Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Geletterdheid: waarom is het belangrijk en welke regio s blijven achter?

Transcriptie

1 Geletterdheid: waarom is het belangrijk en welke regio s blijven achter? Rolf van der Velden

2 Het PIAAC project Program for the International Assessment of Adult Competencies (PIAAC) van OECD. 24 landen; 9 in 2e ronde; 6 in 3e ronde. Testen: literacy, numeracy, problem-solving. Uitgebreide informatie over mogelijke determinanten en effcten van skills.

3 Wat verstaan we onder geletterdheid? Wat is het niet? Analfabetisme Dyslexie Gaat om het verwerken van nieuwe informatie in geschreven teksten, documenten, websites etc. Dat loopt van laag tot heel complex niveau. Een laaggeletterde heeft moeite om eenvoudige handleidingen, voorschriften, etc. te begrijpen en op basis daarvan de relevante informatie te selecteren.

4 Wat zijn de belangrijkste voorspellers? Opleiding Gebruik van vaardigheden (use-it-or-loose-it) Leeftijd (cognitive ageing) Sociale herkomst

5 Een verontrustend beeld voor ouderen? Voorspelde numeracy scores

6 Maar het positieve effect voor jongeren komt omdat ze nog onderwijs volgen Voorspelde numeracy scores, gecontroleerd voor onderwijs Resultaten voor middelbaar opgeleiden

7 en het had veel erger kunnen zijn voor ouderen! Voorspelde numeracy scores, gecontroleerd voor onderwijs en werkervaring Resultaten voor middelbaar opgeleiden zonder werkervaring

8 Leeftijdseffecten verklaard? Leeftijdseffecten voor een belangrijk deel verklaard door opleiding, gebruik van vaardigheden, werkervaring en andere variabelen. Klein effect van gezondheid: 3-5 punten verlies bij slechte gezondheid. Maar ook na controle voor andere variabelen blijft er een matig leeftijdseffect voor ouderen: Cognitive ageing: 0,5 punten verlies per jaar.

9 Waarom het moeilijk is om risico regio s te bepalen? Scores over geletterdheid beschikbaar voor zo n respondenten aan het nationale PIAAConderzoek. Voor beleid is het belangrijk om cijfers per gemeente te hebben. Echter, voor veel gemeentes betekent dit minder dan 100 en vaak zelfs minder dan 20 respondenten > geen betrouwbaar beeld.

10 De oplossing We weten dat geletterdheid samenhangt met bv. opleiding, leeftijd, arbeidsmarktstatus etc. We gebruiken omvangrijke aanvullende databronnen (de Enquête Beroepsbevolking) waarin deze kenmerken gemeten zijn, en schatten zo de geletterdheid voor mensen die niet in PIAAC zitten: samen met de PIAAC meting levert dit een sterke verbetering op van de schattingen per gemeente. Deze methodiek wordt ook gebruikt door CBS om de werkloosheid per gemeente te schatten.

11 2 scores voor ruim 200 gemeenten Gemiddelde score: Geeft een beeld van de totale populatie in een gemeente. Landelijke gemiddelde: 284 % Laaggeletterden: Geeft een beeld van de onderlaag per gemeente. Landelijk gemiddelde: 11,9%

12 Gemiddelde Score De gouden kleuren geven een hoger dan gemiddelde score weer. Vooral steden met veel hoogopgeleiden zoals Utrecht scoren goed. Venlo en Kerkrade veel lager

13 % Laaggeletterdheid De grijze gebieden hebben een hoger dan gemiddeld percentage. Grote steden zoals Rotterdam scoren slechter door het grotere aantal laagopgeleiden. Venlo, Kerkrade, Roermond en Heerlen >16%

14 Relatie met obesitas

15 Relatie met criminaliteit

16 Meer info? Een uitgebreide lijst per provincie en gemeente met alle scores met boven- en ondergrenzen is beschikbaar in de brochure (website Stichting Lezen en Schrijven). Of mail aan: of