Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden

Transcriptie

1 Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden Presentatie voor We leren altijd!, 10 jaar ETV.nl 5 maart 2014 Willem Houtkoop (willem.houtkoop@ecbo.nl

2 Waar hebben we het over Verschillende groepen; laaggeletterden en laagopgeleiden Digitale vaardigheden van volwassen Nederlanders (On)mogelijkheden om deze groepen via digitale of andere kanalen te bereiken Gegevens afkomstig van PIAAC (Programme for the International Assessment of Adult Competencies),

3 Verschillende groepen

4 Basis voor indeling in groepen PIAAC (en IALS en ALL) niveau-indeling maatgevend voor de Nederlandse en internationale discussie over laaggeletterdheid (niveau 1 = laaggeletterd) Indeling gebaseerd op kenmerken van de test (moeilijkheidsgraad teksten, complexiteit van opdrachten, aanwezigheid van afleiders) En niet op de problemen die mensen in werk en leven tegenkomen Er is uiteraard wel een (sterke) relatie tussen vaardigheidsniveau en (eventuele) problemen, maar niet één op één

5 Verschillende groepen Laaggeletterd = niveau 1 schaal taalvaardigheid; 11,9% Nederlandse bevolking jaar, 1.3 miljoen mensen Onderkant laaggeletterd = laag niveau 1, 2.6% jarigen, mensen, ongeveer niveau A1 Midden/bovenkant laaggeletterd = hoger niveau 1, 9.3% jarigen, mensen, ongeveer niveau A2/1F Matig geletterd = niveau 2 van schaal taalvaardigheid, 27% jarigen, mensen, niveau 2F ergens binnen dit niveau 2

6 Het niveau boven laaggeletterd Referentieniveau 2F; burgerschapsniveau, het minimumniveau van taal en rekenen dat volwassenen moeten beheersen om volwaardig te kunnen participeren in werk en samenleving Startkwalificatieniveau; grens bij afgeronde mbo-2 opleiding Niveau 2 PIAAC; bepaalde testkenmerken zoals informatie vergelijken en integreren en navigeren en informatie zoeken in digitale omgevingen Verschillende perspectieven; meten niet hetzelfde en liggen ook niet op hetzelfde niveau, nader onderzoek nodig naar deze groep, boven het niveau van laaggeletterdheid Niveau 1 en 2 lijken ook op elkaar. Grootste onderscheid tussen 1/2 en 3/4/5. Niveau 1 en 2 meer routine/uitvoerend, niveau 3/4/5 meer creatief/ complex

7 Verdeling van taalvaardigheidsscores en niveau indelingen Niveau 2 Lager niveau 1 Hoger niveau 1

8 De digitale wereld

9 Nederland sterk gedigitaliseerd 97% ervaring met computers in dagelijks leven 91% wel eens computer gebruikt 80% ervaring met computers op werk 94% gebruikers op het werk heeft de ict-ervaring die nodig is Alleen Scandinavische landen kennen hogere percentages Kleine groep (3%) heeft geen computerervaring

10 Geldt ook voor laaggeletterden 87% laaggeletterden gebruikt wel eens een computer Wel geringere intensiteit dan mensen met een hoger vaardigheidsniveau Ook iets ander patroon; minder WORD en EXCEL Maar laaggeletterden bijna net zo actief als hooggeletterden als het gaat om en en het online opzoeken van informatie

11 Computer- en internetactiviteiten van laaggeletterden en excellenten ChaIen E- mailen Online informa8e zoeken Programmeren Internetbankieren Spreadsheet Tekstverwerking Niveau 1 Niveau 4

12 Het bereiken van mensen

13 Hoe bereik je de mensen Een paar ontnuchterende cijfers Voor alle laaggeletterden 98% vindt eigen taalvaardigheid voldoende Voor werkende laaggeletterden 91% vindt eigen opleidingsniveau voldoende of zelfs te hoog voor werk 60% doet werk waarvoor geen startkwalificatie is vereist 80% zegt dat ze geen verdere scholing nodig hebben 46% zegt dat leesvaardigheden op het werk nauwelijks worden gebruikt

14 Geen vanzelfsprekende deelnemer Mensen ervaren geen tekorten en vaak ook geen problemen Voor een deel berust dat op realiteit Mensen aanspreken op hun laaggeletterdheid werkt meestal weinig motiverend Een ander verhaal is nodig, functioneel en gericht op specifieke vragen en leefgebieden Niet zozeer vanuit het tekort, maar vanuit de uitbreiding van de eigen mogelijkheden

15 Hoe bereik je de mensen Differentiëren naar groepen Groep op laag niveau 1, vaak ook digibeet, veel 55+ ers, Groep op niveau 1; autochtoon, werkt meestal, (laag) middelbare opleiding, 45+ ers, Groep op niveau1; werkt niet, allochtoon en autochtoon, laagopgeleid, Zeer grote groep op niveau 2

16 Markt voor ETV.nl Wellicht niet de groep op laag niveau 1, wordt al veel aan gedaan, gezichtsbepalend voor ons beeld van laaggeletterden, is moeilijk te bereiken/motiveren, in deelnemers in educatietrajecten Zeker wel de zeer grote groep op niveau 2 en de (oudere) werkenden met een middelbare opleiding op niveau 1 Zij zijn schoolbaar en (wellicht) geïnteresseerd in een aanbod met een praktische opbrengst De digitale context van ETV.nl is een voordeel, het gaat om mensen die waarschijnlijk vertrouwder zijn met de digitale dan met de papieren wereld Specifieke aandacht voor ouderen

17 Taalvaardigheden naar leeftijd Mannen Vrouwen Leeftijd Leeftijd Gemiddelde 95% betrouwbaarheidsinterval Gemiddelde 95% betrouwbaarheidsinterval 10de percentiel 90ste percentiel 10de percentiel 90ste percentiel

18 Ouderen belangrijk(st)e doelgroep Biologisch leeftijdseffect Onder ouderen relatief veel laaggeletterden (21,5%) In groep 16-65; Grotere aantallen als je kijkt naar niveau 1 en 2; Nog veel grotere aantallen als je kijkt naar 65+ ers Van oudere allochtonen eerste generatie is helft laaggeletterd Welk aanbod is er voor ouderen en welk aanbod is geschikt?

19 Bronnen Buisman, Allen, Fouarge, Houtkoop, van der Velden, PIAAC: Kernvaardigheden voor Werk en Leven, den Bosch, ECBO, Buisman, Houtkoop, Laaggeletterdheid op de Kaart, Stichting Lezen en Schrijven/ECBO, 2014 (verschijnt binnenkort)