8. Persoonlijkheidsstoornissen

Transcriptie

1 8. Persoonlijkheidsstoornissen Cluster A Cluster B Cluster C Excentriek, zonderling Dramatisch Angstig Paranoïde Borderline Ontwijkend Schizoïde Narcistisch Afhankelijk Schizotypisch Theatraal Obsessief-compulsief. Antisociaal Bronnen Bak M., Domen P.,van Os J., Red. (2017). Innovatief leerboek persoonlijke psychiatrie. Terug naar de essentie. Diagnosis uitgevers, Leusden. Youtube: Personality disorders, Behavior, MCAT. Khan Academy. Geraadpleegd op 14 mei

2 4. Symptomen schizofrenie + DSM-5 + Positieve symptomen Gestoord realiteitsbesef Cognitieve desorganisatie Vaak pas na jaren, negatieve symptomen debuteert Afbeelding 1: hallucinaties & wanen + Negatieve symptomen Affectieve vervlakking, initiatiefverlies, apathie, gedachtearmoede, alogie, anergie, sociaal- terugtrekgedrag Minder goed te beïnvloeden Secundaire negatieve symptomen + Cognitieve symptomen Vertraging informatieverwerkingssnelheid Executieve functiestoornissen minder goed dagelijks functioneren + Andere symptomen Psychomotoriek Stemming Bronvermelding M.W. Hengeveld; Leerboek psychiatrie (derde, geheel herziene druk, 2016), Hfst. 8 Psychosepectrumstoornissen, blz. 271.

3 7. Behandeling Psychose + Dopamine systemen + Werking antipsychotica + Bijwerkingen antipsychotica + Behandeling psychose Bronnen Ypsilon. (n.d.). Ypsilon: medicatie. Retrieved May 15, 2019, from Hoe werken antipsychotica? (2018, July 24). Retrieved May 15, 2019, from jansseninformeert.nl/psychosegevoelig/hoewerkenantipsychotica Psychopharmacology Institute. (2016, November 9). First-Generation Antipsychotics: An Introduction. Retrieved May 15, 2019, from psychopharmacologyinstitute.com/antipsychotics/firstgeneration-antipsychotics/

4 2. Psychose + Diagnostiek Wanen 1-31 dagen Hallucinaties Niet verklaarbaar door een andere ziekte of middelengebruik Gedesorganiseerde spraak Katatoon gedrag Afbeelding 1: DSM-V criteria voor een psychose + Psychose als symptoom Delier Psychotische depressie Drugs Psychose Schizofrenie Epilepsie PTSS Afbeelding 2: Ziektebeelden die psychotische symptomen hebben Bronvermelding - Tan N, Van Os J. (2014). Schizofreniespectrum en andere psychotische stoornissen in de DSM-5. Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie, 56(3), Hoofdstuk 8: Psychosespectrumstoornissen. (2016). In Hengeveld MW, Vn Blkom AJLM, Van Heeringen C, Sabbe BGC., Leerboek Psychiatrie (3e editie, blz ). Utrecht, Nederland, De Tijdstroom uitgeverij.

5 5. Hallucinaties en wanen + Hallucinaties + Visuele + Akoestische + Olfactorische + Gustatoire + Haptische + Illusie. + Wanen Bizar Niet bizar + Paranoïde waan + Grootheidswaan + Achtervolgingswaan + Somatische waan + Jaloersheidswaan + Erotomane waan + Vergiftigingswaan + Schuldwaan + Betrekkingswaan + Nihilistische waan + M.W. Hengeveld; Leerboek psychiatrie (derde, geheel herziene druk, 2016) + Bak et al. Innovatief leerboek persoonlijke psychiatrie. 1e druk. Maart De Bleeker E, Dhaenens M, Bervoets C, Peuskens J, Wampers M. Wanen bij schizofrene psychose een overzicht. Supplement bij neuron Nr 5

6 3. Neurobiologie van schizofrenie + Dopamine banen in de hersenen Afbeelding 1: De 5 verschillende dopamine pathways in de hersenen, b de mesolimbische en c de mesocoritcale dopamine pathway. + Overactiviteit mesolimbische pathway + Onderactiviteit mesocorticale pathway Afbeelding 2: Overactiviteit van het mesolimbische dopamine systeem. Afbeelding 3: Onderactiviteit van het mesocorticale dopamine systeem. Stahl, SM. (2013). Stahl s Essential Psychopharmacology, Neuroscientific Basis and Practical Applications (4e editie). New York, Unites States of America: Cambridge University Press.

7 1. Neuroanatomie + Het cerebrum + Hersenstam en cerebellum Afbeelding 2: De hersenstam en het cerebellum + Ventrikelsysteem Afbeelding 1: De 4 kwabben van de grote hersenen en hun functies + Diepe structuren: basale ganglia Afbeelding 3: Het ventrikelsysteem + Diepe structuren: basale ganglia Afbeelding 4: Subcorticale hersenstructuren Bronnen Afbeelding 5: De basale ganglia Mayfield Brain&Spine (2018, april). Anatomy of the Brain. Kleijkers L., Wedick E. (2015). Werking van de hersenen. De Haan T., & Geuze R. (2010). Motorische gevolgen van laesies in de basale ganglia en wat zij ons kunnen leren over het functioneren van deze hersenstructuren. Neuropraxis,

8 6. Risicofactoren + Het biopsychosociaal model Biologische factoren Psychologische factoren - Genetica - Ontwikkeling in de baarmoeder - Etniciteit - Cognitieve ontwikkeling - Stressgevoeligheid Psychose - Predisponerende risicofactoren - Luxerende risicofactoren - Onderhoudende risicofactoren Bronnen Heckers S. Who Is at Risk for a Psychotic Disorder? Schizophrenia Bulletin. September Dean K. Environmental risk factors for psychosis. Dialogues in Clinical Neuroscience. Maart Hengeveld M. Leerboek Psychiatrie. 3e druk. Augustus Bak et al. Innovatief leerboek persoonlijke psychiatrie. 1e druk. Maart Sociale factoren - Sociaal netwerk Levensgebeurtenissen Alcohol Drugs