6,4. Samenvatting door N woorden 6 november keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie H5 Homeostase
|
|
- Daniël Peters
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting door N woorden 6 november ,4 16 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie H5 Homeostase Paragraaf 1 Interne milieu: weefselvloeistof samen met bloedplasma Normwaarde: waarde waar de omstandigheden omheen schommelen Homeostase: in constant houden van de omstandigheden in een organisme door middel van regelmechanismen. Negatieve terugkoppeling: door de toename van een proces heeft het een remmend effect op het proces. Regelkring: Totale systeem van het constant houden van de omstandigheden in een organisme Warmtebalans: het evenwicht van de warmteproductie en de warmteafgifte Hypothalamus: deel van de hersenen waar de warmte en kouzintuigen in zitten Warmteproductie -> intensiteit van de stofwisseling, activiteit van de skeletspieren Warmteafgifte -> spiertjes bloedvatwand ontspannen, zweten Samenstelling van het interne milieu kan constant gehouden worden door opname, opslag en uitscheiding van stoffen Opslag: glucose (wordt eerst omgezet in glycogeen) in het leven en spieren, vet in geel beenmerg en onderhuids bindweefsel, sommige vitaminen, bepaalde zouten Uitscheiden: koolstofdioxide, water, meeste schadelijke stoffen Opname: zuurstof en voedingsstoffen Paragraaf 2 Centrale zenuwstelsel: grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam, ruggenmerg Perifere zenuwstelsel: zenuwen Animale zenuwstelsel: regelt houding, beweging en gedragingen, onder invloed van je wil Autonome/ vegatieve zenuwstelsel: niet onder invloed van je wil, o.a. hartslag, vertering, nierwerking Prikkel: invloed uit het milieu op een organisme Impulsen: elektrische signalen die door zenuwen kunnen worden voorgeleid Receptoren: zintuigcellen (recipere: ontvangen) Conductoren: zenuwcellen (conducere: voorgeleiden) Effectoren: spier- en kliercellen (efficere: uitvoeren) Neuronen: zenuwcellen Dendriet: uitloper die impulsen naar het cellichaam toe geleidt Axon (neuriet): uitloper die impulsen van het cellichaam af geleidt Pagina 1 van 5
2 Myelineschede (mergschede): ligt om de lange uitloper van een neuron uit het animale zenuwstelsel. Bestaat uit cellen van Schwann Insnoering: kleine ruimte tussen opeenvolgende cellen van Schwann Om de uitlopers van bepaalde neuronen van het vegatieve zenuwstelsel ligt geen myelinestelsel -> ongemyeliniseerd Synapsen: plaatsen waar impulsen worden doorgegeven aan een ander neuron (gescheiden door synapsspleet) Sensorische neuronen Motorische neuronen Schakelneuronen Gevoelszenuwcellen Bewegingszenuwcellen Schakelcellen Geleiden impulsen van receptoren naar het centrale zenuwstelsel Geleiden impulsen van het centrale zenuwstelsel naar de effectoren Geleiden impulsen binnen het centrale zenuwstelsel. Kan impulsen ontvangen van sensorneuronen en doorgeven aan motorneuronen. Ook impulsen ontvangen van schakelneuron en doorgeven aan andere schakelneuronen Meeste cellichamen liggen vlakbij het centrale zenuwstelsel Cellichamen liggen in het centrale zenuwstelsel Cellichamen in het centrale zenuwstelsel Bevat 1 lang dendriet (soms 1m lang!) een korter axon Bevat meerdere korte dendrieten + 1 lang axon De uitlopers van sensorische en motorische neuronen liggen bij elkaar in de zenuwen. Uitlopers liggen door myelineschede geïsoleerd van elkaar. Om de bundel neuronuitlopers ligt een laag bindweefsel als bescherming. 3 type zenuwen: Gevoelszenuw: bevat alleen uitlopers van sensorische neuronen. Vb. oogzenuwen Bewegingszenuw: bevat alleen uitlopers van motorische neuronen. Gemengde zenuwen: bevat zowel uitlopers van sensorische en motorische neuronen. De meeste zenuwen zijn gemengde zenuwen, vb. zenuwen die armen en benen verbinden met het ruggenmerg. Innervatie: zenuwverdeling naar of in een orgaan. Alle organen worden vanuit het centrale zenuwstelsel geinnerveerd. Paragraaf 3 Bij alle cellen is het celmembraan elektrische geladen. Neuronen hebben de binnenkant van het celmembraan een negatieve lading ten opzicht van de buitenkant. Dit verschil is evengroot bij alle neuronen die geen impulsen voortgeleiden (rust). Actiefase: de elektrische lading van het celmembraan verandert heel even, zo krijgt het een positieve lading ten opzicht van de buitenkant. Daarna wordt oorspronkelijke lading weer hersteld. Dit gebeurt bij het voortgeleiden van impulsen. Duurt kort ca. 1 milliseconde Herstelfase: het celmembraan kan een korte tijd na de actiefase geen impulsen voortgeleiden. Ca. 1 milliseconde Impulssterkte: grootte van de verandering die optreedt in de elektrische lading van het celmembraan. Bij de mens is impulssterkte voor alle neuronen gelijk Impulsfrequentie: het aantal impulsen dat per tijdseenheid door dit neuron wordt voortgeleid. Een myelineschede vormt een isolatielaag, de verandering van elektrische lading kan alleen plaatsvinden in de insnoeringen. Sprongsgewijze impulsgeleiding: doordat allen de verandering van elektrische lading in de insnoeringen kan plaatsvinden, springen de impulsen van insnoering naar insnoering. Dit verloopt veel sneller dan een uitloper zonder myelineschede -> max. 2 tot 3m per seconde Bij Sprongsgewijze impulsgeleiding -> 120m per seconde Een neuron in rust kan kunstmatig geprikkeld worden: Pagina 2 van 5
3 - Chemisch - Mechanisch - Elektrisch Drempelwaarde: wanneer de sterkte van de prikkel hieronder ligt kan het neuron in rust de elektrische lading van het celmembraan handhaven, er gebeurt dus niets. Het ligt onder de prikkeldrempel. De prikkelsterkte heeft geen invloed op de impulssterkte, het omzetten van prikkel in impuls gebeurt volgens de alles of niets wet. Of niet, of wel met altijd een even sterke impuls. De prikkelsterkte heeft wel invloed op de impulsfrequentie: hoe sterker de prikkel hoe hoger de frequentie. Bij kunstmatige prikkeling worden in 2 richtingen impulsen voortgeleid, ze kunnen wel maar in 1 richting worden voortgeleid via de synaps. Deze kan de impulsen maar 1 een richting doorgeven. Het aanvoerende axon vormt aan zijn uiteinde een groot aantal verdikkingen: synapsknopjes. In de synapsknopjes zitten veel Mitochondriën en synaptische blaasjes (waarin transmitterstof zit). Het synapsknopje is van het postsynaptische membraan door een smalle ruimte: synapsspleet. Impuls komt aan bij synapsknopje -> synaptische blaasjes bewegen zich naar het presynaptische membraan, versmelten ermee en brengen hun inhoud in de synapsspleet. O.i.v. transmitterstof in de synapsspleet kunnen in het postsynaptsiche membraan impulsen ontstaan -> afhankelijk van de hoeveelheid transmitterstof. Transmitterstoffen: acetylcholine (bevordert samentrekking skeletspieren), dopamine, adrenaline en noradrenaline van belang voor actieve, alerte toestand van het lichaam. Het synaptische blaasje van 1 neuron bevatten dezelfde transmitterstof. Exciterende transmitterstoffen: transmitterstoffen die impulsen in het postsynaptische membraan kunnen veroorzaken. (exictare: opwekken) Inhiberende transmitterstoffen: transmitterstoffen die een remmend effect hebben op het postsynaptische membraan. (inhibere: remmen) Reflexen: bewegingen die onbewust ontstaan als vaste, snelle reacties op bepaalde prikkels Spierspoeltjes: zintuigcellen in de dijspier Reflex knie: uitrekking van de spier -> spierspoeltjes worden geprikkeld -> impulsen via sensorische-neuronen naar het ruggenmerg 1. -> impulsen naar motorische neuronen 2. -> Impulsen naar schakelneuronen lager deel van het ruggenmerg -> motorische impulsen naar bovenste dijspier -> geleiden impulsen naar motor-neuronen -> dijspier trekt samen -> o.i.v. verhindering motor-neuronen naar onderste dijspier -> onderste dijspier ontspant Reflexboog: weg die de impulsen afleggen bij een reflex Bestaat uit: receptor, deel zenuwstelsel, effector Functie kniepeesreflex: corrigering bij achterhelling Reflexbogen van het hoofd + hals: via de hersenstam Reflexbogen van romp + ledematen: via het ruggenmerg Paragraaf 4 Centra van het autonome zenuwstelsel ligt in de hersenstam Hersenstam o.a.: de thalamus, de hypothalamus, de hypofyse Pagina 3 van 5
4 Orthosympathische deel: stimuleert zodat lichaamsarbeid kan worden verzet, remt de spijsvertering en nieren Dissimulatie: alle processen waarbij energie wordt vrijgemaakt Parasympathische deel: remt zodat er rust en herstel in het lichaam kan plaatsvinden, stimuleert de nierwerking en spijsvertering Assimulatie: organische stoffen gevormd waaruit je lichaam bestaat. Orthosympathisch: impulsen worden vanuit het ruggenmerg via grensstrengen naar organen Grensstrengen: 2 reeksen van ganglia links en rechts van de wervelkolom Ganglion: opeenhoping van neuronen buiten het centrale zenuwstelsel Parasympathisch: impulsen worden vooral via de linker en rechter zwervende zenuw voortgeleidt Zwervende zenuw ontspringt uit de hersenstam -> aftakkingen naar organen Doelwitorgaan: orgaan dat door bepaald deel van het centrale zenuwstelsel wordt beïnvloed, elk wordt geïnnoveerd door 2 zenuwen: 1 orthosympathisch, 1 parasympathisch -> dubbele innervatie Neuronen uit het orthosympathische deel geven transmitterstof: adrenaline of noradrena Neuronen uit het parasympathische deel geven transmitterstof: acetycholine Beide delen zijn altijd actief maar 1 sterker dan de ander Regeling ademfrequentie Ademcentrum: ligt in de hersenstam, regelt diepte en snelheid van de ademhaling Chemoreceptoren: deze liggen in de wand van de halsslagaders en de aorta, reageren op koolstofdioxide gehalte van het bloed. Bij stijging van het koolstofdioxide: vanuit de chemoreceptoren gaan er impulsen naar het ademcentrum, daaruit gaan er impulsen via zenuwen naar de ademhalingsspieren. Deze trekken zich sneller en krachtiger samen. Regeling van het hartritme Sinusknoop: groep gespecialiseerde cellen die de samentrekking van het hartspierweefsel veroorzaken. Vanuit hier worden impulsen verder geleid naar het spierweefsel in de wand van de boezems en kamers. Snelheid van de impulsen (hartritme/ hartslagfrequentie) kan worden beïnvloed door het autonome zenuwstelsel en door hormonen. Beïnvloeding via zenuwstelsel vindt plaats vanuit de hersenstam: De sinusknoop wordt geënerveerd. De hersenstam wordt beïnvloed door zintuigcellen in de wand van de halsslagaders en aorta: Bij daling onder de normwaarde -> zorgt hersenstam voor de stijging van het hartritme, bloeddruk stijgt. Bloeddruk gestegen tot boven normwaarde -> daling hartritme De hersenstam ook ook beïnvloedt worden door emoties en zintuiglijke waarnemingen: beïnvloeding van hormonen. Paragraaf 5 Hormonen: stoffen die door speciale hormoonklieren in zeer kleine hoeveelheden aan het bloed worden gemaakt, en aan het bloed wordt afgegeven waarna ze elders stimulerend of remmend hun invloed uitoefenen. De hormonen zijn alleen werkzaam in doelwitorganen. De mate van de reactie van de doelwitorganen ligt aan de hormoonspiegel. (concentratie van het hormoon in het bloed) Hormonen kan processen in meerdere doelwitorganen regelen, ze worden afgebroken door de lever. Exocriene klieren: externe secretie Endocriene klieren: interne secretie Gemengde klieren: zowel interne als externe secretie Hormoonklieren: hypofyse, schildklier, bijnieren, eilandjes van Langerhans (in alvleesklier), geslachtsklieren. Pagina 4 van 5
5 Zenuwstelsel: snel, maar kortdurend Hormoonstelsel: langzaam, maar langdurend In het algemeen zijn er 2 soorten hormonen: - in vet oplosbaar -> genregulatie (kunnen makkelijk door celmembraan heen) - niet in vet oplosbaar -> second messenger (kunnen moeilijk door celmembraan heen) De hypofyse: centrale hormoonklier 2 delen:- voorkwab: groeihormoon, prolactine (adenohypofyse) - achterkwab: oxycotine, ADH (neurohypofyse) soorten hormonen ACTH: beïnvloedt bijnierschors TSH: beïnvloedt schildklier ADH: urineproductie -> osmotische waarde wordt op peil gehouden (negatieve terugkoppeling) wordt geregistreerd door zintuigcellen in de hersenen (osmoreceptoren) bij stijging van de osmotische waarde geeft de hypofyse meer ADH af -> minder water afgegeven door nieren bij de urine -> osmotische waarde daalt Er is een verbinding tussen de zenuwstelsel en het hormoonstelsel De hormonen die neurohypofyse afgeven zijn geproduceerd door neuronen in de hypothalamus Hypothalamus maakt ook releasing-factors -> afgegeven aan hypofyse poortaderstelsel Schildklier: produceert thyroxine -> stimuleert stofwisseling, groei, ontwikkeling Struma: vergroting van de schildklier door te weinig thyroxine, voor de productie is jodium/ jood nodig. TSH stimuleert productie thyroxine, vorming schildklierweefsel, joodopname Thyroxine remt de afgifte FSH door de hypofyse -> regelt ook de winterslaap en metamorfose Eilandjes van de Langerhans α-cellen: produceren hormoon glucagon: glycogeen -> glucose β-cellen: produceren insuline: glucose -> glycogeen Glucosegehalte: bloedsuikerspiegel Nierdrempel: glucosegehalte max. 0,16% bij overschrijding verlaat glucose met het urine het lichaam -> suikerziekte Bij tekort aan insuline in een cel gaat deze vetten afbreken -> dit gaat verkeerd -> ketoacidose Bijnieren Bijniermerg maakt adrenaline FFF: aanvals- en vluchthormoon -> fight, fright, flight Onder leiding van adrenaline wordt in de lever + spieren glycogeen omgezet in glucose Bloeddruk verhoogd Bijnierschors maakt corticosteroiden -> onderdrukt activiteit afweersysteem + stress Pagina 5 van 5
6.6. Boekverslag door D woorden 26 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie thema 5, Homeostase
Boekverslag door D. 2035 woorden 26 juni 2011 6.6 69 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie thema 5, Homeostase 1. Elke cel van je lichaam is omgeven door weefselvloeistof. Weefsel
Nadere informatie3 keer beoordeeld 15 maart Regelkring van de lichaamstemperatuur is homeostase. Homeostase is een voorbeeld van zelfregulatie.
7 Boekverslag door H. 1590 woorden 3 keer beoordeeld 15 maart 2016 Vak Biologie Methode Biologie voor jou Biologie Thema 6 Bassisstof 1 Regelkringen en homeostase Een sensor à Normwaarde: De afgestelde
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 6
Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting door Saar 879 woorden 10 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Aantekeningen Biologie P3: Homeostase en regelkringen: Bij meercellige organismen: de cellen
Nadere informatieH5 Begrippenlijst Zenuwstelsel
H5 Begrippenlijst Zenuwstelsel acetylcholine Vaak voorkomende neurotransmitter, bindt aan receptoren en verandert de permeabiliteit van het postsynaptische membraan voor specifieke ionen. animatie synaps
Nadere informatieNormwaarde = is een waarde die je af leest, zoals bij de thermostaat, zie je 19 graden staan dan is dat de normwaarde. Zo warm moet het zijn.
Boekverslag door E. 1602 woorden 17 maart 2014 6.8 55 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting paragraaf 1 Een regelkring = is een kring van meerdere apparaten die samen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Regeling
Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting door P. 1319 woorden 20 maart 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting Regeling SE2 Het zenuwstelsel Het zenuwstelsel
Nadere informatieDOCENT: A. SEWSAHAI Havo HENRY N. HASSANKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Thema: Regeling
DOCENT: A. SEWSAHAI Havo HENRY N. HASSANKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Thema: Regeling Doelstellingen: De student moet: de bouw en functies van het zenuwstelsel kunnen beschrijven de functies
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 6: Regeling. Basisstof 1. Zenuwstelsel regelt processen:
Samenvatting Thema 6: Regeling Basisstof 1 Zenuwstelsel regelt processen: - regelen werking spieren en klieren - verwerking van impulsen van zintuigen Zintuigcellen: - staan onder invloed van prikkels
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 6
Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting door een scholier 2924 woorden 22 oktober 2008 6,2 147 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 6 Basisstof 1 Het zenuwstelsel bestaat uit
Nadere informatieSamenvatting Biologie Regeling (thema 5)
Samenvatting Biologie Regeling (thema 5) Samenvatting door Jip 1978 woorden 24 mei 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie thema 5 regeling Homeostase à het gelijk houden
Nadere informatieV5 Begrippenlijst Hormonen
V5 Begrippenlijst Hormonen ADH Hormoon dat de terugresorptie van water in de nierkanaaltjes stimuleert. adrenaline Hormoon dat door het bijniermerg wordt afgescheiden. Adrenaline wordt ook door zenuwvezels
Nadere informatieZenuwcellen. Samenvatting door een scholier 2435 woorden 24 juni keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 2435 woorden 24 juni 2007 7 45 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Het zenuwstelsel. Bestaat uit: centrale zenuwstelsel: hersenen, hersenstam, ruggenmerg. Perifere zenuwstelsel:
Nadere informatieSamenvatting Biologie Zintuigelijke waarneming
Samenvatting Biologie Zintuigelijke waarneming Samenvatting door T. 2587 woorden 15 januari 2013 4,8 3 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Onderscheiding zenuwstelsel op grond van bouw
Nadere informatieRegeling. Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: Zenuwstelsel.
Regeling Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: (1) Zenuwstelsel (2) Hormoonstelsel Verschillen in bouw en functie: bestaat uit functie
Nadere informatieH.6 regeling. Samenvatting
H.6 regeling Samenvatting Zenuwstelsel Het zenuwstelsel bestaat uit: Centrale zenuwstelsel ( bestaat uit: grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg Zenuwen Functies van zenuwstelsel: Verwerken
Nadere informatieSamenvatting Biologie Regeling en waarneming
Samenvatting Biologie Regeling en waarneming Samenvatting door een scholier 2011 woorden 9 december 2017 7,2 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie SMV hft 6 havo 4 1 Homeostase:
Nadere informatieSamenvatting Biologie H5: Regeling en waarneming
Samenvatt Biologie H5: Regel en waarnem Samenvatt door L. 1365 woorden 1 juli 2016 8,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie thema 5 regel en waarnem 2 Hormonen Cellen communiceren
Nadere informatieBeide helften van de hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest.
Biologie SE4 Hoofdstuk 14 Paragraaf 1 Het zenuwstelsel kent twee delen: 1. Het centraal zenuwstelsel bevindt zich in het centrum van het lichaam en bestaat uit de neuronen van de hersenen en het ruggenmerg
Nadere informatieSamenvatting Biologie hoofdstuk 14 - zenuwstelsel
Samenvatting Biologie hoofdstuk 14 - zenuwstelsel Samenvatting door een scholier 1962 woorden 5 oktober 2016 7,1 11 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie hoofdstuk 14 Zenuwstelsel 14.1 Centraal
Nadere informatieSamenvatting Biologie Regeling
Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting door een scholier 4050 woorden 12 juni 2002 7,1 295 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samengevat: regeling (biologie voor jou)
Nadere informatieDe hersenen, het ruggenmerg en hun bloedvaten worden beschermd door drie vliezen.
Samenvatting door R. 1795 woorden 30 maart 2016 6,7 11 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting hoofdstuk 14 zenuwstelsel 14.1 centraal zenuwstelsel het zenuwstelsel bestaat uit
Nadere informatieThema 5 Regeling en waarneming Doelstelling 1 Homeostase bij de mens Homeostase Dynamisch evenwicht Homeostatische regelkringen
Thema 5 Regeling en waarneming Doelstelling 1 Homeostase bij de mens Homeostase : het min of meer constant houden van de omstandigheden (het interne milieu) in een organisme door middel van regelkringen
Nadere informatieDOCENT: A. SEWSAHAI VWO KLASSE 6
DOCENT: A. SEWSAHAI VWO KLASSE 6 HENRY N. HASSANKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] ARTHUR A. HOOGENDOORN ATHENEUM - VRIJE ATHENEUM - AAHA De student moet: de bouw en functies van het zenuwstelsel
Nadere informatieDe samenstelling van het interne milieu wordt ook constant gehouden d.m.v. stoffen opslaan, uitscheiden of opnemen.
Samenvatting door een scholier 2746 woorden 2 oktober 2012 6,9 3 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 5 Homeostase Basisstof 1 Door Homeostase wordt het interne milieu rond de normwaarde
Nadere informatieOnwillekurig of Autonoom Ingedeeld in parasympatisch en orthosympatisch
Paragraaf 8.1 en 8.2 perifere zenuwstelsel Uitlopers van zenuwcellen buiten de hersenen en het ruggenmerg centrale zenuwstelsel Zenuwcellen en uitlopers in hersenen en ruggenmerg autonome zenuwstelsel
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel Samenvatting door Elin 1218 woorden 9 april 2018 7,9 8 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie Hoofdstuk 14 14.1 * Het zenuwstelsel bestaat
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag Samenvatting door R. 858 woorden 19 juni 2014 7 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels
Nadere informatie6,7. Samenvatting door een scholier 1580 woorden 20 juni keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 1580 woorden 20 juni 2011 6,7 3 keer beoordeeld Vak Biologie Les 1. - Organen zorgen bijvoorbeeld voor je bloedsomloop, spijsvertering en uitscheiding. - Onder alle omstandigheden
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 13 Hormonen
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 13 Hormonen Samenvatting door Elin 1039 woorden 4 april 2018 9,5 8 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie Hoofdstuk 13 13.1 * Hormoonklieren = organen die
Nadere informatieSamenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel
Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel 14.1 Centraal zenuwstelsel Zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: - centraal zenuwstelsel
Nadere informatieBiologie SE4. Hoofdstuk 13 Paragraaf 1 Begrippenlijst:
Hoofdstuk 13 Paragraaf 1 Begrippenlijst: Hormoonklieren: Exocriene klieren: Endocriene klieren: Hypothalamus: Biologie SE4 organen die elders in het lichaam organen en weefsels activeren. zweet- en verteringsklieren
Nadere informatie2. Van welke van de onderstaande factoren is de hartslagfrequentie NIET afhankelijk? a. de wil b. lichamelijke activiteiten c.
Take-home toets Thema 4.6 Anatomie en fysiologie van het centrale en perifere zenuwstelsel 1. Door activiteiten van de nervus vagus wordt a. de hartslagfrequentie verhoogd b. de hartslagfrequentie verlaagd
Nadere informatieExamentrainer. Vragen vmbo-bk. Scan
THEMA 4 REGELING EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN 3 VMBO-bk Examentrainer Vragen vmbo-bk Scan In een Engelse folder staat informatie over een bepaald apparaat. Hiermee kan het centrale zenuwstelsel onderzocht
Nadere informatieSamenvatting Biologie homeostase, gedrag, bescherming
Samenvatting Biologie homeostase, gedrag, bes Samenvatting door een scholier 3228 woorden 17 juni 2010 6,8 7 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie hoofdstuk Homeostase. Elke cel in je lichaam is omgeven
Nadere informatieREGELING. 1 G o e d g e r e g e l d. 2 Z e n u w s t e l s e l
REGELING 1 G o e d g e r e g e l d In je lichaam gebeuren veel dingen te gelijk: je haalt adem, je beweegt je spieren, je hart klopt, reservevoedsel wordt opgeslagen, enzovoort. Het zenuwstelsel en het
Nadere informatieSamenvatting NLT Hersenen en Leren
Samenvatting NLT Hersenen en Leren Samenvatting door een scholier 2525 woorden 18 januari 2010 6,4 82 keer beoordeeld Vak NLT Samenvatting NLT Hersenen en Leren Basisblokken 3, 4 en 5 3. Basisblok: bouw
Nadere informatieExamen Voorbereiding Waarneming Regeling
Examen Voorbereiding Waarneming Regeling Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 6 Waarneming en Regeling Begrippenlijst: Begrip Normwaarde Negatieve terugkoppeling Positieve terugkoppeling Homeostase
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 18 brainwave
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 18 brainwave Samenvatting door een scholier 3212 woorden 31 mei 2011 6,5 44 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar H18 Brainwave Licht weerkaatst op een onderwerp en
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 13 en 14
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 13 en 14 Samenvatting door een scholier 1351 woorden 5 februari 2006 6, 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar H 13 In skeletspieren is het spierweefsel verdeeld
Nadere informatieExtra paragraaf. Hormonen
Extra paragraaf Hormonen In deze extra paragraaf leer je meer over hormonen. Het gaat over de structuur van hormonen en de manier waarop ze werken. Daarnaast leer je een aantal hormoonklieren en het samenspel
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 11, Regeling door hormonen
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 11, Regeling door hormonen Samenvatting door een scholier 1429 woorden 19 juni 2006 5,7 16 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar H11 1 Ribosomen: koppelen aminozuren
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 4:
Samenvatting door L. 717 woorden 19 juni 2013 4,8 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Biologie Thema 4: Zintuig Ligging Prikkel Waarneming Gezichts~ In de ogen Licht Zien
Nadere informatieSamenwerking van bepaalde stelsels vb. zintuigstelsel, hormoonstelsel om de omstandigheden van je lichaam constant te houden.
Samenvatting door W. 3226 woorden 3 december 2015 7,4 44 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Regelkringen en homeostase Homeostase Samenwerking van bepaalde stelsels vb. zintuigstelsel, hormoonstelsel om de
Nadere informatie- Is een centrale hormoonklier die zich net onder de grote hersenen bevindt en een doorsnee van ongeveer één centimeter heeft.
Samenvatting door H. 1895 woorden 16 februari 2016 7,6 30 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie H13: Hormonen Samenvatting 13.1 Hormoonklieren Hormoonklieren zijn organen die elders in het
Nadere informatieAnatomie / fysiologie. Zenuwstelsel overzicht. Perifeer zenuwstelsel AFI1. Zenuwstelsel 1
Anatomie / fysiologie Zenuwstelsel 1 FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1 1 Zenuwstelsel overzicht Encephalon = hersenen Spinalis = wervelkolom Medulla = merg perifeer centraal
Nadere informatieH2 Bouw en functie. Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam.
Soorten zenuw cellen Neuronen H2 Bouw en functie Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam. De informatie stroom kan maar in een richting vloeien, van dendriet naar het axon. Dendrieten
Nadere informatieThema 5 Regeling en waarneming
Thema 5 Regeling en waarneming Boek 5b Basisstof 1 Regelkringen en homeostase Evolutionair gezien is stress belangrijk; het zorgt ervoor dat je lichaam snel klaar wordt gemaakt om over te gaan tot actie
Nadere informatie4 keer beoordeeld 30 mei 2017
8 Samenvatting door een scholier 1301 woorden 4 keer beoordeeld 30 mei 2017 Vak Biologie Methode Biologie voor jou H6 Waarneming, regeling en gedrag Zintuigen in het algemeen zintuig orgaan dat reageert
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 13 en 14
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 13 en 14 Samenvatting door Amber 3849 woorden 22 april 2018 9,5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk 13 13.1 Hormoonklieren Hormoonklieren Hormoonklieren
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 1. Het zenuwstelsel
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 1 Het zenuwstelsel 1 INLEIDING Zenuwstelsel Bouw en ligging van het zenuwstelsel Het centrale zenuwstelsel Het perifere zenuwstelsel Werking van het zenuwstelsel Het willekeurige
Nadere informatieSamenvatting Biologie H14 Reageren
Samenvatting Biologie H14 Reageren Samenvatting door Jacomijn 1512 woorden 20 maart 2018 7 3 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Samenvatting biologie H14 Reageren 14.1 Samenwerkende organen Spieren:
Nadere informatieProfielwerkstuk Biologie Invloed van kou op het concentratievermogen
Profielwerkstuk Biologie Invloed van kou op het concentratievermogen Profielwerkstuk door R. 1428 woorden 20 februari 2013 7,2 19 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Voorwoord Wij hebben
Nadere informatieUit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel-reactie vaststellen
School: Vak: AV Biologie Leerplan: D/2012/7841/003 Handboek: Biogenie 3.1 (leerboek + werkboek) Leerkracht: Graad: 2de graad ASO Leerjaar: 1ste leerjaar Aantal lestijden/week: 1u/week Schooljaar: les leerplan
Nadere informatieLes 18 Zenuwstelsel 1
Les 18 Zenuwstelsel 1 Zenuwweefsel, neuron, depolarisatie, neurotransmitters, CZS, vegatatief, sensorisch, motorisch ANZN 1e leerjaar - Les 18 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Zenuwweefsel Cellen met
Nadere informatie7,3. Het zenuwstelsel. Zenuwcellen en zenuwen. Samenvatting door een scholier 1716 woorden 24 februari keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 1716 woorden 24 februari 2008 7,3 67 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Samenvatting Thema 7: Regeling en gedrag Het zenuwstelsel Bij het waarnemen speelt het zenuwstelsel
Nadere informatieWerkstuk Biologie Regeling en Gedrag.
Werkstuk Biologie Regeling en Gedrag. Werkstuk door een scholier 2029 woorden 5 oktober 2007 6,1 24 keer beoordeeld Vak Biologie 1 Het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel
Nadere informatie1. Waar in de cel bevindt zich het centraallichaampje? A) In de celkern. B) In het cellichaam. C) In het celmembraan.
1. Waar in de cel bevindt zich het centraallichaampje? A) In de celkern. B) In het cellichaam. C) In het celmembraan. 2. Wat is een voorbeeld van een animale verrichting? A) De stofwisseling. B) De uitscheiding
Nadere informatiede productieplaats van groeihormoon 8 2. oorzaken van een groeihormoontekort 18 gemeten 24 symptomen van een tekort 30
Inhoud Inleiding 6 1. De hypofyse: de productieplaats van groeihormoon 8 2. oorzaken van een groeihormoontekort 18 3. Zo wordt een tekort aan groeihormoon gemeten 24 4. De functie van groeihormoon en de
Nadere informatieAnatomie / fysiologie
Anatomie / fysiologie Regulatie Hormoonstelsel 1 FHV2009 / Cxx55 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Hormoonstelsel 1 1 FHV2009 / Cxx55 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Hormoonstelsel 1 2 Hormonen Homaein (Gr)
Nadere informatieSamenvatting Biologie voor Jou 1B Thema 6 Waarnemen, regeling en gedrag. Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels uit de omgeving
Samenvatting Biologie voor Jou 1B Thema 6 Waarnemen, regeling en gedrag 6.1 Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels uit de omgeving Prikkel = invloed uit de omgeving van een organisme Alle zintuigen
Nadere informatieSamenvatting Biologie voor Jou 2A Thema 4 Waarnemen en regeling
Samenvatting Biologie voor Jou 2A Thema 4 Waarnemen en regeling 4.1 Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels uit de omgeving Prikkel = invloed uit de omgeving van een organisme Alle zintuigen samen =
Nadere informatieUit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel- reactie vaststellen
School: Vak: AV Biologie Leerplan: D/2012/7841/004 Handboek: Biogenie 3.2 (leerboek + werkboek) Leerkracht: Graad: 2de graad ASO Leerjaar: 1ste leerjaar Aantal lestijden/week: 2u/week Schooljaar: les leerplan
Nadere informatieSamenvatting Biologie Basisstof 1 tot 10
Samenvatting Biologie Basisstof 1 tot 10 Samenvatting door Binc 2141 woorden 16 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie B1: Reageren op je omgeving Reageren op je omgeving doe je met Zintuigen,
Nadere informatieSamenvatting Biologie Havo 5. Nectar. Hoofdstuk 14 Reageren
Samenvatting door Jasmijn 3377 woorden 15 maart 2018 7,2 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Samenvatting Biologie Havo 5 Nectar Hoofdstuk 14 Reageren Paragraaf 14.1 samenwerkende organen -Spieren
Nadere informatieSamenvatting NLT Hersenen en leren H2 en H3
Samenvatting NLT Hersenen en leren H2 en H3 Samenvatting door L. 2204 woorden 11 januari 2017 4,7 7 keer beoordeeld Vak NLT NLT Hersenen en Leren Neuronen en gliacellen Neuronen: neuronen zijn cellen die
Nadere informatieZenuwstelsel a3. Wat kun je hier intekenen wat goed weergeeft waar dit hoofdstuk over gaat?
Zenuwstelsel a3 Wat kun je hier intekenen wat goed weergeeft waar dit hoofdstuk over gaat? Bewustwording 1 Wanneer wordt een mens zich bewust van prikkels? A Als de prikkels worden omgezet in impulsen.
Nadere informatieFysiologie / zenuwstelsel
Fysiologie / zenuwstelsel Zenuwcel/neuron. 5 1. Korte uitlopers dendrieten 2. Lange uitloper neuriet of axon 3. Myelineschede/schede van Schwann 4. Motorische eindplaat of synaps 5. Kern of nucleus Zenuwcel/neuron.
Nadere informatieWERKING VAN HET ZENUWSTELSEL
WERKING VAN HET ZENUWSTELSEL Om de werking van psychopharmaca, de pharmaca die op onze hersenen inwerken en daarmee onze geest beïnvloeden, te begrijpen is enig inzicht in de werking en de bouw van hersenen
Nadere informatieModule: Pacemaker in het brein - h45. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 20 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/74820 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieAlgemeen. Het hormoonstelsel. Soorten. Soorten. Hormoonklieren: hypofyse. Soorten 16-9-2014. Hebben invloed op:
Het hormoonstelsel Lesstof Beauty Level Basics 2 Blz. 176-187 Algemeen Hebben invloed op: Lichamelijke en geestelijke processen Werken nauw samen met: Autonome zenuwstelsel Soorten 1. Hormonen/increten
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1581 woorden 10 april keer beoordeeld. Hypofyse. Tekening van de hypofyse:
Samenvatting door een scholier 1581 woorden 10 april 2002 5,9 186 keer beoordeeld Vak Biologie Hypofyse Tekening van de hypofyse: Bouw van de hypofyse: De hypofyse bestaat uit een voorkwab en een achterkwab.
Nadere informatieGrijze stof wordt gevormd door de cellichamen van de neuronen en de. Witte stof wordt gevormd door de met myeline omgeven neurieten
If the brain were so simple we could understand it, we would be so simple we couldn t - Lyall Watson Bart van der Meer theorieles 15 GOI Met bijzonder veel dank aan Ellen Brink, Rita Dijk Bewerkt door
Nadere informatieFysiologie / Hormonen Endocriene stelsel
Fysiologie / Hormonen Endocriene stelsel Hormoon = boodschapper Homao (grieks)= in beweging zetten. Hormonen worden geproduceerd door klieren en hebben een regelende functie. Hormoonwerking (Hypofyse)
Nadere informatieCapabel Examens 2011 Pagina 1
1. Wat is de kleinste levende eenheid van een organisme? A) Een cel. B) Een orgaan. C) Een weefsel. 2. Bij welke levensverrichting van de cel speelt chromatine een belangrijke rol? A) Bij de prikkelbaarheid.
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam
GEZONDHEIDSKUNDE Het menselijk lichaam 1 KENMERKEN VAN HET LEVEN Anatomie à wetenschap die zich bezighoudt met de bouw van het menselijk lichaam (waar ligt wat?). Fysiologie à Wetenschap die zich bezighoudt
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3: Zintuigen, zenuwstelsel en spieren
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3: Zintuigen, zenuwstelsel en spieren Samenvatting door een scholier 2452 woorden 7 mei 2012 6,9 51 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie Interactief Paragraaf 1
Nadere informatieSamenvatting Biologie Zenuwstelsel
Samenvatting Biologie Zenuwstelsel Samenvatting door een scholier 2341 woorden 5 februari 2009 6,5 30 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie Interactief Samenvatting Biologie 1 Inleiding Zintuigen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 9, Besturing
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9, Besturing Samenvatting door een scholier 1717 woorden 20 oktober 2007 6,3 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie ViaDELTA Samenvatting Biologie H9: Besturing -----------
Nadere informatievwo hormoonstelsel 2010
vwo hormoonstelsel 2010 Integratie In onderstaande afbeelding is schematisch de regulatie van een aantal animale en vegetatieve functies bij de mens weergegeven. Al deze functies spelen een rol bij het
Nadere informatie4,2. Samenvatting door Een scholier 2780 woorden 29 januari keer beoordeeld. Samenvatting biologie hoofdstuk 7 t/m 11:
Samenvatting door Een scholier 2780 woorden 29 januari 2005 4,2 24 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie actief Samenvatting biologie hoofdstuk 7 t/m 11: Prikkels worden door zintuigcellen omgezet
Nadere informatieSamenvatting Biologie Homeostase bij de mens en gedrag
Samenvatting Biologie Homeostase bij de mens en gedrag Samenvatting door een scholier 1440 woorden 27 juni 2007 6 17 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie 5.1 + 5.2 We hebben een zenuwstelsel. Door impulsen,elektrisch,snel,kortdurend,via
Nadere informatieFenotype nakomelingen. donker kort 29 donker lang 9 wit kort 31 wit- lang 11
1. Bij honden is het allel voor donkerbruine haarkleur (E) dominant over het allel voor witte haarkleur (e). Het allel voor kort haar (F) is dominant over het allel voor lang haar (f). Een aantal malen
Nadere informatieZenuwcellen met Nissl-substantie
Zenuwcellen met Nissl-substantie Download deze pagina als.pdf, klik hier Bronvermelding: 1 Theorie: Junqueira L.C. en Carneiro J. (2004, tiende druk), Functionele histologie, Maarssen. Uitgeverij Elsevier.
Nadere informatieProefexamen ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Proefexamen ANATOMIE EN FYSIOLOGIE Deelexamen In dit proefexamen worden over de volgende onderwerpen vragen gesteld: zenuwstelsel hormoonstelsel zintuigen geslachtsorganen Beschikbare tijd: 45 minuten
Nadere informatie1. Vegetatieve functies zorgen voor het in stand houden van het lichaam / samenstelling milieu interieur
1. Vegetatieve functies zorgen voor het in stand houden van het lichaam / samenstelling milieu interieur Bart van der Meer WM/SM theorie les 12 Amice 2. Assimilatie / anabolisme is de afbraakstofwisseling
Nadere informatieFysiologie / Metabolisme stofwisseling
Fysiologie / Metabolisme stofwisseling Onder de fysiologie vallen bij de sportmassage de volgende onderdelen: Celleer/cytologie Weefselleer/histologie Stofwisseling/metabolisme Spijsvertering Hart, bloedvaten
Nadere informatieTheorie-examen Fysiologie 21 april 2006.
Theorie-examen Fysiologie 21 april 2006. 1. Welke bestanddelen horen, onder normale omstandigheden, niet voor te komen in urine? A. Hormonen en afbraakproducten. B. Eiwitten. C. Zouten. 2. Wat is een voorbeeld
Nadere informatieSamenvatting Biologie Biologie samenvatting H17 + H18
Samenvatting Biologie Biologie samenvatting H17 + H18 Samenvatting door A. 3929 woorden 22 juni 2013 5,7 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 17.1 Een ogenblik De pupilgrootte bepaalt de hoeveelheid
Nadere informatieSamenvatting Biologie Havo 4 en havo 5 boek sv examen 2012
Samenvatting Biologie Havo 4 en havo 5 boek sv examen 2012 Samenvatting door een scholier 15587 woorden 11 mei 2012 7,8 65 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Biologie havo
Nadere informatie4,5. 2 vragen. 2 vragen: 3 vragen: Werkstuk door een scholier 1008 woorden 25 januari keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1008 woorden 25 januari 2004 4,5 22 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1 Het bloed en bloedvatenstelsel 2 vragen 1. zie bijlage 2. Ja, want dan moet het hart andersom kloppen.
Nadere informatie3. Wat gebeurt er met het kernmembraan in de eerste fase van de celdeling?
1. Welke stof beweegt zich het makkelijkst door het celmembraan? A) Eiwit. B) Vet. C) Water. 2. Waarbij zijn de centraallichaampjes van belang? A) Bij de celdeling. B) Bij de celgroei. C) Bij de celstofwisseling.
Nadere informatie6,8. Samenvatting door een scholier 2939 woorden 6 januari keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 2939 woorden 6 januari 2003 6,8 30 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Deel 3 Hoofdstuk 13 Een spiervezel bestaat uit twee typen eiwitten* *Actine (dun eiwit) *Myosine
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Stress en depressie, heb jij daar ook last van? langdurige stress en depressieve gevoelens zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Men dacht tot voor kort dat depressie veroorzaakt werd door een tekort
Nadere informatieInspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk 5. 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem
Inspanningsfysiologie Hoofdstuk 5 Energiesystemen 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Fosfaatpool Anaërobe alactische systeem Energierijke fosfaatverbindingen in de cel Voorraad ATP en
Nadere informatieIn welke volgorde vindt deze deling plaats?
1. Wat behoort tot de vegetatieve levensverrichtingen van een cel? A) Beweging. B) Prikkelbaarheid. C) Stofwisseling. 2. Wat is de functie van het centraallichaampje? A) Het leveren van energie. B) Het
Nadere informatieLens plat of lens bol?
Lens plat of lens bol? Lens plat of lens bol? In de verte kijken: plat Spannen kringspieren of radiale spieren in iris? Spannen kringspieren of radiale spieren in iris? Van donker naar licht: pupil wordt
Nadere informatieDocent: A. Sewsahai Thema: Zintuigelijke waarneming
HENRY N. HASSENKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] ARTHUR A. HOOGENDOORN ATHENEUM - VRIJE ATHENEUM - AAHA Docent: A. Sewsahai Thema: Zintuigelijke waarneming De student moet de verschillende typen
Nadere informatieWaarneming zintuig adequate prikkel fysiek of chemisch zien oog licht fysiek ruiken neus gasvormige
Paragraaf 7.1 prikkel Signalen die een zintuigcel uit de omgeving opvangt actiepotentiaal Verschil in elektrische lading over de membraan van een zenuwcel op het moment van een impuls adequate prikkel
Nadere informatie