Leven met kanker; zorg voor verbinding. Dr.Mecheline van der Linden

Transcriptie

1 Leven met kanker; zorg voor verbinding Dr.Mecheline van der Linden

2 2

3 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie: nieuwe patiënten per jaar ( in 2015) Leeftijd: 70 % ouder dan 60 jaar 20 % tussen de 45 en 60 jaar 9 % jonger dan 45 jaar 1 % jonger dan 15 jaar Overleving: 61 % Prevalentie: mensen leven met kanker (naar schatting) in kinderen met een ouder met kanker 3

4 Verbonden met. Familie (ex) Partner Kinderen jong of volwassen Ouders / broers / zussen / opa s / oma s Vrienden/buren. Zorgverleners Specialist / verpleegkundige / fysiotherapeut / diëtist Huisarts / wijkverpleging / thuiszorg Psycholoog / maatschappelijk werk / pastor 4

5 Je kunt je wel alleen voelen Patiënten met kanker zijn omgeven met dierbaren en professionals, maar kunnen zich toch volslagen eenzaam voelen 5

6 Wat weten we uit onderzoek? Informele verzorgenden, zoals familie en vrienden bieden essentiële zorg aan patiënten met kanker; wereldwijd zijn er 28,8 miljoen overlevenden van kanker 5 jaar na diagnose Beperkt onderzoek naar relatieproblemen en de ziekte kanker Een derde van de partners raakt ontregeld Het aantal kinderen (<15 jaar) in Nederland dat leeft met een ouder met kanker wordt geschat op tenminste Deze kinderen lopen verhoogd risico op het ontwikkelen van aanpassingsproblemen: op emotioneel gebied, gedragsproblemen, sociale- en fysieke- en cognitieve problemen. 6

7 Meestal gaat het goed Twee derde van de patiënten slaat zich goed door diagnose kanker en behandeling heen met hulp van familie, naasten en zorgverleners Grote waardering voor steun, betrokkenheid, acceptatie, hulp 7

8 Wanneer ben je kwetsbaar? beperkte sociale steun/alleenwonend jonge leeftijd andere ingrijpende levensgebeurtenissen andere ziekten psychiatrische/psychologische voorgeschiedenis Sociaal Economische Status (SES) 8

9 Kanker laat je relatie niet onberoerd De partner/de relatie Relatieproblemen Verhevigd/minder door de ziekte kanker Verschillende coping vaardigheden Na-effecten van ziekte en/of behandeling vermoeidheid onvruchtbaarheid/seksualiteit toekomstvisie/levensplan 9

10 Zorg over: De kinderen/adolescenten Niet naar school willen of niet goed functioneren op school Vage lichamelijke klachten? Goed slapen/uit bed komen? 10

11 Wat weten we nog meer uit onderzoek? Kinderen lopen verhoogd risico op het ontwikkelen van aanpassingsproblemen: op emotioneel gebied, gedragsproblemen, sociale- en fysieke- en cognitieve problemen. 11

12 Zorg over: De ouders/broers/zussen Erfelijke kanker Bemoeienis Uitgestelde separatie Distantie / betrokkenheid/ onbegrip/ breuken Donorschap Verwachtingen 12

13 Zorg over: Vrienden / collega s / buren Onbegrip Goedbedoelde opmerkingen Positief denken en vechtlust? Verbreken contact Wel niet vertellen/stempel/praten over 13

14 Wat maakt veerkrachtig? Reguleren van emoties Controleren van impulsen Empathie Optimisme Oorzaak-gevolg analyses Vertrouwen in de toekomst Vermogen tot contact leggen 14

15 Als het mis gaat wat gaat er dan mis? De zorgverleners De arts heeft geen tijd voor mij Ik kan mijn behandeltraject niet navertellen Ik weet niet wie mijn hoofdbehandelaar is Ik durf niet te beginnen over seksualiteit Mijn arts weet het ook niet Ik durf niet goed over CAM te praten 15

16 16

17 Interventies en behandelingen (ook voor naasten) Emotional Focused Therapy (EFT) Cognitieve Gedragstherapie (CGT) Problem Solving Therapy (PST) Relaxatie training Psychoeducatie/zelfmanagement Energie management Dierbare Herinneringen Therapie (DHT) Schrijftherapie Individueel, partner, gezin, groep

18 Verbinding zoeken Anderen Familie Buren Collega s Professionals Arts Verpleegkundige Psycholoog EFT Ehealth

19 Waarom EFT? Kanker heb je niet alleen Treurig als je elkaar niet kunt bereiken in een situatie van ernstige ziekte en helemaal als een van de partners gaat overlijden Cognitieve therapie of PST schiet te tekort als de ontwrichting érg diep zit Herstelpercentage van EFT is 70%; effectief bij echtparen als ene van beide (of beide) lijdt aan psychische of lichamelijke klachten

20 Hoe communiceren om contact te leggen? Praat direct

21 21

22 Website EFT d/screenshot% % png?dl=0

23 Literatuur website Literatuur voor patiënten Sue Johnson ( ) 23

24 Als het mis gaat waar kunt u dan terecht? Huisarts Ziekenhuis (psych./mmw./geestelijk verzorgers Eerstelijnspsychologen Schoolpsycholoog

25 Dank voor uw aandacht! 25