Vooruit kijken. Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging INLEIDING SAMEN STERK VOOR VAKMANSCHAP

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vooruit kijken. Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging 2011-2012 INLEIDING SAMEN STERK VOOR VAKMANSCHAP"

Transcriptie

1 Vooruit kijken Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging INLEIDING 1

2 Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging

3 Vooruit kijken Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Maastricht/Bunnik 8 mei 2013 Opgesteld door: Team KOC Nederland Onder leiding van Drs. G.C. Hesse Groeneweg CK Bunnik T E koc@koc.nl W Team E l Onder leiding van Drs. J.J.L. Meuwissen Postbus BA Maastricht T E info@e l.nl W l.nl Grafisch ontwerp: De Smaakmakers Communica e, Driebergen INLEIDING 3

4 INHOUDSOPGAVE Pagina 1 INLEIDING Aanleiding Sector Uiterlijke Verzorging Opbouw rapport 6 2 ONDERWIJS Opleidingen sector Uiterlijke Verzorging Kappers Schoonheidsspecialisten Pedicures Grimeurs 42 3 BEROEPSPRAKTIJKVORMING (bpv-markt) Aanbodzijde van de beroepsprak jkvorming Erkende leerbedrijven Bpv-plaatsen Vraagzijde van beroepsprak jkvorming Perspec ef beroepsprak jkvorming 54 Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging ARBEIDSMARKT UITERLIJKE VERZORGING Arbeidsmarkt voor kappers Bedrijven Werkgelegenheid Arbeidsmarkt voor schoonheidsspecialisten Bedrijven Werkgelegenheid Arbeidsmarkt voor pedicures Bedrijven Werkgelegenheid Arbeidsmarkt voor grimeurs Bedrijven Werkgelegenheid 79 5 CONFRONTATIE VRAAG EN AANBOD Doel prognosemodel Werking prognosemodel Prognoseresultaten: arbeidsmarktperspec ef schoolverlaters 84 6 SAMENVATTING EN CONCLUSIES 89 LIJST VAN BIJLAGEN 98 Bijlage 1 Deelname studenten crebo-opleidingen erkende par culiere instellingen Bijlage 2 Overzicht crebo-codes naar kwalifica e en branche Bijlage 3 Indeling districten en arbeidsmarktregio s Bijlage 4 Toelich ng methodiek prognosemodel Bijlage 5 Lijst van tabellen en figuren (index) 4

5 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding KOC Nederland is het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven voor de Uiterlijke Verzorging. In het kader van de Wet Educa e en Beroepsonderwijs voert KOC Nederland taken uit in de kappers-, schoonheidsspecialisten-, pedicure- en grimeursbranche. KOC Nederland ontwikkelt producten en diensten voor onderwijs en bedrijfsleven. Om deze diensten te op maliseren, is inzicht in de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en binnen het onderwijs nodig. Het is nodig om zicht te hebben op de gevolgen daarvan voor het middelbaar beroepsonderwijs. Daarom hee KOC Nederland arbeidsmarktonderzoek laten uitvoeren. Dat biedt in cijfers een beeld van de arbeidsmarkt en het onderwijs in de branches waarvoor zij werkt. E l hee dit onderzoek uitgevoerd. KOC Nederland hee een begeleidingscommissie Arbeidsmarkt. Deze begeleidingscommissie bestaat uit vertegenwoordigers van brancheorganisa es, te weten ANKO, Branchepla orm Kappers, ANBOS en ProVoet. Zij zijn nauw betrokken bij het beoordelen van tussen- en eindrapportages van dit onderzoek. Deze rapportage gee een beschrijving van de arbeids-, onderwijs- en beroepsprak jkvormingsmarkt (bpv-markt) voor erkende leerplaatsen. Daarnaast komen de verwachte arbeidsmarktperspec even voor gediplomeerde mbo-schoolverlaters binnen de sector Uiterlijke Verzorging aan de orde. Voor het onderzoek is onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen: het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA), Sociaal Sta s sch Bestand (SSB) en het UWV. Naast het hoofdrapport is er ook nog een sta s sche bijlage beschikbaar waarin de belangrijkste onderzoeksresultaten zijn opgenomen op het niveau van de der g arbeidsmarktregio s. 1.2 Sector Uiterlijke Verzorging Tabel 1.1 Branches en kwalifica es sector Uiterlijke Verzorging Bron: KOC Nederland De sector Uiterlijke Verzorging kent vier branches en zeven (opleidings)kwalifica es. Deze rapportage gaat dieper in op de situa e op de arbeidsmarkt in deze branches en kwalifica es. Tabel 1.1 toont welke rich ngen en kwalifica es precies binnen de sector Uiterlijke Verzorging vallen. In bijlage 2 is een gedetailleerd overzicht opgenomen van de indeling van de kwalifica es naar crebo-code. INLEIDING 5

6 1.3 Opbouw rapport Het vervolg van het rapport: Hoofdstuk 2 Onderwijs: dit hoofdstuk gaat in op de huidige onderwijsstructuur en de ontwikkelingen in het onderwijs. Onder andere de vooropleiding van studenten, de aantallen studenten, de interne doorstroom en de aantallen gediplomeerden komen aan de orde. Hoofdstuk 3 - Bpv-markt: in dit hoofdstuk komt de beroepsprak jkvorming aan de orde. Er wordt een beeld geschetst van de aanbodzijde van de bpv markt, die bestaat uit stageplaatsen en leerbanen van erkende leerbedrijven. Vervolgens komt aan bod de vraag van studenten naar bpv plaatsen (stage en leerbanen) vanuit het onderwijs. Tot slot worden de stageperspec even beschreven. Hoofdstuk 4 - Vraag: in dit hoofdstuk staan de bedrijven en de werkgelegenheid in de Uiterlijke Verzorging centraal. Naast het totaal aantal bedrijven, zijn (waar mogelijk) ook de kenmerken van deze bedrijven beschreven: de bedrijfsgroo e, de lee ijd van ondernemers, de sekse van ondernemers en de bestaansduur van het bedrijf. Voor de werkgelegenheid is gekeken naar werknemers in loondienst, ondernemers met personeel en zelfstandigen zonder personeel. Daarnaast zijn de sekse, de lee ijd en het opleidingsniveau van de werknemers in kaart gebracht. Hoofdstuk 5 Confronta e vraag en aanbod: in dit hoofdstuk komen de inzichten uit hoofdstuk 2 en hoofdstuk 4 bij elkaar. De verwachte arbeidsmarktsitua e op de middellange termijn staat centraal. Die vormt de basis voor de arbeidsmarktperspec even van schoolverlaters met een opleiding binnen de Uiterlijke Verzorging. Hoofdstuk 6 Samenva ng en conclusies: in het laatste hoofdstuk zijn kort de hoofdlijnen uit het rapport samengevat. Verder zijn in enkele overzichten de belangrijkste cijfers per branche onder elkaar gezet. Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging

7 2. ONDERWIJS IN HET KORT In Nederland zijn 36 regionale opleidingscentra (ROC s) die crebo-erkende opleidingen aanbieden voor de Uiter lijke Verzorging. Daarnaast zijn er circa twin g par culiere instellingen die crebo-erkende opleidingen verzorgen. Dit onderzoek richt zich alleen op de ROC s. De ROC s bieden de meeste opleidingen aan voor kappers en schoonheidsspecialisten. Voor kappers zijn er respec- evelijk 67 opleidingen op niveau 2 en 41 opleidingen op niveau 3. Voor schoonheidsspecialisten bieden ze 35 opleidingen aan op niveau 3, en 23 opleidingen op niveau 4. Voor pedicures en grimeurs zijn er minder opleidingen: voor pedicures op niveau 3 en 4 respec evelijk en en drie opleidingen. Voor toekoms ge grimeurs zijn er drie opleidingen. Sinds het studiejaar is het aantal studenten in de sector Uiterlijke Verzorging afgenomen, van tot in het studiejaar Deze daling deed zich vooral voor in de kappersopleidingen (op niveau 2 en 3), de opleiding schoonheidsspecialist op niveau 3 en in het laatste jaar bij de opleiding pedicure op niveau 3. Alleen in de opleiding tot kapper waren er in de afgelopen vijf jaar studenten die een bbl-opleiding volgden. In de andere drie rich ngen volgen studenten alleen bol-opleidingen. Ook in de kappersopleidingen volgden meer studenten een bol- dan een bbl-opleiding. Het aantal gediplomeerden in de sector Uiterlijke Verzorging nam tussen 2007 en 2010 toe van tot In 2011 was er een afname tot gediplomeerden. Deze afname is terug te zien in de meeste opleidingen, met uitzondering van de opleiding schoonheidsspecialist op niveau 4. Daar bleef het aantal gediplomeerden toenemen. Na het behalen van hun diploma stroomt 68% van de gediplomeerden uit het mbo. 32% stroomt door binnen het mbo, deels binnen de sector Uiterlijke Verzorging (25%) en deels daarbuiten (7%). Van de gediplomeerden die doorstromen, behaalt 13% geen diploma in hun vervolgopleiding. Naar kwalifica e bezien is de uitstroom van gediplomeerden het grootst op niveau 4. Het aantal studenten in opleiding tot kapper, is de afgelopen vijf jaar met bijna 14% afgenomen. Deze daling deed zich voor op zowel niveau 2 als op niveau 3. In het studiejaar volgden studenten een opleiding tot kapper: 66% op niveau 2 en 34% op niveau 3. Het aantal gediplomeerden nam tussen 2007 en 2010 wel nog toe, vooral op niveau 2. In 2011 nam het aantal gediplomeerden af. In dat jaar waren er gediplomeerden, waarvan 54% op niveau 2 en 46% op niveau 3. Na het behalen van hun diploma is er een groot verschil tussen de studenten op de twee niveaus: bijna de hel van de gediplomeerde kappers op niveau 2 gaat nog een mboopleiding volgen (meestal in dezelfde rich ng), terwijl 91% van de gediplomeerde kappers op niveau 3 geen mboopleiding meer gaat volgen. In de rich ng schoonheidsspecialist is er een duidelijk verschil tussen de twee niveaus 3 en 4: het aantal studenten op niveau 3 neemt de laatste vijf jaar af, terwijl op niveau 4 het aantal studenten s jgt. In totaal volgden studenten in het studiejaar een opleiding tot schoonheidsspecialist, allemaal in een bol-opleiding. Hiervan deed 76% dit op niveau 3 en 24% op niveau 4. Het aantal gediplomeerden nam tussen 2007 en 2010 op beide niveaus toe. In 2011 was er een afname van het aantal gediplomeerden op niveau 3. Het aantal gediplomeerden op niveau 4 nam wel toe. Totaal behaalden studenten in 2011 hun diploma, waarvan 69% op niveau 3 en 31% op niveau 4. Na het behalen van hun diploma, begint 45% van de gediplomeerde schoonheidsspecialisten op niveau 3 aan een nieuwe mbo-opleiding. Op niveau 4 is dit slechts 8%. Na enkele jaren van toename van het studentenaantal was er in de rich ng pedicure in het studiejaar sprake van een forse afname: van 249 studenten in naar 155 het jaar erna, allemaal in een bol-opleiding. Deze afname van 38% komt door een daling van het aantal studenten op niveau 3 (van 223 naar 113). Sinds het studiejaar zijn er ook studenten op niveau 4. In waren dat er 42. Het aantal gediplomeerden op niveau 3 neemt sinds 2008 af. Doordat er in 2009 en 2010 gediplomeerden op niveau 4 bijkwamen, bleef het totaal aantal gediplomeerden constant. In 2011 nam het aantal gediplomeerden op beide niveaus af. Dat jaar waren er 205 gediplomeerden op niveau 3 en negen op niveau 4. Na hun opleiding stromen alle gediplomeerden van niveau 4 uit het mbo. Van de gediplomeerden op niveau 3 begint 26% wel nog aan een vervolgopleiding in het mbo. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 7

8 De rich ng grimeur is in studentenaantallen de kleinste van de vier rich ngen in de sector Uiterlijke Verzorging. In het studiejaar waren er 139 studenten, allen in een bol-opleiding op niveau 4. Dat is twin g studenten minder dan in , maar nog al jd een forse toename ten opzichte van vijf jaar eerder, toen er slechts 52 studenten waren. Ook het aantal gediplomeerden is tussen 2007 en 2011 gestaag toegenomen: in 2011 behaalden veer g studenten hun diploma. Na het behalen van hun diploma tot grimeur star e de afgelopen jaren gemiddeld 23% van de gediplomeerden een nieuwe mbo-opleiding. De overige 77% verliet het mbo. Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging

9 2 ONDERWIJS Gediplomeerden die uitstromen uit het onderwijs zijn een belangrijke bron van nieuw aanbod van werknemers op de arbeidsmarkt. Het mbo-onderwijs in de sector Uiterlijke Verzorging bestaat uit twee onderdelen: het bekos gd onderwijs en de par culiere erkende instellingen. Figuur 2.1 Stappenplan gediplomeerde uitstroom Vooropleiding STAP 1 Aantal studenten: totaal en voor de afzonderlijke branches Uitval (voor jdig schoolverlaters) STAP 2 Aantal gediplomeerde studenten: totaal en voor de afzonderlijke branches Doorstroom STAP 3 Aantal gediplomeerde studenten die uitstromen uit het onderwijs Uitval Bron: E l In dit hoofdstuk staat de uitstroom van gediplomeerde studenten uit het bekos gde mbo-onderwijs binnen de sector Uiterlijke Verzorging centraal. Het par culiere onderwijs is niet meegenomen in de onderzoeksresultaten 1. De uitstroom van gediplomeerden voor de sector Uiterlijke Verzorging is bepaald aan de hand van drie stappen (figuur 2.1). In stap 1 is het aantal mbo-studenten in het bekos gd onderwijs in kaart gebracht. Hierbij is eerst gekeken naar het totaal aantal mbo-studenten in Nederland en daarna naar het aantal studenten in de sector Uiterlijke Verzorging en hun vooropleiding. In stap 2 is het aantal gediplomeerde studenten inzichtelijk gemaakt. Net als bij studenten is eerst het totaal aantal gediplomeerden op mbo-niveau beschreven en daarna het aantal gediplomeerden binnen de sector Uiterlijke Verzorging. In stap 3 is het aantal gediplomeerde studenten dat uitstroomt uit het mbo-onderwijs vastgesteld 2. Niet alle gediplomeerde mbo-studenten stromen echter uit het onderwijs. Na hun afstuderen staan gediplomeerden voor een (loopbaan)keuze. Een student kan besluiten om door te leren binnen het mbo, of door te stromen naar het hbo. In dit hoofdstuk staat het aandeel gediplomeerde mbo-studenten dat doorstroomt binnen het mbo centraal, de zogenoemde interne doorstroom mbo. 1. We hebben dit niet meegenomen omdat er geen gegevens beschikbaar zijn voor het aantal studenten binnen het par culiere onderwijs. 2. Gediplomeerden die uitstromen uit het mbo hebben diverse bestemmingen. Zij kunnen instromen op de arbeidsmarkt (werkzaam of werkloos), zij kunnen doorleren of iets anders gaan doen. In dit rapport zal niet worden ingegaan op deze bestemmingen. Alleen de stroom gediplomeerden uit het mbo zal in beeld worden gebracht. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 9

10 Niet alle doorstromers halen een diploma in hun vervolgstudie. Deze uitval is ook inzichtelijk gemaakt in dit hoofdstuk. Deze uitvallers zijn opgeteld bij degenen die uitstromen uit het mbo-onderwijs. Zij vallen als het ware terug naar het diploma dat ze in eerste instan e behaald hadden. In dit hoofdstuk vindt u de gegevens op landelijk niveau en waar mogelijk op het niveau van de zes UWV-districten. Bijlage 3 toont welke arbeidsmarktregio s onder de verschillende districten vallen. De volgende paragraaf gaat over het onderwijs voor de totale sector Uiterlijke Verzorging. Achtereenvolgens komen aan de orde: - Studenten - Vooropleiding van studenten - Gediplomeerden - Doorstroom van gediplomeerden - Uitval van doorgestroomde gediplomeerden - Uitstroom van gediplomeerde schoolverlaters Vervolgens per branche een beschrijving van de kenmerken. 2.1 Opleidingen sector Uiterlijke Verzorging Elke branche in de Uiterlijke Verzorging kent specifieke vakopleidingen die kwalificeren voor de betreffende branche, de zogenaamde crebo-erkende opleidingen. Er zijn crebo-erkende opleidingen voor kappers op niveau 2 en 3, voor schoonheidsspecialisten en pedicures op niveau 3 en 4 en voor grimeurs op niveau 4. Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging

11 Tabel 2.1 Aantal opleidingen sector Uiterlijke Verzorging, naar ROC en branche, studiejaar Bron: DUO, bewerking E l HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 11

12 De crebo-erkende opleidingen worden aangeboden op 36 verschillende ROC s (tabel 2.1). In de tabel is ook het aantal opleidingen dat door een bepaald opleidingscentrum wordt aangeboden binnen een bepaalde kwalifica e weergegeven. De aanname hierbij is dat een specifieke crebo-code één aparte opleiding is. Zo hee het ID College twee opleidingen tot Kapper (2), namelijk die met crebo-code (Kapper 2) en (Junior kapper 2). De andere drie mogelijke crebo-codes die onder de kwalifica e Kapper (2) vallen (10753, en 91172) worden niet aangeboden bij het ID College. In Nederland zijn er 67 crebo-erkende opleidingen voor kapper niveau 2. Ook voor kapper niveau 3 zijn er veel opleidingen (41), evenals voor schoonheidsspecialist niveau 3 (35) en schoonheidsspecialist niveau 4 (23). Er zijn circa twin g par culiere erkende instellingen die deze crebo-opleidingen aanbieden. Naast de crebo-opleidingen zijn er ook zeer specifieke opleidingen en trainingen, de zogenoemde brancheopleidingen. De crebo-opleidingen aan par culiere instellingen en de brancheopleidingen laten we in dit onderzoek buiten beschouwing. KOC-Nederland hee zelf het aantal studenten dat een opleiding volgt bij par culiere instellingen in beeld gebracht (bijlage 1). In de volgende alinea s komt het onderwijs voor de totale sector Uiterlijke Verzorging aan bod, gevolgd door de vier afzonderlijke branches. MBO STUDENTEN: STIJGENDE AANTALLEN Het aantal studenten binnen de sector Uiterlijke Verzorging wordt beïnvloed door allerlei demografische ontwikkelingen en de ontwikkeling van de werkgelegenheid. Om inzicht te krijgen is het allereerst interessant om te kijken naar het totale aantal mbo-studenten in Nederland. Figuur 2.2 Aantal mbo-studenten, per studiejaar, Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Bron: CBS, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Figuur 2.2 toont de groei van het aantal studenten in het mbo gedurende de periode In daalde het aantal mbo-studenten echter met 0,9% ten opzichte van het studiejaar In volgden in Nederland studenten een opleiding in het mbo. Het aantal studenten in is in verge lijking tot de periode gestegen met 5,5%. STUDENTEN UITERLIJKE VERZORGING: DALEND AANTAL 12

13 Figuur 2.3 Aantal mbo-studenten sector Uiterlijke Verzorging, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Het totale aantal studenten binnen de sector Uiterlijke Verzorging (figuur 2.3), neemt sinds het studiejaar af. In volgden nog studenten een mbo-opleiding. In is dit gedaald tot Dit is een afname van ruim 6% in vier jaar jd. In 2012 volgden 2,5% van alle mbo-studenten een opleiding binnen de sector Uiterlijke Verzorging. Figuur 2.4 Aantal mbo-studenten sector Uiterlijke Verzorging, per leerweg, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Verdeeld naar leerweg toont figuur 2.4 dat studenten, dat is 75% van de mbo-studenten binnen de sector Uiterlijke Verzorging, een bol-opleiding volgt in studiejaar Dit aandeel is redelijk stabiel gebleven in de afgelopen jaren. Het absolute aantal bol-studenten daalt al sinds studiejaar In nam het aantal bol-studenten af met 619, ten opzichte van studiejaar In steeg het aantal bbl-studenten nog licht, maar ook dit aantal daalde in de afgelopen studiejaren, tot in VOOROPLEIDING VAN STUDENTEN UITERLIJKE VERZORGING: MEESTAL VMBO HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 13

14 Tabel 2.2 Vooropleiding studenten sector Uiterlijke Verzorging, per leerweg en totaal, studiejaar Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Tabel 2.2 toont welke vooropleiding mbo-studenten in de sector Uiterlijke Verzorging uit het studiejaar hadden. Het grootste deel (42%) hee een vmbo-diploma (exclusief theore sche leerweg). Bbl-studenten hebben in vergelijking met bol-studenten rela ef vaak een mbo-diploma op niveau 1 of 2. Rela ef meer bol-studenten hebben een mbo-diploma op niveau 3 of 4. Daarnaast hebben bol-studenten in vergelijking met bbl-studenten (12%) rela ef vaak vmbo theore sche leerweg als vooropleiding (20%). MBO GEDIPLOMEERDEN: STIJGEND AANTAL, PIEK IN De tweede stap bij het in kaart brengen van de uitstroom uit het mbo-onderwijs, is het inzichtelijk maken van het aantal gediplomeerden. In deze paragraaf bespreken we achtereenvolgens: het totaal aantal mbo-gediplomeerden en het aantal gediplomeerden binnen de Uiterlijke Verzorging. Figuur 2.5 Aantal mbo-gediplomeerden, per studiejaar, Bron: CBS, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober t/m 30 september 3. Basisvorming omvat de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs. 14

15 Het totale aantal gediplomeerden in het mbo neemt toe sinds studiejaar (figuur 2.5). In 2005 haalden mbo-studenten een diploma. Dat aantal loopt op tot in Vooral in nam het aantal gediplomeerden sterk toe. Een belangrijke reden voor deze sterke s jging is een wijziging van de Wet Kinderopvang. Daarin is vastgelegd dat gastouderopvang alleen nog wordt vergoed als de gastouders gediplomeerd zijn. In de studierich ng hulp bij zorg en welzijn waren daarom in bijna vier keer zoveel geslaagden als in In daalde het aantal gediplomeerden weer tot Hiermee volgt de ontwikkeling van gediplomeerden min of meer de ontwikkeling van het aantal studenten (zie figuur 2.2). UITERLIJKE VERZORGING GEDIPLOMEERDEN STIJGEND AANTAL MET DIP IN 2011 Figuur 2.6 Aantal mbo-gediplomeerden sector Uiterlijke Verzorging, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 januari t/m 31 december De ontwikkeling van het aantal mbo-gediplomeerden binnen de sector Uiterlijke Verzorging (figuur 2.6) volgt de trend van het landelijke aantal mbo-gediplomeerden. Ook hier neemt het aantal gediplomeerden toe sinds In 2011 is het aantal gediplomeerden licht gedaald ten opzichte van 2010, met bijna 6% tot gediplomeerden. Over de gehele periode steeg het aantal gediplomeerden met 21,3% van naar In de volgende paragrafen komen de onderwijsontwikkelingen voor de afzonderlijke branches aan bod. Naast de landelijke situa e komt ook de situa e op het niveau van de zes UWV-districten aan bod Kappers De kappersbranche kent opleidingen op niveau 2 en 3. Op beide niveaus worden zowel bol- als bbl-opleidingen gegeven. DALEND AANTAL STUDENTEN KAPPERSOPLEIDING NIVEAU 2 EN 3 4. Door de sterke s jging in , als gevolg van de wijziging van de Wet Kinderopvang, wordt ook de sterke daling van het aantal gediplomeerden in in perspec ef geplaatst. 5. Binnen dit onderzoek voor KOC Nederland wordt een doorvertaling gemaakt van de landelijke arbeidsmarktsitua e naar de regio. Voor de regio s is er voor gekozen uit te gaan van de volgende regio-indeling: de zes UWV-districten en de 30 UWV-arbeidsmarktregio s. Voor de leesbaarheid van het rapport wordt niet de gehele naam UWV-district genoemd, maar wordt de term district gehanteerd. De gegevens voor de 30 arbeidsmarktregio s presenteren we in de sta s sche bijlage van dit rapport. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 15

16 Figuur 2.7 Aantal mbo-studenten kapper niveau 2 en 3, totaal en per leerweg, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober In totaal volgden studenten een kappersopleiding op niveau 2 of 3 in studiejaar (figuur 2.7). Ten opzichte van betekende dat een daling van 4,3%, o ewel 353 studenten. Over de gehele periode daalde het totaal aantal studenten van in tot in Figuur 2.8 Aantal mbo-studenten kapper niveau 2, totaal en per leerweg, per studiejaar, Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Figuur 2.8 laat zien dat in het studiejaar studenten een kappersopleiding op niveau 2 volgden. Van deze studenten op niveau 2 volgden er (59%) een bol-opleiding, terwijl (41%) studenten een bbl-opleiding volgden. Het totale aantal studenten op niveau 2 daalt sinds In was er sprake van een afname van 280 (5%) ten opzichte van Deze afname wordt veroorzaakt door een daling bij zowel bol- als bbl-studenten. Het aantal bol-studenten daalt al sinds Het aantal bbl-studenten steeg tot Sinds daalt ook hier het aantal. Vooral in was de afname rela ef groot (-219 bbl-studenten, o ewel -8,6% ten opzichte van ). 16

17 Figuur 2.9 Aantal mbo-studenten kapper niveau 3, totaal en per leerweg, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Bij de kappersopleiding op niveau 3 doet zich een gelijke ontwikkeling voor als op niveau 2 (figuur 2.9). Ook hier daalt het totaal aantal studenten sinds Deze afname doet zich vooral voor bij bol-opleidingen. Volgden in nog studenten een bol-opleiding op niveau 3, in waren dit er nog Met andere woorden, ten opzichte van nam het aantal bol-studenten in af met 592 (26,8%). Ondanks enkele kleine schommelingen blij het aantal studenten bij de bbl-opleidingen sinds vrij stabiel. STUDENTEN KAPPER NAAR SEKSE EN LEEFTIJD: MEESTAL JONGE VROUWEN Tabel 2.3a Verdeling studenten kapper niveau 2 en 3 naar sekse, per leerweg, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Tabel 2.3b Verdeling studenten kapper niveau 2 en 3 naar lee ijd, per leerweg en totaal, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 17

18 In tabel 2.3 staat de verdeling van het aantal studenten in het leerjaar naar sekse en lee ijd. Bij de opleiding kapper niveau 2 is zowel in bol- als bbl-rich ngen 96% van de studenten vrouw. Voor kapper niveau 3 is in bblrich ngen het percentage vrouw nog iets hoger (98%). De meeste studenten voor kapper niveau 2 zijn 17 jaar oud. Dit geldt zowel voor bol- (34%) als bbl-rich ngen (35%). Op de opleiding kapper niveau 3 is het grootste deel van de studenten 18 jaar (bol 24%, bbl 30%). Studenten naar district Figuur 2.10 Verdeling aantal studenten naar district, kapper niveau 2 en 3, studiejaar Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Figuur 2.10 toont de verdeling van het aantal studenten in kappersopleidingen op niveau 2 en 3 naar district. Voor kapper niveau 2 bevind het grootste aandeel studenten zich in het district Middenwest (23%). Het district Noord hee het kleinste aandeel studenten (11%). Op niveau 3 zijn de meeste studenten in in opleiding in het district Oost (24%), gevolgd door het district Zuidoost (23%). Opvallend is dat het district Middenwest 12% van de studenten kent op niveau 3, terwijl deze regio voor de opleiding op niveau 2 het grootst is (23%). VOOROPLEIDING VAN STUDENTEN KAPPER: MEESTAL VMBO 18

19 Tabel 2.4 Vooropleiding studenten kapper niveau 2, per leerweg en totaal, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Tabel 2.2 toonde reeds dat de meeste studenten in de sector Uiterlijke Verzorging een vooropleiding hebben gehad op vmbo-niveau. Dit geldt ook voor studenten op kapper niveau 2 (tabel 2.4). Vooral op bbl-niveau hee de meerderheid (67%) van de studenten in een vmbo-diploma (excl. theore sche leerweg) als vooropleiding. Daarnaast is, zowel op bol- als bbl-niveau, het aandeel studenten met alleen basisvorming als vooropleiding rela ef groot. Tabel 2.5 Vooropleiding studenten kapper niveau 3, per leerweg en totaal, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Voor kapper niveau 3 hee 54% van de studenten een vooropleiding op vmbo-niveau (tabel 2.5). Verdeeld naar leerweg zijn er interessante verschillen. Zo hee 44% van de bol-studenten een vooropleiding op vmbo-niveau (excl. theore sche leerweg). Van de bbl-studenten hee 43% een vooropleiding op de theore sche variant van het vmbo. Daarnaast zien we dat rela ef veel bbl-studenten (35%) een vooropleiding gehad hebben op havo-niveau. Van de bolstudenten hee een rela ef groot deel (16%) een vooropleiding gehad op mbo-niveau 1 of 2. Een logische verklaring hiervoor is dat veel kappers op niveau 2 doorstromen naar niveau 3. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 19

20 Gediplomeerden kappersopleiding (niveau 2 en 3) Studenten binnen de kappersbranche kunnen zowel een bol- als een bbl-opleiding volgen. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid om een diploma te halen zonder ingeschreven te staan als student, de zogenaamde extraneï -deelnemers. Extraneï zijn deelnemers die alleen staan ingeschreven als examendeelnemers. Zij volgen geen lessen of beroepsprak jkvorming, maar leggen alleen examens af. Ook deze extraneï-deelnemers brengen we in deze paragraaf in beeld, omdat zij ook deel uitmaken van de uitstroom uit het mbo-onderwijs. Figuur 2.11 Aantal mbo-gediplomeerden kapper niveau 2 en 3, totaal en per leerweg, per kalenderjaar, Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum 1 januari t/m 31 december In totaal haalden studenten in 2011 een diploma voor de kappersopleiding op niveau 2 of 3 (figuur 2.11). Ten opzichte van 2010 betekende dat een daling van 7,6%, o ewel 240 gediplomeerden. STIJGEND AANTAL KAPPERS GEDIPLOMEERDEN NIVEAU 2 MET DIP IN

21 Figuur 2.12 Aantal mbo-gediplomeerden kapper niveau 2, totaal en per leerweg, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum 1 januari t/m 31 december Het aantal gediplomeerden op mbo-niveau 2 nam toe in de periode (figuur 2.12), maar daalde in 2011 tot De s jging van het aantal gediplomeerden deed zich de afgelopen jaren voor op zowel bol- als bbl-niveau. Het aantal bol-gediplomeerden steeg ook nog in 2011 met bijna 8% ten opzichte van Het aantal bbl-gediplomeerden in 2011 daalde met 14% vergeleken met een jaar ervoor. Het aantal extraneï daalt sinds 2008, tot 396 in Stabiel aantal kappers gediplomeerden (niveau 3) Figuur 2.13 Aantal mbo-gediplomeerden kapper niveau 3, totaal en naar leerweg, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum 1 januari t/m 31 december Het verloop van het aantal gediplomeerden op niveau 3 is redelijk stabiel (figuur 2.13). In 2011 is er weliswaar een afname ten opzichte van 2010, maar het aantal gediplomeerden ligt met in 2011 op een vergelijkbaar niveau als in 2007 met gediplomeerden. Het aantal extraneï daalde in 2011 tot 325, vergeleken met 464 in HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 21

22 Gediplomeerden naar district Figuur 2.14 Verdeling aantal gediplomeerden naar district, kapper niveau 2 en 3, kalenderjaar 2011 Bron: DUO, bewerking E l De spreiding naar district van het aantal gediplomeerden op niveau 2 komt (logischerwijs) grotendeels overeen met de spreiding van het aantal studenten. Figuur 2.14 laat zien dat het district Middenwest de meeste gediplomeerden kent (27%), terwijl district Noord wordt gekenmerkt door het kleinste aantal gediplomeerden (9%). Op niveau 3 zijn de meeste gediplomeerden in 2011 te vinden in het district Zuidoost, gevolgd door het district Oost. Het district Noordwest kent het kleinste aantal gediplomeerden. Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Doorstroom en uitval: hoger dan gemiddeld Een student die zijn of haar mbo-diploma kapper binnen de sector Uiterlijke Verzorging behaalt, kan besluiten om verder door te leren in het mbo. Deze gediplomeerden tellen vervolgens niet mee bij de uitstroom van gediplomeerden uit het mbo-onderwijs (voor de kwalifica e/niveau waar het diploma voor is behaald). Een gediplomeerde die besluit binnen het mbo-onderwijs door te leren, hee drie mogelijkheden, namelijk: Hij/zij kiest ervoor om door te leren in dezelfde brancherich ng binnen de Uiterlijke Verzorging, maar op een hoger niveau. Hij/zij kiest ervoor om door te leren in een andere brancherich ng binnen de Uiterlijke Verzorging. Hij/zij kiest voor een andere mbo-opleiding buiten de sector Uiterlijke Verzorging. In deze paragraaf is beschreven hoe groot deze groepen zijn. 22

23 Figuur 2.15 Percentage gediplomeerde doorstromers voor kappers en totale sector Uiterlijke Verzorging, gemiddelde Bron: DUO, bewerking E l Op basis van de beschikbare cijfers is in figuur 2.15 voor de kappersopleidingen op niveau 2 en 3 met percentages aangegeven hoe groot de betreffende groepen zijn. De groepen die besluiten door te leren binnen het mbo zijn afgezet tegen de groep die het mbo verlaat. Ook de cijfers voor de totale sector Uiterlijke Verzorging zijn opgenomen. Gediplomeerden kapper niveau 2 stromen veelal door binnen dezelfde rich ng: 46% (figuur 2.15). Het aantal gediplomeerden dat doorstroomt in een andere rich ng binnen de sector Uiterlijke Verzorging of een opleiding buiten de sector Uiterlijke Verzorging, is rela ef klein. 47% stroomt uit het mbo-onderwijs. Op niveau 3 stroomt zelfs 91% uit het mbo-onderwijs. 6% besluit door te stromen naar een opleiding buiten de sector Uiterlijke Verzorging. Figuur 2.16 Uitval, uitgesplitst naar brancherich ng en mbo-niveau, gemiddelde Bron: DUO, bewerking E l Niet elke student behaalt uiteindelijk een diploma in de rich ng waarin hij of zij doorstroomt. Wanneer een student geen diploma haalt voor de opleiding waarin hij is doorgestroomd, dan valt hij terug in de kwalifica e waarin eerder het diploma behaald is. Figuur 2.16 toont het percentage doorstromers uit mbo-niveau 2 en 3 dat geen diploma haalde in hun vervolgopleiding. Daarboven staat het uitvalpercentage voor de gediplomeerde doorstromers binnen de totale sector Uiterlijke Verzorging. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 23

24 Het percentage uitvallers dat doorstroomt vanuit mbo-niveau 3, ligt iets hoger dan het percentage uitvallers dat doorstroomt vanuit mbo-niveau 2. Vergeleken met de totale sector Uiterlijke Verzorging ligt het uitvalpercentage voor de beide kappersopleidingen hoger dan het gemiddelde van de sector. Uitstroom uit het mbo-onderwijs: kappersopleiding (niveau 2 en 3) Op basis van de cijfers over het aantal studenten, gediplomeerden, doorstroom en uitval, is berekend de uitstroom van gediplomeerden uit het mbo. 6 Figuur 2.17 Uitstroom aantal mbo-gediplomeerden kapper niveau 2, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Figuur 2.18 Uitstroom aantal mbo-gediplomeerden kapper niveau 3, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l Figuur 2.17 toont dat in gediplomeerden uitstroomden uit de mbo-opleiding kapper niveau 2. In navolging van het aantal gediplomeerden s jgt dit aantal sinds 2007 tot 2010, met daarna in 2011 een daling. Op niveau 3 stroomden in gediplomeerden uit het mbo, een lichte daling ten opzichte van in 2010 (figuur 2.18). 6. Gediplomeerden die uitstromen uit het mbo hebben diverse bestemmingen. Zij kunnen instromen op de arbeidsmarkt (werkzaam of werkloos), zij kunnen doorleren of iets anders gaan doen. In dit rapport wordt hier niet op ingegaan. Dit valt buiten de scope van het onderzoek. Alleen de stroom gediplomeerden uit het mbo wordt hier in beeld gebracht. 24

25 2.3 Schoonheidsspecialisten De branche voor schoonheidsspecialisten hee opleidingen op mbo-niveau 3, schoonheidsspecialist, en mbo-niveau 4, allround schoonheidsspecialist. Op beide niveaus worden zowel bol- als bbl-opleidingen gegeven. STIJGEND AANTAL STUDENTEN SCHOONHEIDSSPECIALIST NIVEAU 3 EN 4 Figuur 2.19 Aantal mbo-studenten schoonheidsspecialist niveau 3 en 4, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober In totaal volgden studenten een bol-opleiding voor schoonheidsspecialist op niveau 3 of 4 in studiejaar (figuur 2.19). Tot en met studiejaar stonden er in het bekos gd onderwijs geen studenten ingeschreven voor de bbl-opleidingen In het studiejaar stonden vier studenten ingeschreven voor een bbl-opleiding op niveau 3. Vanwege het vrijwel ontbreken van bbl-studenten tonen figuur 2.19 en 2.20 daarom alleen het aantal bol-studenten. Het aantal bol-studenten groeit sinds studiejaar In nam het aantal studenten toe met 16,2% ten opzichte van HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 25

26 Dalend aantal studenten schoonheidsspecialist (niveau 3) Figuur 2.20 Aantal mbo-studenten schoonheidsspecialist niveau 3, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Het aantal bol-studenten op niveau 3 daalt sinds studiejaar (figuur 2.20). Vooral in was er sprake van een rela ef sterke afname, toen het aantal studenten afnam met 284 (7,3%) ten opzichte van Ook in en daalde het aantal bol-studenten ten opzichte van de studiejaren ervoor. In het studiejaar volgden studenten een bol-opleiding op niveau 3. Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging S jgend aantal studenten schoonheidsspecialist (niveau 4) Figuur 2.21 Aantal mbo-studenten schoonheidsspecialist niveau 4, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Op niveau 4 s jgt het aantal bol-studenten sinds studiejaar (figuur 2.21). In volgden nog 261 studenten een bol-opleiding op niveau 4. In waren dit er Met andere woorden, ten opzichte van nam het aantal bol-studenten in toe met Het aantal bol-studenten groeide in met 194, dat is 14,2%. De s jging van het totaal aantal bol-studenten voor schoonheidsspecialisten (figuur 2.7) komt volledig door de toename van het aantal bol-studenten op niveau 4. 26

27 STUDENTEN NAAR SEKSE EN LEEFTIJD: VRIJWEL ALLEEN JONGE VROUWEN Tabel 2.6a Verdeling studenten schoonheidsspecialist niveau 3 en 4 naar sekse, per leerweg, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Tabel 2.6b Verdeling studenten schoonheidsspecialist niveau 3 en 4 naar lee ijd, per leerweg en totaal, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Tabel 2.6 toont de verdeling van studenten in studiejaar naar sekse en lee ijd. Zowel voor schoonheidsspecialist niveau 3 als niveau 4 zijn nagenoeg alle studenten in vrouw. De meeste studenten binnen bolopleidingen op niveau 3 zijn 17 (26%) of 18 jaar (23%). Binnen bol-opleidingen op niveau 4 is 24% van de studenten 20 tot 24 jaar oud. In vergelijking met kappers komt de verdeling naar lee ijd en sekse redelijk overeen op niveau 3. Op niveau 4 zijn de studenten schoonheidsspecialist ouder. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 27

28 Studenten naar district Figuur 2.22 Verdeling aantal studenten naar district, schoonheidsspecialist niveau 3 en 4, studiejaar Schoonheidsspecialist niveau 3 Schoonheidsspecialist niveau 4 Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Vooropleiding van studenten Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Figuur 2.22 gee de verdeling van het aantal studenten schoonheidsspecialist niveau 3 en 4 naar district. Voor schoonheidsspecialist niveau 3 is het grootste aandeel gesitueerd in het district Middenwest (24%), terwijl het district Noordwest het kleinste aandeel studenten kent (9%). Op niveau 4 zijn de meeste studenten in in opleiding in de districten Noord en Oost (beide 25%). Opvallend is dat het district Middenwest 9% van de studenten kent op niveau 4, terwijl deze regio voor de opleiding op niveau 3 24% van de studenten hee. District Noord kent daarentegen 25% van de studenten op niveau 4, vergeleken met 10% op niveau 3. VOOROPLEIDING STUDENTEN SCHOONHEIDS SPECIALIST NIVEAU 3 EN 4 : MEESTAL VMBO 28

29 Tabel 2.7 Vooropleiding studenten schoonheidsspecialist niveau 3, per leerweg en totaal, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober In de totale sector Uiterlijke Verzorging in het studiejaar hee 41% van de bol-studenten een vmbo-diploma (excl. theore sche leerweg) als vooropleiding (zie tabel 2.2). Ook bij de opleiding schoonheidsspecialist niveau 3 is het aandeel bol-studenten met deze vooropleiding het grootst, namelijk 38% (tabel 2.7). Daarnaast hebben rela ef veel bol-studenten op niveau 3 een vmbo-diploma (theore sche leerweg) als vooropleiding. Daarnaast hee 12% van de bol-studenten basisvorming als vooropleiding. Tabel 2.8 Vooropleiding studenten schoonheidsspecialist niveau 4, per leerweg en totaal, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Tabel 2.8 laat zien dat het grootste deel (32%) van de bol-studenten op niveau 4 een vooropleiding hee op vmboniveau (theore sche leerweg). Daarnaast hee 21% van de bol-studenten op niveau 4 een vooropleiding gehad op mbo-niveau 3-4. Van de bol-studenten in opleiding voor schoonheidsspecialist niveau 3 had 5% een vooropleiding op mbo-niveau 3 of 4. Op niveau 4 zien we dus dat het aandeel bol-studenten met een vooropleiding op vmbo-niveau (theore sche leerweg) of hoger, iets groter is dan op niveau 3. Dit hee te maken met de hogere instroomeisen die gesteld worden voor de opleiding schoonheidsspecialist niveau 4. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 29

30 Gediplomeerden schoonheidsspecialistopleiding (niveau 3 en 4) In deze paragraaf worden de gediplomeerden in beeld gebracht voor de opleidingen schoonheidsspecialist niveau 3 en 4. Ook komen de extraneï-gediplomeerden aan de orde. Figuur 2.23 Aantal mbo-gediplomeerden schoonheidsspecialist niveau 3 en 4, totaal en per leerweg, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum 1 januari t/m 31 december Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging In totaal haalden studenten in 2011 een diploma voor de opleiding schoonheidsspecialist op niveau 3 of 4 (figuur 2.23). Ten opzichte van 2010 is het totaal aantal gediplomeerden op niveau 3 en 4 nagenoeg stabiel gebleven. In de periode steeg het aantal studenten, vooral in de bol-opleidingen. Figuur 2.24 Aantal mbo-gediplomeerden schoonheidsspecialist niveau 3, totaal en per leerweg, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum 1 januari t/m 31 december 30

31 Het totaal aantal gediplomeerden op niveau 3 daalde in 2011 ten opzichte van 2010 (figuur 2.24). In 2010 waren er nog gediplomeerden, in 2011 nam dit af tot In de jaren vóór 2010 nam het aantal gediplomeerden op niveau 3 echter nog toe. Zo nam in 2010 het aantal gediplomeerden toe met 24,6%, vergeleken met Deze s jging van het totaal aantal gediplomeerden komt vooral doordat het aantal extraneï-gediplomeerden steeg in de periode Zo waren er in extraneï-gediplomeerden op niveau 3, vergeleken met 219 in In 2011 daalde het aantal extraneï-gediplomeerden echter met 28,9% tot 270, vergeleken met Deze daling leidt tot een afname van het totaal aantal gediplomeerden op niveau 3 in Het aantal bol-gediplomeerden bleef redelijk stabiel bleef in de periode STIJGEND AANTAL SCHOONHEIDSSPECIALIST GEDIPLOMEERDEN NIVEAU 4 Figuur 2.25 Aantal mbo-gediplomeerden schoonheidsspecialist niveau 4, totaal en naar leerweg, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum 1 januari t/m 31 december Het totaal aantal gediplomeerden op niveau 4 s jgt sinds 2007 (figuur 2.25). In 2011 haalden 508 studenten hun diploma op niveau 4. Dat betekende een s jging van 93 gediplomeerden (25,4%) ten opzichte van De s jging van het aantal gediplomeerden komt vooral doordat het aantal bol-gediplomeerden is gestegen in de periode In 2011 haalden 426 bol-studenten een diploma op niveau 4. Dit zijn er 325 meer dan in Het aantal extraneïgediplomeerden schommelt in de periode Zo daalde in 2011 hun aantal met 20, ten opzichte van In 2010 was er echter nog sprake van een toename van 55 extraneï-gediplomeerden op niveau 4, vergeleken met HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 31

32 Gediplomeerden naar district DISTRICT OOST HET HOOGSTE AANTAL GEDIPLOMEERDE SCHOONHEIDSSPECIALISTEN Figuur 2.26 Verdeling aantal gediplomeerden naar district, schoonheidsspecialist niveau 3 en 4, kalenderjaar 2011 Schoonheidsspecialist niveau 3 Schoonheidsspecialist niveau 4 Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Bron: DUO, bewerking E l Figuur 2.26 toont de spreiding naar district van het aantal gediplomeerden op niveau 3 en 4. District Oost kent de meeste gediplomeerden op niveau 3 (24%), district Noord hee het minste aantal gediplomeerden (8%). Op niveau 4 zijn de meeste gediplomeerden in 2011 ook te vinden in het district Oost (24%). Het district Noordwest kent het minste aantal gediplomeerden (7%). Opvallend is dat het district Noord 25% van de studenten op niveau 4 hee in studiejaar , vergeleken met 17% van de gediplomeerden in kalenderjaar DOORSTROOM EN UITVAL: GEMIDDELD LAGER In deze paragraaf komt de doorstroom van gediplomeerde schoonheidsspecialisten naar andere mbo-opleidingen aan de orde. Een gediplomeerde die besluit door te leren binnen het mbo-onderwijs hee drie mogelijkheden: Zij kiest ervoor om door te leren in dezelfde brancherich ng binnen de Uiterlijke Verzorging, maar op een hoger niveau. Zij kiest ervoor om door te leren in een andere brancherich ng binnen de Uiterlijke Verzorging. Zij kiest voor een andere mbo-opleiding buiten de sector Uiterlijke Verzorging. 32

33 Figuur 2.27 Percentage gediplomeerde doorstromers voor schoonheidsspecialisten en totale sector Uiterlijke Verzorging, gemiddelde Bron: DUO, bewerking E l Figuur 2.27 laat voor de opleidingen op niveau 3 en 4 met percentages zien hoe groot de groepen zijn. Gediplomeerden op schoonheidsspecialist niveau 3 stromen veelal door binnen dezelfde brancherich ng in de sector Uiterlijke Verzor ging: 26% leert door binnen de rich ng schoonheidsspecialist. 55% stroomt uit het mbo-onderwijs. Op niveau 4 stroomt zelfs 92% uit. 5% besluit door te stromen naar een opleiding in een andere brancherich ng in de Uiterlijke Verzorging. Figuur 2.28 Uitval, uitgesplitst naar brancherich ng en mbo-niveau, gemiddelde Bron: DUO, bewerking E l Niet elke student behaalt uiteindelijk een diploma in de rich ng waarin zij doorstroomt. Wanneer een student geen diploma haalt voor de opleiding waarin zij is doorgestroomd, dan valt diegene terug in de kwalifica e waarin eerder het diploma behaald is. Figuur 2.28 toont het percentage doorstromers uit mbo-niveau 3 en 4 dat geen diploma haalde in hun vervolgopleiding. Daarboven staat het uitvalpercentage voor de gediplomeerde doorstromers binnen de totale sector Uiterlijke Verzorging. HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 33

34 In dit figuur is te zien dat het percentage uitvallers dat is doorgestroomd vanuit mbo-niveau 3, gelijk is aan het percentage uitvallers dat doorgestroomd is vanuit mbo-niveau 4, namelijk 12%. Vergeleken met de totale sector Uiterlijke Verzorging is het uitvalpercentage voor de beide schoonheidsspecialistopleidingen iets kleiner. Uitstroom uit het mbo-onderwijs: schoonheidsspecialistopleiding (niveau 3 en 4) Op basis van de cijfers over het aantal studenten, gediplomeerden, doorstroom en uitval, is de uitstroom van gediplomeerden uit het mbo 7 berekend. Figuur 2.29 Uitstroom aantal mbo-gediplomeerden schoonheidsspecialist niveau 3 en 4, per kalenderjaar, Bron: DUO, bewerking E l Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Figuur 2.29 toont dat er in gediplomeerden uitstroomden uit de mbo-opleiding schoonheidsspecialist niveau 3. Ten opzichte van 2010 daalde het aantal gediplomeerde uitstromers in 2011 met 8,4%. Op niveau 4 stroomden in gediplomeerden uit het mbo, een s jging van 87 (22,5%) vergeleken met Pedicures De pedicurebranche kent opleidingen op mbo-niveau 3 en 4. Op beide niveaus worden zowel bol- als bbl-opleidingen gegeven. STUDENTEN PEDICUREOPLEIDING NIVEAU 3 EN 4 : STERKE DALING NIVEAU 3 IN 2011/ Gediplomeerden die uitstromen uit het mbo hebben diverse bestemmingen. Zij kunnen instromen op de arbeidsmarkt (werkzaam of werkloos), zij kunnen doorleren of iets anders gaan doen. In dit rapport wordt hier niet op ingegaan. Dit valt buiten de scope van het onderzoek. Alleen de stroom gediplomeerden uit het mbo wordt hier in beeld gebracht. 34

35 Figuur 2.30 Aantal bol-studenten pedicure niveau 3 en 4, totaal en per niveau, per studiejaar, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober In totaal volgden 155 bol-studenten een pedicureopleiding op niveau 3 of 4 in studiejaar (figuur 2.30). Ten opzichte van betekende dat een daling van 94 studenten, dat is 37,8%. Het aantal studenten ligt in studiejaar daarmee onder het niveau van studiejaar , toen er 201 studenten een pedicureopleiding volgden op niveau 3 of 4. In de periode stonden er geen studenten ingeschreven op bbl-opleidingen op niveau 3 of 4. Figuur 2.30 toont dat in het studiejaar studenten een pedicureopleiding op niveau 3 volgden. Op dat niveau daalde het aantal bol-studenten in met 110 studenten ten opzichte van studiejaar Het aantal bol-studenten niveau 3 komt daarmee in studiejaar op het laagste punt sinds studiejaar Toen volgden 171 studenten een bol-opleiding op niveau 3. Bij de pedicureopleiding op niveau 4 zien we dat het aantal studenten is toegenomen in In steeg het aantal bol-studenten met 16 ten opzichte van , wat neerkomt op een s jging van ruim 61%. STUDENTEN NAAR SEKSE EN LEEFTIJD: JONGE VROUWEN Tabel 2.9a Verdeling bol-studenten pedicure niveau 3 en 4 naar sekse, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS 35

36 Tabel 2.9b Verdeling bol-studenten pedicure niveau 3 en 4 naar lee ijd, Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober In tabel 2.9 is de verdeling van het aantal studenten op niveau 3 en 4 in het studiejaar naar sekse en lee ijd opgenomen. Ongeacht opleidingsniveau zijn alle studenten in pedicureopleidingen vrouw. Ook zien we dat zowel op niveau 3 als op niveau 4 de grootste groep studenten in bol-opleidingen tussen de 20 en 24 jaar oud is (respec evelijk 42% en 38%). Daarnaast is op niveau 3 een rela ef groot deel van de studenten 19 jaar (29%). Studenten naar district Figuur 2.31 Verdeling aantal studenten naar district, pedicure niveau 3 en 4, studiejaar Pedicure niveau 3 Pedicure niveau 4 Arbeidsmarkt- en Onderwijsinforma e Uiterlijke Verzorging Bron: DUO, bewerking E l. Peildatum: 1 oktober Figuur 2.31 toont de verdeling van het aantal studenten in de pedicureopleidingen op niveau 3 en 4 naar district. Het district Zuidoost kent het grootste aandeel studenten op niveau 3 (26%), terwijl het district Oost het kleinste aandeel studenten (15%) hee. In het district Noordwest zijn er geen studenten ingeschreven voor een opleiding op niveau 3. Op niveau 4 is de meerderheid van de studenten in in opleiding is in het district Oost (52%). In de districten Noord en Zuidwest volgen geen studenten een opleiding op niveau 4. VOOROPLEIDING PEDICURESTUDENTEN: HOGER STARTNIVEAU 36

Arbeidsmarkt- en Onderwijsinformatie Onderzoek Sector Uiterlijke Verzorging

Arbeidsmarkt- en Onderwijsinformatie Onderzoek Sector Uiterlijke Verzorging Arbeidsmarkt- en Onderwijsinformatie Onderzoek Sector Uiterlijke Verzorging 214-218 Colofon Al meer dan 65 jaar is KOC Nederland het kenniscentrum voor de sector Uiterlijke Verzorging (kapper, schoonheidsspecialist,

Nadere informatie

Middelbaar beroepsonderwijs regio Arnhem

Middelbaar beroepsonderwijs regio Arnhem Deze factsheet toont de ontwikkeling van het aantal studenten in het middelbaar beroepsonderwijs in de regio Arnhem. De cijfers geven inzicht in de ontwikkelingen per sector, niveau en leerweg. Daarnaast

Nadere informatie

Aantal deelnemers paardensport 2013-2014: 293. Meest gevolgde niveau: 4

Aantal deelnemers paardensport 2013-2014: 293. Meest gevolgde niveau: 4 PAARDENSPORT Onderwijs 2013-2014 Deze factsheet bevat specifieke informatie over het middelbaar beroepsonderwijs voor de paardensport. Onderwerpen die aan bod komen zijn: aantal deelnemers, aantal gediplomeerden

Nadere informatie

ARBEIDSMARKT EN TRENDS PEDICUREBRANCHE HIGHLIGHTS

ARBEIDSMARKT EN TRENDS PEDICUREBRANCHE HIGHLIGHTS ARBEIDSMARKT EN TRENDS PEDICUREBRANCHE HIGHLIGHTS VOORWOORD KOC Nederland is het kenniscentrum van de Uiterlijke Verzorging. De Uiterlijke Verzorging is een gevarieerde sector, waar vakmensen met passie

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Zuidoost-Brabant

Onderwijs in Kaart 2018 Zuidoost-Brabant Onderwijs in Kaart 2018 Zuidoost-Brabant Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Zuidoost-Brabant Transvorm Tilburg, mei 2018 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Noordoost-Brabant

Onderwijs in Kaart 2018 Noordoost-Brabant Onderwijs in Kaart 2018 Noordoost-Brabant Cijfermatige ontwikkelingen in Noordoost-Brabant Transvorm Tilburg, mei 2018 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F 088

Nadere informatie

AGRARISCH ZORGBEDRIJF

AGRARISCH ZORGBEDRIJF AGRARISCH ZORGBEDRIJF Onderwijs 2013-2014 Deze factsheet bevat specifieke informatie over het middelbaar beroepsonderwijs voor agrarische zorgbedrijven. Onderwerpen die aan bod komen zijn: aantal deelnemers,

Nadere informatie

VERSHANDEL, LOGISTIEK EN TRANSPORT

VERSHANDEL, LOGISTIEK EN TRANSPORT VERSHANDEL, LOGISTIEK EN TRANSPORT Onderwijs 2013-2014 Deze factsheet bevat specifieke informatie over het middelbaar beroepsonderwijs voor vershandel, logistiek en transport. Onderwerpen die aan bod komen

Nadere informatie

Kengetallen ECABO Bijlage bij jaarverslag 2010

Kengetallen ECABO Bijlage bij jaarverslag 2010 Kengetallen ECABO Bijlage bij jaarverslag 2010 Aantal erkende leerbedrijven in ARTUS 46.269* Aantal geregistreerde leerplaatsen 83.412 Aantal deelnemers ECABO 2009-2010 85.667 Aantal BOL-deelnemers 76.307

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Midden-Brabant

Onderwijs in Kaart 2018 Midden-Brabant Onderwijs in Kaart 2018 Midden-Brabant Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Midden-Brabant Transvorm Tilburg, mei 2018 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F

Nadere informatie

ARBEIDSMARKT EN TRENDS SCHOONHEIDSSPECIALISTENBRANCHE HIGHLIGHTS

ARBEIDSMARKT EN TRENDS SCHOONHEIDSSPECIALISTENBRANCHE HIGHLIGHTS ARBEIDSMARKT EN TRENDS SCHOONHEIDSSPECIALISTENBRANCHE HIGHLIGHTS VOORWOORD KOC Nederland is het kenniscentrum van de Uiterlijke Verzorging. De Uiterlijke Verzorging is een gevarieerde sector, waar vakmensen

Nadere informatie

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Analyse van de positie van gediplomeerden van het mbo van opleidingen binnen ECABO op basis van de gegevens van de MBO-Kaart 2005-2007 Gediplomeerden van

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 West- Brabant

Onderwijs in Kaart 2018 West- Brabant Onderwijs in Kaart 2018 West- Brabant Cijfermatige ontwikkelingen in West- Brabant Transvorm Tilburg, mei 2018 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F 088 144 40

Nadere informatie

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Analyse van de positie van gediplomeerden van het mbo van opleidingen binnen ECABO op basis van de gegevens van de MBO-Kaart 2006-2008 Gediplomeerden van

Nadere informatie

OVER DE KWALIFICATIES VOOR DE BLOEMEN- EN GROENE DETAILHANDEL

OVER DE KWALIFICATIES VOOR DE BLOEMEN- EN GROENE DETAILHANDEL BLOEMEN- EN GROENE DETAILHANDEL Onderwijs 2013-2014 Deze factsheet bevat specifieke informatie over het middelbaar beroepsonderwijs voor de bloemen- en groene detailhandel. Onderwerpen die aan bod komen

Nadere informatie

Gediplomeerden 2015 SOMA College

Gediplomeerden 2015 SOMA College Gediplomeerden 2015 SOMA College Samenvattende rapportage van de uitkomsten van het onderzoek onder gediplomeerden van het SOMA College Utrecht, september 2016 DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent van Grinsven

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Midden-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Midden-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Midden-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

Districtsrapportage. Oost

Districtsrapportage. Oost Districtsrapportage Oost 1 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE Pagina INHOUDSOPGAVE Pagina ACHTERGRONDINFORMATIE ACHTERGRONDINFORMATIE 1 WERKGELEGENHEID 3 1 WERKGELEGENHEID 3 VACATURES 4 VACATURES 4 3 VOORKEUR

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw

De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw Colofon Titel De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs West-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs West-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs West-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO 1 - Onderwijs in Kaart 2018-hbo.docx - 16-6-2017 Transvorm Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Hbo Gezondheidszorg en Sociale Studies

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

Arbeidsmarktmonitor Particuliere beveiliging. ECABO Arbeidsmarktonderzoek. April 2013

Arbeidsmarktmonitor Particuliere beveiliging. ECABO Arbeidsmarktonderzoek. April 2013 Ecabo_Partners_2012 kopie_200x255cm 25-04-13 15:45 Pagina 1 Arbeidsmarktmonitor Particuliere beveiliging ECABO Arbeidsmarktonderzoek April 2013 Inleiding In dit document worden het onderzoek en de resultaten

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant MBO

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant MBO Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant MBO 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Mbo Zorg en Welzijn Noord-Brabant... 4 2.1 Instromers... 5 Algemeen... 5 Benchmark Nederland...

Nadere informatie

5. Onderwijs en schoolkleur

5. Onderwijs en schoolkleur 5. Onderwijs en schoolkleur Niet-westerse allochtonen verlaten het Nederlandse onderwijssysteem gemiddeld met een lager onderwijsniveau dan autochtone leerlingen. Al in het basisonderwijs lopen allochtone

Nadere informatie

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Analyse van de positie van gediplomeerden van het mbo van opleidingen binnen ECABO op basis van de gegevens van de MBO-Kaart 2004-2006 Gediplomeerden van

Nadere informatie

Joost Meijer, Amsterdam, 2015

Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Deelrapport Kohnstamm Instituut over doorstroom vmbo-mbo t.b.v. NRO-project 405-14-580-002 Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Inleiding De doorstroom van vmbo naar mbo in de groene sector is lager dan de doorstroom

Nadere informatie

Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013

Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 drs. W. van Ooij MarktMonitor Januari 2015 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 . Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013

Nadere informatie

Districtsrapportage. Middenwest

Districtsrapportage. Middenwest Districtsrapportage Middenwest 212 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie ACHTERGRONDINFORMATIE 2 1 WERKGELEGENHEID 3 2 VACATURES 4 3 VOORKEUR WERKGEVERS: OPLEIDINGSNIVEAU EN VERVULLEN VACATURES 5 4 LEERLINGEN

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Den Haag

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Den Haag Regiorapportage Mobiliteitsbranche Den Haag Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Den Haag ROC Mondriaan 2012 2013 1 1. Kans op werk

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Zeeland/West-Brabant

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Zeeland/West-Brabant Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Zeeland/West-Brabant Overview Hieronder wordt ingegaan op een aantal arbeidsmarktaspecten in de regio Zeeland, West Brabant, die op basis van de resultaten van het

Nadere informatie

A fbouw. Ontwikkeling aantal leerlingen Afbouw 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1. Datum: januari 2014 Auteur: Sanne Saalbrink

A fbouw. Ontwikkeling aantal leerlingen Afbouw 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1. Datum: januari 2014 Auteur: Sanne Saalbrink A fbouw Ontwikkeling aantal leerlingen Afbouw 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1 Datum: januari 2014 Auteur: Sanne Saalbrink Colofon Savantis is een kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven

Nadere informatie

Arbeidsmarktmonitor Particuliere beveiliging. ECABO Arbeidsmarktonderzoek

Arbeidsmarktmonitor Particuliere beveiliging. ECABO Arbeidsmarktonderzoek Arbeidsmarktmonitor Particuliere beveiliging ECABO Arbeidsmarktonderzoek April 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Samenvatting en conclusie 3 1 Vraag naar arbeid 4 1.1 Huidige werkgelegenheidsstructuur 4 1.2

Nadere informatie

Arbeidsmarkt en Beroepsopleidingen Uiterlijke Verzorging

Arbeidsmarkt en Beroepsopleidingen Uiterlijke Verzorging Arbeidsmarkt en Beroepsopleidingen Uiterlijke Verzorging 2009/2010 Eindrapport Een onderzoek in opdracht van Stichting KOC Nederland Jos de Jonge Projectnummer: B3716 Zoetermeer, 29 juli 2010 De verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2017

Onderwijs in Kaart 2017 Onderwijs in Kaart 2017 Zuidoost-Brabant Transvorm Tilburg, juni 2017 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F 088 144 40 88 I www.transvorm.org E info@transvorm.org

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Breda Bergen op Zoom

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Breda Bergen op Zoom Regiorapportage Mobiliteitsbranche Breda Bergen op Zoom Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Breda Bergen op Zoom ROC West-Brabant

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Gouda

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Gouda Regiorapportage Mobiliteitsbranche Gouda Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Gouda ID College 2012 2013 1 1. Kans op werk Het bedrijfsleven

Nadere informatie

Update door- en uitstroomcijfers participatie zonder startkwalificatie

Update door- en uitstroomcijfers participatie zonder startkwalificatie Update door- en uitstroomcijfers participatie zonder startkwalificatie Samenvatting Op basis van de geactualiseerde gegevens van het CBS zien de samenwerkende inspecties binnen Toezicht Sociaal Domein

Nadere informatie

Onderwijs: kiezen voor en leren in de techniek

Onderwijs: kiezen voor en leren in de techniek Horizontale as: % +/- t.o.v. jaar eerder Onderwijs: kiezen voor en leren in de Ontwikkeling instroom mbo 24, 25, 26 4% 24 3% 2% % 25 % -4% -3% -2% -% % -% % 2% 3% 4% 26-2% -3% -4% Verticale as: afwijking

Nadere informatie

Notitie Aansluiting vanuit het onderwijs op de arbeidsmarkt van jongens en meisjes met een diploma gehaald op het mbo bol-voltijd of ho voltijd

Notitie Aansluiting vanuit het onderwijs op de arbeidsmarkt van jongens en meisjes met een diploma gehaald op het mbo bol-voltijd of ho voltijd Notitie a Aansluiting vanuit het onderwijs op de arbeidsmarkt van jongens en meisjes met een diploma gehaald op het mbo bol-voltijd of ho voltijd Juli 2014 Nelet Kuipers, team Onderwijs SQS 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Arnhem

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Arnhem Regiorapportage Mobiliteitsbranche Arnhem Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Arnhem Rijn IJssel 2012 2013 1 1. Kans op werk Het

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Groot Amsterdam - Gooi en Vechtstreek

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Groot Amsterdam - Gooi en Vechtstreek Regiorapportage Mobiliteitsbranche Groot Amsterdam - Gooi en Vechtstreek Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Groot Amsterdam -

Nadere informatie

Aantal medewerkers West-Brabant

Aantal medewerkers West-Brabant Regio West-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn West-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio West-Brabant. Waar mogelijk

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Doetinchem

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Doetinchem Regiorapportage Mobiliteitsbranche Doetinchem Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Doetinchem Graafschap College 2012 2013 1 1.

Nadere informatie

Welke routes doorlopen leerlingen in het onderwijs?

Welke routes doorlopen leerlingen in het onderwijs? Welke routes doorlopen leerlingen in het onderwijs? Wendy Jenje-Heijdel Na het examen in het voortgezet onderwijs staan leerlingen voor de keuze voor vervolgonderwijs. De meest gangbare routes lopen van

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Eindhoven

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Eindhoven Regiorapportage Mobiliteitsbranche Eindhoven Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Eindhoven Summa College 2012 2013 1 1. Kans op

Nadere informatie

Ontwikkeling aantal leerlingen Reclame, Presentatie en Communicatie 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1

Ontwikkeling aantal leerlingen Reclame, Presentatie en Communicatie 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1 R eclame, P resentatie en C ommunicatie Ontwikkeling aantal leerlingen Reclame, Presentatie en Communicatie 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1 Datum: februari 2014 Auteur: Sanne Saalbrink Colofon

Nadere informatie

Analyse instroom

Analyse instroom Instroomontwikkeling 2016 2017 In 2016 was er een instroomtoename van 5,5% bij de hbo-bachelor- en ad-opleidingen, opgebouwd uit: Een toename van de directe doorstroom vanuit havo, mbo en vwo met 1,0%

Nadere informatie

SH&M 2012 Gediplomeerden MBO 2011

SH&M 2012 Gediplomeerden MBO 2011 Rapportage Gediplomeerden van het MBO van hout- en meubelopleidingen Analyse van de positie van gediplomeerden van het MBO van opleidingen binnen de kwalificatiestructuur van de hout- en meubelbranche

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Flevoland

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Flevoland Regiorapportage Mobiliteitsbranche Flevoland Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Flevoland ROC Flevoland 2012 2013 1 1. Kans op

Nadere informatie

Tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office)

Tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office) Tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office) ICT~Office voorspelt een groeiend tekort aan hoger opgeleide ICT-professionals voor de komende jaren. Ondanks de economische

Nadere informatie

KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS

KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS - editie 2007 KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS REGIO MIDDEN- EN WEST-BRABANT - Samenvatting - Een initiatief van index Technocentrum Midden- en West-Brabant index Technocentrum Mozartlaan

Nadere informatie

Trends in passend onderwijs

Trends in passend onderwijs DEFINITIEF Trends in passend onderwijs 2014-2017 DUO Informatieproducten Susan Borggreve, Daniël van Eck & Thijs Nielen 12 juni 2018 Inhoud 1 SAMENVATTING... 3 2 LEESWIJZER... 5 3 ONTWIKKELINGEN IN LEERLINGAANTALLEN...

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Dordrecht-Gorinchem-Zwijndrecht

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Dordrecht-Gorinchem-Zwijndrecht Regiorapportage Mobiliteitsbranche Dordrecht-Gorinchem-Zwijndrecht Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Dordrecht-Gorinchem-Zwijndrecht

Nadere informatie

Landelijke Jeugdmonitor. Rapportage 2e kwartaal 2007

Landelijke Jeugdmonitor. Rapportage 2e kwartaal 2007 Landelijke Jeugdmonitor Rapportage 2e kwartaal 2007 Centraal Bureau voor de Statistiek Voorburg/Heerlen, 2007 Verklaring der tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim = nihil = (indien

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Noord-Holland Noord

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Noord-Holland Noord Regiorapportage Mobiliteitsbranche Noord-Holland Noord Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Noord-Holland Noord ROC kop van Noord-Holland

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2017

Onderwijs in Kaart 2017 Onderwijs in Kaart 2017 West-Brabant Transvorm Tilburg, juni 2017 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F 088 144 40 88 I www.transvorm.org E info@transvorm.org

Nadere informatie

Ontwikkeling aantal leerlingen en gediplomeerden Reclame, Presentatie en Communicatie 2014 RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE

Ontwikkeling aantal leerlingen en gediplomeerden Reclame, Presentatie en Communicatie 2014 RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE Ontwikkeling aantal leerlingen en gediplomeerden Reclame, Presentatie en Communicatie 2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1 en 2 Datum: 4 december 2014 Colofon Savantis

Nadere informatie

Districtsrapportage. Noord

Districtsrapportage. Noord Districtsrapportage Noord 212 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie ACHTERGRONDINFORMATIE 2 1 WERKGELEGENHEID 3 2 VACATURES 4 3 VOORKEUR WERKGEVERS: OPLEIDINGSNIVEAU EN VERVULLEN VACATURES 5 4 LEERLINGEN

Nadere informatie

Aantal medewerkers Zuidoost-Brabant

Aantal medewerkers Zuidoost-Brabant Regio Zuidoost-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn Zuidoost-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio Zuidoost-Brabant.

Nadere informatie

Feiten en cijfers 2010 Branche Kinderopvang

Feiten en cijfers 2010 Branche Kinderopvang Feiten en cijfers 2010 Branche Kinderopvang Ieder jaar maakt FCB de zogenoemde factsheets. Deze bestaat uit cijfers over de branche in een bepaald jaar. De cijfers over 2010 worden met de ontwikkelingen

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Noord-Holland Zuid

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Noord-Holland Zuid Regiorapportage Mobiliteitsbranche Noord-Holland Zuid Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Noord-Holland Zuid ROC Nova College 2012

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Zuid-Limburg

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Zuid-Limburg Regiorapportage Mobiliteitsbranche Zuid-Limburg Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Zuid- Limburg ROC Arcus College 2012 2013 1

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2017

Onderwijs in Kaart 2017 Onderwijs in Kaart 2017 Midden-Brabant Transvorm Tilburg, juni 2017 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F 088 144 40 88 I www.transvorm.org E info@transvorm.org

Nadere informatie

Stromen door het onderwijs

Stromen door het onderwijs Stromen door het onderwijs Vanuit het derde leerjaar van het vo 2003/2004 Erik Fleur DUO/IP Juni 2013 1. Inleiding In schooljaar 2003/2004 zaten bijna 200 duizend leerlingen in het derde leerjaar van het

Nadere informatie

Analyse van de instroom van allochtone studenten op de pabo 1

Analyse van de instroom van allochtone studenten op de pabo 1 Analyse van de instroom van allochtone studenten op de pabo 1 Inleiding Hoeveel en welke studenten (autochtoon/allochtoon) schrijven zich in voor de pabo (lerarenopleiding basisonderwijs) en blijven na

Nadere informatie

Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO

Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO Analyse van de positie van gediplomeerden van het MBO van opleidingen binnen ECABO op basis van de gegevens van de MBO- Kaart 2009, 2010 en 2011 Utrecht,

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Rotterdam

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Rotterdam Regiorapportage Mobiliteitsbranche Rotterdam Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Rotterdam Albeda College / Zadkine 2012 2013 1

Nadere informatie

Het middelbaar beroepsonderwijs

Het middelbaar beroepsonderwijs Het middelbaar beroepsonderwijs Dick Takkenberg Het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) levert grote aantallen gediplomeerden voor de arbeidsmarkt. De ongediplomeerde uitval is echter ook groot. Het aantal

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Mbo zorg en welzijn in Noord-Brabant... 4 2.1 Instromers.... 4 2.2 Deelnemers.... 9 2.3 Gediplomeerden...

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland Overview Hieronder wordt ingegaan op een aantal arbeidsmarktaspecten in de regio Gelderland, die op basis van de resultaten van het huidige monitoronderzoek

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Mbo zorg en welzijn in Noord-Brabant... 4 2.1 Instromers.... 4 2.2 Deelnemers.. 10 2.3 Gediplomeerden...

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 1999-4Middelbaar BeroepsOnderwijs ROA De cijfers in deze publicatie zijn gebaseerd op de jaarlijkse schoolverlatersonderzoeken van het Researchcentrum voor

Nadere informatie

Van mbo en havo naar hbo

Van mbo en havo naar hbo Van mbo en havo naar hbo Dick Takkenberg en Rob Kapel Studenten die naar het hbo gaan, komen vooral van het mbo en de havo. In het algemeen blijven mbo ers die een opleiding in een bepaald vak- of studiegebied

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Noord-Holland

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Noord-Holland Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Noord-Holland Overview Hieronder wordt ingegaan op een aantal arbeidsmarktaspecten in de regio Noord-Holland, die op basis van de resultaten van het huidige monitoronderzoek

Nadere informatie

Het gebruik van studiefinanciering met de verkeerde intenties

Het gebruik van studiefinanciering met de verkeerde intenties Het gebruik van studiefinanciering met de verkeerde intenties Verkenning op basis van de registraties van DUO Oktober 2016 Jaap-Jan Bakker DUO 1 Inleiding Naar aanleiding van een bericht in de media over

Nadere informatie

index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant

index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant Inhoudsopgave 1. Mbo Techniek... 3 1.1 Deelnemers mbo techniek... 3 1.1.1 Onderwijsinstellingen... 3 1.1.2

Nadere informatie

Rapportage BPV-plaatsen RBB 2011/2012

Rapportage BPV-plaatsen RBB 2011/2012 Rapportage BPV-plaatsen RBB Samenvatting In het schooljaar zijn in de regio ruim 2.100 BPV-plaatsen (BeroepsPraktijkVorming/stages) gematcht in de zorgsector door het RBB. Het gaat hier om de opleidingen

Nadere informatie

Districtsrapportage. Noord

Districtsrapportage. Noord Districtsrapportage Noord 213 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie ACHTERGRONDINFORMATIE 2 1 WERKGELEGENHEID 3 2 VACATURES 4 3 VOORKEUR WERKGEVERS: OPLEIDINGSNIVEAU EN VERVULLEN VACATURES 5 4 LEERLINGEN

Nadere informatie

Aantal medewerkers Noordoost-Brabant

Aantal medewerkers Noordoost-Brabant Regio Noordoost-Brabant 1 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn Noordoost-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio Noordoost-Brabant.

Nadere informatie

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO

Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Gediplomeerden van het mbo van opleidingen ECABO Analyse van de positie van gediplomeerden van het mbo van opleidingen binnen ECABO op basis van de gegevens van de MBO-Kaart - Tabellen en vragenlijsten

Nadere informatie

KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS

KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS - editie 2006 KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS REGIO MIDDEN- EN WEST-BRABANT - Samenvatting - Een initiatief van index Technocentrum Midden- en West-Brabant index Technocentrum Mozartlaan

Nadere informatie

Onderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo

Onderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo Onderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo - Algemene daling in aantal mbo-studenten. Deze daling wordt grotendeels veroorzaakt door de afname van het aantal leerwerkplekken. - Vooral

Nadere informatie

Opleidingsniveau stijgt

Opleidingsniveau stijgt Opleidingsniveau stijgt Grote doorstroom naar hogere niveaus Meer leerlingen vanuit vmbo naar havo Grote groep mbo ers naar het hbo 10 Jongens groeien gedurende hun onderwijsloopbaan Jongens na een diploma

Nadere informatie

Uitleg en verdieping CBS data infographic Participatie zonder Startkwalificatie

Uitleg en verdieping CBS data infographic Participatie zonder Startkwalificatie Uitleg en verdieping CBS data infographic Participatie zonder Startkwalificatie DOOR- EN UITSTROOM UIT PRAKTIJKONDERWIJS, VOORTGEZET SPECIAAL ONDERWIJS EN ENTREE-OPLEIDINGEN (COHORT 2013/14, 2014/15 EN

Nadere informatie

CvE-bijlage bij rapportage 2012-2013 invoering centrale toetsing en examinering referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen

CvE-bijlage bij rapportage 2012-2013 invoering centrale toetsing en examinering referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen CvE-bijlage bij rapportage 2012-2013 invoering centrale toetsing en examinering referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen In dit document geeft het College voor Examens gegevens rondom de resultaten

Nadere informatie

Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO

Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO Analyse van de positie van gediplomeerden van het MBO van opleidingen binnen ECABO op basis van de gegevens van de MBO- Kaart 2008, 2009 en 2010 Utrecht,

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 1999- ROA Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets uit deze uitgave mag op enige manier worden verveelvoudigd zonder voorafgaande

Nadere informatie

Figuur 1: aandeel mannelijke studenten in instroom bij de pabo s in 2010 (bron: HBO-Raad, bewerking sbo)

Figuur 1: aandeel mannelijke studenten in instroom bij de pabo s in 2010 (bron: HBO-Raad, bewerking sbo) Analyse: mannelijke studenten op de pabo Mannelijke studenten zijn ondervertegenwoordigd op de pabo s. Bovendien vallen relatief meer mannen uit dan vrouwen. In 2009 was ongeveer 13 procent van de gediplomeerde

Nadere informatie

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Groningen

Regiorapportage Mobiliteitsbranche Groningen Regiorapportage Mobiliteitsbranche Groningen Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in de regio Groningen Noorderpoort College / Alfa-College

Nadere informatie

FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom

FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom In het Nederlands onderwijsbestel moeten kinderen op jonge leeftijd belangrijke keuzes maken die de rest van hun loopbaan beïnvloedt. De

Nadere informatie

Crisismonitor Drechtsteden

Crisismonitor Drechtsteden Crisismonitor Januari 211 (cijfers t/m oktober 21) Hoe staan de er voor op de arbeidsmarkt en de woningmarkt? Dat leest u in deze zesde editie van de crisismonitor, die het OCD eens in de twee maanden

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Leeswijzer

Inhoudsopgave. Leeswijzer Inhoudsopgave Leeswijzer... 2 Deel I: Deelnemers mbo... 3 Deelnemers mbo Zorg... 3 Deelnemers mbo Welzijn... 4 Nieuwe instromers mbo Welzijn... 7 Deel III: Gediplomeerden mbo... 8 Gediplomeerden mbo Welzijn...

Nadere informatie

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Ieder jaar maakt FCB de zogenoemde factsheets. Deze bestaat uit cijfers over de branche in een bepaald jaar. De cijfers over 2010 worden met de ontwikkelingen ook in

Nadere informatie

Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO

Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO Gediplomeerden van het MBO van opleidingen ECABO Analyse van de positie van gediplomeerden van het MBO van opleidingen binnen ECABO op basis van de gegevens van de MBO-Kaart -. Tabellen en vragenlijsten.

Nadere informatie

en de studiekeuze van jongeren

en de studiekeuze van jongeren 5 Arbeidsmarkt en de studiekeuze van jongeren 5.1 Inleiding Voor een goed begrip van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt is het aanbod van schoolverlaters van essentieel belang. De middellangetermijnprognoses

Nadere informatie

Behoefte aan Ad-opleidingen in het ECABO domein

Behoefte aan Ad-opleidingen in het ECABO domein Behoefte aan Ad-opleidingen in het ECABO domein Afdeling arbeidsmarktonderzoek, Maart 2011 ECABO Disketteweg 6 Postbus 1230 3821 RA AMERSFOORT Telefoon 033 450 46 46 Fax 033 450 46 66 info@ecabo.nl www.ecabo.nl

Nadere informatie

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Aanmelding voor opleidingen tot vo docent steeds vroeger, pabo trekt steeds minder late aanmelders juni 2009 Inleiding Om de (toekomstige) leraartekorten

Nadere informatie