Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement. Ruim denken - 21 november 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement. Ruim denken - 21 november 2016"

Transcriptie

1 Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement Ruim denken - 21 november 2016

2 Vraag: Wat is laaggeletterdheid? Wat kunnen laaggeletterde mensen wel of niet lezen/schrijven? A. Niets B. Maximaal alleen losse woorden, bv. krantenkoppen C. Maximaal korte zinnen met eenvoudige woorden D. Maximaal een krant lezen, maar geen boeken

3 Wat kan een laaggeletterde lezen? Niet: Jongere kinderen en hun ouders bezoeken samen het consultatiebureau. De arts en verpleegkundige van het consultatiebureau volgen de ontwikkeling van je kind in de eerste levensfase. Je kind wordt goed ondersteund als dat nodig is en bovendien word je als ouder zelf ook ondersteund. Wel: Ieder klein kind gaat naar het consultatiebureau. Het consultatiebureau kijkt naar de ontwikkeling van je kind. Je kind krijgt hulp als dat nodig is. Ouders krijgen ook hulp en tips. Een laaggeletterde is dus geen analfabeet!

4 Vraag 2: Hoeveel mensen in NL en in Vlaardingen zijn laaggeletterd?

5 Nederland 12% van de Nederlanders tussen 16 en 65 jaar 1,3 miljoen Vlaardingen Schatting: 13-16% van de van de inwoners tussen 16 en 65 jaar tussen de 5900 en 7300 inwoners

6 Vraag 3: Welke obstakels ervaren laaggeletterden in het dagelijks leven?

7 Moeite met bijvoorbeeld:

8 PWC (2013)

9 Dus. Laaggeletterdheid komt veel voor Ernstige maatschappelijke gevolgen Hoge maatschappelijke kosten Kunnen we er iets aan doen? JA! Zowel preventief als curatief!

10 Preventie: Wat zijn oorzaken van laaggeletterdheid? 1. Als kind onvoldoende (goed en lang) onderwijs (kan ook vsv zijn) 2. Lezen en schrijven verleren; Bv. ouderen, langdurig werkloosheid, vrouwen met grote afstand tot arbeidsmarkt 3. Migranten, 2e taal verwerving bij 1e generatie migranten (let op: soms nog niet gealfabetiseerd in eerste taal) Niet: dyslexie!

11 Preventieve aanpak (ecbo, binnenkort te verschijnen) 1. Kinderen: -Goed taalonderwijs, op po, maar ook op vo en mbo -Vroegtijdig schoolverlaten (vsv)-aanpak -Family literacy; gezinsaanpak 2. Volwassenen vaardigheden in stand houden: -Voorkomen langdurig werkloosheid & cursussen voor werklozen -Participatie of cursussen voor ouderen -Vrouwen aan het werk helpen en houden 3. Migranten: goed 2 e taalonderwijs

12 Samenhang met (aangetoond) -Armoede -Arbeidsstatus: met name langdurige werkeloosheid -Gezondheid Laaggeletterdheid Werkloosheid

13 Integrale aanpak Nota Aanpak Laaggeletterdheid Vlaardingen Samenhang met vele beleidsgebieden: -Werk en uitkeringen -Integratiebeleid -Onderwijsbeleid -Armoedebeleid -Ouderenbeleid -Gezondheidsbeleid -Participatiebeleid -Emancipatiebeleid.

14

15 Resultaten (Maastricht University, 2015) Cursisten hebben binnen zes maanden een betere taalvaardigheid (70%) verwerven een betere plek in de samenleving (50 tot 65%) ervaren verbeteringen in hun gezondheid (39 tot 53%)

16 Beste resultaten Bij combinatie van onderwijskundige expertise geschikt lesmateriaal gericht op de praktijk een getrainde vrijwilliger die veel tijd heeft om het toe te passen = combinatie van formeel en non-formeel onderwijs Informeel onderwijs? bv. met Hoger opgeleide NT2-ers

17 Baten: Kosten: Rendement per cursist: PWC (2015) = 2,56 per geïnvesteerde euro

18 Conclusies Kies voor combinatie van preventieve en curatieve aanpak Goede cursussen zijn effectief Investeren in cursussen loont! Wat vinden laaggeletterden zelf?

19

20 Bedankt voor de aandacht! Christine Clement

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein Laaggeletterden hebben vaker te maken met armoede, Schuldhulp en gezondheidsproblemen. Gemeenten, wijkteams en consulenten Werk en Inkomen zijn zich hier

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG - CONCLUSIES Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS

Nadere informatie

Regionaal Programma volwassenen Educatie 2018

Regionaal Programma volwassenen Educatie 2018 Regionaal Programma volwassenen Educatie 2018 Augustus 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid en educatie 2.1 Afbakening Wet educatie en beroepsonderwijs 2.2 Doelgroep 2.3 Formeel en non-formeel

Nadere informatie

LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid: een probleem

LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid: een probleem LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Laaggeletterdheid: een probleem Laaggeletterdheid Lesmodule met 4 delen: Wat is laaggeletterdheid? Hoe herken je laaggeletterdheid? Waar kan je naar verwijzen als je iemand

Nadere informatie

ONDERWIJS & LAAGGELETTERDHEID

ONDERWIJS & LAAGGELETTERDHEID ONDERWIJS & LAAGGELETTERDHEID Onderwijs voor iedereen Mensen worden steeds ouder en de kans dat een mens van de wieg tot het graf bij één werkgever één functie zal hebben wordt steeds kleiner. Elke inwoner

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven

Stichting Lezen & Schrijven Laaggeletterden herkennen en dan? Clarine van Ommeren Apeldoorn 18 september 2014 Initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT

LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG

LAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG LAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN LAAK

LAAGGELETTERDHEID IN LAAK LAAGGELETTERDHEID IN LAAK Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN OPDRACHT

Nadere informatie

[Typ hier] Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019

[Typ hier] Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019 Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019 Augustus 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid en educatie 2.1 Afbakening Wet educatie en beroepsonderwijs 2.2 Doelgroep 2.3 Formeel en non-formeel

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

tieve En Ect Educa traj

tieve En Ect Educa traj Educatieve trajecten Educatieve trajecten In opdracht van gemeentes verzorgt het ROC Kop van Noord- Holland opleidingen voor volwassenen om participatie in de samenleving of op het werk te vergroten: de

Nadere informatie

Welzijn next level gemeente Tiel organisaties doen een stap naar voren: Mozaïek, STMR, Dynamiek en MEE

Welzijn next level gemeente Tiel organisaties doen een stap naar voren: Mozaïek, STMR, Dynamiek en MEE Welzijn net level gemeente Tiel 2017-2019 4 organisaties doen een stap naar voren: Mozaïek, STMR, Dynamiek en MEE De aanleiding de opdracht Geef vorm aan een duurzaam, meerjarig welzijnsbeleid in Tiel,

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG

LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN

Nadere informatie

Menukaart voor lokale verki ezingsprogramma's gemeenteraad 2018 ór"" rt*, r"*so

Menukaart voor lokale verki ezingsprogramma's gemeenteraad 2018 ór rt*, r*so ór"" rt*, r@f %n r"*so Menukaart voor lokale verki ezingsprogramma's gemeenteraad 2018 Versie 15 juni Laaggeletterdheid in Nederland 2,5 miljoen mensen in Nederland hebben grote moeite met lezen, schrijven

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg. Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014

TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg. Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014 TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014 Dit weet u na deze presentatie Taal: ons een zorg? 1. Laaggeletterdheid in de zorg

Nadere informatie

Leren begint bij lezen,

Leren begint bij lezen, Leren begint bij lezen, 1 Het voorkomen van taalachterstanden: een maatschappelijke uitdaging voor Gemeente, Onderwijs en Bibliotheek. 2014_debieb_notitie_v01.indd 1 09-10-14 14:48 Inhoud 2 03 05 06 07

Nadere informatie

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken?

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Maastricht University Vakgroep Huisartsgeneeskunde,

Nadere informatie

Notitie Laaggeletterdheid Smallingerland

Notitie Laaggeletterdheid Smallingerland Notitie Laaggeletterdheid Smallingerland 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 1.1 Convenant Bondgenootschap Geletterd Fryslân... 4 1.2 Tel mee met Taal... 5 1.3 Gemeentelijke inzet... 5 2. Bestaand onderzoek

Nadere informatie

Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl

Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl Laaggeletterd of laagopgeleid: Over wie hebben we het eigenlijk? Ben Vaske Thema-middag De Gebruiker Centraal Utrecht 19 april 2017 Inhoud 1. Wie zijn we? 2. Over

Nadere informatie

Welkom bij de workshop Beweegstimulering lage SES. Anneke Hiemstra 13 mei 2019

Welkom bij de workshop Beweegstimulering lage SES. Anneke Hiemstra 13 mei 2019 Welkom bij de workshop Beweegstimulering lage SES Anneke Hiemstra 13 mei 2019 Datum 13-5-2019 Anneke Hiemstra Sr. Adviseur Gezond in Pharos Beweegstimulering bij mensen met een lage sociaal economische

Nadere informatie

Aanpak van laaggeletterdheid. Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven

Aanpak van laaggeletterdheid. Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven Aanpak van laaggeletterdheid Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG. laaggeletterdheid. Geachte mevrouw Arib,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG. laaggeletterdheid. Geachte mevrouw Arib, De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070 342 43 44 E voorlichting@rekenkamer.nl W www.rekenkamer.nl D A T U M 20

Nadere informatie

Vereniging ABC, belangenbehartiging laaggeletterden

Vereniging ABC, belangenbehartiging laaggeletterden Vereniging ABC, belangenbehartiging laaggeletterden Aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Mw. Mr. Drs. I.K van Engelshoven Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Tilburg 23 januari 2019 Laaggeletterdheid

Nadere informatie

Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen

Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen Programma s laagdrempelig Voor veel laaggeletterden is leren en het volgen van formeel of non-formeel onderwijs allerminst een vanzelfsprekend. Zaken

Nadere informatie

Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen

Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Coryke van Vulpen c.vulpen@pharos.nl Inleiding wat is ses? Opleiding

Nadere informatie

Taal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid

Taal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid Taal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering van een sluitende

Nadere informatie

Regionaal Programma Volwassenen Educatie 2017

Regionaal Programma Volwassenen Educatie 2017 Regionaal Programma Volwassenen Educatie 2017 Stad met een hart Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Uitvoering RPE in 2016... 4 2.1 Besteding van het verplichte deel van het budget... 4 2.2 Besteding van

Nadere informatie

VIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording

VIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording VIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording december 2018 Werkveld NT1: verantwoording en begrippen Vooraf Als we willen bepalen hoe vrijwilligers ingezet kunnen worden in volwasseneneducatie voor

Nadere informatie

Notitie Taal en Toekomst

Notitie Taal en Toekomst Notitie Taal en Toekomst Inhoudsopgave Inleiding... 2 Landelijk beleid 2 Regionaal beleid.... 2 Conclusies beleid en realisatie tot nu toe.... 2 Resultaten 2017... 3 Beleidsambities voor 2018 3 Taal en

Nadere informatie

Conclusie. Over de relatie tussen laaggeletterdheid en armoede. Ingrid Christoffels, Pieter Baay (ecbo) Ineke Bijlsma, Mark Levels (ROA)

Conclusie. Over de relatie tussen laaggeletterdheid en armoede. Ingrid Christoffels, Pieter Baay (ecbo) Ineke Bijlsma, Mark Levels (ROA) Conclusie Over de relatie tussen laaggeletterdheid en armoede Ingrid Christoffels, Pieter Baay (ecbo) Ineke Bijlsma, Mark Levels (ROA) ecbo - De relatie tussen laaggeletterdheid en armoede A 1 conclusie

Nadere informatie

Terugkoppeling van de workshops. Chris De Nijs (VRT)

Terugkoppeling van de workshops. Chris De Nijs (VRT) Terugkoppeling van de workshops Chris De Nijs (VRT) Vaardig genoeg voor de 21 ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten Brussel - 20 maart 2014 Workshop 1: Basisvaardigheden voor de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Eenvoudig schrijven 1

Eenvoudig schrijven 1 Eenvoudig schrijven 1 Wat is laaggeletterdheid? Het onvoldoende kunnen lezen, schrijven of rekenen om effectief te kunnen handelen in persoonlijke en maatschappelijke situaties en in situaties van studie

Nadere informatie

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO)

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Gemeente Heerhugowaard R Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Datum indiening 13 september 2016 Volgnummer Registratienummer Bij16-439 Onderwerp laaggeletterdheid

Nadere informatie

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden

Nadere informatie

Laaggeletterdheid & Armoede:

Laaggeletterdheid & Armoede: Laaggeletterdheid & Armoede: Zijn er kansen voor de toekomst? Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel Belang van bijhouden van kennis voor je eigen financiën https://www.youtube.com/watch?v=oboz-6ympl4

Nadere informatie

#telmeemettaal PROGRAMMA

#telmeemettaal PROGRAMMA Welkom PROGRAMMA Inleiding Tel mee met Taal Actielijn 1 Lokale netwerkaanpak/taal voor het Leven Actielijn 2 Taalakkoorden Actielijn 3 Leesbevordering/Kunst van Lezen Actielijn 5 Kennis en communicatie

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN DELFSHAVEN

LAAGGELETTERDHEID IN DELFSHAVEN LAAGGELETTERDHEID IN DELFSHAVEN Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN STADSCENTRUM, KOP VAN ZUID EN KOP VAN ZUID-ENTREPOT

LAAGGELETTERDHEID IN STADSCENTRUM, KOP VAN ZUID EN KOP VAN ZUID-ENTREPOT LAAGGELETTERDHEID IN STADSCENTRUM, KOP VAN ZUID EN KOP VAN ZUID-ENTREPOT Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN FEIJENOORD

LAAGGELETTERDHEID IN FEIJENOORD LAAGGELETTERDHEID IN FEIJENOORD (excl. Kop van Zuid en Kop van Zuid-Entrepot) Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN IJSSELMONDE EN HOOGVLIET

LAAGGELETTERDHEID IN IJSSELMONDE EN HOOGVLIET LAAGGELETTERDHEID IN IJSSELMONDE EN HOOGVLIET Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE

Nadere informatie

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht.

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht. Maatschappelijke Ingekomen stuk D1 (PA 12 maart 2014) Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail

Nadere informatie

Armoede en Arbeidsmarkt

Armoede en Arbeidsmarkt 2 Armoede en Arbeidsmarkt Presentatie Masterclass 4: Armoede en arbeidsmarkt op het congres Overerfbare Armoede, Emmen, 25 september 2017 Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Arjen

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN CHARLOIS

LAAGGELETTERDHEID IN CHARLOIS LAAGGELETTERDHEID IN CHARLOIS Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN

Nadere informatie

TOOLKIT Bekend maakt Bemind

TOOLKIT Bekend maakt Bemind TOOLKIT Bekend maakt Bemind 6. Migrantenouderen in cijfers Aantal migrantenouderen in Nederland Bron: (CBS-Statline, dec. 2016) Aantal AOW-gerechtigden in Nederland 3.059.000 Waarvan van migrantenafkomst

Nadere informatie

Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden

Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden Presentatie voor We leren altijd!, 10 jaar ETV.nl 5 maart 2014 Willem Houtkoop (willem.houtkoop@ecbo.nl Waar hebben we het over Verschillende

Nadere informatie

IN OPDRACHT VAN GEMEENTES VERZORGT HET ROC KOP VAN NOORDHOLLAND OPLEIDINGEN VOOR VOLWASSENEN OM PARTICIPATIE IN DE

IN OPDRACHT VAN GEMEENTES VERZORGT HET ROC KOP VAN NOORDHOLLAND OPLEIDINGEN VOOR VOLWASSENEN OM PARTICIPATIE IN DE V N I T T C A C J U A D TR DUCATIV TRAJCTN IN OPDRACHT VAN GMNTS VRZORGT HT ROC KOP VAN NOORDHOLLAND OPLIDINGN VOOR VOLWASSNN OM PARTICIPATI IN D SAMNLVING OF OP HT WRK T VRGROTN: D ZOGNOMD DUCATIV TRAJCTN.

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN NOORD

LAAGGELETTERDHEID IN NOORD LAAGGELETTERDHEID IN NOORD Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN OPDRACHT

Nadere informatie

1. Investeer in goed onderwijs in de basisvaardigheden in het funderend onderwijs

1. Investeer in goed onderwijs in de basisvaardigheden in het funderend onderwijs Tweede Kamer Leden van de Vaste Kamercommissie OCW Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage Woerden, 7 juni 2019 Ons kenmerk: 2018-1380575259-1086 Doorkiesnummer: 0348-75 35 96 Onderwerp: algemeen overleg vervolgaanpak

Nadere informatie

CONTOUREN ACTIEPLAN JGZ PREVENTIE SCHOOLVERZUIM

CONTOUREN ACTIEPLAN JGZ PREVENTIE SCHOOLVERZUIM CONTOUREN ACTIEPLAN JGZ PREVENTIE SCHOOLVERZUIM Snel terug naar school is veel beter! Meerjarenprogramma 2017-2020 Schoolverzuim is een actueel en groeiend maatschappelijk probleem. De JGZ-sector heeft

Nadere informatie

Programmabegroting

Programmabegroting Programmabegroting 2016-2019 3.2 Zorg (Wmo) 20 Programmabegroting 2016-2019 3.2.1 Wat wil Gouda bereiken? De implementatie van de nieuwe taken en verantwoordelijkheden tengevolge van de decentralisaties

Nadere informatie

Het rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam. Augustus 2015

Het rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam. Augustus 2015 Het rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam Augustus 2015 Inleiding De Nederlandse samenleving kent nog steeds een aanzienlijk aantal laaggeletterde mensen. Taaltrajecten blijken nodig te

Nadere informatie

Taal als vliegwiel naar meedoen. Meerjarenbeleidsplan laaggeletterdheid, laaggecijferdheid en digitale vaardigheden

Taal als vliegwiel naar meedoen. Meerjarenbeleidsplan laaggeletterdheid, laaggecijferdheid en digitale vaardigheden Taal als vliegwiel naar meedoen Meerjarenbeleidsplan laaggeletterdheid, laaggecijferdheid en digitale vaardigheden 2019-2022 Inhoud Inhoud... 1 1. Inleiding... 2 2. Wettelijke en beleidsmatige context...

Nadere informatie

School als Werkplaats (SAW) 10 januari 2013

School als Werkplaats (SAW) 10 januari 2013 School als Werkplaats (SAW) 10 januari 2013 Uitgangspunt Bouwen aan een brug D terwijl je erover loopt : - Waar komt het idee van SAW vandaan: Gegevens rendement en uitval niveau 1 FC SCHOOL ALS WERKPLAATS

Nadere informatie

Laaggeletterdheid en werk. SAM bijeenkomst 26 maart 2019

Laaggeletterdheid en werk. SAM bijeenkomst 26 maart 2019 Laaggeletterdheid en werk SAM bijeenkomst 26 maart 2019 NETWERKBIJEENKOMST 26 MAART 2019 Film https://www.youtube.com/watch?v=60 bkghlcprc Theorie Wat is het precies, laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid:

Nadere informatie

Taal en Werk. Hetty Wiersema Adviseur werk. Maria Sabel Taal voor het Leven. Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard

Taal en Werk. Hetty Wiersema Adviseur werk. Maria Sabel Taal voor het Leven. Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard Taal en Werk Hetty Wiersema Adviseur werk Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard Maria Sabel Taal voor het Leven Check in Wie ben je Wat kom je halen? Wat kom je brengen? Laaggeletterd zijn, wat is dat? Laaggeletterdheid

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN PRINS ALEXANDER

LAAGGELETTERDHEID IN PRINS ALEXANDER LAAGGELETTERDHEID IN PRINS ALEXANDER Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN OVERSCHIE, PERNIS, HOEK VAN HOLLAND EN ROZENBURG

LAAGGELETTERDHEID IN OVERSCHIE, PERNIS, HOEK VAN HOLLAND EN ROZENBURG LAAGGELETTERDHEID IN OVERSCHIE, PERNIS, HOEK VAN HOLLAND EN ROZENBURG Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University

Nadere informatie

Taalklassen voor ouders

Taalklassen voor ouders Taalklassen voor ouders Twee voorbeelden uit het onderwijs Ria Keijzers: KBS J.F. Kennedy Breda Monique van Ekert & Margriet Smeulders: BS Silvester Bernadette Helmond Programma 1. Wat is een Taalklas?

Nadere informatie

Intergenerationeel leren, family learning en family literacy. Dr. Christine Clement Kennisdag Basisvaardigheden

Intergenerationeel leren, family learning en family literacy. Dr. Christine Clement Kennisdag Basisvaardigheden Intergenerationeel leren, family learning en family literacy Dr. Christine Clement Kennisdag Basisvaardigheden Intergenerationeel leren 2 of meer generaties leren samen met elkaar en/of van elkaar Er is

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN HILLEGERSBERG-SCHIEBROEK

LAAGGELETTERDHEID IN HILLEGERSBERG-SCHIEBROEK LAAGGELETTERDHEID IN HILLEGERSBERG-SCHIEBROEK Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN KRALINGEN-CROOSWIJK

LAAGGELETTERDHEID IN KRALINGEN-CROOSWIJK LAAGGELETTERDHEID IN KRALINGEN-CROOSWIJK Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD

Nadere informatie

Herstructurering Sociaal Domein

Herstructurering Sociaal Domein Herstructurering Sociaal Domein Arnold Peters, Programmaleider Herstructurering Sociaal Domein Sabrina Eijk, Programmaleider De gezonde Wijk Introductie; van Decentralisatie naar Transformatie Voor wie

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN ROTTERDAM

LAAGGELETTERDHEID IN ROTTERDAM LAAGGELETTERDHEID IN ROTTERDAM Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD

Nadere informatie

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst!

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal doet meer In Utrecht wonen meer dan 15.000 volwassenen

Nadere informatie

Monitor actieprogramma Tel mee met Taal

Monitor actieprogramma Tel mee met Taal Monitor actieprogramma Tel mee met Taal 2016-2018 Tussenrapportage 2017 Opdrachtgever: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Rotterdam, 6 November 2017 Monitor actieprogramma Tel mee met Taal

Nadere informatie

Integrale aanpak What s in a name? Studiedag 3 november 2016

Integrale aanpak What s in a name? Studiedag 3 november 2016 Integrale aanpak What s in a name? Studiedag 3 november 2016 Nieuw, ervaren of expert? - Wie zitten er in de zaal? - Welke vragen leven er? In het kort - GIDS gelden - Gezondheidsverschillen - Integrale

Nadere informatie

De gemeenteraad heeft op 9 juni 2016 de motie Laaggeletterdheid en Taalonderwijs aangenomen. Deze motie luidt als volgt:

De gemeenteraad heeft op 9 juni 2016 de motie Laaggeletterdheid en Taalonderwijs aangenomen. Deze motie luidt als volgt: 060 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan: de Gemeenteraad Datum 23 mei 2017 rm- RIS294448 Contactpersoon Albert Wagener Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Afdeling Productgroep Onderwijsbeleid

Nadere informatie

Handleiding digitale gesprekshulp Voorkom schulden samen

Handleiding digitale gesprekshulp Voorkom schulden samen Handleiding digitale gesprekshulp Voorkom schulden samen Inleiding De digitale gesprekshulp Voorkom Schulden Samen is ontworpen om gemeenten te ondersteunen bij het aan tafel krijgen van partijen om samen

Nadere informatie

1 Is het college bekend met het uitgebrachte rapport van de Algemene Rekenkamer? Zo ja, wat vindt het College hiervan?

1 Is het college bekend met het uitgebrachte rapport van de Algemene Rekenkamer? Zo ja, wat vindt het College hiervan? (in briefvorm) Beantwoording van de schriftelijke vragen van het CDA van 14 september 2016 over de rapportage van de Algemene rekenkamer inzake de aanpak van laaggeletterdheid door de rijksoverheid. Op

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend

Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend KICK-dag Vilans 14-6-2019 Programma Feiten en cijfers laaggeletterdheid In Gesprek met Johan Stets Opdracht Bespreking opdracht 14 juni 2019!2

Nadere informatie

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES www.huisarts-migrant.nl Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten,

Nadere informatie

Gezond meedoen in Sittard-Geleen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Gezond meedoen in Sittard-Geleen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 Gezond meedoen in Sittard-Geleen Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk

Nadere informatie

Thema 1. Positie van niet werkenden In Nederland zijn momenteel mensen kortdurend of langer afhankelijk van een werkloosheidsuitkering (WW of

Thema 1. Positie van niet werkenden In Nederland zijn momenteel mensen kortdurend of langer afhankelijk van een werkloosheidsuitkering (WW of Thema 1. Positie van niet werkenden In Nederland zijn momenteel 670.000 mensen kortdurend of langer afhankelijk van een werkloosheidsuitkering (WW of WWB). 790.000 mensen hebben een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Nadere informatie

Lerende Netwerken 2018

Lerende Netwerken 2018 Lerende Netwerken 2018 Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Kaveh Bouteh k.bouteh@pharos.nl Inleiding wat is ses? Opleiding Inkomen Werk = Lage opleiding / laag inkomen / werkloosheid = ongeveer

Nadere informatie

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice

Nadere informatie

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Lydia de Jong, Jorijn Tragter 28 mei 2016 Wie zijn wij? Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma

Nadere informatie

Regionale samenwerking voortijdig schoolverlaten en jongeren in een kwetsbare positie

Regionale samenwerking voortijdig schoolverlaten en jongeren in een kwetsbare positie Regionale samenwerking voortijdig schoolverlaten en jongeren in een kwetsbare positie Vraag 1 van 4 Hoe beoordeelt u de nieuwe taak voor de RMC-functie om leerlingen uit pro en vso vanaf 16 jaar te monitoren?

Nadere informatie

Geletterdheid in Nederland: Status quo onderzoeksresultaten

Geletterdheid in Nederland: Status quo onderzoeksresultaten Geletterdheid in Nederland: Status quo onderzoeksresultaten Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel We hebben een probleem in Nederland Circa 77% van ons werkloosheidsbestand is laag- of middelbaar

Nadere informatie

Schriftelijke en digitale (laag)geletterdheid

Schriftelijke en digitale (laag)geletterdheid Schriftelijke en digitale (laag)geletterdheid Presentatie voor landelijke dag laaggeletterdheid en digitale vaardigheden 13 november 2014 Willem Houtkoop (willem.houtkoop@ecbo.nl Vooruitblik Laaggeletterden

Nadere informatie

Sociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen

Sociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Jaarverslag 2017 Sociaal makelaar De vraag is leidend Effecten Organiserend vermogen Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Samenwerking Burgerinitiatief Integratie

Nadere informatie

Regionaal thuiszitterspact Noord-Kennemerland 2017

Regionaal thuiszitterspact Noord-Kennemerland 2017 Regionaal thuiszitterspact Noord-Kennemerland 2017 Regionaal thuiszitterspact Noord-Kennemerland 2017 Alle kinderen en jongeren verdienen passend onderwijs, passende zorg en passende opvoeding om goed

Nadere informatie

VoorZorg Primaire preventie van kindermishandeling

VoorZorg Primaire preventie van kindermishandeling VoorZorg Primaire preventie van kindermishandeling Van wijk tot wetenschap Jeanette van den Brink, VoorZorgverpleegkundige GGD Amsterdam Marieke Timmermans, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), Adviseur

Nadere informatie

Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden

Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden Postadres Postbus 16200, 3500 CE Utrecht Telefoon 14 030 www.utrecht.nl De leden van de gemeenteraad Behandeld door P.W.M. Budel Doorkiesnummer 030-28 65232 E-mail p.budel@utrecht.nl Onderwerp Motie 101

Nadere informatie

1 h APR Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Algemene Rekenkamer De heer drs. A Visser Lange Voorhout EA DEN HAAG.

1 h APR Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Algemene Rekenkamer De heer drs. A Visser Lange Voorhout EA DEN HAAG. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Algemene Rekenkamer De heer drs. A Visser Lange Voorhout 8 2500 EA DEN HAAG Datum Betreft 1 h APR.2016 Reactie

Nadere informatie

Gezond meedoen in Landgraaf. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Gezond meedoen in Landgraaf. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 Gezond meedoen in Landgraaf Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op

Nadere informatie

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige. 4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)

Nadere informatie

Methodes, cursussen en andere veelgevraagde materialen voor NT2

Methodes, cursussen en andere veelgevraagde materialen voor NT2 Methodes, cursussen en andere veelgevraagde materialen voor NT2 ABC, doe je mee? (grijs) Is een NT2-methode voor gealfabetiseerde anderstaligen die nog geen voorkennis van het Nederlands hebben. Het leidt

Nadere informatie

Pilotproject Taal voor Thuis

Pilotproject Taal voor Thuis Pilotproject Taal voor Thuis Onderdeel van proefprogramma Taal voor het Leven Congres Taal voor het Leven 30-10-2013 Gerda Welleman Cleo Dieteren 30-10-2013 Pilotproject Taal voor Thuis 1 Voorstellen Gerda

Nadere informatie

Welkom bij het VCA Examen

Welkom bij het VCA Examen Welkom bij het VCA Examen Je hebt 2 minuten per vraag stilte tijdens het Examen vereist Vraag 1 Wat is van invloed op het letsel als gevolg van stroomdoorgang door het menselijk lichaam? A. De weg die

Nadere informatie

Gezond meedoen in Schinnen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Gezond meedoen in Schinnen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 Gezond meedoen in Schinnen Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid

Nadere informatie

Oplegvel Collegebesluit

Oplegvel Collegebesluit Oplegvel Collegebesluit Onderwerp Beleid Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) 2013 en 2014 Portefeuille J. Nieuwenburg Auteur Mevr. J. van der Meer Telefoon 5115091 E-mail: jmeer@haarlem.nl SZ/JOS Reg.nr.2012/486546

Nadere informatie

REGIONALE LAAGGELETTERDHEID Gemeente Enschede

REGIONALE LAAGGELETTERDHEID Gemeente Enschede REGIONALE LAAGGELETTERDHEID Gemeente Enschede Uitgevoerd door: Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Universiteit Maastricht Datum: 22 september 2015 DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE

Nadere informatie

Demografische ontwikkelingen: krimp en vergrijzing

Demografische ontwikkelingen: krimp en vergrijzing 1 Onderwijs en Arbeidsmarkt: schieten op bewegende doelen Presentatie conferentie 100% Ondernemend Vennekerk Oldambt, Winschoten, 10 september 2012 Prof. dr Jouke van Dijk Hoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Stichting Lezen & Schrijven Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Educatie Werkt!, Amsterdam 30 september 2011 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief

Nadere informatie

Nieuwe armoede. Waarom we er zijn Armoede verandert Werkloosheid neemt af -langdurige armoede neemt toe Definitie Cijfers (Cbs, scp, ombudsvrouw)

Nieuwe armoede. Waarom we er zijn Armoede verandert Werkloosheid neemt af -langdurige armoede neemt toe Definitie Cijfers (Cbs, scp, ombudsvrouw) Nieuwe Armoede 2018 Nieuwe armoede Waarom we er zijn Armoede verandert Werkloosheid neemt af -langdurige armoede neemt toe Definitie Cijfers (Cbs, scp, ombudsvrouw) Regeerakkoord Denken over armoede Nieuwe

Nadere informatie