Deel I Sociaal-maatschappelijke aspecten

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Deel I Sociaal-maatschappelijke aspecten"

Ludo Wauters
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoudsopgave Premisse 13 Inleiding 13 Pluriforme hulpverlening 14 Het systeemtheoretisch perspectief 15 De houding van de therapeut 15 Doel en doelgroep 17 Evidence-basedhulpverlening 17 Hulpverlening of therapie; hulpverlener of (psycho)therapeut? 18 Transcultureel, intercultureel of cross-cultureel 19 Opbouw van het boek 20 Deel I Sociaal-maatschappelijke aspecten 1 Uitdagingen van de praktijk 23 Inleiding Transculturele systeemtherapie Uitdagingen voor de therapeut De houding van de therapeut Transculturele vaardigheden Interculturele competentie Oog voor de valkuilen Vastgelopen contacten Uitdagingen voor het team, de instelling en de opleiding Uitdagingen voor teams De instelling Transculturele vaardigheid in de opleidingen tot therapeut of (psycho)therapeut 41

2 2 Maatschappelijke aspecten van de transculturele systeemtherapie 45 Inleiding Migratie Migrantgroeperingen Migratie als bijzondere levensfaseovergang Verschillende probleemlagen Migrantenkenmerken Migrantenproblematiek Angst en weerzin Migratie als maatschappelijk verschijnsel Feminisme en transculturele systeemtherapie Feministische theorie Feministische hulpverlening Beperkingen van de feministische uitgangspunten Relatie van de feministische theorie met de migrantenhulpverlening 71 Deel II Theoretische concepten en methodische bouwstenen 3 Theoretische concepten 77 Inleiding Communicatietheorie Coderen en decoderen Communiceren Axioma s van de communicatie Taal Systeemtheorie Uitgangspunten van de systeemoptiek De systemische manier van werken De wisselende aard van de waarheid De factor macht Bijdrage van de antropologie Relatie tot zichzelf: Ik-ik, het Wij-ik en het Het-ik Relatie tot de ander Relatie tot de tijd Relatie tot de natuur en het bovennatuurlijke Samenvatting van de vier interactionele velden 125

3 4 Bouwstenen van de transculturele systeemtheorie 129 Inleiding Ontwikkelingen van de gezinstherapie in de tweede helft van de twintigste eeuw De eerste en de tweede orde systeemtheorie Het gezin Het gezin als bijzondere groep De levensfasen en het levensfase-multicontextmodel De levensfasen Het multicontextmodel De gezinsconstellatie Vooroordelen en hun invloed op de therapie Spiritualiteit en religie Traditionele geneeskunde Rituelen en de levenscyclus De driehoekentheorie Historische context Het driehoekenconcept Werken met driehoeken Samenvatting Ondersteunende methodische vaardigheden 185 Inleiding De cybernetische stroming Bouwstenen van de cybernetische stroming Het proces Alles is systeem Kritiek op de tweede orde cybernetica De narratieve stroming/het narratieve perspectief Narratieve therapie Rol van de narratieve therapeut 209

4 Deel III Vaardigheden 6 Systemisch bevragen, gegevens ordenen en interpreteren met behulp van genogrammen 213 Inleiding Gegevens verzamelen De lineair-causale manier van gegevens verzamelen Systemische manier van gegevens verzamelen Narratieve manier van gegevens verzamelen Ordenen van gegevens: het genogram Het tekenen van een genogram Het standaardgenogram Gecompliceerde genogrammen Het proces van een genogram maken De methodiek van de gegevensverzameling Historische context De drie D s Valkuilen bij het maken van genogrammen Interpretatie en evaluatie van de gegevens Levensfaseovergangen en intergenerationele patronen Familiegeheimen en onvermoede bronnen Genderproblematiek Plaats in de kinderrij Werken met genogrammen Het maken van een genogram van de eigen familie Interpreteren van genogrammen Aan het werk met je eigen gezin van herkomst lichaamstaal en pijn 249 Inleiding Non-verbale signalen en lichaamstaal Onbewuste boodschappen Registreren en interpreteren Pijn: communicatie met het lichaam Pijnsensatie en -manifestering Pijnbeleving en -acceptatie 258

5 7.3 Lichaamsgerichte therapie Inventariseren van de onverklaarde pijnklachten Lichaamsgericht werken aan pijnklachten Een uitgebreide casus Interventies bij pijnklachten Gebruik van gezegden en uitdrukkingen als metaforen voor lichaamsgerelateerde klachten Het systemisch (kennismakings)gesprek 275 Inleiding Overwegingen nog voor het eerste gesprek heeft plaatsgevonden Wie wordt uitgenodigd? Het belang van de systeemtherapeut Met wat voor gezin krijgt de therapeut te maken? Kinderen Voorbereidingen voor het eerste gesprek na een intake Voorbereiding van een eerste gesprek waarbij geen intake of verwijzing plaatsvond Het proces van het eerste gesprek De initiële fase Vervolg van het gesprek Randvoorwaarden bij gesprekken Taalgebruik Invloed van de therapeut Overdenking van het gesprek Tot slot 291 Deel IV Oefeningen Inleiding 295 Algemene oefeningen 297 Oefeningen bij hoofdstuk Oefeningen bij hoofdstuk Oefeningen bij hoofdstuk Oefeningen bij hoofdstuk Oefeningen bij hoofdstuk Oefeningen bij hoofdstuk Oefeningen bij hoofdstuk Oefeningen bij hoofdstuk 8 341

6 Bijlage 1 De korte uitsprakenlijst 343 Bijlage 2 Sleutels bij de verborgen figuren 347 Referentielijst 349 Naamregister 367 Zakenregister 371 Over de auteur 379

Vergelijkbare documenten

Transculturele vaardigheden voor therapeuten. Een systeemtheoretisch

Jessurun, N. (2010) Transculturele vaardigheden voor therapeuten. Een systeemtheoretisch behandelmodel Bussum: Uitgeverij Coutinho (377 pp.) Veerle Poels Nel Jessurun werd geboren in Paramaribo en is de