Buurtonderzoek Belang van de basisschool in Ten Post

Transcriptie

1 Buurtonderzoek Belang van de basisschool in Ten Post cbs De Schalm obs De Lessenaar

2

3 Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het (ouder)comité Onderwijs Ten Post en gefinancierd door de Stichting Openbaar Onderwijs Marenland, de Vereniging voor Protestants Christelijk Basisonderwijs in de gemeente Ten Boer en de gemeente Ten Boer. CMO Groningen, Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Postbus CG Groningen Bezoekadres: Wegalaan 3-5, Groningen Auteur: drs Fransje Grisnich T W E f.grisnich@cmogroningen.nl Groningen, juli 2012

4

5 INHOUD 1. Inleiding en onderzoeksvragen 7 2. Aanpak en Respons Aanpak Respons Achtergrondkenmerken van de respondenten De keuze van ouders voor een basisschool Kenmerken van ouders met jonge kinderen Voorbereiding van de schoolkeuze Waar gaan de kinderen nu naar school? Tevredenheid met huidige schoolkeuze Mening van ouders over meer samenwerking tussen scholen Motieven om te kiezen voor een basisschool Samenwerking openbare en christelijke basisschool Alternatieve basisschool Redenen om een kind van school te halen Gewenste omvang van de school Hoe gaat het kind naar school Acceptabele afstand tussen huis en school De basisschool en de leefbaarheid in het dorp Geslacht respondenten Arbeidssituatie Beoordeling woonomgeving en leefbaarheid dorp Stellingen Samenvatting en beantwoording vragen 25

6

7 1. Inleiding en onderzoeksvragen Op 28 juni 2011 is in Ten Post een thema-avond gehouden over basisonderwijs. Aanleiding was de problematiek van de beide kleine basisscholen in het dorp en de onrust die dat in het dorp teweeg brengt. Ten Post heeft nu een openbare basisschool De Lessenaar en een christelijke basisschool De Schalm. De basisscholen worden mogelijk in hun voortbestaan bedreigd door teruglopend leerlingenaantal. Een belangrijk vraagstuk in Ten Post is hoe het basisonderwijs voor het dorp behouden kan blijven. Naar aanleiding van deze avond is door een aantal ouders van beide basisscholen het Comité Onderwijs Ten Post gevormd. Het comité heeft zich ten doel gesteld om de aandacht voor de vraagstukken waarmee het basisonderwijs in Ten Post kampt dorpsbreed te trekken. Het Comité Onderwijs Ten Post, heeft CMO Groningen gevraagd een buurtenquête te houden over de waarde van het basisonderwijs voor het hele dorp. De Stichting Openbaar Onderwijs Marenland, de Vereniging voor Protestants Christelijk Basisonderwijs in de gemeente Ten Boer en de gemeente Ten Boer ondersteunen deze vraag en treden op als financier. Ouders zijn de belangrijkste partij als het gaat om het voortbestaan van de school: hun keuze is bepalend voor het leerlingaantal. Inwoners zonder jonge kinderen zullen ook een mening hebben over de waarde van een basisschool voor het dorp. Daarom wil het Comité Onderwijs Ten Post graag in kaart gebracht zien hoe ouders in Ten Post denken over de toekomst van de basisscholen in hun dorp en wat hun schoolkeuzegedrag is én hoe de inwoners van Ten Post denken over het belang van een basisschool voor de leefbaarheid in het dorp. Doel van de enquête is zicht te krijgen op het schoolkeuzegedrag van ouders met kinderen in de leeftijd 0-12 jaar. De belangrijkste vraag die beantwoord moet worden is naar welke school de ouders hun kind(eren) laten gaan voor de korte en langere termijn. Wat bepaalt hun keuze? Is enige vorm van samenwerking tussen de CBS en OBS een optie die kan leiden tot behoud van onderwijs in Ten Post? Doel van het leefbaarheidsdeel is antwoord te krijgen op de vraag hoe belangrijk de basisschool is voor de inwoners van Ten Post en of de aanwezigheid van een basisschool in het dorp het vestigingsgedrag beïnvloedt. Is het behoud van een basisschool van belang voor de inwoners van Ten Post? In dit rapport geven we de resultaten van de enquête. Om de nieuwsgierigheid van de lezer naar het antwoord op de twee hoofdvragen niet op de proef te stellen geven we die nu al prijs: Samenwerking tussen OBS De Lessenaar en CBS De Schalm vindt een grote meerderheid van de gezinnen met jonge kinderen (0-12 jaar) een goed idee als beide identiteiten behouden blijven. 81% kiest voor samenwerking en zou hun kind in dat geval op één van de scholen in het dorp laten. Als het gaat om meer samenwerking voor het behoud van één school is het percentage onder de ouders van kinderen van 0-12 jaar dat het hier mee eens is 66%. Van de inwoners zonder jonge kinderen is 83% het eens met intensievere samenwerking van cbs en obs. Over het belang van het basisonderwijs voor het dorp zijn de meningen genuanceerder. 16% van de gezinnen met jonge kinderen zou gaan verhuizen als het basisonderwijs uit het dorp verdwijnt, tegen 4% van de huishoudens zonder jonge kinderen. Bijna iedereen vindt dat de basisschool leven en dynamiek in het dorp brengt en velen vinden dat het dorp zal vergrijzen zonder basisschool.

8

9 2. Aanpak en respons 2.1 Aanpak Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een vragenlijst. Deze is door leden van het Comité Onderwijs Ten Post huis aan huis verspreid. Mensen konden kiezen voor schriftelijke invulling, of via een inlogcode op internet. Na een periode van drie weken zijn de ingevulde vragenlijsten opgehaald. In de instructie is duidelijk vermeld dat elk huishouden slechts één vragenlijst mocht invullen. Omdat de adressen dus niet van te voren zijn geselecteerd en de enquêtes huis aan huis zijn bezorgd is er minder controle of alle adressen inderdaad een enquête hebben ontvangen. Daarom vergelijken we de respons met het aantal huishoudens dat er volgens CBS in Ten Post e.o. is. 2.2 Respons Er zijn volgens opgave van het Comité Onderwijs Ten Post in totaal 405 enquêtes uitgedeeld in mei De verdeling over de verschillende postcodegebieden was als volgt: 9792 Ten Post / Kroddeburen 275 enquêtes 9792 Wittewierum Winneweer Lellens 45 totaal 405 Volgens CBS zijn er op 1 januari 2011 de volgende aantallen particuliere huishoudens in Ten Post en omgeving huishoudens huishoudens huishoudens Totaal 450 huishoudens Er zij dus minder enquêtes verspreid dan er volgens CBS huishoudens zijn. Volgens het Comité komt dit omdat er inmiddels leegstand is. Er zijn momenteel minder huishoudens dan CBS opgeeft. De werkgroep heeft uiteraard alle bewoonde adressen in Ten Post en omgeving huis aan huis bezocht. Er zijn precies 200 vragenlijsten ingevuld: 118 schriftelijk, 82 kwamen binnen via het internet. Dat is een respons van 49,4%. De verdeling van de respondenten over de postcodegebieden is als volgt: Tabel1 : Overzicht van respondenten en hun herkomst postcode naam respons % van totale respons anders onbekend 6 3% Uitgedeelde enquêtes % respons van uitgedeeld per postcodegebied 9792 Ten Post/ % % Wittewierum 9793 Winneweer 9 5% 41 22% 9794 Lellens 11 6% 45 24% totaal % ,4% Opvallend is dat in Lellens 45 enquêtes zijn uitgedeeld terwijl er volgens CBS maar 35 huishoudens zijn.

10 Figuur 1: overzicht van respondenten per dorp/postcodegebied 6% 5% 87% Ten Post Lellens Winneweer Te zien is dat absoluut en verhoudingsgewijs de meeste respondenten in Ten Post wonen. 2.3 Achtergrondkenmerken van de respondenten Leeftijd en hoe lang al wonend in het dorp De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 51 jaar. Twee derde woont langer dan 10 jaar in het dorp, 15% tussen één en vijf jaar, eveneens 15% tussen de vijf en de tien jaar. Slechts 2% (is één respondent) woont minder dan een jaar in Ten Post e.o. Figuur 2: hoe lang woont u in dit dorp? Langer dan 10 jaar 1 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar niet ingevuld Minder dan 1 jaar 3% 2% 15% 15% 66% 0% 20% 40% 60% 80% Auto en rijbewijs Van alle respondenten heeft 88% een rijbewijs en 90% heeft de beschikking over een auto. Huishoudens met inwonende kinderen van 0 tot 12 jaar Van alle respondenten heeft 31% inwonende kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. Dat zijn 62 gezinnen. 69% (138 huishoudens) heeft geen inwonende jonge kinderen.

11 3. De keuze van ouders voor een basisschool In dit hoofdstuk behandelen we één van de kernvragen van het onderzoek: wat zijn de motieven van ouders om te kiezen voor een basisschool, wat doet er voor hen het meeste toe en hoe ziet die keuze er in de praktijk uit? Hoe staan zij tegenover meer samenwerking tussen de openbare en de christelijke basisschool? Dit gedeelte van de vragenlijst is ingevuld door gezinnen in Ten Post en omgeving met inwonende kinderen in de leeftijd 0-12 jaar. In totaal waren dit 62 gezinnen. 3.1 Kenmerken van ouders met jonge kinderen Invullen enquête Van de gezinnen met kinderen heeft voor bijna de helft de moeder de enquête ingevuld (47%). Vader en moeder samen invullen deed 39%, en in 15% van de gezinnen vulde de vader de vragenlijst in. Figuur 3: invullen van de vragenlijst door vader, moeder of samen. 39% 47% moeder vader 15% samen Aantal kinderen Deze 62 gezinnen hebben samen 119 kinderen. Daarvan zijn er 25 in de leeftijd 1 t/m 3 jaar (21%), 75 kinderen zijn 4 t/m 11 jaar (63%), 19 kinderen zijn 12+. Twee gezinnen hebben een kind dat nog niet één jaar oud is, twee gezinnen verwachten er waarschijnlijk een want zij hebben wel de oudervragenlijst ingevuld. Figuur 4: verdeling van de leeftijd in aantallen t/m 3 jaar 4 t/m 11 jaar 12+ De verdeling van de kinderen over de gezinnen is als volgt: 4 gezinnen (nog) zonder kind 15 gezinnen met één kind 28 gezinnen met 2 kinderen 12 gezinnen met 3 kinderen 3 gezinnen met 4 kinderen.

12 Opleiding ouders Van de 62 gezinnen met jonge kinderen heeft meer dan de helft van de vaders en van de moeders een afgeronde MBO opleiding. Over het geheel zijn de moeders iets hoger opgeleid dan de vaders. VO is voortgezet onderwijs. Figuur 5: opleidingsniveau van de ouders 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 58% 55% 23% 19% 11% 6% 3% 5% VO MBO HBO Universiteit moeder vader Arbeidssituatie ouders In bijna drie kwart van de gezinnen met jonge kinderen hebben beide ouders betaald werk. Bijna één op de vijf gezinnen heeft één ouder met betaald werk en 5% is een éénoudergezin. Figuur 6: arbeidssituatie van ouders met jonger kinderen Eenoudergezin, ouder heeft betaald werk 5% Tweeoudergezin, één van beide ouders heeft betaald werk 18% Tweeoudergezin, beide ouders hebben betaald werk 74% 0% 20% 40% 60% 80% Levensovertuiging ouders Van de gezinnen met jonge kinderen geeft 45% aan een levensovertuiging (28 gezinnen) te hebben, 53% zegt die niet te hebben (33 gezinnen). Als levensovertuiging is genoemd: christelijk, gereformeerd, gereformeerd vrijgemaakt, (Nederlands) hervormd, reformatorisch, katholiek. Figuur 7: levensovertuiging ouders met jonge kinderen 45% 53% ja nee

13 3.2 Voorbereiding van de schoolkeuze De vraag hoe ouders zich hebben voorbereid op de schoolkeuze voor hun kinderen is door slechts 37 van de 62 gezinnen met jonge kinderen beantwoord. Het feit dat de school in het dorp staat is het meest gekozen. Figuur 8: manier van voorbereiden op de schoolkeuze via website gemeente via inspectierapporten via websites van scholen via familie/kennissen niet nodig, ik kende de school al scholen zelf bezoeken geen respons ik kies voor school in mijn dorp 0% 8% 8% 10% 11% 23% 40% 39% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 3.3 Waar gaan de kinderen nu naar school? Gezien het antwoord op de vraag hierboven is het te verwachten dat de ouders uit dit onderzoek in meerderheid gekozen hebben voor een school in Ten Post. De gezinnen zijn gelijk verdeeld over OBS de Lessenaar (23 gezinnen) en CBS De Schalm (23 gezinnen).drie gezinnen hebben hun kind(eren) op GBS De Poort in Ten Boer, drie gezinnen kozen respectievelijk voor OBS De Bongerd in Stedum, OBS De Huifkar in Ten Boer en reformatorische basisschool De Zaaier in Groningen (elk één gezin). Ons is niet bekend of de Testschool echt bestaat of een grap van de invuller is. De categorie niet van toepassing betreft gezinnen waar een kindje op komst is. Figuur 9: voor welke basisschool hebben ouders gekozen onbekend Testschool De Zaaier, De Huifkar, Ten Boer De Bongerd, Stedum De Poort, Ten Boer niet van toepassing OBS De Lessenaar CBS De Schalm 5% 2% 2% 2% 2% 5% 10% 37% 37% 0% 10% 20% 30% 40% In aantal kinderen is de verdeling over de scholen als volgt: De Lessenaar 28 kinderen De Huifkar 1 kind De Schalm 36 kinderen De Zaaier 3 kinderen De Poort 6 kinderen Testschool 1 kind We zijn er van uitgegaan dat kinderen 12+ niet meer op een basisschool zitten en alle 4 jarigen wel.

14 3.4 Tevredenheid keuze huidige basisschool De ouders zijn zeer tevreden over de school waar hun kind(eren) nu op zit(ten). Maar liefst 81% is zeer tevreden tot tevreden. Slechts 5% is ontevreden. Figuur 10: mate van tevredenheid met huidige basisschool 13% 5% 39% 42% Zeer tevreden Tevreden Ontevreden Niet van toepassing 3.5 Mening van ouders over meer samenwerking tussen beide dorpsscholen in Ten Post Gevraagd is hoe ouders aankijken tegen intensievere samenwerking tussen de openbare en de christelijke basisscholen in Ten Post, met behoud van de beide identiteiten. In onderstaande figuur is te zien dat meer dan driekwart van de ouders hier positief tegenover staat. 8% vindt het geen goed idee en 15% staat er neutraal tegenover. Figuur 11: mening van ouders over meer samenwerking tussen OBS en CBS in Ten Post Negatief, geen goed idee 8% Neutraal 15% Positief, een goed idee 77% 0% 50% 100%

15 3.6 Motieven om te kiezen voor een basisschool Aan de ouders is een lijst voorgelegd met 28 motieven om te kiezen voor een basisschool. Zij konden op verschillende manieren hun keuze maken. Eerst door op alle motieven afzonderlijk een score te geven op een 5-puntsschaal van zeer belangrijk tot zeer onbelangrijk. Kijken we naar de top 5 die deze scores opleveren, dan is die als volgt (zie ook tabel 2): Top 5 van belangrijkste motieven 1. De leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om 97% (zeer) belangrijk 2. De kwaliteit van het onderwijs 94% (zeer) belangrijk 3. De school geeft goede informatie over mijn kind 94% (zeer) belangrijk 4. Ouders worden goed betrokken bij de school 94% (zeer) belangrijk 5. De school heeft moderne leermiddelen 94%(zeer) belangrijk Deze ranking is als volgt tot stand gekomen: de percentages op zeer belangrijk en belangrijk zijn bij elkaar opgeteld. Vervolgens is gekeken welke motieven de hoogste opgetelde percentages hadden. De nummers 2 t/m 5 eindigden met een gelijke score. De ranking is bepaald door te kijken naar de hoogste score in de categorie zeer belangrijk. Vervolgens is aan ouders gevraagd om hun persoonlijke top 5 samen te stellen uit de hele lijst van 28 motieven. Als we kijken naar het aantal keren dat een motief is opgenomen in de top 5 van de respondenten dan komen we tot de volgende top 5. Er is een weging toegepast voor de plaats in de persoonlijke top 10 (plaats 1 krijgt factor 5, plaats 2 factor 4, plaats 3 een factor 3 etc.): 1. De kwaliteit van het onderwijs score De school is dicht bij huis score De levensbeschouwelijke grondslag van de school score Leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om score Er is orde en discipline op school score 49 Dit levert dus een iets andere top 5 op dan volgens de eerste berekening. Dat wordt verklaard door het feit dat in de eerste beoordeling ouders alle genoemde motieven apart kunnen beoordelen, zonder er zelf een ranking aan te geven. Op plaats 6/7 kwamen De school geeft goede informatie over mijn kind (score 42) en Ouders worden goed bij de school betrokken (score 42). Die staan beide ook in de eerste top 5 en zijn dus belangrijk voor ouders. Tenslotte is gevraagd om één motief als doorslaggevend motief te noemen voor de keuze van een basisschool. Dat levert de volgende top 5 op, die weer iets anders is: 1. De levensbeschouwelijke grondslag van de school 14 keer genoemd 2. De kwaliteit van het onderwijs 13 keer genoemd 3. De school is dicht bij huis 7 keer genoemd 4. De leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om 3 keer genoemd 5. De school geeft goede informatie over hoe mijn kind het doet op school 3 keer genoemd Samenvattend: We mogen hieruit concluderen dat de ouders in Ten Post e.o. de levensbeschouwelijke richting, de kwaliteit van de school en de nabijheid het belangrijkste vinden. Daarnaast vinden ouders het van groot belang dat hun kinderen een prettige omgang hebben met de leerkracht, dat er goede informatie over het kind wordt gegeven en dat zij betrokken worden bij de school.

16 Tabel 2: percentages beoordeling motieven voor schoolkeuze (n=62) heel belangrijk belangrijk neutraal onbelangrijk heel onbelangrijk A - de school is dicht bij huis 40% 44% 8% 8% 0% B - vriendjes/familieleden gaan naar deze school 23% 32% 32% 11% 0% C - de school biedt overblijfmogelijkheid 35% 40% 15% 5% 3% D - kwaliteit van het onderwijs op de school 79% 15% 5% 0% 0% E - de levensbeschouwelijke grondslag van de school 31% 16% 37% 10% 6% F - Schoolgebouw ziet er mooi en schoon uit 15% 68% 13% 3% 0% G - School heeft moderne leermiddelen 40% 53% 2% 2% 2% H - de school biedt openbaar onderwijs 16% 24% 34% 10% 13% I - ouders worden goed bij school betrokken 50% 44% 6% 0% 0% J - er is een peuterspeelzaal bij de school 13% 18% 35% 18% 15% K - leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om 79% 18% 2% 0% 0% L - Route tussen huis en school is veilig 47% 34% 11% 5% 0% M - school heeft speciale pedagogische richting 3% 15% 48% 16% 13% N - ik heb goede eigen ervaringen met deze school 11% 18% 32% 11% 18% O - de school ontwikkelt zicht tot een Brede School 2% 5% 39% 10% 11% P - de resultaten van de school zijn goed 27% 45% 19% 5% 0% Q - de school geeft traditioneel onderwijs 13% 42% 24% 15% 3% R - er is aandacht voor creatieve vakken 23% 65% 10% 0% 0% S - er is orde en discipline op school 55% 34% 8% 2% 0% T - de school biedt voor- en/of naschoolse opvang 21% 29% 32% 10% 5% U - er is aandacht voor kinderen die speciale begeleiding nodig hebben 45% 42% 8% 0% 0% V - school heeft een mooi schoolplein om op te spelen 15% 63% 15% 3% 0% W - veel kinderen van de school gaan door naar HAVO of VWO 11% 35% 40% 8% 2% X- school geeft goede informatie over hoe mijn kind het doet 63% 31% 3% 2% 0% Y - mijn kind wil zelf graag naar deze school 32% 29% 27% 5% 2% Z - ik voel me thuis bij de ouders van andere leerlingen 13% 44% 24% 11% 3% AA - er zijn genoeg leeftijdsgenoten op deze school 21% 50% 18% 5% 2% BB - er is continuiteit in leerkrachten 50% 29% 15% 3% 0% CC - anders, namelijk 5% 3% 8% 0% 0% 3.7 Samenwerking openbare en christelijke basisscholen in Ten Post Aan de ouders is gevraagd wat zij doen als de beide scholen in Ten Post besluiten tot een nauwe vorm van samenwerking. Het blijkt dat een overgrote meerderheid van de ouders kiest voor de samenwerking en hun kind(eren) op één van beide scholen in het dorp houdt. 13% heeft de vraag niet beantwoord en 6% zoekt een alternatief. Zie figuur 12. Eerder hebben we gezien dat 77% van de ouders positief staat tegenover intensievere samenwerking. Als zij voor de concrete keuze worden gesteld zijn nog meer ouders vóór meer samenwerking. Hierbij moet worden opgemerkt dat de ouders er gezien de vraagstelling van uit zouden kunnen gaan dat beide scholen blijven bestaan. Er is dus niet gevraagd naar hun mening ten aanzien van één samenwerkingsschool.

17 Figuur 12: keuze van ouders als beide basisscholen een samenwerking aan gaan. Ik kies voor de samenwerking en laat/doe mijn kind op een van beide dorpsscholen 81% niet ingevuld 13% Ik haal mijn kinderen van school (als ze nu op een van deze scholen zitten) 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Kijken we wat verder naar de levensbeschouwing van de ouders, dan blijkt dat van de 28 gezinnen met een christelijke levensbeschouwing, er 18 kiezen voor de samenwerking/de school in het dorp Ten Post (64%). Van de ouders zonder levensbeschouwing is dat 94% (32 ouders). 3.8 Alternatieve basisschool Als de school waar hun kinderen nu op zitten in Ten Post onverhoopt zou sluiten, wat doen de ouders dan? 31% van de ouders zal hun kind(eren) dan op de overgebleven school in Ten Post doen. 19% doet dat niet en zoekt een alternatief buiten Ten Post. 48% zegt het nog niet te weten en 2% heeft de vraag niet beantwoord. Kijken we naar de ouders met en zonder een christelijke levensovertuiging, dan blijkt dat 21% van de christelijke ouders kiezen voor de overgebleven school in Ten Post, en 38% van de niet-christelijke ouders. 25% van de christelijke ouders kiest niet voor de school in Ten Post, tegen 15% van de openbare ouders. Veel ouders hebben nog geen keuze gemaakt. Tabel 3: wat doen ouders als hun basisschool zou gaan sluiten? Stel dat één van de basisscholen in Ten Post gaat sluiten, brengt u de kinderen dan naar de overgebleven school in Ten Post? Ja Nee Weet het nog niet Christelijke gezinnen (28) 21% 19% 44% Niet-christelijke gezinnen (34) 38% 25% 54% Alle gezinnen met kinderen (62) 31% 15% 48% Gevraagd naar het alternatief voor een school in Ten Post blijkt dat het merendeel van de ouders kiest voor een school in Ten Boer (71%). In de categorie anders zijn de volgende antwoorden gegeven: eigen dorp (1), De Schalm (1), Beatrixschool (1), Woltersum (1), weet nog niet (3).

18 Figuur 13: keuze voor alternatief voor basisschool in Ten Post Een basisschool in het dorp Ten Boer 71% Anders: Een basisschool in Woltersum Een basisschool in de gemeente geen antwoord 10% 10% 6% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Gevraagd naar de naam van de alternatieve school kiezen 9 gezinnen voor CBS De Fontein, 7 voor OBS De Huifkar, 4 voor De Schalm, en 3 voor een andere school. In de categorie niet van toepassing zitten de ouders van wie de kinderen naar het Voortgezet Onderwijs gaan. Figuur 14: keuze voor basisschool als alternatief voor huidige school niet van toepassing geen antwoord De Fontein weet nog niet De Huifkar De Schalm De Craneborg Stedum De Poort Beatrixschool Redenen om een kind van school te halen Er kunnen diverse redenen zijn om een kind van school te halen. Wat vinden ouders in Ten Post e.o. de belangrijkste reden? Pesten blijkt de allerbelangrijkste reden te zijn om van school te veranderen (73% van de ouders vindt dit), gevolgd door te veel wisseling van leerkrachten (voor 48% een reden) en tegenvallende leerprestaties (42%). Dat laatste is opvallend, omdat leerprestaties (goede schoolresultaten) niet voorkomen in de top 5 van motieven om voor een basisschool te kiezen. Waarschijnlijk zit dit motief verpakt in Kwaliteit van het onderwijs in de beeldvorming van ouders, en minder in de resultaten van de school (uitstroom naar Havo, VWO e.d.). De school wordt onderdeel van een samenwerkingsvorm tussen openbaar en christelijk onderwijs (tekst deels weggevallen in de tabel) is voor 76% van de ouders geen reden om het kind van school te halen. Dat is een belangrijk resultaat met het oog op de onderzoeksvraag. Slechts één op de vijf ouders zou dat wel doen (19%). Door samenwerking tussen openbaar en christelijk onderwijs verwatert de oorspronkelijke identiteit (tekst ook deels weggevallen) is voor 61% geen reden om van school te veranderen, voor 31% van de ouders wel. Zie figuur 16.

19 Figuur 15: redenen om een kind van school te laten veranderen De school biedt geen voor- en/of naschoolse opvang 21% 76% Vriendjes stappen over naar een andere basisschool 19% 73% De school krijgt een andere pedagogische richting 19% 71% De school heeft geen overblijfmogelijkheid 32% 65% Er is veel wisseling in leerkrachten De school wordt onderdeel van een De leerprestaties van mijn kind vallen tegen 48% 19% 42% 45% 76% 52% ja nee De school wordt te klein 34% 61% Mijn kind wordt gepest op school 73% 21% Door samenwerking tussen openbaar en christelijk 31% 61% 0% 50% 100% 150% Andere genoemde redenen om van school te veranderen: Als de openbare basisschool zou verdwijnen en de christelijke school blijft, dan denk ik dat dat een enorme stempel zou drukken op het onderwijs, daar hebben wij Ten Post niet voor uitgekozen. Als er geen school meer in de buurt is Als mijn kinderen niet met plezier naar school gaan Invloed van ouders op bestuurszaken op school, en veiligheid op school moet gewaarborgd zijn Kwaliteit van het onderwijs verslechtert (3x) Onzekere toekomst van de school waardoor het elk jaar weer afwachten is wat voor ingrijpende veranderingen plaatsvinden en het aantal leerkrachten dat voor de groepen staat Teveel klassen bij elkaar of te grote groepen 3.10 Gewenste omvang van de school Aan de gezinnen is gevraag wat zij het laagste gewenste aantal leerlingen en een basisschool vinden, en wat het hoogste. Het antwoord is dat de ouders gemiddeld uitkomen op aantal van 38 leerlingen een acceptabele ondergrens vinden, en 144 leerlingen als bovengrens. Niet alle respondenten met jonger kinderen hebben deze vraag beantwoord (51 respectievelijk 45 respondenten op deze vragen) Hoe gaat het kind naar school? De afstand van huis naar school is voor ouders heel belangrijk, zo is gebleken in de top 5 van schoolkeuzemotieven. De meeste kinderen uit Ten Post e.o. zitten in Ten Post op school. Wat betekent dat voor het vervoer van de kinderen naar school? Een derde van de ouders brengt het kind lopend naar school. Bijna een kwart gebruikt de fiets. Eén op de vijf kinderen gaat zelfstandig naar school. Dat lijkt een beetje weinig als de scholen zo dichtbij zijn. Ook nog 18% van de ouders brengt de kinderen met de auto. Waarschijnlijk op doorreis naar hun werk.

20 Figuur 16: wijze van vervoer van huis naar school lopend 34% met de fiets kind gaat zelfstandig naar school met de auto 18% 23% 21% geen antwoord 4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 3.12 Wat vinden ouders een acceptabele afstand tussen huis en basisschool? De ideale afstand is voor verreweg de meeste ouders, 71%, minder dan 5 kilometer. Dat betekent dus meestal een school in het eigen dorp, tenzij er een ander dorp met een basisschool heel dicht bij is. Figuur 17: Gewenste afstand tussen huis en basisschool 1 tot 5 kilometer 71% 0 tot 1 kilometer 16% 5 tot 10 kilometer Meer dan 10 kilometer niet ingevuld 2% 6% 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

21 4. De basisschool en de leefbaarheid in het dorp Het tweede gedeelte van de vragenlijst gaat over de relatie tussen de basisschool in het dorp en de ervaren leefbaarheid. Dit gedeelte is aan alle inwoners van Ten Post e.o. voorgelegd. Het aantal respondenten is Geslacht respondenten De vragenlijst is voor twee derde ingevuld door de vrouw des huizes. Figuur 18: geslacht respondenten 35% 64% man vrouw 4.2 Arbeidssituatie De arbeidssituatie van de gezinnen in Ten Post e.o. zier er als volgt uit. Bijna de helft van de respondenten heeft voor meer dan 50% betaald werk. Bijna een derde heeft geen betaald werk en zoekt daar ook niet naar (waarschijnlijk huisvrouwen, ouderen). Eén op de zes heeft betaald werk voor minder dan de helft van de week, slechts 1% is werkloos en werkzoekend. Figuur 19: arbeidssituatie respondenten Betaald werk meer dan 50% van de week 48% Zonder betaald werk en niet werkzoekend 32% Betaald werk minder dan 50% van de week 16% niet ingevuld Zonder betaald werk en werkzoekend 1% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

22 4.3 Beoordeling woonomgeving en leefbaarheid van het dorp Aan de respondenten is gevraagd met welk rapportcijfer zij hun woonomgeving en de leefbaarheid in hun dorp waarderen. Er blijkt een grote mate van tevredenheid met beide. De woonomgeving scoort iets beter dan de leefbaarheid: 42% geeft een 8 voor de woonomgeving en de leefbaarheid krijgt maar van 23% van de respondenten een 8. Het cijfer 7 geeft 38% van de respondenten voor de leefbaarheid. Van alle respondenten die een cijfer tussen 3 en 10 hebben gegeven hebben we het gemiddelde cijfer berekend. De woonomgeving krijgt dan gemiddeld het cijfer 7,6, de leefbaarheid in het dorp krijgt een gemiddeld cijfer van 6,8. Figuur 20: beoordeling van de eigen woonomgeving en de leefbaarheid van het dorp 10 1% 3% 9 2% 14% 8 23% 42% 7 6 6% 21% 27% 38% leefbaarheid dorp woonomgving 5 7% 3% 4 2% 2% 3 3% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 4.4 Stellingen Aan de respondenten is een set stellingen voorgelegd met de vraag die te beantwoorden met eens, oneens of neutraal. In onderstaande twee tabellen hebben we de resultaten weergegeven van de antwoorden van de gezinnen met jonge kinderen (62) en van de gezinnen zonder jonge kinderen (138). We wilden weten of er verschil zit in de antwoorden. Uit de antwoorden blijkt dat de ouders van jonge kinderen positiever over de basisschool in het dorp zijn dan de inwoners die geen jonge inwonende kinderen meer hebben. Bijna iedereen vindt, dat de basisschool leven en dynamiek in het dorp brengt (gemiddeld 93%). Over de school als onmisbare ontmoetingsplek voor dorpsbewoners zijn beide categorieën het roerend eens (42% is het hiermee eens). Met de stelling Intensievere samenwerking tussen openbaar en christelijk onderwijs om een school voor het dorp te behouden is 66% van de gezinnen met jonge kinderen het eens, terwijl zelfs 83% van de huishoudens zonder jonge kinderen het hiermee eens is. Als er geen basisschool meer in het dorp is zegt 16% van de gezinnen met kinderen te gaan verhuizen (10%). Slechts 4% van de gezinnen zonder jonge kinderen zou dit gaan doen (6 gezinnen).zie tabel 4 en 5.

23 Tabel 4: Stellingen beantwoord door gezinnen met kinderen van 0-12 jaar (n=62) Stellingen eens oneens neutraal De basisschool brengt leven en dynamiek in het dorp 94% 2% 2% Zonder basisschool vergrijst het dorp 87% 2% 8% Om een basisschool in ons dorp te behouden ben ik bereid als vrijwilliger activiteiten in en om de school uit te voeren 66% 8% 21% Om een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en christelijke onderwijs intensiever te laten samenwerken 66% 13% 16% De aanwezigheid van een of meerdere basisscholen is voor mij een voorwaarde geweest om in het dorp te gaan wonen of te blijven wonen 55% 26% 16% Zonder basisschool voel ik me minder verbonden met mijn dorp 53% 16% 26% Ik zal mij met hand en tand verzetten tegen sluiting van de basisscholen in mijn dorp 48% 13% 34% De basisschool is een onmisbare ontmoetingsplek voor dorpsbewoners, niet alleen voor ouders van basisschoolkinderen 42% 24% 31% Als er geen basisscholen meer zijn in mijn dorp ga ik verhuizen De dreigende sluiting van de basisschool in het dorp wordt gedramatiseerd 16% 56% 24% 11% 42% 42% Tabel 5 : stellingen beantwoord door huishoudens zonder inwonende kinderen van 0-12 jaar (n=138) Stellingen eens oneens neutraal De basisschool brengt leven en dynamiek in het dorp 91% 0% 8% Zonder basisschool vergrijst het dorp 88% 4% 7% Om een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en christelijke onderwijs intensiever te laten samenwerken 83% 5% 12% De basisschool is een onmisbare ontmoetingsplek voor dorpsbewoners, niet alleen voor ouders van basisschoolkinderen 42% 18% 37% De aanwezigheid van een of meerdere basisscholen is voor mij een voorwaarde geweest om in het dorp te gaan wonen of te blijven wonen 39% 32% 25% Ik zal mij met hand en tand verzetten tegen sluiting van de basisscholen in mijn dorp 33% 14% 50% Zonder basisschool voel ik me minder verbonden met mijn dorp 23% 33% 41% Om een basisschool in ons dorp te behouden ben ik bereid als vrijwilliger activiteiten in en om de school uit te voeren 13% 33% 51% De dreigende sluiting van de basisschool in het dorp wordt gedramatiseerd 12% 43% 42% Als er geen basisscholen meer zijn in mijn dorp ga ik verhuizen 4% 70% 23%

24

25 5. Samenvatting bevindingen en beantwoording onderzoeksvragen Wat levert deze enquête nu op aan antwoorden op de gestelde vragen? 1. Het onderwerp leeft in Ten Post, gezien de hoge respons van 49,5%. 2. De meeste ouders hebben hun kind(eren) nu op een school in Ten Post. Wat het aantal gezinnen betreft is dit gelijk (23 gezinnen), maar op cbs De Schalm zitten meer kinderen van respondenten dan op obs De Lessenaar (36 respectievelijk 28 kinderen). 3. De ouders zijn in grote meerderheid (zeer) tevreden met hun huidige schoolkeuze. 42% is zeer tevreden, 39% is tevreden. 4. Meer dan driekwart van de respondenten met jonge kinderen (0-12 jaar) staat positief tegenover intensievere samenwerking tussen beide basisscholen met behoud van eigen identiteit. 81% zou bij meer samenwerking hun kind(eren) op een van de scholen in Ten Post houden. De ouders met een christelijke levensovertuiging staan hier iets minder positief tegenover (64%) dan de openbare ouders (94%). 5. Als een school in Ten Post zou gaan sluiten weet bijna de helft van de ouders nog niet wat zij dan doen (48%). De openbare ouders twijfelen meer dan de christelijke ouders. Daarentegen weten meer openbare ouders al dat zij hun kind dan in Ten Post op school houden (38%) dan de christelijke ouders (21%). Het hangt er waarschijnlijk maar van af welke school zal sluiten. 6. Het merendeel van de ouders kiest als mogelijk alternatief een school in het dorp Ten Boer. 7. Opvallend is dat een intensieve samenwerking tussen openbaar en christelijk onderwijs voor een (grote) meerderheid van de ouders geen reden is om hun kind van school te halen. Dat lijkt een beetje tegenstrijdig met bovengenoemde antwoorden op andere samenwerkingsvragen. Blijkbaar is er een belangrijk verschil tussen een kind van een school afhalen (pijnlijk voor het kind) en een keuze maken vooraf. 8. De gewenste schoolgrootte ligt voor de ouders in Ten Post tussen de 38 en 144 leerlingen. Een acceptabele afstand tussen huis en school is voor de meeste ouders (71%) maximaal 5 kilometer. 9. De woonomgeving van ten Post wordt door alle respondenten (200) gewaardeerd met een gemiddeld rapportcijfer 7,6. De leefbaarheid in het dorp krijgt een gemiddeld cijfer van 6,8. Er zijn cijfers gegeven tussen een 3 en een Slechts weinig inwoners van Ten Post zouden gaan verhuizen als er geen basisschool meer is in hun dorp: 16% van de gezinnen met kinderen van 0-12 jaar, en 4% van de huishoudens zonder jonge kinderen. 11. Bijna iedereen vindt dat de basisschool leven en dynamiek in het dorp brengt (93%), en bijna de helft van alle respondenten vindt dat de basisschool een onmisbare ontmoetingsplek voor dorpsbewoners is (42%). Conclusie Om basisonderwijs in Ten Post te behouden lijkt een verdere samenwerking tussen openbaar en christelijk onderwijs een goede optie waar groot draagvlak voor is in Ten Post e.o. Daarbij is behoud van identiteit wel een belangrijk punt waar veel aandacht voor moet zijn. Maar ook de kwaliteit van het onderwijs is voor ouders van groot belang, evenals de omgang tussen leerkrachten en leerlingen en de contacten van de ouders met de school (leerling informatie). Dit zijn belangrijke voorwaarden om een intensieve samenwerking (en mogelijk samenvoeging tot één samenwerkingsschool) te laten slagen.