hulp aan vluchtelingen op i-psy specifiek?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "hulp aan vluchtelingen op i-psy specifiek?"

Transcriptie

1 hulp aan vluchtelingen op i-psy specifiek? Elseline Scherpenisse Fakhria Taher 1

2 Belangenverstrengeling: geen who business Product Scientific research else, : none none none none Elseline Scherpenisse none none none none Fakhria Taher none none none none 2

3 Doel van de workshop is geworden: gezamenlijk nadenken over de vraag of behandeling van vluchtelingen anders is dan van andere migranten, en wat dit dan voor het team betekent. Evidence onbreekt dus (Best) practice onderzoeken. 3

4 werkwijze Een vluchtelingencasus & een migranten casus en een beetje theorie Focus op I.Motivatie II. Veerkracht (< -- >identiteit ) consequenties voor de aanpak specifieke valkuilen 4

5 In beide casus speelt trauma. Reflectie Bij hoeveel van de laatste 5 gewone migranten- intakes die u deed speelt vroegere traumatisering een rol? Voorbeelden??? 5

6 Stelling I Individueel trauma is niet het belangrijkste verschil tussen vluchtelingen en gewone migranten toelichting: Elsine Scherpenisse, FakhriaTaher, 6

7 the practice, (no evidence) Bij veel geïmmigreerde cliënten van i-psy speelt veerkracht verlies door oude traumatische ervaringen een rol, De oude peri-traumatische kerncognities zijn verhaakt met de chronische stress van de migratie tot een kluwen van (kern-)cognitieve inkleuring van de dagelijkse gebeurtenissen Een minor event die raakt aan deze inkleuring is de fatale klap zie je wel type van decompensatie 7

8 Migranten :kerncognities rond migratie gebonden thema s: (zelf-)identiteit verwarring, verlies context, ontworteling Gekrenkte trots en niet geslaagd zijn Verliesangst, angst voor vervreemding, verloren raken Angst voor de onbekende, ongewone apsecten van hier Verlies van vertrouwen in zelf De ander, De cultuur Achterdocht, Wantrouwen Splitsing in all bad hier All good daar 8

9 Kerncognities van oud zeer x met rond migratie gebonden thema s: Ik ging toch rijk worden? (bronverlies) verleden (zelf-)identiteit verwarring, verlies context, ontworteling Gekrenkte trots en niet geslaagd zijn Verliesangst, angst voor vervreemding, verloren raken heden Angst voor de onbekende, ongewone apsecten van hier Verlies van vertrouwen in zelf De ander, Achterdocht, De cultuur Wantrouwen Splitsing in all bad hier All good daar toekomst minor event is bewijs 9

10 Stelling Ia Bij migranten-patienten is nogal eens sprake van trauma s in het verleden, die de betekenis van de migratiestress kleuren waardoor de veerkracht chronisch wordt ondermijnd. De life events hier en nu zijn als het ware bewijs van die betekenis Eens /oneens 10

11 Consequenties voor de behandeling Gevolg bij start behandeling: -verregaande ontmoediging -rigide en ingeperkte coping -geleidelijk ontstane, procedureel opgeslagen, kerncognities: as II -besmettelijkheid van bij de kerncognities passende narratieven op systeemniveau: ( o.a. weerstand) 11

12 6.Gezinsleden houden elkaar stabiliteit Coping wijzen Begrip Voor elkaar gevangen stre ss een vastgelopen gezin is Een gezin waarin de leden de emotie dys-regulatie van een gezinslid niet meer kunnen neutraliseren(saxe e.a.2007) EN De (betekenisgevings-) verhalen de negatieve emoties versterken verhalen Gezins- Krachtbronnen minder& rigide coping patronen; ingeperkte, onflexibele narrativen 12

13 Een vluchteling heeft nog meer op te vangen Rouw en recent trauma Doorgaande narigheid statusverlies armoede Migratie effecten Hier zou Onzekere toekomst het toch Goed &veilig zijn?? (bronverlies) 13

14 Stelling Ib trauma anders van kwaliteit bij vluchtelingen is de traumatisering vaak Meer familieleden omvattend, waardoor het leed van de een de ander her-traumatiseert Traumatische ervaringen meer gericht op uitroeien Langduriger periode bestrijkend, sequentieel Nog doorgaand voor familie. Veelal buiten de ingroup, waardoor de hechting aan die groep relatief onbeschadigd kan zijn Eens/oneens 14

15 Stelling II Bij veel gevluchte immigranten speelt een veelvoud aan traumata in heden en verleden, waarvoor vaak verbazend veel veerkracht, Tot De verwarringvan het heden de coping ondermijnt, of de schokdat het heden evenmin veilig is - feitelijk of zo beleefd- de resources, bronnen van veerkracht-bijna acuut- opdrogen 15

16 Een vluchteling heeft nog meer op te vangen Rouw en recent trauma Doorgaande narigheid statusverlies toekomstt Hier zou Migratie effecten het toch Goed &veilig heden zijn?? armoede (bronvrlies) Onzekere toekomst 16

17 Definitie bronnen (naar hobfoll 2010) De innnerlijke en uitewendige hulpbronnen waarover iemand kan beschikken om uitdagingen het hoofd te bieden. Deze hulpbronnen worden sterker ondermijnd als je minder krijgt dan verwacht, dan door feitelijk niet hebben. 17

18 Stelling IIa Bij nogal wat vluchtelingen-patienten: (zo beleefde) verwarring over het leven hier en/of de teleurstelling dat het leven nu veel minder zeker en veilig is dan verwacht Mede afbreken van de veerkracht, waardoor de bescherming tegen de (oude) traumatisering tekort schiet De traumatisering leeft dan op eens/oneens. 18

19 Stelling IIb Bij andere vluchtelingen blijkt de coping die aanvankelijk de veerkracht vergrootte, thans juist contra productief (bv: hypervigilantie) Eens /oneens 19

20 Consequenties voor de behandeling Gevolg bij de start van de behandeling: - vaak chaotische coping of juist - rigide vasthouden aan de ene oplossing -coping die in de oude situatie veerkracht vergrootte wordt krampachtig vastgehouden: as II -sterke besmettelijkheid van de pijn op systeemniveau( oa chaos) 20

21 Toekomst ses Heden Heden client Hier Buren, NL bekenden discriminatie gezin verplichtingen aan daar verwachtingen van daar en en SES daar Zo ervaren discriminatie ingroup daar Verwachtingen van hier, van het leven Verleden Verplichtingen aan daar Verwachtingen van daar Verwachtingen over daar 21

22 Stelling III Zowel bij migrantengezinnen als bij vluchtelingengezinnen speelt vaak zo een veelheid aan verhaakte factoren dat de behandelaar niet meer weet waar te beginnen Wel/niet herkenbaar 22

23 3 valkuilen door de complexiteit 1: door elkaar heen lopende, gefragmenteerde aanpak chaos 2: te hard gaan lopen, teveel willen doen. (speelt vooral bij identificatie) 3: 1 aspect kiezen, de rest negeren vastlopen.. de patiënt is niet geschikt de patiënt is niet gemotiveerd.. 23

24 Valkuil 3 (mede) door de complexiteit De door problemen overspoelde client herkent zich niet in de intakeprocedure. de altijd aanwezige ambivalentie loopt op.. uw behandeling is niet voor ons soort mensen.. bekend bij vluchtelingen en andere migranten. Maar dezelfde bronnen van weerstand? 24

25 Start casus A Motivatie voor behandeling.. 25

26 Start casus B de ambivalentie van.. 26

27 Feit: motiveren is een behandeling-durend-proces patiënten zijn mislukte zelfveranderaars..di Clemente zo is de therapeut beland bij een bepaald hoofdstuk uit het behandelprotocol. Maar is de patiënt daar ook aangeland?. Uit G.P.J.Keijsers ea therapie is: Ervaren, experimenteren en oefenen met/van andere ervaringen en loslaten vertrouwde ervaringen Uit D.B.Rosengren 27

28 1. Demoralisatie 3 Redenen om niet te veranderen 2. de machteloosheid van demoralisatie leidt tot buiten zichzelf leggen van het probleem, incl oorzaak en oplossing 3. Paradoxale belevingsaspecten: de onacceptabele irrationaliteit van lijden 28

29 Nog 4 Redenen om niet te veranderen 9.Angst het vertrouwde te verliezen, angst het nieuwe niet te kunnen, angst voor de pijnlijke realiteit van het leven Freud: als de neurose verbleekt komt de pijn van het leven 9.Automatischverlopende cognitieve processen 10.Schematische representaties (propositionele Elsline Scherpenisse, schema FakhriaTaher, interventies therapeut versus schematische cliënt 29

30 en nog 5 Redenen om niet te veranderen 4. Behandeling kost inspanning en tijd 5.Oppositie, verzet, reactance 6.Attributie en appraisal gebonden niet aansluiten van verwachtingen 7.Andere proto-professionalisering 8.Herkenning:Het is voor Nederlanders, niet voor ons 30

31 Professionele hulp zoeken: Wanneer, bij wie, waarom Hong Kong families did trust our mental health system, families in Vancouver regarded it as an institute for and by them (the Canadians) (DANIEL FU KEUNG WONG 2007) patiens-delay Hong Kong 6 mnd, Vancouver 12 mnd 31

32 Inleiding casus A 32

33 Inleiding casus B 33

34 Motivatie voor behandeling punten van ambivalentie redenen van twijfel Gezin A Gezin B 34

35 de behandeling kwam wel op gang Gezin A hoe? Gezin B 35

36 Valkuilen voor behandelaar en team Gezin A Gezin B 36

37 Stelling III De intensiteit en veelheid van emoties vergt veel van de behandelaars van zowel migranten die niet gevlucht zijn als van vluchtelingen, die de steun van zijn team nodig heeft om de-meervoudig partijdigeprofessionele positie vast te houden (parallelproces I). Maar wat nodig is en wat werkt verschilt voor de 2 doelgroepen. Dit trekt een extra wissel op het interculturele team, zodat het gevar op parallelprocessen op dit niveau wordt vesterkt. Voldoende intervisie en supervisietijd is daarom noodzaak 37

38 De behandeling uit de chaos blijven.. onze oplossing: Herstel van veerkracht centraal. Ook traumabehandeling en systeem-aanpak staan in dienst van herstel van de veerkracht: herstel veerkracht is leidend. 38

39 Veerkracht, definitie M. Ungar (2013) In the context of exposure to significant adversity resilience is the capacity of individuals to navigatetheir way to the psychological, social, cultural, and physical resources that sustain their well being, and their capacity individually and in groups to negotiatefor these resources to be provided in culturally meaningful ways. 39

40 Onderzoeksbevindingen (groep van vd Vijver en Ungar) Identiteit: belangrijke bron van veerkracht Sterke identiteit geeft meer veerkracht en omgekeerd Identiteit-veerkracht gebruikt resources, bronnen uit veel levens-domeinen Ethniciteit, familie, geloof zijn belangrijke bronnen... Vd Vijver dec

41 M.Verkuyten over identiteit( ) identiteit is steeds veranderend, onder inv;oed van ervaringen en context Zo beleefd toegekend sociale identiteit groepsidentiteit Ik Ik Ik persoonlijk verworven meegekregen Wie Wie hoe hoe wat Wie wat hoe wat verworven meegekregen 41

42 Het Verband. sociale identiteit veerkracht groepsidentiteit persoonlijk verworven meegekregen Ik Ik Ik Wie Wie hoe hoe wat Wie wat hoe wat Verbod Op encultu ratie Ver wach ting familie Discri mina tie Contextuele Stressoren en Verbod Op accultu ratie verworven bronnen SES daar meegekregen SES 42

43 de veerkracht van casus A. 43

44 de veerkracht van casus B 44

45 valkuilen Gezin A Gezin B. 45

46 Stelling V er zitten specifieke aspecten aan werken met vluchtelingen, Ervaring met werken met gezinnen in de migratie is een groot voordeel En vice versa: werken met gevluchte gezinnen levert je extra resources voor werken met anderzins gemigreerde gezinnen Mits het team de diversiteit kan hanteren eens/oneens 46

47 Dank u voor het meedenken Vragen Commentaar 47

48 Ghane kolk en emmelkamp

programma Transculturele aspecten van supervisie, weerstand door verwarring transculturele behandeling is relatie cliënt-context:

programma Transculturele aspecten van supervisie, weerstand door verwarring transculturele behandeling is relatie cliënt-context: Transculturele aspecten van supervisie, weerstand door verwarring Polli Hagenaars voorzitter Marja Hodes Sita Somers Esens/Lucertis 1 Welkom en opening door voorzitter Polli Hagenaars Weerstand door verwarring?

Nadere informatie

Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf. Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente

Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf. Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente Aanleiding Behoefte aan effectieve behandelprogramma s Reguliere

Nadere informatie

Voorwoord 7 Leeswijzer 9

Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Inhoudsopgave Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Deel I Traumatische ervaringen 1 Wat kinderen kunnen meemaken 15 2 De reacties van kinderen op trauma 21 3 De impact op het gezin en de school 33 Deel II Kinderen

Nadere informatie

Positie van meerzijdige partijdigheid als hulpverlener. Hilde Delameillieure Foton

Positie van meerzijdige partijdigheid als hulpverlener. Hilde Delameillieure Foton Positie van meerzijdige partijdigheid als hulpverlener Hilde Delameillieure Foton Begrip uit contextuele therapie Meerzijdige partijdigheid of meerzijdig gerichte partijdigheid, of veelzijdige partijdigheid

Nadere informatie

Opleiding Hulp bij complexe verwerkingsprocessen en trauma Kris Decraemer

Opleiding Hulp bij complexe verwerkingsprocessen en trauma Kris Decraemer Opleiding Hulp bij complexe verwerkingsprocessen en trauma Kris Decraemer Voor wie Voor hulpverleners en therapeuten die betrokken zijn bij de opvang en begeleiding van mensen met indringende en traumatische

Nadere informatie

Migrant is afgeleid van het Latijnse migrere en betekent degene die zich verplaatst. Hier gaat het om het push-pull model van Prof. Entzinger.

Migrant is afgeleid van het Latijnse migrere en betekent degene die zich verplaatst. Hier gaat het om het push-pull model van Prof. Entzinger. Migrant is afgeleid van het Latijnse migrere en betekent degene die zich verplaatst. Hier gaat het om het push-pull model van Prof. Entzinger. Volgens dit model migreert men zowel om een aversieve situatie,

Nadere informatie

De Jutters centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Mentaliseren Bevorderende Therapie voor kinderen Nicole Muller

De Jutters centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Mentaliseren Bevorderende Therapie voor kinderen Nicole Muller De Jutters centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Mentaliseren Bevorderende Therapie voor kinderen Nicole Muller Iedere volwassene is kind geweest. Risicoclassificaties van kinderen die kunnen leiden

Nadere informatie

Deel I Sociaal-maatschappelijke aspecten

Deel I Sociaal-maatschappelijke aspecten Inhoudsopgave Premisse 13 Inleiding 13 Pluriforme hulpverlening 14 Het systeemtheoretisch perspectief 15 De houding van de therapeut 15 Doel en doelgroep 17 Evidence-basedhulpverlening 17 Hulpverlening

Nadere informatie

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010 Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te

Nadere informatie

Afscheid van je culturele thuis. Mahnaz Tabesh Oktober 2015 Radboud Universiteit Nijmegen

Afscheid van je culturele thuis. Mahnaz Tabesh Oktober 2015 Radboud Universiteit Nijmegen Afscheid van je culturele thuis Mahnaz Tabesh Oktober 2015 Radboud Universiteit Nijmegen Inleiding Nooit eerder waren er wereldwijd zo veel mensen op de vlucht voor oorlog (60 miljoen; bron UNHCR) Waar

Nadere informatie

Startconferentie. Onderzoek Kwetsbare jeugd in overgang naar volwassenheid in Amsterdam, Haarlem en Rotterdam. Gezondheid, Sport en Welzijn

Startconferentie. Onderzoek Kwetsbare jeugd in overgang naar volwassenheid in Amsterdam, Haarlem en Rotterdam. Gezondheid, Sport en Welzijn Gezondheid, Sport en Welzijn Startconferentie Onderzoek Kwetsbare jeugd in overgang naar volwassenheid in Amsterdam, Haarlem en Rotterdam Hogeschool Inholland Amsterdam (OZW) Donderdag 1 februari 2018

Nadere informatie

Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden?

Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden? Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders Wat kan Altra bieden? Problemen & Risico s Beschermende factoren Bouwstenen jeugdhulp van Altra Verlies familie en verlatingsangst Veilige basis, vertrouwen

Nadere informatie

Vermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht

Vermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Helen Dowling Instituut: Begeleiding bij kanker voor (ex-) kankerpatienten en hun naasten: Onder andere: Individuele begeleiding Lotgenotengroepen

Nadere informatie

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut De behandeling van complexe rouw Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut Disclosure of interest Mogelijke belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo. Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.nl Waarom mensen niet? Dus wat kun je doen? Ze weten niet

Nadere informatie

Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is.

Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is. Van loslaten naar VERBINDEN: Hoe we mensen in rouw kunnen uitnodigen om verhalen te vertellen over wat hen dierbaar is. Anik Serneels Klinisch psychologe, relatie- en gezinstherapeute, specialisatie narratieve

Nadere informatie

COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO)

COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) WIE IS WIE Complex trauma het meerkoppige monster in de praktijk Prevalentie

Nadere informatie

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating

Nadere informatie

Programma. Toename aantal oudere migranten. Casus. Oudere migranten 05-10- 12. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e.

Programma. Toename aantal oudere migranten. Casus. Oudere migranten 05-10- 12. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e Casus Programma cultuursensi6eve demen6ezorg Beeld van de doelgroepen en ingrijpende en trauma6sche ervaringen Renate van den Bronk, Cogis Nies van

Nadere informatie

Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog

Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog Overzicht presentatie Ontstaan van KINGS Doelgroep KINGS-model (incl. MASTR) Verschillende interventies uit het MASTR Progressive Counting

Nadere informatie

Hoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november

Hoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers C1 Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; wat is lastig en wat kun je als professional doen? (potentiële)

Nadere informatie

Preventie van Chronische Pijn na Operatie

Preventie van Chronische Pijn na Operatie Preventie van Chronische Pijn na Operatie De Rol van de Psychologie DR FRITS WINTER Eén dag op een punaise Je bent bek en bek af. Je bent zwaar gefrustreerd en prikkelbaar. Je hebt je dankzij die rot punaise

Nadere informatie

herstelgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat

herstelgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat hgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht benaderen visie op de cliënt inleiding1.5 1 > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht

Nadere informatie

Als ik aan uiterste grens denk... Afstand, adoptie en grenzen. Het doel der opvoeding is: elk kind te helpen worden wat het is

Als ik aan uiterste grens denk... Afstand, adoptie en grenzen. Het doel der opvoeding is: elk kind te helpen worden wat het is Grenzen aan hulpverlening? een praktisch-ethische insteek Het doel der opvoeding is: elk kind te helpen worden wat het is Kees Boeke, Werkplaats Kindergemeenschap, Bilthoven 1926 dr. Anneke JG Vinke Orthopedagoog/GZ-psycholoog/Kinder-en

Nadere informatie

Mensvisie als uitgangspunt

Mensvisie als uitgangspunt Emotionele veerkracht in psychotherapie Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1: Mensvisie als uitgangspunt 17 Wat gebeurt er in therapie? 17 A. Mensvisie in pessotherapie 18 Belang van een mensvisie in therapie

Nadere informatie

Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze. Tolstoj Anna Karenina

Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze. Tolstoj Anna Karenina Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze Tolstoj Anna Karenina Familiezorg Methode Familiezorg Relationeel werken Denken en handelen vanuit het

Nadere informatie

Dokter, ik heb kanker..

Dokter, ik heb kanker.. Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut

Nadere informatie

WAT BEPAALT DE MAXIMALE PRESTATIE? HET HOOFD? Bert Van Poucke

WAT BEPAALT DE MAXIMALE PRESTATIE? HET HOOFD? Bert Van Poucke WAT BEPAALT DE MAXIMALE PRESTATIE? HET HOOFD? Bert Van Poucke Analyse 4 pijlers belangrijk om optimale prestaties te leveren: 1) de fysieke pijler (incl. technisch en tactisch) 2) de mentale pijler 3)

Nadere informatie

Workshop behandeling doorgaand georganiseerd misbruik. Wat werkt?

Workshop behandeling doorgaand georganiseerd misbruik. Wat werkt? Workshop behandeling doorgaand georganiseerd misbruik. Wat werkt? Wieke Hensbroek, Beeldend therapeut Aernoud v.d. Knoop, GZ-psycholoog & psychotherapeut 24 november 2018 1 Opzet van de workshop Definitie

Nadere informatie

Welke vaardigheden hebben een invloed op het al dan niet succesvol zijn van het outplacement?

Welke vaardigheden hebben een invloed op het al dan niet succesvol zijn van het outplacement? Welke vaardigheden hebben een invloed op het al dan niet succesvol zijn van het outplacement? Definitie outplacement Outplacement is een geheel van begeleidende diensten en adviezen die in opdracht van

Nadere informatie

Signaalkaart Jongeren

Signaalkaart Jongeren Signaalkaart Jongeren Naam: Mike de Boer Inhoudsopgave Inleiding... 3 Signaalkaart Mike... 5 Toelichting op de uitslag... 6 Pagina 2 van 8 Inleiding Op 14 maart 2014 heeft Mike de Boer de Signaalkaart

Nadere informatie

Laten zitten compensatiegedrag bij eetstoornissen

Laten zitten compensatiegedrag bij eetstoornissen Laten zitten compensatiegedrag bij eetstoornissen Renee Beer Hermien Elgersma R.Beer& H.J.Elgersma TakeHome Message Exposure? DOEN! Responspreventie? OOK! Workshop Kader Vermijden en verleiden Wanneer

Nadere informatie

Narratieve Exposure Therapie

Narratieve Exposure Therapie Narratieve Exposure Therapie MANP jubileumcongres Patricia Strijk Even voorstellen Wat doet Stichting Centrum 45: Diagnostiek en behandeling complexe psychotraumaklachten VS-GGZ: Werkzaam op de polikliniek

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.

24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever

Nadere informatie

Wat je niet ziet, kan er wel zijn Over jonge mantelzorgers en (levend) verlies. Waar gaan we het vandaag over hebben?

Wat je niet ziet, kan er wel zijn Over jonge mantelzorgers en (levend) verlies. Waar gaan we het vandaag over hebben? Wat je niet ziet, kan er wel zijn Over jonge mantelzorgers en (levend) verlies Waar gaan we het vandaag over hebben? o Wat betekend (levend-) verlies voor kinderen en jongeren? o Wat hebben kinderen van

Nadere informatie

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,

Nadere informatie

25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505

25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,

Nadere informatie

Die Taal van my Hart Stef Bos

Die Taal van my Hart Stef Bos Die Taal van my Hart Stef Bos Werken aan herstel Beernem 27 maart 2013 Martijn Kole Begin veertig Cliënt langdurige ggz Inzet ervaringsdeskundigheid bij de SBWU en HEE Charcot s live case study of hysteria.

Nadere informatie

Woord vooraf bij de tweede druk 1 1

Woord vooraf bij de tweede druk 1 1 Inhoud Woord vooraf bij de tweede druk 1 1 i context en begrippen 15 1 Inleiding 1 7 1.1 Geschiedenis 1 7 1.2 Toepassingen en doelgroepen 1 9 1.2.1 Eenvoudig of complex? 1 9 1.2.2 Diversiteit aan toepassingsgebieden

Nadere informatie

Syteemtherapie en persoonlijkheidsstoornissen:

Syteemtherapie en persoonlijkheidsstoornissen: Syteemtherapie en persoonlijkheidsstoornissen: Hoe worden heftige emoties in families gehanteerd. Over de noodzaak van het betrekken van families en naastbetrokkenen. 31 oktober 2012, Oegstgeest Jan Baars

Nadere informatie

Cambriana online hulpprogramma

Cambriana online hulpprogramma Dit is deel 1 van het online hulpprogramma van Cambriana. Verwerking van een scheiding 'Breaking up is hard to do' Neil Sedaka Een scheiding is een van de pijnlijkste ervaringen die je kunt meemaken in

Nadere informatie

GEZINNEN OP DE VLUCHT: VERHALEN VAN VLUCHT, HEDEN EN TOEKOMST

GEZINNEN OP DE VLUCHT: VERHALEN VAN VLUCHT, HEDEN EN TOEKOMST GEZINNEN OP DE VLUCHT: VERHALEN VAN VLUCHT, HEDEN EN TOEKOMST Lucia De Haene Faculteit Psychologie & Pedagogisch e Wetenscha ppe n Facultair Praktijk cen tru m PraxisP Gezinsthera pe utisch aanbod in transcultu

Nadere informatie

Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) voor cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis

Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) voor cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) voor cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis Informatie voor cliënten en hun verwijzers Mentaliseren Bevorderende Therapie voor cliënten met een borderline

Nadere informatie

Resourcegroepen. Addy Venderbos, Sil Hol, Eva Leeman. Dag van de inhoud 5 oktober 2017 Rotterdam

Resourcegroepen. Addy Venderbos, Sil Hol, Eva Leeman. Dag van de inhoud 5 oktober 2017 Rotterdam Resourcegroepen Addy Venderbos, Sil Hol, Eva Leeman Dag van de inhoud 5 oktober 2017 Rotterdam Als ik een woord gebruik, zei Humpty Dumpty op een schampere toon, dan betekent het woord gewoon hetgeen

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Interpersoonlijke psychotherapie

Interpersoonlijke psychotherapie Interpersoonlijke psychotherapie in een groep een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe, Opleider-supervisor IPT en groepspsychotherapie Cora Versteeg, supervisor IPT en groepspsychotherapeut i.o.

Nadere informatie

Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik

Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik 29-09-2014 Merijn van de Vliet, GZ-psycholoog Programma Introductie Oefening Horizon: twee varianten naast elkaar Film Oefening Thema s en

Nadere informatie

..en. rouwend. VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine. Kappeyne van de Coppello

..en. rouwend. VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine. Kappeyne van de Coppello Jong, eigen-wijs..en rouwend VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine Kappeyne van de Coppello Krijgen kinderen met de dood te maken? Internationaal onderzoek wijst uit dat van ongeveer 5% van de kinderen tot 16

Nadere informatie

Als het protocol niets oplevert en de patiënt niet werkt

Als het protocol niets oplevert en de patiënt niet werkt Als het protocol niets oplevert en de patiënt niet werkt Een drietrapsraket voor lastige behandelingen Martin Appelo Een directieve en praktische vertaling van wetenschappelijke kennis over de invloed

Nadere informatie

Trauma behandelen, je kan het niet alleen

Trauma behandelen, je kan het niet alleen Trauma behandelen, je kan het niet alleen TRTC congres, 21 september 2017 Karin Wagenaar Wagenaar Psychotherapie, Utrecht Trauma is violation of human connection, Judith Herman uit mijn aantekeningen...

Nadere informatie

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag Het gevolgenmodel Behandeling van kinderen en jongeren met Somatisch On-(voldoende) verklaarde Lichamelijke Klachten: SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag 6 november 2014 Lichamelijke

Nadere informatie

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen?

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Leerlingen met SOLK Effectieve gesprekken met ouders en leerlingen drs. Hilde Jans psycholoog

Nadere informatie

Empathie in de forensische zorg anno 2019: een aspiratie voor therapeuten én cliënten? Ellen Gunst - Studiedag ITER - 31 januari 2019

Empathie in de forensische zorg anno 2019: een aspiratie voor therapeuten én cliënten? Ellen Gunst - Studiedag ITER - 31 januari 2019 : een aspiratie voor therapeuten én cliënten? Ellen Gunst - Studiedag ITER - 31 januari 2019 Inhoud Controversieel begrip Cliënt-zijde Therapeut-zijde Therapiefragment Empathie (in de forensische zorg):

Nadere informatie

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen

Nadere informatie

SoNeStra. Ontwikkelen vanuit beweging

SoNeStra. Ontwikkelen vanuit beweging SoNeStra Ontwikkelen vanuit beweging Deskundigen Buitenspel?! Werken vanuit Sociale Netwerkstrategieën, 28 april 2015 Riet Portengen 75 minuten. Het verhaal Kleine oefeningen Werken vanuit Sociale NetwerkStrategieën

Nadere informatie

Omgaan met lastige leerlingen op de ISK

Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Pedagoog, leraar, intern begeleider, zorgcoördinator, schoolleider en adviseur. Verwachtingen Training Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Inhoud van de workshop

Nadere informatie

Vluchten als identificatieproces: hoe kunnen we dit vanuit de hulpverlening overstijgen?

Vluchten als identificatieproces: hoe kunnen we dit vanuit de hulpverlening overstijgen? Vluchten als identificatieproces: hoe kunnen we dit vanuit de hulpverlening overstijgen? Het psychisch parcours bij vluchtelingen: traumatisch of therapeutisch? Steunpunt Cultuursensitieve Zorg CGG Brussel

Nadere informatie

Dia s. Dia 1. Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Welkom. Dia 2

Dia s. Dia 1. Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Welkom. Dia 2 1 Welkom Wanneer kinderen of jongeren niet veilig in hun ouderlijk huis kunnen blijven, worden ze vaak tijdelijk bij familieleden, bij pleegouders of in andere vervangende opvoedingssituaties geplaatst.

Nadere informatie

Waardenloze Gesprekken

Waardenloze Gesprekken Waardenloze Gesprekken houvast door Socratisch Motiveren Martin Appelo 2-10-2014 Herkent u dit? Of dit? Hoe vaak heeft u gedoe over verandering? Waarom veranderen mensen niet (duurzaam) Als u zo doorgaat

Nadere informatie

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief Praten met familie Francisca Goedhart, Stichting Labyrint- in Perspectief Jacklin Goudsblom, GGZ Noor Holland Noord en PIMM trainer. Hulpverleners: Last of lust Last / lastig (hulpverlener = hv) Lust (hulpverlener

Nadere informatie

Hoe krijg ik de groep mee?? Draagvlak vergroten bij collega s. Erica Overeem en Anjoke Huisjes

Hoe krijg ik de groep mee?? Draagvlak vergroten bij collega s. Erica Overeem en Anjoke Huisjes Hoe krijg ik de groep mee?? Draagvlak vergroten bij collega s Erica Overeem en Anjoke Huisjes Programma van de workshop Kennismaking en inleiding Weerstand: analyse en diagnose individueel en in groepjes

Nadere informatie

EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN VOOR SLACHTOFFERS

EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN VOOR SLACHTOFFERS EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN VOOR SLACHTOFFERS WAT WETEN WEOVER DE EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN IN DE VERSCHILLENDE FASEN VAN HET VERWERKINGSPROCES? Fasen in het verwerkingsproces Verschillende auteurs

Nadere informatie

Gedragenheid binnen de organisatie

Gedragenheid binnen de organisatie Gedragenheid binnen de organisatie Het inbedden van ICHV binnen een reguliere werking op voorwaarde dat deze als hefboom dient om de integrale werking te voorzien van een breed gedragen interculturalisering.

Nadere informatie

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende

Nadere informatie

Sensitisatie. Anesthesiologie

Sensitisatie. Anesthesiologie Sensitisatie Anesthesiologie Anesthesiologie Inleiding Wanneer pijn lang bestaat en er geen lichamelijke afwijkingen (meer) voor die pijn te vinden is, wordt pijn chronisch genoemd. Mensen met chronische

Nadere informatie

De gouden rugzak Waardevolle inzichten over vermogende families

De gouden rugzak Waardevolle inzichten over vermogende families De gouden rugzak Waardevolle inzichten over vermogende families Annexum Academy 1 april 2014 Agenda 1. Guidato Family Office 2. One million dollar questions 3. Amerikaans onderzoek 4. Onderzoek Vermogensoverdracht

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen

Rijksuniversiteit Groningen De adolescentiefase: over puberen, hersenontwikkeling, studiekeuze, risicogedrag en de relatie met ouders. Dr. Saskia Kunnen i.s.m. Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Praktijk Avana. Nieuwsbrief September 2015

Praktijk Avana. Nieuwsbrief September 2015 Praktijk Avana Nieuwsbrief September 2015 Beste nieuwsbrieflezer, IK wil graag een behandelmethode, die ik zelf heel graag gebruik, onder de aandacht brengen Waarom? Omdat deze behandeling zo ontzettend

Nadere informatie

Op zoek naar herstel

Op zoek naar herstel Op zoek naar herstel Herstel en herstelondersteunende zorg voor mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag en hun begeleiders Door Jos Dröes Stichting Rehabilitatie 92 Het probleem (?) mijn cliënten zijn

Nadere informatie

Waar gaat het over? Programma workshop

Waar gaat het over? Programma workshop 14 april Utrecht Waar gaat het over? Drempels Visie en aanpak Human Concern Rol van ervaringsdeskundigheid Eten is de klacht, niet de kwaal Wat is herstel? doelen van behandeling Vragen Programma workshop

Nadere informatie

VERMOEIDHEID na een CVA

VERMOEIDHEID na een CVA Vermoeidheidsrichtlijn in CVA-richtlijn 2 voorbeelden na een CVA De richtlijn Vermoeidheid in de praktijk Ernst Evenhuis & Isaline Eijssen Werk, p 100 Effectieve behandelmethoden voor het omgaan met de

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Weet je wel hoeveel God van je houdt? Het evangelie, het optreden van Jezus, laat ons dat steeds weer opnieuw zien. Een paar weken geleden zijn we begonnen

Nadere informatie

Veerkracht en betrokkenheid aan het werk

Veerkracht en betrokkenheid aan het werk Veerkracht en betrokkenheid aan het werk 1st Nederlandse conferentie positieve psychologie Jan Auke Walburg Linda Bolier www.trimbos.nl VERMOGEN VAN NEDERLAND 2013 Mentale stoornissen Geen gezondheidsprobleem

Nadere informatie

Overtuigend (om)praten VVJ Jan De Boeck

Overtuigend (om)praten VVJ Jan De Boeck Overtuigend (om)praten Jan De Boeck Jan De Boeck Overtuigend en constructief gesprekken voeren. De carrière van een doorsnee jeugddienstmedewerker is doorspekt met professionele gesprekken. Met je secretaris,

Nadere informatie

Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets

Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets 1. Diagnosticeren 1.1 Definitie 1.2 Kernsymptomen 1.3 Draaagkracht vs draaglast Agenda

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> Complexe trauma s kunnen grote

Nadere informatie

Leven met kanker; zorg voor verbinding. Dr.Mecheline van der Linden 26.09.15

Leven met kanker; zorg voor verbinding. Dr.Mecheline van der Linden 26.09.15 Leven met kanker; zorg voor verbinding Dr.Mecheline van der Linden 26.09.15 2 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie: 86.000 nieuwe patiënten per jaar (95.000 in 2015) Leeftijd: 70 % ouder dan 60

Nadere informatie

Multifamily Groups volgens McFarlane

Multifamily Groups volgens McFarlane Multifamily Groups volgens McFarlane Workshop 9 oktober 2012 Ingeborg Siteur, psychiater/gezinstherapeut Altrecht Familie-training als onderdeel van een totaal aanbod Familie psychoeducatie ACT/casemanagement

Nadere informatie

Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking

Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking 1 Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking Onbestaanbaar waar. We kunnen en willen het niet geloven. Tegelijkertijd willen we helpen; maar hoe? Hoe voorkom je de impasse waarin iedereen

Nadere informatie

Voorstelling werking Minor Ndako

Voorstelling werking Minor Ndako Trauma en veerkracht Karine Boel en Lesly Cheyns Voorstelling werking Minor Ndako 1 Basishouding Verbindend : belang van veilige hechting netwerk Krachtgericht werken -> uitgaan vanuit krachten en talenten

Nadere informatie

Kanker is niet voor watjes

Kanker is niet voor watjes Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten

Nadere informatie

WANNEER VERTEL JE HET AAN JE KINDEREN? Als de beslissing om te gaan scheiden eenmaal genomen is, dan kun je dit het beste zo snel mogelijk aan de

WANNEER VERTEL JE HET AAN JE KINDEREN? Als de beslissing om te gaan scheiden eenmaal genomen is, dan kun je dit het beste zo snel mogelijk aan de OVER EN UIT OVER EN UIT Welkom bij de e-training Over en uit. In deze training leer je beter om te gaan met je scheiding. Je leert hoe je het beste het nieuws van de scheiding aan je kind kan vertellen,

Nadere informatie

De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg

De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg Claire Meire 2014 Een sterveling draagt zijn ouders op zijn schouders. Of niet op zijn schouders. In zijn binnenste. Zijn leven lang moet

Nadere informatie

Module 4 : Krachtbronnen

Module 4 : Krachtbronnen Module 4 : Krachtbronnen Vertrouwen Krachtbron: positieve mindset krachtbron: emoties hanteren Krachtbron: loslaten Moment voor jezelf en jouw verhaal opdrachten oefeningen Inleiding Veerkracht bouw je

Nadere informatie

7 recovery oriented survivor Empowerment strategies

7 recovery oriented survivor Empowerment strategies 7 ROSES 31 MAART 2017 - JORIENE VAN DER KOLK & JETSKE VAN HEEMSTRA 7 recovery oriented survivor Empowerment strategies WELKOM DIVERSE CONTEXT methode ontwikkeld en gepilot in 5 Europese landen (Duitsland,

Nadere informatie

Leefgebiedenwijzer. Versterken van eigen kracht van cliënten

Leefgebiedenwijzer. Versterken van eigen kracht van cliënten Leefgebiedenwijzer Versterken van eigen kracht van cliënten Colofon Auteurs: Petra van Leeuwen-den Dekker en Anouk Poll Vormgeving: Ontwerpburo suggestie & illusie Drukwerk: True Colours Bestellen: www.movisie.nl

Nadere informatie

Debriefing. Opvang na een schokkende gebeurtenis. Geert Taghon 2013

Debriefing. Opvang na een schokkende gebeurtenis. Geert Taghon 2013 Debriefing Opvang na een schokkende gebeurtenis Geert Taghon 2013 Definitie schokkende gebeurtenis Een gebeurtenis die buiten het patroon van gebruikelijke menselijke ervaringen ligt en duidelijk leed

Nadere informatie

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl

Nadere informatie

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden 2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Nadere informatie

PROGRAMMA van de training DE SOCIALE PSYCHOLOGIE VAN VERANDEREN

PROGRAMMA van de training DE SOCIALE PSYCHOLOGIE VAN VERANDEREN PROGRAMMA van de training DE SOCIALE PSYCHOLOGIE VAN VERANDEREN drs. Ad van der Made, psycholoog, coach, docent De training Sociale Psychologie van Veranderen is bedoeld voor professionals voor wie de

Nadere informatie

Leefstijl voorlichting

Leefstijl voorlichting Leefstijl voorlichting Hoe beïnvloed jij je spanning? Jannie Ligthart Opbouw bijeenkomst Verschil situatie gebonden spanning door jezelf opgebouwde spanning. Hoe merk je op dat je spanning hebt. Gedachten

Nadere informatie

ACT en Authenticiteit

ACT en Authenticiteit ACT en Authenticiteit Weg met het keurslijf, ruimte voor jezelf. Datum: 25-09-2015 Door: Tim Batink Locatie: Bussum even voorstellen Tim Batink, MSc GZ-Psycholoog i.o., Cognitief Gedragstherapeut VGCt,

Nadere informatie

Online Life Coaching Opleiding

Online Life Coaching Opleiding Online Life Coaching Opleiding De Life Coaching Opleiding laat je in 2 maanden ongelooflijk veel groeien en alle kennis verzamelen die je nodig hebt als Life Coach om jezelf en anderen succesvol te begeleiden

Nadere informatie

EEN NETWERKBENADERING

EEN NETWERKBENADERING EEN NETWERKBENADERING VOOR PSYCHOSE DE ROL VAN SYMPTOMEN EN TRAUMA dr. Hanneke Wigman Januari 2017 De Amsterdamse School DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Multi Family Therapy Samen Leven. kortweg. MFT Samen-Leven

Multi Family Therapy Samen Leven. kortweg. MFT Samen-Leven Multi Family Therapy Samen Leven kortweg MFT Samen-Leven OPBOUW Welkom en Introductie Energizer Voor welke gezinnen Met welk doel Ervaringen INTRODUCTIE Evert Hurulean Familietherapeut Sanne Sturmans Dramatherapeute

Nadere informatie

De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent De Obsessief-Compulsieve stoornis: behandeling in de praktijk Dr. Leyman Lemke Deswarte Annelies 2013 Universitair Ziekenhuis Gent Inhoud workshop Kapstok: Het neurotische lussenmodel (NLM) (R. Schacht

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij autisme

Cognitieve gedragstherapie bij autisme Cognitieve gedragstherapie bij autisme Caroline Schuurman, gz-psycholoog Centrum Autisme Rivierduinen Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van autisme bij volwassenen Utrecht, 14 juni 2011 CGT bij autisme

Nadere informatie

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Dag van de Inhoud Den Haag 28 september 2017 Ante Lemkes, GZ-psycholoog in opleiding tot Specialist Inleiding Introductie van mezelf, jullie

Nadere informatie