Notitie: Kaders rond de bezuinigingen.

Transcriptie

1 Notitie: Kaders rond de bezuinigingen. Vastgesteld door het bestuur : 21 maart 2011 Vastgesteld door de GMR : 16 maart 2011 Vastgesteld door het directieoverleg: 15 maart 2011 Inleiding De noodzaak tot bezuinigen is ingegeven door: A. landelijke bezuinigingen B. gemeentelijke bezuinigingen C. tegenvallende leerling-prognoses D. overschrijding exploitatie 2010 ad. A Landelijke bezuinigingen. In de afgelopen jaren heeft het ministerie voor 90 miljoen geneden in de kosten van bestuur en management. Voor onze stichting betekent dit een verlies van Kostenstijgingen op het gebied van energie, schoonmaak, ict, administratie e.d. zijn niet gecompenseerd. Landelijk is berekend dat het hier gaat om een materieel tekort voor de scholen van 200 miljoen. Door de lumpsum kunnen materiële en personele inkomsten zowel voor materieel, als voor personeel worden ingezet. Voor onze stichting moet ongeveer uit de personele vergoeding gehaald worden om de materiële uitgaven mede te bekostigen. Komende periode bezuinigt de overheid nog eens 300 miljoen op Passend Onderwijs. Een deel ( miljoen) komt wel weer beschikbaar voor het onderwijs om de bekwaamheden van leerkrachten te verhogen. Deze bezuiniging raakt onze scholen en in het bijzonder het speciaal onderwijs, waar wij mede bekostiger voor zijn. Verder krijgen we

2 zorgplicht, waardoor meer leerlingen met specifieke problemen naar onze scholen komen en de klassen groter worden. Hiervoor ontvingen wij via Experiment Netwerk Eemland 20 per leerling. Per 1 januari 2014 wordt dit 10 per leerling. Verder zijn er nog verschillende kleine bezuinigingen te noemen die rechtstreeks doorwerken op de budgetten van onze scholen. Landelijk daalt vanaf 2009 het eigen vermogen van de schoolbesturen. Er is door schoolbesturen in 2009 voor 125 miljoen meer geïnvesteerd in materiële vaste activa (vooral digitale borden) ad. B. gemeentelijke bezuinigingen. De gemeente Soest heeft vorig jaar de subsidie voor onderwijsbegeleiding gehalveerd. Voor onze stichting betekende dit een bezuiniging van In Baarn is die subsidie nog gegarandeerd tot 1 januari Komende periode wordt in zowel Baarn, als Soest een gemeentelijke kerntakendiscussie gestart. Dan staan ook de verschillende gemeentelijke onderwijssubsidies ter discussie. De verwachting is dat het onderwijs niet buiten schot zal blijven. Ad. C. Tegenvallende leerling-prognoses. Voor het tweede achtereenvolgend jaar loopt het leerlingenaantal van de stichting iets terug. In 2009 betrof dit 21 leerlingen en in 2010 was dit 24 leerlingen. Dat is per jaar een inkomensverlies van ongeveer Dit gebeurt in een stabiele tot licht krimpende markt. De prognose in de meerjarenbegroting opgesteld in 2010 liet een groei aan leerlingen zien. Deze te gunstige prognose is in de huidige meerjarenbegroting bijgesteld en laat een lichte daling zien, waardoor in 2013 een verschil gaat ontstaat van bijna 100 leerlingen op de eerdere prognoses. Dat betekent een verschil van Ad. D. Overschrijdende exploitatie De verwachting is dat door allerlei, voornamelijk extra personele kosten de jaarrekening van 2010 ongeveer boven het begrote exploitatie te kort van zal uit komen. Dat is weer een extra aanslag op het eigen vermogen. Al met al is dit geen rooskleurig beeld voor de nabije toekomst. Ook al heeft de stichting een gezond eigen vermogen, is het niet wenselijk voor de komende jaren op deze wijze fors in te teren. De meerjarenbegroting moet binnen een enkel jaar een reële stabilisatie kennen met een gezonde exploitatie, waarbij inkomsten en uitgaven in balans zijn. Of, zoals de accountant het uitdrukte.een zachte landing maken. Dit alles vraagt om een forse bijsturing van de meerjarenbegroting, maar bovenal nu al fors ingrijpen op de lopende kosten. Doel Het ingrijpen moet het volgende doel hebben: 1. de stichting blijft een gezonde financiële organisatie

3 2. bij de exploitatie zijn inkomsten en uitgaven in balans 3. de meerjarenbegroting is in 2014 in balans. 4. de bezuinigingen moeten een structurele oplossing bieden aan de overschrijdingen; Analyse De begroting 2011 sluit nu met een exploitatieverlies van ,--. Analyse van de kosten leert ons het volgende: Materieel: Bij de materiële kosten zijn de schoonmaakkosten boven gemiddeld. De rest van de materiële kosten liggen op of onder het gemiddelde. Dit blijkt uit de benchmarking van 400 Dyade scholen met de jaarrekening van Op de schoonmaak kan misschien iets teruggehaald worden. Dit ligt tussen de Hiervoor loopt nu een klein onderzoek. Verder is er materieel altijd wel iets te bezuinigen, maar dit heeft op dit moment weinig effect. Het is raadzaam om de benchmark van de Dyade scholen in juni af te wachten en dan verdere, gerichte acties te ontwikkelen. Personeel: De vergelijking van de personele kosten met een enkel collega bestuur laat zien dat wij gemiddeld genomen per school te veel personele kosten hebben. In de vergelijking is gekeken naar aantal leerlingen, groepsgrootte, gemiddeld aantal leerlingen per groep, ambulante tijd en aantal beschikbare fte s per school. Dit laat zien dat onze gemiddelde groepsgrootte per school doorgaans aan de lage kant is. (21 ll. p/g Waterink tot 27 ll. p/g Da Costa). De ambulante tijd per school is hoog, zeker ruim boven die van de vergeleken besturen, achterstandsscholen en scholen met gelden vanuit postcodegebied daargelaten. (Voor ambulante tijd zie de bijlage). Het moet de keuze zijn en blijven van de school om de verhouding groepsgrootte, inzet ambulante tijd en eigen organisatie als school vorm te geven. Daar speelt de formatie, de begroting en de onderwijskwaliteit een grote rol. Binnen de huidige begroting van 2011 zouden alleen de Amalia Astro, de Da Costa en de Bron binnen het budget blijven. Er is dan nog geen dekking voor de overschrijding van door overige scholen en de verdere kosten voor het bestuursbureau van Kaders voor de bezuinigingen Kern: De bezuiniging kan het beste gerealiseerd worden via de personele kosten. Het oplossen van een structureel te kort van voor 2011 en de komende jaren betekent het onttrekken aan de stichting van 9 fte, vergelijkbaar met 9 fulltime arbeidsplaatsen.

4 Realisatie: In het plan gaan we uit van 3 situaties: 1. De tijdelijke contracten worden niet verlengd. 2. Ontstane vacatures moeten met het huidige personele bestand worden opgevuld. 3. Natuurlijk verloop en leeftijdsontslag (65 jaar) moet ook met eigen mensen worden opgevuld. Ad. 1 Tijdelijke contracten worden niet verlengd. Niet alleen mensen met een vaste aanstelling bouwen rechten op. Ook mensen in een tijdelijk dienstverband doen dat. Indien een tijdelijke aanstelling stopt en de persoon gaat een uitkering aanvragen, wordt eerst gekeken naar de ontslagruimte van de laatste werkgever. Voor onze stichting is dat voor De ontslagruimte bepaalt ook voor hoeveel geld aan personeel in de RDDF kan worden geplaatst. Het vaste personeel kan alleen ontslagen worden via: 1. één jaar in de RDDF plaatsing 2. bij disfunctioneren met een goed onderbouwd dossier 3. via het Kantongerecht Op dit moment willen we baangarantie leveren voor al ons vaste personeel tot 1 augustus Dat kan betekenen dat we de mensen die we in de RDDF kunnen plaatsen pas op zijn vroegst per 1 augustus 2012 kunnen ontslaan. Dat is bij wet geregeld. Voor 1 juli 2011 nemen we het besluit of en wie we in de RDDF zullen plaatsen. Op de middellange termijn is de bezuiniging op te vangen door het natuurlijk verloop niet meer op te vullen. Om voor de komende twee jaar ook al effect te hebben op de kosten heeft het bestuur besloten om de komende twee jaar minimaal te investeren in huisvesting. Het blijft noodzaak om op de korte termijn de bezuiniging van te realiseren. Dit zal via de personele en formatieve kant moeten worden geregeld. Ad.2 en 3 Ontstane vacatures, natuurlijk verloop en leeftijdsontslag Door het niet opvullen van ontstane vacatures, natuurlijk verloop en leeftijdsontslag kan de komende jaren structureel bezuinigd worden op de personele lasten. Per 1 augustus 2011 gaat de bijdrage van de scholen voor het bestuursbureau vanuit PAB van 25 % direct naar 52%. Daarmee wordt 9 fte uit het personele deel van de scholen gehaald en worden gestopt in een bovenformatieve pool. De exploitatie van de scholen komt hiermee per school op 0. Het bestuursbureau creëert een tekort van Dit is nog steeds geen bezuiniging, maar een verschuiving. Het boventallige personeel wordt met naam en toenaam in de bovenformatieve pool geplaatst en wordt voorlopig ingezet om formatieknelpunten op te lossen. Dat kan een

5 herplaatsing op de eigen school zijn, maar kan ook op een andere school van de stichting. Bij een ontstane vacature of natuurlijk verloop (vrijwillig of 65 jaar) wordt het betreffende personeelslid vanuit de bovenformatieve pool herplaatst indien mogelijk op de eigen school en anders op een andere school van de stichting. Voor het leeftijdsontslag is de leeftijd van 65 jaar gehanteerd. Dit betekent voor de komende jaren: Leeftijdsontslag 65 jaar cumulatief Jaar FTE 2,1280 4,5824 4,9583 8, , , * daar zit 1 directeur en 1 onderhoudsmedewerker bij. Momenteel wordt onderzocht of het haalbaar is om een deel van de bovenformatieve pool in te zetten voor vervanging bij langdurige zieken en bij zwangerschaps / bevallingsverlof. Dit kan via het Vervangingsfonds worden vergoed. Tevens wordt onderzocht of wij per augustus enkele personeelsleden in de RDDF (Risico Dragende Deel van de Formatie) kunnen plaatsen. Dan kunnen die personeelsleden per augustus 2012 worden ontslagen. Zij ontvangen dan een uitkering. Dit verloopt via het UWV. Bovenformatieve pool: De bezuiniging op personeel is omgezet naar een bezuiniging per school. De directeur van de school heeft de opdracht om de formatie voor komend schooljaar op te stellen, rekening houdend met de bezuinigingstaakstelling per school. Die taakstelling varieert van 0,25 tot 1,7 formatieplaats per school. Het teveel aan personeel wordt in een bovenformatieve pool geplaatst. Vandaar wordt gekeken waar voor komend schooljaar formatieve knelpunten ontstaan. Die knelpunten worden voorlopig opgevuld met personeel vanuit de bovenformatieve pool. Voor zal geschoven moeten worden met personeel. Daarbij maken we gebruik van de mobiliteit, maar ook van verplichte overplaatsing (CAO PO art. 10.6) Spelregels rond bovenformatieve pool a. de pool bestaat vooral uit onderwijspersoneel ofwel OP ers en indien noodzakelijk ook uit OOP ers. De directie blijft hier buiten; b. de poolleerkracht is inzetbaar op alle scholen van de stichting; c. een deel van de pool wordt ingezet voor langdurige ziektevervanging via de Vervangingspool; d. bij formatieve knelpunten op de oorspronkelijke school kan de poolleerkracht naar de eigen school worden teruggeplaatst; e. bij vacatures op de oorspronkelijke school heeft de poolleerkracht voorrang;

6 f. leerkrachten met mobiliteitswensen kunnen op verzoek in de pool worden geplaatst. g. mobiliteitswensen worden bij passende vacature of passend formatief knelpunt gehonoreerd. h. leerkrachten die zich vrijwillig aanmelden voor de pool krijgen voorrang i. leerkrachten kunnen specifieke taken vanuit de pool inzetten op andere scholen. Te denken valt aan IB, bouwco, ICT, ICO e.d. j. indien een poolleerkracht gedetacheerd wil of kan worden bij een ander bestuur, heeft dit voorrang. k. Indien een poolleerkracht bij een ander bestuur wil gaan werken, verlenen we alle medewerking. Specifiek op basis van verplichte plaatsing (willekeurige volgorde): kijken naar leeftijdsopbouw; kijken naar verdeling man / vrouw. (Minstens 2 mannen in de school); kijken naar sociale rol van de persoon binnen het team; kijken naar overschot of beperking inzetbaarheid. (Te veel OB, MB of BB); kijken naar overschot ambulante tijd; kijken naar vakspecialismen; kijken naar de kwaliteit van de leerkracht; excellente leerkracht of probleemleerkracht in goed overleg in de pool; Mocht een directeur in een impasse komen met één of meerder personeelsleden over de plaatsing in de bovenformatieve pool, dan wordt als doorslaggevend argument alsnog gekeken naar het minst aantal dienstjaren in het onderwijs. Mocht dit gelijk zijn, dan volgt, minst aantal dienstjaren bij de Stichting en als laatste minst aantal dienstjaren op de betreffende school. Werkwijze voor de schooldirecteur: 1. bespreek eerst wie minder uren wil werken of wil vertrekken 2. maak dan de groepsindeling 3. plaats daar menskracht bij 4. geef aan hoe de taakstelling van je school wordt gerealiseerd 5. geef aan welke knelpunten er ontstaan. Tip.: Bespreek 2 t/m 5 eerst met het MT, vervolgens met het bestuursbureau en ga daarna met het team aan de slag. Tijdpad: Uitgezette koers en brief aan personeel langs bestuur en GMR voor 16 maart.

7 Op 17 maart de brief naar al het personeel en de oudergeleding van de MR van de scholen. Daarna bespreken in de schoolteams. Opstellen formatie, vast stellen knelpunten en dit bespreken met het bestuursbureau voor 21 april. Besluitvorming poolleerkrachten bovenschoolse pool voor 1 juni, maar indien de taakverplichting voor een school goed oplosbaar is, dan kan per school dit eerder worden gerealiseerd.* Bekrachtiging door bestuur in bestuursvergadering van 6 juni. Uitvoer per 1 augustus. *Voor de Gaspard zal snel na 16 maart het besluit genomen worden door vertrek van de interim. Voor de Da Costa en de Postiljon is dit niet nodig, aangezien de huidige directeuren binnen de stichting blijven en daarmee te raadplegen zijn. Verdere opties om te overdenken: a. Het experiment Plusklas kan worden voortgezet als dit door de directeuren bij de evaluatie in mei positief wordt bevonden en als de lessen gegeven worden door een personeelslid in vaste dienst. Dat betekent dat de ingekochte uren per 1 augustus moeten stoppen. b. Gekeken moet worden of en op welke wijze de bovenschoolse ICT uren verder worden voortgezet. Inzichtelijk moet zijn wat er op dit moment voor geleverd wordt, welke behoefte er onder de scholen is en of dit op andere wijze oplosbaar is. c. Gezien de ontwikkelingen rond passend onderwijs op plaats en regionaal gebied is het onverstandig om de bovenschoolse IB uren voor de bezuiniging op te offeren. Wel kan gekeken worden of en op welke wijze dit moet worden voortgezet. d. De stelling: Iedere school zijn eigen directeur wordt steeds lastiger om te blijven garanderen. In de komende maanden zal moeten gekeken worden of experimenteel andere constructies haalbaar en verantwoord zijn. Te denken valt aan één directeur voor twee scholen en / of een verstevigd middenmanagement, een kwaliteitenteam die meerdere scholen aanstuurt bestaande uit management -, onderwijs- en zorgkwaliteiten. e. Het is verstandig om in april of mei een middag / avond te plannen met alle directeuren en bouwco s, analoog aan ons overleg vorig jaar juni op de studie tweedaagse. Daarin zou het hier bovengenoemde aan de orde kunnen komen, de bezuinigingen, de verdere ontwikkelingen schoolplan en een voortzetting op vorig jaar juni. Bezuinigen versus onderwijskwaliteit: Dat bezuinigen pijn doet is helder. We moeten goed in de gaten houden waar echte knelpunten ontstaan die direct de onderwijskwaliteit raken en daardoor verlies aan leerlingen opleveren. Dan snijden we onszelf. Per school zal de formatie kritisch moeten worden bekeken. We kijken naar groepsgrootte, ambulante tijd en menskracht. We willen wel goede teams overhouden. De knelpunten per

8 school per stichting moeten helder worden. Ook moet helder worden per school hoeveel menskracht en wie op termijn in de bovenformatieve pool wordt geplaatst. Vervolgens moet worden gekeken wie vanuit die bovenformatieve pool herplaatst wordt op basis van de knelpunten van de formatie, of de ontstane vacature door natuurlijk verloop. Dit vraagt om heldere afspraken en duidelijke regels. Van de directeuren wordt gevraagd om naast de schoolverantwoordelijkheid, ook over de eigen school heen te kunnen kijken. Het bezuinigingsprobleem treft ons allemaal en is niet toegeschreven aan een enkele school. Tot slot: Dit soort bezuinigingsactiviteiten geven onrust en treffen soms personeelsleden direct in hun onderwijshart. Dat kan emoties opleveren, waar verstandig mee moet worden omgegaan. In een professionele cultuur kan dat..juist met oog op het kind. Laten we deze ronde zien als een nieuwe uitdaging en een kans om ons personeelsbeleid weer eens goed te bezien en opnieuw op orde te brengen. Dat is en blijft professioneel. Bart Sonnenberg (algemeen directeur)