VZA Psychiatrie Workshop DVZA Apr Siska Desplenter

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "VZA Psychiatrie Workshop DVZA Apr Siska Desplenter"

Christel Maes
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 VZA Psychiatrie Workshop DVZA Apr Siska Desplenter

2 Casus 26/08/2016

3 Casus Man, 30 jaar, 73 kg DSM: schizofrenie, paranoïde type Wisselend cannabis gebruik Expliciete vraag patiënt switch Xeplion -> Abilify Maintena Medicatie: Xeplion 100 mg om de 4 weken Etumine 20 mg: indien nodig tot max 4 keer 1 per dag bij onrust Patiënt nam het voorbije jaar op eigen initiatief oraal Abilify

4 Casus 26/08/ /09/2018 = volgende dosis LA Welk advies geven we aan arts? Welke effecten kunnen we verwachten? Welke rebound effecten kunnen we verwachten? Hoe rebound effecten opvangen?

5 Switch antipsychotica Switch long acting antipsychotica (LA-AP) 5

6 Biologisch vertrekpunt Baan Dopamine Symptomen Mesolimbisch ++ Positieve Mesocorticaal -- Negatieve Cognitieve Nigrostriataal Normaal Extrapiramidale (motoriek) Tuberoinfundibulair Normaal Prolactine 6

7 Inhibitieconstante K i = concentratie GM nodig voor 50% receptorbezetting Hoe lager K i, hoe sterker de affiniteit van het GM voor de receptor

8 Receptor upregulatie -> rebound 8

9 Soorten rebound Switch van sterk naar minder krachtige receptorbinding Dopaminerg: vb risperidone -> clozapine Rebound psychose, manie, agitatie, akathisie, Histaminerg: vb quetiapine -> paliperidone Rebound angst, agitatie, insomnia Cholinerg vb olanzapine -> risperidone Rebound agitatie, verwardheid, EPS, 9

10 Uitdagingen bij switch Receptor Effect blokkade Effect Rebound/ Ontwenning D2 antipsychotisch, antimanisch, agressie, EPS/akathisie, tardieve dyskinesie, prolactine α1 posturale hypotensie, duizeligheid, syncope, agitatie α2 antidepressief, alertheid, bloeddruk hypotensie H1 anxiolytisch, sedatie/slaap, eetlust/gewicht, EPS/akathisie M1 (centraal) cognitie/geheugen, droge mond, EPS/akathisie M2-4 (perifeer) troebel zicht, constipatie, urinaire retentie, tachycardie, hypertensie 5HT1A (part. agon.) anxiolytisch, antidepressief, EPS psychose, manie, agitatie, akathisie, ontwenningsdyskinesie tachycardie, hypertensie angst, agitatie, insomnia, rusteloosheid, EPS/akathisie, eetlust/gewicht agitatie, verwardheid, psychose, angst, insomnia, EPS/akathisie, speekselvloed diarree,transpiratie, misselijkheid, braken, bradycardie, hypotensie, syncope angst, EPS/akathisie 5HT2A EPS/akathisie, antipsychotisch EPS/akathisie, psychose 5HT2C eetlust/gewicht, antidepressief eetlust Peuskens et al., Annals of General Psychiatry 2014, 13, 1-10 Correll, European Psychiatry 2010, 25, S12-S21 10

11 Aandachtspunten bij switch Receptorprofiel / inhibitieconstante geleidelijke switch essentieel bij switch naar AP met zwakkere affiniteit voor D2: dopaminerge rebound vb paliperiodne-> aripiprazole geleidelijke switch essentieel bij switch naar AP met zwakkere affiniteit histaminergof cholinerge receptoren: histaminergeof cholinerge rebound vb olanzapine-> risperidone Halfwaardetijd 4 tot 5 x grote verschillen tussen moleculen: Aripiprazole: 72 uur -> 8-15 dagen Paliperidone: 23 uur -> 4-5 dagen Risperidone: 3 uur -> 0,5 dag Switchtabel: wees kritisch 11

12 Dosis equivalenties LA-AP Doses van LA-AP zijn afhankelijk van Dosis frequentie - D2 receptor affiniteit Gewenste effect Product Equiv. dosis (mg/inj) Olanzapine oraal 20 Dosing Interval (dagen) Doel dosis (mg/inj) Max. dosis (mg/inj) Haloperidol dec Bromperidol dec Risperidon LA Paliperidon palm Olanzapine pam Aripiprazole LA Gardner et al., Am J Psychiatry 2010, 167: SPC Bromp.dec, Pali.palm, Ola.pam, Aripip.LA ( 12

13 Soorten switch antipsychotica 13

14 Switch van LA-AP naar LA aripiprazol Methode Taylor et al. Methode Fagiolini et al. Taylor D et al. Schizophrenia in Taylor D et al. The Maudsley prescribing guidelines in psychiatry. 12th edition Fagiolini A et al. Expert Opin Drug Saf 2016;15(4):

Casus 26/08/2016 01/09/2018 = volgende dosis LA Welk advies geven we aan arts?

15 Casus 26/08/ /09/2018 = volgende dosis LA Welk advies geven we aan arts? Welke effecten kunnen we verwachten? Welke rebound effecten kunnen we verwachten? Hoe rebound effecten opvangen?

16 16

Vergelijkbare documenten

Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen

Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.