Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns

Transcriptie

1 Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns

2 Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving

3 Eigenschappen van het trauma (traumaverhaal): Frequentie Duur Ernst Met/zonder bedreiging Relatie met agressor

4 Soorten trauma TYPE I Acuut Kortdurend Bijv. natuurramp, beroving, auto-ongeluk TYPE II Chronisch Langdurig Bijv. sexueel misbruik, fysieke mishandeling, emotionele verwaarlozing

5 Wisselwerking 1 Hechting Trauma Trauma hechting kind, ouders, intergenerationeel

6

7 Greenspan en structureel ontwikkelingsmodel (DIR) I (individueel): unieke biologische profiel van kind R: (relatie) de wijze waarop dit profiel de interacties met verzorgers beïnvloedt D (ontwikkeling) De wijze waarop patronen van de verzorgers het ontwikkelingsproces beïnvloeden

8 Eigenschappen van de betrokkenen (context) Steun Veiligheid Draagkracht van de omgeving Emoties bij de omgeving Trauma bij de ouders Maar betrokkene kan ook agressor zij

9 Wisselwerking 2 Steun uit sociale omgeving cruciaal bij verwerking Voor kinderen, mn van een veilige ouder/verzorger

10 Bouwstenen van hechting ouders Vertrouwen Stevig en duidelijk Steunen en meeleven Geven Verantwoordelijk, zorgen voor Angstig Vaag Geen interesse of dwingend Nemen Verwaarlozen

11 Eigenschappen van het kind Leeftijd Ontwikkelingsniveau Karakter/temperament Copingsstijlen Eerder trauma

12 Ontwikkelingstaken Infant 0-3 Aanpassen aan het leven buiten de baarmoeder Op basis van biologische ritmen fysiologische functies in ritme brengen. Begin van zelfregulatie. Leren om lichaam en zintuigen te gebruiken Ontwikkelen van basaal vertrouwen (hechten) Vanuit basaal vertrouwen groeien naar zelfdifferentiatie (onthechten)

13 Ontwikkelingstaken 6-12 jaar Verwerven veilige basis Verkennen van de wereld Ontwikkelen autonomie en identiteit Leren communiceren Begrijpen van de wereld Omgaan met anderen Opgroeien in een gezin Leren op school

14 Ontwikkelingstaken jaar Eigen persoonlijkheid ontwikkelen Zorgen voor gezondheid en uiterlijk Invullen van vrije tijd Sociale contacten en vriendschappen Ontwikkelen seksuele identiteit Kiezen voor opleiding en werk Verwerven plaats in de maatschappij

15 Ontwikkelingsniveau (van het kind) Neuropsychologische ontwikkeling Cognitieve ontwikkeling Emotionele ontwikkeling Sociale ontwikkeling Seksuele ontwikkeling enz

16

17 Neuropsychologische ontwikkeling Groei van de hersenen: het zenuwstelsel in ontwikkeling Rijping van de hersenen; gevoelige perioden Hiërarchische structuur Pre nataal: hersenstructuren gevormd Postnataal: efficiënte neuronale netwerken > Stimulatie van buitenaf noodzakelijk

18 Neurale verbinding

19 Vele verbindingen =Neuraal netwerk

20 Normale ontwikkeling

21 Bouwstenen van hechting (Kind) Vanaf 5jr Creatief machteloos 2,5-5 jr Zelfstandig eenzaam 9 mnd-2,5 jr Zelfvertrouwen onzekerheid 3-9 mnd Toevertrouwen wantrouwen 0-3 mnd Basisveiligheid angst

22 Wisselwerking 3 Trauma -> Verlies van verbondenheid (onthechting) Traumatische gebeurtenissen tasten fundamentele menselijke relaties aan. Ze brengen ernstige schade toe aan de structuur van het zelf dat in relatie met anderen wordt gevormd en in stand gehouden (Herman, 93). Trauma -> verlies van zelfgevoel, integriteit en en autonomie (beschadigd zelf) Traumatische levensgebeurtenissen zijn gebeurtenissen die niet kunnen worden ingepast in de innerlijke schema s van het zelf in relatie tot de wereld (Horowitz, 86)

23 diagnostiek Vraagstellingen: Is er sprake van problematiek /stoornis (ernst en de aard van de klachten) Is er sprake van een traumagerelateerde stoornis (specifieke problematiek zoals angsten, stemmingsproblemen, vermijding, dissociatie) symptomen

24 Welke gebeurtenissen heeft het kind/jongere meegemaakt? traumaverhaal Hoe lang hebben deze geduurd? Is er een effect op de ontwikkeling en zo ja welke? ontwikkeling In welke omgeving groeit het kind op? context

25 Uniek beeld = diagnose en indicatie voor behandeling Trauma verhaal Symptomen Context Ontwikkeling

26 DSM IV: Hechting: Reactieve hechtingsstoornis Of behandeling van problemen in de hechting Trauma: (Angststoornissen): - Acute stressstoornis (binnen 4 weken) - Post Traumatische Stress Stoornis (> 4 wk) Enkelvoudig, chronisch of complex

27 DSM-5 ontwikkeling - trauma stoornis (vgl complex trauma) Ervaren van herhaaldelijk en ernstig interpersoonlijk geweld en onderbreking in de hechting Affectieve en fysiologische disregulatie Disregulatie van aandacht en gedrag Disregulatie van zichzelf en relaties PT symptomen Symt. > 6 mnd en dysfunctioneren

28 behandeling 1. Veiligheid 2. Stabiliseren 3. Traumaverwerkend behandeling

29 behandeling Enkelvoudige en chronische PTSS Cognitieve gedragstherapie EMDR Narratieve storytelling Complex trauma: stabiliseren traumaverwerkende behandeling Reactieve hechtingsstoornis Aandacht en zorg voor het lichamelijk welbevinden en de basisveiligheid, stimuleren van hechting, aandacht voor verbeelding, symboliseren enz.