ARBEIDSMARKT EN TRENDS SCHOONHEIDSSPECIALISTENBRANCHE HIGHLIGHTS

Transcriptie

1 ARBEIDSMARKT EN TRENDS SCHOONHEIDSSPECIALISTENBRANCHE HIGHLIGHTS

2 VOORWOORD KOC Nederland is het kenniscentrum van de Uiterlijke Verzorging. De Uiterlijke Verzorging is een gevarieerde sector, waar vakmensen met passie werken aan het verzorgen en mooier maken van mensen. Een sector die ook voortdurend in beweging is, zowel nationaal, als internationaal. De creatieve en technologische mogelijkheden zijn onbegrensd. Het opleiden van jong talent is hierin erg belangrijk. KOC Nederland is de verbindende schakel tussen het onderwijs en het bedrijfsleven. Zij zorgt ervoor dat studenten deze ambachten kunnen leren in de praktijk. Knap Vakmanschap!

3 ARBEIDSMARKT EN TRENDS SCHOONHEIDSSPECIALISTENBRANCHE HIGHLIGHTS Deze uitgave bevat de highlights van het rapport Vooruitkijken, Arbeidsmarkt en Onderwijsinformatie Uiterlijke Verzorging. De schoonheidsspecialistenbranche De schoonheidsspecialistenbranche is een dynamische branche, waar veel vakmensen met passie hun ambacht uitoefenen. De branche is enorm in ontwikkeling en vereist steeds meer specialistische kennis. Meer dan schoonheidsspecialisten werken in schoonheidssalons, behandelruimte aan huis, wellness centra, verzorgingshuizen of thuis bij de cliënt. De meeste schoonheidsspecialisten zijn zelfstandige professionals (zzp ers). Deze brochure geeft in een notendop weer hoe de branche ervoor staat. Is er door de crisis nog voldoende werkgelegenheid? Hoeveel jongeren volgen een opleiding tot schoonheidsspecialist en kunnen zij dan een stageplaats vinden? En wat zijn de trends in de schoonheidsspecialistenbranche?

4 BEDRIJVEN Figuur 1 Aantal bedrijven schoonheidsspecialisten branche Bron: HBA, LISA, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 Figuur 1 toont de ontwikkeling van het aantal bedrijven in de schoonheidsspecialistenbranche. Het aantal bedrijven neemt fors toe. Vergeleken met de situatie in 2000 is het aantal schoonheidssalons in 2012 bijna verdubbeld. In 2012 waren er bedrijven in de branche. Dat is een toename van ruim 700 bedrijven ten opzichte van 2011.

5 Feiten schoonheidsspecialistenbranche Zelfstandige professionals hebben een groot aandeel in de branche (91%). Een tiende deel van de branche (9 %) heeft personeel in loondienst. Bedrijven in de schoonheidsspecialistenbranche bestaan gemiddeld ruim 12 jaar. Totaal zijn er bijna schoonheidssalons. Het aantal bedrijven per regio varieert tussen de 200 en bedrijven. Tabel 1a Aantal bedrijven naar bedrijfsgrootte 2012 Schoonheidsspecialisten Aantal bedrijven Percentage van totaal Zzp % Bedrijven met personeel % Totaal % Bron: HBA, LISA, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 Tabel 1b Aantal bedrijven met personeel Schoonheidsspecialisten met personeel Aantal bedrijven Bedrijven met 1 werknemer 627 Bedrijven met 2-4 werknemers 436 Bedrijven met 5-9 werknemers 139 Bedrijven met 10 of meer werknemers 75 Totaal Bron: HBA, LISA, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012

6

7 Figuur 2 Per arbeidsmarktregio het aantal schoonheidsspecialisten bedrijven Groningen Friesland Drenthe IJsselvechtstreek Twente Stedendriehoek Achterhoek Midden-Gelderland Zuid-Gelderland Rivierenland Oost-Utrecht Midden-Utrecht Gooi- en Vechtstreek Flevoland Holland-Rijnland Haaglanden Midden-Holland Noord-Holland Noord Zuid-Kennemerland Zaanstreek/Waterland Groot Amsterdam Drechtsteden Rijnmond Zeeland West-Brabant Midden-Brabant Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant Noord- en Midden Limburg Zuid-Limburg Bron: HBA, LISA, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012

8 Werkgelegenheid in de branche De werkgelegenheid in de schoonheidsspecialistenbranche omvat: werknemers in loondienst ondernemers met personeel zelfstandige professionals (zzp ers) Tabel 2 Werkgelegenheid in 2011 en 2012 Werknemers Ondernemers met personeel Zzp ers Totaal Aantallen Aantallen Bron: HBA, LISA, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 In 2012 neemt het aantal zelfstandige professionals (zzp-ers) toe en daalt het aantal werknemers. Het aantal ondernemers met personeel daalt licht.

9

10 TRENDS EN TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN Verschillende trends en ontwikkelingen beïnvloeden de branche. Een greep uit de vele ontwikkelingen en trends waarmee de branche te maken krijgt. Deze trends en ontwikkelingen zijn onder meer gebaseerd op interviews met vakmensen uit de sector en deskresearch. Economie en bedrijfsstructuren Meerdere bedrijfsvormen naast elkaar en een ondernemende houding. Branche gaat steeds meer samen met de voedingsindustrie, medische sector en alternatieve gezondheidscentra. Opkomst van natuurlijke cosmeticamerken. Zelfstandige professionals (zzp ers) gaan zich meer richten op een professionele bedrijfs- en administratievoering. Niemand werkt meer echt alleen. Ook zelfstandige professionals hebben collega s. Zij netwerken meer dan voorheen. Er komt steeds meer overlap tussen de zorgsector en de Uiterlijke Verzorging. Er zal een grijs gebied ontstaan. Samenwerking met verwante medische professionals zoals dermatologen, huidspecialisten en plastische chirurgen, huisartsen en professionals in de Uiterlijke Verzorging (kappers, pedicures en modestylisten). Ondernemerschap wordt belangrijker.

11 Maatschappij Vergrijzing, klantenbinding, dienstverlening als belevenis, Europese wetgeving, sociale media en diversiteit aan klanten. De klanten worden ouder, kritischer en ook prijsgevoeliger. Verliep de communicatie met de klant voorheen via mond-tot-mond en traditionele media. Dit heeft zich uitgebreid met sociale media (onder meer Facebook, Twitter) en internet. Meer balans creëren tussen interne en externe schoonheid. Er is meer interesse voor de gevolgen van voeding voor de huid. Klantenbinding creëren door de tevredenheid van de klant over de dienstverlening vast te stellen. Denk aan de communicatie met de klant door na de dienstverlening een review te vragen. Dienstverlening als een belevenis? Denk aan ontspannende muziek of juist een stilte ruimte in een salon. Klant is kritisch op middelen. Klant wil graag middelen waarvan de werking bewezen is. 1 Brancheorganisatie schoonheidsverzorging Europese wetgeving stelt eisen aan apparatuur of bepaalde stoffen, die gebruikt worden voor de dienstverlening aan klanten. Mannen worden een steeds belangrijkere doelgroep voor de branche. Er worden steeds meer technieken vanuit andere culturen geïntroduceerd: zoals klankschaaltherapieën, epileren met een touwtje en diverse massagetechnieken. Diversiteit aan klanten zorgt voor verbreding dienstverlening of juist specialisatie (behandelen van donkere of Aziatische huid). Regelgeving gebruik rimpelvullers, botox en laserapparatuur wordt steeds strikter. Onderwijs Onderwijs en bedrijfsleven zullen steeds meer geïntegreerd worden. Docenten uit de praktijk van het vak (bedrijfsleven) verzorgen onderwijs. Opleidingen zullen zich steeds vaker van elkaar onderscheiden door middel van het vakkenpakket van de studenten. Studenten kunnen zelf hun vakkenpakket samenstellen en zich zo specialiseren. Er wordt door de ANBOS 1 gewerkt aan een opleiding Associated Degree die zich richt op samenwerking tussen de verschillende disciplines en preventie. Technologie Nieuwe apparatuur en technologieën in salons en behandelruimtes. Apps voor huidanalyse en beauty. De schoonheidsspecialist gebruikt steeds vaker digitale apparatuur om huidanalyses te maken. Steeds meer mogelijkheden op het gebied van anti-aging, pigmentcorrecties en ontharen door gebruik van geavanceerde apparatuur. Virtual reality in salons? De klant kan door virtual reality worden teruggebracht naar een specifiek geluksmoment in zijn of haar leven.

12 OPLEIDINGEN Regionale opleidingscentra (ROC s) bieden crebo-erkende opleidingen aan voor de Uiterlijke Verzorging. Er zijn 28 instellingen die de vakopleiding schoonheidsspecialist op niveau 3 aanbieden en 23 instellingen bieden de vakopleiding allround schoonheidsspecialist op niveau 4 aan. Daarnaast zijn er circa vijf particuliere instellingen, die crebo-erkende opleidingen verzorgen Figuur 3 Totaal aantal studenten schoonheidsspecialist, Schema 1 Vakopleidingen Schoonheidsspecialisten Branche Vakopleidingen Schoonheidsspecialisten Schoonheidsspecialist (niveau 3) Allround schoonheidsspecialist (niveau 4) Bron: DUO, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober Aantal studenten Vanaf zien we een stijgend aantal studenten schoonheidsspecialist. De opleiding voor schoonheidsspecialist is altijd alleen een bol-opleiding geweest, maar in het studiejaar waren er ook een aantal bbl-studenten ingeschreven (4 studenten). De bol-opleiding is een leerweg, waarbij de student naar school gaat en daarnaast stage loopt in een erkend leerbedrijf. De bbl-opleiding is een combinatie van werkend leren bij een erkend leerbedrijf en een opleiding op school.

13 Figuur 4 Aantal mbo-studenten schoonheidsspecialist niv 3, Figuur 5 Aantal mbo-studenten allround schoonheidsspecialist niv 4, Bron: DUO, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 Bron: DUO, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 Het aantal studenten niveau 3 daalt sinds het studiejaar In het studiejaar volgden studenten een opleiding op niveau 3. De opleiding schoonheidsspecialist is van oudsher een opleiding op niveau 3. Sinds is er een niveau 4 opleiding, allround schoonheidsspecialist bijgekomen. Op niveau 4 stijgt het aantal studenten sinds De stijging van het totaal aantal studenten schoonheidsspecialist komt door de toename van studenten op niveau 4.

14 Aantal gediplomeerde schoonheidsspecialisten Schema 2 Aantal gediplomeerde studenten per opleidingsniveau, 2011 Aantal Schoonheidsspecialist niveau Allround schoonheidsspecialist niveau Totaal Extraneï zijn deelnemers, die alleen staan ingeschreven bij een instelling als examendeelnemers. Zij volgen geen lessen, lopen geen stage, maar leggen alleen examens af. In totaal haalden studenten een diploma voor de opleiding schoonheidsspecialist op niveau 3 of 4. Figuur 6 Aantal gediplomeerde studenten niveau 3, Figuur 7 Aantal gediplomeerde studenten niveau 4, Bron: DUO, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 Bron: DUO, bewerking Etil, KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 Het aantal gediplomeerden op niveau 3 daalt in 2011 ten opzichte van In 2010 waren er nog gediplomeerden. In 2011 nam dit af tot Ook worden diploma s behaald door extraneï. Het totaal aantal gediplomeerden op niveau 4 stijgt sinds In 2011 haalden 508 studenten hun diploma op niveau 4. Dat betekent een stijging van 93 gediplomeerden (25,4%) ten opzichte van totaal bol extraneï

15 PRAKTIJKLEREN Praktijkleren is een belangrijk aspect van de opleiding. Het praktijkleren krijgt vorm in een stage of een leerwerkplaats. Studenten volgen het praktijkleren bij erkende leerbedrijven. Deze leerbedrijven zijn erkend door KOC Nederland, het kenniscentrum van de Uiterlijke Verzorging. In de bedrijven zijn praktijkopleiders aanwezig om de studenten te begeleiden in het vak. Lieke van Lexmond feliciteert mevrouw Tülin Akgül van Lara s Sun & Beauty Centre te Haarlem. Zij zijn het ste erkende leerbedrijf in de Uiterlijke Verzorging.

16 Figuur 8 Per arbeidsmarktregio het aantal leerbedrijven schoonheidsspecialist Groningen Friesland Drenthe IJsselvechtstreek Twente Stedendriehoek Achterhoek Midden-Gelderland Zuid-Gelderland Rivierenland Oost-Utrecht Midden-Utrecht Gooi- en Vechtstreek Flevoland Holland-Rijnland Haaglanden Midden-Holland Noord-Holland Noord Zuid-Kennemerland Zaanstreek/Waterland Groot Amsterdam Drechtsteden Rijnmond Zeeland West-Brabant Midden-Brabant Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg Bron: KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012

17 In oktober 2012 waren erkende leerbedrijven geregistreerd. In 2011 bedroeg dit aantal Dit is een toename van 333 leerbedrijven. Bijna een kwart (3.511) van alle schoonheidsspecialisten bedrijven (14.835) is een geregistreerd erkend leerbedrijf. Figuur 9 Per arbeidsmarktregio het aantal leerbedrijven schoonheidsspecialist Noord-Holland Noord 128 Friesland 163 Groningen 132 Drenthe 109 In regio Rijnmond is het aantal erkende leerbedrijven het grootst en in regio Rivierenland het kleinst. 70 Zeeland 154 West- Brabant 98 Midden Brabant 139 Noordoost- Brabant 177 Zuidoost- Brabant IJsselvechtstreek 114 Twente Stedendriehoek 101 Midden- Gelderland 64 Achterhoek 63 Zuid-Gelderland 152 Noord- en Midden Limburg Bron: KOC Nederland. Peildatum: 1 oktober 2012 Zaanstreek- Waterland Flevoland Zuid-Kennemerland Gooi- en Holland-Rijnland Groot- Vechtstreek Amsterdam Haaglanden Oost-Utrecht Midden- Midden Holland Utrecht 32 Rijnmond Rivierenland Drechtsteden 195 Zuid- Limburg

18 KANS OP WERK / KANS OP STAGE Kans op stage Op landelijk niveau zijn de vooruitzichten op het vinden van een stageplaats voor vakopleidingen schoonheidsspecialist niveau 3 matig en voor niveau 4 gering. Op regionaal niveau kunnen de vooruitzichten op een stageplaats afwijken. KOC Nederland biedt op haar website de actuele cijfers aan. Kans op werk Voor alle branches in de sector Uiterlijke Verzorging geldt dat het arbeidsmarktperspectief voor schoolverlaters matig is. Voor schoolverlaters kan het moeizaam worden om gedurende de periode een baan te vinden. Samenvattend Er is een: stijgend aantal studenten (met name niveau 4) stijgend aantal zzp ers stijgend aantal leerbedrijven Wilt u meer weten over de regionale kansen op stage en werk? Bekijk dan de Focus op de regio via de website Schema 3 Kans op stage Vakopleidingen Schoonheidsspecialisten Schoonheidsspecialist (niv. 3) Allround schoonheidsspecialist (niv. 4) Bron: KOC Nederland, 2013 Nederland Matig Gering

19 Colofon Deze uitgave bevat de belangrijkste resultaten van het rapport Vooruitkijken, Arbeidsmarkt- en Onderwijsinformatie Uiterlijke Verzorging De volledige uitgave is te downloaden via Het gebruik van teksten en/ of grafieken is toegestaan mits duidelijke bronvermelding. Tekst en productie KOC Nederland Ontwerp Studio Sterk Merk Uitgave Bunnik, november 2013

20 KOC Nederland Groeneweg CK Bunnik T E koc@koc.nl