Rapportage 2 e kwartaal 2018

Transcriptie

1 Rapportage 2 e kwartaal 2018 Uitvoeringsorganisatie Laborijn Terborgseweg BC DOETINCHEM augustus 2018

2 Inhoudsopgave Voorwoord Programma Inkomen & maatschappelijke participatie Ontwikkelingen aantal huishoudens in de bijstand Financiële ontwikkeling programma Inkomen & maatschappelijke participatie Financiële ontwikkeling programma inkomen & maatschappelijke participatie per gemeente Vangnetregeling Ontwikkeling BUIG budget Preventiequote, in- en uitstroom Doorlooptijden Klachten en bezwaarprocedures Maatschappelijke Participatie Overige regelingen Programma Ontwikkelen naar Werk Activiteiten Ontwikkelen naar Werk Financiële ontwikkeling programma Ontwikkelen naar Werk Ontwikkeling aantallen Sociale werkvoorziening Ziekteverzuim SW-personeel Programma Werkgeversdienstverlening & Detachering Algemeen Financiële ontwikkeling programma Werkgeversdienstverlening & Detachering Programma Algemene overhead Financiële ontwikkeling programma Algemene overhead Bijlage 1: Afkortingen

3 Voorwoord Voor u ligt de rapportage over het 2 e kwartaal Zoals gebruikelijk infomeren wij u over de kwantitatieve en kwalitatieve opbrengsten en resultaten in relatie tot de gewijzigde begroting 2018, welke in juli 2018, door het Algemeen Bestuur van Laborijn is vastgesteld en de huidige context waarin Laborijn zich bevindt. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) komt maandelijks met berichten waarin staat dat het aantal 15- tot 75-jarigen met betaald (parttime) werk de afgelopen maanden wederom is toegenomen. Deze trend zien wij ook terug. Het aantal Participatiewetuitkeringen is gedaald van 2323 naar 2285 huishoudens in de bijstand. De belangrijkste reden van deze daling is werkaanvaarding. Naast de autonome ontwikkeling, in tijden van hoogconjunctuur vinden werkzoekenden die over voldoende competenties beschikken zelf hun weg terug naar de arbeidsmarkt, zien wij ook dat onze dienstverlening resultaat oplevert. De regionale samenwerking in de keten binnen het brede sociale domein werkt en brengt veel synergievoordeel. Laborijn heeft geïnvesteerd in deze samenwerking, o.a. met het Graafschap College, het Werkgeversservicepunt Achterhoek, Gemeenten, ondernemers en het maatschappelijk middenveld (Stichting Vluchtelingenwerk, Figulus, De Ontmoeting, Buurtplein, GGZ, etc.). Zoomen wij in op de veranderopgave intern waarvoor Laborijn staat dan moeten ook wij concluderen dat het fusieproces twee jaar na de formele start nog verder moet worden doorontwikkeld hetgeen ook wordt bevestigd door het Second Opinion onderzoek Analyse Laborijn uitgevoerd door Radar. De interne veranderopgave vraagt meer tijd en nog meer investering op effectiviteit en vakmanschap van de medewerkers en management. Wij voelen ons hierin gesteund door de Bestuursopdracht Laborijn. De Bestuursopdracht Laborijn wordt de komende periode in nauwe samenwerking en afstemming met de medewerkers van Laborijn uitgewerkt in een Plan van Aanpak In dit Plan van Aanpak worden de investeringen in kaart gebracht die nodig zijn om de interne veranderopgave te realiseren. Deze investeringen zijn nog niet in de begrotingswijziging 2018 verwerkt en derhalve ook nog niet in deze 2 e kwartaalrapportage zichtbaar. De belangrijkste ontwikkelingen in het 2 e kwartaal van 2018 zijn: - Verdere afname klantenbestand BUIG; - Afname instroom & toename uitstroom klanten BUIG; - Ontwikkelen en uitvoeren van de Laborijn methodiek; - Toename subsidietekort SW. Bovenstaande ontwikkelingen worden in de volgende hoofdstukken nader toegelicht. Doetinchem, augustus 2018 J.E. Talstra algemeen directeur 3

4 1. Programma Inkomen & maatschappelijke participatie 1.1 Ontwikkelingen aantal huishoudens in de bijstand Veelal laat het eerste kwartaal van een jaar een stijging zien van het aantal huishoudens in de bijstand. Het is Laborijn gelukt om in het eerste halfjaar van 2018 een afname te realiseren van het aantal huishoudens in de bijstand. Het aantal huishoudens met een bijstandsuitkering was op 31 maart 2018: 2323, de eindstand ultimo 2 e kwartaal is 2285, daling van 38 huishoudens. Dit betekent dat er nu gedurende een jaar een afname te zien is van het uitkeringsbestand. Door deze afname resulteert een positief financieel verschil tussen de prognose 2018 en de gewijzigde begroting In deze rapportage zijn bedragen een nadeel en + bedragen een voordeel. De daling van het klantenbestand ultimo juni 2018 in vergelijking tot de eindstand 2017 is als volgt: - Gemeente Aalten 5,4% - Gemeente Doetinchem 3,4% - Gemeente Oude IJsselstreek 2,9% Indien wij de landelijke ontwikkeling van het volume BUIG vergelijken met Laborijn dan zien wij dat de daling bij Laborijn sneller gaat dan landelijk. In onderstaande grafiek is de Laborijn trend te zien in de gele lijn en de landelijke trend in het rood. Grafiek: Volume BUIG index landelijk en Laborijn t.o.v. december 2017 Definitie: Geeft de groei van het aantal betalingen weer en wordt berekend door het aantal betalingen BUIG in de betreffende maand te delen door het aantal betalingen BUIG in december In formule: Volume BUIG index = (volume BUIG betreffende maand / volume BUIG referentie maand) x 100. Deze index geeft dus de groei of daling van het aantal betalingen weer. De referentiemaand is december 2017, deze maand heeft het indexcijfer 100. Weergegeven benchmarkgemiddelden zijn ongewogen. Dat wil zeggen dat het gemiddelde van de scores per gemeente is genomen. Bron: Divosa benchmark 4

5 1.2 Financiële ontwikkeling programma Inkomen & maatschappelijke participatie De uitgekeerde bedragen voor levensonderhoud voor de drie deelnemende gemeenten kenden in het 2 e kwartaal van 2018 een gunstiger verloop dan begroot. Doordat de ontvangsten in deze periode ook hoger waren dan begroot zijn de totale lasten van de bijstand per saldo lager. Op basis van de realisatie in het 2 e kwartaal is de prognose 2018 opgesteld. De verwachting is dat de totale lasten bijstand over heel onder de begroting uitkomen. In onderstaande tabel zijn de werkelijke en begrote lasten over het eerste halfjaar en de prognose voor 2018 voor geheel Laborijn weergegeven. Laborijn BUIG totaal (excl. loonkostensubsidie) Realisatie t/m Begroot (na t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) Verschil tov begroting (na Baten Gemeentelijke bijdragen Bijdrage kosten bijstand Bijdrage directe programmakosten Totaal baten Lasten PW IOAW IOAZ BBZ Starters Totaal Af: ontvangsten Totaal lasten bijstand Programma gerelateerde lasten Totaal lasten Totaal Het totale programma laat een verlies zien van Dit wordt veroorzaakt doordat meer personele kosten zijn gemaakt voor het programma Inkomen & maatschappelijke participatie dan begroot. Dit komt met name door het vervangen van langdurige zieke medewerkers en door een investering in de ontwikkeling van de eigen medewerkers (vakgerichte opleidingen, agressietraining, certificering en loopbaanontwikkeling). Om de huidige werkzaamheden op het gewenste niveau te kunnen blijven continueren is derhalve extra inhuur noodzakelijk Financiële ontwikkeling programma inkomen & maatschappelijke participatie per gemeente In onderstaande tabellen wordt een overzicht van het verloop van de kosten per gemeente weergegeven en vergeleken met de gewijzigde begroting. Tevens wordt het verloop van het aantal uitkeringsgerechtigden toegelicht. Aalten Voor de gemeente Aalten gaan we in de begroting uit van gemiddeld 347 klanten. Ultimo juni 2018 waren het er in werkelijkheid 335 (daling 5,4%). In financiële zin zien we dat de werkelijke uitgaven ( ) iets hoger zijn dan de begroting ( ). Dit betekent een tekort voor het 2 e kwartaal 2018 van 229 ten opzichte van de begroting. 5

6 Naast de oorzaken zoals toegelicht in het eerste kwartaal (nabetalingen 2017 en uitstroom inwoners met partiële inkomsten) zien we dat de gemiddelde uitkeringslast binnen de gemeente Aalten in het eerste halfjaar circa 2% hoger ligt dan begroot. Dit als een gevolg van een andere samenstelling van de categorieën uitkeringsgerechtigden. De financiële effecten van deze oorzaken bij elkaar opgeteld zorgen ervoor dat de lasten het eerste halfjaar 2018 nagenoeg gelijk zijn aan de begroting terwijl het klantenaantal is afgenomen. Voor heel 2018 verwachten wij dat de afname van het klantenbestand zich voor de gemeente Aalten vertaalt in lagere uitgaven dan begroot van ongeveer BUIG totaal (excl. loonkostensub.) Aalten Realisatie t/m Begroot (na t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) Verschil tov begroting (na Baten Gemeentelijke bijdragen Bijdrage kosten bijstand Bijdrage directe programmakosten Totaal baten Lasten PW IOAW IOAZ BBZ Starters Totaal Af: ontvangsten Totaal lasten bijstand Programma gerelateerde lasten Totaal lasten Totaal Doetinchem Voor de gemeente Doetinchem gaan we in de begroting uit van 1328 klanten. In werkelijkheid waren er per eind juni 1278 klanten (daling 3,4%). In financiële zin zien we eveneens een positief effect. De oorzaak hiervan is gelegen in het feit dat zowel de uitkeringslast per uitkeringsgerechtigde is gedaald als de daling van het klantenbestand. De begrote uitgaven voor het 2 e kwartaal 2018 zijn vastgesteld op De werkelijke lasten bijstand waren in het tweede kwartaal Dit wijkt in positieve zin af van de begroting over dit tijdvak. Wij verwachten dat de afname van het klantenbestand voor het hele jaar 2018 resulteert in ongeveer lagere uitgaven dan begroot. 6

7 BUIG totaal (excl. loonkostensub.) Doetinchem Realisatie t/m Begroot (na t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) Verschil tov begroting (na Baten Gemeentelijke bijdragen Bijdrage kosten bijstand Bijdrage directe programmakosten Totaal baten Lasten PW IOAW IOAZ BBZ Starters Totaal Af: ontvangsten Totaal lasten bijstand Programma gerelateerde lasten Totaal lasten Totaal Oude IJsselstreek. In de begroting 2018 is voor de gemeente Oude IJsselstreek gerekend met gemiddeld 690 klanten. Ultimo het 2 e kwartaal 2018 waren er 672 (daling 2,9%). In financiële zin zien we dat de werkelijke uitgaven ( ) hoger zijn dan het hiervoor in de begroting opgenomen bedrag ( ). Dit betekent voor het eerste halfjaar 2018 een tekort van ten opzichte van de begroting. Naast de oorzaken zoals toegelicht in de 1 e kwartaalrapportage (nabetaling 2017 en uitstroom inwoners met partiële inkomsten) zien we dat de gemiddelde uitkeringslast binnen de gemeente Oude IJsselstreek in het eerste kwartaal circa 2% hoger ligt dan begroot. Dit als een gevolg van een andere samenstelling van de categorieën uitkeringsgerechtigden. Het totale financiële effect van deze oorzaken zorgt ervoor dat de lasten in het eerste halfjaar 2018 hoger zijn dan begroot terwijl het klantenaantal is afgenomen Voor heel 2018 verwachten wij dat de afname van het klantenbestand zich voor de gemeente Oude IJsselstreek vertaalt in lagere uitgaven dan begroot van ongeveer

8 BUIG totaal (excl. loonkostensub.) Oude IJsselstreek Realisatie t/m Begroot (na t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) Verschil tov begroting (na Baten Gemeentelijke bijdragen Bijdrage kosten bijstand Bijdrage directe programmakosten Totaal baten Lasten PW IOAW IOAZ BBZ Starters Totaal Af: ontvangsten Totaal lasten bijstand Programma gerelateerde lasten Totaal lasten Totaal Vangnetregeling De Vangnetregeling biedt gemeenten financiële compensatie voor grotere tekorten op het budget als bedoeld in artikel 69 van de Participatiewet. Afgelopen jaar hebben we voor de gemeente Aalten en Oude IJsselstreek een vangnetuitkering aangevraagd. Wij verwachten voor 2018 dat het niet nodig zal zijn een vangnetuitkeringen aan te hoeven vragen voor de gemeenten waar Laborijn de dienstverlening voor verricht omdat de geprognotiseerde tekorten binnen het eigen risico van de gemeenten vallen. In onderstaande tabel worden de te verwachten tekorten weergegeven ten opzichte van de nader voorlopige BUIG budgetten per gemeente. Resultaat BUIG ten opzichte van Gemeente Gemeente Gemeente Totaal budget 2018 Aalten Doetinchem Oude Laborijn IJsselstreek Nader voorlopig budget Prognose kosten programma IMP Prognose kosten programma WGDD Verwacht verschil ten opzichte budget Compensatie vangnet Verwacht verschil voor rekening gemeenten Ontwikkeling BUIG budget Het BUIG budget kent jaarlijks 3 momenten van bijstelling. Dit gebeurt bij het voorlopig BUIG budget (oktober 2017), het nader voorlopig BUIG budget (april 2018) en het definitieve BUIG budget (oktober 2018). Het Rijk heeft recent het nader voorlopige macrobudget over 2018 bekend gemaakt. Dit nader voorlopig macrobudget is een bijstelling van het voorlopige macrobudget op basis van de verwerking van de realisaties (volume en prijs) over 2017 en een bijstelling van de werkloosheidsraming door het CPB. Het nader voorlopige macrobudget 2018 is 121 miljoen hoger (2,0%) dan het voorlopige macrobudget Het voorlopige macrobudget was 5,92 miljard, het nader voorlopige macrobudget is 6,04 8

9 miljard. Dit verschil wordt voor een groot deel veroorzaakt door hoger dan verwachtte realisatiecijfers over 2017, welke samenhangt met hogere instroom van vergunninghouders in de bijstand. De bijstelling door het hogere realisatiecijfer betreft 143 miljoen. De werkloosheidsraming van CPB voor 2018 is neerwaarts bijgesteld. Dit leidt tot een negatieve bijstelling van het macrobudget van -8,4 miljoen. De bijstelling in de deelbudgetten IOAW, IOAZ en BBZ is gezamenlijk -13,8 miljoen. De positieve bijstelling van het macrobudget betekent voor de gemeenten een toename van het beschikbare BUIG budget ten opzichte van het voorlopige BUIG budget. Ter informatie hieronder de budgetontwikkeling per gemeente en in totaal: Verloop budget 2018 Definitief Voorlopig Nader voorl. budget 2017 budget 2018 budget 2018 Aalten Doetinchem Oude IJsselstreek Totaal Preventiequote, in- en uitstroom Preventiequote Indien een inwoner zich meldt bij Laborijn starten we met de zogenaamde klantherkenning. Beoordeeld wordt of de klant überhaupt aan het juiste adres is. Indien men elders moet zijn vindt er actieve doorverwijzing plaats. In dit proces hebben wij oog voor de situatie en urgentie van de klant: we leveren maatwerk in onze afwegingen. De volgende stap is het beoordelen van de mogelijkheden tot arbeidsinschakeling, oftewel de bepaling van de afstand tot de arbeidsmarkt en de benodigde dienstverlening. Klanten waarbij het perspectief op werk goed is worden direct gematcht en bemiddeld. Aansluitend vindt het zogenaamde rechtmatigheidsonderzoek plaats. In deze hele procedure rondom de aanvraag van een uitkering zijn er dus diverse momenten waarop onze dienstverlening niet langer noodzakelijk is: de klant die zich oorspronkelijk meldde voor een uitkering heeft recht op een andere uitkering (WW, Wajong, WIA), vindt zelf werk, wordt actief en op een zeer korte termijn bemiddeld naar werk of vindt andere mogelijkheden om zelfstandig in de kosten van levensonderhoud te voorzien. Door deze werkwijze wordt de aanvraag niet omgezet in een uitkering. Deze zogenaamde preventiequote, het verschil tussen het aantal mensen dat zich meldt voor een uitkering en het aantal mensen waarbij de uitkering daadwerkelijk wordt toegekend, is geen doel op zich, maar de uitkomst van een effectief intake- en screeningsproces. De preventiequote is over het tweede kwartaal 61% (1 e kwartaal 2017: 55,7%). Reden instroom De oorzaken voor de instroom lijken in eerste instantie gelijk voor de gemeenten maar bij nadere beschouwing, en zeker afgezet tegen het aantal inwoners, zijn er zeker verschillen te zien. Zoals in onderstaande tabel te zien, zijn voor alle gemeenten belangrijke redenen van instroom gelegen in het vestigen binnen de gemeente en de instroom van mensen die over onvoldoende middelen beschikken om in hun kosten van levensonderhoud te voorzien. Voor de gemeente Oude IJsselstreek is de komst van statushouders een belangrijke instroomreden. Voor Aalten veroorzaakt het einde van de WW periode eveneens een flink deel van de instroom. Vanwege de gunstiger wordende positie, vanwege de hoogconjunctuur, op de arbeidsmarkt hebben meer mensen vanuit de WW een baan gevonden. Dit betekent dat de instroom in de bijstand vanuit de WW is afgenomen in vergelijking tot vorig jaar. De instroom in de bijstand van statushouders is minder dan in voorgaande jaren. 9

10 Opmerkelijk is dat in alle drie gemeenten een hoog percentage van de instroom komt van mensen die niet voldoende middelen hebben om in hun kosten van levensonderhoud te kunnen voorzien. Ondanks het herstel van de economie zijn er nog veel mensen die niet voldoende inkomsten hebben. We zien bij deze groep dat zij veel problemen hebben op diverse leefgebieden. Verder zien wij dat de toestroom vanuit het AZC procentueel veel groter is in Oude IJsselstreek (21%) dan bij Aalten (13%) en in Doetinchem (2%). In het 1 e kwartaal van 2018 had Aalten procentueel de hoogste instroom als gevolg van beëindiging WW, in het 2 e kwartaal van 2018 is dat percentage nog steeds het hoogst in Aalten. Onderstaande tabel laat per gemeente de belangrijkste instroomredenen zien: Belangrijkste redenen instroom 2018 A D OIJ Lab Komende van het AZC 13% 2% 21% 9% Uitkering w erkloosheid 23% 10% 11% 12% Komende van andere gemeente 16% 17% 17% 17% Niet voldoende midd. om in lev. te voorzien 23% 41% 23% 33% Reden uitstroom Net zoals onze klanten zich met uiteenlopende redenen melden voor financiële ondersteuning en/of hulp bij het vinden van werk (instroom), zijn er diverse redenen waarom de uitkering kan worden beëindigd (uitstroom). Opvallend daarbij is dat 40% van de uitstroom (alle gemeenten gezamenlijk) het gevolg is van arbeid in dienstbetrekking of aanvang studie. Voor de gemeente Doetinchem en Oude IJsselstreek is dit respectievelijk 40% en 38%. In Aalten is van het totaal aantal huishoudens dat uitstroomt zelfs 48% met reden arbeid in dienstbetrekking of aanvang studie. Als 2 e voornaamste uitstroomreden zien we verhuizing naar andere gemeente : totaal 16% Bij de gemeente Aalten is dit percentage het hoogst 20%. Onderstaande tabel laat per gemeente de belangrijkste uitstroomredenen zien: Belangrijkste redenen uitstroom 2018 A D OIJ Lab Arbeid of studie 48% 38% 40% 40% Verhuizing 20% 16% 12% 16% Geen inlichtingen 8% 15% 14% 13% Aangaan relatie 6% 9% 8% 8% 10

11 1.4 Doorlooptijden Laborijn heeft als doelstelling alle aanvragen binnen 4 weken af te handelen (wettelijk gezien hebben we hiervoor 8 weken). In onderstaand schema laten we zien dat 70% binnen 4 weken wordt afgehandeld. 1.5 Klachten en bezwaarprocedures Om onze klanten goed te kunnen helpen is het om te beginnen nodig dat we ze kennen. Daar waar het voorheen mogelijk was dat klanten een jaar of soms zelfs meerdere jaren niet gezien werden, kan dat in de nieuwe werkwijze niet meer. Er vindt dus intensivering in het contact plaats. In ons contact met de klant kan nog verbetering plaatsvinden. We zijn daarom in de zomer van 2017 met een traject naar excellente dienstverlening gestart. Klantbejegening, zorgvuldigheid van besluiten en duidelijkheid in communicatie zijn daarbij belangrijke aspecten. Klachten Er zijn in het tweede kwartaal 2018 in totaal 22 klachten binnengekomen. In 2017 was het totaal aantal klachten 20. Een duidelijke oorzaak voor de stijging kunnen wij uit de aard van de klachten niet afleiden. Wel hebben we gezorgd dat klanten geattendeerd worden op de klachtenregeling zodat zij klachten eenvoudig kunnen indienen. Al deze klachten zijn na een persoonlijk gesprek afgehandeld, waarbij in 4 situaties de klant in het gelijk is gesteld. Van de gegronde klachten zijn er 2 inzake de bejegening, 1 te weinig informatie en 1 uitblijven reactie. Bezwaren In het tweede kwartaal van 2018 zijn er 50 bezwaarschriften binnengekomen. In de eerste twee kwartalen van 2018 zijn er in totaal 78 bezwaarschriften binnengekomen. Wij verwachten over het jaar bezwaarschriften. In 2017 hebben we 119 bezwaarschriften ontvangen. Een duidelijke oorzaak is niet aan de aard van de bezwaarschriften af te leiden. De bezwaarschriften zijn gericht tegen veel verschillende soorten besluiten. 11

12 Na ontvangst van een bezwaar wordt door onafhankelijke professionals eerst het proces en het inhoudelijke besluit opnieuw beoordeeld. Is er een fout gemaakt dan wordt deze hersteld (de zogenaamde herziening) of we gaan nogmaals met de klant in gesprek voor een (aanvullende) uitleg. Met deze werkwijze is er een oplossing gevonden voor een 14- tal bezwaarschriften. Een ander middel dat wij inzetten is de methodiek van mediation: hierbij wordt gezocht naar een oplossing tussen beide partijen. 13 bezwaarschriften zijn niet ontvankelijk omdat ze niet op tijd zijn ingediend. De overige bezwaarschriften zijn/worden aan de commissie aangeboden voor een advies. Op dit moment is er een bezwaarschrift gegrond verklaard door de commissie over Dit geeft een duidelijk beeld van de kwaliteit van besluitvorming. 1.6 Maatschappelijke Participatie Primair willen we onze klanten ondersteunen, op weg helpen en weerbaar maken. We willen ervoor zorgen dat iedereen weer naar vermogen deel kan nemen aan de samenleving. Daarbij is werk de hoogste vorm van participatie. Voor hen die dat nu nog niet, of niet zonder blijvende ondersteuning, lukt, zetten we andere middelen in. We kijken naar wat nodig is om het individu weer in zijn of haar kracht te zetten. Soms is dat eerst zorg of hulpverlening. Dit zal niet altijd direct leiden tot uitstroom naar werk, maar wel naar een actievere deelname aan de samenleving: een plek voor iedereen! Om dit te kunnen realiseren is samenwerking met andere partijen nodig. Hulpverlening en zorg organiseren waar nodig is net zo belangrijk. Het zijn vaak de eerste stappen naar financiële zelfstandigheid. Realisatie participatieplannen Voor mensen met een (te) grote afstand tot de arbeidsmarkt is het van belang om toch actief mee te doen aan de samenleving. Inactiviteit kan immers leiden tot (gezondheids-) problemen en isolatie. Deelname aan maatschappelijke activiteiten heeft naast een positief effect op de gezondheid ook een grote waarde voor de directe omgeving van de persoon als voor het maatschappelijk belang. De tweede helft van 2017 is gestart met de voorbereidingen om iedere klant een aanbod te kunnen doen. Ultimo 2 e kwartaal 2018 zijn er 519 lopende participatietrajecten. In 2018 zal iedere klant in deze categorie een passend aanbod gedaan worden: in zorg-, hulpverlening of activering. Het doel van deze trajecten is het vergroten van de zelfredzaamheid en maatschappelijk meedoen naar vermogen. Om dit te bereiken voeren wij met iedere klant een persoonlijk gesprek en worden verdere afspraken gemaakt met (veelal) lokale partijen en initiatieven. Binnen Laborijn zijn integrale werkafspraken gemaakt en zijn de afspraken met externe partijen geharmoniseerd. Daarnaast wordt bij iedere klant de Wet Taaleis en de Tegenprestatie getoetst en gemonitord. Eind 2018 zal het gehele bestand gescreend zijn op deze.2 onderdelen. Samenwerkingen In het 2 e kwartaal 2018 zijn wij verder gegaan met het maken en concretiseren van samenwerkingsafspraken met diverse organisaties in het maatschappelijk middenveld. Te denken valt daarbij aan de Ontmoeting Oude IJsselstreek waar inmiddels 18 kandidaten zijn aangeleverd voor deelname aan een maatschappelijk activeringstraject. Hiermee wordt de afstand tot de arbeidsmarkt geleidelijk overbrugbaar gemaakt waardoor uitstroom op betaald (parttime) werk op termijn gerealiseerd kan worden. Zo hebben we in het 1 e kwartaal tijdens de evaluatie over onze gezamenlijke doelstellingen met Buurtplein geconstateerd dat de samenwerking goed verloopt. In het 2 e kwartaal hebben we de samenwerking met Buurtplein nog verder uitgebouwd. Daarnaast zijn er nieuwe pilots gestart voor complementaire samenwerking met onder meer Estinea. 12

13 Regionaal project GGZ Sinds 2013 werken de Ministeries van SZW en VWS samen met onder andere GGZ- Nederland, VNO-NCW, UWV, Divosa, VNG en MIND/LPGGZ via het project Mensenwerk aan de bevordering van de participatie van mensen met psychische aandoeningen. Het project richt zich op werkzame elementen om participatie van mensen uit deze specifieke doelgroep te vergroten. Hiermee wordt de samenwerking tussen GGZ en Werk & Inkomen gestimuleerd. Laborijn neemt actief deel aan dit project. In het 4 e kwartaal van 2017 is gestart met het inrichten van de projectorganisatie en is een projectleider aangesteld. In 2018 zijn diverse werkgroepen gestart om dit project te laten slagen. Er zijn gesprekken gevoerd met ervaringsdeskundige en hun begeleiders. Dit heeft nieuwe inzichten gegeven om onder andere onze informatievoorziening anders in te richten. Dit zal in het 3 e en 4 e kwartaal van 2018 nader worden uitgewerkt. 1.7 Overige regelingen De overige regelingen bestaan uit de Bbz voor gevestigde ondernemers, de individuele inkomenstoeslag (alleen voor de gemeente Doetinchem) en de (belaste) bijzondere bijstand (alleen de onderdelen die betrekking hebben op levensonderhoud). Op dit moment is de verwachting dat de uitgaven voor de overige regelingen binnen de begroting blijven. Overige regelingen Laborijn Realisatie t/m Begroot (na 1e wijziging) t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) BBZ De Bbz (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen) is specifiek bedoeld voor zelfstandigen die in financiële problemen komen maar wel een levensvatbaar bedrijf hebben en een tijdelijke financiële ondersteuning nodig hebben. Primair wordt deze financiële ondersteuning in de vorm van een lening verstrekt. Halverwege het kalenderjaar (medio juli) moet de klant de jaarrekening van het voorgaande jaar inleveren. Hierna wordt beoordeeld of de lening terugbetaald kan/moet worden of dat het een zogenaamde bijstandsverlening om niet zal zijn. In dit laatste geval wordt het netto bedrijfsresultaat aangevuld tot bijstandsniveau. Dat heeft tot gevolg dat halverwege het jaar een deel van het totaal van de Bbz-leningen wordt omgezet in een uitkering. Individuele inkomenstoeslag De individuele inkomenstoeslag is een uitkering voor mensen die minimaal 3 jaar leven van een inkomen rond het sociaal minimum. Bijzondere Bijstand Een aantal voorzieningen binnen de bijzondere bijstand zijn direct gerelateerd aan levensonderhoud en worden om praktische redenen door Laborijn toegekend en uitbetaald. Dit zijn onder andere aanvullende bijstand voor inwoners onder de 21 jaar en de overbruggingsuitkering voor statushouders. De kosten hiervan zijn begroot op basis van de uitgaven van voorgaande jaren. De voornaamste uitgaven 2 e kwartaal 2018 voor de Bijzondere bijstand zijn: Verschil tov begroting (na Bbz (gevestigde ondernemers) Individuele inkomenstoeslag Bijzondere bijstand Totaal lasten Aanvullende bijstand voor jongeren onder 21 jaar (162K) Overbruggingsuitkeringen voor statushouders (18K) Woonkostentoeslag (13K) 13

14 De gemeenten krijgen na afloop van ieder kwartaal een afrekening met daarbij een specificatie van de uitgaven per kostensoort. Per gemeente ziet het er als volgt uit: Overige regelingen gemeente Aalten Realisatie t/m Begroot (na 1e wijziging) t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) Verschil tov begroting (na Bbz (gevestigde ondernemers) Bijzondere bijstand Overige regelingen gemeente Doetinchem Realisatie t/m Begroot (na 1e Prognose 2018 Begroting 2018 Verschil tov wijziging) t/m (na 1e begroting (na wijziging) Bbz (gevestigde ondernemers) Individuele inkomenstoeslag Bijzondere bijstand Overige regelingen gemeente Oude IJsselstreek Realisatie t/m Begroot (na 1e Prognose 2018 Begroting 2018 Verschil tov wijziging) t/m (na 1e begroting (na wijziging) Bbz (gevestigde ondernemers) Bijzondere bijstand

15 2. Programma Ontwikkelen naar Werk 2.1 Activiteiten Ontwikkelen naar Werk In deze paragraaf doen we op hoofdlijnen verslag van de activiteiten in het 2 e kwartaal rondom onze ontwikkel- en ondersteuningsactiviteiten (dé re-integratiedienstverlening) voor Participatiewetklanten en SW-medewerkers. De geboden dienstverlening zet zoveel mogelijk in op het krijgen van betaald (parttime) werk. Daarnaast duiden we het behaalde resultaat in het 2 e kwartaal. Inhoudelijke terugblik Re-integratieconsulenten, trainers, jobcoaches en de backoffice, werken multidisciplinair samen met de klant om te komen tot een door beide gedragen en realistisch Plan van Aanpak waarin de stappen staan om het arbeids- en ontwikkelpotentieel van de klant zo optimaal mogelijk te benutten. Hieronder geven wij u een schets van de ontwikkelingen van de afgelopen periode: Werkacademie Laborijn (Laborijn methodiek) Laborijn wil op een methodische wijze inzicht krijgen in de talenten, competenties en vaardigheden van inwoners die een Participatiewet-uitkering ontvangen om vanuit dit inzicht inwoners via een op maat toegesneden aanpak, de Werkacademie Laborijn, terug te leiden naar een betaalde baan op de arbeidsmarkt. De rode draad binnen de Werkacademie Laborijn is het ontwikkelen en vergroten van het doen-vermogen. Daarnaast heeft de Werkacademie Laborijn een actieve en activerende benadering gericht op veel fysieke contactmomenten immers kandidaten zijn 6 dagdelen aanwezig in het WLC om te werken (kan ook buiten het WLC bij een ondernemer gelieerd aan de Werkacademie Laborijn zoals Westerveld & Nederlof, JAWS, Al Manara, etc.) en te leren en krijgen maatwerk in de begeleiding en coaching. Het curriculum en de werk-leerarrangementen, die samen met het bedrijfsleven en het Graafschap College zijn ontwikkeld en worden uitgevoerd, zijn opgenomen in een Laborijn Dienstencatalogus/Menukaart welke per 1 juli beschikbaar is. Diagram: Vergroten Doen-vermogen Na een succesvolle pilot in Ulft, wordt per 1 september de Werkacademie Laborijn en hiermee dus ook de Laborijn methodiek, uitgerold naar Doetinchem en Aalten, waardoor de dienstverlening dicht bij de inwoner wordt aangeboden. 15

16 Ketensamenwerking In de context waarbinnen Laborijn haar dienstverlening aanbiedt wil Laborijn effectief en efficiënt samenwerken met partners in de keten binnen het brede sociale domein. Hieronder treft u een collage aan, welke niet uitputtend is, van ketenpartners waarmee Laborijn intensief samenwerkt en structureel afstemt. Aanpak Statushouders Het afgelopen jaar, 1 juni 2017 tot 1 juni 2018, heeft Laborijn uitvoering gegeven aan het project Investeren, Integreren en Participeren. De uitgangspunten, de resultaten en opbrengsten om in combinatie (Nederlandse taal, integratie en participatie (werk) de dienstverlening aan de migrant/statushouder aan te bieden, blijkt na één jaar succesvol. De integrale gecombineerde aanpak werkt! Dit wordt bevestigd door een onlangs verschenen rapport van de Sociaal Economische Raad (SER), Vluchtelingen en Werk, een nieuwe tussenbalans, mei Deze ingezette aanpak wordt dan ook gecontinueerd. Laborijn werkt hierin samen met: Stichting Vluchtelingenwerk Ondernemers (Al Manara, Jaws, Anton Tijdinkschool, etc.) Stichting AMO De Gruitpoort Taalhuis Stichting Lezen & Schrijven Werkgeversservicepunt Achterhoek Graafschap College Voor klanten die geen diploma voortgezet onderwijs of mbo hebben en geen beeld hebben van de voor hen geschikte richting, wordt binnen de Werkacademie Laborijn aansluiting gezocht bij de Entree (Werk)-opleiding van het Graafschap College. Zo ook voor statushouders zonder werkervaring in Nederland. De afgelopen periode zijn de contacten tussen het Graafschap College en Laborijn sterk toegenomen en is er in cocreatie gewerkt aan een curriculum Werkacademie Laborijn welke in coproductie met het Graafschap College wordt uitgevoerd. Laborijn werkt hierin samen met: Het Graafschap College AOC Doetinchem Ondernemers Pauropus Aanvullend op de reeds bestaande samenwerking met Pauropus B.V. is dit kwartaal de samenwerking geïntensiveerd. Pauropus B.V. richt zich als maatschappelijke onderneming op activering en het bieden van werk-leer-plekken voor kandidaten met een aanzienlijke afstand arbeidsmarkt. De gemeente Doetinchem heeft een meerjarige subsidierelatie met Pauropus B.V. Zij bieden onder andere via praktijk leermeesters intensieve ondersteuning bij het verrichten van klussen in de openbare ruimte. In het 2 e kwartaal is gestart met het aanleveren van (extra) kandidaten bij Pauropus B.V en is de samenwerking ook geformaliseerd door ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst. Na afronding van het werk-leer-traject bij Pauropus B.V. zijn klanten arbeidsfit en wordt de dienstverlening door Laborijn voortgezet. De dienstverlening die dan wordt aangeboden is gericht op doorstroom naar betaald (parttime) werk, via vakgerichte trainingen in combinatie met werk. Ontwikkeling medewerkers interne SW groep Vorig jaar is gestart met de pilot Doorontwikkeling SW intern in het WLC Aalten. Binnen deze pilot is geëxperimenteerd met het door ontwikkelen van een ondersteuningsprogramma op maat voor interne SW-medewerkers. Daarbij is gekeken naar passende ondersteuning in 16

17 de ontwikkeling van onze interne SW-medewerkers dat tevens aansluit bij het Individueel Ontwikkelingsplan wat vanuit de HRM-cyclus wordt uitgevoerd. Aantal actieve trajecten Het aantal actieve trajecten voor klanten in categorie 2 bedroeg 535 in het 2 e kwartaal. De afname ten opzichte van het vorige kwartaal heeft te maken met het afsluiten van trajecten die de maximale termijn ruim hebben overschreden waarbij de inschatting is gemaakt dat niet binnen de gestelde norm van één jaar, klanten overbrugbaar kunnen worden gemaakt om de stap naar betaald (parttime) werk te maken. Er zijn 115 nieuwe klanten gestart met een re-integratie traject gericht op betaald (parttime) werk. Uitstroom resultaat Participatiewet De uitstroom ligt op koers met de in de begroting opgenomen targets. De uitstroom in het 2 e kwartaal ligt hoger dan in het 1 e kwartaal. In de rapportage periode zijn 166 uitkeringsdossiers beëindigd, een toename van 18 ten opzichte van het eerste kwartaal. Hiervan zijn er 61 volledig uitgestroomd naar betaald werk en werden hierdoor economisch zelfstandig. Naast deze 61 zijn in het tweede kwartaal 24 klanten bemiddeld naar werk, waarvan wij verwachten dat zij volledig gaan uitstromen uit de uitkering. Ook zijn in de doelmatigheid resultaten geboekt die niet direct een reductie van het aantal uitkeringsgerechtigden tot gevolg hebben maar wel een substantiële bijdrage leveren aan het verkleinen van de hoogte van de uitkering. Zo hebben in het tweede kwartaal 36 klanten inkomsten weten te genereren uit deeltijd arbeid of is er een uitbreiding van het al bestaande deeltijd dienstverband gerealiseerd waardoor de hoogte van de uitkering kon worden aangepast. Het aantal operationele plaatsingen naar werk bedraagt daardoor in het 2 e kwartaal 121. Ook bij de doelgroep Jongeren zien we in het 2 e kwartaal 2018 een toename van het aantal VSO/PRO/jongeren plaatsingen tot 84. Het betreffen jongeren die (op een enkeling na) geen lopende uitkering hebben maar in een vroegtijdig stadium middels een warme overdracht casus overleggen met de VSO/PRO scholen, actief en blijvend worden begeleid door Laborijn (Loonwaarde-meting, Loonkostensubsidie en job-coaching). Laborijn biedt ook ondersteuning aan inwoners zonder uitkering (NUG) die zich melden voor ondersteuning bij het verkrijgen van betaald (parttime) werk. In dat kader hebben we in het tweede kwartaal 12 klanten voorzien van dienstverlening. 17

18 2.2 Financiële ontwikkeling programma Ontwikkelen naar Werk De financiële ontwikkeling van het programma Ontwikkelen naar Werk is in onderstaande tabel weergegeven. ONW Realisatie t/m Begroot (na 1e wijziging) t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) Verschil tov begroting (na Omzet intern werk /- Directe productiekosten Netto opbrengsten Gemeentelijke bijdragen Budget re-integratie Budget Sw Bijdrage directe programmakosten Totaal opbrengsten Lasten Lasten Sw Loonkosten Sw Lage Inkomensvoordeel (Liv) Vervoerskosten Wsw Overige pers. kosten Wsw Totale lasten Sw Lasten re-integratie ID-banen Wiw Kinderopvang Interne trajecten Overige re-integratie Vergoedingen en premies Totale lasten re-integratie Programma gerelateerde lasten Totaal lasten Resultaat In deze tabel zien we enkele ontwikkelingen die we hieronder kort toelichten: De gerealiseerde omzet intern werk ligt hoger dan begroot doordat er meer formatie beschikbaar was voor het verrichten van interne productie werkzaamheden binnen onze werkleercentra. De loonkosten SW zijn hoger dan begroot. Dit komt doordat de werkelijke kostprijs per fte hoger is dan begroot. Daarnaast zijn de loonkosten SW hoger als gevolg van de hogere bezetting formatie SW in het eerste halfjaar, onder meer als gevolg van overname SW medewerkers van Presikhaaf. De medewerkers die op 1 januari 2018 zijn overgekomen van Presikhaaf brengen hogere loonkosten met zich mee omdat zij gemiddeld in een hogere functieschaal zijn ingedeeld dan de SW-medewerkers van Laborijn. Met de Gemeente Montferland is afgesproken dat zij de negatieve dekkingsbijdrage (verschil tussen de omzet en de rijksbijdrage minus de personele kosten) zullen vergoeden aan Laborijn. De schatting van deze bijdrage is vooralsnog in de omzet groepsdetachering verwerkt. De toenemende loonkosten worden gedeeltelijk gedekt door een hogere rijksbijdrage, echter kan daarmee de totale stijging niet worden opgevangen. Doordat er meer SW-medewerkers intern werkzaam zijn wordt ook toerekening van de rijksbijdrage aan het programma ontwikkelen naar werk verhoogd ten nadele van het programma werkgeversdienstverlening & detachering; 18

19 Als gevolg van de hogere bezetting formatie SW in het eerste halfjaar zijn de betaalde vervoerskosten hoger dan begroot. De uitgaven overige re-integratie zullen hoofdzakelijk plaatsvinden in de periode september t/m december. Het betreffen in het bestedingsplan opgenomen uitgaven voor de Wet Taaleis, het training & opleidingsprogramma vanuit de Werkacademie in samenwerking met het Graafschap college en het versneld aanbieden van entrée opleidingen aan statushouders (onder de 27 jaar). 2.3 Ontwikkeling aantallen Sociale werkvoorziening De ontwikkeling van het aantal fte SW medewerkers per einde van de maand is in onderstaande tabel weergegeven. Aantal SW-medewerkers (fte) begroting 31-dec 1-jan 31-jan 28-feb 31-mrt 30-apr 31-mei 30-jun per categorie Groepsdetachering Individuele detachering Intern werk Begeleid werken Intern gedetacheerd Totaal aantal fte Het aantal SW medewerkers op 1 januari 2018 is met 37 fte gestegen ten opzichte van 31 december Dit heeft met name te maken met de instroom van SW-medewerkers uit de gemeente Montferland die tot eind 2017 in dienst waren bij Presikhaaf Bedrijven (49 personen, 42,56 fte), en de instroom van een nieuwe medewerker uit het z.g. zittend bestand. In het 1 ste halfjaar is het aantal SW-medewerkers met 15 fte kwartaal ten opzichte van 1 januari Deze daling heeft voornamelijk plaatsgevonden in het 2 de kwartaal en is vooral veroorzaakt door uitdiensttreding in verband met het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd (10 personen). Naast uit dienst als reden is het aantal fte ook afgenomen als gevolg van vermindering uren. Daartegenover staat voor een aantal medewerkers ook vermeerdering van uren, op basis van het individueel ontwikkelingsplan. In het tweede kwartaal zijn geen nieuwe medewerkers ingestroomd. Voor zover nu bekend stromen in het tweede halfjaar personen uit. De formatie Begeleid werken is in het tweede kwartaal gelijk gebleven (119 personen, 96,81 fte). Ultimo juni was 74% extern geplaatst. Dit is gelijk aan het niveau eind eerste kwartaal. 19

20 2.3.1 Ziekteverzuim SW-personeel Het ziekteverzuimpercentage is in het tweede kwartaal fors gedaald ten opzichte van het eerste kwartaal. In de eerste twee maanden van het tweede kwartaal zien we een sterke daling in het verzuim; in juni helaas weer een lichte stijging als gevolg van een kleine griepgolf. Ondanks de daling blijft het verzuim over het eerste halfjaar hoger dan het streefcijfer (11,69% ten opzichte van 8%). Dit percentage is beduidend lager dan het landelijke verzuimcijfer (benchmark ,3%). Over 2018 zijn nog geen benchmarkgegevens bekend. Wel zien we dat het verzuim in de SW landelijk de laatste jaren stijgt, wat verklaard wordt door de hoger gemiddelde leeftijd van de SW-medewerkers omdat er geen nieuwe instroom meer plaats vindt. Terugdringing ziekteverzuim door het benutten van arbeidsmogelijkheden en aandacht voor de zieke medewerkers blijven speerpunten in onze aanpak. 20

21 3. Programma Werkgeversdienstverlening & Detachering 3.1 Algemeen Het aantal banen in de Arbeidsmarktregio Achterhoek neemt de komende jaren verder toe, zo blijkt uit de Arbeidsmarktprognose van het UWV (juni 2018). Echter de groei in de Achterhoek is minder sterk dan in de andere arbeidsmarktregio s. De regionale verschillen in banengroei hangen niet alleen af van de sectorstructuur, maar ook van diverse andere factoren, zoals bevolkingsontwikkeling en ligging. De beroepsbevolking neemt in 2019 in alle arbeidsmarktregio s toe, maar het meest in Groot Amsterdam (1,9%) en Midden-Utrecht (1,5%). Een aantal decentraal gelegen regio s (Noord-, Midden- en Zuid-Limburg, Drenthe en de Achterhoek) blijven sterk achter bij het landelijke gemiddelde van 1%. Uit de bestandsanalyse van Doetinchem en Oude IJsselstreek blijkt tevens dat er relatief veel inwoners laag zijn opgeleid. Vaak kan deze groep door hun ervaring prima aan het werk, echter als deze werkervaring sterk verouderd is, dan is het noodzakelijk om te investeren in vakgerichte trainingen en beroepsvaardigheden. Laborijn probeert via zogenaamde externe werk-leer-plekken welke in cocreatie en coproductie met het (regionale) bedrijfsleven worden vormgegeven om het aanwezige ontwikkel- en arbeidspotentieel zo effectief mogelijk te benutten. Tevens vragen veel werkgevers in de branches waar nu een grote personeelsvraag is, zogenaamde kansrijke sectoren en beroepen (logistiek, productie, bouw, en zorg) om fitte en gemotiveerde medewerkers. Zetten wij dit af tegen de doelgroep van de Participatiewet dan betekent dit een forse investering in het arbeidsfit en jobready krijgen van onze Participatiewetuitkeringsgerechtigden. Er wordt dan ook veel geïnvesteerd in het vergroten van de fysieke (arbeids)belasting door het bieden van trajecten waarbij gewerkt wordt aan de fysieke gesteldheid en tips & tricks om duurzaam vitaal inzetbaar te worden en te blijven. Investeren in vakgerichte opleidingen en persoonlijke ontwikkeling (w.o. gezond & vitaal werken) zijn belangrijke oplossingen in het verkleinen van de mismatch op de arbeidsmarkt, speciaal voor de groep die Laborijn bedient t.w.: oudere langdurig werkzoekenden en personen met een arbeidsbeperking. Ondanks de gunstige economische omstandigheden is het voor deze groep moeilijk om aan betaald (parttime) werk te komen. In het tweede kwartaal is verder gewerkt aan de stabilisatie van de detacheringen. De afname van de terugstroom vanuit de detacheringen ligt hierdoor in lijn met het eerste kwartaal. Terugstroom kan door omstandigheden niet altijd voorkomen worden, dit heeft meestal te maken met de toename van de gevolgen van de beperkingen van een WSWmedewerker. Wij streven ernaar om deze medewerkers zoveel mogelijk door te laten stromen naar detacheringen die wel passen bij de talenten van de SW-medewerker op dat moment. De intensieve samenwerking tussen het WSP en Laborijn zal hierin een belangrijke rol spelen. In gezamenlijkheid zoeken wij met de werkgevers in de regio naar arbeidsplaatsen die wij passend kunnen maken voor onze SW-medewerkers. De dialoog met de werkgevers is noodzakelijk vanwege het feit dat de personeelsopbouw binnen de SW-groep de komende jaren zal verouderen waarmee ook de fysieke en psychische problemen zullen toenemen. Dit zal naar verwachting effect heeft op de inzetbaarheid van de medewerkers. De inzet van onze jobcoaches bij het verduurzamen van arbeidsplaatsen voor klanten van uit de participatiewet (met een doelgroepindicatie) nemen toe. 21

22 3.2 Financiële ontwikkeling programma Werkgeversdienstverlening & Detachering De financiële ontwikkeling van het programma Werkgeversdienstverlening & Detachering is in onderstaande tabel weergegeven. WGDD Realisatie t/m Begroot (na 1e wijziging) t/m Prognose 2018 Begroting 2018 (na 1e wijziging) Verschil tov begroting (na Omzet groepsdeta Omzet indiv.deta Netto opbrengsten Gemeentelijke bijdragen BUIG-budget (loonk.subsidie (lang) Budget re-integratie Budget Sw Bijdrage directe programmakosten Totaal opbrengsten Lasten Lasten detacheringen (Sw) Loonkosten Sw Lage Inkomensvoordeel (Liv) Vervoerskosten Wsw Overige pers. kosten Wsw Kosten begeleid werken Totale lasten Sw Lasten re-integratie Loonkostensubsidie (RI-budget) Loonkostensubsidie (BUIG budget) Werkgeversservicepunt Totale lasten re-integratie Programma gerelateerde lasten Totaal lasten Resultaat De omzet van de groepsdetacheringen blijft ook het tweede kwartaal van 2018 achter op de begroting. De talenten van de SW-medewerkers sluiten niet altijd aan op de behoefte in de arbeidsmarkt. In nauwe samenwerking met het WSP wordt intensief getracht deze aansluiting te realiseren. Dit vergt een intensieve marktbenadering vanuit de accountmanagers van het WSP, maar ook de inzet van diverse instrumenten waaronder functiecreatie, jobhunting en jobcoaching. Het financieel rendement van de SW-medewerkers die zijn overgekomen van de gemeenten Montferland en Aalten is lager dan van de gemiddelde Laborijn SW-medewerker. Dit komt door hogere loonkosten, een lagere detacheringsvergoeding en een lager percentage gedetacheerden. Zoals in paragraaf 2.2. toegelicht vergoedt de Gemeente Montferland de negatieve dekkingsbijdrage aan Laborijn voor deze groep SW-medewerkers. Laborijn is er gelukkig wel in geslaagd om van de Montferland/Presikhaaf groep 30% meer personen te detacheren dan voorheen. De omzet van de individuele detacheringen is toegenomen door verhoging van tarieven. De kosten begeleid werken zijn in het 2 e kwartaal hoger dan begroot. Dit komt omdat er meer SW-medewerkers begeleid werken dan begroot waardoor de kosten hoger 22