeidsverplichtingen verleend. De belangrijkste reden hiervoor is de fysieke gesteldheid. Op de tweede en derde plaats komen psychische redenen persoonlijke omstandigheden. De grootste groep WWB-ers (ruim een derde) staat op de trede onbetaald werk van de re-integratieladder. Van ongeveer de helft van de WWB-ers wordt verwacht dat ze de hoogste treden van de re-integratieladder kunnen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning). Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt in Velve Lindenhof ruim boven het gemiddelde van stadsdeel Oost en ook hoger dan gemiddeld in Enschede. 48

50 Velve Lindenhof Enschedees gemiddelde NWW 10,5% 8,8% WWB 11,2% 8,9% Wajong 15,2% 12,4% Talentontwikkeling De wijk telt even veel vroegtijdig schoolverlaters, zogenaamde vsv-ers, als gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Het percentage leerlingen dat speciaal onderwijs volgt ligt boven het gemiddelde van Enschede en schommelt de afgelopen jaren rond 6 procent. Deelname aan sport onder jeugdigen is eveneens relatief laag. Verder is het schoolverzuim in de wijk bovengemiddeld hoog. Velve Lindenhof Enschedees gemiddelde Vroegtijdig schoolverlaters 2,6% 2,6% Leerl. Speciaal onderwijs 6,3% 5,0% Jeugdsporters 40% 51% (in Oost 61%!) Jeugdlid bibliotheek 36% 44% Zorg In 2012 heeft ruim 9 procent van de inwoners een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is vrijwel gelijk aan het gemiddelde in stadsdeel Oost en minder dan in Enschede als geheel. Het aandeel kinderen in de jeugdzorg ligt op het niveau van Enschede als geheel. 49

51 Velve Lindenhof Enschedees gemiddelde WMO-voorziening 9,4% 11,0% Jeugd in jeugdzorg 6% 6% Mantelzorgers* 23% 25% *Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd. Veilig Het onveiligheidsgevoel is in Velve Lindenhof groter dan gemiddeld in Enschede. Bewoners schatten ook de kans om slachtoffer te worden van diefstal hoger in dan gemiddeld. De waardering van de woonomgeving is relatief laag en verder is het aantal meldingen bij de politie over incidenten relatief hoog. Onveiligheidsgevoel onder wijkbewoners (2012) deze wijk SD Oost Enschede voelt zich in algemeen wel eens onveilig 33% - 29% voelt zich in eigen buurt wel eens onveilig 28% - 21% acht kans om slachtoffer te worden van inbraak groot 7% - 7% acht kans om slachtoffer te worden van mishandeling groot 1% - 2% acht kans om slachtoffer te worden van diefstal groot 8% - 5% Bron: wijkveiligheidsscans gemeente Enschede 50

52 Velve Lindenhof Stedelijk Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen 13,3% 13,1 Meldingen bij politie per 100 mensen 15,1% 13,7 Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 59,3% 38,0% Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens) 43,3% 40,1% Opbrengst Enschede panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 5,9. Dit is vrijwel gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Iets meer dan de helft van de inwoners van Velve Lindenhof is positief over hun buurt en zou hun buurt aanbevelen aan andere mensen. Dat is minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Buurtbewoners van Velve Lindenhof zijn optimistischer over de ontwikkeling van hun buurt dan gemiddeld. De tevredenheid over het voorzieningenaanbod in de wijk komt redelijk overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede. Aantrekkingskracht van de buurt, percentage (helemaal) mee eens. deze wijk SD Oost Enschede ik kan mensen aanbevelen om in deze buurt te wonen 53% 78% 74% indien mogelijk verhuis ik uit deze buurt 23% 12% 12% ik ben gehecht aan mijn buurt 53% 71% 70% ik neem graag deel aan activiteiten in de buurt 28% 26% 28% Bron: EnschedePanel

53 Beschrijving van de buurt in 1 woord: 52

54 Acties 2015 Trekker Planning Relatie met programma Leefbaarheid Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare Ruimte SDB, SDM doorlopend LO, concernstaf Project ontwikkelen Hart van de Wijk/integraal kindcentrum Lumen Woonplaats, Ons Huis en gemeente Start bouw 1 ste kwartaal 2014 Oplevering zomer 2015 SO/MO/E&W/LO Project Lage Bothof. Visievorming voor deelplan 2 en 4. De Woonplaats 4 de kwartaal SO Project Noord Esmarkerrondweg. SE en SDB 3 de kwartaal LO Na de sanering in 2015 van een aangrenzend stuk grond wordt het fietspad aan de oostkant in de definitieve vorm aangelegd. Samenlevingsopbouw RGA Alifa. zie bijlage. Participatie Het aanbieden van structurele naschoolse sportactiviteiten door de combinatiefunctionaris SDM doorlopend concernstaf Het aanbieden van extra lessen Bewegingsonderwijs aan de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris. SDM doorlopend concernstaf Voortzetten van de activiteiten door en voor bewoners via Wijkactivering De Woonplaats, ons Huis, gemeente/sd M doorlopend concernstaf Veiligheid 53

55 Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlast gevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet. Politie, Jongerenwerk, netwerkpartne rs doorlopend Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d.m.v. interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Wijkteam, politie Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam. Politie En netwerkpart- doorlopend ners De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de Woonplaats en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen. Politie doorlopend Buurtbemiddeling bij overlastklachten door neutrale vrijwilligers. Alifa, Ons Huis, gemeente/sd M, Domijn en politie Start: 2 de kwartaal concernstaf 54

56 Zuid Oost (Varvik Diekman, Hogeland Zuid, Wooldrik, De Leuriks) De wijken in stadsdeel Oost die vallen onder het werkgebied van de wijkraad Zuid Oost hebben met elkaar gemeen dat de bewoners vrijwel allemaal positief zijn over hun wijk; ze wonen er graag en zijn gehecht aan hun buurt. Ook de tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort in het onderzoek van I&O Research onder de deelnemers aan het Enschede Panel hoger dan het stedelijk gemiddelde. 55

57 Voorzieningen op het gebied van sport, basis-, speciaal en voortgezet onderwijs. Wooldrikpark met kinderboerderij. Speeltuin t Varvik, tevens Huiskamer van de Buurt dat gerund wordt door vrijwilligers onder de hoede van de Stichting Enschedese Speeltuinen. In 2014 wordt aan de J.J. van Deinselaan het Gezondheidshoes met daarboven ruim zeventig huurappartementen in gebruik genomen. Op 10 minuten fietsen van het centrum, ligt Varvik Diekman met Diekman Noord en Diekman Es. Diekman Noord wordt bijvoorbeeld getypeerd door een fiftyfifty verdeling van koop- en huurwoningen die allemaal ongeveer rond 1950 zijn gebouwd. Het zijn over het algemeen oude woningen en het gemiddelde gasverbruik per huishouden is aanzienlijk hoger dan het stedelijk gemiddelde. Diekman Es daarentegen is een riant woongebied met uitsluitend vrijstaande woningen op royale, groene kavels. Het Hogeland Zuid ligt ten zuidoosten van de singelring. Het is een wijk met overwegend koopwoningen uit de jaren rond De opzet van de wijk is licht speels met krommende straten, een enkel pleintje en veel bomen. De oostgrens van de wijk wordt gevormd door de Heutinkstraat die een scherpe stadsrand vormt naar het glooiende coulisselandschap. In het zuiden van de wijk ligt nog een kleine stadsuitbreiding uit de jaren rond De wijk het Wooldrik is gedeeltelijk gebouwd op het voormalige landgoed het Wooldrik. Het Wooldrik is een groene wijk met vrijstaande huizen, alleen langs de Wooldrikshoekweg en in het oosten van de wijk staan oudere vooroorlogse arbeiderswoningen. Ten oosten van de Zuid-Esmarkerrondweg ligt de wijk Leuriks, een kleine groene wijk met uitsluitend vrijstaande woningen. Speerpunten 2015 Meer mensen actief krijgen in en voor de wijk en meer mensen begeleiden naar (vrijwilligers)werk; bestaande netwerken benutten en nieuwe netwerken initiëren met als doel inactieven te activeren. Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Toename van een gezonde leefstijl. Onderhouden en versterken van het (informele) netwerk in de wijk en de onderlinge samenwerking; mensen stimuleren meer voor elkaar, voor de buurt te doen. Samen met bewoners en handhavers veiligheid verbeteren, tegengaan van criminaliteit Stimuleren dat bewoners zelf verantwoordelijkheid nemen voor de openbare ruimte om straat en buurt aangenaam te maken en te houden Bewoners zijn zich meer bewust van duurzaamheid en werken aan een duurzame samenleving. 56

58 4.6 Hogeland Zuid Sociale Kwaliteit, Enschede Panel 2013 Vrijwel alle bewoners (91%) van Hogeland Zuid zijn positief over hun wijk om in te wonen. Dat is hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost (78%) en de gemeente Enschede (74%). Relatief veel bewoners (88% tov stedelijk 70%) zijn gehecht aan hun buurt. De bewoners zijn in gemiddelde mate bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid van hun buurt te leveren. De tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort hoger dan gemiddeld. Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Hogeland Zuid inwoners waarvan: Hogeland Z Stedelijk Jongeren (< 18 jaar) 22,4% 19,3% Ouderen (65+) 17,7% 15,8% waarvan alleenstaand 28,8% 42,2% Eenoudergezinnen 17,0% 23,9% Aandeel niet westerse allochtonen 7,4% 21,3% Verhouding koop/huur/onbekend 86/14/0 (*) 50/48/3 (*) (*) =

59 Werken Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Hogeland Zuid is ruim personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 3,7% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% De niet werkende werkzoekenden zitten vooral in de leeftijdsgroepen 55 tot 59 jaar en 60 tot 65 jaar. Verder zijn NWW ers in deze wijk hoog opgeleid en staat een aanzienlijk deel korter dan 6 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Hogeland Zuid wonen 34 personen met en WWB of IOAW uitkering met name in de leeftijd van 27 t/m 44 jaar. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt lager dan het stedelijk gemiddelde (6,1% tov stad 12,4%) Van de 34 personen hebben 32 personen geen vrijstelling van arbeidsverplichtingen. De verwachting is dat 15 personen (47%) de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning). Talentontwikkeling De wijk telt bovengemiddeld veel vroegtijdig schoolverlaters: circa 19 jongeren. Het aandeel leerlingen op het speciaal onderwijs neemt vanaf 2009 toe, maar ligt onder het stedelijk gemiddeld (3,8% tov stad 5,0%) Het percentage jeugdsporters is nagenoeg even hoog als in stadsdeel Oost (60% tov 61% in stadsdeel Oost als geheel) en ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde (51%). 58

60 Zorg Het aandeel inwoners (7,3%) met een of meerdere WMO-voorzieningen is in 2012 lager dan in stadsdeel Oost en ligt onder het stedelijk gemiddelde (11,0%) Totaal 40 kinderen tot 23 jaar krijgen jeugdzorg. Dit is 6% Het aandeel ligt daarmee op het stedelijk gemiddelde. En ook het aandeel mantelzorgers komt overeen met het stedelijk beeld. Veilig Een op de negen inwoners (11%) van Hogeland Zuid voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%). Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2) 1 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Hogeland Zuid Stedelijk Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen 12,6 13,1 Meldingen bij politie per 100 mensen 11,9 13,7 Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 60,5% 38,0% Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens) 2 38,3% 40,1% 1 betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen 2 Cijfer heeft alleen betrekking op de wijk Hogeland Zuid 59

61 4.7 t Wooldrik en Leuriks Sociale Kwaliteit, Enschede Panel 2013 Vrijwel alle bewoners in de wijk Wooldrik zijn positief over hun wijk en zijn bovengemiddeld (81%) gehecht aan hun wijk om in te wonen. De mensen zijn tevreden over het voorzieningenaanbod met uitzondering van de voorzieningen voor ouderen. In verhouding tot andere wijken in Oost en de gemeente zijn minder inwoners bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en veiligheid te leveren. Gegevens over buurtbeleving De Leuriks zijn achterwege gelaten, aangezien slechts één respondent uit deze wijk heeft deelgenomen. Algemene kenmerken In 2013 hebben de wijken t Wooldrik en De Leuriks tezamen inwoners waarvan: Wooldrik/Leuriks Stedelijk Jongeren (< 18 jaar) 22,0% 19,3% Ouderen (65+) 23,4% 15,8% alleenstaand 31,4% 42,2% Eenoudergezinnen 10,8% 23,9% Aandeel niet westerse allochtonen 8,0% 21,3% Verhouding koop/huur/onbekend 84/16/0 (*) 50/48/3 (*) (*) = t Wooldrik

62 Werken Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden in Wooldrik Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Wooldrik is circa 750 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 3,5% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% Uit de wijk De Leuriks staan geen NWW ers en ook geen mensen met een WWB, IOW of WAJONG geregistreerd. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Wooldrik wonen 10 personen met en WWB of IOAW uitkering. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt met 3,2 per 1000 inwoners duidelijk lager dan het stedelijk gemiddelde (12,4%) Talentontwikkeling In het Wooldrik en De Leuriks volgen relatief weinig tot geen leerlingen het speciaal onderwijs en het aandeel vroegtijdig schoolverlaters ligt lager dan gemiddeld. Verder tellen de wijken in vergelijking met stadsdeel Oost en de stad Enschede als geheel relatief veel jeugdsporters (80 tot 90%). 61

63 Zorg Het aandeel inwoners (9,7%) met een of meerdere Wmo-voorzieningen ligt in Wooldrik in 2012 boven het gemiddelde van stadsdeel Oost (8,9%) en onder het stedelijk gemiddelde (11,0%) Het aandeel kinderen tot 23 jaar in de jeugdzorg bedraagt 5% en ligt daarmee onder het stedelijk gemiddelde van 6%. Het aandeel mantelzorgers is niet bekend. Veilig Een op de negen inwoners (11%) van het Wooldrik voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%) Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2) 3 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Wooldrik Stedelijk Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen 12,6 13,1 Meldingen bij politie per 100 mensen 11,9 13,7 Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 60,5% 38,0% Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens) 41,0% 40,1% De Leuriks valt met betrekking tot dit thema onder Wenswijk 36, waar ook de wijken Eschmarke, Oikos en Eilermarke toe behoren. Van de inwoners van deze wijken voelt 9% zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is minder dan het gemiddelde voor Enschede (21%). De verwachting slachtoffer te worden van een delict is eveneens beneden gemiddeld. De bewoners waarderen hun woonomgeving met een 7,6. Het aantal meldingen bij de politie over incidenten is relatief laag. 3 betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen 62

64 Acties 2015 Thema en acties Trekker (vet gedrukt) en partners Planning Relatie met programma Leefbaarheid/leefomgeving: Uitvoeren deelprojecten wijkbeheerplannen Stadsdeelbeheer doorlopend Leefomgeving, SDM Veranderen en bezuinigen in de openbare ruimte; uitvoeren en monitoring Stadsdeelbeheer doorlopend Leefomgeving bezuinigingsmaatregelen Omgeving scholingsboulevard McDonalds KFC: uitvoeren zwerfvuilproject Stadsdeelbeheer doorlopend Leefomgeving Opstellen wijkbeheerplan Wooldrik en Leuriks Oost Stadsdeelbeheer 1 e kwartaal Leefomgeving, SDM Bandoengstraat: renovatie riolering door het aanbrengen van een kous (relining) Stadsdeelbeheer 2 e kwartaal Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling Olympialaan: renovatie riolering door het aanbrengen van een kous (relining) Stadsdeelbeheer 2 e kwartaal Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling Makassarstraat: vervangen riolering en herinrichting Stadsdeelbeheer 3 e kwartaal Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling Malangstraat: start voorbereidingen vervanging riolering Stadsdeelbeheer 3 e kwartaal Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling Tegelerweg: herstraten tussen Wooldrikshoekweg en Groot Tegeler Stadsdeelbeheer 2 e kwartaal Leefomgeving Parkeerplaats sportpark Diekman: onderzoek verkeer en verlichting, mogelijke maatregelen plus bijbehorende investeringen in beeld brengen Stadsdeelbeheer 2 e en 3 e kwartaal Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling, SDM Realisatie fietspad Zuid-Esmarkerrondweg Stedelijke Ontwikkeling Gefaseerd zodra alle grond verworven is Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling 63

65 Uitgifte woningbouwkavels Diekman Es Stedelijke Ontwikkeling Participatie / Samenleving(sopbouw) Het aanbieden van structurele naschoolse sportactiviteiten door de combinatiefunctionaris combinatiefunctionaris Het aanbieden van bewegingsonderwijs aan de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris. combinatiefunctionaris Structureel Beweeg Wijs bij kinderdagopvang voor leeftijd van 2-4 jarige. St. Beweegwijs Veiligheid: Speerpunt aanpak woninginbraken. Via incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Dit punt wordt gecoördineerd door het Regionaal Woninginbraken Team (WIT) Politie doorlopend Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Wijkteam, politie Speerpunt sociale problematiek: deelnemen aan diverse overleggen, spreekuren, aanpak huiselijk geweld. Samenwerking met het wijkteam. Politie en netwerkpartners doorlopend De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur, waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen. Politie, gemeente, woningcorporaties doorlopend 64

66 4.8 Varvik Diekman Sociale Kwaliteit, Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het erom of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners een 5.9 Dit is vrijwel gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Vier van de vijf bewoners zijn positief over hun wijk om in te wonen. Dat komt overeen met het stedelijk gemiddelde. En relatief weinig bewoners (8% tov stedelijk 12%) willen verhuizen en relatief veel bewoners (80% tov stedelijk 70%) zijn gehecht aan hun buurt. De bewoners zijn in gemiddelde mate bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid van hun buurt te leveren. De tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort hoger dan gemiddeld. Er is detailhandel, basis-, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs. En waar ooit het FC Twente stadion stond, ligt het sportpark Diekman met diverse sportvoorzieningen. In 2014 wordt aan de J.J. van Deinselaan het Gezondheidshoes met daarboven ruim zeventig huurappartementen in gebruik genomen. Algemene Kenmerken De wijk Varvik Diekman ligt in stadsdeel Oost en wordt globaal omgrensd door Varviksingel, Zuiderval, rijksweg 35, Brinkstraat en Padangstraat. Er wonen ruim mensen. De wijk bestaat uit hele verschillende buurten; in de ene buurt speelt veel sociale problematiek en in de andere juist weinig. Het aandeel jongeren in de wijk is lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost, maar wel hoger dan gemiddeld in Enschede. Er wonen verder relatief veel eenoudergezinnen. De wijk is grotendeels gebouwd in de jaren 50 en wordt getypeerd door een 50/50 verdeling van koop- en huurwoningen. De wijk ligt gunstig: zowel de binnenstad als het buitengebied is binnen handbereik. Voor Varvik Diekman is een wijkprogramma opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaven. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. De gegevens zijn aangevuld met de kennis en ervaringen van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Als leidraad zijn de volgende stedelijke thema s gebruikt: 65

67 Werken Talentontwikkeling Zorg Veilig Duurzaam In 2013 heeft de wijk Varvik Diekman inwoners waarvan: Varvik Diekman Stedelijk Jongeren (< 18 jaar) 22,6% 19,3% Ouderen (65+) 14,3% 15,8% alleenstaand 41,0% 42,2% Eenoudergezinnen 31,3% 23,9% Aandeel niet westerse allochtonen 20,3% 21,3% Verhouding koop/huur/onbekend 47/52/0 (*) 50/48/3 (*) (*) = 2012 Werken Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden

68 Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Varvik Diekman is ruim personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 10,4% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% De grootste groep NWW ers is in de leeftijd van 40 tot 45 jaar. Ruim de helft is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO). Bijna een op de vijf NWW ers staat langer dan drie jaar ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Varvik Diekman wonen 273 personen met en WWB of IOAW uitkering waarvan bijna de helft in de leeftijd van 27 t/m 44 jaar. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde (13,8% tov stad 12,4%) Van de 273 personen hebben 237 personen geen vrijstelling van arbeidsverplichtingen. De verwachting is dat 139 personen (ruim 58%) de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning). Talentontwikkeling De wijk telt ongeveer evenveel vroegtijdig schoolverlaters (circa 24 jongeren) als gemiddeld. Het aandeel leerlingen op het speciaal onderwijs neemt vanaf 2009 toe en komt in 2012 overeen met het stedelijk gemiddelde. In vergelijking met de stad (51%) telt de wijk relatief veel jeugdsporters. Ten opzichte van stadsdeel Oost is het percentage jeugdsporters lager (57% tov Oost 61%) Quote: de beste trainers staan voor de laagste elftallen, want daar wordt de basis gelegd Zorg Het aandeel inwoners (8,8%) met een of meerdere WMO-voorzieningen ligt in 2012 op het niveau van stadsdeel Oost en is lager dan het stedelijk gemiddelde (11,0%) Totaal 71 kinderen tot 23 jaar krijgen jeugdzorg. Dit is 6% Het aandeel ligt daarmee op het stedelijk gemiddelde. En ook het aandeel mantelzorgers komt overeen met het stedelijk beeld. 67

69 Veilige Leefomgeving Een op de negen inwoners (11%) van Varvik Diekman voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%) Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2) 4 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Varvik Diekman Stedelijk Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen 12,6 13,1 Meldingen bij politie per 100 mensen 11,9 13,7 Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 60,5% 38,0% Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens) 41,0% 40,1% 4 betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen 68

70 Wijkprogramma doelen Varvik Diekman Werk Meer mensen actief krijgen in en voor de wijk en meer mensen begeleiden naar (vrijwilligers)werk. Werkgelegenheid in de wijk creëren. Belangrijke acties voor de komende jaren: werkzoekenden met een uitkering thuis bezoeken en begeleiden naar (vrijwilligers)werk door aansluiting te zoeken bij wat iemand goed kan (competenties) verkennen en opzetten van werkgelegenheidsinitiatieven bestaande netwerken benutten en nieuwe netwerken initiëren met als doel inactieven te activeren Talentontwikkeling Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Toename van een gezonde leefstijl. Belangrijke acties voor de komende jaren: vergroten van sportdeelname terugdringen van voortijdig schoolverlaters bevorderen van een gezonde leefstijl Zorg Onderhouden en versterken van het netwerk in de wijk en de onderlinge samenwerking; mensen stimuleren meer voor elkaar, voor de buurt te doen. Belangrijke acties voor de komende jaren: Benutten van de nabijheid van Sportpark Diekman voor bevorderen zelfredzaamheid Stimuleren wijk- en hulpdiensten Preventie Veilige leefomgeving Een buurt waarin mensen zich over het algemeen veilig voelen in een aangename woonomgeving. Belangrijke acties voor de komende jaren: samen met bewoners en handhavers veiligheid verbeteren, tegengaan van criminaliteit stimuleren dat bewoners zelf verantwoordelijkheid nemen voor de openbare ruimte om straat en buurt aangenaam te maken en te houden terugdringen overlastmeldingen inzet buurtbemiddeling 69

71 Duurzaamheid Bewoners zijn zich meer bewust van duurzaamheid en werken aan een duurzame samenleving. Belangrijke acties voor de komende jaren: aanpak toekomstbestendigheid witte bouw Diekman terugdringen energieverbruik 70

72 Acties 2015 Thema/Actie Trekker (vet gedrukt) en partners Planning Relatie met programma Werk Verstevigen van de bestaande netwerken en ontwikkelen van nieuwe (informele) netwerken tussen Gemeente doorlopend Economie & Werk - Wijkraad - Sportverenigingen - Ondernemers - Scholen - Wijkwerkers - Woningcorporaties - Gemeente Door het organiseren van (thema) bijeenkomsten Promoten van de sportmogelijkheden in de wijk voor verschillende doelgroepen. Ondernemers en sportverenigingen Sportpark Diekman doorlopend Opgroeien & Ontwikkelen Gemeente, scholen, wijkraad,. Zorg Partners vinden en plan van aanpak opstellen ter voorkoming en bestrijden van vereenzaming van wijkbewoners Gemeente Wijkraad, woningcorporaties, wijkteam, doorlopend Gezondheidshoes is net geopend. Samenwerking eerstelijns zorg en welzijn (Power) uitbouwen. Mogelijk doorontwikkelen naar algemene voorziening al dan niet in samenwerking/combinatie met sport MO doorlopend Veilige Leefomgeving Meldingsbereidheid naar politie verbeteren door tenminste 2x per jaar een voorlichtingsbijeenkomst te organiseren over actuele onderwerpen Politie Wijkraad, woningcorporaties, Voor- en najaar Gemeente Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te Wijkteam, politie Doorlopend SDM 71

73 voorkomen. Minimaal 1x per jaar organiseren bewoners een wijkschouw. Al wandelend door de wijk bespreken bewoners, gemeente, politie en woningcorporatie en andere betrokken organisaties de problemen die in de wijk spelen en maken afspraken over de aanpak ervan. Wijkraad Gemeente, politie, woningcorporaties, doorlopend LO/SDB 72

74 Stokhorst, Park Stokhorst, Schreurserve en Ribbelt Stokhorst Park Stokhorst Schreurserve Ribbelt/Ribbelerbrink Stokhorst is gelegen in het noordoosten van de stad en kenmerkt zich door het vele groen. In de wijk staan voornamelijk eigendomswoningen, veelal riante villa s. Daarnaast is er een relatief modern gedeelte, Park Stokhorst. In Park Stokhorst is na 1970 in opdracht van Bouwfonds Nederlandse Gemeenten begonnen met de bouw van de eerste woningen. De woningen in deze wijk zijn zeer variërend in grootte (en prijsklasse). De wijk wordt begrensd door de Floraparkstraat, de Noord Esmarkerrondweg, de Oosterstraat en het Ribbelt. Uitgezonderd een paar hoofdwegen dwars door de wijk bestaan alle woonstraten uit gedeeltelijk doodlopende en kronkelende hofjes met daartussen fiets- en wandelpaden met behoud van zoveel mogelijk groen. Het Ribbelt is een deels vooroorlogse en deels naoorlogse wijk gelegen tussen de Laaressingel, Minkmaatstraat, Floraparkstraat, spoorlijn en Hoge Boekelerweg. Het Ribbelt kent een bovengemiddeld aantal jongeren onder de 18 jaar waarvan een bovengemiddeld deel naar het speciaal onderwijs gaat. Er woont een bovengemiddeld aantal éénoudergezinnen. Schreurserve wordt omgrensd door de Laaressingel, de Oldenzaalsestraat, Kotkampweg en Floraparktraat. Een deel van het gebied, de buurten 5001 en 5003, is aandachtswijk. Het is een vrij gesloten buurt, er is problematiek achter de voordeur en er zijn relatief veel bewoners zonder werk. De afgelopen jaren is er al extra 73

75 ingezet via het sociaal plan Schreurserve op dit gebied met name gericht op noaberschap, jeugd, handhaving en leefbaarheid. Voor Schreurserve en Ribbelt is een wijkprogramma opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaves. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. Deze gegevens zijn aangevuld met kennis en visie van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende thema s: Werken Talentontwikkeling Zorg Veilige leefomgeving Duurzaam In dit jaarplan zijn de activiteiten opgenomen van de tweede jaarschijf van het wijkprogramma onder het hiernavolgende kopje Schreurserve Ribbelt. Speerpunten 2015 Vervolg uitvoering van sociaal plan Schreurserve, inzet op participatie/activering. Realisatie van een wijksportvoorziening bij het terrein van voetbalvereniging Vosta in samenwerking met jongeren, omwonenden en de (vitale) verenigingen Vosta, Sparta, Tex Town Tigers en Trifora. Start van de bouw van de eerste fase van de renovatie en herinrichting van het winkelcentrum Stokhorst. Uitvoering wijkbeheerplan Stokhorst en Park Stokhorst. Aandacht voor de toekomst van winkelcentrum Ribbelt in verband met het toekomstige vertrek van de supermarkt. Wijkbewoners vragen aandacht voor de sociale functie van het centrum (ontmoeting) voor de wijk. Aandacht voor de functie van een wijkcentrum in de wijk in verband met de onzekere toekomst van wijkcentrum De Kom, samen met aandacht voor een algemene voorziening voor de wijk voor het bieden van lichte ondersteuning. 74

76 4.9 Stokhorst Opbrengst Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,3. Dit is iets hoger dan het stedelijk gemiddelde. Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Stokhorst bijna inwoners, waarvan: Stokhorst Stedelijk Jongeren (< 18 jaar) 17,1% 19,3% Ouderen (65+) 31,2% 15,8% alleenstaand 17,2% 42,2% Eenoudergezinnen 13% 23,9% Aandeel niet westerse allochtonen* 5,4% 21,3% Verhouding koop/huur/onbekend 94/5/0 (*) 50/48/3 (*) Gemiddelde woningwaarde (*) (*) (*) =

77 Werken Niet Werkende Werkzoekenden De potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Stokhorst telt ruim 500 personen. Daar tegenover staan 13 NWW ers, wat neerkomt op 2,4 procent en dat is aanzienljik minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. Ontwikkeling aandeel NWW ers, Vier van de dertien NWW ers zijn 60 jaar of ouder en acht van de dertien staan korter dan 5 maanden ingeschreven. Er wonen relatief weinig WWB-ers in de wijk Stokhorst (0,6 per 100 inwoners van 18 tot 65 jaar). Geen van de drie WWB-ers heeft ontheffing van de arbeidsverplichting. Stokhorst Enschedees gemiddelde NWW 2,4% 8,8% WWB 0,6% 8,9% Wajong 0,0% 12,4% 76

78 Talentontwikkeling De wijk Stokhorst telt in schooljaar 2012/2013 geen vroegtijdig schoolverlaters. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is relatief laag in Stokhorst met 0,8 procent in 2012 en het aandeel jeugdsporters is relatief hoog. Stokhorst Enschedees gemiddelde Vroegtijdig schoolverlaters 0,0% 2,6% Leerl. Speciaal onderwijs 0,8% 5,0% Jeugdsporters 82% 51% (in Oost 61%!) Jeugdlid bibliotheek 37% 44% Zorg Het aandeel wijkbewoners met een of meerdere Wmo-voorzieningen ligt met 7,5 procent lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost (8,9 procent) en Enschede als geheel (11,0 procent). Verder ligt het percentage kinderen in de jeugdzorg met 2 procent aanzienlijk lager dan gemiddeld en verlenen relatief weinig bewoners mantelzorg. Stokhorst Enschedees gemiddelde WMO-voorziening* 7,5% 11,0% Jeugd in jeugdzorg 2% 6% Mantelzorgers** 13% 25% ** Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd. 77

79 Veilig In Stokhorst voelt men zich minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld. Wel verwacht men relatief vaak slachtoffer te worden van diefstal. De tevredenheid over de woonomgeving is bovengemiddeld hoog in (Park) Stokhorst en het aantal meldingen bij de politie is relatief laag. Stokhorst Stedelijk Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen 12,1 13,1 Meldingen bij politie per 100 mensen 5,6 13,7 Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) 41,4% 38,0% Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens) 47,8% 40,1% 78

80 4.10 Park Stokhorst Opbrengst Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,3. Dit is iets hoger dan het stedelijk gemiddelde. Algemene kenmerken Park Stokhorst heeft bijna inwoners waarvan: Park Stokhorst Stedelijk Jongeren (< 18 jaar) 20,6% 19,3% Ouderen (65+) 19,2% 15,8% alleenstaand 38,4% 42,2% Eenoudergezinnen 17,9% 23,9% Aandeel niet westerse allochtonen* 8,8% 21,3% Verhouding koop/huur/onbekend 76/24/0 (*) 50/48/3 (*) Gemiddelde woningwaarde (*) (*) (*) =