Uit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel- reactie vaststellen

Transcriptie

1 School: Vak: AV Biologie Leerplan: D/2012/7841/004 Handboek: Biogenie 3.2 (leerboek + werkboek) Leerkracht: Graad: 2de graad ASO Leerjaar: 1ste leerjaar Aantal lestijden/week: 2u/week Schooljaar: les leerplan B = basis 1-2 Inleidende begrippen B1 Uit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel- reactie vaststellen B2 De begrippen prikkel, receptor, conductor, effector en reactie in voorbeelden omschrijven B2, De onderlinge samenhang tussen prikkel, receptor, conductor, effector en reactie duiden 3-14 Thema 1 Lichtreceptoren, B8 Uitwendige en inwendige bouw van het oog + stoornissen (scheelzien, astigmatisme, cataract, netvliesloslating), SET3 B4, B5, B6, B8 V6 Werking van het oog + experimenten lichttoevoer beeldvorming accommodatie en accommodatieafwijkingen fotoreceptoren + stoornissen (nachtblindheid, kleurenslechtziendheid) zenuwimpulsen en oogzenuw + stoornis (glaucoom), B4, W2, W5 SET1, SET4, SET5, SET26, SET28, SET29, SET30, SET32, B7 Zien met je hersenen: interpretatie van de netvliesbeelden, dieptezicht, gezichtsbedrog, nawerking van beelden

2 les leerplan B = basis Thema 2 Geluidsreceptoren B9 Experimentele waarnemingen i.v.m. geluid: trillingen, toonhoogte, geluidssterkte, resonantie B1 B10, B11, B12, B14 V11 Bouw en werking van het oor uitwendig oor + stoornis (oorstoppen) middenoor + stoornis (middenoorontsteking) inwendig oor en orgaan van Corti + stoornissen (gehoorverlies, oorsuizen) B13 Horen met je hersenen: ontvangen en verwerken van zenuwimpulsen, stereofonisch horen Thema 3 Evenwichtsreceptoren, B4 SET1, SET3, SET4, SET5, SET26, SET28, SET29, SET30, SET34 B15 B16 Situering van de evenwichtszintuigen Bouw en werking van statolietorgaan en ampullaorgaan, SET3 V16 Experimenteel bepalen welke andere zintuigen een rol spelen bij het bewaren van het evenwicht (ogen en proprioreceptoren) Thema 4 Reukreceptoren Thema 5 Smaakreceptoren Thema 6 Gevoelsreceptoren, W2 SET6, SET31, SET32, SET33, SET34, SET35, SET36 B17 V17a, V17b Experimenten i.v.m. reuk, smaak of tast uitvoeren Ligging van de reukreceptoren + bouw en werking van het reukslijmvlies Situering van de smaakpapillen + bouw en werking van de smaakreceptoren Bouw en werking van de gevoelsreceptoren, W2 SET31, SET33, SET34, SET35, SET36 SET3, SET4, SET5

3 les leerplan B = basis Thema 7 Spierwerking als reactie op prikkels B18 B19 B21 V21a V21b B21 B20 B22 B23, 24 B25 B19 Uit waarnemingen afleiden dat spierwerking een reactie op prikkels is Spierwerking niet in samenwerking met het skelet Spierwerking in samenwerking met het skelet skelet lange en platte beenderen en hun functies been- en kraakbeenweefsel (macroscopisch, microscopisch) gewrichten bouw bewegingsmogelijkheid (U) kniegewricht (U) skeletspieren antagonisten bouw (macroscopisch, microscopisch, elektronenmicroscopisch) Soorten spierweefsel Hoe komt spiercontractie tot stand? werking van spierfibrillen in skeletspieren energie voor spierwerking belang van myoglobine voor spierwerking (U) Beweging bij enkele ongewervelde dieren (U) Beweging bij eencellige organismen (U) Beweging bij planten (U), SET3, SET4, SET5 B1, B2, SET1, SET3,, SET3, SET3 SET1, SET32, SET3

4 les leerplan B = basis Thema 8 Klierwerking als reactie op prikkels B18 Uit waarnemingen afleiden dat klierwerking een reactie op prikkels is B26 Bouw van exocriene en endocriene klieren en aanpassingen aan hun functie Voorbeeld van een gemengde klier, SET6 Klierwerking bij planten (U) Thema 9 Bouw en functie van het zenuwstelsel B27 Experimenteel aantonen dat reacties op prikkels door het zenuwstelsel gecoördineerd worden, W2 2 3 B28, B29 1 Cellen van het zenuwstelsel neuronen steuncellen Informatieoverdracht via neuronen impulsgeleiding binnen het neuron impulsoverdracht tussen neuronen invloed van drugs op neurotransmissie impulsoverdracht van receptor naar sensorisch neuron impulsoverdracht van motorisch neuron naar spier Bouw van het centraal zenuwstelsel bouw van de hersenen bouw van het ruggenmerg Bouw van het perifeer zenuwstelsel hersenzenuwen ruggenmergzenuwen grensstrengen Informatieverwerking in de hersenen centra in de grote hersenen centra in andere hersendelen, SET33 B2, SET2, SET9, SET3 B4, W5 SET4, SET5

5 les leerplan B = basis 5 Zenuwbanen reflexboog traject van een impuls bij gewilde bewegingen 4 Animaal en autonoom zenuwstelsel + verschil tussen sympathisch en parasympathisch zenuwstelsel Thema 10 Bouw en functie van het hormonaal stelsel B27 6 Aantonen dat reacties op prikkels door het hormonaal stelsel gecoördineerd worden Voorbeelden van hormonale klieren en de functie van hun hormonen, W2, SET32 7, 9 Regelende werking van hormonen en bijdrage aan de homeostase regelsystemen met negatieve terugkoppeling regeling van het glucosegehalte in het bloed + stoornis (diabetes) regeling van het calciumgehalte in het bloed Thema 11 Samenhang tussen zenuwstelsel en hormonaal stelsel 8 Voorbeelden van de samenhang tussen zenuwstelsel en hormonaal stelsel bij de coördinatie van reacties op prikkels samenhang tussen hypothalamus en hypofyseachterkwab bij de regeling van de melkejectie samenhang tussen hypothalamus en hypofysevoorkwab regelsysteem voor adrenalinesecretie door het bijniermerg,, B4 W5 SET26, SET28, SET30, SET31, SET32, SET34 B2,